«Η Επίδραση της Βόσκησης στη Βιοποικιλότητα του Ακάμα»

Transcript

1 «Η Επίδραση της Βόσκησης στη Βιοποικιλότητα του Ακάμα» Αειφόρος Αγροτική Ανάπτυξη Ακάμα Περιφερειακό Συνέδριο ΕΕ-Κύπρος 24/01/2015 Μηνάς Παπαδόπουλος Τομέας Πάρκων και Περιβάλλοντος Τμήμα Δασών ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 1

2 Ιδιοκτησιακό Καθεστώς Περιοχής Natura2000 [VALUE]% Συνολική έκταση περιοχής: ha Χερσαία έκταση ha Οι ιδιωτικές εκτάσεις: 24% Χαλίτικα: 5% Κύριο Κρατικό Δάσος: 71% (7.155 ha) Δάσος Ακάμα (5.792 ha), Δάσος της Πέγειας (1.343 ha) Δάσος Μελέτη (20 ha) 24% [VALUE]% Κρατικό Δάσος Ιδιοτικές Εκτάσεις Χαλίτικες Εκτάσεις ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 2

3 Διαχείριση Κρατικού Δάσους Δασικός Σταθμό Δρούσειας 8 δασικοί υπάλληλοι 2 μόνιμοι ωρομίσθιοι 29 έκτακτοι ωρομίσθιοι κατά τη θερινή περίοδο Σημαντικότερες δραστηριότητες Προστασία της περιοχής από τις πυρκαγιές Προστασία της φύσης και αποκατάσταση σπάνιων ειδών και οικοτόπων (έργα LIFE) Προσφορά υπηρεσιών δασικής αναψυχής Ο έλεγχος της βόσκησης Ο έλεγχος της παράνομης ξύλευσης Προστασία του δάσους από επεμβάσεις Πάταξη της παράνομης συλλογής αδρανών υλικών (αμμοχάλικων κλπ.) Συντήρηση υποδομών ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 3

4 Σημαντικότερες Υποδομές Δασικός σταθμός Δρούσειας Πυροφυλάκιο Δίκτυο δασικών δρόμων και αντιπυρικών λωρίδων 5 Μονοπάτια Μελέτης της Φύσης Βοτανικός κήπος του Ακάμα 2 Εκδρομικοί χώροι, Αυτόματο σύστημα ανίχνευσης πυρκαγιών Περιφράξεις για σκοπούς προστασίας κ.α. ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 4

5 Σημαντικότερα Αντικείμενα Προστασίας της Περιοχής 28 απειλούμενα είδη φυτών εκ των οποίων τα 5 περιλαμβάνονται στο Παράρτημα II της Οδηγίας Οικοτόπων (92/43/ΕΟΚ) τα 2 είναι προτεραιότητας (Centaurea akamantis*, Ophrys kotschyi*) 22 χερσαίοι τύποι οικοτόπων του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας Οικοτόπων (92/43/ΕΟΚ) εκ των οποίων 5 είναι οικότοποι προτεραιότητάς (2250*: Λόχμες των παραλιών με αρκεύθους, 3170*: Μεσογειακά εποχιακά τέλματα, 6220*: Ξηροφυτικά λιβάδια με αγρωστώδη και μονοετή, 62B0*: Σερπεντινόφιλα λιβάδια της Κύπρου, 9560*: Ενδημικά δάση της Μεσογείου με αρκεύθους) 4 είδη θηλαστικών του Παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ 53 είδη πουλιών του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας των Πουλιών (2009/147/ΕΚ) ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 5

6 Κυριότερες Απειλές Πυρκαγιές Η υπερβόσκηση Κλιματική αλλαγή Μεγάλος αριθμός επισκεπτών ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 6

7 Βόσκηση στον Ακάμα Αδιάσπαστος βιοτικός παράγοντα που συνετέλεσε στην εξέλιξη και τον χαρακτήρα της περιοχής του Ακάμα. Η μακροχρόνια άσκηση της βόσκησης στην περιοχή καταμαρτυρείται από: Ιστορικές αναφορές Τη σύνθεση της βλάστησης Τοπωνύμια με σχετικά ονόματα Πολλά ερείπια κτηνοτροφικών υποστατικών ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 7

8 Αειφορική βόσκηση και Υπερβόσκηση Αειφορική Βόσκηση Διασπορά σπερμάτων Βελτίωση της βλαστικότητας Βελτίωση παραγωγικότητας με την επιτάχυνση της αποσύνθεσης Διατήρηση της δομής και σύνθεσης της βλάστησης Διατήρηση της μωσαϊκότητας Υπερβόσκηση Έντονα διαβρωτικά φαινόμενα Καταστροφή της δομής του εδάφους Υποβάθμιση μωσαϊκότητας τοπίου Αλλοίωση της δομής και της σύνθεσης της βλάστησης επικράτηση ακανθωδών και δηλητηριωδών φυτών Αφανισμός ειδών Μείωση παραγωγικότητας ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 8

9 Επίδραση της βόσκησης στο περιβάλλον εξαρτάται τόσο από περιβαλλοντικούς, όσο και από παραμέτρους της βόσκησης Περιβαλλοντικοί Παράμετροι Χαρακτηριστικά της βλάστησης Χαρακτηριστικά του εδάφους Τοπογραφική διαμόρφωση Κλίμα Παράμετροι Βόσκησης Ένταση βοσκής (Βοσκοϊκανότητα = Φέρουσα ικανότητα) Εποχή της βόσκησης Σύνθεση των ζώων Ιστορικό βόσκησης ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 9

10 Κτηνοτροφικά υποστατικά περιοχής «Natura2000» 20 κτηνοτροφικά υποστατικά 16 ενεργά υποστατικά σε μόνιμη βάση 4 υποστατικά είναι αδρανή ή χρησιμοποιούνται περιστασιακά 3 ενεργά υποστατικά βρίσκονται στο εσωτερικό του δάσους, τα δύο σε περίκλειστα ιδιωτικά τεμάχια και το τρίτο σε ενοικιαζόμενη κρατική δασική γη ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 10

11 Αριθμός και Μέγεθος Κτηνοτροφικών Μονάδων Βοσκοί Ζώα ανά Βοσκό ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 11

12 Σύνθεση και Συνολικός Αριθμός Ζώων Αίγες Πρόβατα Σύνολο Ζώων Αίγες Πρόβατα Σύνολο Ζώων ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 12

13 Βαθμός βοσκο-φόρτησης στον Ακάμα Διακρίνονται 3 καταστάσεις ανάλογα με τη βοσκο-φόρτηση: i. Περιοχές σε μικρή απόσταση ( m) από τα κτηνοτροφικά υποστατικά με σοβαρότατα προβλήματα στη βλάστηση και το περιβάλλον. ii. Περιοχές σε απόσταση m από κτηνοτροφικά υποστατικά όπου η βόσκηση επηρεάζει το περιβάλλον λιγότερο ή περισσότερο iii. ανάλογα με τις ιδιαίτερες τοπικές συνθήκες. Περιοχές σε απόσταση μεγαλύτερη των 1200m όπου η βόσκηση ασκείται στα πλαίσια της βοσκοϊκανότητας. Τα σοβαρότερα προβλήματα υπερβόσκησης εντοπίζονται στην περιφερειακή ζώνη της περιοχής Natura2000 και εκτός του κρατικού δάσους. ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 13

14 Περιοχές σε μικρή απόσταση ( m) από τα κτηνοτροφικά υποστατικά ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 14

15 Περιοχές σε μεγάλη απόσταση από κτηνοτροφικά υποστατικά ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 15

16 Είδη που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα: ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 16

17 Είδη που δεν αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα: Ephorbia thompsonii Crepis pusilla ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 17

18 Οικότοποι που δεν αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα:

19 Οικότοποι που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα:

20 Μέτρα Διαχείρισης Βόσκησης/Προστασίας Ρύθμιση βόσκησης στα πλαίσια της αειφορικότητας Εκτίμηση της βοσκοϊκανότητας της περιοχής ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 20

21 Μέτρα Διαχείρισης Βόσκησης/Προστασίας Αποκλεισμός βόσκησης από ευαίσθητες και πολύ υποβαθμισμένες περιοχές ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 21

22 Μέτρα Διαχείρισης Βόσκησης/Προστασίας Περιφράξεις απειλούμενων και ευαίσθητων ειδών Αποκατάσταση ειδών και οικοτόπων που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 22

23 Μέτρα Διαχείρισης Βόσκησης/Προστασίας Διατήρηση γενετικού υλικού απειλούμενων ειδών στην τράπεζα σπερμάτων του Τμήματος Δασών και του Ινστιτούτου Γεωργικών Ερευνών Διατήρηση φυτών στον βοτανικό κήπο του Τμήματος Δασών στα Λουτρά ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 23

24 Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!! ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ 24