Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ

Transcript

1 ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ 18 Sunday

2 Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΠΑΕΙ ΤΑ ΕΣΜΑ ΤΗΣ Ίσως είναι το πιο αναγνωρίσιμο μνημείο παγκοσμίως, συνυφασμένο με τη δημοκρατία που γεννήθηκε και ζει(;) σε αυτήν τη χώρα. Και πληγωμένο όσο τίποτα τις τελευταίες μέρες. Παρ όλα αυτά η διαδικασία αποκατάστασής του συνεχίζεται, φέρνοντας στο φως περισσότερα κομμάτια του μεγαλείου του. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΟ Κατερίνα Γιοσμά, ο «S» συνομίλησε με την πολιτικό μηχανικό Μαρία Ιωαννίδου, διευθύντρια της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης, για την ολοκλήρωση του μεγάλου αναστηλωτικού προγράμματος του Ιερού Βράχου, το οποίο συμπίπτει δαιμονικά με την προσπάθεια του ελληνικού λαού να σηκώσει και πάλι το ανάστημά του και να ξαναβρεί τον εαυτό του και τη θέση που Ττου αξίζει στον παγκόσμιο χάρτη 19 Sunday

3 ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ Εργασίες ανατοποθέτησης αρχιτεκτονικών μελών στη βόρεια πλευρά. Ανατολική πλευρά Ναού Αθηνάς Νίκης. 20 Sunday

4 Το εσωτερικό της βόρειας πλευράς του Παρθενώνα, όπου απομακρύνονται τα ικριώματα μετά την ολοκλήρωση της αναστήλωσης. Σε ποια φάση της αναστήλωσης βρισκόμαστε τώρα; Το 2000 με τη δημιουργία της καινούριας Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης δόθηκε μέσω του τρίτου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης μια αρκετά γενναία χρηματοδότηση, η οποία αξιοποιήθηκε πλήρως, για ν αναπτυχθούν οι εργασίες στον Παρθενώνα, τα Προπύλαια και το Ναό της Αθηνάς Νίκης. Αυτήν τη στιγμή έχουν απομακρυνθεί οι σκαλωσιές από τα Προπύλαια και τον Παρθενώνα και σε δύο μήνες τελειώνει και η Νίκη. Στις 25 Μαΐου, μάλιστα, θα φιλοξενήσουμε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια, για να τον ξεναγήσουμε στο μνημείο και να του παρουσιάσουμε και φωτογραφικά όλη την πορεία των εργασιών και τη σημερινή κατάσταση της Ακρόπολης. Τι προβλέπει το επόμενο στάδιο; Η επόμενη φάση προβλέπει επεμβάσεις στη δυτική πλευρά του Παρθενώνα. Πρόκειται άλλωστε για ένα τεράστιο μνημείο με πάρα πολλά προβλήματα και γι αυτό έχει χωριστεί κατά κάποιο τρόπο σε 12 προγράμματα. Η επιλογή γίνεται ανάλογα με τη σοβαρότητα της κάθε επέμβασης. Η δυτική πλευρά είναι αυτή που αντικρίζει ο επισκέπτης με την είσοδό του στην Ακρόπολη, περνώντας τα Προπύλαια. Για το συγκεκριμένο κομμάτι έχει γίνει μελέτη, αφού η τακτική αυτή αποτελεί πάγια αρχή μας. Η μελέτη έχει εγκριθεί ήδη από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και γι αυτό το λόγο είμαστε και σε φάση έναρξης της υλοποίησής της. Χρονικά ευελπιστούμε να ξεκινήσουμε το καλοκαίρι με χρονοδιάγραμμα αποπεράτωσης τα 3-4 χρόνια. Εξαρτάται, βέβαια, και από το ύψος της σχετικής χρηματοδότησης, μέσω της οποίας ενδεχομένως εξασφαλίσουμε κι επιπλέον προσωπικό για την επίσπευση των εργασιών και την κάλυψη των αναγκών. Για την τελική ολοκλήρωση της αναστήλωσης και της αποκατάστασης όλης της Ακρόπολης θα μπορούσαμε να πούμε ότι θέλουμε τουλάχιστον 10 χρόνια ακόμη, αν και είναι παράτολμο να κάνουμε εκτιμήσεις. Γιατί ο στόχος δεν είναι να σώσουμε μόνο ένα μνημείο, αλλά και ν αντιλαμβάνονται οι επισκέπτες τη σημασία του και τη λειτουργία του. Πότε άρχισε η διαδικασία αποκατάστασης; Το 1975 δημιουργήθηκε από την πολιτεία μια επιστημονική επιτροπή, η Επιτροπή Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως, αποτελούμενη από εξειδικευμένους πανεπιστημιακούς και υπηρεσιακούς παράγοντες του υπουργείου Πολιτισμού. Ήδη όμως από το 1833 η Ακρόπολη αποτελούσε το σημείο αναφοράς του νέου ελληνικού κράτους σχετικά με τα αναπτυγμένα ευρωπαϊκά κράτη. Η πιο μεγάλη επέμβαση πάντως συντελέστηκε στις αρχές του 20 ού αιώνα από τον Νικόλαο Μπαλάνο. Θεωρείται η πιο σημαντική, καθώς έδωσε στα μνημεία τη μορφή με την οποία έγιναν γνωστά σε όλο τον κόσμο. Από την άλλη όμως, δημιούργησε πολλά προβλήματα εξαιτίας των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν όπως οι σιδερένιες ενισχύσεις που δεν προστατεύθηκαν από οξείδωση και δημιούργησαν σκουριά 21 Sunday

5 ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ στα μάρμαρα. Η εν λόγω Επιτροπή, λοιπόν, κλήθηκε ν αντιμετωπίσει μια σειρά προβλημάτων, ξεκινώντας εμπεριστατωμένες μελέτες και σχετικές επεμβάσεις. Με την πάροδο του χρόνου και σταδιακά δημιουργήθηκε το σύνολο των αρχών και η μεθοδολογία για τις επεμβάσεις στα κλασικά μνημεία της αρχαιότητας, κάτι που καθιστά τη χώρα μας πρώτη διεθνώς. Οι αναστηλώσεις σε όλον τον κόσμο γίνονται κατά το πρότυπο των αναστηλώσεων της Ακρόπολης. Ποιες είναι οι σημαντικότερες φθορές στον Παρθενώνα, πού οφείλονται και με ποια μέσα γίνεται η αποκατάσταση; Οι κυριότερες φθορές είναι δύο ειδών: οι δομικές, που σχετίζονται με τη δομή των μνημείων και σε μεγάλο βαθμό οφείλονται κυρίως σε προηγούμενη αναστήλωση αλλά και σε φυσικές αιτίες όπως οι σεισμοί, η φυσική γήρανση των υλικών αλλά και οι ανθρώπινες επεμβάσεις και δραστηριότητες (πυρκαγιές, βανδαλισμοί, καταπατήσεις), και η ρύπανση στην επιφάνεια λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Είναι πραγματικά απίστευτο το γεγονός ότι μνημεία ετών θα μπορούσαν να ήταν σε πολύ καλύτερη κατάσταση, αν δεν επενέβαινε πολλαπλώς και ποικιλοτρόπως ο ανθρώπινος παράγοντας! Η αποκατάσταση έγινε με τα καλύτερα υλικά που υπάρχουν, ώστε να εξασφαλιστεί η -όσο το δυνατό- μακροβιότητα του έργου. Ποιες ειδικότητες εργάζονται και με ποια τεχνολογικά μέσα; Μηχανικοί όλων των ειδικοτήτων (αρχιτέκτονες, πολιτικοί μηχανικοί, τοπογράφοι, μηχανολόγοι μηχανικοί), συντηρητές, αρχαιολόγοι, μαρμαροτεχνίτες, εκμαγείς, χειριστές Η/Υ και διοικητικό προσωπικό. Συνολικά είμαστε γύρω στα 160 άτομα. Έχουμε υπάρξει και 240 Τα κομμάτια που φυλάσσονται στο Μουσείο της Ακρόπολης θα επιστρέψουν μετά την αναστήλωση; Σίγουρα όχι, μιας και τα γλυπτά απομακρύνθηκαν, για να διασωθούν και για λόγους προστασίας από την όξινη βροχή. Συνοπτικά ν αναφέρω ότι έχουν μεταφερθεί γλυπτά από το δυτικό αέτωμα του Παρθενώνα, οι Καρυάτιδες καθώς και μετόπες από τη βόρεια πλευρά. Είστε αισιόδοξη ως προς την επιστροφή των μαρμάρων από τη Βρετανία; Σχεδιάζετε ή έχετε προβεί σε κάποια σχετική κίνηση ως Υπηρεσία; Κομμάτια του Παρθενώνα υπάρχουν και στο Μόναχο, στη Σικελία, στο Παρίσι αλλά και σε άλλα μουσεία. Τα περισσότερα, βέβαια, τα συναντάμε στο Βρετανικό Μουσείο. Και το σίγουρο είναι πως, αν τα ανακτούσαμε, θα τα επιστρέφαμε στο μνημείο και όχι στο Μουσείο. Ως Υπηρεσία προφανώς και δεν είμαστε ενάντια στην επιστροφή τους! Ωστόσο, δεν είναι δουλειά μας να προβούμε σε κάποια ενέργεια. Είναι καθαρά μια πολιτική πράξη. Ποια είναι η γνώμη σας για την πρόσφατη κατάληψη του μνημείου από πολίτες ως ένδειξη διαμαρτυρίας; Θεωρώ ότι τα μνημεία δε θα πρέπει να χρησιμοποιούνται γι αυτό το σκοπό, πόσο μάλλον ένα μνημείο όπως η Ακρόπολη που είναι το σύμβολο της χώρας μας. Δεν μπορούμε να τα μεταχειριζόμαστε με αυτόν τον τρόπο, ακόμη και αν οι διεκδικήσεις μας είναι σεβαστές. s Η δυτική όψη των Προπυλαίων μετά την αναστήλωση. 22 Sunday

6 Ανατολική όψη Προπυλαίων μετά την αναστήλωση. Αναστηλωμένες οροφές. «Με την πάροδο του χρόνου και σταδιακά δημιουργήθηκε το σύνολο των αρχών και η μεθοδολογία για τις επεμβάσεις στα κλασικά μνημεία της αρχαιότητας, κάτι που καθιστά τη χώρα μας πρώτη διεθνώς. Οι αναστηλώσεις σε όλο τον κόσμο γίνονται κατά το πρότυπο των αναστηλώσεων της Ακρόπολης». 23 Sunday