ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρ λογος... 15

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρ λογος... 15"

Δαρείος Γιαννακόπουλος
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρ λογος ΚΕΦΑΛΑΙO ΠΡΩΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 1.1. Εισαγωγή Προστασία δίχως σ στηµα - Aπ την προχριστιανική περίοδο µέχρι τον Μεσαίωνα O Μεσαίωνας αναδεικν ει τις πρώτες οργανωµένες µορφές πρ νοιας Απ την Aναγέννηση µέχρι τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα Η Βιοµηχανική Επανάσταση και η αβεβαι τητα των εργατών Η Γαλλική Επανάσταση Η βάση της κοινωνικής ασφάλισης τον 19ο αιώνα στην Ευρώπη H κοινωνική ασφάλιση και η κοινωνική προστασία στα νε τερα χρ νια Η απαρχή των συστηµάτων κοινωνικής ασφάλισης O 20 ς αιώνας: O αιώνας της κοινωνικής ασφάλισης H οδ σσεια του κράτους πρ νοιας στην Eυρώπη µετά τον Β Παγκ σµιο Π λεµο Tο κεφαλαιοποιητικ σ στηµα στην κοινωνική ασφάλιση Η Ευρώπη και το κράτος πρ νοιας H κοινωνική ασφάλιση στη νε τερη Eλλάδα: Iστορική επισκ πηση

...................... 31 1.4.1. Η Βιοµηχανική Επανάσταση και η αβεβαι τητα των εργατών.. 32 1.4.2. Η Γαλλική Επανάσταση................................... 33 1.4.3. Η βάση της κοινωνικής ασφάλισης τον 19ο αιώνα στην Ευρώπη.

2 8 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Η δεκαετία του 1930: Η υποχρεωτική ασφάλιση, η επικουρική ασφάλιση και η διεθνής κρίση του Η µεταπολεµική περίοδος H κοινωνική προστασία σήµερα στον κ σµο Συµπεράσµατα ΚΕΦΑΛΑΙO ΕΥΤΕΡΟ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ 2.1. Εισαγωγή Η τυπολογία των κοινωνικών συστηµάτων στην Ευρώπη Η τυπολογία του Titmuss Η τυπολογία του Esping-Andersen Η τυπολογία του Ferrera Το Ευρωπαϊκ Κοινωνικ Μοντέλο Κοινωνικές προκλήσεις απάνες κοινωνικής προστασίας Κοινωνικές δαπάνες ως ποσοστ του ΑΕΠ Η διάρθρωση των δαπανών κοινωνικής προστασίας ιαχρονική εξέλιξη των δαπανών Πολιτικοί κ κλοι και κοινωνικές δαπάνες ΚΕΦΑΛΑΙO ΤΡΙΤΟ H ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ 3.1. Εισαγωγή Η πολιτική και η οικονοµική σηµασία της κοινωνικής ασφάλισης Το κοινωνικο-ασφαλιστικ σ στηµα Τα βασικά χαρακτηριστικά εν ς προγράµµατος της κοινωνικής ασφάλισης Η κοινωνική ασφάλιση ως σ στηµα Τα µέρη εν ς κοινωνικο-ασφαλιστικο συστήµατος Η αλληλεπίδραση της κοινωνικής ασφάλισης και του οικονοµικο περιβάλλοντος Βασική τυποποίηση των συστηµάτων ασφάλισης H χρηµατοδ τηση των ασφαλιστικών συστηµάτων Σ γχρονα ασφαλιστικά συστήµατα Oι κλάδοι υγείας και σ νταξης στην ιδιωτική ασφάλιση Συνταξιοδοτικά συστήµατα: Το διανεµητικ και το κεφαλαιοποιητικ

2. Η τυπολογία των κοινωνικών συστηµάτων στην Ευρώπη...... 73 2.2.1. Η τυπολογία του Titmuss.................................. 75 2.2.2. Η τυπολογία του Esping-Andersen.......................... 76 2.

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα διανεµητικών και κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστηµάτων Η κρίση της κοινωνικής ασφάλισης και οι στρατηγικές αντιµετώπισής της Πώς φτάσαµε στην περίοδο της κρίσης στην Ευρώπη και συγκριτικά στον υπ λοιπο κ σµο Πώς αντιµετώπισε η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι διεθνείς οργανισµοί την κρίση της κοινωνικής ασφάλισης και του συνταξιοδοτικο της κλάδου Oι διαρθρωτικές τάσεις του ασφαλιστικο συστήµατος και του συνταξιοδοτικο του κλάδου για τις χώρες της Ε.Ε Συµπεράσµατα ΚΕΦΑΛΑΙO ΤΕΤΑΡΤΟ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΙΑΝΟΜΗΣ ΤΟΥ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΟΣ 4.1. Εισαγωγή Έννοιες εισοδήµατος Εισ δηµα απ απασχ ληση Θεωρίες της προσωπικής διανοµής του εισοδήµατος Θεωρίες ατοµικών χαρακτηριστικών και επιλογής Θεωρίες της κατατµηµένης αγοράς εργασίας Θεωρία ανθρωπίνου κεφαλαίου Η θεωρία των εξισωτικών διαφορών Η θεωρία της αποδοτικ τητας των αµοιβών Συλλογικές διαπραγµατε σεις: Θεωρητικές προσεγγίσεις Εναλλακτικές θεωρίες της διανοµής του εισοδήµατος Η θεωρία της εσωτερικής αγοράς εργασίας Θεωρίες της κατατµηµένης αγοράς εργασίας και ριζοσπαστικές απ ψεις Η θεωρία υποτίµησης Η προσέγγιση του δυαδικο τοµέα της οικονοµίας: η προσέγγιση του Kuznets Κριτική στις θεωρίες της κατατµηµένης αγοράς εργασίας, εµπειρικές ενδείξεις Συµπεράσµατα

Πώς αντιµετώπισε η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι διεθνείς οργανισµοί την κρίση της κοινωνικής ασφάλισης και του συνταξιοδοτικο της κλάδου........................ 168 3.

4 10 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙO ΠΕΜΠΤΟ ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΤΩΧΕΙΑ 5.1. Ιστορική διάσταση της φτώχειας Θεωρίες φτώχειας Φτώχεια και Κοινωνικ ς αρβινισµ ς Η υποκουλτο ρα της φτώχειας Φτώχεια και κοινωνικ ς αποκλεισµ ς Μεθοδολογικές προσεγγίσεις µέτρησης της φτώχειας Εισαγωγικά σχ λια για τη γραµµή της φτώχειας O ορισµ ς του εισοδήµατος και οι κλίµακες ισοδυναµίας ρια φτώχειας Μέτρηση της φτώχειας Απ λυτο ριο της φτώχειας: Η προσέγγιση βασικών αναγκών Σχετικ ριο της φτώχειας Υποκειµενική µέθοδος Άλλες µέθοδοι Η νοµική ή πολιτική µέθοδος Oι δείκτες του Oργανισµο Ηνωµένων Εθνών Συµπεράσµατα ΚΕΦΑΛΑΙO ΕΚΤΟ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΙΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗ ΦΤΩΧΕΙΑ 6.1. Εισαγωγή Αξιωµατικά κριτήρια ισοκατανοµής O βαθµ ς ανισοκατανοµής O πληθυσµ ς του δείγµατος Αµετάβλητοι δείκτες (invariant) απ τις µονάδες µέτρησης Η αρχή της µεταβίβασης εισοδήµατος Μέτρα ανισοκατανοµής του εισοδήµατος Το ε ρος Τεταρτηµ ρια Σχετικές αποκλίσεις απ το µέσο Μ ιακ µανση Μέση (τυπική) απ κλιση τετραγώνου Συντελεστής µεταβλητ τητας Λογαριθµική διακ µανση ή λογαριθµική µέση απ κλιση Συντελεστής Gini O δείκτης του Theil O δείκτης του Atkinson

......... 237 5.3.1. Εισαγωγικά σχ λια για τη γραµµή της φτώχειας.............. 238 5.3.2. O ορισµ ς του εισοδήµατος και οι κλίµακες ισοδυναµίας....... 238 5.3.3. ρια φτώχειας........................................... 240 5.

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Μια κριτική θεώρηση στα µέτρα ανισοκατανοµής είκτες οικονοµικής φτώχειας Αξιωµατικά κριτήρια των δεικτών φτώχειας Μέτρα φτώχειας Συµπεράσµατα ΚΕΦΑΛΑΙO ΕΒ ΟΜΟ OΙ ΕΙΚΤΕΣ ΤΟΥ ΛΑΕΚΕΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ 7.1. Εισαγωγή Σ ντοµο ιστορικ Η Ανοιχτή Μέθοδος Συντονισµο για την Κοινωνική Ενσωµάτωση Κ ριοι και δευτερε οντες δείκτες Πηγές δεδοµένων µέτρησης των δεικτών του Λάεκεν Η έρευνα πάνελ των νοικοκυριών European Community Household Panel (ECHP) H Έρευνα Εισοδήµατος και Συνθηκών ιαβίωσης των Νοικοκυριών (EU-SILC) Παραδείγµατα εφαρµογής των δεικτών του Λάεκεν είκτες οικονοµικής ανισ τητας Φτώχεια κατά ηλικία και κατάσταση απασχ λησης Η φτώχεια πριν και µετά τις κοινωνικές µεταβιβάσεις Εθνικ Σχέδιο ράσης για την Κοινωνική Ενσωµάτωση Συµπεράσµατα ΚΕΦΑΛΑΙO ΟΓ ΟΟ TΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 8.1. Εισαγωγή H δοµή του ασφαλιστικο συστήµατος στην Eλλάδα Τα είδη της ασφάλισης Η διάρθρωση του ασφαλιστικο συστήµατος κατά φορέα και είδος παρεχ µενης προστασίας ασφαλιστικοί κλάδοι Η ιοίκηση των Ασφαλιστικών Ταµείων Η περιουσία των ασφαλιστικών ταµείων και η αξιοποίησή της Oι π ροι και τα έσοδα Oι δαπάνες-έξοδα των ασφαλιστικών φορέων Η αξιοποίηση της περιουσίας των Ασφαλιστικών Ταµείων

1. Εισαγωγή.................................................... 299 7.2. Σ ντοµο ιστορικ............................................ 299 7.3. Η Ανοιχτή Μέθοδος Συντονισµο για την Κοινωνική Ενσωµάτωση.

6 12 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 8.4. Η κρίση της κοινωνικής ασφάλισης στην Eλλάδα Το χρηµατοδοτικ πρ βληµα εκδηλώνεται µε τη δηµιουργία ελλειµµάτων Εξωγενή αίτια για τα προβλήµατα του Ασφαλιστικο Ενδογενή αίτια για τα προβλήµατα του Ασφαλιστικο Oι πρ σφατες µεταρρυθµιστικές παρεµβάσεις στο ελληνικ ασφαλιστικ σ στηµα και τα αποτελέσµατά τους Η περίοδος : Η κρίση και οι πρώτες παρεµβάσεις O 21ος αιώνας: Πιέσεις της ελληνικής κυβέρνησης απ τους διεθνείς Oργανισµο ς, την Τράπεζα της Ελλάδος και τα αυξαν µενα ελλείµµατα Η ευρωπαϊκή εµπειρία προτείνει για το Ασφαλιστικ Συµπεράσµατα ΚΕΦΑΛΑΙO ENATΟ TΟ ΣΥΝΤΑΞΙΟ ΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΝ EΛΛΑ Α 9.1. Εισαγωγή Το διανεµητικ συνταξιοδοτικ σ στηµα στην Eλλάδα Τα προβλήµατα του ελληνικο συνταξιοδοτικο συστήµατος Oι δείκτες µελέτης του ελληνικο συνταξιοδοτικο συστήµατος Η ανισ τητα στο ελληνικ συνταξιοδοτικ σ στηµα Το κ στος του συνταξιοδοτικο συστήµατος Τα αίτια και τα χαρακτηριστικά των προβληµάτων του ελληνικο διανεµητικο συστήµατος Mεταρρυθµίσεις, προτροπές και τάσεις για το µέλλον του συνταξιοδοτικο συστήµατος Oι πιθανές δοµικές µεταβολές στο ελληνικ ασφαλιστικ σ στηµα και η διάρθρωση του συνταξιοδοτικο συστήµατος Συµπεράσµατα ΚΕΦΑΛΑΙO ΕΚΑΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Εισαγωγή Έννοιες απασχ λησης και ανεργίας Μορφές ανεργίας Πολιτικές απασχ λησης στην Ευρώπη Η Σ νοδος Κορυφής της Λισαβ νας

5.1. Η περίοδος 1980-1990: Η κρίση και οι πρώτες παρεµβάσεις..... 376 8.5.2.

7 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ H Ανοιχτή Μέθοδος Συντονισµο (Open Method of Coordination) Η Σ νοδος Κορυφής της Νίκαιας Oι Ευρωπαϊκοί Στ χοι για την Απασχ ληση Η απασχ ληση στις χώρες της Ε.Ε Απασχ ληση γυναικών Πολιτικές απασχ λησης στην Ελλάδα είκτες απασχ λησης Η ανεργία στην Ελλάδα Πληθωρισµ ς - ανεργία - ανάπτυξη Το Εθνικ Σχέδιο ράσης για την Απασχ ληση (ΕΣ Α) Μέτρα αντιµετώπισης της ανεργίας και α ξησης της απασχ λησης Συµπεράσµατα ΚΕΦΑΛΑΙO ΕΝ ΕΚΑΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ Εισαγωγή Oρισµ ς της φτώχειας Η δεκαετία του Η δεκαετία του 1980 και η συµβολή του EKKE Η πρώτη µελέτη του ΕΚΚΕ µε τον Σάκη Καράγιωργα Η δε τερη µελέτη του ΕΚΚΕ µε τη συµµετοχή στο Europass Σχεδιασµ ς της έρευνας ηµογραφική σ νθεση Μέτρηση της οικονοµικής ανισ τητας Αποτελέσµατα ερευνών για την εισοδηµατική ανισ τητα Μέτρηση της φτώχειας Η δεκαετία του Μελέτες της Eurostat Η φτώχεια στις 25 χώρες της Ε.Ε Τα αίτια της φτώχειας Σ γχρονες πολιτικές αντιµετώπισης της φτώχειας Ελάχιστο Εγγυηµένο Εισ δηµα Συµπεράσµατα

...................... 449 10.4.1. είκτες απασχ λησης................................... 450 10.4.2. Η ανεργία στην Ελλάδα................................. 451 10.4.3.

8 14 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙO Ω ΕΚΑΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣTΑΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ Εισαγωγή Παράγοντες που συµβάλλουν στην πολιτική Υγείας Το Ευρωπαϊκ Υγειονοµικ Μοντέλο απάνες Υγείας Μεταρρυθµίσεις στις χώρες της Ν τιας Ευρώπης Το χρονικ των µεταρρυθµίσεων στην Ελλάδα Αξιολ γηση Ιατροκεντρικές µεταρρυθµίσεις και πληθωρισµ ς γιατρών Ικανοποίηση απ το Σ στηµα Υγείας ιαχειριστικ Πλαίσιο Σ γχρονες Τεχνικές ιοίκησης Συµπεράσµατα Βιβλιογραφία

............ 512 12.4.1. Το χρονικ των µεταρρυθµίσεων στην Ελλάδα............. 515 12.5. Αξιολ γηση................................................ 523 12.5.1. Ιατροκεντρικές µεταρρυθµίσεις και πληθωρισµ ς γιατρών.

Σχετικά έγγραφα

Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ. Οικονοµική ανισότητα. ΕΡΕΥΝΑ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΙΑΒΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ 2015 (Περίοδος αναφοράς εισοδήµατος 2014)

Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ. Οικονοµική ανισότητα. ΕΡΕΥΝΑ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΙΑΒΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ 2015 (Περίοδος αναφοράς εισοδήµατος 2014) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ Πειραιάς, 23 / 6 / 2016 Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ Οικονοµική ανισότητα ΕΡΕΥΝΑ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΙΑΒΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ 2015 (Περίοδος αναφοράς εισοδήµατος