Μελετώντας τις διοικητικές μεταρρυθμίσεις που υφίστανται την τελευταία εικοσαετία

46 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH H ANAΠTYΞH TΩN ΔIAΔIKTYAKΩN YΠHPEΣIΩN (E-GOVERNMENT) ΣTHN EYPΩΠAΪKH ENΩΣH Του: Παναγιώτη Σ. Μανωλιτζά 1. Εισαγωγή Μελετώντας τις διοικητικές μεταρρυθμίσεις που υφίστανται την τελευταία εικοσαετία στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρατηρούμε ότι κινητήρια δύναμη των μεταρρυθμίσεων αποτελεί ο αναπροσανατολισμός της δράσης των δημόσιων υπηρεσιών προς τις ανάγκες των πολιτών. Με την πάροδο των ετών στον δημόσιο τομέα υιοθετήθηκαν πολλές πρακτικές όπως η Διοίκησης Ολικής Ποιότητας, ο ανασχεδιασμός των επιχειρηματικών διαδικασιών με στόχο η Δημόσια Διοίκηση να λειτουργεί αποτελεσματικά και αποδοτικά (Κέφης, 2006). Καταλυτικό ρόλο όμως τα τελευταία έτη για την βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών από το δημόσιο τομέα στους πολίτες και τις επιχειρήσεις διαδραμάτισε η ραγδαία ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφορικής. Η ραγδαία ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφορικής καθώς και οι υπηρεσίες που έχουν την δυνατότητα να παρέχουν στο ευρύ κοινό παρείχε την δυνατότητα στις κυβερνήσεις να ανταποκριθούν αποτελεσματικότερα στις προσδοκίες των πολιτών. Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση (e-government) βασίζεται στην Αρχή της παροχής υπηρεσιών μέσω του διαδικτύου οποιαδήποτε χρονική στιγμή στο ευρύ κοινό. 2. Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση (e-government)- Ορισμός Μελετώντας της ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία οι ορισμοί που αποτυπώνουν πληρέστερα την έννοια της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης είναι οι παρακάτω (Κέφης, 2006): Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση αποτελεί η χρήση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας και πιο συγκεκριμένα του Internet, ως βασικού εργαλείου για την επίτευξη χρηστής διοίκησης από τους φορείς του δημοσίου (ΟECD) Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση αποτελεί η Δημόσια Διοίκηση που χρησιμοποιεί τις Τεχνολογίες Πληροφορικής για να μετασχηματίσει τις Εσωτερικές και Εξωτερικές της σχέσεις (Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών). Ο Παναγιώτης Σ. Μανωλιτζάς είναι Εργαστηριακός Συνεργάτης-Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων,Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά.

ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 47 Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση είναι η παροχή τυποποιημένων υπηρεσιών πληροφόρησης ή και συναλλαγών, χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικά μέσα, και κατά κύριο λόγο το Διαδίκτυο καθώς και τις τεχνολογίες που αυτό παρέχει (Γιαννακόπουλος & Πολλάλης, 2007). Ουσιαστικά η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση αφορά συναλλαγές που σχετίζονται με τις σχέσεις της Δημόσιας Διοίκησης: (α) με τους πολίτες (G2C) παρέχοντας υπηρεσίες που σχετίζονται με υποβολή φόρου εισοδήματος, έκδοση πιστοποιητικών κλπ, (β) με τις επιχειρήσεις (G2B) παρέχοντας υπηρεσίες που σχετίζονται με την υποβολή φόρου, εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, υποβολή στατιστικών στοιχείων κλπ και (γ) με τις δημόσιες υπηρεσίες, δηλαδή στον συγκεκριμένο τύπο συναλλαγής (G2G) παρέχεται η δυνατότητα μέσω της ολοκληρωμένης διασύνδεσης και των διατμηματικών συνεργασιών η επικοινωνία μεταξύ των δημόσιων υπηρεσιών. 3. Σχέδια Δράσης για την Ηλεκτρονική Ευρώπη e-europe 3.1 Σχέδιο Δράσης e-europe 2002 Την περίοδο του 2000 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που είχε συνέλθει στην Λισσαβόνα έθεσε ως κύριο στόχο η Ευρώπη να αποτελέσει μία ανταγωνιστική οικονομία στο κόσμο. Για την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου αναγνωρίσθηκε ως επιτακτική ανάγκη η Ευρωπαϊκή Ένωση να εκμεταλλευθεί την ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών και του διαδικτύου. Για την επίτευξη του στόχου συντάχθηκε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για την Ηλεκτρονική Ευρώπη το e-europe 2002. Οι δράσεις μπορούν να καθοριστούν βάσει των παρακάτω στόχων που τέθηκαν (European Commission, 2000): Φθηνότερο, ταχύτερο και ασφαλές διαδίκτυο Φθηνότερη και ταχύτερη πρόσβαση στο Διαδίκτυο Ταχύτερο Διαδίκτυο για ερευνητές και φοιτητές Ασφαλή Δίκτυα και έξυπνες κάρτες Επένδυση σε άτομα και δεξιότητες Η Ευρωπαϊκή νεολαία στην ψηφιακή εποχή Η εργασία στην Οικονομία της γνώσης Συμμετοχή για όλους στην οικονομία της γνώσης Τόνωση της Χρήσης του διαδικτύου Επιτάχυνση του Ηλεκτρονικού Εμπορίου Ηλεκτρονική Πρόσβαση σε Δημόσιες Υπηρεσίες Ηλεκτρονική Υγεία (ehealth) Ευρωπαϊκό ψηφιακό περιεχόμενο για παγκόσμια δίκτυα Ευφυή συστήματα μεταφορών Για την επίτευξη των δράσεων καθορίστηκαν και διάφορες μέθοδοι οι οποίες αφορούσαν θέματα όπως την επίσπευση θέσπισης νομοθετικών προτάσεων, την υποστήριξη νέων υπηρεσιών σε Ευρωπαϊκή κλίμακα και την εφαρμογή μεθόδων ανοικτού συντονισμού και συγκριτικής αξιολόγησης. Βάση των στοιχείων που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το σχέδιο e-europe 2002 βοήθησε στο να συντελεστεί πρόοδος στους παρακάτω τομείς (European Commission, 2002): Διπλασιάστηκε η διείσδυση του Internet στα νοικοκυριά

48 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH Μειώθηκαν οι τιμές πρόσβασης στο Ιnternet Μεγάλο ποσοστό εταιρειών και σχολείων συνδέθηκαν στο διαδίκτυο Λειτουργεί το μεγαλύτερο μέρος του νομικού πλαισίου για το ηλεκτρονικό εμπόριο Περισσότερες κυβερνητικές υπηρεσίες παρέχονται δικτυακά Τα κράτη μέλη θεσπίζουν και συνιστούν κατευθυντήριες γραμμές για την προσβασιμότητα στο παγκόσμιο ιστό. 3.2 Σχέδιο Δράσης e-europe 2005 Όπως μπορούμε να διαπιστώσουμε το σχέδιο δράσης e-εurope 2002 για να αναπτυχθεί η οικονομία της γνώσης εστίαζε στην επέκταση της ιντερνετικής συνδετικότητας στην Ευρώπη. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βαρκελώνης έθεσε ως στόχο το νέο σχέδιο δράσης για την Ηλεκτρονική Ευρώπη να εστιάζει σε θέματα που αφορούν την εκτεταμένη διάθεση και χρήση των ευρωζωνικών δικτύων σε ολόκληρη την ένωση, την ασφάλεια δικτύων και πληροφοριών, το ηλεκτρονικό κράτος, την ηλεκτρονική μάθηση, το Ηλεκτρονικό Εμπόριο και την Ηλεκτρονική Υγεία. Παρατηρούμε λοιπόν ότι στόχος της σύνταξης του e-europe 2005 ήταν εκείνη την χρονική περίοδο (2002-2005) και ως το 2005 να τονωθούν οι υπηρεσίες εφαρμογών και περιεχομένου έτσι ώστε να δημιουργηθούν νέες αγορές και να περιοριστεί το κόστος. Οι βασικοί στόχοι του νέου σχεδίου δράσης συνοψίζονται παρακάτω (European Commission, 2002): Σύγχρονες δημόσιες υπηρεσίες Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Ηλεκτρονικές υπηρεσίες μάθησης Ηλεκτρονικές υπηρεσίες υγείας Δυναμικό περιβάλλον ηλεκτρονικού επιχειρείν 3.3 Στρατηγική i2010 Tο εαρινό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2005 έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στη γνώση και στην καινοτομία οι οποίες αποτελούν τους κινητήριους μοχλούς για την αειφόρο ανάπτυξη. Επιπρόσθετα στο συμβούλιο έγινε αντιληπτό ότι καθίσταται απαραίτητη η οικοδόμηση μίας κοινωνίας της πληροφορίας χωρίς αποκλεισμούς στην ευρεία χρήση τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών. Βάσει στατιστικών στοιχείων από την eurostat το 2005, το ένα τέταρτο της αύξησης του ΑΕΠ της Ε.Ε. καθώς και το 40% της αύξησης της παραγωγικότητας οφείλονται στις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών. Λόγω των συγκεκριμένων εξελίξεων τονίζεται ιδιαίτερα η υιοθέτηση πολιτικών που θα ανταποκρίνονται στις θεμελιώδεις αλλαγές στην τεχνολογία. Προτείνεται λοιπόν ένα νέο στρατηγικό πλαίσιο i2010- Ευρωπαϊκή Κοινωνία της Πληροφορίας. Οι προτεραιότητες που προτείνονται για την ανάπτυξη της κοινωνίας της πληροφορίας είναι οι ακόλουθες(european Commission, 2005): : Ολοκλήρωση του ενιαίου Ευρωπαϊκού χώρου της πληροφορίας (ταχύτερες ευρυζωνικές υπηρεσίες στην Ευρώπη για τη διανομή πλούσιου περιεχόμενου, διαλειτουργικότητα, ασφάλεια) Ενίσχυση της καινοτομίας και των επενδύσεων Επίτευξη κοινωνίας της πληροφορίας χωρίς κοινωνικό αποκλεισμό. Επιπρόσθετα θα πρέπει να σημειωθεί οτι το σχέδιο δράσης για την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση/ηλεκτρονικές δικτυακές υπηρεσίες αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής πρωτοβουλίας i 2010. Το στρατηγικό σχέδιο δράσης επικεντρώνεται στους

ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 49 παρακάτω στόχους για την ηλεκτρονική Δημόσια Διοίκηση (European Commission, 2005): Κανείς πολίτης δεν θα μείνει στο περιθώριο: Βασικό όραμα του i2010 αποτελεί η προώθηση της κοινωνικής ένταξης έτσι ώστε όλοι οι πολίτες να επωφελούνται από τις καινοτόμες διαδικτυακές υπηρεσίες με εύκολη πρόσβαση. Επίτευξη απόδοσης αποτελεσματικότητας, με βασικό στόχο να επιτευχθεί υψηλός βαθμός ικανοποίησης των χρηστών (πολίτες, επιχειρήσεις, δημόσιες υπηρεσίες), ε- ξοικονόμηση χρόνου και χρήματος Δημιουργία καίριων καταλυτικών παραγόντων, έτσι ώστε να παρέχεται στους πολίτες και τις επιχειρήσεις άνετη, ασφαλής και διαλειτουργική ελεγχόμενη πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες. Ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών και ενδυνάμωση των δημοκρατικών διαδικασιών λήψης αποφάσεων. Βάση της ετήσιας έκθεσης για την κοινωνία της πληροφορίας (European Commission, 2006) η Ευρωπαϊκή επιτροπή τονίζει ότι σύμφωνα με τους στόχους και τις δράσεις που έθεσε κατάφερε οι χρήστες να υιοθετήσουν με ταχύ ρυθμό τις υπηρεσίες που προκύπτουν από την τεχνολογική σύγκλιση. Επιπρόσθετα πολλά κράτη διαθέτουν υψηλό επίπεδο αφομοίωσης ευρωζωνικών τεχνολογιών, το οποίο με την σειρά του τονώνει την ανάπτυξη προηγμένων καινοτομικών υπηρεσιών. Επίσης, ο δημόσιος τομέας προσφέρει με την πάροδο του χρόνου νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες, οι υπάρχουσες εκσυγχρονίζονται ενώ όλο και πιο πολλοί πολίτες χρησιμοποιούν τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (European Commission, 2008) σε έκθεση που δημοσίευσε το 2008 τονίζει ότι η Ευρωπαϊκή αγορά α- ναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς και ήδη ξεπερνά την αντίστοιχη των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο βαθμός ευρωζωνικής διείσδυσης έφθασε τον Ιανουάριο του 2008 σε ποσοστό 20% του πληθυσμού, που αντιστοιχεί σε τριπλάσια αύξηση ύστερα από την διεύρυνση του 2004. Η Δανία, η Φινλανδία, η Ολλανδία, η Σουηδία προηγούνται σε παγκόσμια κλίμακα ενώ τις τελευταίες θέσεις καταλαμβάνουν η Βουλγαρία, η Πολωνία, η Σλοβακία, η Ελλάδα και η Ρουμανία. Ωστόσο, εμφανίζονται τώρα ορισμένα σημεία κόπωσης: επιβραδύνεται η αύξηση της διείσδυσης και αυξάνονται τα χάσματα μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την αφομοίωση, την ταχύτητα, τις τιμές και την κάλυψη. Στους στόχους της Επιτροπής για το 2008 συγκαταλέγονται δράσεις με στόχο την εκπόνηση δείκτη ευρωζωνικών επιδόσεων και πρόσκληση των κρατών μελών να καθορίσουν εθνικούς στόχους ώστε η χρήση του ίντερνετ υψηλών ταχυτήτων να επιτύχει βαθμό διείσδυσης 30% μεταξύ του πληθυσμού της Ε.Ε. έως το 2010. 4. Παροχή Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών στις χώρες της Ε.Ε.-27 Oπως προαναφέρθηκε στο προηγούμενο μέρος της εργασίας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω των επιχειρησιακών σχεδίων κατάρτισε διάφορους δείκτες για να τίθεται σε διαρκή αξιολόγηση η πορεία υλοποίησης των έργων eeurope.τα στελέχη που είχαν ε- πιφορτιστεί με το έργο της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης όρισαν, στην φάση της κατάρτισης του eeurope 2002, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη της Ε.Ε. 20 βασικές υπηρεσίες που θα παρέχονται μέσω του διαδικτύου. Οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες που παρέχονται στα κράτη μέλη της Ε.Ε. μέσω του τομέα της Δημόσιας Διοίκησης χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία περιλαμ-

50 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH βάνει τις υπηρεσίες που παρέχονται προς τους πολίτες (G2C) όπου περιλαμβάνονται οι ακόλουθες υπηρεσίες: 1. Φόρος Εισοδήματος:Δήλωση και Ειδοποίηση Εκκαθάρισης 2. Υπηρεσίες Αναζήτησης Εργασίας 3. Εισφορές Κοινωνικής Ασφάλισης 4. Προσωπικά Έγγραφα (διαβατήριο και άδεια οδήγησης) 5. Καταχώρηση Οχήματος (καινούρια, μεταχειρισμένα και εισαγόμενα αυτοκίνητα) 6. Έκδοση οικοδομικής άδειας 7. Δήλωση προς την αστυνομία 8. Δημόσιες Βιβλιοθήκες 9. Πιστοποιητικά Γεννήσεως και Γάμου 10. Εγγραφή στην Ανώτατη Εκπαίδευση 11. Ανακοίνωση Μετακόμισης 12. Υπηρεσίες Υγείας Ενώ η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει τις υπηρεσίες που παρέχονται από το κράτος προς τις επιχειρήσεις (G2B) και απαρτίζεται από τις παρακάτω υπηρεσίες: 1. Εισφορές Κοινωνικής Ασφάλισης για Εργαζόμενους 2. Φόρος Επιχειρήσεων (Δήλωση και ειδοποίηση Εκκαθάρισης) 3. ΦΠΑ:Δήλωση και ειδοποίηση Εκκαθάρισης 4. Έναρξη επιχείρησης 5. Υποβολή στοιχείων σε Στατιστικές Υπηρεσίες 6. Τελωνειακές Διασαφηνίσεις 7. Περιβαλλοντικές Άδειες 8. Δημόσιες Προμήθειες Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι οι ίδιες οι υπηρεσίες παρέχονται και από τα 27 κράτη μέλη.το βασικό σημείο διαφοροποίησης, εξαγωγής συμπερασμάτων αλλά και κατανόησης της έκτασης ανάπτυξης των ηλεκτρονικών υπηρεσιών σε κάθε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι το επίπεδο διαθεσιμότητας της κάθε ηλεκτρονικής υπηρεσίας. Όσο υψηλότερος είναι ο βαθμός διαθεσιμότητας μίας υπηρεσίας που παρέχεται σε ηλεκτρονική πλατφόρμα τόσο υψηλότερος είναι και ο δείκτης αποτελεσματικότητας, αποδοτικότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Τα επίπεδα διαθεσιμότητας των ηλεκτρονικών υπηρεσιών χωρίζονται σε 5 κατηγορίες (βλ. Σχήμα 1). 1. Πληροφόρηση-Information: Οι ιστοσελίδες παρέχουν στο χρήστη πληροφοριακό υ- λικό για την διεκπεραίωση ενός αιτήματος-υπηρεσίας π.χ. δικαιολογητικά, εμπλεκόμενοι φορείς, σειρά εκτέλεσης συναλλαγών 2. Αλληλεπίδραση-One Way Interaction: Οι ιστοσελίδες παρέχουν τις αιτήσεις σε ηλεκτρονική μορφή και δίνεται η δυνατότητα στο χρήστη να τις κατεβάσει, να τις συμπληρώσει και να τις καταθέσει στον δημόσιο φορέα που απευθύνεται. 3. Αμφίδρομη Αλληλεπίδραση- Two Way Interaction: Στο 3 ο επίπεδο εκτός από το πληροφοριακό υλικό παρέχεται η δυνατότητα συμπλήρωσης ηλεκτρονικών φορμών και η ηλεκτρονική τους υποβολή. 4. Συναλλαγή-Transaction: Στο συγκεκριμένο στάδιο η ηλεκτρονική πύλη παρέχει την δυνατότητα στο χρήστη να διεκπεραιώσει αιτήματα, να ολοκληρώσει συναλλαγές και να πληρωθεί. 5. Προσωποποίηση-Personalisation: Στο πέμπτο στάδιο ο παροχέας υπηρεσιών δηλαδή το κράτος προχωρά σε ενέργειες με βασικό στόχο να κάνει την ηλεκτρονική πλατ-

ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 51 Σχήμα1. Επίπεδα Διαθεσιμότητας Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Πηγή:Capgemini, 2007 φόρμα πιο φιλική προς το χρήστη. Πέρα από την ανάπτυξη της φιλικότητας της πλατφόρμας στο πέμπτο στάδιο ο παροχέας μπορεί να αναβαθμίσει τις παρεχόμενες υπηρεσίες ή και ακόμα να παρέχει αυτόματα συγκεκριμένες υπηρεσίες χωρίς να α- παιτείται η επιχείρηση ή ο πολίτης να κάνει ενέργειες. Στο διάγραμμα 1 επιχειρείται μία συγκριτική παρουσίαση του επιπέδου διαθεσιμότητας των δημόσιων ηλεκτρονικών υπηρεσιών ανά χώρα. Αναλύοντας το διάγραμμα παρατηρούμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις μαζί με τις χώρες που έγιναν πρόσφατα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διαπιστώνουμε λοιπόν οτι καθίσταται α- ναγκαία η τεχνολογική ανάπτυξη των εφαρμογών παροχής ηλεκτρονικών υπηρεσιών που έχει αναπτύξει η χώρα. Στις πρώτες θέσεις βρίσκονται η Σουηδία, η Πορτογαλία, το Ην. Βασίλειο και η Γαλλία. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η Αυστρία (Α) βρίσκεται στην πρώτη θέση που σημαίνει ότι και οι 20 ηλεκτρονικές υπηρεσίες παρέχονται πλήρως. Χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός ότι στις πρώτες θέσεις βρίσκονται και χώρες οι οποίες έγιναν κράτη μέλη της Ε.Ε. πρόσφατα, όπως η Μάλτα (ΜΤ) που κατέχει την δεύτερη θέση και η Εσθονία (EE) που κατέχει την έκτη θέση. Στον παρακάτω πίνακα (βλ. Πίνακα 1) επιχειρείται μία αναλυτική παρουσίαση για το κάθε κράτος μέλος ανά κατηγορία του επιπέδου διαθεσιμότητας των δημόσιων ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις. Ο πίνακας έχει κατηγοριοποιηθεί βάσει των 8 υπηρεσιών που προσφέρουν τα κράτη. Οι αριθμοί (1) έως (8) αφορούν τις υπηρεσίες ό- πως παρουσιάστηκαν στην ενότητα 4.

52 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH Διάγραμμα 1. Συγκριτική παρουσίαση επιπέδου διαθεσιμότητας των δημόσιων ηλεκτρονικών υπηρεσιών στην Ε.Ε.-27,2007 Πηγή: Capgemini, 2007 Από την μελέτη του πίνακα 1 παρατηρούμε ότι χαμηλά επίπεδα διαθεσιμότητας παρεχόμενων υπηρεσιών παρουσιάζουν οι κατηγορίες (7) και (8) οι οποίες αφορούν τις περιβαλλοντικές άδειες και τις δημόσιες προμήθειες. Το πλήθος των υπηρεσιών που παρέχονται είναι στο επίπεδο 1 και 2 όπου ο χρήστης έχει την δυνατότητα μόνο να πληροφορηθεί για τις διαδικασίες και να αποκτήσει σε ηλεκτρονική μορφή τις αιτήσεις. Στις δημόσιες προμήθειες η κατάσταση είναι σαφώς καλύτερη σε ορισμένες χώρες ενώ σε αρκετές ο χρήστης έχει την δυνατότητα συναλλαγής (επίπεδο 4). Αναπτυγμένα επίπεδα διαθεσιμότας παρατηρούνται στις κατηγορίες (1), (2), (3) που αφορούν εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, φόρος επιχειρήσεων, ΦΠΑ. Στις προαναφερθείσες κατηγορίες ο χρήστης έχει την δυνατότητα διεκπεραίωσης των συναλλαγών. Στον παρακάτω πίνακα (βλ. Πίνακα 2) επιχειρείται μία αναλυτική παρουσίαση για το κάθε κράτος μέλος ανά κατηγορία του επιπέδου διαθεσιμότητας των δημόσιων ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς τους πολίτες. Ο πίνακας έχει κατηγοριοποιηθεί βάσει των 12 υπηρεσιών που προσφέρουν τα κράτη. Οι αριθμοί (1) έως (12) αφορούν τις υπηρεσίες ό- πως παρουσιάστηκαν στην ενότητα 4 Μελετώντας τον πίνακα 2 παρατηρούμε ότι χαμηλά επίπεδα διαθεσιμότητας παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες παρουσιάζουν οι κατηγορίες (4), (6),(7),(9),(11) και (12) οι οποίες αφορούν την έκδοση προσωπικών εγγράφων όπως διαβατήρια, την έκδοση οικοδομικής άδειας, την δήλωση προς την αστυνομία, την έκδοση πιστοποιητικών, την ανακοίνωση μετακόμισης και τις υπηρεσίες υγείας αντίστοιχα για όλα σχεδόν τα κράτη μέλη.υψηλά επίπεδα διαθεσιμότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών (επίπεδο 4-5) παρατηρούνται σ όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε.με εξαίρεση την Ρουμανία και το Λουξεμβούργο για τις κατηγορίες (1) και (2). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο σύνολο και των 12 υπηρεσιών που παρέχονται στους πολίτες τα χαμηλότερα επίπεδα διαθεσιμότητας

ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 53 παρουσιάζουν η Ρουμανία, η Πολωνία, το Λουξεμβούργο, η Λετονία, η Λιθουανία, η Ελλάδα, η Τσεχία και η Βουλγαρία. 5. Επίλογος Πίνακας 1. Επίπεδο Διαθεσιμότητας ανά Κατηγορία Ηλεκτρονικής Υπηρεσίας προς τις Επιχειρήσεις (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) ΑΥΣΤΡΙΑ 4 4 4 4 5 4 5 4 ΒΕΛΓΙΟ 4 4 4 4 5 4 2 4 ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 3 3 3 2 2 3 1 2 ΚΥΠΡΟΣ 4 4 4 3 2 4 1 2 ΤΣΕΧΙΑ 4 4 4 4 4 4 4 4 ΔΑΝΙΑ Ν/Α 4 4 4 4 2 4 4 ΕΣΘΟΝΙΑ 4 4 4 4 4 4 5 3 ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ 4 3 4 2 5 4 2 2 ΓΑΛΛΙΑ 4 4 4 4 5 4 2 4 ΓΕΡΜΑΝΙΑ 4 4 4 3 5 4 4 4 ΕΛΛΑΔΑ 4 4 4 2 4 4 2 2 ΟΥΓΓΑΡΙΑ 2 4 4 3 5 4 3 2 ΙΡΛΑΝΔΙΑ 4 4 4 3 4 4 3 3 ΙΤΑΛΙΑ 4 4 4 4 4 4 0-1 4 ΛΕΤΟΝΙΑ 3 4 4 2 3 3 1 3 ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ 3 4 4 2 4 4 1 3 ΛΟΥΞ/ΡΓΟ 4 2 4 3 5 4 2 2 ΜΑΛΤΑ 4 4 4 4 4 4 5 4 ΠΟΛΩΝΙΑ 4 2 2 2 3 4 0-1 3 ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ 4 4 4 4 5 4 5 4 ΡΟΥΜΑΝΙΑ 4 4 4 2 5 4 1 4 ΣΛΟΒΑΚΙΑ 4 4 4 3 3 3 1 4 ΣΛΟΒΕΝΙΑ 4 4 4 4 5 4 5 2 (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) ΙΣΠΑΝΙΑ 4 4 4 4 5 4 2 4 ΣΟΥΗΔΙΑ 4 4 4 4 5 4 2 3 ΟΛΛΑΝΔΙΑ 4 4 4 2 5 4 2 4 ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ 4 4 4 4 4 4 3 4 Διαπιστώνουμε ότι ο βαθμός ανάπτυξης των Επιπέδων Διαθεσιμότητας Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης καθορίζει σε σημαντικό βαθμό την αποδοτικότητα, αποτελεσματικότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις καθώς και την ποιοτικότερη εξυπηρέτηση των πολιτών και των επιχειρήσεων. Η

54 ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH Πίνακας 2. Επίπεδο Διαθεσιμότητας ανά Κατηγορία Ηλεκτρονικής Υπηρεσίας προς τους πολίτες (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) ΑΥΣΤΡΙΑ 5 4 4-5 4 Ν/Α 4 3 4 Ν/Α 4 4 Ν/Α ΒΕΛΓΙΟ 5 4 4 1-2 4 2 3 3-4 4 1-2 2 1 ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 5 4 4-5 1-2 1 0-1 1 1 2 2-3 0 2 ΚΥΠΡΟΣ 5 4 2-3 1-2 4 2 1 4 2 2-3 1 1 ΤΣΕΧΙΑ 4 4 3-4 1 1 2-3 3 3 1 2-3 1 0-1 ΔΑΝΙΑ 5 4 4 2 2 2-3 3 5 3 3 4 1 ΕΣΘΟΝΙΑ 5 4 3-4 3-4 2 2 3 5 2 4 4 3 ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ 5 4 4-5 0-1 4 1-2 3 5 Ν/Α 4 4 0-1 ΓΑΛΛΙΑ 5 4 4-5 2 4 3 2 5 4 3 4 2 ΓΕΡΜΑΝΙΑ 5 4 4-5 2-3 4 2 3 5 2-3 3 2-3 Ν/Α ΕΛΛΑΔΑ 5 4 1-2 1-2 4 0-1 1 3 4 2 2 2 ΟΥΓΓΑΡΙΑ 4 4 2 2 3 1 3 3 3 4 3 0 (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) ΙΡΛΑΝΔΙΑ 4 4 3-4 1-2 4 1-2 2 3 2 4 Ν/Α 0 ΙΤΑΛΙΑ 5 4 4-5 3-4 4 2 3 4 2 3 1-2 1-2 ΛΕΤΟΝΙΑ 4 4 2-3 1-2 1 1-2 1 0-1 1 1-2 4 1 ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ 5 4 2-3 1-2 1 1-2 2 4 1-2 3 2 1 ΛΟΥΞ/ΡΓΟ 2 1 3 1-2 4 2 3 5 2-3 4 0-1 2 ΜΑΛΤΑ 5 4 5 2-3 4 4 3 5 4 3 Ν/Α 4 ΠΟΛΩΝΙΑ 4 4 1-2 1-2 1-2 1-2 1 3 2 2-3 1-2 0-1 ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ 5 4 4 2-3 2 2 3 4 4 4 3 4 ΡΟΥΜΑΝΙΑ 2 4 2-3 1-2 2 1-2 1 1 Ν/Α 1-2 1 2 ΣΛΟΒΑΚΙΑ 4 4 1-2 1 2 1-2 1 0-1 1 2 2 1 ΣΛΟΒΕΝΙΑ 5 4 3-4 4 4 4 3 5 4 4 4 4 ΙΣΠΑΝΙΑ 5 4 4-5 1-2 2 1-2 3 5 3 3-4 4 1-2 ΣΟΥΗΔΙΑ 5 4 4-5 1 4 2 3 4 4 4 4 3 ΟΛΛΑΝΔΙΑ 5 4 5 2 4 2 3 5 2-3 3 2-3 Ν/Α ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ 4 4 4-5 2-3 3 4 3 5 3 4 Ν/Α 4 Ηλεκτρονική Δημόσια διοίκηση αποτελεί το κλειδί για την βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, την μείωση του κόστους, την αύξηση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας ενώ ενισχύει παράλληλα την διαφάνεια στις συναλλαγές. Βιβλιογραφία Breton A., (1998), Competitive Government, Cambridge University Press Davis R., (1999), The Web Politics:The Internets Impact on the American Political System, New York, Oxford University Press

ΔIOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 55 Denning P.J., (2001), The Profession of IT: Who Are We? Communications of the ACM, 44(2), 15-19 European Commission,(2002), Consultation Document for a Future Policy paper on Pan-european Government e-services, Brussels European Commission,(2003), e-europe awards for e-government-2003:exhibition catalogue, Brussels European Commission, (2005), Online Availability of Public Services: How is Europe Progressing, Brussels European Commission, (2005), Working Paper on e-government Beyond 2005- An Overview of Policy Issues,The Netherlands Kέφης Β., (2006), Παροχή Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών απο το Κράτος προς τις Επιχειρήσεις, Η Ελληνική Πραγματικότητα, Διοικητική Ενημέρωση, 38 (3),47-55 OECD, (2003), The e-government imperative, OECD Publications Service, France OECD, (2004), E-government Expert Meeting, The Business case for e-government, London OECD, (2005), E-government for Better Government, OECD Publications Service, France United Nations-Department of Economic and Social Affairs, (2003), World Public Sector Report 2003: e-government at the Crossroads, New York United Nations-Department of Economic and Social Affairs, (2004), UN Global e-government Readiness Report 2004, New York United Nations-Department of Economic and Social Affairs, (2008), e-government Survey 2008, New York West D.M., (2005), Digital Government: Technology and Public Sector Performance, Princeton, NJ: Princeton University Press