Γέφυρες και Φωτοβολταϊκά: σήμανση, σηματοδότηση, μέτρηση

ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Γέφυρες και Φωτοβολταϊκά: σήμανση, σηματοδότηση, μέτρηση Κώστας Ι. Παπαναγιώτου ηλεκτρολόγος μηχανικός ( ) Οι εγκατεστημένες σε γέφυρες διατάξεις π ου χρησιμεύουν για τη σήμανση, σηματοδότηση, καταγραφή και μέτρηση αφορούν ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών όπ ως είναι: Η σήμανση ασφαλείας για την ποταμοπλοΐα, τη ναυσιπλοΐα ή την αεροπλοΐα και γενικά η επισήμανση καταστάσεων κινδύνου ή ατυχημάτων με φαροσειρήνες κ.λ.π. Η λειτουργία συστημάτων επικοινωνιών και προειδοποίησης (τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης, ραδιοεπικοινωνίες και κυψελοειδή τηλεφωνικά συστήματα αυτόματης ενεργοπ οίησης, φωτοσημαντήρες κωδικοπ οιημένης συχνότητας κ.ά.). Η σηματοδότηση της κυκλοφορίας ( π ροτεραιότητες, διασταυρώσεις, διαβάσεις κ.λ.π.). Η αντιμετώπιση εξειδικευμένων προβλημάτων όπως π.χ. η ασφαλής διέλευση και η προστασία της άγριας πανίδας. Η λειτουργία οργάνων καταγραφής και μέτρησης (μέτρηση της στάθμης του νερού στα βάθρα μιας γέφυρας, καταγραφή της κυκλοφοριακής ροής και της ταχύτητας των οχημάτων, ανίχνευση πάγου στο κατάστρωμα γέφυρας, μετεωρολογικές πληροφορίες κ.λ.π.). Για την λειτουργία των εν λόγω συσκευών χρησιμοποιείται από τις αρχές ήδη της δεκαετίας του 80 μια μεγάλη ποικιλία αυτόνομων φωτοβολταϊκών στοιχείων ή κυψελών χαμηλής ισχύος, σε αρκετές χώρες του κόσμου και ιδιαίτερα στις Η.Π.Α. Άποψη της γέφυρας του ποταμού Karuah κοντά στην πόλη Νιούκασλ της Αυστραλίας, -βορείως του Σίντνεϊ-, που κατασκευάσθηκε το 1957 από χάλυβα με αντιδιαβρωτικό επίστρωμα αλουμινίου (αριστερά). Ο φωτισμός για την ασφάλεια της ποταμοπλοΐας επιτυγχάνεται από το έτος 1993 με φωτοβολταϊκό (Φ/Β) κύτταρο τοποθετημένο σε μεσόβαθρο της γέφυρας (δεξιά). [Πηγή: Roads and Traffic Authority (NSW): Karuah Bridge, Haymarket, New South Wales, Australia 30 March 2004] Στην αριστερή και στη μεσαία φωτογραφία φωτοβολταϊκός φωτισμός για την ασφάλεια της ποταμοπλοΐας σε γέφυρα του ποταμού Τενεσί, η οποία βρίσκεται στο εθνικό πάρκο Natchez της Πολιτείας Μισισιπή των Η.Π.Α. [Πηγή: National Renewable Energy Laboratory for the Solar Energy Technologies Program, Office of Energy Efficiency and Renewable Energy: Solar Energy Visitor Center! Stennis Young, National Park Service: Mississippi Navigation Lights, U.S. Department of Energy, October 2001] Δεξιά ηλιακοί φανοί ναυσιπ λοΐας σε βάθρο της γέφυρας του Σίντνεϊ της Αυστραλίας. [Πηγή: Sealite Pty Ltd: Bridge Lights, Somerville, Victoria, Australia 2007] ( * ) Σημείωμα Σύνταξης: Ο συνάδελφος μηχανικός Κ Παπαναγιώτου είναι τμηματάρχης στη Διεύθυνση Σχεδιασμού & Ανάπτυξης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (Πάτρα). 28 ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

Άνω φωτοβολταϊκοί φανοί ποταμο πλοΐας σε γέφυρες των Η.Π.Α. Αρι στερά λεπτομέρεια αναλάμποντος φα νού σε μεσόβαθρο γέφυρας με το Φ/Β στοιχείο και τη μπαταρία. [Πηγές: K & K Systems, Inc.: Solar Marine Navigational Lighting, Verona & Tupelo, Mississippi 2007, Tideland Signal: Bridge and Barge Lights Specifying & U.S. Coast Guard Regulations: CFR Title 33; Chapter 11: Bridges Over Navigable Waters ] Αριστερά άποψη της γέφυρας Foresthill στην Καλιφόρνια. Στο μέσον ηλιακός αναλάμπων φανός για την ασφάλεια της αεροπλοΐας, τοποθετημένος σε δοκό του δικτυώματος της γέφυρας. Δεξιά ένα από τα ηλιακά τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης. [Πηγές: (1) Carmanah Technologies Corporation, Victoria, British Columbia, Canada 2006 (www.carmanah.com) (2) Gus Thomson: Phones added to Foresthill Bridge for crisis support, Auburn Journal, California, February 9, 2005] ô ΕΣ

ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Η γέφυρα Sunshine Skyway στη Φλόριδα των Η.Π.Α. που έχει εφοδιασθεί με φωτοβολταϊκό φωτισμό για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας (αριστερή και μεσαία φωτογραφίες) και με ηλιακό τηλέφωνο κινδύνου (φωτογραφία δεξιά, Pam Royal). [Πηγές: (1) Sealite USA: Bridge Lights SL23 lanterns, Gilford, New Hampshire 2007 (2) Linda Gibson: Bridge phones offer a new lifeline, St. Petersburg Times, July 17, 1999] Τηλέφωνο έκτακτης ανάγκης στη γέφυρα Evergreen Point της λίμνης Ουάσινγκτον, κοντά στην π όλη Σηάτλ (Seattle), π ου λειτουργεί με Φ/Β κύτταρο 6,5 Watts. [Πηγές: (1) Washington State University Cooperative Extension and the U.S. Department of Agriculture: Emergency Call Boxes, June 1997 (2) King County/Department of Transportation: Project Summary: SR 520 Replacement, Seattle, Washington, Sept. 17, 2003] Ένα από τα Φ/Β τηλέφωνα κινδύνου που είναι εγκατεστημένα σε μιαν άλλη γέφυρα της πόλης Σηάτλ και λειτουργεί ακόμα και κατά τις ομιχλώδεις ημέρες. Η εν λόγω γέφυρα κατασκευάσθηκε το 1931 και είναι γνωστή ως γέφυρα της Αυγής ή γέφυρα του Τζωρτζ Ουάσινγκτον. [Πηγές: (1) John Cornicello: Aurora Bridge, October 15, 2007 (IMG_2214.jpg), www.flickr.com (2) Washington State Department of Transportation: WSDOT Projects, Olympia WA, 2008 (ww.wsdot.wa.gov)] 30 ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ηλιακός σηματοδότης στη γέφυρα Yoho της εθνικής οδού Transcanada του Καναδά (αριστερά) και στη γέφυρα West Norfolk της ανατολικής Πολιτείας Βιρτζίνια των Η.Π.Α. (δεξιά). [Πηγές: (1) Carmanah Technologies Corporation, Victoria, British Columbia, Canada 2006 (www.carmanah.com) & Peter Kiewit Sons, Inc., Omaha, Nebraska 2004 (www.kiewit.com) (2) Scott M. Kozel: Roads to the Future Pinners Point Interchange Construction-April 2005, Virginia, U.S.A. 5-1-2006] Φωτοβολταϊκοί σηματοδότες για την ασφάλεια της κυκλοφορίας στην είσοδο γεφυρών της Ισπανίας (αριστερά) και των Η.Π.Α. (μεσαία και δεξιά φωτογραφίες). [Πηγές: (1) BIO-SOL: Energa Solar Fotovoltaica Sealizacin pblica, Barcelona 2007 (2) High Sierra Electronics, Inc. Grass Valley, California 2000 (3) Road-Tech Safety Services Incorporated: Roadway Safety and Efficiency through Technology! Traffic Control Equipment Portable Changeable Message Signs (PCMS), Elk Grove, California 2007] Ηλιακοί οδοδείκτες ("μάτια της γάτας") διάβασης π εζών σε π άροδο της γνωστής γέφυρας της Χρυσής Πύλης (Golden Gate) του Σαν Φρανσίσκο (αριστερά). Αυτοί οι Φ/Β οδοδείκτες (λεπτομέρεια δεξιά) κατασκευάζονται από ειδικά εύκαμπτα υλικά, ανθεκτικά και στη διέλευση βαρέων οχημάτων. [Πηγές: (1) Tamara Redmon (FHWA Federal HighWay Administration): Looking Out for Pedestrians FHWA is evaluating new technologies and techniques to determine how well they improve safety, in Public Roads, Vol. 69 No. 3, November/December 2005, United States Department of Transportation/FHWA (2) Thomas Burnham, Spot Devices, Inc.: RS200 Series Installation Guidelines, Palo Alto, California, Winter-Spring 2007] 32 ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Φ/Β σύστημα για την ασύρματη μετά δοση δεδο μένων στο κέντρο ελέγχου της κυκλοφορίας, που είναι εγκατε στημένο σε γέφυρα του Παναμερικανικού αυτοκινητό δρομου πλησίον της πόλης Αλμπουκέρκε (Albuquerque) του Νέου Μεξικού. [Πηγή: U.S. Department of Trans portation, Federal Highway Ad ministration: Intel ligent Transportation Systems in Work Zones, Washington, DC, January 2004] Οι γέφυρες δυσχεραίνουν τη διέλευση των άγριων ζώων και ενδέχεται να προκύψουν απρόβλεπτες και δυσεπίλυτες καταστάσεις, σαν αυτή που δείχνουν οι παρακάτω εικόνες.... Ένας απρόσκλητος επισκέπτης στη γέφυρα του φαραγγιού "Ουράνιο Τόξο" που βρίσκεται κοντά στην πόλη Truckee της Καλιφόρνιας. Στις 30-9-2007 μια αρκούδα 113Kg αναρριχήθηκε σχεδόν μέχρι το κατάστρωμα της γέφυρας, σε ύψος 25m περίπου, προξενώντας «πονοκέφαλο» στους υπεύθυνους της γέφυρας για τη διάσωση του ζώου. Μετά από επίπονες προσπάθειες κατέστη δυνατή η "αιχμαλωσία" σε δίχτυ ασφαλείας και η απελευθέρωση της αρκούδας στο φυσικό της περιβάλλον. [Πηγές: (1) BBC news: Beleaguered bear in bridge rescue, 30 September 2007 (www.bbc.co.uk) (2) The Sydney Morning Herald: Bridge traffic? Can t hardly bear it, September 30, 2007 (www.smh.com.au)] Σε ορισμένες Πολιτείες των Η.Π.Α. (Αριζόνα, Μοντάνα, Πενσιλβανία, Γιούτα) και στον Καναδά χρησιμοποιούνται φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις για την ασφαλή διέλευση των ζώων, συμβάλλοντας έτσι στην αποτροπή τροχαίων ατυχημάτων, στη μελέτη της συμπεριφοράς και στην προστασία της άγριας πανίδας. 34 ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Φ/Β στοιχείο τοποθετημένο σε υπόγεια διάβαση γεφυρών αμερικανικού αυτοκινητόδρομου (άνω) που χρησιμεύει για τη λειτουργία τηλεοπτικού συστήματος, με σκοπό την καταγραφή των κινήσεων των ζώων όπως εν προκειμένω της άλκης, ενός γένους της οικογένειας των Ελαφιδών (κάτω). Η εν λόγω "ηλιακή" κάμερα επιτηρεί συνεχώς τις κινήσεις των ζώων. Εφόσον ανιχνευθεί ότι αυτά παρεκκλίνουν της πορείας τους από την υπ όγεια διάβαση και π ρόκειται να διέλθουν απ ό το κατάστρωμα των γεφυρών (αριστερά), τότε ενεργοπ οιούνται αυτόματα, -μέσω ασύρματης μετάδοσης-, κατάλληλα φωτοβολταϊκά συστήματα συναγερμού και φωτεινής σηματοδότησης που προειδοποιούν εγκαίρως τους διερχόμενους οδηγούς (μεσαία και δεξιά φωτογραφίες). [Πηγές: (1) Eliza Murphy: Caught in the Headlights, High Country News (HCN), Paonia, Colorado, February 7, 2005 (www.hcn.org) (2) Norris Dodd FHWA (Federal HighWay Administration): Comprehensive Approach to Wildlife Protection on State Route 260, Arizona Department of Transportation, March 28, 2006 (3) Tom Kuennen: Critter Crossings and Sensors Keep Wildlife, Motorists Apart in Better Roads Magazine, Des Plaines, Illinois, November 2006] 36 ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Αριστερά φωτοβολταϊκός σταθμός μέτρησης των πλημμυρικών παροχών σε μεταλλική γέφυρα της Πολιτείας Μινεσότα των Η.Π.Α. [Πηγή: Eric S. Wakeman, U.S.G.S.: Great Lakes Basin Water Availability and Use A study of the National Assessment of Water Availability and Use Program, United States Geological Survey (U.S.G.S.), Fact Sheet 2005-3113] Δεξιά βροχόμετρο με Φ/Β κυψέλη σε γέφυρα της λίμνης Stevens, που βρίσκεται στη βορειοδυτική Πολιτεία Ουάσιγκτον των Η.Π.Α. Οι αυτοματοποιημένες δειγματοληπτικές μετρήσεις μεταδίδονται μέσω τηλεφωνικής γραμμής στην αρμοδία ομάδα παρακολούθησης για ενημέρωση και λήψη αποφάσεων. Σε περίπτωση λ.χ. που η εν λόγω ομάδα των ειδικών θεωρήσει τα δείγματα ως προδρομικά θύελλας, προβαίνει στην εφαρμογή και του αντίστοιχου προγράμματος για την αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης. [Πηγή: Scott de RidderStormwater Management Inc.: Monitoring guidelines: focusing on what s important, Portland, Oregon, American Public Works Association (APWA) 2007] Σύστημα για τον έλεγχο σχηματισμού πάγου στο κατάστρωμα γέφυρας επί του ποταμού Τενεσί (Tennessee) που λειτουργεί με Φ/Β στοιχείο 53 Watts. [Πηγή: K & K Systems, Inc.: Bridge, Road, and Airport Monitors, Verona & Tupelo, Mississippi 2007] Όργανα υδρολογικών μετρήσεων που έχουν εγκατασταθεί σε γέφυρες ποταμών της Πολιτείας Μιζούρι και λειτουργούν με Φ/Β κυψέλη. Άνω αριστερά η γέφυρα του π οταμού James πλησίον της πόλης Σπρίνγκφιλντ και άνω δεξιά η γέφυρα "Flat Creek" πλησίον της πόλης Jenkins. Παραπλεύρως η γέφυρα "Indian Creek" με το PV κύτταρο που μόλις διακρίνεται στη στέγη του κιβωτίου. [Πηγές: (1) Groundspeak, Inc.: JAMES RIVER-Solar River Gauge, FLAT CREEK-Solar River Gauge and INDIAN CREEK-Solar River Gauge, Seattle, Washington, 1/26/2008 (Waymark Code: WM31TD), 1/26/2008 (WM31TK) & 1/26/2008 (WM31R1), waymarking.com (2) United States Geological Survey: USGS 07050700 James River near Springfield, USGS 07052820 Flat Creek below Jenkins and USGS 07188885 Indian Creek near Lanagan, 2008-04-05] Τηλεμετρικό σύστημα σε γέφυρα του ποταμού Olentangy στην Πολιτεία Οχάιο των Η.Π.Α. που λειτουργεί με Φ/Β κύτταρο 20 Watts. Το σύστημα αυτό καταγράφει διάφορες παραμέτρους, όπως στάθμη του νερού, θερμοκρασία, αγωγιμότητα, διαλυμένο οξυγόνο, ph, θολότητα, χλωροφύλλη κ.λ.π. [Πηγή: Fondriest Environmental, Inc.: Olentangy River Water Quality, Ohio, USA 2007] 38 ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Άνω Φ/Β στοιχείο σε γέφυρα του παραπόταμου Cedar της Πολιτείας Ουάσινγκτον για τη λειτουργία αισθητήρα με τον οποίο ελέγχεται η θολότητα και η ποιότητα του νερού, που τροφοδοτεί την πόλη Σηάτλ και διάφορες γειτονικές πόλεις. Κάτω στιγμιότυπα από την εγκατάσταση κεραιών για τη μετάδοση των μετρήσεων στο κέντρο επιτήρησης της πόλης Κεντ, όπου ο κεντρικός Η/Υ ελέγχει τυχόν υπέρβαση των ορίων συναγερμού, οπότε και διακόπτεται αυτόματα η παροχή του νερού στο δίκτυο των πόλεων. [Πηγή: Campbell Scientific, Inc.: Monitoring and alarm in Seattle s major watershed, AP No. 032 Cedar River Turbidity Study, January 2005 (www.campbellsci.com)] Αριστερά η γέφυρα του ποταμού Ντελάγουερ (Delaware) που ενώνει την πόλη Burlington της Πολιτείας Νιου Τζέρσι με την πόλη Bristol της Πολιτείας της Πενσιλβανίας. Δεξιά μετεωρολογικός σταθμός εγκατεστημένος στην αποβάθρα ενός κεντρικού πυλώνα της γέφυρας που λειτουργεί με τρία φωτοβολταϊκά κύτταρα και μεταδίδει τις σχετικές μετρήσεις (ταχύτητα και κατεύθυνση των ανέμων, θερμοκρασία νερού και αέρα, βαρομετρική πίεση κ.λ.π.). [Πηγή: Water Level and Meteorological Readings Burlington County Bridge Commission: Equipment Installed and Typical Readings Taken at Commission Bridge: Burlington-Bristol Bridge, Palmyra, New Jersey 2005] 40 ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

Κάμερες και λοιπ οί αισθητήρες σε τρεις γέφυρες του Καναδά π ου λειτουργούν με Φ/Β κυψέλες για την π αρακολούθηση διαφόρων π αραμέτρων, όπ ως θερμοκρασία αέρα, θερμοκρασία και στάθμη του νερού, ηλεκτρική αγωγιμότητα του νερού, υγρασία, θερμοκρασία τύρφης, ηλιακή ακτινοβολία κ.λ.π. Άνω ο φωτοβολταϊκός " πύργος" παρατηρήσεων της γέφυρας Burton. Στο μέσον η γέφυρα της Πριγκίπ ισσας Μαργαρίτας και η κάμερα π αρακολούθησης π ου κατά τον χρόνο λήψης της φωτογραφίας (14-12-2007) λειτουργεί μέσω του συσσωρευτή, αφού το Φ/Β κύτταρο έχει " παγώσει". Κάτω "ηλιακός" έλεγχος της στάθμης του νερού στη γέφυρα Lakeville Corner. [Πηγή: Bradford G. Nickerson and Jing Lu: UNB Woodlot Sensor Network, University of New Brunswick, Faculty of Computer Science, New Brunswick, Canada, August 20, 2003 & March 10, 2008]

ΠΑΡΟΥΣΊΑΣΗ Μεμβράνη στεγάνωσης PmB. Tο σύστημα στεγάνωσης της Pitchmastic PmB το οποίο η εταιρεία ΔΟΜΙΚΟΝ αντιπροσωπεύει και εγκαθιστά στην Ελλάδα αποτελεί μία εγγυημένη λύση κατά της υγρασίας και υποβάθμισης της κατασκεύης. Το σύστημα αποτελείται από 100% ρευστή πολυουρεθάνη της BAYER δύο συστατικών, η οποία εφαρμόζεται με ψεκασμό με ελάχιστο απαιτούμενο τελικό πάχος 2 χιλ. Το στεγανοποιητικό σύστημα είναι ταχείας τήξεως (2-5 δευτερόλεπτα), ικανό να δεχθεί φορτία εργοταξίου 2 ώρες και ασφαλτική στρώση 4 ώρες από την εφαρμογή του ώστε να διασφαλίζεται η εφαρμογή του προγράμματος κατασκευής. Η άμεση τήξη του υλικού αποτελεί το βασικό πλεονέκτημα για την εφαρμογή σε κάθε είδους γεωμετρική επιφάνεια, με οποιαδήποτε κλίση. Το στεγανοποιητικό σύστημα της PmB έχει ελεγχθεί με βάση διεθνή πρότυπα και έχει ισχύον πιστοποιητικό από τον Οργανισμό Ελέγχου BBA ότι είναι ένα υλικό με υψηλές αποδόσεις. Οι αντοχές του καλύπτουν τις προδιαγραφές του ΒΒΑ για στεγάνωση γεφυρών και κατασκευή στεγανολεκανών. Το σύστημα μεμβράνης της PmΒ διατηρεί τις φυσικές του ιδιότητες από τους -42 C έως τους 110 C (για περιορισμένο χρονικό διάστημα τους 260 C ) και είναι ιδανικό για χρήση σε όλες τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Το σύστημα αποτελείται 100% από πολυουρεθάνη χωρίς υλικά πλήρωσης (filler), δεν περιέχει VOC και είναι εξαιρετικά υψηλής απόδοσης. Μετά την εφαρμογή της η μεμβράνη PmB παρουσιάζει εξαιρετική συνεκτικότητα με όλα τα συνήθη υποστρώματα, μοναδική ικανότητα στην πλήρωση ρωγμών και αναμενόμενο χρόνο ζωής περισσότερο από 30 έτη. Δεν επηρεάζεται από τη βροχή 30 λεπτά μετά την εφαρμογή του. Η μεμβράνη είναι ανθεκτική στο νερό, στην εισροή χλωριούχων αλάτων, στην τριβή, στην αποσάθρωση από διάβρωση, στη διάβαση πεζών, την εισδοχή ζεστών ή κρύων αδρανών υλικών και σε κάθε επίδραση από την τοποθέτηση ασφάλτου. Η μεμβράνη στεγάνωσης έχει υψηλή ελαστική πρόσφυση στο σκυρόδεμα ή την μεταλλική επιφάνεια. Τα αποτελέσματα δοκιμών στο σκυρόδεμα ξεπερνούν την αντοχή συνοχής του σκυροδέματος. Η μεμβράνη της PmB εγκαθίσταται εύκολα και γρήγορα σε μια ή πολλές στρώσεις.τα δύο υλικά της μεμβράνης αναμιγνύονται στον εκτοξευτήρα και εφαρμόζονται στο υπόστρωμα με χρήση πεπιεσμένου αέρα. Το σύστημα προσφέρει πλήρη ελευθερία κινήσεων και είναι ιδανικό για γρήγορο και αποτελεσματικό ψεκασμό οροφών, κάθετων επιφανειών και δύσκολα προσβάσιμων σημείων, όπως πίσω από αγωγούς και γωνίες. Το σύστημα έχει τοποθετηθεί σε κατασκευές παγκοσμίως, με συνολική επιφάνεια που υπερβαίνει τα 5 εκατομμύρια μ 2 μεταξύ αυτών και στην οροφή του Νέου κτιρίου του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Η τοποθετημένη στεγανοποιητική μεμβράνη ελέγχεται για πρόσφυση και στεγάνωση μία ώρα από την εφαρμογή της. Ο έλεγχος γίνεται με τη χρήση ηλεκτρονικού ελεγκτή με χρήση 11.000 Volt πάνω στη μεμβράνη και καλύπτεται από γραπτή εγγύηση της εταιρείας. 42 ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΒΙΟΚΛΗΜΑΤΙΚΑ ΧΟΡΟΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΤΟ ΦΩΣ Κτιριακό συγκρότημα γραφείων στην Κάτω Κηφισιά Κείμενο: Μαίρη Σκουλούδη Αρχιτέκτονας Μηχανικός UCL, DipArch MSc Σε απόσταση αναπνοής από την Εθνική οδό Αθηνών-Λαμίας, στο ύψος της γέφυρας της Λυκόβρυσης, βρίσκεται κυριολεκτικά «αόρατο» απ ό το 2004 οπότε και ολοκληρώθηκε, ένα κτιριακό συγκρότημα 25.200 μ 2 που μελετήθηκε απ ό το γραφείο του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Τομπ άζη. Η μελέτη πήρε το Α Βραβείο σε διαγωνισμό με πρόσκληση που οργάνωσε η τότε εργοδότρια εταιρία Α.Β.Γ. ΚΑΛΥΦΤΑΚΗ Α.Ε. Οι δύο φάσεις της μελέτης διήρκεσαν από το 2000 έως και το 2002, οπότε και ξεκίνησε η κατασκευή του έργου. Σήμερα το συγκρότημα ανήκει στην ΣΤΑΝΤΑΡ ΚΤΗΜΑΤΙΚΗ Α.Ε. και στεγάζει τις εταιρίες S&B Βιομηχανικά Ορυκτά, SIEMENS, FILIA, και FRIGOGLASS. Το κτιριακό συγκρότημα με 13.300μ 2 ανωδομής και 11.900μ 2 υπογείου, αποτελείται από τρεις πτέρυγες, τη βόρεια (κτίριο Α), τη δυτική (κτίριο Β) και τη νότια (κτίριο Γ). Η στιβαρή και σχεδόν συμπαγής πρόσοψη δεν προδίδει το εσωτερικό του συγκροτήματος ένα εσωτερικό γεμάτο ευχάριστες «αντιπαραθέσεις». Η κύρια είσοδος στην πρόσοψη της οδού Μεταξά σχηματίζεται ανάμεσα στα κτίρια Α και Β, οριοθετώντας ταυτόχρονα την τομή τους. Είναι μια τομή «φωτεινή» καθώς τίποτα δεν μοιάζει συμπαγές. Η ξύλινη εξέδρα οδηγεί στην είσοδο, περνώντας δίπλα από μία λίμνη, όπου το υαλοστάσιο «βλέπει» στον κοινόχρηστο αύλειο χώρο και επιτρέπει στο βλέμμα να ταξιδέψει προς την υδάτινη επιφάνεια του και προς το 44 ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

κτίριο Γ στο βάθος. Μια μεταλλική γέφυρα με γυάλινο δάπεδο συνδέει τους Α ορόφους των δύο κτιρίων διασχίζοντας τον διώροφο χώρο υποδοχής. Οι κτιριακοί όγκοι αναπτύσσονται γύρω από τον μεγάλο κοινόχρηστο αύλειο χώρο με φυτεύσεις, υδάτινες διαμορφώσεις και μια μεταλλική κατασκευή για σκίαση και διαμόρφωση μικροκλίματος, με την πρόβλεψη να υποστηρίξει την ενδεχόμενη μελλοντική τοποθέτηση φωτοβολταϊκών πανέλων. Η βιοκλιματική προσέγγιση του σχεδιασμού του συγκροτήματος είναι έκδηλη. Τα κτίρια τριώροφα (βάσει πολεοδομικών δεδομένων) με στενές επιμήκεις κατόψεις και με εσωτερικά αίθρια που επιτρέπουν τον φυσικό φωτισμό και αερισμό από την οροφή τους. Στόχος είναι η διασφάλιση της ευχάριστης για τους εργαζόμενους λειτουργίας των εσωτερικών χώρων, που μοιάζει να έχει επιτευχθεί. Η διαγώνια κίνηση πεζών ενώνει την κεντρική είσοδο με τους κοινόχρηστους χώρους αιθουσών συγκεντρώσεων και συμβουλίων, το εστιατόριο-καφετέρια ô ΕΣ

ΒΙΟΚΛΗΜΑΤΙΚΑ και τα επιμέρους κτίρια γραφείων. Η κίνηση κατά μήκος των διαδρόμων κυκλοφορίας παρουσιάζει συνεχώς νέες «προσκλήσεις», αφού επιτρέπει την οπτική επικοινωνία με χώρους που βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από τον επισκέπτη αλλά και μεταξύ τους. Χαρακτηριστική είναι η έντονη παρουσία των «κενών» χώρων των στεγασμένων αιθρίων. Χαρακτηριστική είναι και η επιλογή του γυαλιού σε οριζόντιες επιφάνειες κίνησης και φωτισμού καθώς και σε κατακόρυφες επιφάνειες για την δημιουργία περίοπτων χώρων συσκέψεων. Οι άξονες κίνησης βρίσκονται σε επαφή με υαλοστάσια που παρέχουν τη δυνατότητα επαφής με το εξωτερικό περιβάλλον είτε είναι το φυσικό είτε οι επιμελημένες φυτεύσεις των ακάλυπτων χώρων. Τα κτίρια, λιτά και στις προσόψεις και στο εσωτερικό τους, είναι πιστά στο γνωστό «αρχιτεκτονικό πλαίσιο» του Αλέξανδρου Τομπάζη Less is beautiful, που μεταφράζεται ελεύθερα σαν «ουκ εν τω πολλώ... το ευ» ή διαφορετικά «το λιτό είναι ωραίο». Εδώ το λιτό δεν γίνεται απλοϊκό. Η αρχιτεκτονική είναι ήρεμη, «γεμάτη» από μεγάλες και μικρές λεπτομέρειες. Η σύνθεση μοιάζει να είναι το αποτέλεσμα χορογραφίας του φωτισμού (φυσικού και τεχνητού), των εναλλαγών του φωτός με το ημίφως τη σκιά και τις αντανακλάσεις, των αντιπαραθέσεων των υλικών και των υφών τους, των χρωμάτων, της επαφής του έσω και του έξω, της αναλογίας του δομημένου και του κενού. 46 ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΒΙΟΚΛΗΜΑΤΙΚΑ Αρχιτεκτονική μελέτη: ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ Γραφείο μελετών Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη Ε.Π.Ε. Στατική Μελέτη: Δομοστατικές Μελέτες Α.Ε. Η/Μ μελέτη: ΛΔΚ - Σύμβουλοι Τεχνικών και Αναπτυξιακών Εργων Ε.Π.Ε. Μελέτη Φωτισμού: Δρ. Γ. Φατσέας, αρχιτέκτων Μελέτη διαμόρφωσης Περιβάλλοντος χώρου: TOΠΙΟΔΟΜΗ - Θ. Σκλαβενίτης και Σία Ε.Ε. Κατασκευή: ΤΕΡΝΑ Α.Ε. Μελέτη: 2000-2002 Κατασκευή: 2002-2004 Φωτογραφίες: Νίκος Δανιηλίδης 48 ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΤΕΧΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ανάλυση Ευαισθησίας για Αντισεισμικό Σχεδιασμό και Απ οκατάσταση Υφιστάμενων Κτηρίων με Γνώμονα την Αντισεισμική τους Συμπ εριφορά. Η π αρούσα εργασία απ οτελεί την εφαρμογή του θεωρητικού υπ όβαθρου που αναπτύχθηκε στο Μέρος Ι για τον Αντισεισμικό Σχεδιασμό Νέων Κατασκευών και την Αποκατάσταση Υφισταμένων Κτηρίων. Στο προηγούμενο μέρος (τεύχος Νο 354 Νοέμβριος 2007) αναπτύχθηκαν οι έννοιες της δομικής ευαισθησίας (structural sensitivity) σε αιτιοκρατικό π εριβάλλον (deterministic environment) και της στοχαστικής δομικής ευαισθησίας (stochastic structural sensitivity) σε πιθανοτικό περιβάλλον (probabilistic environment). Σε αυτό το μέρος, αρχικά γίνεται μία αναφορά σε κατασκευές στις οπ οίες έγινε ανάλυση ευαισθησίας, και στη συνέχεια π αρουσιάζεται αναλυτικότερα η εφαρμογή της ανάλυσης ευαισθησίας στην π ερίπ τωση υφιστάμενου κτηρίου. Γεώργιος Δ. Μανώλης, Χρήστος Παναγιωτόπουλος, Φώτης Καραουλάνης, Ηλίας Παρασκευόπουλος Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Αριστείδης Γ. Παπαχρηστίδης, Γεώργιος Βαδαλούκας 4M-VK Προγράμματα Πολιτικού Μηχανικού Μέρος ΙI: Εφαρμογές Αντισεισμικός Σχεδιασμός Κατασκευών Στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος "Ανάπτυξη λογισμικού Η/Υ για ανάλυση κατασκευών υπό επισκευή και αναπαλαίωση" που χρηματοδοτήθηκε από τη ΓΓΕΤ, εφαρμόσθηκε η μέθοδος της δομικής ευαισθησίας για τον αντισεισμικό σχεδιασμό κατασκευών, στην περίπτωση νέων κατασκευών, και στη λήψη απόφασης ενίσχυσης στην περίπτωση υπαρχόντων. Στην περίπτωση του αντισεισμικού σχεδιασμού εξετάσθηκαν οι εξής παράμετροι: Ανάλυση ευαισθησίας σε τριώροφη οικοδομή Ω/Σ με παράμετρο ευαισθησίας την τιμή του δείκτη εδάφους Κ, για τον οποίο και θεωρήθηκε τιμή αναφοράς, Κ 0 = 8000 KN/m 3. Ανάλυση ευαισθησίας σε μεταλλική κατασκευή με π αράμετρο ευαισθησίας το εμβαδόν των διαγώνιων συνδέσμων. Ανάλυση ευαισθησίας σε πενταώροφη οικοδομή Ω/Σ με παράμετρο ευαισθησίας το εμβαδόν των τοιχοπληρώσεων. Ανάλυση ευαισθησίας σε διώροφη οικοδομή Ω/Σ με παράμετρο ευαισθησίας τη διάσταση των τοιχωμάτων. 50 ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ Ευαισθησία στον δείκτη εδάφους Κ για σεισμική φόρτιση Ευαισθησία στο εμβαδόν των τοιχοπληρώσεων Ευαισθησία στο εμβαδόν των διαγωνίων συνδέσμων Ευαισθησία στο εμβαδόν των τοιχωμάτων