13 ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο

Ελληνική Βοτανική Εταιρεία 13 ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο Πρόγραμμα και Περιλήψεις Διοργάνωση Τομέας Βοτανικής, Τμήμα Βιολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Hellenic Botanical Society 13 th Panhellenic Scientific Conference Program and Abstracts Organized by Department of Botany, School of Biology, Aristotle University of Thessaloniki

Σ. Γκέλης, Ρ. Καρούσου, Σ. Κοκκίνη, Ε. Παντερής (επιμέλεια έκδοσης). 2013. Πρόγραμμα και Περιλήψεις. 13 ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο, Ελληνική Βοτανική Εταιρεία, Θεσσαλονίκη 3-6 Οκτωβρίου 2013. S. Gkelis, R. Karousou, S. Kokkini, E. Panteris (editors). 2013. Program and Abstracts. 13 th Panhellenic Scientific Conference, Hellenic Botanical Society, Thessaloniki 3-6 October 2013. Τα κείμενα των περιλήψεων προέρχονται από τα αρχεία που κατέθεσαν οι συγγραφείς. The abstracts are from the files submitted by the authors.

POSTER 70 Β ΣΥΝΕΔΡΙΑ Βελτίωση της κατάστασης διατήρησης των οικότοπων προτεραιότητας *1520 και *5220 στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Ριζοελιάς Ανδρέου Μ. 1, Κουνναμάς Κ. 1, Κουζάλη Η. 1, Ηλιάδης Ν.-Γ. 1, Τσιντίδης Τ. 2, Χριστοδούλου Χ. 2, Ζωμενή Μ. 3, Βογιατζάκης Ι. 3, Καδής Κ. 1 1 Μονάδα Διατήρησης της Φύσης, Πανεπιστήμιο Frederick, Κύπρος, e-mail: res.kc@frederick.ac.cy 2 Τμήμα Δασών, Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Κύπρος 3 Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Κύπρος Το Ευρωπαϊκό Έργο με τίτλο «Βελτίωση της κατάστασης διατήρησης των οικότοπων προτεραιότητας *1520 και *5220 στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Ριζοελιάς» (LIFE12 NAT/CY/000758) προσβλέπει να συμβάλει στη μακροπρόθεσμη διατήρηση δύο τύπων οικοτόπου προτεραιότητας στην Κύπρο: των θαμνώνων με Zyziphus (*5220) και των γυψούχων στεπών (*1520), μέσω της ποσοτικοποίησης και της ανάσχεσης των φυσικών και ανθρωπογενών πιέσεων και απειλών που δέχονται στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Ριζοελιάς. Το έργο αναμένεται να (α) συμβάλει στην κατάκτηση και διάδοση πολύτιμης γνώσης για τη δομή, προστασία, αποκατάσταση, παρακολούθηση και αξιολόγηση των συγκεκριμένων τύπων οικοτόπου προτεραιότητας, (β) αυξήσει τη συνεκτικότητα του τύπου οικοτόπου «Θαμνώνες με Zyziphus» (*5220), (γ) μειώσει την επίδραση μιας ενδεχόμενης πυρκαγιάς και στους δύο υπό μελέτη τύπους οικοτόπου, (δ) συμβάλει στη μείωση της ανταγωνιστικής βλάστησης και (ε) διαχειριστεί τις δραστηριότητες αναψυχής και την προσβασιμότητα στο πάρκο, με τρόπο ώστε να συνάδουν με τη διατήρηση των δύο οικοτόπων προτ εραιότητας. Το έργο συνδυάζει επί τόπου (in situ) και πλησίον τόπου (inter situ) δράσεις διατήρησης με δράσεις ευαισθητοποίησης του κοινού για τη σημασία των υπό μελέτη τύπων οικοτόπου. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται οι κυριότερες δράσεις του έργου. Improving the conservation status of the priority habitat types *1520 and *5220 at the Rizoelia National Forest Park Andreou M. 1, Kounnamas C. 1, Kouzali I. 1, Eliades N.-G. 1, Tsintides T. 2, Christodoulou Ch. 2, Zomeni M. 3, Vogiatzakis I. 3, Kadis C. 1. 1 Nature Conservation Unit, Frederick University, Cyprus, e-mail: res.kc@frederick.ac.cy 2 Department of Forests, Ministry of Agriculture, Natural Resources and Environment, Cyprus 3 Faculty of Pure and Applied Sciences, Open University Cyprus, Cyprus The European Project titled Improving the conservation status of the priority habitat types *1520 and *5220 at the Rizoelia National Forest Park (LIFE12 NAT/CY/000758) aims to contribute to the long term conservation of two EU priority habitat types in Cyprus, namely Arborescent matorral with Zyziphus (*5220) and Gypsum steppes (*1520) by quantifying and halting natural and anthropogenic pressures and threats that cause in the long term degradation of these habitat types at the Rizoelia National Forest Park. The project is expected to (a) contribute to the consolidation and dissemination of valuable knowledge for the structure, protection, restoration, monitoring and evaluation of these two priority habitat types, (b) increase habitat connectivity for arborescent matorral with Zyziphus (*5220), (c) reduce the risk of fire affecting both targeted priority habitat types, (d) eradicate competitive vegetation for both priority habitats and (e) manage leisure activities and accessibility in the park in a favorable manner to the conservation of the priority habitats. The project combines in situ and inter situ conservation actions with public awareness activities on the importance of the targeted habitat types. The current presentation focuses on the main actions of the project. 30 13 ο Π α ν ε λ λ ή ν ι ο Ε π ι σ τ η μ ο ν ι κ ό Σ υ ν έ δ ρ ι ο Ε Β Ε

Βελτίωση της κατάστασης διατήρησης των οικότοπων προτεραιότητας *1520 και *5220 στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Ριζοελιάς LIFE12 NAT/CY/000758 Ανδρέου Μ. (1), Κουνναμάς Κ. (1), Κουζάλη Η. (1), Ηλιάδης Ν.-Γ. (1), Τσιντίδης Τ. (2), Χριστοδούλου Χ. (2), Ζωμενή Μ. (3), Βογιατζάκης Ι. (3), Καδής Κ. (1). (1) Μονάδα Διατήρησης της Φύσης, Πανεπιστήμιο Frederick, Κύπρος. E-mail: res.en@frederick.ac.cy (2) Τμήμα Δασών, Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Κύπρος. Τα χαρακτηριστικά (3) Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Κύπρος. γυψόφυτα που έχουν εντοπιστεί ως σήμερα ΕΙΣΑΓΩΓΗ στην Κύπρο και στο Εθνικό απαντούν Το Ευρωπαϊκό Έργο με τίτλο «Βελτίωση της κατάστασης διατήρησης των οικότοπων προτεραιότητας *1520 και *5220 στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Ριζοελιάς» (LIFE12 NAT/CY/000758) αποσκοπεί στη διατήρηση δύο τύπων οικοτόπου προτεραιότητας στην Κύπρο: των θαμνώνων με Zyziphus (*5220) και των γυψούχων στεπών (*1520), μέσω της ποσοτικοποίησης και της ανάσχεσης των φυσικών και ανθρωπογενών πιέσεων και απειλών που δέχονται στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Ριζοελιάς. Το έργο, το οποίο ξεκίνησε την 01/09/2013 και έχει διάρκεια 36 μήνες, αναμένεται να: (α) συμβάλει στην κατάκτηση και διάδοση πολύτιμης γνώσης για τη δομή, προστασία, αποκατάσταση, παρακολούθηση και αξιολόγηση των συγκεκριμένων τύπων οικοτόπου προτεραιότητας, (β) αυξήσει τη συνεκτικότητα του τύπου οικοτόπου «Θαμνώνες με Zyziphus», (γ) μειώσει την επίδραση μιας ενδεχόμενης πυρκαγιάς και στους δύο υπό μελέτη τύπους οικοτόπου, (δ) συμβάλει στη μείωση της ανταγωνιστικής βλάστησης και (ε) διαχειριστεί τις δραστηριότητες αναψυχής και την προσβασιμότητα στο πάρκο, ώστε να συνάδουν με τη διατήρηση των δύο οικοτόπων προτεραιότητας. Δασικό Πάρκο Ριζοελιάς είναι τα Campanula fastigiata και Gypsophila linearifolia (Κρισίμως Κινδυνεύον). Το είδος Gypsophila linearifolia. Το είδος Campanula fastigiata. ΟΙΚΟΤΟΠΟΣ *5220 Ο τύπος οικοτόπου *5220 «Θαμνώνες με Zyziphus lotus» περιλαμβάνει θαμνώνες της Θερμο Μεσογειακής ζώνης σε περιοχές με ξηρό ή ημι ερημικό βιοκλίμα με κυρίαρχο είδος το Zyziphus lotus. Τυπικά στη σύσταση των θαμνώνων συμμετέχει σταθερά ο θάμνος Asparagus stipularis και συχνά οι θάμνοι Noaea mucronata, Coridothymus capitatus και Phagnalon rupestre. Λόγω των έντονων και διαχρονικών ανθρωπογενών επεμβάσεων (καλλιέργειες, οικιστική ανάπτυξη), το Zyziphus lotus σχηματίζει συνήθως μεμονωμένες συστάδες, συχνά σε όρια αγρών, και σπάνια συγκροτούνται, έστω και μέτρια αντιπροσωπευτικές κοινότητες, του οικοτόπου 5220. Το λογότυπο του Έργου παρουσιάζει τα φύλλα και τον καρπό του Zyziphus lotus. ΟΙΚΟΤΟΠΟΣ *1520 Ο τύπος οικοτόπου *1520 «Γυψούχες ιβηρικές στέπες (Gypsophiletalia)» περιλαμβάνει αραιούς και συνήθως χαμηλούς θαμνώνες που αναπτύσσονται σε γυψούχα εδάφη, σε ξηρές και ημι ερημικές περιοχές και χαρακτηρίζονται από την παρουσία γυψόφυτων ή γυψόφιλων ειδών. Η γυψόφιλη βλάστηση αναπτύσσεται σε αραιούς θαμνώνες (κάλυψη θάμνων 20 30 %), συνήθως πολύ χαμηλούς (ύψους έως 0,75 m), στους οποίους ορισμένες φορές συμμετέχουν μεμονωμένα δένδρα ή μικρές συστάδες Pinus brutia ή Cupressus sempervirens με κάλυψη 5 15 %. Το χαρακτηριστικό γνώρισμα των θαμνώνων είναι τα μεγάλα ανοίγματα, στα οποία αναπτύσσονται κατά τόπους πυκνότερες ή αραιότερες αποικίες ποωδών ειδών και τα οποία περιλαμβάνουν συχνά περιοχές γυμνές από βλάστηση (στις τοπικές εμφανίσεις σκληρού γύψου). Στην περιοχή του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ριζοελιάς, υπάρχουν κατατμήματα της γυψόφιλης βλάστησης λόγω των έντονων ανθρωπογενών επεμβάσεων και κυρίως των φυτεύσεων. Οικότοπος *1520 σε διαταραγμένο υπόστρωμα. Διακρίνονται μικρά σε ηλικία πεύκα, τα οποία προήλθαν από σπορά. Συνεργαζόμενοι Φορείς Θαμνώνας Zyziphus lotus. ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ Το Έργο LIFE-RIZOELIA επιδιώκει μέσα από μια σειρά δράσεων στη βελτίωση της κατάστασης διατήρησης των υπό μελέτη τύπων οικοτόπου. Συγκεκριμένα: Αναζήτηση και λεπτομερής χαρτογράφηση των υπό μελέτη τύπων οικοτόπου Προσδιορισμός της δομής και της σύνθεσης του τύπου οικοτόπου *1520 Ετοιμασία διαχειριστικών σχεδίων και σχεδίων παρακολούθησης για τους υπό μελέτη τύπους οικοτόπου Απομάκρυνση των ξενικών εισβλητικών ειδών Αποκατάσταση ή/και ενίσχυση των δύο οικοτόπων μέσω φυτεύσεων Επαναδημιουργία του οικοτόπου *5220 σε περιοχές που είναι γνωστό ότι προϋπήρχε, εκτός της περιοχής Natura 2000 (CY6000006), αλλά εντός του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ριζοελιάς Επέκταση των ορίων της περιοχής Natura 2000 ενημέρωση του αντίστοιχου Τυποποιημένου Δελτίου Καταγραφών. Όλες οι προαναφερθείσες δράσεις θα υλοποιηθούν σε συνδυασμό με δραστηριότητες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού, ιδιαίτερα των κοινοτήτων που γειτνιάζουν με το πάρκο και το χρησιμοποιούν για σκοπούς αθλοπαιδιών. Το Έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE+