Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ. Κεφάλαιο 2. Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 2

Transcript

1 Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ Άντε πάλι.. Για να δούµε πόσες φορές θα κάνουµε αυτή τη δουλειά Κεφάλαιο 2 Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 1 Εισαγωγή! Η λειτουργία των αγορών προσδιορίζεται από δύο βασικές δυνάµεις, την ζήτηση και την προσφορά?? Εγώ είµαι η ζήτηση ή η προσφορά;;;? Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 2 1

2 Η καµπύλη ζήτησης! Η καµπύλη ζήτησης συνδέει τη ζητούµενη ποσότητα ενός αγαθού µε την τιµή του!ο Νόµος της ς µας λεει ότι η καµπύλη ζήτησης έχει αρνητική κλίση Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 3 Ατοµική και συνολική καµπύλη ζήτησης Το οριζόντιο άθροισµα των ατοµικών καµπυλών ζήτησης µας δίνει την συνολική καµπύλη ζήτησης Συνολική Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 4 2

3 Η καµπύλη ζήτησης! Παράγοντες που µετακινούν την καµπύλη ζήτησης:! Εισόδηµα καταναλωτών! Τιµές σχετικών προϊόντων! ιαφήµιση! Καταναλωτικές προτιµήσεις! Πληθυσµός! Προσδοκίες καταναλωτών Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 5 Η συνάρτηση ζήτησης! Γενικά η συνάρτηση ζήτησης θα µπορούσε να διατυπωθεί ως Π Α = φ(τ Α, Τ i, Y, K, Λ) όπου: Π Α =ποσότητα του αγαθού Α Τ Α =τιµή του αγαθού Α Τ i =τιµή των αγαθών i=β,,ω Υ=εισόδηµα Κ=καταναλωτικές προτιµήσεις Λ=περιουσιακά στοιχεία Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 6 3

4 Η συνάρτηση ζήτησης! Η συνάρτηση ζήτησης δείχνει τη σχέση µεταξύ Π Α και Τ Α υποθέτοντας ότι οι προσδιοριστικοί παράγοντες Τ i, Y, K, και Λ παραµένουν σταθεροί, δηλαδή Π Α = φ(τ Α ) Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 7 Ελαστικότητα ζήτησης! Ο βαθµός αντίδρασης της ζητούµενης ποσότητας σε µεταβολές της τιµής µετράται από την ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιµή τόξου σηµείου ε = ( Π/ Τ)[(Τ 1 +Τ 2 )/(Π 1 +Π 2 )] ε = ( Π/ Τ)(Τ/Π) όπου: ε = ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιµή Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 8 4

5 Ερώτηση Γ Β Είναι η ελαστικότητα ίδια µεταξύ Α και Β και Β και Γ;;;; Α + - εν είναι πιο απλό να χρησιµοποιήσουµε την κλίση για την µέτρηση µεταβολών;;??? Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 9 Ελαστικότητα ζήτησης $ Μια αύξηση στην τιµή... ανελαστική ζήτηση δεν αλλάζει την ζητούµενη ποσότητα Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 10 5

6 Ελαστικότητα ζήτησης 1.Για κάθε τιµή πάνω από $4 η ζήτηση είναι µηδέν 4 απείρως ελαστική ζήτηση 2. Στην τιµή των $4, οι καταναλωτές αγοράζουν οποιαδήποτε ποσότητα 0 3. Για κάθε τιµή κάτω από $4, Η ζητούµενη ποσότητα είναι άπειρη Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 11 Ελαστικότητα ζήτησης $ Μια αύξηση 22% στην τιµή... µοναδιαίας ελαστικότητας ζήτηση οδηγεί σε 22% µείωση της ζητούµενης ποσότητας Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 12 6

7 Ελαστικότητα ζήτησης $ Μια αύξηση 22% στην τιµή... ελαστική ζήτηση οδηγεί σε 67% µείωση της ζητούµενης ποσότητας Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 13 Ελαστικότητα ζήτησης $ Μια αύξηση 22% στην τιµή... ανελαστική ζήτηση οδηγεί σε 11% µείωση της ζητούµενης ποσότητας Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 14 7

8 Ελαστικότητα ζήτησης! Προσδιοριστικοί παράγοντες ελαστικότητας! Σηµασία δαπάνης στον προϋπολογισµό του καταναλωτή! Όσο πιο σηµαντικό τόσο πιο ελαστική η ζήτηση! Ύπαρξη υποκατάστατων, συµπληρωµατικών αγαθών! Όσο περισσότερα υποκατάστατα τόσο πιο ελαστική η ζήτηση! χρόνος? Αν είναι συµπληρωµατικό άλλων αγαθών;;;?! Μακροπρόθεσµα οι καταναλωτές µπορούν να προσαρµοστούν καλύτερα στις µεταβαλλόµενες τιµές και εποµένως µακροπρόθεσµα η ζήτηση είναι πιο ελαστική Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 15 Άσκηση! Υπολογίστε την τοξοειδή ελαστικότητα της καµπύλης ζήτησης από το Α στο Β Β $5 Α Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 16 8

9 Άσκηση + % $5 4 Β Α ε = (100-50) 100 ( ) percent = = - 25 percent Η ζήτηση είναι ελαστική Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 17 Ελαστικότητα ζήτησης! Σταυροειδής ελαστικότητα ζήτησης ανάµεσα στα αγαθά Α και Β:! Η % µεταβολή στην ζητούµενη ποσότητα ενός αγαθού Α λόγω µιας µεταβολής της τάξεως του 1% στην τιµή ενόςαγαθούβ:! ε ΑΒ = ν = ( Π Α / Τ Β )(Τ Β /Π Α )! Εισοδηµατική ελαστικότητα ζήτησης: Η εισοδηµατική ελαστικότητα ζήτησης για ένα αγαθό είναι η % µεταβολή της ζητούµενης ποσότητας λόγω µιαςαύξησηςτηςτάξεωςτου1% στο εισόδηµα: µ= ( Π/ Υ)(Υ/Π) Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 18 9

10 Ελαστικότητα και πρόσοδος $4 Προσδιορισµός συνολικής προσόδου Τ Τ X Π = $400 (συνολική πρόσοδος) Π Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 19 Ελαστικότητα και πρόσοδος $4! Με ελαστική ζήτηση, Τ Π (κατά µεγαλύτερο ποσοστό) και εποµένως σε µείωση της προσόδου? $5 Πρόσοδος = $200 Πρόσοδος = $ Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 20 10

11 Ελαστικότητα και πρόσοδος! Με ανελαστική ζήτηση, Τ Π (κατά µικρότερο ποσοστό) και εποµένως σε αύξηση της προσόδου? $3 $1 Πρόσοδος = $100 Πρόσοδος = $ Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 21 Ελαστικότητα και πρόσοδος (συνολική και οριακή)! Υποθέτοντας ότι η συνάρτηση ζήτησης είναι: Τ = α βπ Τότε, η συνολική πρόσοδος είναι: ΣΠ = απ βπ 2 Και η οριακή πρόσοδος είναι: ΟΠ = dσπ/dπ = α 2βΠ Καθώς έχουµε ορίσει την ελαστικότητα ως: ε = -(dπ/dτ) x (Τ/Π) Τότε έχουµε: ε = (1/β) x (α - βπ)/π Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 22 11

12 Ελαστικότητα και πρόσοδος (συνολική και οριακή)! Κάτι που θα µας φανεί αρκετά χρήσιµο είναι η έκφραση της ΟΠ σαν συνάρτηση της ελαστικότητας. Η ΟΠ είναι: ΟΠ = dσπ/dπ = α βπ-βπ =Τ βπ = Τ[1 β(π/τ)] ΟΠ = Τ[1 1/ε] Καθώς η ελαστικότητα ισούται µε: ε = (1/β) x Τ/Π Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 23 Ελαστικότητα και πρόσοδος (συνολική και οριακή) Συνολική, οριακή πρόσοδος και ελαστικότητα Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 24 12

13 Προσδιορισµός ζήτησης από την ελαστικότητα! Αν γνωρίζουµε την ελαστικότητα της ζήτησης καθώς και την τιµή και την ποσότητα ισορροπίας και πιστεύουµε ότιη καµπύλη ζήτησης είναι γραµµική, µπορούµε να επιλύσουµε για: Π = a bτ καθώς ε = ( Π/ Τ)(Τ/Π) = -b(τ/π)! εποµένως, εάν γνωρίζουµε ταε, Τ και Π, µπορούµε να βρούµε τοb και εάν γνωρίζουµε ταb, Τ και Π, µπορούµε ναλύσουµε ωςπροςa Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 25 Άσκηση! Υπολογίστε την ελαστικότητα τιµής, την σταυροειδή ελαστικότητα και την ελαστικότητα εισοδήµατος της παρακάτω συνάρτησης ζήτησης Π Α = Τ Α + 0.5Τ Β Υ Λύση ε = -.2 (Τ Α /Π) ν = +.5 (Τ Β /Π) µ= +.04 (Υ/Π) Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 26 13

14 Η καµπύλη προσφοράς! Η καµπύλη προσφοράς συνδέει την προσφερόµενη ποσότητα ενός αγαθού µε την τιµή του!ο Νόµος της Προσφοράς Προσφορά µας λεει ότι η καµπύλη προσφοράς έχει θετική κλίση Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 27 Η καµπύλη προσφοράς! Παράγοντες που µετακινούν την καµπύλη προσφοράς:! Τιµές εισροών! Τεχνολογία και κυβερνητικές πολιτικές! Αριθµός επιχειρήσεων! Υποκατάστατα στην παραγωγή! Φορολογία, επιδοτήσεις! Φυσικοί παράγοντες Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 28 14

15 Η συνάρτηση προσφοράς! Γενικά η συνάρτηση προσφοράς θα µπορούσε να διατυπωθεί ως Π ΠΑ = φ(τ Α, Τ Σ, Φ, Ε, Τ) όπου: Π ΠΑ =ποσότητα του αγαθού Α Τ Α =τιµή του αγαθού Α Τ Σ =τιµή των εισροών Σ=1,2,.. Φ=φυσικοί παράγοντες Ε=επιδοτήσεις και φόροι Τ=τεχνολογία Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 29 Η συνάρτηση προσφοράς! Η συνάρτηση προσφοράς δείχνει τη σχέση µεταξύ Π ΠΑ και Τ Α υποθέτοντας ότι οι προσδιοριστικοί παράγοντες Τ Σ, Φ, Ε, και Τ παραµένουν σταθεροί, δηλαδή Π ΠΑ = φ(τ Α ) Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 30 15

16 Ελαστικότητα προσφοράς! Ο βαθµός αντίδρασης της προσφερόµενης ποσότητας σε µεταβολές της τιµής µετράται από την ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιµή τόξου σηµείου ε = ( Π/ Τ)[(Τ 1 +Τ 2 )/(Π 1 +Π 2 )] ε = ( Π/ Τ)(Τ/Π) όπου: ε = ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιµή Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 31 Ελαστικότητα προσφοράς! Τέλεια ελαστική: ε =! Ελαστική: ε > 1! Μοναδιαία ελαστική: ε = 1! Ανελαστική: ε < 1! Τέλεια ανελαστική: ε = 0 Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 32 16

17 Ερώτηση Εξετάστε τις επιπτώσεις που θα έχει στην αγορά σιταριού η ανακάλυψη ενός νέου πιο αποδοτικού υβριδίου? Μπορεί µια βελτίωση στις µεθόδους καλλιέργειας να αποβεί σε βάρος των αγροτών;;?? µεταλλαγµένου;;;; Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 33 Απάντηση 4. Σαν αποτέλεσµα, η συνολική πρόσοδος µειώνεται από $300 σε $ Με ανελαστική ζήτηση, µια αύξηση της προσφοράς... S 1 S οδηγεί σε µεγάλη πτώση της τιµής... $ και µια αναλογικά µικρότερη αύξηση στην ποσότητα Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 34 17

18 Απάντηση % + E D = = Η ζήτηση είναι ανελαστική Αύξηση της προσφοράς µε ανελαστική ζήτηση µειώνει τη συνολική πρόσοδο Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 35 Η ισορροπία στην αγορά Η θέση ισορροπίας είναι αυτή η οποία Προσφορά µπορεί να διατηρηθεί Ουφ!! Επιτέλους ισορροπήσαµε Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 36 18

19 Η ισορροπία στην αγορά $ Όταν υπάρχει πλεόνασµα, υπάρχει πίεση για µείωση Πλεόνασµα της τιµής Προσφορά Ζητούµενη Προσφερόµενη ποσότητα ποσότητα Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 37 Η ισορροπία στην αγορά 2.00 Όταν υπάρχει έλλειµµα, υπάρχει πίεση για αύξηση της τιµής Προσφορά $1.50 Έλλειµµα Προσφερόµενη Ζητούµενη ποσότητα ποσότητα Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 38 19

20 Μετατόπιση ζήτησης και ισορροπία 1. Ένας καύσωνας αυξάνει την ζήτηση παγωτών... $ µε αποτέλεσµα την αύξηση της τιµής και την αύξηση της ποσότητας Νέο σηµείο ισορροπίας Αρχική ισορροπία Προσφορά D 1 D Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 39 Μετατόπιση προσφοράς και ισορροπία Νέο σηµείο ισορροπίας S 2 1. Μία χαλαζόπτωση µειώνει την προσφορά ντοµάτας... S 1 $ µε αποτέλεσµα την αύξηση της τιµής... Αρχική ισορροπία 3. και τη µείωση της ποσότητας Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 40 20

21 Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ Πάει κι αυτό Τέλος 2 ου Κεφαλαίου Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 41 Άσκηση Η ζήτηση για κοµπιούτερ δίνεται από την εξίσωση: Τ Κ =12.4 4Π Κ Η προσφορά κοµπιούτερ: Τ Κ = Π ΠΚ Κάνε το διάγραµµα της προσφοράς και ζήτησης βρες την τιµή και ποσότητα ισορροπίας Υποθέστε µια µετακίνηση της ζήτησης: Τ Κ =15.4 4Π Κ Απεικόνισε την µετακίνηση στο διάγραµµα και την υπολόγισε νέα ισορροπία Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 42 21