ΠΜΣ «Διδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας με Νέες Τεχνολογίες» ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ακ. Έτος: 2009-10 Μαρία Μουντρίδου Επίκουρη καθηγήτρια ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΕΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
Συστήματα διαχείρισης μάθησης Διαδικτυακές εφαρμογές Διαχείριση μαθημάτων με ηλεκτρονικό τρόπο Πρόγραμμα σπουδών διδακτική ενότητα μάθημα Παρέχουν εργαλεία για τη διαχείριση: Μαθησιακών πόρων Εκπαιδευομένων Τάξεων Πλεονέκτημα: υποστηρίζουν και απλοποιούν τις διαδικασίες δημιουργίας, διαχείρισης, συντήρησης και παροχής εκπαιδευτικού περιεχομένου με ηλεκτρονικά μέσα
Συστήματα Διαχείρισης Μάθησης (LMS) - Στόχος Η απλούστευση της διαχείρισης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων ενός οργανισμού για τους εκπαιδευόμενους, παρέχει τη δυνατότητα να καθορίζουν και να προγραμματίζουν το ρυθμό εκπαίδευσης, να επικοινωνούν και να συνεργάζονται με άλλους εκπαιδευόμενους για τους διαχειριστές (καθηγητές), παρέχει τη δυνατότητα να παραδίδουν εκπαιδευτικό υλικό, να συντονίζουν, να παρακολουθούν και να αναλύουν την μαθησιακή κατάσταση των εκπαιδευομένων τα περισσότερα LMS δεν έχουν τη δυνατότητα δημιουργίας διδακτικού περιεχομένου για το λόγο αυτό, οι περισσότεροι κατασκευαστές LMS είτε διαθέτουν επιπρόσθετα εργαλεία δημιουργίας περιεχομένου, είτε συνεργάζονται με παροχείς περιεχομένου ώστε να παράσχουν ολοκληρωμένες λύσεις. Αυτόνομα εργαλεία όπως το Dreamweaver της Macromedia μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία προσαρμοσμένου περιεχομένου
Συστήματα Διαχείρισης Μάθησης (LMS) - Τμήματα Το μικρότερο τμήμα σε ένα LMS είναι το ίδιο το μάθημα (course) Η επαναχρησιμοποίηση επομένως στα LMS γίνεται σε επίπεδο μαθήματος (ένα μάθημα πολλοί μαθητές)
Συστήματα Διαχείρισης Μάθησης (LMS) - Βασικές λειτουργίες Εγγραφή εγγραφή των εκπαιδευομένων και διαχείριση των λογαριασμών τους για μαθησιακές δραστηριότητες βασισμένες στο web, ή καθοδηγούμενες από τον καθηγητή, ή άλλου είδους. Χρονοπρογραμματισμός προγραμματισμός των μαθημάτων και καθορισμός της σειράς τους ώστε να ανταποκρίνεται στις ατομικές μαθησιακές ανάγκες. Διανομή διανομή των online μαθημάτων και εξετάσεων ή προγραμματισμός των μαθημάτων που καθοδηγούνται από τον καθηγητή. Παρακολούθηση παρακολούθηση της προόδου των εκπαιδευομένων και δημιουργία αναφορών. Επικοινωνία επικοινωνία μέσω σύγχρονης συνομιλίας (chat), forum, mail... Έλεγχος έλεγχος και αποτίμηση των ικανοτήτων, των μαθησιακών στυλ και της αφοσίωσης των μαθητών.
Παραδείγματα LMS eclass Η πλατφόρμα GUNET eclass είναι ένα ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Ηλεκτρονικών Μαθημάτων και υποστηρίζει την Υπηρεσία Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης στο Ακαδημαϊκό Διαδίκτυο GUNet Moodle
Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS) - Στόχος Η απλούστευση της δημιουργίας και διαχείρισης του online περιεχομένου (άρθρα, αναφορές, εικόνες, διαφημιστικά banners, κ.λπ.) που χρησιμοποιείται στις εκδόσεις Χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση, την αναζήτηση και την ανάκληση μεγάλου όγκου δεδομένων. Έχουν δυνατότητες ελέγχου της έκδοσης (version handling) των δεδομένων, της ροής των εργασιών (workflow) και δημοσίευσης (publishing). Είναι κατάλληλα σε περιπτώσεις που μια πολυπληθής ομάδα ατόμων συνεργάζεται για τη δημιουργία και την έκδοση περιεχομένου.
Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS) - Παράδειγμα let's consider a fictitious news website called AlphaBetaNews.com. This news site has 100 reporters scattered all over the country. In order to avoid a publishing nightmare, there has to be some means to manage all the articles that the reporters send in each day. This management is enabled by the the CMS by: Separating content from presentation: Reporters just need to concentrate on delivering their content (e.g. By uploading MS-Word documents or by entering directly into a web template) and not worry about layout considerations of their article like where the image will appear, how big the headlines will be, etc. All such presentation, and layout considerations are taken care of by the publishing templates. These are layout and presentation blueprints that would make sure that Reporter25's article and Reporter88's article have a consistent look and feel to them. Enforcing workflow processes: The articles sent in by the reporters are first approved by editors before publication. And when they are published, the articles are kept "live" for a particular period of time, after which they are backed up and archived. In a CMS, complete articles are assembled from several self-contained chunks called "content components". The content components for a technology news site like www.zdnet.com would be somewhat different from a financial news site like www.redherring.com. For example, stocks chart and graphs would be part of the core content components for Red Herring, and not of ZDNet. The advantage of having these content components is that they provide a personalized reading experience (personalized assembly). For example, a user can choose to have only his portfolio of stocks displayed in the stocks chart component.
Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS) - Τμήματα Το μικρότερο κομμάτι πληροφορίας στα CMS είναι το τμήμα περιεχομένου (content component). Επομένως, η επαναχρησιμοποίηση σε αυτή την περίπτωση γίνεται στο επίπεδο του τμήματος περιεχομένου (ένα τμήμα περιεχομένου πολλά άρθρα πολλοί αναγνώστες). Αυτά τα τμήματα περιεχομένου στον εκπαιδευτικό τομέα ονομάζονται μαθησιακά αντικείμενα (learning objects), ή επαναχρησιμοποιήσιμα μαθησιακά αντικείμενα (RLOs)
Επαναχρησιμοποιήσιμα μαθησιακά αντικείμενα (RLOs) Περιγραφή Διάφοροι ορισμοί: Για κάποιους ένα RLO είναι ένα αρχείο γραφικών ή βίντεο. Για άλλους ένα RLO είναι ένα μικρό διδακτικό τμήμα με συγκεκριμένο στόχο επίδοσης «μια ανεξάρτητη διδακτική εμπειρία που περιλαμβάνει ένα στόχο, μια μαθησιακή δραστηριότητα και μια εξέταση» -NetG. Ο στόχος είναι ένας διδακτικός στόχος ή ένας στόχος επίδοσης που το RLO επιδιώκει να πετύχει. Η μαθησιακή δραστηριότητα είναι το σώμα του RLO είναι η στρατηγική διδασκαλίας που το RLO χρησιμοποιεί για να ικανοποιήσει το διδακτικό του στόχο Το τμήμα εξέτασης ελέγχει την κατοχή του αντικειμένου. Αφού τα RLOs είναι τα μικρότερα τμήματα της διδασκαλίας, μπορούν να αναμειχθούν και να συνταιριαστούν για να δημιουργήσουν μεγαλύτερα σύνολα εξατομικευμένης διδασκαλίας (μαθήματα, ενότητες, κ.λπ.) με τον ίδιο περίπου τρόπο που τα τμήματα περιεχομένου δημιουργούν εξατομικευμένα άρθρα.
Επαναχρησιμοποιήσιμα μαθησιακά αντικείμενα (RLOs) Δημιουργία Τα off-the-shelf RLOs μπορούν να αγοραστούν από εταιρείες όπως η Netg και η SmartForce Μπορεί και να δημιουργηθούν: Είτε με χρήση προαιρετικών εφαρμογών (π.χ. Το Saba και το Docent διαθέτουν τέτοιες εφαρμογές), Είτε άμεσα στο web, μέσω φορμών, Είτε με εργαλεία (Learning Object Composers), που ενσωματώνονται σε κοινές εφαρμογές όπως το MS-Word και το MS- PowerPoint για να δημιουργούν RLOs
Συστήματα Διαχείρισης Μαθησιακού Περιεχομένου (LCMS) Περιγραφή Ένα LCMS είναι ένα σύστημα (συνήθως βασισμένο στο Web) που χρησιμοποιείται για την συγγραφή, την αποδοχή, τη δημοσίευση και τη διαχείριση του μαθησιακού περιεχομένου (μαθησιακά αντικείμενα). Ένα LCMS συνδυάζει τις διαχειριστικές και διοικητικές διαστάσεις ενός παραδοσιακού LMS με τις διαστάσεις της δημιουργίας περιεχομένου και εξατομικευμένης συναρμολόγησης ενός CMS. Όπως και σε ένα CMS, έτσι και γύρω από ένα LCMS θα υπάρχουν διεργασίες ροής εργασιών: Οι σχεδιαστές της διδασκαλίας θα δημιουργούν είτε νέα RLOs με συγκεκριμένους στόχους επίδοσης, είτε νέα μαθήματα συναρμολογώντας ήδη υπάρχοντα RLOs Οι συντάκτες θα εξετάζουν τα υποβληθέντα RLO/μαθήματα, και ή θα τα αποδέχονται ή θα τα απορρίπτουν. Αν γίνει αποδεκτό, το RLO/μάθημα θα γίνεται διαθέσιμο προς χρήση, αλλιώς θα στέλνεται πίσω για αναθεώρηση Οι κανόνες εξατομίκευσης θα τεθούν ώστε να προορίζουν τα νέα RLOs/μαθήματα σε αυτούς που τους ταιριάζει το προφίλ τους (ή σε αυτούς που είναι εγγεγραμμένοι) Τα RLOs και τα μαθήματα που εξάντλησαν τη χρησιμότητά τους ή θα γίνονται αντίγραφα ασφαλείας και θα αρχειοθετούνται ή απλά θα διαγράφονται από τη συλλογή
Συστήματα Διαχείρισης Μαθησιακού Περιεχομένου (LCMS) Τμήματα Σε ένα LCMS υπάρχουν βιβλιοθήκες από RLOs που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ή ανεξάρτητα ή ως μέρος μεγαλύτερων διδακτικών συνόλων (ένα RLO πολλά μαθήματα πολλοί μαθητές).
Σχέση LMS και LCMS (1) Τα LMS είναι μια προσέγγιση μάθησης, η οποία προγραμματίζει και εγγράφει σπουδαστές σε μαθήματα, προωθεί ηλεκτρονικά μαθήματα και παρακολουθεί την πορεία των εκπαιδευόμενων. Η επιτυχία των χρηστών είναι μια γραμμική συνάρτηση της διαχείρισης περιεχομένου και των αξιολογήσεων. Πιο εξελιγμένα συστήματα επιτρέπουν την καταγραφή και παρακολούθηση των ικανοτήτων. Υπολογίζεται το επίπεδο ικανότητας του εκπαιδευόμενου μέσω αξιολογήσεων και έτσι ο χρήστης τοποθετείται στο ανάλογο επίπεδο μάθησης. Τα LCMS επιτρέπουν μια πιο εντατική παρακολούθηση της πορείας των εκπαιδευόμενων και της αλληλεπίδρασής τους με το περιεχόμενο. Εστιάζουν στην διαχείριση και την διανομή του περιεχομένου που χρειάζεται ο εκπαιδευόμενος την στιγμή που το χρειάζεται.
Σχέση LMS και LCMS (2) Ωστόσο, τα LMS και τα LCMS μπορούν να αλληλοσυμπληρώνονται. Όταν ολοκληρώνονται στενά, οι πληροφορίες ανταλλάσσονται μεταξύ των δυο συστημάτων με αποτέλεσμα ο μεν χρήστης να έχει στην διάθεσή του ένα πλουσιότερο περιεχόμενο, ο δε διαχειριστής ένα ισχυρότερο εργαλείο. Το LMS διαχειρίζεται ομάδες χρηστών, επιτρέποντας στον καθένα από αυτούς να εξάγει το κατάλληλο αντικείμενο, που φυλάσσεται στην αποθήκη και το διαχειρίζεται το LCMS. Κατά την διανομή του περιεχομένου το LCMS μπορεί να σημειώσει με σελιδοδείκτη την πρόοδο του εκπαιδευόμενου, να καταγράψει τα αποτελέσματα της αξιολόγησής του και να τα προωθήσει στο LMS για λόγους καταγραφής.
Χρήστες LMS / Δυνατότητες Οι χρήστες του συστήματος έχουν πρόσβαση στο σύστημα απλά με τη χρήση ενός τυπικού προγράμματος φυλλομετρητή (Web Browser), ενώ η προσπέλαση των χρηστών στα εκπαιδευτικά προγράμματα καθορίζεται από το ρόλο που τους έχει ανατεθεί. Οι ρόλοι των χρηστών στο σύστημα πρέπει να είναι διακριτοί και να καθορίζουν πλήρως τα δικαιώματα και τις δυνατότητες τους: Εξωτερικός Χρήστης (anonymous Access) Εκπαιδευόμενος Εισηγητής Διαχειριστής Συστήματος
Εξωτερικός χρήστης Οι εξωτερικοί χρήστες δεν διαθέτουν εξουσιοδοτημένη πρόσβαση στο σύστημα ωστόσο οι δυνατότητες χρήσης του συστήματος από αυτούς τους χρήστες είναι οι εξής: Προβολή τίτλων μαθημάτων με ελεύθερη πρόσβαση Δυνατότητα εγγραφής σε «κλειστά» μαθήματα Πρόσβαση σε Ανακοινώσεις Γενικές Πληροφορίες
Εκπαιδευόμενος Εκπαιδευόμενοι θεωρούνται όλοι οι εγγεγραμμένοι χρήστες του συστήματος στους οποίους έχει δοθεί η δυνατότητα παρακολούθησης μαθήματος. Αναλυτικότερα, οι εκπαιδευόμενοι έχουν τις παρακάτω δυνατότητες: Εξουσιοδοτημένη πρόσβαση με δυνατότητα αλλαγής password Κατάλογος μαθημάτων που είναι εγγεγραμμένοι και πρόσβαση σε αυτά Κατάλογος μαθημάτων με ελεύθερη πρόσβαση Δυνατότητα εγγραφής σε μαθήματα που δεν είναι εγγεγραμμένοι Καταγραφή χρόνου παρακολούθησης μαθήματος Συμμετοχή σε Αξιολογήσεις - Tests - Εξετάσεις που ορίζει ο Υπεύθυνος Εισηγητής και προβολή - αποθήκευση των αποτελεσμάτων Πρόσβαση σε Ανακοινώσεις, Γενικές Πληροφορίες Πρόσβαση σε συζητήσεις πραγματικού χρόνου Πρόσβαση σε ανακοινώσεις κοινού ενδιαφέροντος (Newsgroups) Δυνατότητα αποστολής email συστήματος (όχι SMTP) στους ηλεκτρονικούς «συμμαθητές», υπεύθυνο καθηγητή Προαιρετική Δημιουργία Προφίλ Κατάλογος Μαθητών στο ίδιο Μάθημα
Εισηγητής Εισηγητής ορίζεται ο υπεύθυνος του εκπαιδευτικού μαθήματος. Αναλυτικότερα ο ρόλος του εισηγητή έχει τις παρακάτω δυνατότητες: Εξουσιοδοτημένη πρόσβαση με δυνατότητα αλλαγής password Κατάλογος μαθημάτων που είναι υπεύθυνος Κατάλογος εκπαιδευομένων ανά μάθημα στο οποίο είναι υπεύθυνος Στατιστικά στοιχεία για τα μαθήματα και τους εκπαιδευόμενους που είναι υπεύθυνος Πρόσβαση σε Ανακοινώσεις, Γενικές Πληροφορίες Πρόσβαση σε συζητήσεις πραγματικού χρόνου με τους ηλεκτρονικούς μαθητές του Πρόσβαση σε ανακοινώσεις κοινού ενδιαφέροντος (Newsgroups) Δυνατότητα αποστολής email (συστήματος κι όχι SMTP) στους ηλεκτρονικούς του μαθητές Εισαγωγή στο σύστημα του εκπαιδευτικού υλικού καθώς και αξιολογήσεις- Tests Εξετάσεις Δυνατότητα διαχείρισης (αποστολής, αλλαγής, διαγραφής) αποτελεσμάτων - βαθμολογιών εξετάσεων κλπ
Διαχειριστής Ο Διαχειριστής είναι ο πιο βασικός ρόλος του συστήματος με τη δυνατότητα να επέμβει σε κάθε διαδικασία του συστήματος (διαχειριστική-εκπαιδευτική). Αναλυτικότερα, ο ρόλος του διαχειριστή έχει τις παρακάτω δυνατότητες: Εξουσιοδοτημένη πρόσβαση με δυνατότητα αλλαγής password Κατάλογος «ανοικτών» και «κλειστών» μαθημάτων Κατάλογος Εκπαιδευομένων - Εισηγητή ανά μάθημα Κατάλογος on-line χρηστών και δυνατότητα αποστολής μηνύματος Πρόσβαση σε στατιστικά στοιχεία που αφορούν τα μαθήματα, τους εκπαιδευόμενους και τους υπεύθυνους εισηγητές Πρόσβαση σε στατιστικά πρόσβασης ανά μάθημα, ανά τάξη, ανά χρονική περίοδο, ανά ενότητα Πρόσβαση και δυνατότητα Διαχείρισης σε Ανακοινώσεις, Γενικές Πληροφορίες Πρόσβαση σε συζητήσεις πραγματικού χρόνου Πρόσβαση σε ανακοινώσεις κοινού ενδιαφέροντος (Newsgroups) Δυνατότητα αποστολής email (συστήματος κι όχι SMTP) σε Εκπαιδευόμενους και Εισηγητές Εισαγωγή στο σύστημα εκπαιδευτικού υλικού καθώς και αξιολογήσεις- Tests Εξετάσεις Δυνατότητα διαχείρισης (αποστολής, αλλαγής, διαγραφής) αποτελεσμάτων - βαθμολογιών εξετάσεων κλπ Δυνατότητα Διαχείρισης (δημιουργία, αλλαγή, διαγραφή κλπ) μαθημάτων Δυνατότητα Διαχείρισης (δημιουργία, αλλαγή, ανάθεση, διαγραφή κλπ) Εισηγητών Δυνατότητα Διαχείρισης (δημιουργία, αλλαγή, ανάθεση, διαγραφή κλπ) Εκπαιδευομένων Δυνατότητα Διαχείρισης Αιτήσεων για εγγραφή σε εκπαιδευτικά πακέτα Δυνατότητα συμμετοχής σε όλα τα μαθήματα είτε σαν Εισηγητής είτε σαν εκπαιδευόμενος
Smartbuilder Είναι μια πλατφόρμα βασισμένη στο διαδίκτυο που επιτρέπει στους χρήστες να δημιουργούν, να διαχειρίζονται και να διανέμουν αλληλεπιδραστικό, πολυμεσικό εκπαιδευτικό περιεχόμενο με εύκολο τρόπο και χωρίς να απαιτεί την γνώση και χρήση κάποιας γλώσσας προγραμματισμού. Είναι ένα Σύστημα Διαχείρισης Μαθησιακού Περιεχομένου, το οποίο συνδυάζει τις δυνατότητες της διαμοιραζόμενης αποθήκης περιεχομένου και τις ισχυρές δυνατότητες συγγραφής. Η πλατφόρμα Smartbuilder στηρίζεται στην χρήση του Flash, ενός εργαλείου ιδανικού για την διανομή πολυμεσικών αρχείων μέσω του διαδικτύου. Σε συνδυασμό με τις δυνατότητες του Flash, η πλατφόρμα Smartbuilder παρέχει ένα ισχυρό κι ευέλικτο περιβάλλον συγγραφής.
Smartbuilder Η πλατφόρμα Smartbuilder περιλαμβάνει ένα πλήθος εργαλείων που βοηθούν στην ανάπτυξη, την διαχείριση και την διανομή του εκπαιδευτικού περιεχομένου. Οι βασικές λειτουργίες που διαθέτει είναι: Συγγραφή Ενσωματωμένα παραδείγματα- πρότυπα Διαχείριση Περιεχομένου Διανομή
Smartbuilder Συγγραφή Υποστηρίζεται η τοποθέτηση κειμένου, πολυμέσων και άλλων αντικειμένων σε οποιοδήποτε σημείο, απλά με drag and drop. Υποστηρίζεται η εισαγωγή γραφικών, ήχων και κινούμενων εικόνων για την δημιουργία πιο ελκυστικού περιεχομένου. Υποστηρίζονται τα αρχεία.gif,.jpeg,.png,.mp3,.swf. Επίσης, μπορούν να συμπεριληφθούν και αρχεία βίντεο μέσω υπερσυνδέσεων. Το μάθημα μπορεί να δημιουργηθεί από ήδη υπάρχοντα εκπαιδευτικά αντικείμενα, τα οποία βρίσκονται αποθηκευμένα στις αποθήκες αντικειμένων. Έτσι, μπορεί να δημιουργηθούν νέα εκπαιδευτικά αντικείμενα, ή να συνδυαστούν παλιά αντικείμενα με καινούρια. Για την αναδιοργάνωση των αντικειμένων ή των φακέλων χρησιμοποιείται η διαδικασία drag-and-drop.
Smartbuilder Ενσωματωμένα παραδείγματα- πρότυπα Η πλατφόρμα παρέχει έτοιμα παραδείγματα-πρότυπα έτσι ώστε ο σχεδιαστής του μαθήματος να ασχοληθεί κυρίως με την οργάνωση του περιεχομένου και να μην αναλωθεί με τον προγραμματισμό. Η πλατφόρμα διαθέτει 20 πρότυπα, αν και μετά από συνεργασία με μια επιχείρηση μπορεί να δημιουργήσει νέα πρότυπα συμβατά με τις ανάγκες της. Μερικά από τα πρότυπα που διαθέτει είναι τα ακόλουθα: Drill and Practice Audio Timeline Path Drag and Drop Scenario Slider Stairs Simulation
Smartbuilder Ενσωματωμένα παραδείγματα- πρότυπα Drill and Practice
Smartbuilder Ενσωματωμένα παραδείγματα- πρότυπα Drag & Drop
Smartbuilder Ενσωματωμένα παραδείγματα- πρότυπα Scenario
Smartbuilder Ενσωματωμένα παραδείγματα- πρότυπα Slider
Smartbuilder Ενσωματωμένα παραδείγματα- πρότυπα Stairs
Smartbuilder Ενσωματωμένα παραδείγματα- πρότυπα Stairs
Smartbuilder Ενσωματωμένα παραδείγματα- πρότυπα Simulation
Smartbuilder Διαχείριση περιεχομένου Διαμοιραζόμενη αποθήκη περιεχομένου (Shared Content Repository) - Υποστηρίζεται η αντιγραφή και επαναχρησιμοποίηση του περιεχομένου, έτσι ώστε να εξοικονομείται χρόνος. Το περιεχόμενο είναι ταξινομημένο με ετικέτες μεταδεδομένων, οι οποίες περιλαμβάνουν πληροφορίες όπως τίτλος, συγγραφέας αλλά και λέξεις κλειδιά που επιτρέπουν την εύκολη ανίχνευση και ανάκληση περιεχομένου από τις αποθήκες γνώσης. Έλεγχος Έκδοσης (Version Control) - Υποστηρίζεται ανώδυνη αναβάθμιση του περιεχομένου με την χρήση εργαλείων που αναλύουν την επίδραση των αλλαγών, εναλλάσσουν τις εκδόσεις και μεταδίδουν τις αλλαγές στο σύστημα. Περιεχόμενο από Εξωτερική Πηγή (3rd Party Content) - Υποστηρίζεται η διαχείριση διαφόρων ειδών αρχείων (.pps,.pdf,.doc,..) τα οποία έχουν δημιουργηθεί από εξωτερικές πηγές. Τα αρχεία εισάγονται στην πλατφόρμα και ενσωματώνονται με τα ήδη υπάρχοντα. Μετατροπή Περιεχομένου σύμφωνα με το πρότυπο SCORM (SCORM Content Conversion) - Υποστηρίζεται η μετατροπή του περιεχομένου προερχόμενου από εξωτερική πηγή σε συμβατά αντικείμενα και συναθροίσεις (μαθήματα) με το πρότυπο SCORM. Για την δημοσιοποίηση του περιεχομένου αρκεί η εισαγωγή των μεταδεδομένων του περιεχομένου. Η πλατφόρμα αυτόματα διαχειρίζεται τα μεταδεδομένα, τα ομαδοποιεί και εκτελεί τις αναγκαίες διαδικασίες που θα μετατρέψουν το περιεχόμενο σε συμβατό με το πρότυπο. Ροή Εργασίας (Workflow) - Υποστηρίζεται η διασφάλιση υψηλής ποιότητας του περιεχομένου με την ανάθεση της επιθεώρησης του περιεχομένου από ειδικούς. Με τον πίνακα (dashboard) ο σχεδιαστής βλέπει απευθείας σχόλια και επιβεβαίωση από τους ειδικούς.
Smartbuilder Διανομή Οι περισσότεροι χρήστες διαθέτουν στον υπολογιστή τους εγκατεστημένο κάποια έκδοση του flash player. Η πλατφόρμα υποστηρίζει την μετατροπή του περιεχομένου σε μορφή κατάλληλη για τον flash player. Έτσι, το περιεχόμενο διανέμεται μέσω του παγκόσμιου ιστού και ο εκπαιδευόμενος το χρησιμοποιεί ανεξάρτητα από το λειτουργικό σύστημα ή την έκδοση του φυλλομετρητή του. Υποστηρίζεται η προσαρμογή της επιφάνειας εργασίας (χρώματα επιφάνειας, γραμματοσειρά, λογότυπα, ) ανάλογα με την προτίμηση του κάθε εκπαιδευόμενου χωρίς να επηρεάζεται το περιεχόμενο. Παράγεται αυτόματα μια διεπαφή χρήστη για την διανομή περιεχομένου με ενσωματωμένα εργαλεία πλοήγησης και συνδέσμους σε εξωτερικές εφαρμογές. Επίσης, υποστηρίζεται η προσαρμογή της διεπαφής διανομής ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε οργανισμού. Υποστηρίζεται η παραγωγή αυτόνομου περιεχομένου που διανέμεται online μέσω φυλλομετρητή ή offline μέσω του υπολογιστή του εκπαιδευόμενου με την χρήση CD- ROM. Οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να εκτυπώσουν οποιαδήποτε σελίδα του περιεχομένου χρησιμοποιώντας την ενσωματωμένη δυνατότητα εκτύπωσης του Flash. Μελλοντικά θα επιτρέπεται και η παρακολούθηση μαθημάτων μέσω της ιστοσελίδας του Suddenly Smart. Υποστηρίζεται η παραγωγή περιεχομένου που είναι συμβατό με τα πρότυπα ADL SCORM έτσι ώστε να επιτρέπεται η κατηγοριοποίηση του, η ανίχνευση και η ανάκλησή του από οποιοδήποτε σύστημα LMS συμβατό με το πρότυπο SCORM.
Η ηλεκτρονική πλατφόρµα «e-class», υποστηρίζει τις υπηρεσίες Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης στην Ακαδηµαϊκή Κοινότητα του Πανελλήνιου Διαδικτύου GUnet. Στόχος της είναι παροχή υποδοµών εκπαίδευσης και κατάρτισης ανεξάρτητα από τους περιοριστικούς παράγοντες του χώρου και του χρόνου της κλασσικής διδασκαλίας, προσφέροντας στον εκπαιδευόµενο τη δυνατότητα να καθορίζει µόνος του το πρόγραµµα εκπαίδευσής του. Για την επίτευξη του παραπάνω στόχου η πλατφόρµα υποστηρίζει την ηλεκτρονική οργάνωση, αποθήκευση και παρουσίαση του εκπαιδευτικού υλικού, που προσφέρεται σήμερα στους εκπαιδευόμενους µε παραδοσιακά μέσα (βιβλία, σημειώσεις, κλπ.), σε ψηφιακή μορφή άμεσα προσβάσιμη από το διαδίκτυο.
Φιλοσοφία Το λογισµικό ανοικτού κώδικα «Classroom Online» (http://www.claroline.net/) απετέλεσε τη βάση πάνω στην οποία δοµήθηκε η πλατφόρµα «e-class», µε την προσθήκη πολλών νέων χαρακτηριστικών (LDAP Authentication Schema, µηχανισµός δηµιουργίας χρηστών, ανανεωµένο γραφικό περιβάλλον, πλήρης εξελληνισµός, προσθήκη νέων εργαλείων διαχείρισης κλπ). Παράλληλα, η αρχιτεκτονική της παραµετροποιήθηκε σε µεγάλο βαθµό δίνοντας της ευελιξία και ευκολία προσαρµογής στις ανάγκες και τις απαιτήσεις ενός δυναµικού περιβάλλοντος εκπαίδευσης. Η Πλατφόρµα «e-class» είναι σχεδιασµένη µε προσανατολισµό την ενίσχυση και υποστήριξη της εκπαιδευτικής δραστηριότητας και σε καμία περίπτωση την αντικατάστασή της. Για το λόγο αυτό κεντρικός ρόλος είναι αυτός του «καθηγητή», στον οποίο δίνει τη δυνατότητα µε το υλικό που διαθέτει (σηµειώσεις, παρουσιάσεις, κλπ.) και χωρίς επιπλέον τεχνικές γνώσεις να µπορεί εύκολα γρήγορα και απλά να δηµιουργεί εύχρηστα και λειτουργικά ηλεκτρονικά µαθήµατα, τα οποία θα δρουν επικουρικά στην εκπαιδευτική του δραστηριότητα παρέχοντας στους εκπαιδευόµενους τη δυνατότητα συνεχούς εκπαίδευσης και κατάρτισης. Άλλοι βασικοί άξονες στην επιλογή της πλατφόρµας ήταν η ευκολία χρήσης, η προσαρµοστικότητα στις απαιτήσεις, η ευελιξία, η ευκολία αναβάθµισης και επέκτασης καθώς και η έµµεση υποστήριξη πρότυπων μαθησιακών αντικειµένων (SCORM, IMS, IEEE, κλπ). Για τους παραπάνω λόγους χρησιµοποιήθηκαν ανοικτές πλατφόρµες, πρότυπα και γλώσσες προγραµµατισµού όπως Linux, Apache, PHP, MySQL και Sendmail. Ταυτόχρονα, σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε η δυνατότητα ολοκλήρωσης της πλατφόρµας µε τις άλλες δικτυακές υπηρεσίες, δίνοντας πρόσβαση στους χρήστες µε τους ίδιους λογαριασµούς χρήσης (Username, Password) που διαθέτουν στις υπηρεσίες αυτές (π.χ. email).
Ρόλοι χρηστών Ο κεντρικός ρόλος είναι αυτός του καθηγητή, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη δηµιουργία και διαχείριση των ηλεκτρονικών µαθηµάτων. Ο λογαριασµός του «καθηγητή» δηµιουργείται από τους διαχειριστές της πλατφόρµας, κατόπιν αίτησης του ενδιαφεροµένου. Ο καθηγητής µπορεί: να δηµιουργήσει όσα µαθήµατα επιθυµεί, να εγγράψει/ διαγράψει χρήστες- εκπαιδευόµενους σε/ από αυτά, να εισάγει το ψηφιακό υλικό του µαθήµατος (κείµενα, εικόνες, παρουσιάσεις, video, κλπ.), να δηµιουργήσει οµάδες συζητήσεων καθώς και ασκήσεις αυτοαξιολόγησης Ο λογαριασµός του χρήστη δηµιουργείται αυτόµατα µε την εγγραφή του χωρίς την ανάγκη μεσολάβησης του διαχειριστή. Ο χρήστης-εκπαιδευόµενος µπορεί : να εγγραφεί σε όσα µαθήµατα του επιτρέπεται, να μελετήσει το ψηφιακό υλικό, να συµµετάσχει σε οµάδες συζητήσεων καθώς και σε ασκήσεις αυτοαξιολόγησης. Ο διαχειριστής είναι αυτός που: έχει την εποπτεία όλης της πλατφόρµας, δηµιουργεί τους λογαριασµούς των καθηγητών, παρακολουθεί και διαχειρίζεται τη µηχανή που φιλοξενεί την πλατφόρµα, παρακολουθεί και διαχειρίζεται τη βάση δεδοµένων, διαχειρίζεται τα µαθήµατα όλων των καθηγητών, διαχειρίζεται τους λογαριασµούς όλων των χρηστών και ανανεώνει τα µαθήµατα (για το νέο εξάµηνο).
Στοιχεία μαθήματος Η Ατζέντα που παρουσιάζει χρονικά τα γεγονότα σταθµούς του µαθήµατος (διαλέξεις, συναντήσεις, αξιολογήσεις, κλπ) Τα Έγγραφα περιέχουν το ψηφιακό υλικό του µαθήµατος (κείµενα, εικόνες, παρουσιάσεις) Οι Ανακοινώσεις από τον καθηγητή προς τους εκπαιδευόµενους Οι Περιοχές Συζητήσεων για θέµατα που αφορούν το µάθηµα καθορίζονται από τον καθηγητή Οι Οµάδες Εργασίας (ανοικτές ή κλειστές) δηµιουργούνται από τον καθηγητή Χρήσιµοι Σύνδεσµοι από το διαδίκτυο που αφορούν το µάθηµα Οι Εργασίες Φοιτητών είναι οι περιοχή που «τοποθετούν» οι εκπαιδευόµενοι τις εργασίες τους, τις οποίες διαχειρίζεται µόνο ο καθηγητής του µαθήµατος. Λίστα µε τους εγγεγραµµένους Χρήστες του µαθήµατος, το ρόλο τους (καθηγητής εκπαιδευόµενος - διαχειριστής) και το email τους Ασκήσεις αυτοαξιολόγησης τις οποίες δηµιουργεί ο καθηγητής του µαθήµατος Η Περιγραφή Μαθήµατος δίνει πληροφορίες που αφορούν τους στόχους του µαθήµατος, τη δοµή του, τους καθηγητές που το υποστηρίζουν κλπ Στην περιοχή Βίντεο αποθηκεύονται ψηφιοποιηµένες διαλέξεις του µαθήµατος, ή άλλο οπτικοακουστικό υλικό Στο Πρόγραµµα Μαθήµατος παρουσιάζεται η δοµή του µαθήµατος σε τίτλους. Σε όλα τα παραπάνω στοιχεία δίνεται η δυνατότητα να ενεργοποιούνται ή να απενεργοποιούνται από τον καθηγητή ανάλογα µε τη δοµή και το υλικό του µαθήµατος που διαθέτει, ώστε να απλοποιείται ακόµα περισσότερο το περιβάλλον του εκπαιδευοµένου, και να εµφανίζονται µόνο οι απολύτως απαραίτητες ενότητες. Παράλληλα δίνεται η δυνατότητα στον καθηγητή να παρακολουθεί στατιστικά στοιχεία που αφορούν τη συµµετοχή στο µάθηµα, καθώς επίσης και η δυνατότητα να αλλάζει δυναµικά την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το µάθηµα (ανοικτό, ανοικτό σε εγγραφή, κλειστό).
Το Moodle - Εισαγωγή Είναι ένα πακέτο λογισμικού για διεξαγωγή ηλεκτρονικών μαθημάτων μέσω διαδικτύου, το οποίο προσφέρει ολοκληρωμένες Υπηρεσίες Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης, ενώ ταυτόχρονα υποστηρίζει και την συνεργατική μάθηση. Δημιουργήθηκε το 1999 από τον Αυστραλό Martin Dougiamas και ήταν μέρος του PhD του. Το όνομα Moodle είναι το ακρώνυμο του Modular Object - Oriented Dynamic Learning Environment. Το Moodle παρέχεται δωρεάν ως λογισμικό Open Source (κάτω από την GNU Public License) και μπορεί να τρέξει σε οποιοδήποτε σύστημα υποστηρίζει PHP, ενώ έχει τη δυνατότητα να συνδυάζεται με πολλούς τύπους βάσεων δεδομένων (ιδιαίτερα MySQL).
Το γεγονός ότι αποτελεί λογισμικό ανοικτού κώδικα το καθιστά αρκετά ευέλικτο σε συνεχείς αλλαγές και βελτιώσεις. Υπάρχει μια πληθώρα χρηστών που το χρησιμοποιούν παγκοσμίως αλλά παράλληλα, προσφέροντας και τις δικές τους προγραμματιστικές γνώσεις, συνεισφέρουν στην βελτίωση του, την μετάφραση του σε διάφορες γλώσσες και την προσθήκη νέων λειτουργιών. Μπορεί να εξυπηρετήσει από έναν εκπαιδευτή που φτιάχνει τον ιστοχώρο του μαθήματός του μέχρι και ένα Πανεπιστήμιο με 200.000 φοιτητές. Πλεονεκτήματα
Χαρακτηριστικά - Σχεδίαση Προωθεί τη συνεργατική μάθηση Κατάλληλο για 100% διαδικτυακά μαθήματα καθώς είναι εύκολο να εγκατασταθεί σχεδόν σε όλες τις πλατφόρμες που υποστηρίζουν PHP. Θέλει μόνο μια βάση δεδομένων. Δουλεύει με τους περισσότερους database servers (υποστηρίζονται πλήρως οι MySQL και PostgreSQL). Η λίστα μαθημάτων δείχνει περιγραφή για κάθε μάθημα που υπάρχει στον server. Έμφαση στην ασφάλεια σε όλα τα σημεία. Οι φόρμες ελέγχονται όλες, τα δεδομένα επικυρώνονται, τα cookies κρυπτογραφούνται κλπ.
Ένας λογαριασμός Διαχειριστή ελέγχει την δημιουργία μαθημάτων και δημιουργεί καθηγητές αναθέτοντας χρήστες στα μαθήματα. Κάθε πρόσωπο χρειάζεται μόνο ένα λογαριασμό για ολόκληρο το server - Κάθε λογαριασμός μπορεί να έχει διαφορετικά δικαιώματα. Υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες χρηστών του Moodle: o o Χαρακτηριστικά -Χρήστες Εκπαιδευτές είναι εκείνοι οι χρήστες, που αφού έρθουν σε συνεννόηση με το Διαχειριστή του Moodle λαμβάνουν επιπλέον δυνατότητες πρόσβασης, ώστε να μπορούν να δημιουργήσουν κάποιο μάθημα. Εκπαιδευόμενοι είναι οι χρήστες που θα εγγραφούν για να παρακολουθήσουν κάποιο μάθημα, χρησιμοποιώντας το login name και το password που τους παρέχεται.
Χαρακτηριστικά - Διαχείριση Την ιστοσελίδα την διαχειρίζεται ο διαχειριστής. Ενσωματωμένα θέματα επιτρέπουν την αλλαγή των χαρακτηριστικών για να ταιριάζουν στις ανάγκες. Φτιαγμένα πακέτα γλωσσών επιτρέπουν πλήρη προσαρμογή σε κάθε τοπική γλώσσα. Ο κώδικας είναι γραμμένος καθαρά σε PHP κάτω από GPL άδεια - εύκολο να τροποποιηθεί για να καλύψει ιδιαίτερες ανάγκες. Ασφάλεια - Οι καθηγητές μπορούν να προσθέσουν ένα «κλειδί εγγραφής» στο μάθημα τους. Μπορούν να δώσουν αυτό το κλειδί είτε προσωπικά είτε μέσω e-mail κτλ. Οι καθηγητές μπορούν να διαγράψουν μαθητές εάν το επιθυμούν, διαφορετικά διαγράφονται αυτόματα αφού περάσει μια συγκεκριμένη περίοδος όπου οι μαθητές είναι ανενεργοί. Οι μαθητές ενθαρρύνονται να φτιάξουν ένα διαδικτυακό προσωπικό προφίλ.
Χαρακτηριστικά - Μάθημα Ο καθηγητής μέσα από ένα αρκετά εύχρηστο και λειτουργικό γραφικό περιβάλλον μπορεί να δημιουργήσει πολύ εύκολα μια ιστοσελίδα διαχείρισης των προσωπικών του μαθημάτων. Έχει τον πλήρη έλεγχο πάνω σε όλες τις ρυθμίσεις ενός μαθήματος. Το Moodle προσφέρει έναν ικανοποιητικό αριθμό υπηρεσιών διαδικτύου, όπως: Πηγές-πόροι (resources), δηλ., πολυμεσικό εκπαιδευτικό υλικό και πληροφορίες (προκαθορισμένα αρχεία που έχουν «φορτωθεί» στο μάθημα, σελίδες επεξεργασμένες απευθείας στο Moodle ή εξωτερικές ιστοσελίδες) που θα χρειαστούν οι μαθητές για το μάθημα Διαχείριση διδακτικού υλικού και φοιτητών Πίνακας δραστηριοτήτων των μαθημάτων: o o o o δωμάτια συνομιλίας (chat rooms) ομάδες συζητήσεων (forums) πίνακα ανακοινώσεων αξιολόγηση μαθητών (quiz) κ.α. Διάφορα blocks o o o ημερολόγιο γεγονότων (calendar) ηλεκτρονική αλληλογραφία (email)
Χαρακτηριστικά - Μάθημα Πρόσφατες αλλαγές στο μάθημα από την τελευταία πιστοποιημένη είσοδο μπορούν να παρουσιάζονται στην αρχική σελίδατου μαθήματος Οι περισσότερες περιοχές εισαγωγής κειμένου μπορούν να αλλαχθούν χρησιμοποιώντας HTML Όλοι οι βαθμοί στις δραστηριότητες του μαθήματος, οι απορίες και οι αναθέσεις-εργασίες μπορούν να εμφανιστούν σε μια σελίδα. Aναφορές δραστηριοτήτων (activity reports) για καθε χρήστη είναι διαθέσιμες με γραφικές απεικονίσεις και λεπτομέρειες και παρουσιάζουν τις δραστηριότητές τους στις ενότητες ενός μαθήματος. (τελευταία πρόσβαση, πόσες φορές έχει διαβαστεί) καθώς και ένα λεπτομερές ιστορικό για κάθε χρήστη που εμπλέκεται στο μάθημα όπως δημοσιεύσεις, εισαγωγές ημερολογίου κτλ σε μια σελίδα. χρήσιμο εργαλείο για τον καθηγητή αφού απεικονίζει τη συμμετοχή του μαθητή στο μάθημα.
Χαρακτηριστικά - Μάθημα Τα μαθήματα του Moodle μπορούν να έχουν τρεις διαφορετικές μορφές Την Εβδομαδιαία Το μάθημα οργανώνεται σε εβδομάδες, με ημερομηνία έναρξης και λήξης. Κάθε εβδομάδα αποτελείται από δραστηριότητες, κάποιες από τις οποίες μπορούν να επεκτείνονται σε περισσότερες από μία εβδομάδες. Οι εβδομάδες εμφανίζονται στο κέντρο της σελίδας, ενώ όλες οι δραστηριότητες του μαθήματος, ασχέτως σε ποια εβδομάδα ανήκουν, βρίσκονται συγκεντρωμένες ανά είδος, στο μπλοκ Δραστηριότητες. Τη Θεματική Το μάθημα οργανώνεται κατά θέμα και δεν υπάρχει κανένας χρονικός περιορισμός. Τα θέματα με τις δραστηριότητες τους βρίσκονται στο κέντρο της σελίδας, ενώ πάλι όλες τις δραστηριότητές του μαθήματος μπορούμε να τις βρούμε συγκεντρωμένες ανά είδος στο μπλοκ Δραστηριότητες. Την Κοινωνική Βασίζεται κυρίως σε μία ομάδα συζητήσεων και διαφέρει αρκετά από τις άλλες μορφές. Στο κέντρο της σελίδας εμφανίζεται μία ομάδα συζητήσεων, η οποία μπορεί να έχει links ή επισυνάψεις, αλλά όχι δραστηριότητες. Δραστηριότητες σε αυτή τη μορφή μπορούμε να έχουμε μόνο στο ομώνυμο μπλοκ.
Περιήγηση σε ένα Moodle μάθημα ως Εκπαιδευτές Μάθημα Moodle Μπλοκ Δραστηριοτήτων Εβδομάδα Θέμα Forum Ετικέτα Πόροι Επεξεργασία σελίδας text Επεξεργασία σελίδας web Link σε αρχείο ή σελίδα web Display a directory Attendance απουσιολόγιο Βιβλίο Chat Lesson Scorm Wiki Επιλογή Ανάθεση-Εργασία Εργαστήριο Dialogue Έρευνα Ημερολόγιο Exercise Απορίες Κουίζ Glossary Ομάδα Συζήτησης
Περιήγηση σε ένα Moodle μάθημα ως Εκπαιδευόμενοι Μάθημα Moodle Μπλοκ Δραστηριοτήτων Εβδομάδα - Θέμα - Forum Ετικέτα Πόροι Attendance απουσιολόγιο Lesson Επιλογή Βιβλίο Scorm Ανάθεση-Εργασία Chat Wiki Εργαστήριο Dialogue Έρευνα Ημερολόγιο Exercise Απορίες Κουίζ Glossary Ομάδα Συζήτησης
Moodle Ο σχεδιασμός του Moodle και η ανάπτυξή του βασίζονται σε μία συγκεκριμένη φιλοσοφία για την εκπαίδευση, έναν τρόπο σκέψης, γνωστό ως «Social Constructionist Pedagogy / Κοινωνική, Εποικοδομιστική Παιδαγωγική φιλοσοφία». Ο Εποικοδομιτισμός υποστηρίζει ότι η μάθηση είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική όταν κατασκευάζουμε κάτι για να δοκιμάσουν και να πειραματιστούν άλλοι. Ο Κοινωνικός Εποικοδομιτισμός επεκτείνει τις ανωτέρω ιδέες δίνοντας έμφαση στο ότι μια κοινωνική ομάδα κατασκευάζει πράγματα για τους υπόλοιπους της ομάδας, δημιουργώντας σε συνεργασία μια μικρή κουλτούρα κοινών οντοτήτων/αντικειμένων με κοινές έννοιες/νοήματα. Δύο κατευθύνσεις Μπορεί να χρησιμοποιηθεί από την κεντρική διοίκηση για την επιμόρφωση και τη δια βίου μάθηση της εκπαιδευτικής κοινότητας. Και από τους εκπαιδευτικούς κάθε βαθμίδας για να εμπλουτίσουν το καθημερινό μάθημά τους, να το κάνουν πιο ενδιαφέρον για τους μαθητές τους, ενώ ταυτόχρονα θα τους εισάγουν στη χρήση των τεχνολογιών πληροφορικής.
Αναγκαιότητα προτυποποίησης μαθησιακών τεχνολογιών Μαθησιακές Τεχνολογίες (Learning Technologies): όλες εκείνες οι τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στη διαδικασία διδασκαλίας και μάθησης άρα και της ηλεκτρονικής μάθησης (ιδιαίτερα μέσω του διαδικτύου) Συστήματα Μαθησιακής Τεχνολογίας (ΣΜΤ): διάφορα λογισμικά συστήματα που στα πλαίσια ενός μαθησιακού περιβάλλοντος υλοποιούν μια σειρά από υπηρεσίες. Η έλλειψη καθιερωμένων προσεγγίσεων τόσο για την αρχιτεκτονική των ΣΜΤ, όσο και για τη δημιουργία, περιγραφή και διανομή μαθησιακών πόρων θέτει εμπόδια στην αποδοτική και αποτελεσματική αξιοποίηση των δυνατοτήτων που αυτά προσφέρουν Η προτυποποίηση στο χώρο των Μαθησιακών Τεχνολογιών μπορεί να βοηθήσει στην εξασφάλιση των εξής: Οι κατασκευαστές του μαθησιακού υλικού μπορούν να επαναχρησιμοποιήσουν μαθησιακό υλικό και να συνδυάσουν περιεχόμενο από πολλές και διαφορετικές πηγές [Επαναχρησιμοποίηση (Reusability)] Οι χρήστες του μαθησιακού υλικού έχουν τη δυνατότητα της εύκολης και στοχευμένης αναζήτησης υλικού από μία πληθώρα μαθησιακών πόρων οι οποίοι αυξάνονται εκθετικά [Προσβασιμότητα (Accessibility)] Το εκπαιδευτικό λογισμικό μπορεί να συνεργάζεται με άλλα αντίστοιχα λογισμικά [Διαλειτουργικότητα (Interoperability)]
Οργανισμοί που δραστηριοποιούνται στην προτυποποίηση Κάποιοι οργανισμοί καταγράφουν τις απαιτήσεις και τις ανάγκες των χρηστών και τις περιγράφουν με τη μορφή προδιαγραφών (προτύπων). Κάποιοι άλλοι αναπτύσσουν στη συνέχεια προϊόντα και εφαρμογές που υλοποιούν τις προδιαγραφές αυτές ώστε δοκιμάζοντάς τις σε πραγματικές συνθήκες να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα, την ορθότητα και την εφικτότητά τους CEN/ISSS/WS-LT (Information Society Standardisation System / Workshop on Learning Technology) AICC (Aviation Industry CBT Committee) ARIADNE (Alliance of Remote Instructional Authoring and Distribution Networks for Europe) IMS Global Learning Consortium DCMI (Dublin Core Metadata Initiative) IEEE LTSC (Learning Technology Standards Committee) ADL (Advanced Distributed Learning)
Μαθησιακά αντικείμενα (Learning Objects LO) Παρέχουν πληροφορίες για το σκοπό που δημιουργήθηκαν και τις συνθήκες που πρέπει να ικανοποιούνται προκειμένου να χρησιμοποιηθούν. Ταυτόχρονα περιέχουν και μια σημασιολογική περιγραφή των δεδομένων με τρόπο κατανοητό από μηχανές. Αποθηκεύονται σε βάσεις δεδομένων, μπορούμε να κάνουμε αναζήτηση και ανάκτηση με βάση λέξεις-κλειδιά. Συνδυαζόμενα μεταξύ τους αποτελούν βάση για εκπαιδευτικό υλικό. Τέλος, μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν.
Μεταδεδομένα (Metadata) Σύνολο από χαρακτηριστικά γνωρίσματα που απαιτούνται για την πλήρη και ακριβή περιγραφή των δεδομένων. (πχ η κάρτα σε έναν κατάλογο βιβλιοθήκης η οποία περιγράφει ένα βιβλίο, το συγγραφέα του, το θέμα, τη θέση του μέσα στη βιβλιοθήκη, κ.λπ). Χρησιμοποιούνται περιγραφικές ετικέτες για να διευκολύνουν την λειτουργία αναζήτησης και χρήσης ηλεκτρονικών μαθησιακών πόρων. Η περιγραφή των δεδομένων γίνεται έτσι ώστε να μπορεί ακόμη και το πρόγραμμα του υπολογιστή να ξεχωρίζει το είδος ή τη χρησιμότητα της αποθηκευμένης πληροφορίας. Η χρήση μεταδεδομένων κάνει τη διαδικασία αναζήτησης και χρήσης ενός πόρου περισσότερο αποδοτική, επιτρέπει τη σύνθεση προγράμματος σπουδών συνδυάζοντας διάφορα μαθησιακά αντικείμενα, παρέχει την απαιτούμενη πληροφορία για εντοπισμό και φιλτράρισμα σε μια αναζήτηση. Έχουν αναπτυχθεί διάφορες προδιαγραφές μεταδεδομένων Dublin Core IEEE LOM (Learning Object Metada)
Πρότυπα μεταδεδομένων: Dublin Core http://www.dublincore.org/ DC Element Name Title Creator Subject Description Publisher Contributor Date Type Format Identifier Source Language Relation Coverage Rights Περιγραφή Το όνομα που δίνεται στην πηγή πληροφοριών (με αυτό που είναι επίσημα γνωστή) Η οντότητα που δημιούργησε αρχικά το περιεχόμενο της πηγής Το θέμα του περιεχομένου της πηγής (εκφράζεται κυρίως με λέξεις κλειδιά) Μια έκθεση του περιεχομένου της πηγής (μπορεί να εκφραστεί με μια σύντομη επισκόπηση, με έναν πίνακα περιεχομένων, κ.λπ.) Η οντότητα η οποία είναι υπεύθυνη για τη διαθεσιμότητα της πηγής Η οντότητα που είναι υπεύθυνη να συνεισφέρει στο περιεχόμενο της πηγής Η ημερομηνία ενός γεγονότος στον κύκλο ζωής της πηγής Η φύση ή το είδος του περιεχομένου της πηγής Η φυσική ή ψηφιακή υλοποίηση / τυποποίηση της πηγής Μια σαφής αναφορά στην πηγή μέσα ένα συγκεκριμένο πλαίσιο (URL, URI, DOI, κ.λπ.) Μια αναφορά στην πηγή από την οποία προέρχεται / απορρέει η παρούσα πηγή Η γλώσσα του πνευματικού περιεχομένου της πηγής Μια αναφορά σε μια άλλη σχετική πηγή Η επέκταση ή ο σκοπός του περιεχομένου της πηγής Πληροφορίες για τα δικαιώματα που σχετίζονται με οποιαδήποτε χρήση της πηγής (Δικαιώματα Πνευματικής Ιδιοκτησίας)
Πρότυπα μεταδεδομένων: IEEE LOM Το IEEE LOM standard από την Learning Technology Standards Committee (L.T.S.C.) του IEEE, αποτελεί επέκταση του DC, διαμορφωμένο ούτως ώστε να περιγράφει οποιοδήποτε πόρο προορίζεται για εκπαιδευτική χρήση. Η περιγραφή των πόρων γίνεται χρησιμοποιώντας ένα σύνολο από 70 ιδιότητες, οι οποίες υπάγονται σε 9 κατηγορίες: Γενικά Κύκλος ζωής (Περιγράφει την ιστορία και την τωρινή κατάσταση ενός LO και αυτών που το επηρέασαν κατά την εξέλιξή του) Μετα-μεταδεδομένα (Περιγράφει την ειδική πληροφορία για την ίδια την εγγραφή μεταδεδομένων, π.χ. ποιος δημιούργησε την εγγραφή, πώς και πότε) Τεχνικά (Περιγράφει τις τεχνικές απαιτήσεις και χαρακτηριστικά ενός LO) Εκπαιδευτικά (Περιγράφει τα εκπαιδευτικά και παιδαγωγικά χαρακτηριστικά ενός LO) Δικαιώματα (Περιγράφει τα δικαιώματα και της συνθήκες χρήσης ενός LO) Σχέσεις (Καθορίζει τη σχέση μεταξύ ενός LO και άλλων LOs-στόχων) Σχόλια (Παρέχει σχόλια για την εκπαιδευτική χρήση ενός LO, για το ποιος δημιούργησε τα σχόλια και πότε) Ταξινόμηση (Περιγράφει το πού ένα LO είναι τοποθετημένο μέσα σε ένα συγκεκριμένο σύστημα ταξινόμησης)
Πρότυπα Σχεδίασης Μαθησιακής Διαδικασίας (Learning Design specifications) Από τα πλέον δύσκολα να προτυποποιηθούν, είναι η σχεδίαση της μαθησιακής διαδικασίας. Learning Design specification του IMS για την περιγραφή διαφόρων παιδαγωγικών στρατηγικών με μια γενική και ευέλικτη γλώσσα που επιτρέπει την αναπαράσταση αυτών. Η γλώσσα αυτή αρχικά αναπτύχθηκε από το Ανοικτό Πανεπιστήμιο της Ολλανδίας, μετά από ενδελεχή εξέταση και σύγκριση ενός εκτεταμένου αριθμού προσεγγίσεων. Έμφαση δόθηκε ώστε η γλώσσα να πετύχει μια καλή ισορροπία ανάμεσα στη γενικότητα και στη δυνατότητα έκφρασης παιδαγωγικών θεωριών. Με τη γλώσσα αυτή είναι δυνατόν να περιγραφούν οι συμμετέχοντες στη μαθησιακή διαδικασία (μαθητές, εκπαιδευτικοί, σύμβουλοι, κοκ), οι ρόλοι τους, οι διαθέσιμοι μαθησιακοί πόροι και τα πακέτα εκπαιδευτικού λογισμικού που θα χρησιμοποιήσουν οι συμμετέχοντες για να πετύχουν συγκεκριμένους στόχους μέσα από δράσεις. Η περιγραφή αυτή μπορεί να «διαβαστεί» και εκτελεστεί από κάποιο σύστημα που υποστηρίζει την προδιαγραφή αυτή. Το πιο γνωστό σύστημα είναι το CopperCore (http://coppercore.org/).
Πακετοποίηση Μαθησιακού Υλικού (Content Packaging) Η προδιαγραφή αυτή ορίζει τη δομή του περιεχομένου ώστε να είναι δυνατή η ανταλλαγή του μεταξύ των εργαλείων συγγραφής και ανάπτυξης μαθησιακού υλικού (authoring tools) και των συστημάτων διαχείρισης της μάθησης. IMS Content Packaging Το περιεχόμενο αποτελείται από ένα σύνολο φυσικών αρχείων, μαζί με κατάλληλη περιγραφή της δομής αυτών των πόρων, ώστε να είναι δυνατή η παρουσίασή τους Προβλέπονται μεταδεδομένα για τους πόρους κατά το πρότυπο του LOM Το σύνολο των αρχείων που συνθέτουν το πακέτο μαθησιακού περιεχομένου περιέχεται σε ένα μοναδικό αρχείο (π.χ..zip,.cab ), το Package Interchange File. Στο πακέτο περιέχεται υποχρεωτικά και ένα ειδικό XML αρχείο, το οποίο περιγράφει τη λογική οργάνωση του περιεχομένου και ονομάζεται αρχείο Manifest (imsmanifest.xml) και περιλαμβάνει: έναν τομέα μεταδεδομένων (Metadata), όπου δίνονται πληροφορίες σε κατάλληλη μορφή για το ίδιο το πακέτο, έναν τομέα οργάνωσης (Organizations) όπου ορίζεται η δομή του περιεχομένου με τη μορφή ιεραρχικής οργάνωσης του περιεχομένου, τον τομέα Πόρων (Resources) όπου υπάρχουν αναφορές για τα πραγματικά αρχεία που συνιστούν το περιεχόμενο, μεταδεδομένα για αυτά τα αρχεία και αναφορές σε εξωτερικά αρχεία.
Πακετοποίηση Μαθησιακού Υλικού (Content Packaging) Υπάρχουν λογισμικά που ονομάζονται ContentPackage editors, π.χ. o Reload editor (http://www.reload.ac.uk/tools.html), που βοηθούν τους συγγραφείς του μαθησιακού υλικού να δομήσουν και να «πακετάρουν» τους μαθησιακούς πόρους ώστε να μπορούν να ενσωματωθούν σε συστήματα διαχείρισης μάθησης ή να προσφερθούν στους μαθητές για να τους μελετήσουν με τη βοήθεια ενός ContentPackage player που μοιάζει με έναν κοινό web browser
SCORM Το πρότυπο/μοντέλο SCORM (Sharable Content Object Reference Model) αναπτύχθηκε από το ADL, πρωτοβουλία του Υπ. Εθνικής Άμυνας της Αμερικής Σκοπός του είναι να συνενώσει διάφορες προδιαγραφές και πρότυπα Παρέχει ένα μοντέλο δομής και πλοήγησης περιεχομένου με κύριο στόχο τη διαλειτουργικότητα Διακρίνει τα παρακάτω τρία δομικά στοιχεία, με κεντρική ιδέα το ότι ένα μάθημα (course) αποτελεί μία συλλογή αυτών: Learning Units (LUs), οι μικρότερες εκπαιδευτικές μονάδες που μπορούν να παρουσιασθούν σε ένα μαθητή, όπως μία HTML σελίδα. Blocks, ένα block μπορεί να περιλαμβάνει LUs και/ή άλλα blocks (φωλιασμένα blocks) Objectives, τα οποία χρησιμοποιούνται για να καθορίσουν προαπαιτούμενα μαθημάτων και να αναπαραστήσουν τους στόχους ενός μαθήματος. Μπορεί να είναι απλά ή σύνθετα, ανάλογα με το αν περιέχουν απλά ή πολλαπλά LUs και blocks Εν γένει, το SCORM καθορίζει πώς ένας χρήστης μπορεί να δημιουργήσει ένα μάθημα συναθροίζοντας αντικείμενα περιεχομένου, ποιος είναι ο τύπος αυτών των αντικειμένων και πώς χρησιμοποιούνται και αλληλεπιδρούν σε ένα σύστημα διαχείρισης μάθησης και, τέλος, τι είδους δεδομένα ανταλλάσσουν τα αντικείμενα περιεχομένου σε ένα τέτοιο σύστημα.
SCORM Οι περισσότεροι Content Package editors μπορούν να εξάγουν το υλικό και σε μορφή που συνάδει με το SCORM. Επίσης γνωστά εργαλεία συγγραφής μαθησιακού υλικού όπως το Authorware της Macromedia ή το LRN της Microsoft πακετάρουν το υλικό σύμφωνα με το SCORM. exe: open source εργαλείο παραγωγής «πακέτων» SCORM/IMS (http://exelearning.org/)