ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
ΜΑΣΜ 2010-2014_r12 11-12
Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή Eισαγωγικές πληροφορíες σχετικά µε το αντικείµενο, τους στόχους και τα κριτήρια βάσει των οποίων εκπονείται η Μελέτη Ανάπτυξης Συστήµατος Μεταφοράς (ΜΑΣΜ). Κεφάλαιο 2: Περιγραφή του υφιστάµενου Συστήµατος Συνοπτική παρουσίαση του Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς. Κεφάλαιο 3: Κριτήρια Σχεδιασµού Συστήµατος Περιγραφή των κριτηρίων σχεδιασµού και σχετικές απαιτήσεις του Κ Σ&ΣΗΕ. Κεφάλαιο 4: εδοµένα - Παραδοχές Συνοπτική περιγραφή των δεδοµένων του Συστήµατος (φορτία, υποσταθµοί, µονάδες παραγωγής κλπ), καθώς και των παραδοχών βάσει των οποίων εκπονείται η ΜΑΣΜ. Κεφάλαιο 5: Έργα Ανάπτυξης Συστήµατος Περιγραφή των νέων έργων µεταφοράς, τα οποία προγραµµατίζονται για την πενταετία 2006-2010, λειτουργική διερεύνηση και συνοπτική περιγραφή τους. 3
Κεφάλαιο 6: Ανανεώσιµες πηγές ενέργειας και µονάδες συµπαραγωγής υψηλής απόδοσης του ιασυνδεδεµένου Συστήµατος Κεφάλαιο 7: Στρατηγική Ανάπτυξης Συστήµατος Μακροπρόθεσµο πρόγραµµα ανάπτυξης του Ελληνικού Συστήµατος για χρονικό ορίζοντα περίπου 10 ετών µε βαρύτητα στις ανάγκες νέων έργων ανάπτυξης του συστήµατος 400kV, καθώς και στην ενίσχυση του υφιστάµενου συστήµατος 150kV σε ευαίσθητες περιοχές. Παράρτηµα Ι: Τεχνικά Χαρακτηριστικά Αναλυτική περιγραφή των τεχνικών χαρακτηριστικών του Ελληνικού Συστήµατος. Ζήτηση Ισχύος [MW] 11000 10500 10000 9500 9000 8500 8000 7500 7000 6500 6000 5500 5000 4500 4000 3500 3000 01-JAN-2005 01-FEB-2005 Ωριαία Πρόβλεψη Ζήτησης Ισχύος έτους 2007 04-MAR-2005 04-APR-2005 06-MAY-2005 06-JUN-2005 07-JUL-2005 07-AUG-2005 08-SEP-2005 09-OCT-2005 09-NOV-2005 10-DEC-2005 Παράρτηµα ΙI: Ιστορικά στοιχεία και πρόβλεψη ζήτησης ισχύος και ενέργειας για το Σύστηµα Προβλέψεις σχετικά µε την εξέλιξη της ετήσιας ζήτησης ενέργειας και αιχµής φορτίου στο Σύστηµα για την περίοδο 2008-2012. Σύστηµα Ώρα Παράρτηµα ΙII: Στάθµες βραχυκύκλωσης στους ζυγούς του Συστήµατος Υπολογισµός της µέγιστης ισχύος βραχυκυκλώσεως στους ζυγούς 150 kv και 400 kv των Υ/Σ και ΚΥΤ. 4
ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΠΕΡΙΟ ΟΣ 2010-2014 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 9 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 14 2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ... 18 2.1 ΥΠΟΣΤΑΘΜΟΙ 150 KV/ΜΤ...18 2.2 ΚΕΝΤΡΑ ΥΠΕΡΥΨΗΛΗΣ ΤΑΣΕΩΣ (ΚΥΤ)...19 2.3 ΓΡΑΜΜΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ (Γ.Μ.)...19 2.4 ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗΣ ΑΕΡΓΟΥ ΙΣΧΥΟΣ...20 2.5 ΙΕΘΝΕΙΣ ΙΑΣΥΝ ΕΣΕΙΣ...21 2.5.1 Ελλάδα - ΠΓ Μ...22 2.5.2 Ελλάδα - Αλβανία...22 2.5.3 Ελλάδα - Βουλγαρία...22 2.5.4 Ελλάδα - Ιταλία...23 2.5.5 Ελλάδα - Τουρκία...23 3. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ... 26 3.1 ΑΣΦΑΛΕΙΑ...26 3.2 ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ...27 4. Ε ΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑ ΟΧΕΣ... 30 4.1 ΦΟΡΤΙΑ...30 4.2 ΝΕΟΙ ΥΠΟΣΤΑΘΜΟΙ (Υ/Σ) ΥΤ/ΜΤ...31 4.3 ΜΟΝΑ ΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ...32 4.3.1 Υφιστάµενες Μονάδες Παραγωγής...32 4.3.2 Νέες Μονάδες Παραγωγής...32 5. ΕΡΓΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ)... 38 5.1 ΓΕΝΙΚΑ...38 5.2 ΕΡΓΑ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΑ ΣΤΗ ΜΑΣΜ 2008-2012 ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΥΛΟΠΟΙΗΘΕΙ...39 5.2.1 Έργα Ενίσχυσης του Συστήµατος στην περιοχή Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής...39 5.2.2 Ενισχύσεις στην Περιοχή Πτολεµαΐδας - Καρδιάς...39 5
5.2.3 Ενισχύσεις Υ/Σ Κεντρικής και υτικής Μακεδονίας...39 5.2.4 Ολοκλήρωση έργων ενίσχυσης Ανατολικής Πελοποννήσου...39 5.2.5 Ενισχύσεις στην περιοχή Αττικής...40 5.2.6 Σύνδεση Νέων Χρηστών...40 5.3 ΕΡΓΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 400 ΚV...41 5.3.1 Κεντρική και υτική Μακεδονία...41 5.3.1.1 ΚΥΤ Λαγκαδά...41 5.3.1.2 Ενίσχυση άξονα 400 kv Βορρά - Νότου...42 5.3.2 Ανατολική Μακεδονία και Θράκη...43 5.3.3 Κεντρική Ελλάδα...44 5.3.3.1 ΚΥΤ Αλιβερίου...44 5.3.3.2 ΚΥΤ Λαµίας...45 5.3.4 Αττική...45 5.3.4.1 ΚΥΤ Αργυρούπολης...46 5.3.4.2 ΚΥΤ Ρουφ...47 5.3.4.3 ΚΥΤ Μεσογείων...49 5.3.5 Πελοπόννησος...49 5.3.5.1 ΚΥΤ Πάτρας...50 5.3.5.2 ΚΥΤ Κορίνθου...51 5.3.5.3 Επέκταση Συστήµατος 400 kv προς την περιοχή Μεγαλόπολης...52 5.3.6 Σύνδεση Νέων Σταθµών Παραγωγής στο Νότιο Σύστηµα 400 kv...52 5.3.7 Ενίσχυση Υφισταµένων ΚΥΤ...52 5.4 ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΕΡΓΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 150KV ΑΝΑ ΠΕΡΙΟΧΗ...53 5.4.1 Ανατολική Μακεδονία και Θράκη...53 5.4.1.1 Αναβάθµιση του Βρόχου 150kV στον Έβρο...53 5.4.1.2 Έργα ενίσχυσης για τη σύνδεση του ΚΥΤ Ν. Σάντας µε το Σύστηµα 150kV...53 5.4.1.3 Αναδιάταξη κυκλωµάτων στην περιοχή Καβάλας...54 5.4.1.4 Σύνδεση Νέων Χρηστών...54 5.4.2 Κεντρική και υτική Μακεδονία...54 5.4.2.1 Έργα Ενίσχυσης του Συστήµατος στη Χαλκιδική...54 5.4.2.2 Αναδιάταξη Κυκλωµάτων στην Περιοχή Θεσσαλονίκης...55 5.4.2.3 Έργα Ενίσχυσης Περιοχής Πιερίας...56 5.4.2.4 Ενισχύσεις στην Περιοχή Πτολεµαΐδας - Καρδιάς...57 5.4.2.5 Ενισχύσεις Υ/Σ Περιοχής υτικής Μακεδονίας...58 5.4.2.6 Σύνδεση Νέων Χρηστών...58 5.4.3 Θεσσαλία...59 5.4.3.1 Σύνδεση της Γ.Μ. Πτολεµαΐδα - Λαµία µε το ΚΥΤ Τρικάλων...59 5.4.3.2 Ενίσχυση τροφοδότησης Β. Σποράδων και Ανατολικής Μαγνησίας...59 5.4.3.3 Σύνδεση Νέων Χρηστών...60 5.4.4 Ανατολική Στερεά Ελλάδα...61 5.4.4.1 Κατασκευή νέων Γ.Μ. 150 kv για την απορρόφηση της παραγωγής των αιολικών πάρκων της Εύβοιας...61 5.4.4.2 Ενίσχυση Σύνδεσης Υ/Σ ΛΑΡΚΟ...62 5.4.4.3 Σύνδεση Νέων Χρηστών...62 5.4.5 ιασύνδεση Κυκλάδων...63 5.4.5.1 ιασύνδεση µε καλώδια Εναλλασσοµένου Ρεύµατος...66 5.4.5.2 ιασύνδεση µε σύνδεσµο Συνεχούς Ρεύµατος (Σ.Ρ.) και µετατροπείς Ε.Ρ./Σ.Ρ. - Ε.Ρ./Σ.Ρ....66 5.4.5.3 Έργα Καλωδίων...68 5.4.5.4 Έργα Αντιστάθµισης Αέργου Ισχύος...69 5.4.5.5 Έργα εντός του ΚΥΤ Λαυρίου...70 5.4.5.6 Υ/Σ Σύρου...70 5.4.5.7 Υ/Σ Μυκόνου...71 5.4.5.8 Υ/Σ Πάρου...72 5.4.5.9 Υ/Σ Νάξου...72 5.4.5.10 Ζεύξη Κύθνου...73 5.4.5.11 Ζεύξη Τήνου...73 5.4.5.12 Σύνδεση ΑΣΠ...73 6
5.4.5.13 Γενικά θέµατα...73 5.4.6 Αττική...76 5.4.6.1 Σύνδεση του ΚΥΤ Μεσογείων µε το Σύστηµα 150 kv και συνοδά έργα...76 5.4.6.2 Ανάπτυξη νέων Υ/Σ και καλωδιακού ικτύου Υ.Τ....76 5.4.7 Νότια και Ανατολική Πελοπόννησος...77 5.4.7.1 Αναβάθµιση του Βρόχου Αργολίδας και ενίσχυση τροφοδότησης Τρίπολης...77 5.4.7.2 Ενίσχυση Συστήµατος 150 kv στην περιοχή Μεγαλόπολης...78 5.4.7.3 Αναδιάταξη Γ.Μ. για την ένταξη του ΚΥΤ Κορίνθου...78 5.4.7.4 Σύνδεση Νέων Χρηστών...79 5.4.8 Βόρεια και υτική Πελοπόννησος...79 5.4.8.1 Έργα ενίσχυσης του Συστήµατος στην περιοχή...80 5.4.8.2 Σύνδεση Νέων Χρηστών...80 5.4.9 υτική Στερεά Ελλάδα, Ήπειρος και Ιόνια Νησιά...81 5.4.9.1 Ενίσχυση του Βρόχου των Νοτίων Ιονίων Νήσων...81 5.4.9.2 Ενίσχυση του Συστήµατος στην περιοχή Ιωαννίνων...81 5.4.9.3 Σύνδεση Νέων Χρηστών...82 5.5 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΙΑΣΥΝ ΕΣΕΩΝ...82 5.5.1 Ελλάδα - ΠΓ Μ...83 5.5.2 Ελλάδα - Βουλγαρία...83 5.5.3 Ελλάδα - Τουρκία...84 5.5.4 Νέες ιασυνδετικές Γ.Μ. στην Περιοχή...84 5.6 ΝΕΑ ΕΡΓΑ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗΣ ΑΕΡΓΟΥ ΙΣΧΥΟΣ...86 5.7 ΕΡΓΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ Υ/Σ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ...88 5.8 ΝΕΑ ΕΡΓΑ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΗ ΜΑΣΜ 2008-2012...89 5.8.1 ΚΥΤ Μεσογείων...89 5.8.2 Ενίσχυση του Συστήµατος στην περιοχή Ιωαννίνων...89 5.8.3 Έργα Ενίσχυσης του Συστήµατος στην Περιοχή Θεσσαλονίκης...90 5.8.4 Ενίσχυση της σύνδεσης του Υ/Σ Αντλιοστασίου Πολυφύτου µε το Σύστηµα 150 kv...90 5.8.5 ιασύνδεση των Κυκλάδων µε το Ηπειρωτικό Σύστηµα...90 6. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑ ΕΣ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΤΟΥ ΙΑΣΥΝ Ε ΕΜΕΝΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ... 92 6.1 ΓΕΝΙΚΑ...92 6.2 ΠΑΡΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ...93 6.3 ΜΟΝΑ ΕΣ ΑΠΕ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΟ ΙΑΣΥΝ Ε ΕΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ...98 6.3.1 Αιολικά Πάρκα (Α/Π) σε Λειτουργία...98 6.3.2 Μικροί Υδροηλεκτρικοί Σταθµοί (ΜΥΗΣ) σε Λειτουργία...98 6.3.3 Μονάδες Συµπαραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας και Θερµότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) σε Λειτουργία...99 6.3.4 Σταθµοί Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας από Βιοκαύσιµα (ΣΒΙΟ) σε Λειτουργία...99 6.4 ΕΡΓΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝ ΕΣΗ ΜΟΝΑ ΩΝ ΑΠΕ...100 6.4.1 Εύβοια...101 6.4.2 Πελοπόννησος...102 6.4.3 Θράκη...103 6.4.4 Άλλες Περιοχές της Χώρας...104 6.4.4.1 Περιοχή Κιλκίς...104 6.4.4.2 Κυκλάδες...105 6.4.4.3 Νότια Ιόνια Νησιά...105 6.4.4.4 Νότια Στερεά Ελλάδα...105 6.4.4.5 Συνοπτική αποτύπωση δυνατότητας απορρόφησης ισχύος από Α/Π...106 7. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ... 110 7.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΣΤΟΧΟΙ...110 7.2 ΕΘΝΙΚΟ ΙΑΣΥΝ Ε ΕΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ...112 7.2.1 Σύστηµα 400 kv...112 7.2.1.1 Τέταρτο Κύκλωµα Βορρά-Νότου...112 7.2.1.2 Οριζόντιο Κύκλωµα Τρικάλων - Λάρισας...113 7
7.2.1.3 Κύκλωµα Θεσσαλονίκης - Λάρισας...114 7.2.1.4 Απευθείας Σύνδεση του νέου ΚΥΤ Πατρών µε το ΚΥΤ Αχελώου...114 7.2.1.5 Ανάπτυξη Συστήµατος για την Απορρόφηση Νέας Παραγωγής...114 7.2.2 Νέα ΚΥΤ 400/150 kv...115 7.2.3 Ανάπτυξη Συστήµατος 150 kv...116 7.2.4 Αντιστάθµιση Αέργου Ισχύος...117 7.3 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΙΕΘΝΩΝ ΙΑΣΥΝ ΕΣΕΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ...118 7.4 ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΑΠΕ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΑΙΟΛΙΚΗ ΙΕΙΣ ΥΣΗ...120 7.5 ΣΥΝ ΕΣΗ ΤΟΥ Ε ΣΜ ΜΕ ΑΥΤΟΝΟΜΑ ΝΗΣΙΩΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ...125 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I- ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ... 127 I.1. ΒΑΘΜΙ ΕΣ ΥΨΗΛΗΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΥΨΗΛΗΣ ΤΑΣΕΩΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ - ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΣΤΑΘΜΕΣ ΒΡΑΧΥΚΥΚΛΩΣΕΩΣ...127 I.2. ΥΠΟΣΤΑΘΜΟΙ ΥΤ/ΜΤ...127 I.2.1. Όριο του Συστήµατος...127 I.2.2. Σύνδεση Υποσταθµών ΥΤ/ΜΤ µε το Σύστηµα...128 I.2.3. ιαµόρφωση Υποσταθµών ΥΤ/ΜΤ εντός των Ορίων Ευθύνης του Χρήστη...128 I.2.4. Συγκρότηση Ζυγών Υ.Τ. (150 και 66kV) Υ/Σ...128 I.3. ΚΕΝΤΡΑ ΥΠΕΡΥΨΗΛΗΣ ΤΑΣΗΣ (ΚΥΤ)...130 I.4. ΓΡΑΜΜΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ (Γ.Μ.) & ΚΑΛΩ ΙΑ Υ.Τ....131 I.4.1. Τυποποιηµένα Είδη Εναέριων Γ.Μ...131 I.4.2. Θερµικό Όριο...132 I.4.3. Χαρακτηριστικά Καλωδιακών Γ.Μ....133 I.5. ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗ ΑΕΡΓΟΥ ΙΣΧΥΟΣ...134 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II- ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΖΗΤΗΣΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ... 135 II.1. ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ...135 II.2. ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ...139 II.3. ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΕΤΗΣΙΩΝ ΑΙΧΜΩΝ ΦΟΡΤΙΟΥ...141 II.4. ΑΝΑΦΟΡΕΣ...142 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III- ΣΤΑΘΜΕΣ ΒΡΑΧΥΚΥΚΛΩΣΕΩΣ ΣΤΟΥΣ ΖΥΓΟΥΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ... 143 III.1. ΣΤΑΘΜΕΣ ΒΡΑΧΥΚΥΚΛΩΣΕΩΣ ΣΕ ΖΥΓΟΥΣ 150KV...143 III.2. ΣΤΑΘΜΕΣ ΒΡΑΧΥΚΥΚΛΩΣΕΩΣ ΣΕ ΖΥΓΟΥΣ 400KV...152 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV- ΠΙΝΑΚΕΣ... 154 ΧΑΡΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΙΑΣΥΝ Ε ΕΜΕΝΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 2010-2014 8
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ο ΕΣΜΗΕ δηµοσιεύει το τεύχος Μελέτης Ανάπτυξης Συστήµατος Μεταφοράς (ΜΑΣΜ) περιόδου 2010-2014, η οποία συντάσσεται κατά τα οριζόµενα στο Άρθρο 3, παρ. 8β του Κανονισµού Άδειας ιαχείρισης και Εκµετάλλευσης του Συστήµατος που εγκρίθηκε µε την Υ.Α. 5/ΗΛ/Β/Φ1/οικ. 6296/29.03.2001 (ΦΕΚ Β 360/04.04.2001), καθώς και στο Άρθρο 263 του Κώδικα ιαχείρισης του Συστήµατος και Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας (Κ Σ&ΣΗΕ), ο οποίος εγκρίθηκε µε την Υ.Α. 5/ΗΛ/Β/οικ. 8311/09.05.05. Η ΜΑΣΜ σκοπεύει στη διαµόρφωση ενός εµπεριστατωµένου προγράµµατος έργων ανάπτυξης του Συστήµατος που αφορά την επόµενη πενταετία, ώστε η λειτουργία του Συστήµατος να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις που καθορίζονται στον Κ Σ&ΣΗΕ. Η ΜΑΣΜ εκδίδεται κάθε έτος, έχοντας κυλιόµενο χαρακτήρα. Η ΜΑΣΜ περιλαµβάνει την περιγραφή και το χρονικό προγραµµατισµό των έργων ανάπτυξης του Συστήµατος που αφορούν: τις αναγκαίες σε βάθος ενισχύσεις του Συστήµατος, όπως νέες Γραµµές Μεταφοράς (Γ.Μ.), αναβαθµίσεις Γ.Μ. και νέα Κέντρα Υπερυψηλής Τάσεως (ΚΥΤ) ή επεκτάσεις υφισταµένων ΚΥΤ που απαιτούνται για την ασφαλή διακίνηση ισχύος που προβλέπεται για την υπόψη χρονική περίοδο. τα αναγκαία έργα βελτίωσης της λειτουργίας και της οικονοµικότητας του Συστήµατος, όπως ενισχύσεις των υφισταµένων ΚΥΤ και κατασκευή νέων Γ.Μ. για τη βέλτιστη εξυπηρέτηση των αναγκών των Χρηστών του Συστήµατος. την ένταξη στο Σύστηµα ή/και την αναβάθµιση νέων διασυνδετικών Γ.Μ. µε γειτονικές χώρες. τα έργα σύνδεσης στο Σύστηµα (Γ.Μ. και Υποσταθµοί) που απαιτούνται για την ένταξη των νέων Σταθµών Παραγωγής ( ΕΗ ή ιδιωτών) και των νέων Καταναλωτών Υ.Τ. (Πελάτες Υ.Τ. και ιαχειριστής ικτύου), για τα οποία έχουν ήδη εκπονηθεί σχετικές µελέτες σύνδεσης. Με βάση τα παραπάνω, τα έργα ανάπτυξης του Συστήµατος χωρίζονται σε δύο µεγάλες κατηγορίες: Έργα ενίσχυσης του Συστήµατος: Περιλαµβάνουν τις τρεις πρώτες από τις παραπάνω οµάδες έργων (αναγκαίες σε βάθος ενισχύσεις, έργα βελτίωσης της λειτουργίας του Συστήµατος, διασυνδετικές Γ.Μ. µε γειτονικές χώρες). Σύµφωνα µε το Άρθρο 271 του Κ Σ&ΣΗΕ, τα έργα ενίσχυσης του Συστήµατος ανατίθενται στον Κύριο του Συστήµατος ( ΕΗ Α.Ε.), ο οποίος έχει την ευθύνη για την άρτια ολοκλήρωση των έργων αυτών σύµφωνα µε τις προδιαγραφές που περιλαµβάνονται στη ΜΑΣΜ καθώς επίσης και για 9
την τήρηση των χρονοδιαγραµµάτων υλοποίησης που περιλαµβάνονται στη ΜΑΣΜ. Ο Κύριος του Συστήµατος υλοποιεί τα έργα της ΜΑΣΜ που του ανατίθενται µε δαπάνες του, σύµφωνα µε τους όρους της αδείας του. Το κόστος των έργων αυτών ανακτάται από το ΕΣΜΗΕ µέσω των χρεώσεων για τη χρήση του Συστήµατος και αποδίδεται στον Κύριο του Συστήµατος. Η κυριότητα των παγίων αυτών µετά την οριστική παραλαβή τους περιέρχεται στον Κύριο του Συστήµατος, ο οποίος στη συνέχεια αναλαµβάνει τη συντήρηση του έργου. Η µέθοδος της χρηµατοδότησης της κατασκευής των έργων λαµβάνεται υπόψη κατά τον υπολογισµό του ανταλλάγµατος που καταβάλλεται στον Κύριο του Συστήµατος. Έργα Επέκτασης του Συστήµατος για τη σύνδεση Χρηστών: Περιλαµβάνουν τα έργα που απαιτούνται για τη σύνδεση Χρηστών (Παραγωγών, Πελατών Υ.Τ.) και ικτύου µε το Σύστηµα. Σύµφωνα µε το Άρθρο 272 του Κ Σ&ΣΗΕ, τα έργα επέκτασης του Συστήµατος για τη Σύνδεση Χρηστών µπορεί να υλοποιούνται είτε από τον εκάστοτε Χρήστη είτε από τον Κύριο του Συστήµατος. Σε κάθε περίπτωση, συνάπτεται τριµερής Σύµβαση υλοποίησης µεταξύ του Κυρίου του Συστήµατος, του ΕΣΜΗΕ και του αντίστοιχου Χρήστη, στην οποία ρητώς προβλέπονται τα τµήµατα του έργου την εκτέλεση των οποίων αναλαµβάνει ο κάθε συµβαλλόµενος, τα αντίστοιχα χρονοδιαγράµµατα υλοποίησης καθώς και οι διαδικασίες ελέγχου και παραλαβών και ενδεχόµενης καταβολής τιµηµάτων. Με την εκπλήρωση όλων των υποχρεώσεων που απορρέουν από τη Σύµβαση Υλοποίησης, ο Κύριος του Συστήµατος προβαίνει σε κάθε νόµιµη ενέργεια ώστε να περιέλθει στην κυριότητά του το τµήµα του έργου που αποτελεί µέρος του Συστήµατος, και στη συνέχεια αναλαµβάνει τη συντήρηση του έργου. Σε αυτήν την κατηγορία έργων περιλαµβάνεται µεταξύ άλλων και το έργο «Σύνδεση Ν. Μάκρη Πολυπόταµος και ίκτυο Υψηλής Τάσης Νότιας Εύβοιας», το οποίο θα εξυπηρετήσει σταθµούς παραγωγής από Αιολικά Πάρκα, συνολικής ισχύος περίπου 400 MW, που έχουν αδειοδοτηθεί στη Νότια Εύβοια και τα νησιά Άνδρο και Τήνο υπό τον όρο να συνδεθούν στο «Εθνικό Σύστηµα µεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας µετά την προγραµµατισµένη επέκταση/σύνδεση του δικτύου Εύβοιας - Κυκλάδων». Το έργο έχει χαρακτηρισθεί ως «γενικότερης σηµασίας για την οικονοµία της Χώρας» (Άρθρο 15 3 του Ν. 3175/2003). Το κόστος του έργου θα ανακτηθεί σύµφωνα µε τη διαδικασία των εδαφίων (α) έως (δ) της παραγράφου 3 του Άρθρου 272 του Κ Σ&ΣΗΕ, όπως ισχύει. Το χρονοδιαγράµµατα για τα έργα ενίσχυσης και ανάπτυξης του Συστήµατος που παρατίθενται στους Πίνακες που ακολουθούν στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV, αντανακλούν το χρονικό προγραµµατισµό κατασκευής των αντίστοιχων έργων, όπως αυτός ισχύει κατά την ηµεροµηνία δηµοσιοποίησης της ΜΑΣΜ, λαµβάνοντας υπόψη εύλογο χρονικό διάστηµα για την έκδοση των απαιτουµένων αδειών, την ολοκλήρωση των απαλλοτριώσεων, καθώς και τις 10
ρεαλιστικές µελετητικές και κατασκευαστικές δυνατότητες που µας γνώρισε ο Κύριος του Συστήµατος. Κατά την παρελθούσα περίοδο, ορισµένα σηµαντικά έργα της προηγούµενης ΜΑΣΜ ολοκληρώθηκαν (ηλεκτρίσθηκαν) ή κατασκευάσθηκαν κατά το µεγαλύτερο µέρος τους και βρίσκονται στο τελικό στάδιο υλοποίησης. Σηµαντικές όµως υπήρξαν και οι αντιδράσεις κατοίκων και τοπικών φορέων που επιβραδύνουν την υλοποίηση άλλων έργων και που σε συνδυασµό µε τον ούτως ή άλλως πολύ µεγάλο όγκο των έργων του προγράµµατος, επιφέρουν καθυστερήσεις στην έγκαιρη υλοποίηση του συνόλου των έργων. Τα σηµαντικότερα έργα της ΜΑΣΜ 2008-2012 που έχουν ολοκληρωθεί είναι τα εξής: Αναβάθµιση του τµήµατος Πυλαίας - Πανοράµατος της Γ.Μ. ΚΥΤ Θεσ/νίκης Μουδανιά, µε 2 υπόγεια καλώδια µήκους 6,3 km έκαστο. Αναβάθµιση Γ.Μ. 150 kv Αµφίπολη Στάγειρα, µήκους περίπου 47,5 km. Αναβάθµιση Γ.Μ. 150 kv ΚΥΤ Αµυνταίου ΚΥΤ Καρδιάς, µήκους περίπου 19 km. Αναβάθµιση Γ.Μ. 150 kv Άστρος Άργος ΙΙ, µήκους περίπου 29,5 km. Παράλληλα, έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση του 4 ου Αυτοµετασχηµατιστή (ΑΜ/Σ) στο ΚΥΤ Αχαρνών και του 4 ου ΑΜ/Σ στο ΚΥΤ Λάρυµνας. Επίσης, ολοκληρώθηκαν οι συνδέσεις 1 νέου Υ/Σ ιανοµής (ένας ακόµη είναι σε τελική φάση ολοκλήρωσης), 5 νέων Υ/Σ του ΟΣΕ, καθώς και 5 νέων Υ/Σ για σύνδεση µονάδων ΑΠΕ. Αναφορικά µε την αντιστάθµιση αέργου ισχύος στα επίπεδα Μέσης και Υψηλής Τάσεως, από τις υπηρεσίες της Γενικής ιεύθυνσης Μεταφοράς της ΕΗ ηλεκτρίσθηκαν κατά τη διετία 2008-2009 πυκνωτές αντιστάθµισης συνολικής ισχύος της τάξεως των 300 Mvar. Η κατάσταση αναφορικά µε τις αντιδράσεις κατοίκων και τοπικών φορέων κατά της υλοποίησης των έργων Μεταφοράς έχει λάβει πλέον ενδηµική µορφή και οδηγεί στο σύνολο σχεδόν των περιπτώσεων στην εξάντληση όλων των ένδικων µέσων από τους τοπικούς φορείς. Επίσης, ακόµη και έργα ελάχιστης περιβαλλοντικής επίπτωσης, όπως η εγκατάσταση υπογείων καλωδίων ή πυκνωτών σε υφιστάµενους Υ/Σ, συναντούν τοπικές αντιδράσεις. Επίσης, οι χρόνοι εγκρίσεως των περιβαλλοντικών µελετών, τόσο κατά το στάδιο της Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίµησης και Αξιολόγησης (ΠΠΕΑ), όσο και κατά το στάδιο της Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΕΠΟ), καθυστερούν υπέρµετρα και υπερβαίνουν πλέον το δωδεκάµηνο για κάθε στάδιο αδειοδότησης, χρονικό διάστηµα σαφώς µεγαλύτερο από το προβλεπόµενο. 11
Τα πιο πάνω προκαλούν αλυσιδωτές καθυστερήσεις στην υλοποίηση των έργων και απαιτούν συνεχή ενασχόληση των υπηρεσιών του Κυρίου του Συστήµατος και του ΕΣΜΗΕ για την αντιµετώπιση τέτοιων προβληµάτων (αδειοδότηση, δικαστικές εµπλοκές), µε αποτέλεσµα την επανυποβολή µελετών ή προσπάθεια εξεύρεσης εναλλακτικών λύσεων, γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω καθυστερήσεις. Το σύνολο των έργων Συστήµατος της ΜΑΣΜ υλοποιείται από τον Κύριο του Συστήµατος. Το σηµαντικότερο µέρος των έργων επέκτασης για τη σύνδεση υλοποιείται από τους ενδιαφερόµενους Χρήστες. Εντός του χρονικού ορίζοντα της παρούσας ΜΑΣΜ εντάσσεται και το έργο καλωδιακής διασύνδεσης των Κυκλάδων, έργο σύνθετο και µάλλον διεθνώς πρωτοποριακό από τεχνικής απόψεως και µεγάλης επενδυτικής δαπάνης. Ήδη έχει ολοκληρωθεί η λειτουργική προδιαγραφή του έργου, που βασίζεται στα συµπεράσµατα κοινής επιτροπής ΕΣΜΗΕ ΡΑΕ ΕΗ που συγκροτήθηκε µε απόφαση του ΥΠΑΝ. Τον Ιούνιο του 2008 χορηγήθηκε η Προκαταρκτική Περιβαλλοντική Εκτίµηση και Αξιολόγηση (ΠΠΕΑ), 18 µήνες µετά την υποβολή από τη ΕΗ ( εκέµβριος 2006) των φακέλων Προµελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΠΠΕ). Επίσης, το Σεπτέµβριο του 2009 χορηγήθηκε η Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων (ΕΠΟ), 14 µήνες µετά την υποβολή από τη ΕΗ (Ιούλιος 2008) των φακέλων Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ). Παράλληλα µε την προώθηση των περιβαλλοντικών µελετών, ξεκίνησε η διαµόρφωση της διακήρυξης, η οποία εκτιµάται ότι θα δοθεί σε δηµόσια διαβούλευση µέχρι το τέλος του 2009. Σε κάθε περίπτωση βέβαια, η συµβολαιοποίηση του έργου θα γίνει µετά τη συντέλεση των απαλλοτριώσεων. Ενδεχοµένως να απαιτηθούν ειδικές ρυθµίσεις για τα περιβαλλοντικά θέµατα, λόγω προηγουµένων αποφάσεων του ΣτΕ. Επίσης, το Νοέµβριο του 2006 εκδόθηκε Υπουργική Απόφαση από το Υπουργείο Ανάπτυξης, σύµφωνα µε την οποία το έργο διασύνδεσης των Κυκλάδων χαρακτηρίζεται ως έργο «γενικότερης σηµασίας για την οικονοµία της χώρας». Σε µία προσπάθεια επιτάχυνσης των µεγάλων έργων ανάπτυξης του Συστήµατος, αποφασίσθηκε σε συνεννόηση µεταξύ του ΕΣΜΗΕ και του Κυρίου του Συστήµατος, να προχωρήσουν οι διακηρύξεις ορισµένων έργων πριν ολοκληρωθεί η λήψη των Περιβαλλοντικών Αδειοδοτήσεων και Απαλλοτριώσεων, λαµβάνοντας βέβαια πρόνοια στις σχετικές διακηρύξεις ότι η Σύµβαση θα υπογραφεί και θα τεθεί σε ισχύ µετά τη λήψη των πιο πάνω. Η διαδικασία αυτή εφαρµόζεται για τα έργα των νέων ΚΥΤ κλειστού τύπου (GIS) στην Πάτρα (η ΠΠΕΑ χορηγήθηκε το εκέµβριο του 2008) και το Ρουφ (η ΠΠΕΑ χορηγήθηκε τον Οκτώβριο του 2007), καθώς και των καλωδιακών συνδέσεών του. 12
ΕΙΣΑΓΩΓΗ 13
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Σύστηµα Μεταφοράς (εφεξής καλούµενο Σύστηµα ) στο οποίο αναφέρεται η ΜΑΣΜ, αποτελείται από το ιασυνδεδεµένο Σύστηµα του ηπειρωτικού τµήµατος της χώρας και των διασυνδεδεµένων µε αυτό νησιών στα επίπεδα υψηλής (150kV και 66kV) και υπερυψηλής τάσης (400kV) 1. Το δίκτυο υπογείων (Υ/Γ) καλωδίων Υ.Τ. που εξυπηρετεί ακτινικά τις ανάγκες της περιοχής της Πρωτεύουσας είναι στην αρµοδιότητα του ιαχειριστή του ικτύου, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τον προγραµµατισµό της ανάπτυξής του. Παρά ταύτα, επειδή η ανάπτυξη και λειτουργία του ικτύου Υ.Τ. της περιοχής πρωτεύουσας έχει σηµαντική επίπτωση στην ανάπτυξη του Συστήµατος, στην παρούσα µελέτη περιλαµβάνονται και οι Υποσταθµοί ΥΤ/ΜΤ και τα Κέντρα ιανοµής (Κ/ ) της περιοχής πρωτεύουσας, οι καλωδιακές τους συνδέσεις µε το Σύστηµα, καθώς και η µελλοντική ανάπτυξή τους, όπως µας έχει γνωστοποιηθεί από το ιαχειριστή του ικτύου. Κύριο χαρακτηριστικό του Ελληνικού ιασυνδεδεµένου Συστήµατος είναι η µεγάλη συγκέντρωση σταθµών παραγωγής στο βόρειο τµήµα της χώρας ( υτική Μακεδονία, περιοχή Πτολεµαΐδας), ενώ το κύριο κέντρο κατανάλωσης βρίσκεται στο Νότο (περιοχή Αττικής). εδοµένου ότι και οι διεθνείς διασυνδέσεις µε Βουλγαρία και ΠΓ Μ είναι στο Βορρά, υπάρχει µεγάλη γεωγραφική ανισορροπία µεταξύ παραγωγής και φορτίων. Το γεγονός αυτό οδηγεί στην ανάγκη µεταφοράς µεγάλων ποσοτήτων ισχύος κατά το γεωγραφικό άξονα Βορρά Νότου, η οποία εξυπηρετείται κυρίως από έναν κεντρικό κορµό 400kV αποτελούµενο από τρεις γραµµές µεταφοράς 400kV διπλού κυκλώµατος. Οι γραµµές αυτές συνδέουν το κύριο κέντρο παραγωγής ( υτική Μακεδονία) µε τα ΚΥΤ που βρίσκονται πέριξ της ευρύτερης περιοχής της Πρωτεύουσας. Η µεγάλη γεωγραφική ανισορροπία µεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης είχε οδηγήσει στο παρελθόν σε σηµαντικά προβλήµατα τάσεων. Στην κατεύθυνση αντιµετώπισης του προβλήµατος, έχουν ληφθεί κατάλληλα µέτρα, τα οποία αναλύονται στη συνέχεια. Πάντως, η ένταξη νέων µονάδων παραγωγής στο Νότιο Σύστηµα αναµένεται να διαφοροποιήσει σηµαντικά αυτή τη γεωγραφική ανισορροπία στο άµεσο µέλλον. Για το 2008, η µέγιστη ζήτηση (αιχµή φορτίου) στο Εθνικό ιασυνδεδεµένο Σύστηµα Μεταφοράς ανήλθε σε 10393 MW (µε µέση ωριαία τιµή 10217 MW) την 22 α Ιουλίου 2008. Η θερινή αιχµή φορτίου για το 2009 ανήλθε σε 9828 MW (µε µέση ωριαία τιµή 9762 MW) την 24 η Ιουλίου 2009. 1 Στο Σύστηµα αυτό δεν περιλαµβάνονται τα ανεξάρτητα Συστήµατα Μεταφοράς των νησιών (Κρήτη, Ρόδος, Λέσβος, Σάµος), ο σχεδιασµός και η ανάπτυξη των οποίων είναι στην αρµοδιότητα του ιαχειριστή ικτύου. 14
Το ιστορικό στιγµιαίο µέγιστο της αιχµής φορτίου για το ιασυνδεδεµένο Σύστηµα ανήλθε σε 10610 MW την 23 η Ιουλίου 2007. Το Σύστηµα αντεπεξήλθε επιτυχώς στις αυξηµένες απαιτήσεις της ζήτησης, διατηρώντας πολύ καλά επίπεδα ποιότητας ισχύος και ιδίως τάσεων. Σε περιόδους υψηλών φορτίων στο παρελθόν, σηµαντικά χαµηλότερων του µεγίστου 2007, προβλήµατα χαµηλών τάσεων είχαν οδηγήσει σε κατάρρευση του Νοτίου Συστήµατος και σε άλλες περιπτώσεις στα όρια της κατάρρευσης. Μία σειρά από µέτρα που συστηµατικά εφαρµόσθηκαν έκτοτε, επέτρεψαν την αντιµετώπιση των υψηλών θερινών φορτίων των τελευταίων ετών, διατηρώντας µάλιστα εξαιρετικά επίπεδα τάσεως. Τα µέτρα αυτά µπορούν να συνοψισθούν στα ακόλουθα: Αντιστάθµιση αέργου ισχύος σε επίπεδο µέσης και υψηλής τάσεως στους Υποσταθµούς του Συστήµατος, της τάξεως των 1100 Mvar. Παράλληλα, εγκαταστάθηκε σηµαντική αντιστάθµιση στα δίκτυα ιανοµής, σε εγκαταστάσεις καταναλωτών και σε ηµόσια κτίρια. Βελτίωση της συνεκτικότητας µεταξύ του Συστήµατος 400kV και του Συστήµατος 150kV µε την εγκατάσταση οκτώ (8) νέων Αυτοµετασχηµατιστών 400/150 kv συνολικής ονοµαστικής ισχύος 2240 MVA. Κατασκευή 450 περίπου km νέων κυκλωµάτων µεταφοράς, πόντιση υποβρυχίων καλωδίων µήκους 20 km, κατασκευή εννέα νέων Υ/Σ και υλοποίηση σηµαντικών ενισχύσεων σε πολλούς παλαιούς. Βέλτιστη ρύθµιση των Αυτοµετασχηµατιστών του Συστήµατος και της αέργου παραγωγής των µονάδων µε εφαρµογή και συστηµατική χρήση προηγµένων εργαλείων λογισµικού. Εγκατάσταση ειδικού λογισµικού ανάλυσης ευστάθειας τάσης που σε πραγµατικό χρόνο προσδιορίζει τα ασφαλή όρια λειτουργίας του Συστήµατος, καθώς και ειδικών αυτόµατων σχηµάτων προστασίας, που επέτρεψαν την ασφαλή λειτουργία του Συστήµατος κοντά στα όριά του σε περιπτώσεις εκτάκτων κρισίµων περιστάσεων. Οι περιοχές της Αττικής και της Πελοποννήσου παραµένουν οι πιο κρίσιµες περιοχές του Συστήµατος από πλευράς ευστάθειας τάσεων. Η περιοχή της Πελοποννήσου, συνδέεται µε την περιοχή της Αττικής µέσω τριών Γ.Μ. 150kV (οι δύο εκ των οποίων είναι διπλού κυκλώµατος) και µε τη υτική Ελλάδα µέσω δύο Υ/Β καλωδίων στο στενό Ρίου-Αντιρρίου. Σηµαντικές ενισχύσεις τα τελευταία χρόνια υπήρξαν επίσης στο Σύστηµα παραγωγής, µε την ένταξη αρχικά µονάδων ταχείας εκκίνησης (αεριοστροβίλων) ονοµαστικής ισχύος 148 MW και στη συνέχεια δύο µεγάλων συµβατικών µονάδων συνδυασµένου κύκλου (Λαύριο V, Ενεργειακή Θεσσαλονίκης) συνολικής ονοµαστικής ισχύος περίπου 780 MW, εκ των οποίων η µία στο Νότο (Λαύριο), ενώ για τις αυξηµένες ανάγκες του θέρους 15
εκµισθώθηκαν για τα έτη 2006 έως και 2010 µονάδες diesel συνολικής ισχύος 60 MW, που εγκαθίστανται στην Πελοπόννησο (Μεγαλόπολη). 16
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΥΠΟΣΤΑΘΜΟΙ ΥΤ/ΜΤ ΚΕΝΤΡΑ ΥΠΕΡΥΨΗΛΗΣ ΤΑΣΕΩΣ (ΚΥΤ) ΓΡΑΜΜΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ (Γ.Μ.) ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗΣ ΑΕΡΓΟΥ ΙΣΧΥΟΣ ΙΕΘΝΕΙΣ ΙΑΣΥΝ ΕΣΕΙΣ 17
2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Στα επόµενα εδάφια γίνεται µία συνοπτική παρουσίαση των κυριοτέρων συνιστωσών του υφιστάµενου κατά το στάδιο εκπόνησης της παρούσας ΜΑΣΜ Συστήµατος κατά κατηγορία (Υποσταθµοί ΥΤ/ΜΤ, ΚΥΤ, Γραµµές Μεταφοράς). Ένα απλοποιηµένο µονογραµµικό διάγραµµα φαίνεται στο συνηµµένο γεωγραφικό χάρτη. Γενική περιγραφή των τεχνικών χαρακτηριστικών του Συστήµατος παρατίθεται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I. 2.1 ΥΠΟΣΤΑΘΜΟΙ 150 KV/ΜΤ Σύµφωνα µε το συνηµµένο γεωγραφικό χάρτη, στο Σύστηµα σήµερα είναι συνδεδεµένοι: 202 Υ/Σ υποβιβασµού 150kV/ΜΤ της ΕΗ, εκ των οποίων 183 εξυπηρετούν τις ανάγκες των πελατών του ικτύου ιανοµής. Οι Υ/Σ αυτοί περιλαµβάνουν τµήµατα η διαχείριση των οποίων είναι στην αρµοδιότητα του ΕΣΜΗΕ ως ιαχειριστή του Συστήµατος, σύµφωνα µε τα αναφερόµενα στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I ( I.2.1). Στους παραπάνω Υ/Σ συµπεριλαµβάνονται 19 Υ/Σ που είναι συνδεδεµένοι σε Υ/Σ ανυψώσεως (16 από συµβατικούς σταθµούς παραγωγής της ΕΗ και 3 από σταθµούς ΑΠΕ) και 13 Υ/Σ που είναι συνδεδεµένοι στην πλευρά 150 kv των ΚΥΤ. 14 εξυπηρετούν τις ανάγκες του ικτύου ιανοµής στην περιοχή Αττικής και η διαχείρισή τους είναι εξ ολοκλήρου στην αρµοδιότητα του ιαχειριστή του ικτύου 4 χρησιµοποιούνται για την τροφοδότηση των φορτίων Ορυχείων (Νοτίου Πεδίου Πτολεµαΐδας, Καρδιάς, Αµυνταίου, Χωρεµίου). Ανάγκες ορυχείων εξυπηρετεί και ο Υ/Σ Πτολεµαΐδας Ι, ο οποίος συµπεριλαµβάνεται στους 181 που εξυπηρετούν και ανάγκες ιανοµής. Ένας Υ/Σ (Αντλιοστάσιο Πολυφύτου) εξυπηρετεί ανάγκες άντλησης για τον ΥΗΣ Πολυφύτου. 20 Υ/Σ για την υποδοχή της ισχύος αιολικών πάρκων (Α/Π), εκ των οποίων οι Υ/Σ Καρύστου, Λιβαδίου και Αργυρού εξυπηρετούν παράλληλα και φορτία ιανοµής (συµπεριλαµβάνονται στους παραπάνω 202 Υ/Σ υποβιβασµού της ΕΗ). 18
Υ/Σ ανυψώσεως Μ.Τ./150kV στους ακόλουθους Σταθµούς Παραγωγής της ΕΗ: 7 Θερµοηλεκτρικοί Σταθµοί (Κοµοτηνής, Πτολεµαΐδας, Αλιβερίου, Μεγαλόπολης Ι και ΙΙ, Αγ. Γεωργίου και Λαυρίου) 18 Υδροηλεκτρικοί Σταθµοί (Θησαυρού, Πλατανόβρυσης, Άγρα, Εδεσσαίου, Πολυφύτου, Ασωµάτων, Μακροχωρίου, Σφηκιάς, Ν. Πλαστήρα, Γκιώνας, Πηγών Αώου, Λούρου, Πουρναρίου Ι και ΙΙ, Καστρακίου, Κρεµαστών, Στράτου, Λάδωνα). 2 Υ/Σ ανυψώσεως σε Σταθµούς Παραγωγής ανεξάρτητων Παραγωγών (ΗΡΩΝ Θερµοηλεκτρική Α.Ε. και Αλουµίνιο Α.Ε.). Οι µονάδες παραγωγής των εν λόγω σταθµών συνδέονται στα 150 kv µέσω Μ/Σ ανυψώσεως ΜΤ/150kV. 35 Υ/Σ υποβιβασµού 150kV/ΜΤ που εξυπηρετούν τις εγκαταστάσεις Πελατών Υ.Τ.. 2.2 ΚΕΝΤΡΑ ΥΠΕΡΥΨΗΛΗΣ ΤΑΣΕΩΣ (ΚΥΤ) Τα Κέντρα Υπερυψηλής Τάσεως (ΚΥΤ) αποτελούν τα σηµεία σύνδεσης του Συστήµατος 400kV µε το Σύστηµα 150kV και εξυπηρετούν ανάγκες αποµάστευσης ισχύος προς το Σύστηµα 150 kv. Πρόκειται για 12 ΚΥΤ, τα οποία περιλαµβάνουν έναν ή περισσότερους αυτοµετασχηµατιστές (ΑΜ/Σ) τριών τυλιγµάτων 400kV/150kV/30kV (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV - Πίνακας Ε4). Επιπλέον, υπάρχουν 6 ΚΥΤ (που δεν συµπεριλαµβάνονται στα προαναφερόµενα 12), τα οποία είναι εγκατεστηµένα πλησίον των οµωνύµων σταθµών παραγωγής και εξυπηρετούν παράλληλα (ΚΥΤ Αµυνταίου, Καρδιάς, Λαυρίου) ή αποκλειστικά (Αγ. ηµητρίου, Μελίτης, ΕΝΘΕΣ) ανάγκες ανύψωσης τάσης από τις µονάδες παραγωγής προς το Σύστηµα 400kV. 2.3 ΓΡΑΜΜΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ (Γ.Μ.) Στο Σύστηµα υπάρχουν Γ.Μ. υψηλής (150 kv) και υπερυψηλής (400 kv) τάσης διαφόρων ειδών και τύπων, σύµφωνα µε τα αναφερόµενα στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I ( I.4). Στον ακόλουθο πίνακα παρατίθενται τα (προσεγγιστικά) συνολικά µήκη των εναερίων Γ.Μ. : 19
Πιν. I: Συνολικά Μήκη Εναερίων Γ.Μ. του Συστήµατος ΕΠΙΠΕ Ο ΤΑΣΗΣ (kv) ΚΥΚΛΩΜΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Γ.Μ. ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΜΗΚΟΣ (km) 66 150 150 150 150 400 400 400 ΑΠΛΟ ΑΠΛΟ ΑΠΛΟ ΙΠΛΟ ΙΠΛΟ ΑΠΛΟ ΙΠΛΟ ΑΠΛΟ Ε/66 Ε/150 Β/150 2Β(Ε)/150 2Β/150 Β'Β'/400 2Β'Β'/400 Β'Β'Β'/400 40 2590 2020 215 6065 210 3415 285 Εκτός των ανωτέρω εναερίων Γ.Μ., στο Σύστηµα υπάρχουν: 232 km υπογείων και υποβρυχίων καλωδίων 150 kv 4 km υπογείων καλωδίων 400 kv (ΕΝΘΕΣ ΚΥΤ Θεσσαλονίκης) 13,5 km υποβρυχίων καλωδίων 66 kv (Ηγουµενίτσα Κέρκυρα) 106 km εναέριας γραµµής και 160 km υποβρυχίου καλωδίου 400 kv Σ.Ρ. για τη διασύνδεση µε την Ιταλία 212 km υπογείων καλωδίων 150 kv για τη µεταφορά ισχύος εντός των πυκνοκατοικηµένων περιοχών της Πρωτεύουσας και της Θεσσαλονίκης. 2.4 ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗΣ ΑΕΡΓΟΥ ΙΣΧΥΟΣ Οι ανάγκες για αντιστάθµιση αέργου ισχύος καλύπτονται µε την εγκατάσταση στατών πυκνωτών και πηνίων. Πιο συγκεκριµένα, για την τοπική στήριξη των τάσεων στους Υ/Σ 150kV/ΜΤ, χρησιµοποιούνται στατοί πυκνωτές που εγκαθίστανται κυρίως στους ζυγούς Μ.Τ. των Υποσταθµών. Επιπρόσθετα, κατά την πενταετία 2004-2009 εγκαταστάθηκαν 16 συστοιχίες πυκνωτών 150kV ονοµαστικής ικανότητας 25 Mvar εκάστη σε Υ/Σ και ΚΥΤ του Συστήµατος (βλ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV - Πίνακας Ε6). Συνολικά, κατά την τελευταία διετία έχουν εγκατασταθεί περίπου 300 Mvar χωρητικής ισχύος σε επίπεδο Μέσης και Υψηλής Τάσης, καθώς και αντιστάθµιση σε ηµόσια κτίρια. Επίσης, έχουν εγκατασταθεί πηνία στην πλευρά 150kV σε Υποσταθµούς 150kV/ΜΤ (σε εκείνους στους οποίους συνδέονται υποβρύχια καλώδια), καθώς και στο τριτεύον τύλιγµα (πλευρά 30 kv) των ΑΜ/Σ των ΚΥΤ για την αντιµετώπιση προβληµάτων εµφάνισης υψηλών τάσεων κατά τις ώρες χαµηλού φορτίου (βλ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV - Πίνακες Ε5 και Ε6). 20