Υπεύθυνη Δασκάλα: Κωνσταντίνα Κωτούλα 0
Υπεύθυνη Δασκάλα: Κωνσταντίνα Κωτούλα 1
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ; Η Ακρόπολη και τα μνημεία της, έξοχα δημιουργήματα της ύψιστης στιγμής της Αθηναϊκής Δημοκρατίας αποτελούν το σημαντικότερο αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό σύνολο που κληροδότησε στον κόσμο η Ελληνική Αρχαιότητα. Ωστόσο σ αυτό το βραχώδη λόφο υπήρχαν ναοί από τα μυκηναϊκά χρόνια. Τα κτήρια αυτά καθώς και τα άπειρα αφιερώματα των πιστών καταστράφηκαν κατά την επιδρομή των Περσών το 480 π.χ. Μετά τους περσικούς πολέμους, με πρωτοβουλία του φωτισμένου ηγέτη Περικλή χτίζονται τα λαμπρά μνημεία: Στο ψηλότερο σημείο του Βράχου χτίστηκε ο Παρθενώνας από τους αρχιτέκτονες Ικτίνο και Καλλικράτη. Ωστόσο κύριος εμπνευστής του σχεδίου του και επόπτης της κατασκευής του ήταν ο γλύπτης Φειδίας. Είναι ο τελειότερος ναός δωρικού ρυθμού, με μοναδικές αναλογίες, συνδυασμό δωρικών και ιωνικών στοιχείων και ιδίως με αξεπέραστο γλυπτό διάκοσμο στις μετόπες, τα αετώματα και τη ζωφόρο, που έφτιαξαν οι πιο διάσημοι γλύπτες της εποχής, όπως ο Αγοράκριτος, ο Αλκαμένης, ο Κρησίλας κ.ά. Ήταν αφιερωμένος στην προστάτιδα της πόλης θεά Αθηνά Παλλάδα, με την πολεμική της ιδιότητα, της οποίας το υπερφυσικού μεγέθους χρυσελεφάντινο άγαλμα, έργο του γλύπτη Φειδία ήταν στημένο στο βάθος του κυρίως ναού. Οι παραστάσεις στις μετόπες απεικόνιζαν μυθικές μάχες (Γιγαντομαχία-Αμαζονομαχία-Άλωση της Τροίας-Κενταυρομαχία) με τις οποίες ήθελαν να συμβολίσουν την επικράτηση της ηθικής τάξης πάνω σε βάρβαρες δυνάμεις. Στα αετώματα απεικονίζονταν μύθοι που σχετίζονταν με την πολιούχο θεά Αθηνά: η γέννηση της θεάς από το κεφάλι του πατέρα της Δία με την παρουσία των Ολυμπίων θεών στο ανατολικό αέτωμα και η έρις της θεάς με τον Ποσειδώνα για την κυριαρχία στην πόλη στο δυτικό. Το θέμα της ζωφόρου, που περιέτρεχε το πάνω μέρος του τοίχου του ναού ήταν παρμένο από τη ζωή της πόλεως. Εικόνιζε σε ανάγλυφο την πομπή των Παναθηναίων με 960 μορφές συνολικά (άρχοντες ιππείς, αρματοδρόμους, υδριαφόρους, σκαφηφόρους) κατά τη μεγαλύτερη γιορτή προς τιμήν της θεάς Αθηνάς κατά την ημέρα των γενεθλίων της. Στο βόρειο μέρος του λόφου χτίστηκε αργότερα το Ερεχθείο για να στεγάσει την λατρεία της Αθηνάς Πολιάδος, με την ειρηνική της ιδιότητα, ένα πλήθος από πανάρχαιες λατρείες και να συμπεριλάβει τα ιερά σημάδια που σύμφωνα με την μακρόχρονη παράδοση ήταν συγκεντρωμένα στη θέση αυτή. Το μνημείο αυτό, σε αντίθεση με τη στιβαρότητα του Παρθενώνα διακρίνεται για το ανάλαφρο περίγραμμα, τα περίτεχνα κοσμήματα και τη μοναδική νότια πρόσταση που την στηρίζουν οι Καρυάτιδες, τα αγάλματα λυγερών κορών, χάρις στα οποία το μνημείο κατέστη ένα από τα διασημότερα στον κόσμο. Τα Προπύλαια μεγαλόπρεπη είσοδος, αντάξια των μνημείων της Ακρόπολης, χτίστηκε από τον αρχιτέκτονα Μνησικλή. Αποτελείται από το κεντρικό πρόπυλο και δύο πλαϊνές πτέρυγες και μοιάζει σαν αγκαλιά που ανοίγεται για να δεχθεί τον επισκέπτη στο τέρμα του δρόμου προς την Ακρόπολη. Το μνημείο θαυμάστηκε ήδη από την αρχαιότητα για την αρχιτεκτονική του, καθώς και για την στολισμένη αστραφτερή οροφή του με τα χρυσά άστρα σε γαλάζιο φόντο. Ανεβαίνοντας προς τα προπύλαια δεξιά, πάνω στον πύργο του τείχους ο κομψός αμφιπρόστυλος, ιωνικός ναός της Αθηνάς Νίκης χτίστηκε από τον αρχιτέκτονα Καλλικράτη. Σημαντικός είναι ο γλυπτός του διάκοσμος με απεικόνιση σκηνών από τους περσικούς πολέμους στη ζωφόρο. Ανάγλυφες σκηνές με τη θεά Αθηνά και φτερωτές νίκες κοσμούσαν το προστατευτικό παραπέτο που τοποθετήθηκε γύρω από τον πύργο. ΠΕΤΡΙΝΑ ΝΙΚΗΤΑ Υπεύθυνη Δασκάλα: Κωνσταντίνα Κωτούλα 2
Υπεύθυνη Δασκάλα: Κωνσταντίνα Κωτούλα 3
ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ Το ιερό δέντρο της Αθηνάς έγραψε τη δική του ιστορία στην Αθήνα. Λέγεται πως το 480 π.χ., όταν κατέκτησαν οι Πέρσες την Ακρόπολη, έκαψαν την ιερή ελιά της Αθηνάς προς μεγάλη θλίψη των Αθηναίων που το θεώρησαν κακό σημάδι. Όμως η θλίψη μετατράπηκε σε αισιοδοξία όταν την άλλη μέρα κιόλας ο ξερός και καμένος κορμός είχε βλαστίσει και πάλι. Ένα καινούριο δροσερό βλαστάρι ύψους 2 πήχεων αποτελούσε πια το ιερό δέντρο της Αθηνάς. Μέχρι και τα ύστερα ρωμαϊκά χρόνια οι Αθηναίοι έδειχναν με καμάρι το ιερό δέντρο και πίστευαν πως απ αυτό είχε ξεκινήσει η ελαιοκαλλιέργεια και απ αυτό κατάγονταν όλα τα δέντρα ελιάς που υπήρχαν στον κόσμο. ΝΙΚΟΣ ΠΑΓΩΝΑΣ Υπεύθυνη Δασκάλα: Κωνσταντίνα Κωτούλα 4
ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ H Ακρόπολη πριν από το 10000π.Χ. ήταν πολύ μεγαλύτερη σε έκταση. Όμως λόγω σεισμών, έντονων βροχοπτώσεων και του κατακλυσμού του Δευκαλίωνα το χώμα παρασύρθηκε και απόμεινε μόνο αυτός ο συμπαγής βράχος που βλέπουμε και σήμερα. Αν επεκτείνουμε νοερά τις πλαγιές αυτού του βράχου σε συγκεκριμένο ύψος σχηματίζεται μια πυραμίδα. Τέλος, όλα τα κτίσματα της Ακρόπολης είναι φτιαγμένα από πεντελικό μάρμαρο, με τη μοναδική στον κόσμο κρυσταλλοδομή, το οποίο κάτω από ορισμένες συνθήκες δημιουργεί ηλεκτρομαγνητικά πεδία. Το Ερεχθείο: Το Ερέχθειο αποτελεί τον ιερότερο τόπο λατρείας στην Αθήνα. Εκεί λατρεύονταν εκτός από την Αθηνά, ο Ποσειδώνας, ο Ήφαιστος, ο Κέκροπας (ο μυθικός πρώτος βασιλιάς της Αθήνας) και οι τοπικοί ήρωες Ερεχθέας και Βούτης. Απομεινάρια της διαμάχης μεταξύ Αθηνάς και Ποσειδώνα για την κυριότητα της πόλης είναι η ελιά που χάρισε η θεά στην πόλη και βρίσκεται στα δυτικά του κτηρίου και τα ίχνη της τρίαινας του Ποσειδώνα στον βράχο απ' όπου ανέβλυσε αλμυρό νερό. Ακόμα, κάτω από την βόρεια πρόσταση του Ερεχθείου βρίσκεται η τρύπα όπου σύμφωνα με τον μύθο κατοικούσε το ιερό φίδι του Εριχθόνιου. Σε ένα από τα εσωτερικά δωμάτια φυλασσόταν το πανάρχαιο, ιερότατο, από ξύλο ελιάς, άγαλμα (ξόανο) της θεάς που δεν το κατασκεύασε ανθρώπινο χέρι, γνωστό σαν «Αχειροποίητο», γιατί το είχε ρίξει ο ίδιος ο Δίας. Μπροστά του έκαιγε η περίφημη "άσβεστος λυχνία" και προς τιμή του γινόταν η γιορτή των "Παναθηναίων". ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΥΜΠΕ Υπεύθυνη Δασκάλα: Κωνσταντίνα Κωτούλα 5
ΠΟΤΕ ΚΛΑΠΗΚΑΝ ΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ, ΠΟΙΟΣ ΤΑ ΕΚΛΕΨΕ, ΠΩΣ ΤΑ ΕΚΛΕΨΕ ΚΑΙ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΤΩΡΑ; Κλάπηκαν το 1803 1812 από τον Τόμας Μπρους, 7 ο κόμη του Έλγιν, και μεταφέρθηκαν στη Μ. Βρετανία. Εκμεταλλευόμενος την οθωμανική ηγεμονία στην Ελλάδα κατάφερε και απέκτησε ένα χαρτί απ τον Σουλτάνο με σκοπό την καταμέτρηση και την αποτύπωσή τους σε σχέδια. Μ αυτό το τέχνασμα τα πήρε από τον Παρθενώνα και τα φυγάδευσε στη Βρετανία. Το 1816 τα αγόρασε η αγγλική κυβέρνηση από τον λόρδο του Έλγιν και από τότε βρίσκονται στο «Βρετανικό Μουσείο» του Λονδίνου. ΛΟΥΚΙΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΖΩΓΡΑΦΟΥ Υπεύθυνη Δασκάλα: Κωνσταντίνα Κωτούλα 6
ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΣΤΡΕΨΟΥΝ ΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ; Πολλοί, ανάμεσά τους και ο Τζορτζ Κλούνει, θεωρούν ότι η Βρετανία θα πρέπει να επιστρέψει τα Μάρμαρα του Παρθενώνα. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι η αφαίρεση των Μαρμάρων έπληξε τον Έλγιν. Τα Μάρμαρα ανήκουν στην Ελλάδα και θεωρούνται σημαντικά για εκείνη. ΧΡΥΣΑΦΕΝΙΑ ΣΩΤΗΡΧΟΥ Γιατί οι αρχαίοι Έλληνες καλλιτέχνες δυσκολεύτηκαν για να φτιάξουν τα Μάρμαρα. Πιο πολύ απ όλους δυσκολεύτηκε ο Φειδίας για να φτιάξει το μεγάλο άγαλμα της Αθηνάς και ξόδεψε πολύ χρυσό γι αυτό το δημιούργημα. Γι αυτό πρέπει να γυρίσουν πίσω στην Ελλάδα τα Μάρμαρα. ΓΚΕΡΣΙ ΑΛΚΙΑ Υπεύθυνη Δασκάλα: Κωνσταντίνα Κωτούλα 7
ΣΗΜΑΔΙΑ ΦΘΟΡΑΣ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΛΥΝΣΗ Ο Παρθενώνας επιβίωσε περισσότερο από 2000 χρόνια. Μέσα στις τελευταίες δεκαετίες όμως έγιναν πολύ περισσότερες κακώσεις απ ότι σε 2 χιλιετίες. Η όξινη βροχή κατατρώει τα μάρμαρα και προκαλεί την γυψοποίησή τους. Οι Καρυάτιδες ήδη είναι στο μουσείο για να προστατευτούν. Σε μερικά χρόνια ο Παρθενώνας θα έχει γίνει άμορφος και τα μάρμαρά του θα γίνονται σκόνη. Ακόμη, η καταστροφή των μνημείων του Παρθενώνα οφείλεται στις αυξημένες ποσότητες θείου που περιείχε το μαζούτ, το οποίο χρησιμοποιούσαν παλιότερα στις κεντρικές θερμάνσεις των πολυκατοικιών και στις βιομηχανίες. ΠΕΤΡΙΝΑ ΝΙΚΗΤΑ Υπεύθυνη Δασκάλα: Κωνσταντίνα Κωτούλα 8
ΣΗΜΑΔΙΑ ΦΘΟΡΑΣ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ Διάφορα γεγονότα ανά τους αιώνες άφησαν τα σημάδια τους στην Ακρόπολη. Παρόλο που οι Ελληνιστικοί ηγεμόνες και Ρωμαίοι κατακτητές σεβάστηκαν τα μνημεία, με την επικράτηση του χριστιανισμού αυτά αλλοιώθηκαν με διάφορες μετατροπές ή προσθήκες, γιατί μετατράπηκαν σε χριστιανικές εκκλησίες (6ος αι.). Η Φραγκοκρατία (13ος-14ος αι.) και η Τουρκοκρατία (15ος αι.-1833) άφησαν επίσης τα κατάλοιπά τους στα μνημεία Ο βομβαρδισμός του Μοροζίνι στη διάρκεια του βενετοτουρκικού πολέμου (1687), η αρπαγή των γλυπτών από τον λόρδο Έλγιν (1801-11) και οι καταστροφές που ακολούθησαν μέχρι την Ελληνική επανάσταση (1822-1827) άφησαν ανεξίτηλα σημάδια πάνω στα μνημεία, που παραταύτα διατήρησαν το κάλλος και την αρχική μορφή τους. ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΑΡΑΙ Υπεύθυνη Δασκάλα: Κωνσταντίνα Κωτούλα 9
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ Το Μουσείο της Ακρόπολης φιλοξενεί εκθέματα που καλύπτουν χιλιετίες του ελληνικού πολιτισμού. Περιλαμβάνει μοναδικά αριστουργήματα που συνδέονται άμεσα με τον ιερό βράχο της Ακρόπολης. Έχει μεγάλη σημασία για την Ελλάδα. Πολλοί τουρίστες απ όλο τον κόσμο απολαμβάνουν τα εκθέματα του μουσείου. ΣΟΦΗ ΠΛΙΑΚΟΣΤΑΜΟΥ Υπεύθυνη Δασκάλα: Κωνσταντίνα Κωτούλα 10
ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ ΚΑΙ ΑΚΡΟΠΟΛΗ Οι αρχαίοι Έλληνες συνήθιζαν να θυσιάζουν ζώα και ιδιαίτερα βόδια, πρόβατα και κατσίκες. Δε θυσίαζαν όμως σε όλους τους θεούς τα ίδια ζώα αλλά η ιδιαίτερη κατηγορία του θύματος, η ηλικία και το φύλλο διέφεραν κατά θεότητα και κατά περίπτωση. ΔΗΜΗΤΡΑ ΤΖΑΝΕΤΟΥ Την πιο σημαντική πράξη σε όλων των ειδών τις λατρείες αποτελούσε η προσφορά θυσίας. Στα Παναθήναια συγκεντρώνονταν οι πιστοί σ ένα ειδικό κτίριο, το «Πομπείον» απ όπου ξεκινούσαν την πομπή προς την Ακρόπολη. ΑΛΕΞΙΑ ΜΥΡΤΑ Υπεύθυνη Δασκάλα: Κωνσταντίνα Κωτούλα 11
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ (ΤΩΡΑ) ΚΑΙ Ο ΝΑΟΣ (ΤΟΤΕ): ΣΕ ΤΙ ΔΙΑΦΕΡΟΥΝ ΚΑΙ ΣΕ ΤΙ ΜΟΙΑΖΟΥΝ; Εκκλησία: Ο χώρος που πηγαίνουν οι πιστοί να προσευχηθούν και να ευχαριστήσουν το θεό. Παίρνει το όνομά της από τον Άγιο στον οποίο είναι αφιερωμένη. Ναός: Ο χώρος που στα αρχαία χρόνια οι άνθρωποι αφιέρωναν στους θεούς. Μέσα στους ναούς υπήρχαν τα αγάλματα των θεών στους οποίους ήταν αφιερωμένοι. Ο βωμός και οι θυσίες αλλά και όλες οι τελετές γίνονταν έξω από αυτούς. Οι ναοί ήταν φτιαγμένοι από κίονες. Κατεύθυνση ναού: Ανατολή προς δύση Κατεύθυνση εκκλησίας: Δύση προς ανατολή ΣΟΦΙΑ ΜΕΛΕΤΙΟΥ Υπεύθυνη Δασκάλα: Κωνσταντίνα Κωτούλα 12
ΓΙΑΤΙ Η ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΙΟ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ; Η Ακρόπολη αποτελεί το σημαντικότερο αξιοθέατο των Αθηναίων και το σήμα κατατεθέν της πόλης. Κι αυτό γιατί στην Ακρόπολη, τον Ιερό Βράχο της Αθήνας, εκφράστηκε σε όλο το μεγαλείο ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός. ΔΗΜΗΤΡΑ ΤΖΑΝΕΤΟΥ Υπεύθυνη Δασκάλα: Κωνσταντίνα Κωτούλα 13
ΓΙΑΤΙ Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ; Σύμφωνα με το κέντρο για την παγκόσμια κληρονομιά της UNESCO, ο Παρθενώνας ως τμήμα του μνημείου της Ακρόπολης έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο των μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς και αυτό μαρτυρά από μόνο του έναν προηγμένο τεχνολογικά και αισθητικά πολιτισμό που είχε αναπτυχθεί στην Αθήνα και έχει επηρεάσει σημαντικά την ανάπτυξη του σύγχρονου δυτικού κόσμου. ΣΟΦΗ ΠΛΙΑΚΟΣΤΑΜΟΥ Ο Παρθενώνας στέκεται ως κορυφαίο μνημείο εδώ και 2.500 χρόνια και αποτελεί το ύψιστο σύμβολο της δημοκρατίας, της φιλοσοφίας και της αρμονίας. Πρόκειται για το αξεπέραστο μνημείο σύμβολο του δυτικού πολιτισμού. Ο Παρθενώνας επίσης αποτελεί το πρώτο μνημείο που γράφτηκε στον "Ευρωπαϊκό Κατάλογο Πολιτιστικής Κληρονομιάς". ΠΕΤΡΙΝΑ ΝΙΚΗΤΑ Υπεύθυνη Δασκάλα: Κωνσταντίνα Κωτούλα 14
ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΡΥΣΕΛΕΦΑΝΤΙΝΟΥ ΑΓΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΘΕΑΣ ΑΘΗΝΑΣ; Η Θεά Αθηνά ήταν προστάτιδα της πόλεως των Αθηνών και προς τιμήν της ήταν και το λατρευτικό άγαλμα που στήθηκε εντός του Παρθενώνα. Πρόκειται για ένα χρυσελεφάντινο άγαλμα, έργο του περίφημου γλύπτη Φειδία που ήταν ένα πραγματικό αριστούργημα ομορφιάς, τέχνης, χάρης και επιβλητικότητας. Μας το περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια ο Παυσανίας, που το είδε στη θέση του όταν επισκέφτηκε την Αθήνα. Η περιγραφή του αγάλματος: Το ύψος του αγάλματος μαζί με το βάθρο έφτανε τα 15 μέτρα. Ήταν μια Αθηνά που στεκόταν όρθια, επιβλητική και ολοζώντανη. Φορούσε έναν αττικό χιτώνα και τα χέρια της ήταν γυμνά, φτιαγμένα από ελεφαντόδοντο. Στο δεξί της χέρι κρατούσε τη φτερωτή νίκη, που είχε ύψος 1,80εκ. Και ήταν χρυσελεφάντινη. Στο αριστερό χέρι κρατούσε ακουμπισμένα στο δάπεδο, το δόρυ και την ασπίδα. Ανάμεσα σ αυτά τα δύο υπήρχε ένα φίδι που παρίστανε τον Εριχθόνιο. Στο εσωτερικό μέρος της ασπίδας, ο μοναδικός ζωγράφος Πολύγνωτος είχε ζωγραφίσει σκηνή από τη 1η γιγαντομαχία και στο εξωτερικό υπήρχε σκηνή από τον πόλεμο του Θησέα με τις Αμαζόνες. Σ έναν από τους πολεμιστές ο Φειδίας είχε δώσει τη μορφή του Περικλή και σε έναν άλλο, σε ένα γέρο που σήκωνε μια πέτρα, τη δική του μορφή. Ο σκελετός του ήταν ένας τεράστιος ξύλινος ιστός μπηγμένος στο έδαφος. Τα γυμνά μέρη του σώματος της θεάς ήταν καμωμένα από ελεφαντόδοντο, το δε ένδυμά της από χρυσό. Οι κατηγορίες για κλοπή: Αμέσως μετά την ολοκλήρωση του αγάλματος, οι Αθηναίοι κατηγόρησαν το Φειδία πως είχε κλέψει αρκετό από το χρυσάφι που προοριζόταν για το άγαλμα και τον έφεραν σε δίκη. Μα εκείνος, που ήξερε πολύ καλά τον ανθρώπινο φθόνο, είχε λάβει τα μέτρα του. Είχε ζυγίσει το χρυσάφι που του παράδωσαν, το οποίο ήταν ακριβώς 44 τάλαντα. Το χρυσάφι στο άγαλμα το είχε τοποθετήσει με τέτοιον τρόπο, ώστε να ξεκολλάει εύκολα και να μπαίνει ξανά στη θέση του. Στη δίκη ζήτησε να βγάλουν το χρυσάφι και να το ζυγίσουν, πράγμα που έγινε. Και το βάρος του ήταν ακριβώς το ίδιο, 44 τάλαντα! Φυσικά ο Φειδίας αθωώθηκε. Αλλά, βρήκε καινούργιους μπελάδες. Τον κατηγόρησαν για ιεροσυλία, επειδή έδωσε στους δυο πολεμιστές της ασπίδας της Αθηνάς, τη μορφή του και τη μορφή του Περικλή, θα τον καταδίκαζαν οπωσδήποτε σε θάνατο, αλλά κατάφερε να δραπετεύσει και έφυγε για την Ολυμπία, όπου μαζί με τους δυο αχώριστους βοηθούς του έφτιαξε ένα καινούργιο αριστούργημα, το γιγάντιο χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία. Υπεύθυνη Δασκάλα: Κωνσταντίνα Κωτούλα 15
Το άδοξο τέλος: Τον 5ο αι. μχ. η χρυσελεφάντινη Αθηνά μεταφέρθηκε από τους χριστιανούς στην Κωνσταντινούπολη. Έκτοτε χάνονται τα ίχνη της. Φαίνεται ότι το βάθρο του αγάλματος δέχτηκε κάποια στιγμή ριζικές επισκευές, κατά πάσα πιθανότητα μετά από μεγάλη πυρκαγιά. Δεν αποκλείεται και το ίδιο το άγαλμα να υπέστη σοβαρές ζημιές ή ακόμη και να καταστράφηκε ολοσχερώς, παραμένει όμως άγνωστο αν σε περίπτωση που όντως καταστράφηκε το φειδιακό πρωτότυπο κατασκευάστηκε άλλο προς αντικατάστασή του. Δεδομένου ότι το πρωτότυπο έργο έχει πλέον χαθεί, είμαστε σε θέση να σχηματίσουμε μία εικόνα έστω και αμυδρή γι αυτό με βάση τα υπάρχοντα αντίγραφα (πρωτίστως αυτό του Βαρβακείου) και τις περιγραφές του Παυσανία και του Πλινίου. Η σημασία του Αγάλματος: Πέρα από τις σπουδαίες καλλιτεχνικές του αρετές, το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς Παρθένου, η οποία παρουσιάζεται πολυδιάστατη και πολυσήμαντη με τα σύμβολα και τις διάφορες λειτουργίες της, συμπυκνώνει κατά τον καλύτερο τρόπο τις αρχές του αθηναϊκού κράτους και τις θέσεις της αθηναϊκής πολιτικής στην πιο λαμπρή και ένδοξη φάση της ιστορίας της πόλης. Το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Νάσβιλ στο Τεννεσί, (Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής), είναι ένα αντίγραφο του Αυθεντικού αγάλματος του Παρθενώνα της Αθήνας, τόσο στο σχέδιο όσο και στο μέγεθος. Υπεύθυνη Δασκάλα: Κωνσταντίνα Κωτούλα 16