New Technologies in Security and Citizens Rights. Λίλιαν Μήτρου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Transcript

1 New Technologies in Security and Citizens Rights Λίλιαν Μήτρου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Αιγαίου

2 Νέες προκλήσεις Για την (κυβερνο)ασφάλεια Για την προστασία κρίσιμων υποδομών Για την σύλληψη, σχεδιασμό, εφαρμογή τεχνολογιών ασφάλειας Αλλά και για την προστασία δικαιωμάτων Ελευθερία Ιδιωτικότητα Προστασία προσωπικών δεδομένων 2

3 Τεχνολογίες ως απειλή κι ασπίδα προστασίας Οι τεχνολογικές δυνατότητες αυξάνουν κι εντείνουν απειλές και κινδύνους για τα πληροφοριακά συστήματα, τις υποδομές, τους οργανισμούς, τα πρόσωπα Οι τεχνολογικές δυνατότητες από την άλλη πλευρά παρέχουν το οπλοστάσιο για την αντιμετώπιση των κινδύνων αυτών. «Τεχνολογίες ασφάλειας που ενσωματώνουν τους σκοπούς και τις λειτουργίες της ολιστικής συνεκτικής στρατηγικής ασφάλειας : πρόληψη, διαλεύκανση, εφαρμογή του νόμου. Η δομική αλλαγή στην αντίληψη και αντιμετώπιση των κινδύνων θέτει την έμφαση στη συλλογή πληροφορίας και την πρόληψη. 3

4 Συλλογή πληροφοριών ως εργαλείο ασφάλειας Η συλλογή και επεξεργασία πληροφορίας /προσωπικών δεδομένων αναδεικνύεται σταδιακά και προτάσσεται εμφατικά ως ένα από τα πλέον σημαντικά εργαλεία αντιμετώπισης του εγκλήματος Ουσιώδεις αλλαγές ως προς το περιεχόμενο, τους τρόπους οργάνωσης και εκδήλωσης των ποινικών αδικημάτων και των απειλών για την ασφάλεια και την κυβερνοασφάλεια. Εξόρυξη δεδομένων/ ανάλυση δεδομένων μεγάλης κλίμακας/ διασταύρωση δεδομένων για την άντληση πληροφορίας 4

5 Σχέση ελευθερίας και ασφάλειας Η σχέση ελευθερίας και ασφάλειας υπόκειται αναμφίβολα σε μεταβολές υπό την πίεση των νέων μορφών κινδύνων και διακινδυνεύσεων ποιότητα και την ένταση των απειλών, τα πρόσληψη των απειλών αυτών από τους πολίτες και την Πολιτεία υπό την επίδραση των νέων τεχνολογικών δυνατοτήτων. 5

6 Σχέση μεταβλητής γεωμετρίας; Στην κοινωνία κινδύνων κύριο μέλημα η διαχείριση κι αντιμετώπιση του κινδύνου Διαφύλαξη της ασφάλειας με τρόπο που η επιδίωξη του στόχου αυτού να μην αποτελεί απειλή για τις ελευθερίες των προσώπων αλλά να τις υπηρετεί security means protecting people and the values of freedom and democracy so that everyone can enjoy their daily lives without fear [Council, EU / "Internal Security Strategy for the European Union: Towards a European Security Model, 5842/2/10,]" O σεβασμός των δικαιωμάτων, της ελευθερίας, των προσωπικών δεδομένων δεν είναι μεταβλητή της πολιτικής ασφάλειας αλλά ο σκοπός της 6

7 Πώς λύνεται η εξίσωση; «Πόση ασφάλεια είναι αναγκαία, ποια μέτρα την εξασφαλίζουν, αν και πόση ελευθερία θα πρέπει να περιοριστεί?» Οι κίνδυνοι αλλά και οι νέες τεχνολογίες και ο βαθμός διείσδυσής τους επηρεάζουν αναπόφευκτα την αντίληψη περί αναγκαιότητας, καταλληλότητας αναλογικότητας ενός μέσου/ μέτρου και τις «εύλογες προσδοκίες» των ατόμων ως προς την προστασία των δικαιωμάτων τους. PACT: Public Perception of Security and Privacy: Assessing Knowledge, Collecting Evidence, Translating Research into Action Ποιο είναι το δημοκρατικά ανεκτό και πρακτικά εφικτό μοντέλο; 7

8 Διαδικασίες και δομές ελέγχου Σεβασμός των αρχών και διαδικασιών, στην ύπαρξη ανεξάρτητων δομών ελέγχου, στη διάγνωση των κινδύνων όχι μόνο για την ασφάλεια αλλά και για τα δικαιώματα Οι τεχνολογίες ασφάλειας δεν είναι αξιολογικά ουδέτερες Εισαγωγή εργαλείων αποτίμησης κινδύνων κι ανάλογου σχεδιασμού 8

9 Privacy Impact Assessment Privacy by Design Aποτίμηση των επιπτώσεων στην ιδιωτικότητα, privacy impact assessment. / data protection impact assessment. Η αποτίμηση είναι αναγκαία, εντάσσεται στη διαδικασία λήψης αποφάσεων KEMEA Eφαρμογή σε ερευνητικά έργα που είναι σε εξέλιξη [P- REACT (Petty criminality diminution through search and analysis in multi-source video Capturing and archiving platform) Privacy by Design : ένταξη της παραμέτρου της ιδιωτικότητας στον σχεδιασμό και την αρχιτεκτονική τόσο των πληροφοριακών συστημάτων, των (διασυνδεδεμένων) υποδομών όσο και των επιχειρησιακών διαδικασιών και πρακτικών, και μάλιστα για όλον τον κύκλο ζωής ενός συστήματος. 9

10 Eλευθερία ως βασικό αγαθό δημοκρατίας Όταν η προστασία δεδομένων και η ελευθερία καταλήγουν αγαθά πολυτελείας, κατάλληλα μόνο για τους «ήσυχους καιρούς», τότε σίγουρα δεν διακυβεύονται μόνο τα δικαιώματα μεμονωμένων προσώπων αλλά η ίδια η βάση της δημοκρατίας. Any society that would give up a little liberty to gain a little security will deserve neither and lose both. (Β. Franklin) 10