Παγκόσμια Κλιματική Αλλαγή. Global Change / Climate Change

Transcript

1 Παγκόσμια Κλιματική Αλλαγή Global Change / Climate Change Ένα θέμα που καίει... Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

2 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Τι είναι Παγκόσμια Κλιματική Αλλαγή ; Η αργή και σταθερή μεταβολή του γήινου κλίματος, τόσο μέσω των φυσικών, όσο και των ανθρωπογενών επιδράσεων

3 Η Παγκόσμια Κλιματική Αλλαγή στον Τύπο Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

4 Η Παγκόσμια Κλιματική Αλλαγή στον Τύπο Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

5 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Συμπτώματα» στο περιβάλλον από την ΠΚΑ ; Άμεσα - Έμμεσα Έντονες μεταβολές θερμοκρασίας (ακρότατα) [έδαφος-καθ υψος] Ακραία καιρικά φαινόμενα (Ξηρασία-Βροχοπτώσεις- Χιονοπτώσεις) Τήξη πάγων Ανύψωση της στάθμης της θάλασσας Δασικές πυρκαϊές Μεταβολή της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας Αλλαγές στα οικοσυστήματα και στην βιοπικοιλότητα (χλωρίδα-πανίδα-ποτάμια- λίμνες-ωκεανοί ωκεανοί...) Εξάπλωση ασθενειών Μετακίνηση πληθυσμών

6 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Συμπτώματα» στο περιβάλλον από την ΠΚΑ ; Αύξηση θερμοκρασίας Άμεσα - Έμμεσα

7 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Συμπτώματα» στο περιβάλλον από την ΠΚΑ ; Άμεσα - Έμμεσα Αύξηση θερμοκρασίας Mt. Pinatubo (1991)

8 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Συμπτώματα» στο περιβάλλον από την ΠΚΑ ; Άμεσα - Έμμεσα Αύξηση θερμοκρασίας

9 Συμπτώματα» στο περιβάλλον από την ΠΚΑ ; Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Τήξη πάγων Άμεσα - Έμμεσα

10 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Συμπτώματα» στο περιβάλλον από την ΠΚΑ ; Άμεσα - Έμμεσα Τήξη πάγων (Geog. Inst. Zurich)

11 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Συμπτώματα» στο περιβάλλον από την ΠΚΑ ; Άμεσα - Έμμεσα Toess, Aug Ξηρασία (ακρότατα)

12 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Συμπτώματα» στο περιβάλλον από την ΠΚΑ ; Ανύψωση της στάθμης της θάλασσας Εξαφάνιση νησιών-υφάλων Άμεσα - Έμμεσα

13 Συμπτώματα» στο περιβάλλον από την ΠΚΑ ; Άμεσα - Έμμεσα Ανύψωση της στάθμης της θάλασσας Εξαφάνιση νησιών-υφάλων Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

14 Συμπτώματα» στο περιβάλλον από την ΠΚΑ ; Άμεσα - Έμμεσα Ανύψωση της στάθμης της θάλασσας Εξαφάνιση νησιών-υφάλων Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

15 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Συμπτώματα» στο περιβάλλον από την ΠΚΑ ; Άμεσα - Έμμεσα Ακραία καιρικά φαινόμενα (Ξηρασία-Βροχοπτώσεις- Χιονοπτώσεις)

16 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Συμπτώματα» στο περιβάλλον από την ΠΚΑ ; Άμεσα - Έμμεσα Δασικές πυρκαϊές (Καναδάς, Σιβηρία, Αφρική, Αμαζόνιος, Αυστραλία)

17 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Συμπτώματα» στο περιβάλλον από την ΠΚΑ ; Άμεσα - Έμμεσα Αλλαγές στα οικοσυστήματα και στην βιοπικοιλότητα (χλωρίδα-πανίδα-ποτάμια- λίμνες-ωκεανοί ωκεανοί...)

18 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Συμπτώματα» στο περιβάλλον από την ΠΚΑ ; Άμεσα - Έμμεσα Αύξηση θερμοκρασίας Ευνοούνται τα παράσιτα & βακτήρια Εξάπλωση ασθενειών Μετακίνηση πληθυσμών Μεταναστεύσεις-Πρόσφυγες Δημιουργία γεω-πολιτικών και οικονομικών εντάσεων & εξαρτήσεων

19 Η ΠΚΑ είναι εξαιρετικά πολύπλοκο φαινόμενο με πολλαπλές αλληλεπιδράσεις! Βιοποικιλότητα Ερημοποίηση Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

20 Πόσο καλά γνωρίζουμε τις μεταβολές του κλίματος στο παρελθόν; Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

21 Τι προκαλεί την ΠΚΑ ; Ανθρωπογενείς και φυσικές επιδράσεις 1) Εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου 2) Εκπομπή αερίων που καταστρέφουν το όζον (CFCs, κλπ) 3) Εκπομπή αιωρούμενων σωματιδίων Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

22 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, «Ανάπτυξη» Τι προκαλεί την ΠΚΑ ; Ανθρωπογενείς και φυσικές επιδράσεις Εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου (CO 2, CH 4, N 2 O, CFCs, Αερολύματα, O 3 ) + Η 2 Ο Φαινόμενο του θερμοκηπίου

23 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Τι προκαλεί την ΠΚΑ ; Ο κύκλος του άνθρακα

24 Φαινόμενο του θερμοκηπίου Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

25 Φαινόμενο του θερμοκηπίου Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

26 Φαινόμενο του θερμοκηπίου Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

27 Επίδραση των αιωρούμενων σωματιδίων στο γήινο κλίμα Σκέδαση ηλιακής ακτινοβολίας μικρού μήκους κύματος Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Απορρόφηση ακτινοβολίας μεγάλου μήκους κύματος...τούτο εξαρτάται από τη χημική τους σύσταση...

28 Επίδραση των αιωρούμενων σωματιδίων στο γήινο κλίμα Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

29 Επίδραση των αιωρούμενων σωματιδίων στο γήινο κλίμα Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

30 Η καταστροφή του στρατοσφαιρικού όζοντος Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

31 Η καταστροφή του στρατοσφαιρικού όζοντος Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

32 Η καταστροφή του στρατοσφαιρικού όζοντος Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

33 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Μεταβολή του ατμοσφαιρικού όζοντος Συμπέρασμα: Η μεταβολή (αύξηση/καταστροφή) του ατμοσφαιρικού όζοντος προκαλεί αλλαγές στην θερμοκρασία της ατμόσφαιρας μεταβολή στην κίνηση των αερίων μαζών αλλαγή στο κλίμα

34 Η Παγκόσμια Κλιματική Αλλαγή επιδρά στο ενεργειακό ισοζύγιο της γης Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

35 Mέση κατακράτηση (θέρμανση/ψύξη) ακτινοβολίας (W/m 2 ) για το έτος 2000 σε σύγκριση με το έτος 1750 Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

36 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Επιπτώσεις της ΠΚΑ (πολυ-κριτηριακές) Περιβαλλοντικές Κοινωνικές Πολιτικές Οικονομικές ΠΟΛΥ ΕΝΤΟΝΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΑΝΑΔΡΑΣΗΣ

37 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Μέτρα μείωσης των επιπτώσεων της ΠΚΑ Πρωτόκολλο του Κυότο Εφαρμογή: 16/02/2005 (Κοινοτική Οδηγία 2003/87/ΕΚ) Υπογραφή από τα περισσότερα κράτη (140 χώρες: ΕΕ, Ρωσία, Κίνα, Ιαπωνία, Ινδία, Βραζιλία...), όχι όμως από τις ΗΠΑ. Στόχος: μείωσητωνεκπομπώντωναερίωντουθερμοκηπίουαπό το 2008 και μετά, κατά ένα ποσσοτό (5-10%), τωνεπιπέδωντου 1990 Ελλάδα: αύξηση εκπομπών 25% (έως ) σε σχέση με το 1990 (2004: εκπομπή 140 εκατ. τόννων/χρόνο)

38 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Μέτρα μείωσης των επιπτώσεων της ΠΚΑ Μείωση ενεργειακών απωλειών σπατάλης ενεργειακών πόρων Εξοικονόμηση ενέργειας: Βιομηχανία-Μεταφορές-Οικιακή κατανάλωση Αγροτική παραγωγή (ανάπτυξη βιολογικών καλλιεργειών) Επένδυση σε νέες (λιγότερο ενεργοβόρες) τεχνολογίες Ανάπτυξη μέσων μαζικής μεταφοράς-εναλλακτικής μετακίνησης Ανάπτυξη-χρήση ανανεώσιμων/εναλλακτικών πηγών ενέργειας Χρήση φυσικού αερίου-υδρογόνου

39 Ο καθαρός αέρας είναι ελεύθερο αγαθό ; Ο οικονομικά ισχυρός μπορεί και ρυπαίνει (Ο ρυπαίνων πληρώνει) Εμπορία Ρύπων Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

40 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Τι είναι το εμπόριο των ρύπων Ανταλλαγή δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου (πχ. CO 2 ) Πχ. η Γερμανία αγοράζει δικαιώματα από την Φινλανδία Κατάρτηση Εθνικού Σχεδίου κατανομής εκπομπών

41 Τι είναι το εμπόριο των ρύπων Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

42 Πρωτόκολλο Κυότο & Εφαρμογή εμπορίας ρύπων: Οι ρύποι αποκτούν τιμή (αξία)! (~ / τόννος) Πλεονεκτήματα Επιτρέπει στις ισχυρότερες χώρες να αναπτυχθούν Μείωση της ανεργίας Μείωση ρύπων (τεχνολογικές βελτιώσεις & επένδυση σε νέες τεχνολογίες) δυνατότητα πώλησης δικαιωμάτων σε υψηλή τιμή (έσοδα) ή ανάγκη εφαρμογής τεχνολογιών (εναλλακτικές/ήπιες μορφές ενέργειας) Αδειοδότηση μόνον τεχνολογικά σύγχρονων βιομηχανιών Χρήση φυσικού αερίου Σχετικά αναπτυξιακά έργα Μείωση εξάρτησης από το πετρέλαιο Χάραξη εθνικής πολιτικής

43 Πρωτόκολλο Κυότο & Εφαρμογή εμπορίας ρύπων: Οι ρύποι αποκτούν τιμή (αξία)! (~ / τόννος) Μειονεκτήματα Επιδείνωση της ΠΚΑ (πρβλ. Συντελεστή δόμησης) Ευνοεί ισχυρές οικονομίες Δημιουργεί έντονη πολιτική-οικονομική-τεχνολογική εξάρτηση από ισχυρότερα κράτη Πολεμικές συρράξεις (πχ. έλεγχος κοιτασμάτων πετρελαίου) Κόστος τόννου CO 2 (Χρηματιστήριο) Δαπάνη 150 εκατ. /χρόνο (Ελλάδα) Αύξηση κόστους προϊόντων & διαβίωσης Μείωση ανταγωνιστικότητας οικονομίας & των επιχειρήσεων (+ πρόστιμα /τόννο CO 2 ) Επιπτώσεις στην αγορά ηλεκτρισμού πορεία των ιδιωτικών επενδύσεων Αύξηση ανεργίας Πιθανότητα αύξησης πυρηνικών εργοστασίων

44 Εφαρμογή ή όχι της εμπορίας ρύπων Πρωτόκολλου του Κυότο Υπάρχει μεγάλος φόβος να φθάσουμε σε σημείο μη επιστροφής, και τότε θα είναι πλέον πολύ αργά... Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

45 Μελλοντικά Σενάρια Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

46 Μελλοντικά Σενάρια Περιβάλλον και Ανάπτυξη,

47 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Μελλοντικά Σενάρια (Ελλάδα) Θερμοκρασία Μέση μέγιστη θερμοκρασία του Ιουλίου για την περίοδο (Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών) Μέση μέγιστη θερμοκρασία του Ιουλίου για την περίοδο (Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών)

48 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Μελλοντικά Σενάρια (Ελλάδα) Θερμοκρασία Μέση ελάχιστη θερμοκρασία του Ιουλίου για την περίοδο (Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών) Μέση ελάχιστη θερμοκρασία του Ιουλίου για την περίοδο (Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών)

49 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Προτεινόμενες λύσεις...(υπερ-κατα) Ανακύκλωση Χρήση φυσικού αερίου Χρήση υβριδικών αυτοκινήτων Χρήση υδρογόνου (καύσιμο αυτοκινήτων) Εξοικονόμηση ενέργειας Επένδυση σε νέες τεχνολογίες Χρήση ανανεώσιμων/εναλλακτικών πηγών ενέργειας Χρήση πυρηνικής ενέργειας (υπέρ-κατά)

50 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Βιβλιογραφικές πηγές Houghton, J., The Physics of Atmospheres, Cambridge University Press, 2nd edition, Cambridge, Houghton, J., Global Warming, Cambridge University Press, 2nd edition, Cambridge University Press, Cambridge, Houghton, J. T., Y. Ding, D. J. Griggs, M. Noguer, P.J. van der Linden and D. Xiaosu, Climate Change 2001: The Scientific Basis. Contribution of Working Group I to the Third Assessment Report of the Intergovermental Panel on Climate Change (IPCC), Cambridge University Press, Cambridge, Finlayson-Pitts, B., Chemistry of the Upper and Lower Atmosphere: Theory, Experiments, and Applications, Academic Press, N.York, Gribbin, J., «Το θερμοκήπιο ΓΗ», σσ. 545, Εκδόσεις Ωρόρα, Peixoto, J., A. Oort, Physics of Climate, American Institute of Physics, N. York, Pringle, L., Ecology: Science of Survival, pp. 152, MacMillan Publ., New York, 1971.

51 Περιβάλλον και Ανάπτυξη, Βιβλιογραφικές πηγές Ramonet, I., «Η γεωπολιτική του χάους», Εκδόσεις Πόλις, 3η έκδοση, Samuel, P., «Οικολογία: Χαλάρωση ή Δαιμονικός κύκλος», σσ. 352, Εκδόσεις Νεφέλη, Seinfeld, J. and S. Pandis, Atmospheric Chemistry and Physics: From Air Pollution to Global Change, J. Wiley and Sons, N.York, Spiro, T., W. Stigliani, Chemistry of the Environment, 2 nd Edition, pp. 490, Prentice Hall, N. Jersey, Stull, R., Meteorology for Scientists and Engineers, Brooks Cole, USA, Πληθώρα άρθρων στα περιοδικά Science, Nature, J. Geophysical Research, Atmospheric Chemistry and Physics, Geophysical Research Letters καθώς και σε διάφορες εφημερίδες. Ευώνυμος Οικολογική Βιβλιοθήκη (Αγίων Ασωμάτων 9Γ, Θησείο) Τηλ (