ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ: «ΟΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ 1975-2012»

ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ: «ΟΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ 1975-2012» Ι ΑΣΚΩΝ: ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΣΚΙΑΘΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Α.Μ.: 1340201200400 ΑΘΗΝΑ, 8.1.2013

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 1974 ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΡΑΛΛΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΝ ΡΕΑ ΠΑΠΑΝ ΡΕΟΥ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΖΑΝΝΗ ΤΖΑΝΝΕΤΑΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΙΩΑΝΝΗ ΓΡΙΒΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΖΟΛΩΤΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΝ ΡΕΑ ΠΑΠΑΝ ΡΕΟΥ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΗΜΙΤΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝ ΡΕΟΥ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΛΟΥΚΑ ΠΑΠΑ ΗΜΟΥ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΠΙΚΡΑΜΜΕΝΟΥ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΝΤΩΝΗ ΣΑΜΑΡΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ SUMMARY ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι γεγονός ότι η επικράτηση του δηµοκρατικού πολιτεύµατος µετά την πτώση της ικτατορίας των Συνταγµαταρχών, σηµατοδότησε µία νέα περίοδο για την ελληνική συνταγµατική και πολιτική ιστορία, υπό το όνοµα Γ Ελληνική ηµοκρατία ή συνεκδοχικά «Μεταπολίτευση». Εν προκειµένω, εξετάζεται η διαδοχή των κυβερνήσεων από την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του Κ.Καραµανλή το 1974 µέχρι και την τρέχουσα Κυβέρνηση του Αντ.Σαµαρά, µε έµφαση αποδιδόµενη κατά κύριο λόγο στον τρόπο ανάδειξης και παύσης τους και στο έργο που καθεµία επέδειξε κατά τη διάρκεια της θητείας της. ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΚΩΝ.ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ Τον όρο «Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας» έλαβε η Κυβέρνηση που σχηµατίστηκε από τον Κωνσταντίνο Καραµανλή στις 23/24 Ιουλίου µε την επάνοδό του στην Ελλάδα από τη Γαλλία, όταν η Χούντα των Συνταγµαταρχών, υπό το βάρος του εξ αυτής υποστηριζόµενου πραξικοπήµατος κατά του αρχιεπισκόπου Μακαρίου στην Κύπρο και την τουρκική εισβολή στη µεγαλόνησο (Αττίλας I), αποφάσισε να παραδώσει την εξουσία στους πολιτικούς πρέπει να επισηµανθεί ότι εκείνοι που κάλεσαν τον Καραµανλή να αναλάβει τη διακυβέρνηση του τόπου ήταν τα ίδια τα στελέχη της Χούντας των Συνταγµαταρχών, όπως ο Ναύαρχος Αραπάκης και ο Στρατηγός Γκιζίκης, µε πρωτοβουλία του Ευάγγελου Αβέρωφ. Επρόκειτο λοιπόν για µία µεταβατική πολιτική κυβέρνηση «εκτάκτου ανάγκης» µε πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραµανλή και µέλη κάποια παλαιοκοµµατικά στελέχη των προδικτατορικών κοµµάτων ΕΡΕ και Ένωση Κέντρου και µερικά στελέχη του αντιδικτατορικού αγώνα, η οποία κλήθηκε να αντιµετωπίσει την κρίση στην Κύπρο και να αποκαταστήσει τους δηµοκρατικούς θεσµούς στην Ελλάδα την 1/8 λίγες εκδόθηκε συντακτική πράξη «περί αποκαταστάσεως της δηµοκρατικής νοµιµότητος και ρυθµίσεως θεµάτων του δηµοσίου βίου µέχρι του οριστικού καθορισµού του πολιτεύµατος και της καταρτίσεως νέου Συντάγµατος της Χώρας». Με βάση αυτή τη συντακτική πράξη, η κυβέρνηση επανέφερε το Σύνταγµα του 1952 εξαιρώντας όµως το άρθρο 1 αυτού, δηλαδή τις διατάξεις περί της µορφής του πολιτεύµατος. Τρεις εβδοµάδες µετά την ανάληψή της ακολούθησε η δεύτερη φάση

της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο (Αττίλας ΙΙ) χωρίς η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας να µπορέσει να την αποτρέψει ούτε να την αντιµετωπίσει. 17 Νοεµβρίου 1974 - ΚΥΒΕΡΝΗΣH ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ (21.11.1974 έως 28.11.1977) Η Κυβέρνηση αυτή, αφού ανασχηµατίστηκε, προχώρησε στη διεξαγωγή των εκλογών της 17 ης Νοεµβρίου 1974, των πρώτων εκλογών µετά τη δικτατορία. Από την κυβέρνηση παραιτήθηκαν τα µέλη, που επρόκειτο να πολιτευθούν αντικαταστάθηκαν 13 υπουργοί και υφυπουργοί εκτός από τον Κ.Καραµανλή και τον Ε.Αβέρωφ. Στις εκλογές, οι οποίες διεξήχθησαν µε το σύστηµα της ενισχυµένης αναλογικής του Ν.. 65/1974 που είχε εκδώσει η κυβέρνηση πριν τις εκλογές, αναδείχθηκαν τέσσερα κόµµατα: Α) Η νεοσυσταθείσα από τον Κ.Καραµανλή Νέα ηµοκρατία (Ν ), µε αρχηγό τον ίδιο, έλαβε ποσοστό 54% (220 έδρες) και αναδείχθηκε σε ισχυρή κυβέρνηση µε ευρύτατη κοινοβουλευτική πλειοψηφία και µε µοναδικό στην ελληνική πολιτική ιστορία αριθµό ψήφων. Επρόκειτο για ένα φιλελεύθερο συντηρητικό πολιτικό κόµµα, ένα από τα δύο κυρίαρχα κόµµατα στο πολιτικό σκηνικό της Ελλάδας µετά την µεταπολίτευση, που ιδρύθηκε στις 4 Οκτωβρίου 1974 ως απόγονος της Ε.Ρ.Ε. Β) Η Ένωσις Κέντρου-Νέες υνάµεις (Ε.Κ.-Ν..), µε αρχηγό το Γεώργιο Μαύρο, έλαβε 20,42% (60 έδρες). Γ) Το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνηµα (ΠΑΣΟΚ), µε αρχηγό τον Ανδρέα Παπανδρέου, έλαβε 13,58% (12 έδρες). ) Η Ενωµένη Αριστερά (Ε.Α.), µε αρχηγό τον Ηλία Ηλιού έλαβε 9,47% (8 έδρες). Στο συνασπισµό της "Ενωµένης Αριστεράς" συµµετείχε το νοµιµοποιηµένο πια από τον Κ.Καραµανλή Κοµµουνιστικό Κόµµα Ελλάδας (Κ.Κ.Ε.), το Κοµµουνιστικό Κόµµα Ελλάδας Εσωτερικού (Κ.Κ.Ε. εσ.) και η άλλοτε παράνοµη Ενιαία ηµοκρατική Αριστερά (Ε..Α.). 20 Νοεµβρίου 1977 - ΚΥΒΕΡΝΗΣH ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ (28.11.1977 έως 10.5.1980) Στις 19 Ιουνίου 1975, εκλέγεται Πρόεδρος της Ελληνικής ηµοκρατίας ο Κ.Τσάτσος, ο οποίος παρέλαβε από τον προσωρινό Πρόεδρο της ηµοκρατίας Μ.Στασινόπουλο. Η κυβέρνηση Καραµανλή ανασχηµατίζεται προεκλογικά στις 21 Οκτωβρίου 1977 µε την τοποθέτηση υπηρεσιακών Υπουργών σε ορισµένα Υπουργεία, διεξάγει τις

εκλογές της 20 ης Νοεµβρίου 1977 και ανασχηµατίζεται πάλι µετά τις εκλογές. Στις 5 Μαΐου 1980, ο Κ.Καραµανλής εκλέγεται Πρόεδρος της ηµοκρατίας, θέση στην οποία διετέλεσε µέχρι και το 1985, οπότε και παραιτείται στις 10 Μαρτίου µετά από ανακοίνωση στην ΚΕ του ΠΑΣΟΚ (9 Μαρτίου) να προτείνει ως Πρόεδρο της ηµοκρατίας τον αρεοπαγίτη Χρ. Σαρτζετάκη. ΕΡΓΟ Η Κυβέρνηση του Κ.Καραµανλή διαδραµάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο σε σηµαντικά σηµεία της διαδικασίας εκδηµοκρατισµού και ειδικότερα: Α) Στις 8 εκεµβρίου 1974, διεξάγεται δηµοψήφισµα µε το οποίο καταργείται η µοναρχία και εγκαθίσταται το πολίτευµα της «Προεδρευόµενης Κοινοβουλευτικής ηµοκρατίας». Β) Στις 9 εκεµβρίου, µετά τις κοινοβουλευτικές εκλογές του Νοεµβρίου, αρχίζουν οι εργασίες της Ε Αναθεωρητικής Βουλής, που ψήφισε το Σύνταγµα της 11 ης Ιουνίου 1975, το οποίο παραχωρούσε υπερεξουσίες στον Πρόεδρο της ηµοκρατίας. Γ) Στις 12 Ιουνίου 1975 υποβάλλεται εκ νέου αίτηση του Κ.Καραµανλή για την είσοδό της Ελλάδας στην Ε.Ο.Κ. Η αίτηση έγινε επίσηµα δεκτή από το Συµβούλιο Υπουργών της Ε.Ο.Κ στις 9 Φεβρουαρίου 1976. Η επίσηµη ένταξη στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα επετεύχθη την 1 η Ιανουαρίου 1981. ) Στον οικονοµικό τοµέα η ανάπτυξη συνεχίστηκε, αν και όχι µε τον ρυθµό των προηγούµενων δεκαετιών, ενώ έγιναν και οι πρώτες µεγάλες κρατικοποιήσεις. Ε)Στον τοµέα των εξωτερικών, ο Καραµανλής προχώρησε σε άνοιγµα προς τις χώρες του Ανατολικού µπλοκ και υπέγραψε σηµαντικές συµφωνίες επισκεπτόµενος µια σειρά κρατών. Η πολιτική αυτή µπορεί να ενταχθεί στην κρίση που σηµειώθηκε στις ελληνο-αµερικανικές σχέσεις, αποτέλεσµα της οποίας ήταν και η προσωρινή αποχώρηση της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ (1974-1980). ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Γ.ΡΑΛΛΗ 20 Νοεµβρίου 1977 - ΚΥΒΕΡΝΗΣH ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ (28.11.1977 έως 10.5.1980) Η Κυβέρνηση Γεωργίου Ράλλη 1980 προέκυψε από την Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραµανλή 1977 µετά τη µεταπήδηση του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραµανλή στην Προεδρία της ηµοκρατίας. Τότε, ο Γεώργιος Ράλλης, διορίστηκε πρωθυπουργός ως αρχηγός του κόµµατος, µετά από εκλογή του από την κοινοβουλευτική οµάδα της Ν στις 8 Μαΐου, µε ψήφους 88 έναντι 84 που έλαβε ο Ευάγγελος Αβέρωφ[1] και ορκίστηκε στις 10 Μαΐου 1980.

Η αδιάπτωτη επιµονή του Ράλλη, στην επικράτηση ήπιου πολιτικού κλίµατος και στον πλήρη σεβασµό των κανόνων του κοινοβουλευτισµού, το αίτηµα της κουρασµένης από την οικονοµική κρίση κοινής γνώµης για ριζικές αλλαγές και η µικρή διαφορά µε την οποία είχε επικρατήσει ο Ράλλης έναντι του Ευάγγελου Αβέρωφ, καταδείκνυε ότι «η θέση του πρωθυπουργού απείχε πολύ από το να είναι παντοδύναµη στο εσωτερικό του κόµµατός του. Οι διαφωνίες Ράλλη και Αβέρωφ συχνά θα εµφανιστούν και δηµόσια (λόγου χάριν στο πεδίο της οικονοµικής πολιτικής), µε αποτέλεσµα να πληγεί η εικόνα της κυβέρνησης». Τα εγκαίνια νέων δηµοσίων έργων (ανάµεσα στα άλλα του υδροηλεκτρικού φράγµατος στο Πουρνάρι Άρτας, των εγκαταστάσεων αποθήκευσης πετρελαίου στην Καβάλα ή η θεµελίωση του Πολιτιστικού Κέντρου Αθηνών-που δεν θα αποπερατωθεί), η προώθηση των έργων του µετρό της Αθήνας και του αεροδροµίου των Σπάτων, ή η ενίσχυση της Ν από πολιτικούς του Κέντρου και της Εθνικής Παράταξης δεν θα µπορέσουν να ανατρέψουν την εικόνα αυτή. Η Κυβέρνηση ανασχηµατίζεται στις 19 Σεπτεµβρίου 1981, µε την τοποθέτηση υπηρεσιακών Υπουργών και διεξάγει τις επόµενες εκλογές της 18 ης Οκτωβρίου 1981. ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Α.ΠΑΠΑΝ ΡΕΟΥ 18 Οκτωβρίου 1981 - ΚΥΒΕΡΝΗΣH ΑΝ ΡΕA ΠΑΠΑΝ ΡΕΟΥ (21.10.1981 έως 5.6.1985) Στις εκλογές της 18 ης Οκτωβρίου το ΠΑΣΟΚ, υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου και µε το σύνθηµα «Αλλαγή», αναλαµβάνει τη διακυβέρνηση της χώρας κατ εντολή του Πτ Κ.Καραµανλή, λαµβάνοντας την ψήφο του 48,07% του εκλογικού σώµατος και καταλαµβάνοντας 172 έδρες στη Βουλή. Η Ν περιορίζεται στο 35,87% µε 115 έδρες, ενώ το ΚΚΕ εξασφαλίζει το µεγαλύτερο ποσοστό ψήφων που έλαβε µετά την Μεταπολίτευση - 10,93% και 12 έδρες. 2 Ιουνίου 1985 - ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΝ ΡΕΑ ΠΑΠΑΝ ΡΕΟΥ (5.6.1985 έως 2.7.1989) Ο Ανδρέας Παπανδρέου κερδίζει και πάλι τις εκλογές και η κυβέρνηση που ορκίστηκε στις 5 Ιουνίου ανασχηµατίστηκε 13 φορές. Το ΠΑΣΟΚ έλαβε 45,82% και 161 έδρες, η Ν 40,84% και 126 έδρες, το ΚΚΕ 9,89% και 12 έδρες, και το ΚΚΕ Εσωτερικού 1,84% και 1 έδρα. ΣΚΑΝ ΑΛΟ ΚΟΣΚΩΤΑ ΚΑΙ ΠΤΩΣΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ Το 1988 ξεσπά το οικονοµικό σκάνδαλο Κοσκωτά στο οποίο κατηγορήθηκαν ότι ενεπλάκησαν στελέχη της τότε κυβέρνησης, αλλά και ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου.

Ο Παπανδρέου χαρακτήρισε τις κατηγορίες εναντίον του ως µια συνωµοσία των «σκοτεινών αντιδραστικών δυνάµεων» και των «ξένων κύκλων» για να «αποσταθεροποιήσουν» την Ελλάδα. Ακολουθεί περίοδος µεγάλης πολιτικής έντασης. Την ίδια χρονιά ο Ανδρέας Παπανδρέου οδηγείται εσπευσµένα στο Νοσοκοµείο Χέρφιλντ του Λονδίνου και υποβάλλεται σε σοβαρή εγχείρηση καρδιάς από τον διάσηµο Αιγύπτιο καρδιοχειρουργό Μαχντί Γιακούµπ. Τα γεγονότα αυτά οδηγούν στην πτώση της κυβέρνησης του ΠΑ.ΣΟ.Κ. κατά τις εκλογές της 18ης Ιουνίου του 1989. ΕΡΓΟ Από το έργο των κυβερνήσεων του Α.Παπανδρέου ξεχωριστή θέση στη νεοελληνική πολιτική ιστορία έχουν: Α) η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης Β) ο εκδηµοκρατισµός του συνδικαλιστικού κινήµατος, αλλά και των Ελληνικών Ενόπλων υνάµεων Γ)η δηµιουργία του Εθνικού Συστήµατος Υγείας και του ΑΣΕΠ και ) η συνταγµατική αναθεώρηση του 1985-1986, η οποία παγίωσε το σύστηµα κοινοβουλευτικής εξουσίας που ισχύει έως και σήµερα, περιορίζοντας δραστικά τις «βασιλικές» υπερεξουσίες του Προέδρου. Άλλες σηµαντικές τοµές των κυβερνήσεών του ήταν η νοµιµοποίηση του πολιτικού γάµου, η ψήφος στα 18, η εισαγωγή του µονοτονικού συστήµατος γραφής (1982), οι αλλαγές στο Οικογενειακό ίκαιο όπως η καθιέρωση της ισότητας των δύο φύλων και η απαγόρευση του αναχρονιστικού θεσµού της προίκας, η κατάργηση πλείστων µεταξικών και µετεµφυλιακών νόµων, όπως αυτοί του τεντιµποϊσµού και της κατασκοπείας, η άσκηση ακηδεµόνευτης και πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής και η µεγάλη ενίσχυση των Ενόπλων υνάµεων, η αναγνώριση της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και η παραχώρηση άδειας επιστροφής στην Ελλάδα στους πολιτικούς πρόσφυγες του ηµοκρατικού Στρατού. ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κατά την περίοδο της διακυβέρνησης Παπανδρέου επιδιώχθηκε η εθνική συµφιλίωση, αναγνωρίστηκε από το επίσηµο κράτος το ΕΑΜ ως οργάνωση της Εθνικής Αντίστασης και τα δικαιώµατα των αγωνιστών του[33], ενώ πολτοποιήθηκαν οι φάκελοι φρονηµάτων που διατηρούσε η Ασφάλεια για πολλούς από αυτούς. Σκοπός αυτής της απόφασης ήταν εν µέρει και ο επαναπατρισµός πολλών Ελλήνων πολιτικών προσφύγων από την Εποχή του Εµφυλίου. Κατά τη διάρκεια της θητείας του λειτούργησαν κατά τόπους παραρτήµατα της Ένωσης Γυναικών Ελλάδας. Επίσης, ενοποιήθηκαν τα Σώµατα Ασφαλείας, Χωροφυλακή και Αστυνοµία Πόλεων και από τη συγχώνευσή τους δηµιουργήθηκε η σηµερινή Ελληνική Αστυνοµία. Η κατάργηση ιδιαίτερα της Χωροφυλακής έγινε δεκτή µε πρωτοφανή αισθήµατα

ανακούφισης από τους αριστερούς πολίτες, καθώς είχε ταυτιστεί µε τις αυταρχικές πρακτικές των κυβερνήσεων της δεξιάς, εξ ου και ο διαδεδοµένος «φόβος του χωροφύλακα». Στον τοµέα της εκπαίδευσης η µεταρρύθµιση του ΠΑΣΟΚ εκφράστηκε µε δυο βασικά νοµοσχέδια, τον Νόµο-Πλαίσιο για τη λειτουργία των ΑΕΙ (ν. 1268/1982) και τον Ν. 1566/85 για τη Βασική και Μέση Εκπαίδευση. Ο πρώτος κατάργησε τον θεσµό της έδρας στα Πανεπιστήµια εισάγοντας τις τέσσερις βαθµίδες µελών ιδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού, θεσµοθέτησε τα όργανα συνδιοίκησής τους από φοιτητές και καθηγητές, ενώ µετονόµασε τα ΚΑΤΕΕ σε ΤΕΙ. Ο δεύτερος επιχείρησε έναν δοµικό κυρίως µετασχηµατισµό της εκπαίδευσης, επιδιώκοντας τη µεγαλύτερη συµµετοχή των γονέων και µαθητών στα σχολικά πράγµατα, ενώ αντικατέστησε τον θεσµό του επιθεωρητή µε αυτόν του Σχολικού Συµβούλου. Επίσης, καθιερώθηκαν οι αντικειµενικές αξίες των ακινήτων και την 1η Ιανουαρίου 1987 ο Φόρος Προστιθέµενης Αξίας. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Κατά τον Donald Sassoon, η πιο σηµαντική µεταβολή στην ελληνική οικονοµία τα χρόνια πρωθυπουργίας του Ανδρέα Παπανδρέου ήταν η µεγάλη άνοδος της αγοραστικής δύναµης της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλήνων, µε τα εισοδήµατα να σηµειώνουν θεαµατική άνοδο της τάξης του 26%. Το διάστηµα 1981-1985 κυρίως, ο Ανδρέας Παπανδρέου και η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προέβησαν σε σειρά εθνικοποιήσεων, τηρώντας και τις προεκλογικές δεσµεύσεις του κόµµατος για την "κοινωνικοποίηση των επιχειρήσεων". Κρατικοποιήθηκαν επιχειρήσεις που ανήκαν σε πολύ ισχυρούς οικονοµικούς παράγοντες: η ΛΑΡΚΟ και η ΠΥΡΚΑΛ, τα τσιµέντα ΑΓΕΤ-ΗΡΑΚΛΗΣ, η Ελληνική Χαλυβουργία, τα ναυπηγεία Σκαραµαγκά της οικογένειας Νιάρχου, η Πειραϊκή-Πατραϊκή (βιοµηχανία) και η πολυεθνική ΕΣΣΟ- Πάππας. Η Αριστερά, αλλά και µεγάλο τµήµα της κοινωνίας γενικώς, αντέδρασε θετικά σε αυτές τις πολιτικές ως επιβολή του κράτους στην παραδοσιακή επιχειρηµατική ελίτ. Οι µισθοί αυξήθηκαν τόσο στο δηµόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τοµέα, µε αποτέλεσµα την συνεχιζόµενη ευηµερία του πληθυσµού. Ο δηµόσιος τοµέας αναπτύχθηκε σε αντίθεση µε τον ιδιωτικό τοµέα. Η ανεργία (µε αφετηρία την πρωτοεµφανιζόµενη ύφεση από την περίοδο διακυβέρνησης Ράλλη) υπερδιπλασιάστηκε φτάνοντας το 6,6%. Ο µέσος πληθωρισµός τη δεκαετία του 1970 ήταν 12%, ενώ τη δεκαετία του 1980 ανήλθε στο 20%, διαχωρίζοντας όµως σε πολιτικές περιόδους έχουµε µέσο όρο 1974-81 (Ν ) 17,5%, 1982-89 (ΠΑΣΟΚ) 19,5%). Επίσης, έγιναν δύο διαδοχικές υποτιµήσεις της δραχµής, το 1983 και το 1985, κάτι που βοήθησε πολύ την εξαγωγική ικανότητα της χώρας.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Ο Ανδρέας Παπανδρέου ως προεκλογικά συνθήµατα χρησιµοποίησε το 1981 τα «έξω από το ΝΑΤΟ», «έξω από την Ε.Ο.Κ.». Ένα ακόµα σύνθηµα εναντίον της Ε.Ο.Κ. που είχε χρησιµοποιήσει το ΠΑ.ΣΟ.Κ. ήταν «Ε.Ο.Κ., ο λάκος των λεόντων». Κατά την περίοδο διακυβέρνησής του η Ελλάδα τελικά δεν αποχώρησε από την Ε.Ο.Κ. και από το ΝΑΤΟ λόγω των κονδυλίων που εξασφάλιζε µε αξιοπρόσεκτη διαπραγµατευτική ικανότητα ο Ανδρέας Παπανδρέου, ενώ η σύµβαση µε την αµερικανική κυβέρνηση για τις αµερικανικές βάσεις ανανεώθηκε το 1983 προβλέποντας ότι, εντός δεκαοχτώ µηνών µετά το τέλος του 1988, και οι δύο κυβερνήσεις θα είχαν δικαίωµα να κλείσουν τις βάσεις. Αυτό συνέβη το διάστηµα 1990-1992, µάλιστα µε πρωτοβουλία της αµερικανικής πλευράς, που έκλεισε τις πιο σηµαντικές βάσεις λόγω του τέλους του Ψυχρού Πολέµου επί κυβέρνησης Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Τον Μάρτιο του 1985, µε πρότασή του, το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο καθιέρωσε τα Μεσογειακά Ολοκληρωµένα Προγράµµατα (Μ.Ο.Π.), η εφαρµογή των οποίων στόχευε στη βελτίωση των κοινωνικοοικονοµικών διαρθρώσεων στις λιγότερο ανεπτυγµένες περιοχές της Κοινότητας. Τα έξι από τα επτά Προγράµµατα των MOΠ αντιστοιχούσαν στα έξι ιαµερίσµατα που ήταν τότε χωρισµένη η Ελλάδα (Βόρεια Ελλάδα, υτική Ελλάδα, Κεντρική Ελλάδα, Νήσοι Αιγαίου, Κρήτη και Αττική), ενώ το τελευταίο ήταν θεµατικό (MOΠ Πληροφορικής). Η εφαρµογή των Μ.Ο.Π. στην Ελλάδα έγινε αρχικά την περίοδο 1983-1989 ενώ επεκτάθηκαν χρονικά µέχρι το 1993. Σύµφωνα µε µελέτη της Τράπεζας της Ελλάδας "η εφαρµογή των ΜΟΠ στην Ελλάδα δεν ήταν ικανοποιητική λόγω ανεπαρκούς προετοιµασίας και έλλειψης εµπειρίας. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι τα κονδύλια των ΜΟΠ µεταφέρθηκαν χρονικά και ενσωµατώθηκαν στο ΚΠΣ 1989-93.". Ταυτόχρονα όµως, σύµφωνα µε το Υπουργείο Εξωτερικών "Η σηµασία των ΜΟΠ όµως ήταν πολύ µεγαλύτερη των πρόσθετων πόρων που εγκρίθηκαν τότε για την Ελλάδα γιατί εγκαινίασαν την προσπάθεια για την ανάπτυξη διαρθρωτικής πολιτικής από πλευράς Ε.Ε., η οποία αποκρυσταλλώθηκε το 1988 στη νέα διαρθρωτική πολιτική, το πρώτο «πακέτο Delors»." ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ ΤΖ. ΤΖΑΝΝΕΤΑΚΗ 18 Ιουνίου 1989 - ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΖΑΝΝΗ ΤΖΑΝΝΕΤΑΚΗ (2.7.1989 έως 12.10.1989) Στις εκλογές της 18 ης Ιουνίου 1989, που διεξήχθησαν µαζί µε τις ευρωεκλογές, κανένα κόµµα δεν εξασφάλισε την πλειοψηφία εδρών στη Βουλή (Ν 44,25% - 145

έδρες, ΠΑΣΟΚ 39,15% - 125 έδρες, Συνασπισµός 13,12% - 28 έδρες, ΗΑΝΑ 1,01% - 1 έδρα, Εµπιστοσύνη 0,39% - 1 έδρα) υπερίσχυσε, χωρίς όµως να λάβει αυτοδυναµία, η Ν µε πρόεδρο τον Κ.Μητσοτάκη είχε προηγηθεί η ψήφιση εκλογικού νόµου από το ΠΑΣΟΚ - κοντά στην απλή αναλογική - προκειµένου να αποτραπεί η αυτοδυναµία της Ν. Ο Συνασπισµός, µια εκλογική συµµαχία του ΚΚΕ (Χαρίλαος Φλωράκης) και της ΕΑΡ (Ελληνική Αριστερά - Λεωνίδας Κύρκος) είναι ρυθµιστής των εξελίξεων αντιµετωπίζοντας συγχρόνως και ένα δίληµµα -αν δεν σχηµατιστεί κυβέρνηση και προκηρυχθούν νέες εκλογές οι πολιτικές ευθύνες για τα σκάνδαλα (Σκάνδαλο «Κοσκωτά») που συγκλονίζουν τη χώρα παραγράφονται. Στην τελική απόφαση των ηγετών της αριστεράς θα βαρύνει ένας ηθικός παράγοντας, η ανάγκη «κάθαρσης» του «βρώµικου 89» αλλά και ένας πολιτικός υπολογισµός - το ΠΑΣΟΚ, που περνάει τότε σοβαρή εσωτερική κρίση, θα διαλυθεί µε αποτέλεσµα την ενδυνάµωση του Συνασπισµού. Έτσι, στις αρχές του Ιουλίου 1989, µε τη διαδικασία των διερευνητικών εντολών κυβέρνηση σχηµάτισε ο Τζαννής Τζανετάκης, κυβέρνηση συνεργασίας µεταξύ της Ν και του Συνασπισµού -που συγκεντρώνει τα κόµµατα της Αριστεράς, συµπεριλαµβανοµένου και του ΚΚΕ- χωρίς όµως τη συµµετοχή των αρχηγών Κ.Μητσοτάκη, Χ.Φλωράκη και Λ.Κύρκου. Η «αποστασία» του Κ. Μητσοτάκη προκάλεσε αίσθηση όχι µόνο στο εσωτερικό της χώρας αλλά και διεθνώς. Στελέχη του ΣΥΝ, όπως ο Φώτης Κουβέλης και ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, αναλαµβάνουν χαρτοφυλάκια στην ιδιόµορφη κυβέρνηση υπό τον Τζαννή Τζαννετάκη που συµφωνείται ότι θα έχει περιορισµένη θητεία - 3 µήνες - και µόνο δύο αρµοδιότητες αφενός τη δροµολόγηση ποινικής διαλεύκανσης των σκανδάλων, αφετέρου την προετοιµασία αδιάβλητων εκλογών βάσει του ισχύοντος εκλογικού νόµου. Στις 7 Οκτωβρίου 1989, η Κυβέρνηση Τζαννετάκη θεώρησε ότι είχε εκπληρώσει την αποστολή της και υπέβαλε την παραίτησή της. ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Ι.ΓΡΙΒΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΙΩΑΝΝΗ ΓΡΙΒΑ (Υπηρεσιακή - 12.10.1989 έως 23.11.1989) Αµέσως µετά την παραίτηση της Κυβέρνησης Τζαννετάκη, σχηµατίστηκε υπηρεσιακή Κυβέρνηση του Προέδρου του Αρείου Πάγου, Ι.Γρίβα, αποτελούµενη αποκλειστικά από εξωκοινοβουλευτικούς Υπουργούς για τη διεξαγωγή των εκλογών του Νοεµβρίου, των δεύτερων στο έτος 1989. Και από τις εκλογές αυτές, κανένα κόµµα δεν έλαβε πλειοψηφία ικανή να σχηµατίσει αυτοδύναµη Κυβέρνηση.

ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΖΟΛΩΤΑ 5 Νοεµβρίου 1989 - ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΖΟΛΩΤΑ (23.11.1989 έως 11.4.1990) Οι πρόωρες εκλογές της 5ης Νοεµβρίου 1989 που διεξήχθησαν από υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό τον Πρόεδρο του Αρείου Πάγου Ιωάννη Γρίβα αναδεικνύει ξανά νικήτρια τη Ν, χωρίς όµως να εξασφαλίζει και πάλι την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή (Ν 46,19% - 148 έδρες, ΠΑΣΟΚ 40,67% - 128 έδρες, Συνασπισµός 10,97% - 21 έδρες, Οικολόγοι Εναλλακτικοί 0,58% - 1 έδρα, Εµπιστοσύνη 0,38% - 1 έδρα). Οι εκλογές διεξήχθησαν µε µια παραλλαγή της απλής αναλογικής (εκλογικός νόµος 1847/1989) που είχε ψηφίσει η κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου. Η αδυναµία σχηµατισµού κυβέρνησης συνεργασίας στις εκλογές της 5 ης Νοεµβρίου καθιστούσε αναγκαία τη διεξαγωγή των τρίτων µέσα σε ένα χρόνο εκλογών ή την αναζήτηση µιας άλλης λύσης. Η λύση επιδιώχθηκε µε τη συγκρότηση µιας µεταβατικού χαρακτήρα οικουµενικής κυβέρνησης για την προσωρινή έστω άρση του αδιεξόδου διακυβέρνησης της χώρας. Έτσι κατόπιν συµφωνίας µεταξύ των ηγετών των τριών κοινοβουλευτικών κοµµάτων (της Ν, του ΠΑΣΟΚ και του Συνασπισµού), η προεδρία της οικουµενικής κυβέρνησης «εθνικής αναγκαιότητας» συγκροτήθηκε στις 23.11.1989, ηµέρα παραίτησης και της κυβέρνησης Ι.Γρίβα. Έτσι προέκυψε οικουµενική κυβέρνηση υπό τον διαπρεπή ακαδηµαϊκό, οικονοµολόγο και επίτιµο διοικητή της τράπεζας της Ελλάδος, Ξενοφώντα Ζολώτα, αποτελούµενη από υπουργούς και των τριών κοινοβουλευτικών κοµµάτων (Ν 8, ΠΑΣΟΚ 7, Συνασπισµός 3), στην οποία και πάλι δε συµµετείχαν οι πολιτικοί αρχηγοί. Μετά τις άκαρπες α, β και γ ψηφοφορίες για τον Πρόεδρο της ηµοκρατίας και την εντεύθεν εκ του Συντάγµατος προσφυγή στις κάλπες (Σ 32) η Κυβέρνηση Ζολώτα µετασχηµατίστηκε το Φεβρουάριο σε υπηρεσιακή, µε την παραίτηση των πολιτικών και το διορισµό υπηρεσιακών Υπουργών. Στις 12 Μαρτίου 1990, θυροκολλείται το προεδρικό διάταγµα διάλυσης της Βουλής, που προήλθε από τις εκλογές της 5 ης Νοεµβρίου 1989 και προκηρύσσονται νέες εκλογές για την 8 η Απριλίου 1990. Τις εκλογές διεξήγαγε η κυβέρνηση Ζολώτα, η οποία προσέλαβε το χαρακτήρα προεκλογικής κυβέρνησης. ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ 8 Απριλίου 1990 - ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ (11.4.1990 έως 13.10.1993)

Από τις εκλογές της 8ης Απριλίου 1990, κανένα κόµµα δεν έλαβε την απόλυτη πλειοψηφία. Την εποµένη των εκλογών (9 Απριλίου 1990) πραγµατοποιείται συνάντηση του αρχηγού του πρώτου σε κοινοβουλευτική δύναµη κόµµατος (Ν 150 έδρες) Κ.Μητσοτάκη και του αρχηγού της ηµοκρατικής Ανανέωσης Κ.Στεφανόπουλου, του οποίου το κόµµα πέτυχε µία έδρα. Ο Κ.Στεφανόπουλος δηλώνει την κοινοβουλευτική υποστήριξη του κόµµατός του και έτσι σχηµατίζεται δεδηλωµένη και ορκίζεται η Κυβέρνηση Κ.Μητσοτάκη. Η κυβέρνηση µε 152 βουλευτές ορκίστηκε στις 11 Απριλίου 1990 και η νέα Βουλή συνήλθε στις 23 Απριλίου 1990. Τον Μάιο 1990, κατά τη δεύτερη φάση της διαδικασίας εκλογής Προέδρου που είχε ήδη αρχίσει πριν από τις βουλευτικές εκλογές, εκλέχθηκε Πρόεδρος της ηµοκρατίας ο Κ. Καραµανλής. Η λήξη της κυβέρνησης Μητσοτάκη οφείλεται σε εσωτερικές έριδες του κόµµατος, οι οποίες δεν έπαψαν να υπάρχουν κατά το σύνολο της θητείας της. Ενώ ξεκίνησαν κεκαλυµµένες (Μιλτιάδης Έβερτ) προχώρησαν σε απροκάλυπτο επίπεδο από τον εκδιωχθέντα Υπουργό Εξωτερικών το 1992 Αντώνη Σαµαρά, ο οποίος στη συνέχεια ίδρυσε το κόµµα «Πολιτική Άνοιξη». Η επιτυχηµένη προσπάθεια του Σαµαρά να προκαλέσει την άρση εµπιστοσύνης του βουλευτή Κιλκίς Γιώργου Σιµπιλίδη οδήγησε στην πτώση της κυβέρνησης και στην προκήρυξη εκλογών για τον Οκτώβριο του 1993. ΕΡΓΟ Η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη 1990-1993 ακολούθησε µετριοπαθή πολιτική και εφάρµοσε σε µεγάλο βαθµό φιλελεύθερα µέτρα. Στο εσωτερικό της χώρας κύριος στόχος της ήταν να αντιµετωπίσει την κατασπατάληση δηµοσίου χρήµατος που προερχόταν από τις κυβερνήσεις Παπανδρέου. Αύξησε τους φόρους καυσίµων, οινοπνεύµατος και προστιθέµενης αξίας (ΦΠΑ), µείωσε τους δηµοσίους υπαλλήλους (από 484.000 το 1989, σε 458.000 το 1993), µείωσε το έλλειµµα του προϋπολογισµού (από 19,8% το 1990 σε 13,8% το 1993), καθώς και τον πληθωρισµό της χώρας (από 22% το 1990 σε 12% το 1993). Παράλληλα, προχώρησε µε σειρά δηµοσίων έργων, όπως η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου και η ανάθεση του Μετρό της Αθήνας σε ιδιωτική εταιρία, ενώ πήρε και τα πρώτα µεγάλα φιλελεύθερα µέτρα για την ελληνική οικονοµία από το 1974: επέτρεψε την είσοδο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στο χώρο της κινητής τηλεφωνίας, έσπασε το µονοπώλιο της Ολυµπιακής Αεροπορίας και των Ελληνικών Ταχυδροµείων, ενώ ακόµα κατέθεσε νόµο για την κατάργηση του κρατικού µονοπωλίου στο ρεύµα (το οποίο διαχειριζόταν η ηµόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισµού ΕΗ). Τέλος, συγκρούστηκε και µε το συνδικαλιστικό κατεστηµένο των ηµερών σε πολλές από τις κινήσεις της: στις τρεις διαδοχικές παρεµβάσεις στο ασφαλιστικό σύστηµα (1990 1991 1992), στην ιδιωτικοποίηση των µέσων µεταφοράς της Αθήνας, στην εκκαθάριση ή µεταβίβαση 66 προβληµατικών επιχειρήσεων του ΟΑΕ (όπως η Πειραϊκή Πατραϊκή), στην ιδιωτικοποίηση 15 από τις 69 επιχειρήσεις που ανήκαν σε

ιδιωτικές τράπεζες (όπως τα ναυπηγεία Ελευσίνας και η Τράπεζα Αθηνών), και στο κλείσιµο κρατικών παρεµβατικών επιχειρήσεων που νόθευαν τον ανταγωνισµό. Στο εξωτερικό της χώρας, η κυβέρνηση Μητσοτάκη πέτυχε την είσοδο της Ελλάδας στην υτικοευρωπαϊκή Ένωση (Σύνοδος Κορυφής της 11ης Ιουνίου 1991 στο Μάαστριχτ της Ολλανδίας) και την εξοµάλυνση των σχέσεων της χώρας µε τις Ηνωµένες Πολιτείες της Αµερικής, η οποία και επισφραγίστηκε µε την πρώτη, µετά 32 χρόνια, επίσκεψη αµερικανού προέδρου στην Ελλάδα (Τζωρτζ Μπους) και την πρώτη, µετά από 27 χρόνια, επίσκεψη Έλληνα πρωθυπουργού στις ΗΠΑ. Επιπλέον, η κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισµού συντελέστηκε επί των ηµερών της κυβέρνησης, γεγονός το οποίο δεν άφησε ανεκµετάλλευτο. Ανέλαβε διεθνείς πρωτοβουλίες µε κορυφαία την ιάσκεψη της Βάρκιζας, η οποία είχε ως στόχο να διατηρηθεί ενωµένη η Γιουγκοσλαβία και τελούσε υπό την αιγίδα του Οργανισµού Ηνωµένων Εθνών (ΟΗΕ). Η διάλυση, τελικά, της Γιουγκοσλαβίας και η ανεξαρτητοποίηση των Σκοπίων υπό το όνοµα «ηµοκρατία της Μακεδονίας» οδήγησε την κυβέρνηση σε µία ακόµη επιτυχία: έπεισε τους ευρωπαίους εταίρους της να υιοθετήσουν πλήρως τις ελληνικές θέσεις στη Σύνοδο της Λισαβόνας επί του θέµατος. Ωστόσο, η πίεση των ΗΠΑ και της Ρωσικής Οµοσπονδίας για εξεύρεση συµβιβαστικής λύσης παρέκαµψε τις αποφάσεις της Συνόδου και οδήγησε στην είσοδο της «ηµοκρατίας της Μακεδονίας» στον ΟΗΕ µε προσωρινό όνοµα το «Πρώην Γιουγκοσλαβική ηµοκρατία της Μακεδονίας» (ΠΓ Μ). Ως προς τη νοµική συµβολή της, η Κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει µείνει γνωστή για τη θέσπιση του νόµου 1907/1990, του πρώτου ελληνικού εκλογικού νόµου που θεσπίζει την ρήτρα του 3% των ψήφων όλης της επικράτειας για είσοδο ενός κόµµατος στη Βουλή. Η εκλογή του Κωνσταντίνου Καραµανλή µε 153 ψήφους στη θέση του Προέδρου της ηµοκρατίας αποτελεί ακόµα µία επιτυχία της κυβέρνησης. Λιγότερο επιτυχής, ωστόσο, αποδείχτηκε η πορεία του πολυνοµοσχεδίου για την παιδεία του Υπουργού Βασίλη Κοντογιαννόπουλου. Οι ευρείες καταλήψεις σε σχολεία και πανεπιστήµια οδήγησαν στην µεγαλύτερη µαθητική αναταραχή που είχε γνωρίσει η χώρα µέχρι τότε, ενώ το νοµοσχέδιο αποσύρθηκε και ο υπουργός παραιτήθηκε µετά την δολοφονία του αριστερών πεποιθήσεων καθηγητή Νίκου Τεµπονέρα από τον Ιωάννη Καλαµπόκα, δηµοτικό σύµβουλο της Ν και στέλεχος ΟΝΝΕ Αχαΐας. Τέλος, η κυβέρνηση Μητσοτάκη επικύρωσε µε τον νόµο 2086/1992 την συµφωνία που έκλεισε µε τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο Β ως προς το ζήτηµα της βασιλικής περιουσίας: µε τη συµφωνία παραχωρήθηκε στο ελληνικό δηµόσιο το µεγαλύτερο τµήµα της σε αντάλλαγµα για τα θερινά ανάκτορα του Τατοΐου, του Μον Ρεπό στην Κέρκυρα και του κτήµατος στο Πολυδένδρι. Η επίσκεψη όµως του Κωνσταντίνου Β στην χώρα το 1993, η πρώτη µετά το 1981, στιγµάτισε την κυβέρνηση και προκάλεσε την δυσφορία τόσο του πρωθυπουργού όσο και του Προέδρου της ηµοκρατίας. ηξγξη

ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΝ ΡΕΑ Γ. ΠΑΠΑΝ ΡΕΟΥ 10 Οκτωβρίου 1993 - ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΝ ΡΕΑ Γ. ΠΑΠΑΝ ΡΕΟΥ (13.10.1993 έως 22.01.1996) Στις πρόωρες εκλογές της 10 ης Οκτωβρίου 1993, προέκυψε αυτοδύναµη πλειοψηφία του ΠΑΣΟΚ και κυβέρνηση του Α.Παπανδρέου το ΠΑΣΟΚ λαµβάνει 46,88% και 170 έδρες, η Ν λαµβάνει 39,3% και η νεοσυσταθείσα Πολιτική Άνοιξη του κ. Σαµαρά 4,88% και δέκα έδρες. Το ΚΚΕ λαµβάνει µόλις 4,54%, ενώ ο ΣΥΝ µένει για λίγες ψήφους εκτός Βουλής, γεγονός που οδηγεί τη Μαρία αµανάκη σε παραίτηση και αντικατάστασή της από τον Νίκο Κωνσταντόπουλο. Μετά την εκλογική του ήττα, παραιτείται ο Κ.Μητσοτάκης και στην αρχηγία του κόµµατος της Ν αναδεικνύεται ο Μιλτ.Έβερτ (µε 141 ψήφους, έναντι 37 που έλαβε ο Βαρβιτσιώτης). Στις 8 Μαρτίου 1995, διαδέχεται τον Κ.Καραµανλή στην Προεδρία της ηµοκρατίας ο Κ.Στεφανόπουλος. Αναφορικά µε την πολιτική που ακολούθησε η τελευταία κυβέρνηση του Α.Παπανδρέου, αποφασίζεται η µεταστροφή της οικονοµικής πολιτικής της χώρας, µπαίνοντας έτσι ουσιαστικά σε πορεία προς την ΟΝΕ. Επίσης, αναγνωρίζεται η γενοκτονία των Ποντίων, δηµιουργείται το ΑΣΕΠ (νόµος Πεπονή), ανακοινώνεται το Ενιαίο Αµυντικό όγµα Ελλάδας-Κύπρου και επιβάλλεται εµπάργκο στην Πρώην Γιουγκοσλαβική ηµοκρατία της Μακεδονίας. Όµως, η περιπέτεια του σκανδάλου Κοσκωτά και η πολιτική ένταση των περασµένων χρόνων έχουν επιβαρύνει πλέον σοβαρά την υγεία του και στις 21 Νοεµβρίου του 1995 εισάγεται εσπευσµένα στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο µε σοβαρά προβλήµατα υγείας. Οι πιέσεις που του ασκούνται τον αναγκάζουν να υπογράψει τον Ιανουάριο του 1996 την παραίτησή του, δηλώνοντας ότι "τα προβλήµατα της χώρας δεν µπορούν να περιµένουν". Αποσύρεται από την πολιτική στις 22.01.1996 και στις 23 Ιουλίου 1996 απεβίωσε. ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΗΜΙΤΗ 22 Ιανουαρίου 1996 - ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΗΜΙΤΗ (22.01.1996 έως 25.9.1996) Μετά την παραίτηση Παπανδρέου, η κοινοβουλευτική οµάδα του ΠΑΣΟΚ εξέλεξε τον Κ.Σηµίτη, ο οποίος σχηµάτισε κυβέρνηση στις 18 Ιανουαρίου 1996, ενώ µετά το θάνατο του Α.Παπανδρέου αναδείχθηκε και στο αξίωµα του προέδρου του ΠΑΣΟΚ από το 4ο Συνέδριο του κόµµατος. Στις κοινοβουλευτικές εκλογές της 22 ης Σεπτεµβρίου 1996, το ΠΑΣΟΚ, υπό τον Κώστα Σηµίτη, εξασφαλίζει άνετη πλειοψηφία 162 εδρών µε ποσοστό ψήφων 41,49%. εύτερη έρχεται η Ν µε 38,12% και 108 έδρες, τρίτο το ΚΚΕ µε 5,61% και 11 έδρες, ενώ στη Βουλή

επιστρέφει ο Συνασπισµός µε 5,12% και 10 έδρες. Το ΗΚΚΙ καταλαµβάνει 9 έδρες µε ποσοστό 4,43%. ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΗΜΙΤΗ (25.9.1996 έως 13.4.2000) Το ΠΑΣΟΚ µε πρόεδρο τον Κ. Σηµίτη κέρδισε τις εκλογές µε ποσοστό 43,79%, έλαβε 158 από τις 300 έδρες της Βουλής και σχηµάτισε την τρίτη του κατά σειρά κυβέρνηση. Της Ν ηγήθηκε στις εκλογές ο Κώστας Καραµανλής, που είχε διαδεχθεί τον ηττηµένο στις εκλογές του 1996 Μ. Έβερτ. Οι εκλογές διεξήχθησαν µε τον Εκλογικό Νόµο 1907/1990 που είχε ψηφίσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη το 1990. Το διάστηµα της πρωθυπουργίας του (8 χρόνια και 2 µήνες από τον Ιανουάριο του 1996 έως τον Μάρτιο του 2004) αποτελεί ρεκόρ στην ιστορία του σύγχρονου Ελληνικού κράτους ως συνεχούς διαστήµατος παραµονής στο αξίωµα του πρωθυπουργού, ξεπερνώντας το αντίστοιχο του Ανδρέα Παπανδρέου (7 χρόνια και 9 µήνες από τον Οκτώβριο του 1981 έως τον Ιούλιο του 1989). Είναι ακόµη αξιοσηµείωτο ότι στο ξεκίνηµα αλλά και στο πέρας της πρωθυπουργίας του, δεν ήταν ταυτόχρονα και αρχηγός του πλειοψηφούντος στη βουλή κόµµατος, κάτι πρωτόγνωρο για τα σύγχρονα κοινοβουλευτικά χρονικά. Κατά τους 5 πρώτους µήνες της πρωθυπουργίας του πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου και κατά τον τελευταίο µήνα, ο Γιώργος Παπανδρέου. ΕΡΓΟ Ως πρωθυπουργός, ο Κ.Σηµίτης, προώθησε µία µετριοπαθή εξωτερική πολιτική ταυτόχρονα µε τη σταδιακή ιδιωτικοποίηση του µεγάλου ελληνικού δηµόσιου τοµέα, στοχεύοντας σε µία οικονοµική σταθερότητα σύµφωνα µε τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του η Ελλάδα ενίσχυσε τη θέση της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σχεδιάστηκε και ολοκληρώθηκε η ενταξιακή πορεία της Κύπρου. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις εισήλθαν για πρώτη φορά σ ένα πλαίσιο και µια προοπτική επ' ωφελεία και των δύο χωρών. Η Ελλάδα αναδείχθηκε σε πόλο ειρήνης και συνεργασίας στη νοτιοανατολική Ευρώπη, αντί να αποτελεί µέρος του βαλκανικού προβλήµατος, όπως φαινόταν να είχε γίνει. Παράλληλα ενισχύθηκε η αποτρεπτική δύναµη των ενόπλων δυνάµεων. Το 2001 ξέσπασε µία µεγάλη σύγκρουση µεταξύ εκκλησίας και κράτους, όταν η ελληνική κυβέρνηση επιχείρησε, κατόπιν υποδείξεως της Αρχής Προστασίας Προσωπικών εδοµένων, να αφαιρέσει την αναγραφή του θρησκεύµατος από την αστυνοµική ταυτότητα των Ελλήνων πολιτών. Ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος αντιτάχθηκε σθεναρά στην απόφαση, ωστόσο, η αναγραφή του θρησκεύµατος στις αστυνοµικές ταυτότητες, ακόµα και σε εθελοντική βάση, όπως ζήτησε τελικά ο Αρχιεπίσκοπος, κρίθηκε αντισυνταγµατική από τα ελληνικά δικαστήρια και το όλο θέµα ξεχάστηκε.

Μαζί µε την οµάδα των λεγόµενων εκσυγχρονιστών, ώθησε το ΠΑΣΟΚ και την κυβέρνηση µακριά από την παράδοση Παπανδρέου προς πιο αντιδηµοφιλείς δηµοσιονοµικές πολιτικές και µεγαλύτερη οικονοµική ελευθερία. Επί πρωθυπουργίας του Κώστα Σηµίτη, στις 19 Ιουνίου 2000, υπεγράφη η ένταξη της Ελλάδας στην Οικονοµική και Νοµισµατική Ένωση (Ο.Ν.Ε.), µε την ταυτόχρονη υιοθέτηση µε την υπόλοιπη Ευρώπη του ευρωπαϊκού νοµίσµατος Ευρώ. Επί πρωθυπουργίας Σηµίτη κατασκευάστηκαν ή ολοκληρώθηκαν διάφορα έργα υποδοµής, τα λεγόµενα «µεγάλα έργα». Ανάµεσα στα έργα που έγιναν ξεχωρίζουν το µετρό της Αθήνας, το τραµ της Αθήνας, το νέο αεροδρόµιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», η Αττική Οδός (έργο για το οποίο διατυπώθηκαν ενστάσεις σε ότι αφορά το κόστος του και ειδικότερα το τελικό ποσό του 1 τρισ. δρχ. σε σχέση µε τα 524 δισ. της αρχικής σύµβασης), η Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου και η Εγνατία Οδός, έργο για το οποίο ασκήθηκε κριτική σε ότι αφορά την τήρηση των χρονοδιαγραµµάτων. Ο µαθηµατικός τύπος καθιερώθηκε επί κυβέρνησης Σηµίτη και βοήθησε στην ταχύτερη εκτέλεση των έργων. Το 2001 έλαβε χώρα η δεύτερη αναθεώρηση του Συντάγµατος. Οι αναθεωρητέες διατάξεις αφορούσαν στα ατοµικά και κοινωνικά δικαιώµατα, το Σύνταγµα και τη διεθνή έννοµη τάξη, τον Πτ και την Κυβέρνηση, το εκλογικό σώµα και το status των βουλευτών, την οργάνωση και τη λειτουργία της Βουλής, την οργάνωση και λειτουργία της δικαιοσύνης, την τοπική αυτοδιοίκηση και τις ανεξάρτητες αρχές (Σ 101 Α ). ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Α. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ 7 Μαρτίου 2004 - ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Α. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ (10.03.2004 έως 19.9.2007) Από τις εκλογές της 7 ης Μαρτίου 2004 προέκυψε αυτοδύναµη πλειοψηφία της Ν µε ποσοστό 45,36% σε ψήφους και 165 βουλευτές σε σύνολο 300 και σχηµατίστηκε η κυβέρνηση Κ.Καραµανλή, ο οποίος είχε εκλεγεί Πρόεδρος του κόµµατος στις 21 Μαρτίου 1997. Ο Καραµανλής έλαβε από τον Πρόεδρο της ηµοκρατίας Κ. Στεφανόπουλο εντολή σχηµατισµού κυβέρνησης στις 8 και ορκίστηκε στις 10 Μαρτίου µαζί µε την κυβέρνησή του, διατηρώντας ο ίδιος και το χαρτοφυλάκιο του υπουργού Πολιτισµού. Παρουσιάστηκε στη νέα βουλή στις 20 Μαρτίου 2004 και διάβασε τις προγραµµατικές δηλώσεις της κυβέρνησής του, ακολούθησε 3ήµερη συζήτηση επί των δηλώσεων και έλαβε ψήφο εµπιστοσύνης στις 22 Μαρτίου 2004 (165 Ναι έναντι 135 Όχι). 16 Σεπτεµβρίου 2007 - ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Α. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ (19.9.2007 έως 04.10.09)

Η θητεία της κυβέρνησης έληγε το Μάρτιο του 2008, αλλά ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραµανλής ζήτησε στις 17 Αυγούστου 2007 από τον Πρόεδρο της ηµοκρατίας Κάρολο Παπούλια τη διάλυση της Βουλής και τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, επικαλούµενος ως εθνικό θέµα τις µεταρρυθµίσεις στην παιδεία, οικονοµία και την κατάρτιση του προϋπολογισµού του 2008. Οι εκλογές έγιναν µε τον νέο εκλογικό νόµο, τον νόµο 3231/2004, ή όπως είναι γνωστός στον τύπο, τον νόµο Σκανδαλίδη. Η κυβέρνηση (19 Σεπτεµβρίου 2007 7 Οκτωβρίου 2009) σχηµατίστηκε λοιπόν από τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραµανλή, πρόεδρο της Νέας ηµοκρατίας που αναδείχθηκε νικήτρια στις πρόωρες εκλογές της 16 Σεπτεµβρίου 2007, µε ποσοστό 41,84% και 152 έδρες στη Βουλή, συνεχίζοντας το έργο της Κυβέρνησης Καραµανλή του 2004. Έλαβε από τον Πρόεδρο της ηµοκρατίας Κάρολο Παπούλια εντολή σχηµατισµού κυβέρνησης στις 17 Σεπτεµβρίου 2007 και ορκίστηκε στις 19 Σεπτεµβρίου µαζί µε την κυβέρνησή του. Η θητεία της κυβέρνησης έληγε κανονικά τον Σεπτέµβριο του 2011, αλλά ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραµανλής ζήτησε στις 3 Σεπτεµβρίου 2009 από τον Πρόεδρο της ηµοκρατίας Κάρολο Παπούλια τη διάλυση της Βουλής και τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών στις 4 Οκτωβρίου. ΕΡΓΟ Κύρια θέµατα που χειρίστηκε η κυβέρνηση Καραµανλή, ήταν πρώτον η επιτυχής διεξαγωγή των Ολυµπιακών Αγώνων της Αθήνας και δεύτερο η συναινετική (Ν και ΠΑΣΟΚ) εκλογή του παλαιού στελέχους των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Καρόλου Παπούλια ως Προέδρου της ηµοκρατίας από την Βουλή στις 8 Φεβρουαρίου 2005. Στην πρώτη σοβαρή πολιτική δοκιµασία της ως νέα κυβέρνηση, δηλαδή τις Ευρωεκλογές της 13ης Ιουνίου 2004 βγήκε νικήτρια. Στις 15 Οκτωβρίου 2006 διεξήχθησαν οι Νοµαρχιακές και ηµοτικές εκλογές, όπου µε µικρές αυξοµειώσεις το σκηνικό διατηρήθηκε περίπου το ίδιο. Τον Φεβρουάριο του 2007 αντιµετώπισε πρόταση µοµφής που κατατέθηκε από το ΠΑΣΟΚ. Επίσης στις 15 Οκτωβρίου 2004 η Ελλάδα εξελέγη ως µη µόνιµο Μέλος του Συµβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για δυο χρόνια, του οποίου ανέλαβε την 1 Σεπτεµβρίου 2006 την περιοδική (µηνιαία) προεδρία (Υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη). Άλλα θέµατα που αντιµετώπισε η κυβέρνηση Καραµανλή µε σχετική οξύτητα, ή εναλλασσόµενες φάσεις ήταν: Α)Το ηµοψήφισµα στην Κύπρο (Σχέδιο Ανάν) και το Κυπριακό µε έξαρση την αναγνώριση της Κύπρου από την Τουρκία και τις αντιδράσεις της Άγκυρας στις πρόσφατες έρευνες της Κύπρου για πετρέλαια. Β)Η απογραφή της οικονοµίας και η επιτήρηση από τις Βρυξέλλες.

Γ)Η διακύµανση των Ελληνοτουρκικών σχέσεων και οι επαφές ανωτάτου επιπέδου (Πρωθυπουργοί, Υπουργοί Εξωτερικών). )Τα θέµατα της Παιδείας µε αιχµή το νόµο πλαίσιο και την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγµατος. Ε)Η διαδικασία της Αναθεώρησης άρθρων του Συντάγµατος που ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2007. ΣΤ)Η συζήτηση για νέο Εκλογικό νόµο που θα ισχύει για την µεθεπόµενη εκλογική αναµέτρηση. Ζ)Η υπόθεση των δοµηµένων οµολόγων των ασφαλιστικών ταµείων. Η)Οι πυρκαγιές το καλοκαίρι του 2007 που στοίχισαν τη ζωή σε 74 τουλάχιστον ανθρώπους Πραγµατοποιήθηκε επίσης µία σειρά δηµοσίων έργων εκ των οποίων τα σηµαντικότερα είναι τα εξής: ολοκληρώθηκε η Εγνατία Οδός το 2009, έργο το οποίο ξεκίνησε το 1994, κατασκευάστηκαν 509χµ από τα συνολικά 670χµ του µήκους της, επεκτάθηκε το δίκτυο του Μετρό Αθήνας προς Αιγάλεω και προχώρησε η κατασκευή και άλλων ενδιάµεσων σταθµών, ενώ το 2006 ξεκίνησαν τα έργα κατασκευής του Μετρό Θεσσαλονίκης σχεδόν δύο δεκαετίες µετά την αρχική µελέτη και την έναρξη των έργων τα οποία στη συνέχεια εγκαταλείφθηκαν, επεκτάθηκε το Τραµ Αθήνας προς νότο µετατοπίζοντας τον τερµατικό σταθµό στην Βούλα και ξεκίνησε η επέκταση του προς Πειραιά, κατασκευάστηκε το Μουσείο Ακρόπολης και προχώρησε η ανακατασκευή της Εθνικής οδού Αθηνών-Θεσσαλονίκης στο πέταλο του Μαλιακού κόλπου. Μεταξύ άλλων θεσµοθετήθηκε η χωροθέτηση της διπλής ανάπλασης σε Βοτανικό και Λεωφόρο Αλεξάνδρας, ενώ προωθήθηκε η ολοκλήρωση των σχεδίων για την δηµιουργία του Μητροπολιτικού Πάρκου Ελληνικού. Από την κυβέρνηση Κώστα Καραµανλή επίσης υπεγράφη η τριµερής συµφωνία µεταξύ Ρωσία-Βουλγαρίας-Ελλάδας για την ίδρυση της εταιρίας Trans-Balkan Pipeline B.V. που είναι κύριος του έργου του Αγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης, καθώς και συµφωνίες για συνεργασίες στην κατασκευή του αγωγού South Stream. Η υπογραφή του Μνηµονίου Συνεργασίας για την υποστήριξη της κατασκευής του αγωγού, τον Απρίλιο του 2005 στη Σόφια, η συνάντηση κορυφής των τριών ηγετών, του Ρώσου Προέδρου Βλαντιµίρ Πούτιν, του Βούλγαρου οµολόγου του Γκεόργκι Παρβάνοφ και του Έλληνα Πρωθυπουργού Κώστα Καραµανλή, στις 4 Σεπτεµβρίου στην Αθήνα, αλλά και η µονογραφή του κειµένου της ιακρατικής Συµφωνίας, στο Μπουργκάς, στις 7 Φεβρουαρίου 2007, αποτέλεσαν σταθµούς για την πρόοδο του έργου. Στο θετικό έργο της τότε κυβέρνησης Ν όσον αφορά στα εθνικά θέµατα και ιδιαίτερα στον τότε Πρόεδρο της Ν και πρωθυπουργό Κώστα Καραµανλή πιστώνεται και η προβολή βέτο στην είσοδό της πρώην Γιουγκοσλαβικής ηµοκρατίας της Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ λόγω µη επίλυσης του προβλήµατος της

ονοµασίας, διότι έτσι θεωρείται ότι χαράχτηκε η κόκκινη γραµµή για το ζήτηµα αυτό που είναι ότι η Ελλάδα αποδέχεται µόνο µια ονοµασία erga omnes (που να ισχύει έναντι πάντων εσωτερικά και εξωτερικά της ενδιαφερόµενης χώρας) και µε κριτήριο τον γεωγραφικό προσδιορισµό. ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α. ΠΑΠΑΝ ΡΕΟΥ 4 Οκτωβρίου 2009- ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Γ.ΠΑΠΑΝ ΡΕΟΥ 2009 (6 Οκτωβρίου 2009-11 Νοεµβρίου 2011) Από τις εκλογές της 4 ης Οκτωβρίου 2009 προέκυψε αυτοδύναµη πλειοψηφία του ΠΑΣΟΚ µε ποσοστό 43,92% και 160 έδρες στη Βουλή και σχηµατίστηκε η κυβέρνηση του Γ.Παπανδρέου. Ο Παπανδρέου έλαβε από τον Πρόεδρο της ηµοκρατίας Κάρολο Παπούλια εντολή σχηµατισµού κυβέρνησης στις 5 Οκτωβρίου 2009 και ορκίστηκε στις 6 Οκτωβρίου µόνος του. Η σύνθεση της κυβέρνησης ανακοινώθηκε το απόγευµα της ίδιας µέρας και ορκίστηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυµο την εποµένη, 7 Οκτωβρίου 2009. Το σηµαντικότερο ζήτηµα που κλήθηκε να αντιµετωπίσει η Κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου ήταν η Ελληνική κρίση χρέους 2010, που τελικά είχε ως αποτέλεσµα την παραίτηση του πρωθυπουργού. Το 2011 η κυβέρνηση αποφάσισε να κατασκευάσει φράκτη στον Έβρο για την αντιµετώπιση της λαθροµετανάστευσης, κάτι που τελικα δεν τελεσφόρησε. Επιπλέον, στη φύλαξη των ελληνικών συνόρων συνεισφέρουν µε στρατιωτικά σώµατα και άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRONTEX), ενώ υπάρχει Τούρκος αξιωµατικός που επιβλέπει τις στρατιωτικές αεροπορικές κινήσεις από τη βάση στη Λάρισα. Επιπλέον, πραγµατοποιήθηκαν και προγραµµατίστηκαν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις µε το Ισραήλ (στρατιωτικό πρόγραµµα Μίνωας). Στον τοµέα της οικονοµίας η κυβέρνηση Γεώργιου Παπανδρέου 2009 ήρθε αντιµέτωπη µε µεγάλο έλλειµµα του κρατικού προϋπολογισµού. Τα προηγούµενα στατιστικά στοιχεία της ελληνικής οικονοµίας αποδείχθηκαν λανθασµένα, γεγονός που αποδεδειγµένα γνώριζε η κυβέρνηση πριν αναλάβει. Αρχικά, υποστήριξε ότι µπορούσε να αντιµετωπίσει το πρόβληµα του δηµοσιονοµικού ελλείµµατος, πατάσσοντας τη φοροδιαφυγή, χρόνιο επιχείρηµα των ελληνικών κυβερνήσεων. Μετά την αποτυχία αυτής της τακτικής στράφηκε στις αγορές, οι οποίες εν τω µεταξύ δεν είχαν πια εµπιστοσύνη στο ελληνικό κράτος, γιατί ήταν υπερχρεωµένο µε µεγάλη πιθανότητα πτώχευσης και γιατί αποδείχθηκε ότι είχε διαδώσει ανακριβή οικονοµικά στοιχεία. Η κυβέρνηση τότε στράφηκε για βοήθεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία σε µια προσπάθεια βελτίωσης της αξιοπιστίας της Ελλάδας υποσχέθηκε ότι θα χρηµατοδοτήσει το ελληνικό κράτος για να µην πτωχεύσει. Αυτή η απόπειρα απέτυχε, ώστε η κυβέρνηση να ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ιεθνές Νοµισµατικό Ταµείονα δηµιουργήσουν µηχανισµό στήριξης του ελληνικού κράτους, το οποίο και έγινε.

Στη δηµόσια διακυβέρνηση εντάσσεται και η χρήση του διαδικτύου και γενικά ηλεκτρονικών συστηµάτων, όπως το πρόγραµµα Εύδοξος για τη διανοµή βιβλίων σε πανεπιστήµια και το πρόγραµµα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. Με βάση το πρόγραµµα ιαύγεια [10], όλοι οι νόµοι και αποφάσεις που εκδίδονται από κυβερνητικά όργανα, φορείς του στενού και του ευρύτερου δηµόσιου τοµέα και από Ανεξάρτητες Αρχές δηµοσιεύονται πλέον στο διαδίκτυο. Έγινε καταγραφή των δηµοσίων υπαλλήλων και δηµιουργήθηκε Ενιαία Αρχή Πληρωµής (ΕΑΠ). Μεγάλη αλλαγή είναι το πρόγραµµα Καλλικράτης, διάδοχο του προγράµµατος Καποδίστρια, το οποίο ολοκληρώθηκε και µε το οποίο συγχωνεύθηκαν δήµοι και κοινότητες σε µεγαλύτερους δήµους, καταργήθηκαν οι νοµαρχίες, ενώ οι περιφερειάρχες είναι πλέον αιρετοί. Η αλλαγή της διοικητικής διαίρεσης συνοδεύτηκε και από αλλαγή στις αρµοδιότητες των διοικητικών θέσεων. εδοµένου ότι η κυβέρνηση αντιµετώπιζε οικονοµικό πρόβληµα λόγω του µεγάλου µεγέθους του δηµόσιου τοµέα, αποφάσισε σε πρώτη φάση την απογραφή των υπαλλήλων του Ελληνικού ηµοσίου και τη σύσταση Ενιαίας Αρχής Πληρωµής την οποία προώθησε µε απόφαση του Ιουνίου 2010. Η απογραφή των µισθοδοτούµενων από τον κρατικό προϋπολογισµό πραγµατοποιήθηκε ψηφιακά σε πρώτη φάση (7-29 Ιουλίου 2010) για υπαλλήλους του ηµοσίου, των Ν.Π... και των Ο.Τ.Α. (δήµοι και νοµαρχίες). Στη δεύτερη φάση (φθινόπωρο 2010) απογράφηκαν οι εργαζόµενοι στις.ε.κ.ο., σε Ν.Π.Ι.. του ηµοσίου και σε δηµοτικές επιχειρήσεις. Με την λήξη της πρώτης φάσης της απογραφής στις 29 Ιουλίου 2010, ο αριθµός των απογεγραµµένων ξεπερνούσε τις 750.000, ενώ εκτιµήθηκε ότι µε την ολοκλήρωση και της δεύτερης φάσης το σύνολο των απογεγραµµένων θα ξεπερνούσε το 1.000.000. Μέχρι τις 31 Ιουλίου 2010 είχαν απογραφεί 768.009 δηµόσιοι υπάλληλοι. Τµήµα του λιµανιού του Πειραιά εκχωρήθηκε προς εκµετάλλευση για 35 χρόνια στην Κινέζικη εταιρία Cosco, γεγονός που είχε αποφασιστεί από την προηγούµενη κυβέρνηση. ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΛΟΥΚΑ ΠΑΠΑ ΗΜΟΥ (11 Νοεµβρίου 2011-17 Μαΐου 2012) Η Κυβέρνηση Λουκά Παπαδήµου σχηµατίστηκε στις 11 Νοεµβρίου 2011 ως συνέχεια της ανακοίνωσης της παραίτησης του έως τότε Πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου και της Κυβέρνησής του έτσι, ώστε να δηµιουργηθούν οι προϋποθέσεις σύστασης Κυβέρνησης ευρείας αποδοχής. Έπειτα από συµφωνία τριών κοινοβουλευτικών κοµµάτων, του κυβερνώντος κόµµατος του ΠΑΣΟΚ, του κόµµατος της αξιωµατικής αντιπολίτευσης της Νέας ηµοκρατίας και του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερµού, διορίστηκε από τον Προέδρο της ηµοκρατίαςκάρολο Παπούλια Πρωθυπουργός ο Λουκάς Παπαδήµος, πρώην Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και πρώην ιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος. Η Κυβέρνηση, που θεωρήθηκε µεταβατική, απέβλεπε στην επίτευξη των στόχων που προέβλεπαν «οι συµφωνίες της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της Ευρωζώνης της 26ης Οκτωβρίου 2011», η «εφαρµογή της οικονοµικής πολιτικής που συνδέεται µε τις αποφάσεις αυτές» και η διεξαγωγή εκλογών στις αρχές του επόµενου χρόνου, έπειτα από την ολοκλήρωση των απαραίτητων διεργασιών.

Η Κυβέρνηση Παπαδήµου ορκίστηκε στις 11 Νοεµβρίου 2011 µε τη συµµετοχή σε αυτή 35 στελεχών της προηγούµενης Κυβέρνησης Παπανδρέου, έξι στελεχών από τη Νέα ηµοκρατία και τεσσάρων από το ΛΑΟΣ. Η θητεία της έληξε στις 17 Μαΐου 2012 µε την παραίτησή της και την ανάληψη καθηκόντων από την κυβέρνηση Πικραµµένου. ΕΡΓΟ Οι κύριοι στόχοι της κυβέρνησης Παπαδήµου τους πρώτους µήνες της διακυβέρνησής της, ήταν η εκπλήρωση των υποχρεώσεων που είχαν δροµολογηθεί από την προηγούµενη κυβέρνηση και εντοπίζονται στην εκταµίευση της επόµενης δόσης της δανειακής σύµβασης, την ψήφιση και την εφαρµογή των υπολοίπων διαρθρωτικών µέτρων που καθόρισε η ευρωπαϊκή Σύνοδος Κορυφής της 26ης Οκτωβρίου και η προετοιµασία της διεξαγωγής πρόωρων εθνικών εκλογών.η κυβέρνηση συνεργασίας µεταξύ τριών πολιτικών σχηµατισµών, που αντιµετώπισε τον πρώτο κρίσιµο διάστηµα δυσκολίες συνεννόησης, ιδιαίτερα µετά την απαίτηση δύο εκ των τριών δανειστών (Τρόικα), της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, για την υπογραφή κειµένων δέσµευσης εκ µέρους των πολιτικών αρχηγών των κοινοβουλευτικών κοµµάτων που συµµετέχουν στην κυβέρνηση Παπαδήµου, του Πρωθυπουργού, του Υπουργού Οικονοµικών και του ιοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Έπειτα από την διευθέτηση του ζητήµατος, που καθυστερούσε την έγκριση της λογιστικής εκταµίευσης της 6ης δόσης της δανειακής σύµβασης µε καθοριστικό χρονικό ορίζοντα την 15 εκεµβρίου του ιδίου χρόνου, ανακοινώθηκε στις 29 Νοεµβρίου 2011, η απόφαση του Συµβουλίου Υπουργών Οικονοµικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ECOFIN) για την τελική διευθέτηση των διαδικασιών, έπειτα από την θετική γνωµοδότηση του ιεθνούς Νοµισµατικού Ταµείου, που συνιστά το τρίτο µέλος της Τρόικας. Στις 13 Φεβρουαρίου 2012, η Βουλή ψήφισε θετικά στην πρόταση νόµου για τη συµφωνία του 2ου Μνηµονίου («Έγκριση των Σχεδίων Συµβάσεων Χρηµατοδοτικής ιευκόλυνσης µεταξύ του Ευρωπαϊκού Ταµείου Χρηµατοπιστωτικής Σταθερότητας (Ε.Τ.Χ.Σ.), της Ελληνικής ηµοκρατίας και της Τράπεζας της Ελλάδος, του Σχεδίου του Μνηµονίου Συνεννόησης µεταξύ της Ελληνικής ηµοκρατίας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Τράπεζας της Ελλάδος και άλλες επείγουσες διατάξεις για τη µείωση του δηµοσίου χρέους και τη διάσωση της εθνικής οικονοµίας».) που υπέβαλε η κυβέρνηση Παπαδήµου. ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΠΙΚΡΑΜΜΕΝΟΥ (16/05/2012-20/06/2012) Στις 11 Απριλίου 2012, διαλύθηκε η Βουλή και προκηρύχθηκαν γενικές βουλευτικές εκλογές, οι οποίες διεξήχθησαν στις 6 Μαΐου. Οι διερευνητικές εντολές για το σχηµατισµό νέας κυβέρνησης απέβησαν άκαρπες, οπότε στις 16 Μαΐου αποφασίστηκε ο σχηµατισµός της υπηρεσιακής κυβέρνησης Πικραµµένου, µε πρωθυπουργό τον Πρόεδρο του Συµβουλίου της Επικρατείας Παναγιώτη Πικραµµένο και διεξαγωγή εκλογών στις 17 Ιουνίου του ίδιου έτους. Στο Υπουργικό Συµβούλιο

της 10ης Ιουνίου 2012 αποφασίστηκε να µη λάβουν τις προβλεπόµενες αποδοχές για τη διάρκεια της θητείας τους τόσο ο Πρωθυπουργός όσο και οι Υπουργοί. 17 ΙΟΥΝΙΟΥ 2012 ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΝΤΩΝΗ ΣΑΜΑΡΑ Η Κυβέρνηση Αντώνη Σαµαρά είναι η τρέχουσα κυβέρνηση της Ελλάδας που προέκυψε από τις εκλογές της 17ης Ιουνίου 2012, αναλαµβάνοντας µετά την υπηρεσιακή κυβέρνηση Παναγιώτη Πικραµµένου. Πρόκειται για κυβέρνηση συνεργασίας των κοµµάτων Νέα ηµοκρατία, ΠΑ.ΣΟ.Κ. και ηµοκρατική Αριστερά. Η συνεργασία αυτή ήταν απαραίτητη, καθώς η Νέα ηµοκρατία δεν είχε συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών για τον "αυτοδύναµο" σχηµατισµό Κυβέρνησης, παρά την ανάδειξή της σε πρώτο κόµµα στις εκλογές. Η σύνθεσή της ανακοινώθηκε στις 21 Ιουνίου 2012, µε την ορκωµοσία των περισσότερων µελών της κυβέρνησης να γίνεται αυθηµερόν, ενώ µία µέρα νωρίτερα είχε ορκιστεί ως Πρωθυπουργός ο πρόεδρος της Νέας ηµοκρατίας Αντώνης Σαµαράς. ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Μελετώντας την πολιτική ιστορία της Ελλάδος, µε σηµείο αναφοράς την πτώση της δικτατορίας και την εντεύθεν προσπάθεια επικράτησης της δηµοκρατικής νοµιµότητας, διαπιστώνουµε ότι η έλλειψη σαφούς και αποτελεσµατικής πολιτικής πρακτικής οδήγησαν ουκ ολίγες φορές την πολιτική πραγµατικότητα της χώρας σε αδιέξοδο. Αλλεπάλληλες Κυβερνήσεις προέβησαν σε ένα εγχείρηµα διασφάλισης της ευηµερίας σε ένα κλίµα διεθνούς ενότητας κυρίως µετά την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Ωστόσο, η εξυπηρέτηση ίδιων συµφερόντων επισκίασε το αξιόλογο ενίοτε έργο των κυβερνώντων, το οποίο υπονοµεύθηκε από τη συγκάλυψη των αυθαιρεσιών και χαρακτηρίστηκε από ασυνέπεια και προχειρότητα. Ασκώντας λοιπόν µια γενικότερη κριτική στη δράση των µεταπολιτευτικών κυβερνήσεων και δεδοµένου του γεγονότος ότι ορισµένα αποτελέσµατα της πολιτικής τους ενδέχεται να µην είναι ακόµη εµφανή, καταλήγουµε στο συµπέρασµα ότι η πολιτική αστάθεια σηµάδεψε την ελληνική πολιτική ιστορία, η οποία γράφεται µέχρι και σήµερα υπό συνθήκες εκτεταµένης πολιτικής, οικονοµικής και κοινωνικής κρίσης και ανοµίας.

The Governments of the Third Hellenic Republic: 1974 2012 The aim of this paper is to analyze the rise, achievements and downfall of the governments of the Third Hellenic Republic (1974 Present) from 1974 to 2010. Starting from the collapsing of the Military Regime (1967 1974) and the return of Konstantinos Karamanlis from his self-exile in France, Greece enters in 1974 into what has been commonly referred to as the era of Metapolitefsi. In 1975 it adopts its newly written constitution, that will be latter amended in 1986, 2001 and 2008, and it continues its struggle for stability: the question of the Abolition of the Monarchy turns out positive through the referendum of 1974, a new Civil and Penal Code is soon put into effect, and in 1979 the country is accepted to become the eleventh member-state of the European Communities, modern-day European Union. From 1981 to 1989 Greece is under the rule of a socialistic government that, with a small break from 1989 to 1993, will continue to lead the nation up until 2004. It is this very party, the Pan-Hellenic Socialistic Movement, that has introduced extreme cases of corruption and played an important role leading to the country s ongoing 2010 financial crisis. While the conservative party (New Democracy party) was also given the chance to lead from 1989 to 1993 and again in 2004 to 2009, the situation relatively remained the same. Apart from the inner situation, Greece has also been in constant alert due to the Turkish provocations in the Aegean sea (since 1974), as well as the Macedonian name issue with FYROM (since 1992) and the shuttered image that follows her on an international level. Greece s financial crisis revealed a general crisis of ethics and politics that was being suppressed from public dialogue. The coalition government of 2010 2012 focused mainly on dealing with the huge external debt, leaving the conservative government of New Democracy party in 2012 to resolve the general tensions.