Εισαγωγή στην Εκπαιδευτική Πολιτική

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στην Εκπαιδευτική Πολιτική Φορείς άσκησης της εκπαιδευτικής πολιτικής Διδάσκων: Επίκ. Καθηγητής Θωμάς Μπάκας

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

3 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Από τις πανεπιστηµιακές παραδόσεις του Επίκ. Καθηγητή Θωµά Σ. Μπάκα ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014

4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΦΟΡΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ 4.1. Ποιοι ασκούν τη διοίκηση και την πολιτική της εκπαίδευσης. Αναφέρθηκε στις προηγούµενες ενότητες ότι η Πολιτεία σε όλες τις µορφές πολιτευµάτων είναι ο κυριότερος παράγοντας που µεριµνά για την οργάνωση, διοίκηση και εκσυγχρονισµό της εκπαίδευσης. Όπου υπάρχει αποκεντρωτικό σύστηµα, όπως στην Αγγλία, Αµερική κλπ η Πολιτεία δίνει χρηµατική ενίσχυση και γενικές κατευθυντήριες γραµµές στα κυριότερα µόνο θέµατα. Μεγάλο µέρος της ρύθµισης της εκπαίδευσης σε θέµατα οικονοµικά, διοίκησης, προσωπικού, προγραµµάτων, διδακτέας ύλης, ειδικής αγωγής και µέρι- µνας για αποκλίνοντα παιδιά κλπ αφήνεται σε άλλους παράγοντες, όπως π.χ. τοπικές επιτροπές, κοινότητες, οργανισµούς κλπ. Στα ολοκληρωτικά Κράτη το πολιτικό κόµµα πού κυβερνά είναι ο µοναδικός παράγοντας χάραξης και άσκησης της εκπαιδευτικής πολιτικής. Περιεχόµενο διδασκαλίας και µέθοδοι εξυπηρετούν τις πολιτικές επιδιώξεις του κόµµατος. Οι µαθητές, σπουδαστές και φοιτητές χρησιµοποιούνται, όχι ως σκοπός, αλλά ως µέσα για την εξυπηρέτηση του κόµµατος. Στα δηµοκρατικά κράτη πού έχουν συγκεντρωτικό σύστηµα εκπαίδευσης, όπως π.χ. Γαλλία, Ελλάδα κλπ αν και ο υπεύθυνος παράγοντας για τη χάραξη της εκπαιδευτικής πολιτικής είναι η εκάστοτε Κυβέρνηση και ιδιαίτερα ο Υπουργός Παιδείας, εντούτοις πολλοί άλλοι φορείς, όπως π.χ. οι διοικητικές υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας, τα όργανα διοίκησης και εποπτείας, συµβουλευτικές επιτροπές, εκπαιδευτικά σωµατεία, η αντιπολίτευση (µερικές φορές), συµβάλλουν στη χάραξη της εκπαιδευτικής πολιτικής. Κάθε Κυβέρνηση, όταν αναλαµβάνει την εξουσία, ανάλογα µε την πολιτική της τοποθέτηση και λαµβάνοντας υπόψη το Σύνταγµα και άλλους ρυθµιστικούς παράγοντες, ανακοινώνει το πρόγραµµα και τα γενικά µέτρα πού θα λάβει στους διάφορους τοµείς και ιδιαίτερα στην Παιδεία, πού σήµερα θεωρείται ως η καλύτερη επένδυση. Ο Υπουργός Παιδείας και οι Υφυπουργοί ορίζουν λεπτο- µερέστερα την εκπαιδευτική πολιτική τους. Οι ιοικητικές Υπηρεσίες του Υπουργείου, οι Γενικοί ιευθυντές και ιευθυντές αυτού, τα διάφορα υπηρεσιακά Συµβούλια, το Εποπτικό Προσωπικό, οι ενώσεις και σύλλογοι διδακτικού προσωπικού, φοιτητών και άλλων ενδιαφερο- µένων µερών προβαίνουν, κατά διαστήµατα, σε διάφορες προτάσεις και εισηγήσεις, ύστερα από έρευνα ή όχι, για διάφορα εκπαιδευτικά θέµατα οργάνωσης, διοίκησης, εκσυγχρονισµού και µεταρρύθµισης της εκπαίδευσης. Οι Νόµοι πού ψηφίζονται από τη Βουλή, τα Προεδρικά ιατάγµατα και οι Υπουργικές αποφάσεις πάνω σε θέµατα εκπαιδευτικά αποτελούν την πραγµάτωση (έκφραση) της εκπαιδευτικής πολιτικής και τη βάση για τη µετέπειτα ανάπτυξη και εφαρµογή της, στους τοµείς πού αναφέρονται, µε την παρακολούθηση του Υπουργείου των διοικητικών και εποπτικών υπηρεσιών και άλλων αρ- µοδίων. Στην Ελλάδα, τη διοίκηση της εκπαίδευσης ασκούν: Ο Πρόεδρος της ηµοκρατίας. Η Κυβέρνηση. Ο Υπουργός της Εθνικής Παιδείας και Θρησκευµάτων.

5 28 Οι Υφυπουργοί Εθνικής Παιδείας και Θρησκευµάτων. Ο Γενικός Γραµµατέας, του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευ- µάτων. Τα µονοµελή όργανα διοίκησης, Γενικοί ιευθυντές και ιευθυντές της Κεντρικής Υπηρεσίας, Νοµάρχες, Προϊστάµενοι Επιστηµονικής- Παιδαγωγικής Καθοδήγησης, Σχολικοί Σύµβουλοι, ιευθυντές Σχολείων. Τα συλλογικά όργανα διοίκησης (Υπηρεσιακά Συµβούλια Επιτροπές, ιοικητικά Συµβούλια Εκπαιδευτικών Ιδρυµάτων και Οργανισµών κλπ). Σηµαντικό όργανο στην άσκηση της Εκπαιδευτικής Πολιτικής στη χώρα µας αποτελεί και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο το οποίο αποτελεί ανεξάρτητη δηµόσια, υπηρεσία υπαγόµενη στον Υπουργό Παιδείας. Σκοπός του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου είναι ο Προγραµµατισµός της Παιδείας, ο εκσυγχρονισµός του εκπαιδευτικού συστήµατος στη ηµοτική, Μέση, Τεχνική και Επαγγελµατική εκπαίδευση και η επιµόρφωση του εκπαιδευτικού προσωπικού της γενικής εκπαίδευσης. Τα Ελληνικά Πανεπιστήµια αποτελούν Νοµικά Πρόσωπα ηµοσίου ικαίου πλήρως αυτοδιοικούµενα (Άρθρο 16 παρ. 5, του Συντάγµατος), χωρίς να συµ- µετέχουν στη χάραξη και εφαρµογή της εκπαιδευτικής πολιτικής της ηµοτικής και Μέσης Εκπαιδεύσεως (όπως γίνεται σε άλλες χώρες). Σε ότι αφορά τη λαϊκή συµµετοχή στο εκπαιδευτικό µας σύστηµα υπάρχουν τοπικές επιτροπές και συµβούλια πού έχουν σχέση µε τη χάραξη της εκπαιδευτικής πολιτικής. Αυτά τα λαϊκά όργανα είναι, οι κοινοτικές, δηµοτικές, επαρχιακές και νοµαρχιακές επιτροπές παιδείας που συµµετέχουν όπως ορίζουν οι σχετικές νοµοθετικές διατάξεις στη χάραξη και υλοποίηση της εκπαιδευτικής πολιτικής στο χώρο ευθύνης τους. Οι Σχολικές Επιτροπές, σε επίπεδο σχολικής µονάδας, δεν έχουν άµεση σύνδεση µε τη χάραξη της εκπαιδευτικής πολιτικής. Σκοπός τους είναι η εξεύρεση και διάθεση πόρων για τις ανάγκες του Σχολείου και η διαχείριση της Σχολικής περιουσίας.

6 Τέλος Ενότητας

7 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

8 Σημειώματα

9 Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0. Έχουν προηγηθεί οι κάτωθι εκδόσεις: Έκδοση 1.0 διαθέσιμη εδώ. id=1320.

10 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Διδάσκων: Διδάσκων: Επίκ. Καθηγητής Θωμάς Μπάκας. «Εισαγωγή στην Εκπαιδευτική Πολιτική. Φορείς άσκησης της εκπαιδευτικής πολιτικής». Έκδοση: 1.0. Ιωάννινα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: d=1320.

11 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Παρόμοια Διανομή, Διεθνής Έκδοση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη. [1] by-sa/4.0/.