Δοκίμια Οικονομικής Ανάλυσης

Transcript

1 Δοκίμια Οικονομικής Ανάλυσης Ενοποιημένη Βάση Δεδομένων των Ερευνών Οικογενειακού Προϋπολογισμού 1984/85, 1990/91, 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16 Αλέξανδρος Πολυκάρπου Κέντρο Οικονομικών Ερευνών Αρ Δεκέμβριος 2018 Επιμέλεια έκδοσης: Σοφία N. Ανδρέου

2 Χορηγοί ΚOE (κατά αλφαβητική σειρά) Central Bank of Cyprus Directorate General for European Programmes, Coordination and Development Economics Department, University of Cyprus Ministry of Finance University of Cyprus Οι απόψεις που εκφράζονται στα δημοσιεύματα του ΚΟΕ είναι των συγγραφέων μόνο και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά το ΚΟΕ και τους χορηγούς του. ii

3 Ενοποιημένη Βάση Δεδομένων των Ερευνών Οικογενειακού Προϋπολογισμού 1984/85, 1990/91, 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16 Αλέξανδρος Πολυκάρπου 1, 2 Περίληψη Στόχος της συγκεκριμένης εργασίας είναι η ενοποίηση των στοιχείων από τις έξι Έρευνες Οικογενειακού Προϋπολογισμού που έχει διεξαγάγει η Στατιστική Υπηρεσία της Κύπρου κατά την περίοδο σε μια ενιαία βάση δεδομένων. Η ενοποιημένη αυτή βάση περιέχει πληροφορίες σε ατομικό επίπεδο για τα δημογραφικά, εισοδηματικά και άλλα χαρακτηριστικά των ερωτηθέντων καθώς και πληροφορίες για τις δαπάνες και άλλα χαρακτηριστικά σε επίπεδο νοικοκυριού. Οι ΕΟΠ που ενοποιήθηκαν είναι αυτές των 1984/85, 1990/91, 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16. 1 Η ενοποίηση των στοιχείων της Έρευνας Οικογενειακού Προϋπολογισμού του 2015/16 βασίστηκε σημαντικά σε προηγούμενη δουλειά που έγινε από τους Αναστάση Γεωργίου, Δήμητρα Κωμοδρόμου και Αλέξανδρο Πολυκάρπου στα πλαίσια του ΔΟΑ «Ενοποιημένη βάση δεδομένων των Ερευνών Οικογενειακού Προϋπολογισμού 1984/85, 1990/91, 1996/97 και 2002/03» και από τους Σοφία Ανδρέου, Χρήστο Κουτσαμπέλα και Αλέξανδρο Πολυκάρπου στα πλαίσια του ΔΟΑ «Ενοποιημένη βάση δεδομένων των Ερευνών Οικογενειακού Προϋπολογισμού 1984/85, 1990/91, 1996/97, 2003 και 2009». 2 polycarpou@ucy.ac.cy iii

4 iv

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ EXECUTIVE SUMMARY... VII 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ALLPERSONS ALLINCOME ALLINCOMEΗ ALLEXPENDITURE ALLHHOLDS ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ v

6 vi

7 The Unified Database of Household Budget Surveys 1984/85, 1990/91, 1996/97, 2003, 2009 and 2015/16 Alexandros Polycarpou 3 EXECUTIVE SUMMARY The objective of this paper is the unification of the figures contained in the six Household Budget Surveys (HBS) into one common database. The Surveys are conducted by the Statistical Service of Cyprus (CYSTAT) and were carried out during the years 1984/85, 1990/91, 1996/97, 2003, 2009 and 2015/16. These six surveys are more comprehensive in comparison with the ones conducted in previous years with respect both to the coverage and the objective. This was due to the increased demand of the policy makers for more detailed information concerning the socioeconomic conditions on the island. The 1984/85 HBS was conducted on 3759 household residing in the Government controlled areas which represent 2.52 per cent of the total household population. Τhis survey exhibits some deficiencies concerning both the collection and the processing of the figures. The second Survey, the 1990/91 Survey, contains 2708 households representing the 1.6 per cent of the total household population. This survey is more comprehensive than the previous one and exhibits a number of similarities with the 1996/97 Survey. This is in fact the first time data was compiled on ownership of immovable property such as housing, non-residential buildings, household indebtedness as well as commuting to urban areas for work. In some cases the figures were collected on a household and not on an individual level; the value of shares or bonds is an example of figures collected on a household level. Moreover the 1996/97 HBS was based on a sample of 2644 households that is 1.3 per cent of the total household population residing in the Government controlled areas. Undoubtedly this is a more comprehensive Survey than the previous two since it was carried out in accordance with the procedures and recommendations of 3 The consolidation of the data of the 2015/16 Household Budget Survey was based on the previous work carried out by Anastasis Georgiou, Demetra Komodromou and Alexandros Polycarpou for the EAP "Unified database of Household Budget Surveys 1984/85, 1990/91, 1996 / 97 and 2002/03" and by Sofia Andreou, Christos Koutsampelas and Alexandros Polycarpou for the EAP "Unified database of Household Budget Surveys 1984/85, 1990/91, 1996/97, 2003 and 2009". vii

8 the European Statistical Office (Eurostat) with respect to content, methodology, and concepts. The 2003 HBS was based on a sample of 2990 households that is 1.25 per cent of the total household population residing in the Government controlled areas. Even though it exhibits a lot of similarities with the 1996/97 survey, it can be characterized as the most complete and comprehensive survey with data on more specific items than the previous three ones. The figures which are given as totals in the 1996/97 survey are further broken down allowing for a better description of the household income and expenditure. The 2009 HBS contains a sample of 2707 households that is 1.00 per cent of the total household population residing in the Government controlled areas. The information collected in this survey is the same with the ones contained in the 2003 HBS with only a very few minor improvements. Finally, the 2015/16 HBS contains a sample of 2876 households that is approximately equal to 1.00 per cent of the total household population residing in the Government controlled areas. The questionnaire and information collected in this survey are the same as the ones in the 2009 HBS with some additions and improvements. The unified database consists of six different datasets each one containing different qualitative and quantitative variables. The dataset named ALLPERSONS contains variables concerning personal characteristics of the individuals of the household. These variables include among others age, sex, marital status, education level, economic activity, and area of residence. The ALLINCOME dataset includes variables relating to the income of the household members from employment and other sources such as property, non-salaried activities, and benefits. The ALLINCOMEH dataset contains income variables which are available only on household level. The dataset with the name ALLEXPENDITURE contains variables concerning the expenditure of the household on groups of durable and non-durable goods and services. Finally the ALLHHOLDS dataset includes variables relating to some specific characteristics of the household premises. viii

9 ix

10 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο στόχος της συγκεκριμένης εργασίας του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών (ΚΟΕ) είναι η ενοποίηση των στοιχείων από τις Έρευνες Οικογενειακού Προϋπολογισμού (ΕΟΠ) που διεξήχθηκαν την περίοδο , σε μια ενιαία βάση δεδομένων που θα είναι προσβάσιμη από όλους τους άμεσα ενδιαφερόμενους φορείς. Στη διάθεση του Κέντρου βρίσκονται τα στοιχεία από τις έρευνες που έχει διεξάγει η Στατιστική Υπηρεσία της Κύπρου το 1984/85, 1990/91, 1996/97, 2003, 2009 και το 2015/16. Οι έξι αυτές έρευνες είναι διευρυμένες σε σχέση με τις έρευνες προηγούμενων δεκαετιών ως προς τους στόχους και το περιεχόμενο τους. Αυτό οφείλεται κυρίως στην ανάγκη των διαμορφωτών κυβερνητικής πολιτικής καθώς και άλλων ερευνητών για πιο λεπτομερή και ποιοτική πληροφόρηση σχετικά με τις κοινωνικό-οικονομικές συνθήκες που επικρατούν στο νησί. Η Έρευνα Οικογενειακού Προϋπολογισμού του 1984/85 πραγματοποιήθηκε σε 3759 νοικοκυριά που αντιστοιχούν σε 2.52 τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού των νοικοκυριών. H συγκεκριμένη έρευνα παρουσιάζει αρκετές αδυναμίες τόσο στη συλλογή των στοιχείων όσο και στη μηχανογράφηση τους. Τα περισσότερα στοιχεία που συλλέχτηκαν είναι σε επίπεδο νοικοκυριού ενώ τα στοιχεία που είναι σε ατομικό επίπεδο αφορούν μόνο τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ατόμων (φύλο, ηλικία, επάγγελμα και λοιπά). Επιπλέον, παρόλο που στην έρευνα συλλέχτηκαν στοιχεία για το επίπεδο εκπαίδευσης των ατόμων αυτά τα στοιχεία δεν είναι διαθέσιμα. Η Στατιστική Υπηρεσία δεν έχει σήμερα διαθέσιμα τα στοιχεία αυτά στην ανεπεξέργαστη τους μορφή μηχανογραφημένα. Είναι αδύνατον, επομένως, να συμπληρωθούν μεταβλητές που λείπουν. Λεπτομερής αναφορά γίνεται στις επιμέρους ενότητες του κειμένου. Η Έρευνα Οικογενειακού Προϋπολογισμού του 1990/91 περιλαμβάνει 2708 νοικοκυριά ποσοστό που αντιστοιχεί στο 1.6 τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού. Η έρευνα αυτή είναι σαφέστατα πιο ολοκληρωμένη από αυτή του 1984/85 και παρουσιάζει ομοιότητες ως προς τα στοιχεία που συλλέχθηκαν και τη σχετική κατηγοριοποίηση, με αυτή του 1996/97. Για πρώτη φορά συλλέχθηκαν πληροφορίες σχετικά με την ιδιοκτησία ακίνητης περιουσίας, το χρέος των νοικοκυριών καθώς και τη μετακίνηση στην πόλη για εργασία. Σε ορισμένες περιπτώσεις όμως τα σχετικά στοιχεία συλλέχτηκαν σε επίπεδο νοικοκυριού και όχι σε ατομικό όπως έγινε σε μεταγενέστερα χρόνια. Για παράδειγμα η αξία των μετοχών ή ομολόγων συλλέχτηκαν στην έρευνα του 1990/91 σε επίπεδο νοικοκυριού ενώ στην έρευνα του 1996/97 συγκεντρώθηκαν για το κάθε μέλος του νοικοκυριού ξεχωριστά. 1

11 Η Έρευνα Οικογενειακού Προϋπολογισμού του 1996/97 είναι ακόμη πιο ολοκληρωμένη σε σχέση με τις άλλες δυο έρευνες καθώς η Στατιστική Υπηρεσία της Κύπρου εναρμονίσθηκε πλήρως σε σειρά τεχνικών θεμάτων, με τις διαδικασίες και εισηγήσεις της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (EUROSTAT). Η έρευνα βασίστηκε σε τυχαίο δείγμα και κάλυψε νοικοκυριά σε αστικές και αγροτικές περιοχές της ελεύθερης Κύπρου. Συνολικά ερωτήθηκαν 2644 νοικοκυριά που αντιστοιχούν στο 1.3 τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού των νοικοκυριών. Επιπλέον, όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, στη συγκεκριμένη έρευνα υπάρχουν κάποιες διαφορές σε σχέση με τις άλλες δυο έρευνες ως προς το περιεχόμενο, την μέθοδο, και την σχετική κατηγοριοποίηση. Περαιτέρω ανάλυση γίνεται στις ενότητες που ακολουθούν. Η Έρευνα Οικογενειακού Προϋπολογισμού του 2003 περιλαμβάνει 2990 νοικοκυριά ποσοστό που αντιστοιχεί στο 1.25 τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού. Η έρευνα αυτή είναι αρκετά συγκρίσιμη με αυτή του 1996/97 αφού έχει πολλές ομοιότητες ως προς τα στοιχεία που συλλέχθηκαν και την κατηγοριοποίηση τους. Παρόλα αυτά, θεωρείται πιο ολοκληρωμένη, ιδιαίτερα στις μεταβλητές που αφορούν στα εισοδήματα και δαπάνες. Για παράδειγμα, παρέχει λεπτομερείς πληροφορίες για τις συντάξεις και τα ωφελήματα που παίρνουν τα άτομα κατά είδος. Αντίθετα, σε προηγούμενα χρόνια υπάρχει η μεταβλητή «σύνταξη» χωρίς να καθορίζει σε τι είδους σύνταξη αναφέρεται. Ένα βασικό μειονέκτημα όμως είναι ότι ορισμένα άτομα που έδωσαν προσωπικά στοιχεία αρνήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις που αφορούν στο εισόδημα προκαλώντας έτσι ανομοιομορφία στις τέσσερις βάσεις που δημιουργήθηκαν. Δηλαδή, τα άτομα άνω των 15 ετών που περιέχονται στη βάση ALLINCOME είναι λιγότερα από αυτά στη βάση ALLPERSONS. Η Έρευνα Οικογενειακού Προϋπολογισμού του 2009 περιλαμβάνει 2707 νοικοκυριά ποσοστό που αντιστοιχεί στο 1.00 τοις εκατό του συνόλου των νοικοκυριών. Η έρευνα αυτή περιέχει αντίστοιχα στοιχεία με αυτά της έρευνας του 2003 με ελάχιστες διαφορές που αφορούν κυρίως συλλογή πληροφοριών σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια. Η Έρευνα Οικογενειακού Προϋπολογισμού του 2015/16 περιλαμβάνει 2876 νοικοκυριά που αντιστοιχούν περίπου σε ποσοστό 1.00 τοις εκατό του συνόλου των νοικοκυριών. Το ερωτηματολόγιο και οι πληροφορίες που συλλέχθηκαν σε αυτή την έρευνα είναι παρόμοια με τα αντίστοιχα της έρευνας του 2009 με μόνο μερικές διαφοροποιήσεις και προσθήκες που έγινα για σκοπούς βελτίωσης της έρευνας. Η ενοποιημένη βάση δεδομένων αποτελείται από πέντε ξεχωριστές βάσεις δεδομένων ανάλογα με το είδος των μεταβλητών που περιέχονται στην κάθε μια. Στη βάση δεδομένων με την ονομασία ALLPERSONS περιέχονται στοιχεία για τα προσωπικά χαρακτηριστικά των ατόμων που αποτελούν κάθε νοικοκυριό. Τέτοια 2

12 στοιχεία αφορούν το φύλο, την οικογενειακή κατάσταση, την εκπαίδευση, την εργοδοτική υπόσταση, το τόπο διαμονής και μια σειρά από άλλες μεταβλητές. Πληροφορίες σχετικά με το εισόδημα των ατόμων από εργασία και άλλες πηγές εισοδήματος όπως επιδόματα γίνεται στις βάσεις δεδομένων ALLINCOME και ALLINCOMEH όπου η πρώτη περιέχει πληροφορίες σε προσωπικό επίπεδο ενώ η δεύτερη πληροφορίες για εισοδήματα που είναι διαθέσιμες μόνο σε επίπεδο νοικοκυριού. Η δημιουργία της βάσης ALLINCOMEH κρίθηκε αναγκαία διότι τη χρονιά 1984/85 και 1990/91, αρκετές από τις μεταβλητές για τα εισοδήματα δεν καταγράφονται σε ατομικό επίπεδο, αλλά σε επίπεδο νοικοκυριού. Το φαινόμενο αυτό παρουσιάζεται και στη βάση δεδομένων των χρονιών 2003 και 2009 για τις μεταβλητές που αφορούν παροχή βοήθειας σε τρίτους ή από τρίτους 4. Στη βάση δεδομένων ALLEXPENDITURE περιέχονται μεταβλητές που αφορούν στις δαπάνες των νοικοκυριών σε διαρκή ή μη-διαρκή αγαθά και άλλες υπηρεσίες. Τέλος, στη βάση δεδομένων ALLHHOLDS υπάρχουν πληροφορίες που αφορούν το συνολικό νοικοκυριό όπως για την κατοικία και άλλα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά. Στη συνέχεια θα περιγράψουμε την κάθε βάση δεδομένων ξεχωριστά. 2. ALLPERSONS Στη βάση δεδομένων με την ονομασία ALLPERSONS περιλαμβάνεται μια σειρά από μεταβλητές σχετικές με τα προσωπικά χαρακτηριστικά των ατόμων στα νοικοκυριά. Συνολικά περιλαμβάνονται παρατηρήσεις για 143 μεταβλητές. Πιο αναλυτικά στην έρευνα του 1984/85 ερωτήθηκαν άτομα, του 1990/ άτομα, του 1996/ άτομα, του άτομα, του άτομα και του 2015/ άτομα. Σύγκριση και διαθεσιμότητα στοιχείων στις έξι Έρευνες Οικογενειακού Προϋπολογισμού Στο μέρος αυτό γίνεται λεπτομερής αναφορά στις διαφορές και τροποποιήσεις που παρουσιάζονται στις μεταβλητές μεταξύ των ερευνών. Οι κυριότερες επισημάνσεις είναι οι εξής: Ο χρήστης καλείται να μελετήσει τους πίνακες στους οποίους αναλύεται το είδος της μεταβλητής στη στήλη «τύπος». Για παράδειγμα, εάν η μεταβλητή είναι είδους D τότε αυτό δείχνει ότι η μεταβλητή αυτή είναι ψευδομεταβλητή δηλαδή δείχνει εάν το άτομο παίρνει ένα συγκεκριμένο ποσό/επίδομα/εισόδημα ή όχι. Από την άλλη, εάν η μεταβλητή είναι είδους C αυτό δείχνει ότι είναι ποσοτική μεταβλητή. Η πρώτη 4 Στη βάση δεδομένων του 2015/16 δεν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με τη παροχή βοήθειας σε τρίτους ή από τρίτους. 3

13 στήλη που βρίσκεται κάτω από την ίδια κατηγορία «τύπος» εξηγεί στον χρήστη εάν η μεταβλητή αυτή έχει χρησιμοποιηθεί στη μορφή που δόθηκε από τη Στατιστική Υπηρεσία (R: raw) ή εάν έχει δημιουργηθεί από τους συγγραφείς (DD: derived). Οι μεταβλητές με τον κωδικό CHILDCR (0-5) περιέχουν πληροφορίες για τη φροντίδα των παιδιών κάτω των 11 ετών του νοικοκυριού και είναι διαθέσιμες στις έρευνες των 1996/97 και Αντίθετα στις άλλες τέσσερις έρευνες δεν υπάρχει σχετική πληροφόρηση. Πληροφορίες που αφορούν στη βαθμίδα εκπαίδευσης που τα άτομα έχουν τελειώσει υπάρχουν για όλες τις χρονιές εκτός από το 1984/85 λόγω του ότι ενώ συλλέχτηκαν στοιχεία για το επίπεδο εκπαίδευσης των ατόμων αυτά δεν είναι διαθέσιμα. Στις τρείς πιο πρόσφατες έρευνες (2003, 2009, 2015/16) υπάρχει μια επιπρόσθετη μεταβλητή, DOCTORAL, που δείχνει κατά πόσο το άτομο έχει (ή όχι) παρακολουθήσει πανεπιστήμιο σε διδακτορικό επίπεδο. Επιπλέον, το 2009 και 2015/16 στις βαθμίδες εκπαίδευσης έχει διαχωρηστεί η τεχνική εκπαίδευση (TECHNICAL) όπου στις προηγούμενες χρονιές περιλαμβανόταν στην λυκειακή, η μεταλυκειακή-μη τριτοβάθμια (AFTLYCEUM) όπου στις προηγούμενες χρονιές περιλαμβανόταν στην κολεγιακή και τέλος η πανεπιστημιακή εκπαίδευση έχει χωριστεί σε πτυχιακή (UNIFIRSTDEG), μεταπτυχιακή (UNIMASTERDEG) και διδακτορικό ενώ στις προηγούμενες χρονιές η πτυχιακή και μεταπτυχιακή εκπαίδευση παρουσιαζόταν μαζί. Στην έρευνα του 2015/16 υπάρχει επίσης πληροφορία κατά πόσο το άτομο έχει λάβει μέχρι προσχολική εκπαίδευση (PREPRIMARY), αν δεν έχει τελειώσει το δημοτικό αλλά έχει λάβει προσχολική εκπαίδευση (NOELEM15), αν το άτομο έχει τελειώσει Σύστημα Μαθητείας/ Νέα Σύγχρονη Μαθητεία (VOVATIONAL), και αν το άτομο έχει τελειώσει μέχρι το γυμνάσιο και δεν έχει παρακολουθήσει Σύστημα Μαθητείας/ Νέα Σύγχρονη Μαθητεία (GYMNASIO15). Επιπλέον πληροφορίες που αφορούν στην τρέχουσα βαθμίδα εκπαίδευσης που παρακολουθούν τα μέλη του νοικοκυριού (μεταβλητές που αρχίζουν με τον κωδικό CUR) είναι διαθέσιμες από την έρευνα του 1996/97. Το 2003, 2009 και 2015/16, σε αντίθεση με το 1996/97, υπάρχουν και μεταβλητές που περιγράφουν τα άτομα που παρακολουθούν εκπαίδευση σε διδακτορικό επίπεδο (CURDOC) και άτομα που πηγαίνουν νηπιαγωγείο (CURKINDER). Επίσης το 2009 και 2015/16 υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ τεχνικής και λυκειακής εκπαίδευσης, μεταξύ μεταλυκειακής-μη τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και κολλεγίου και μεταξύ πτυχίου και μεταπτυχιακού σε πανεπιστημιακό επίπεδο. Επιπρόσθετα στην έρευνα του 2015/16 υπάρχει και η πληροφορία αν το άτομο πηγαίνει Σύστημα Μαθητείας/ Νέα Σύγχρονη Μαθητεία (CURVOCATIONAL). 4

14 Στην έρευνα του 2015/16 έχει προστεθούν και η πληροφορία αν το άτομο παρακολουθεί δημόσια (PUBEDUC) ή ιδιωτική (PRIVEDUC) εκπαίδευση. Δεδομένα που αφορούν στην απασχόληση των ατόμων (με τον κωδικό CURACTIV) είναι διαθέσιμες και στις έξι έρευνες με κάποιες διαφορές. Οι έρευνες των 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16 αναφέρονται σε απασχόληση της τελευταίας εβδομάδος που προηγήθηκε της έρευνας σε αντίθεση με τις άλλες δυο έρευνες που αναφέρονται απλά στην τρέχουσα απασχόληση. Η μεταβλητή CURACTIV2 καθορίζει το άτομο που εργάζεται, αλλά έτυχε να μην έχει εργαστεί την προηγούμενη εβδομάδα. Η μεταβλητή αυτή δεν είναι διαθέσιμη στις έρευνες του 1984/85 και 1990/91. Το ίδιο ισχύει και με την μεταβλητή CURACTIV9 που αφορά τους εισοδηματίες οι οποίοι δεν υπάρχουν σαν ξεχωριστή κατηγορία το 1984/85 και 1990/91 και επίσης, με την μεταβλητή CURACTIV6 που αφορά τους στρατιώτες και δεν υπήρχαν σαν ξεχωριστή κατηγορία στη έρευνα του 1984/85. Η μεταβλητή CURACTIV4 που αναφέρεται σε άτομα που δηλώνουν συνταξιούχοι παρουσιάζει κάποιες διαφορές στον ορισμό της μεταξύ των δυο παλιότερων ερευνών (1984/85, 1990/91) και των πιο πρόσφατων ερευνών. Στις έρευνες του 1984/85 και 1990/91 αφορά μη εργαζόμενα άτομα που δήλωσαν ηλικιωμένοι ενώ στις πιο πρόσφατες έρευνες (1996/97, 2003, 2009, 2015/16) αφορά άτομα που δήλωσαν συνταξιούχοι σαν απασχόληση περασμένης εβδομάδος. Η μεταβλητή CURACTIV8 στις έρευνες των 1996/97, 2003, 2009 και 2015 αναφέρεται σε άτομα που είναι χρόνια άρρωστα ή ανάπηρα ενώ στις αντίστοιχες του 1984/85 και 1990/91 αφορά αποκλειστικά τα ανάπηρα άτομα. Στις έρευνες του 2009 και 2015/16 έχει προστεθεί η μεταβλητή CURACTIV10 που δείχνει αν το άτομο είναι άνεργο και δεν έχει ξανάεργαστεί. Στην πιο πρόσφατη έρευνα του 2015/16 έχει προστεθεί και η μεταβλητή CURACTIV11 που δείχνει αν το άτομο είναι μη οικονομικά ενεργό. Στις μεταβλητές που αφορούν στο επάγγελμα του ατόμου και πιο συγκεκριμένα στην έρευνα του 1984/85, εμφανίζεται το φαινόμενο κάποια άτομα ενώ δηλώνουν ότι εργάζονται να μην περιλαμβάνονται σε καμία επαγγελματική κατηγορία. Αυτό οφείλεται σε ελλείψεις στις αρχικές βάσεις δεδομένων της Στατιστικής Υπηρεσίας καθώς σε αυτές δεν παρέχεται ο επαγγελματικός κώδικας. Από την έρευνα του 1996/97 και μετέπειτα, στην κατηγορία των μεταβλητών που αφορούν στη θέση εργασίας των ατόμων (EMPLOYM 1-5) υπάρχει η κατηγορία 5

15 μαθητευόμενος, η οποία δεν υπήρχε στις δύο προηγούμενες έρευνες. Στις παλαιότερες έρευνες τα άτομα που συγκαταλέγονταν στην κατηγορία αυτή δήλωναν κάποια άλλη θέση. Επίσης στην έρευνα του 2015/16 έχει προστεθεί και η κατηγορία EMPLOYM6 για άτομα που κατέχουν θέση που δεν μπορεί να κατηγοριοποιηθεί. Πληροφορίες που αφορούν στο κατά πόσο το άτομο απασχολείται πλήρως ή μερικώς υπάρχουν στις έρευνες των 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16 με τις μεταβλητές FULLTIME και PARTTIME. Στην έρευνα του 2015/16 έχει προστεθεί και η πληροφορίες που αφορούν στο κατά πόσο το άτομο απασχολείται σε μόνιμη (PERMANENT) ή προσωρινή (TEMPORARY) βάση. Μεταβλητές που αφορούν στην ιατροφαρμακευτική κάλυψη του ατόμου (HEALTHCR0-5) υπάρχουν στις έρευνες από το 1996/97 και μετά. Στις βάσεις του 2003 και μετέπειτα προστέθηκε η μεταβλητή HEALTHCR6 η οποία αντιπροσωπεύει άτομα που τους παρέχεται (ή όχι) ιατροφαρμακευτική κάλυψη από εργοδότη ιδιωτικού τομέα ή συντεχνία ημικρατικού οργανισμού και έχουν παράλληλα και δική τους προσωπική κάλυψη. Στην έρευνα του 2015/16 έχει διαχωριστεί η ασφαλιστική κάλυψη από τον εργοδότη ανάλογα αν προσφέρεται από ασφαλιστική εταιρεία που υπάγεται ο εργοδότης (HEALTHCR4_1, HEALTHCR6_1, HEALTHCR7_1), από ταμείο υγείας του εργοδότη (HEALTHCR4_2, HEALTHCR6_2, HEALTHCR7_2), ή από συνδυασμό των δύο (HEALTHCR4_3). Οι μεταβλητές που περιγράφουν την οικογενειακή υπόσταση παρουσιάζουν κάποιες διαφορές στις έξι έρευνες. Συγκεκριμένα σε αυτές του 1990/91 και 1996/97 τα άτομα που είναι διαζευγμένα ή σε διάσταση περιλαμβάνονται μαζί σε μια κατηγορία, ενώ στις έρευνες των 1984/85, 2003, 2009 και 2015/16 υπάρχουν ξεχωριστές κατηγορίες. Επιπλέον στις έρευνες των 1996/97 και 2003 υπάρχει πρόσθετη κατηγορία για τα άτομα που συζούν συνεπώς τα άτομα που έπιπταν σε προηγούμενες έρευνες στην κατηγορία αυτή δήλωναν κάποια άλλη οικογενειακή υπόσταση. Το 2009 και 2015/16 τα άτομα που συζούν έχουν διαχωριστεί ανάλογα αν είναι άγαμα, χήρος/α, διαζευγμένα ή σε διάσταση. Τέλος, στην έρευνα του 1984/85 υπάρχει η κατηγορία των συζύγων αγνοουμένων, κάτι που δεν περιλαμβάνεται στις επόμενες έρευνες συνεπώς τα αντίστοιχα άτομα δήλωναν κάποια άλλη οικογενειακή υπόσταση. Οι μεταβλητές που δείχνουν τη σχέση των ατόμων του νοικοκυριού με τον αρχηγό παρουσιάζουν διαφορές στις έξι έρευνες ως προς την κατηγοριοποίηση τους. Στις έρευνες του 1984/85 και 1990/91 υπήρχε ξεχωριστή κατηγορία για γαμπρός ή νύμφη και εγγονή του αρχηγού σε αντίθεση με αυτές των 1996/97, 6

16 2003, 2009 και 2015/16, συνεπώς τα άτομα αυτά στις τελευταίες έρευνες ανήκουν στην κατηγορία άλλος συγγενής. Στις έρευνες των 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16, σε αντίθεση με τις προηγούμενες έρευνες, υπάρχει η κατηγορία γονείς ή πεθερικά του αρχηγού συνεπώς στις έρευνες του 1984/85 και 1990/91 οι γονείς και τα πεθερικά περιλαμβάνονται στη κατηγορία των άλλων συγγενών. Τέλος στις έρευνες των 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16 υπάρχει ξεχωριστή κατηγορία για τις οικιακές βοηθούς ενώ σε αυτές του 1984/85 και 1990/91 η κατηγορία αυτή πιθανόν να εμπίπτει στα άτομα με καμία συγγένεια με τον αρχηγό. Στην έρευνα του 2015/16 υπάρχει ξεχωριστή κατηγορία για άτομο που είναι σύντροφος με τον αρχηγό ενώ στις προηγούμενες χρονιές ήταν στην ίδια κατηγορία με τον σύζυγο του αρχηγού. Πληροφορίες που αφορούν στη διαμονή του ατόμου παρέχονται μέσω των μεταβλητών RESIDENC1-4 για το 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16. Οι μεταβλητές που δείχνουν τον τομέα απασχόλησης του ατόμου (PRIVATE και PUBLIC) είναι διαθέσιμες για όλες τις χρονιές εκτός από το 1984/85. Η μεταβλητή LITER που υποδηλώνει εάν το άτομο μπορεί να διαβάσει και/ή να γράψει είναι διαθέσιμη μόνο για το 1990/91. Στις βάσεις δεδομένων του 1990/91, 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16 υπάρχουν πληροφορίες για τον κλάδο οικονομικής δραστηριότητας που περιγράφονται με την ύπαρξη 18 επιπλέον μεταβλητών. Στη βάση δεδομένων του 2009 και 2015/16 υπάρχει πληροφόρηση για την χώρα γέννησης (BCOUNTRY) και την χώρα υπηκοότητας (NCOUNTRY) των ατόμων. Επίσης στη βάση του 2015/16 υπάρχει και πληροφορία για την χώρα διαμονής (RCOUNTRY). Αυτές οι μεταβλητές είναι ποιοτικές και η κωδικοποίηση των χωρών βρίσκεται στο Παράρτημα 2. Στη βάση δεδομένων του 2003 υπάρχουν οι μεταβλητές COMPLETE και PARTCOMPL που δείχνουν εάν το ερωτηματολόγιο έχει ολοκληρωθεί πλήρως ή μερικώς ενώ το 2009 υπάρχει μόνο η μεταβλητή COMPLETE. Οι μεταβλητές αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ενδείξεις κατά πόσο όλα ή ορισμένα άτομα μπορούν να συμπεριληφθούν στο δείγμα για περαιτέρω επεξεργασία από τον ερευνητή. Στη βάση του 2015/16 δεν υπάρχει καμία από αυτές τις μεταβλητές. Στη βάση του 2015/16 υπάρχουν οι μεταβλητές FATHERNO, MOTHERNO, και SPOUSENO που δείχνουν τον προσωπικό αριθμό του πατέρα, της μητέρας και του συντρόφου/συζύγου αντίστοιχα. Αν ο πατέρας/μητέρα/σύζυγος-σύντροφος δεν είναι μέλος του νοικοκυριού τότε η μεταβλητή παίρνει την τιμή -2. 7

17 Τέλος στη βάση του 2015/16 έχει συμπεριληφθεί μεταβλητή για το μέγεθος του νοικοκυριού (HHLDSIZE) και τη χρονολογία γέννησης του ατόμου (BIRTHYEAR). 3. ALLINCOME Η βάση δεδομένων ALLINCOME περιλαμβάνει δεδομένα που αφορούν μεταβλητές σχετικές με το ατομικό εισόδημα των μελών του νοικοκυριού. Πιο συγκεκριμένα, οι μεταβλητές περιέχουν λεπτομερή πληροφόρηση αναφορικά με τα εισοδήματα από απασχόληση ή αυτοαπασχόληση, συντάξεις, κοινωνικά επιδόματα και από περιουσιακά στοιχεία. Επίσης μια σειρά μεταβλητών αφορά το δανεισμό (ποσά και είδος) των μελών του νοικοκυριού. Συνολικά η βάση αποτελείται από 365 μεταβλητές και παρατηρήσεις που καλύπτουν τις έρευνες οικογενειακών προϋπολογισμών του 1984/5, 1990/91, 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16. Συγκεκριμένα υπάρχουν 5158 παρατηρήσεις για την έρευνα 1984/85, 4071 παρατηρήσεις για την έρευνα του 1990/91, 6475 για την έρευνα του 1996/97, 7361 για την έρευνα του 2003, 6591 για την έρευνα του 2009 και 6709 για την έρευνα του 2015/16. Σύγκριση και διαθεσιμότητα στοιχείων στις έξι Έρευνες Οικογενειακού Προϋπολογισμού Τα στοιχεία που παρουσιάζονται στην ενότητα και που αφορούν το εισόδημα των ατόμων αναφέρονται σε διάφορες πηγές εισοδήματος από εργασία, γεωργία, από ακίνητα και διάφορα άλλα είδη οικονομικής δραστηριότητας. Πρέπει να γίνει ξεκάθαρο, ειδικά όσον αφορά στα εισοδήματα από τα διάφορα είδη εργασίας, ότι η ύπαρξη μιας συγκεκριμένης πηγής εισοδήματος για ένα άτομο δεν προϋποθέτει κατ ανάγκην ότι το άτομο αυτό εμπίπτει στη συγκεκριμένη κατηγορία εργαζομένου. Για παράδειγμα, εάν κάποιο άτομο έχει εισόδημα από γεωργία αυτό δεν σημαίνει ότι ανήκει στην επαγγελματική κατηγορία των γεωργών ή κτηνοτρόφων. Ακόμα εάν ένα άτομο έχει εισόδημα από αυτοεργοδότηση αυτό δεν τον κατηγοριοποιεί στους αυτοεργοδοτούμενους ή εργοδότες. Επίσης, είναι συχνό το φαινόμενο άτομα να έχουν δηλώσει στην βάση δεδομένων ALLPERSONS μια συγκεκριμένη απασχόληση (εργαζόμενοι, άνεργοι συνταξιούχοι και λοιπά) και θέση στην εργασία (εργοδότες, αυτοεργοδοτούμενοι, υπάλληλοι) αλλά να έχουν εισόδημα από περισσότερες από μια πηγές που να μην σχετίζονται άμεσα με αυτή που προκύπτει από το τι δήλωσαν αρχικά. Για παράδειγμα, άτομα που δήλωσαν ότι εργάζονται σαν υπάλληλοι συχνά έχουν εισόδημα από αυτοεργοδότηση ή από γεωργία ή/και άλλες πηγές. Αυτό είναι λογικό καθώς τα άτομα αυτά έχουν ενδεχομένως δεύτερη ή και 8

18 τρίτη ακόμα εργασία ή έχουν αναμιχθεί σε κάποιου είδους αδήλωτη οικονομική δραστηριότητα. Οι πλείστες μεταβλητές για το εισόδημα που περιλαμβάνονται στις έρευνες των 1996/ , 2009 και 2015/16 είναι σε ατομικό επίπεδο παρά σε επίπεδο νοικοκυριού (όπως γίνεται στις δύο προηγούμενες έρευνες). Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στις συγκεκριμένες έρευνες οι πληροφορίες σχετικά με το εισόδημα συλλέχθηκαν για όλα τα άτομα του νοικοκυριού ηλικίας μεγαλύτερης των 15 ετών. Τα ποσά των εισοδημάτων και της κατανάλωσης που περιέχονται στην έρευνα του 2009 και 2015/16 είναι σε ευρώ. Για λόγους συγκρισιμότητας έγινε μετατροπή όλων των ποσών από τις προηγούμενες έρευνες, που ήταν σε κυπριακές λίρες, σε ευρώ με ισοτιμία 1 ευρώ = κυπριακές λίρες. Στην έρευνα του 1990/91 ενώ τα στοιχεία που αφορούν στους αυτοεργοδοτούμενους και στους εργοδότες είναι διαθέσιμα σε ατομική βάση, στις αρχικές κάρτες δεδομένων που στάλθηκαν από την Στατιστική Υπηρεσία απουσιάζει η μεταβλητή που καθορίζει το ρόλο του συγκεκριμένου ατόμου στο νοικοκυριό. Κατά συνέπεια δεν μπορεί να γίνει σύνδεση με τα υπόλοιπα ατομικά στοιχεία και όλες οι σχετικές πληροφορίες που αφορούν στο εισόδημα αυτών των ατόμων απουσιάζουν. Η μεταβλητή WORK εμφανίζεται στις έρευνες των 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16 καθώς σε αυτές τις έρευνες υπήρχε ερώτηση προς τα μέλη του νοικοκυριού κατά πόσο τους τελευταίους 12 μήνες είχαν εργαστεί έστω και για μια ώρα σε οποιαδήποτε εργασία ή σε οικογενειακή επιχείρηση. Τέτοιου είδους ερώτηση δεν υπάρχει στις προηγούμενες δύο χρονιές. Στις έρευνες υπάρχουν διαφορές στις πληροφορίες σχετικά με την επιπρόσθετη απασχόληση των ατόμων. Στις έρευνες του 1984/85 και 1990/91 υπάρχει διευκρίνιση ότι το εισόδημα από την επιπρόσθετη εργασία αφορά την περίοδο του τελευταίου μηνός. Αντίθετα στις έρευνες των 1996/97, 2003 και 2009 δεν είναι καθαρό κατά πόσο τα στοιχεία για το σχετικό εισόδημα είναι για τη δευτερεύουσα ή την επιπρόσθετη εργασία καθώς η σχετική ερώτηση αφορούσε οποιαδήποτε από τα δυο, οπότε η μεταβλητή ADDWORK περιορίζεται σε στοιχεία μόνο από τις δύο πρώτες έρευνες. Στην έρευνα του 1984/85 υπάρχουν πληροφορίες, για τα άτομα που δηλώνουν γεωργοί και κτηνοτρόφοι, που αφορούν στην αξία προϊόντων, ζώων και πουλερικών που καταναλώθηκαν από το νοικοκυριό από την ίδια τους την παραγωγή. Επίσης, υπάρχουν πληροφορίες για τα έξοδα παραγωγής όπως το ρεύμα, το νερό, τα λιπάσματα, και τις τροφές. Στις επόμενες δύο έρευνες (1990/91 9

19 και 1996/97) τέτοια στοιχεία δεν είναι διαθέσιμα. Στις τελευταίες τρείς έρευνες του 2003, 2009 και 2015/16 τέτοια πληροφορία υπάρχει μέσω της βάσης δεδομένων ALLEXPENDITURE. Τα έσοδα των νοικοκυριών από άλλες πηγές εκτός από την εργασία δεν αναλύονται σε τόσο μεγάλο βαθμό στις έρευνες του 1984/85 και 1990/91 σε αντίθεση με τις πιο πρόσφατες έρευνες του 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16 όπου υπάρχει σαφέστατα λεπτομερέστερη περιγραφή των εισοδημάτων. Για παράδειγμα, στις έρευνες του 1984/85 και του 1990/91 πληροφορίες σχετικά με τις κοινωνικές παροχές παρουσιάζονται συνοπτικά σε μια μόνο μεταβλητή, σε αντίθεση με αυτήν των 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16 όπου και υπάρχουν ξεχωριστές πληροφορίες για τις διάφορες κατηγορίες όπως ανεργιακό επίδομα, επίδομα μητρότητας, επίδομα τέκνου, δημόσιο βοήθημα και άλλα. Επιπλέον, στις έρευνες του 1990/91, 1996/ , 2009 και 2015/16 υπάρχει λεπτομερής αναφορά στα εισοδήματα από άλλες πηγές όπως από ενοίκια, τόκους, μερίσματα και άλλα. Στη βάση δεδομένων του 2003 οι κοινωνικές παροχές συνοψίζονται σε δύο στήλες: η μια αποτελεί το ακαθάριστο ποσό από κάποιο επίδομα ή χορηγία και η άλλη το καθαρό ποσό. Η διαφορά αυτή φαίνεται από τα πρώτα δύο γράμματα μπροστά από τη ονομασία της μεταβλητής. Το GR υποδεικνύει ότι το ποσό είναι ακαθάριστο ενώ το NT υποδεικνύει ότι το ποσό είναι καθαρό. Από την άλλη, ενώ στη βάση του 1996/97 υπάρχει το ποσό από κάποια παροχή, δεν γίνεται διαχωρισμός σε ακαθάριστο και καθαρό. Όσον αναφορά στα εισοδήματα από συντάξεις, στη βάση του 1996/97 υπάρχουν συνολικές και γενικές μεταβλητές που εκφράζουν το κατά πόσο ένα άτομο παίρνει σύνταξη και επίσης το διάστημα που παίρνει τη σύνταξη και το ποσό της σύνταξης αυτής ενώ στη βάση του 2003 οι συντάξεις χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: γήρατος, χηρείας και ανικανότητας/αναπηρίας. Στις έρευνες του 2009 και 2015/16 επίσης περιέχει πιο λεπτομερή πληροφόρηση αναφορικά με τις συντάξεις των μελών των νοικοκυριών σε σχέση με τις προηγούμενες έρευνες. Στις βάση του 2003 και 2009 το εισόδημα από εργασία αναλύεται σε πιο μεγάλο βαθμό από ότι στις προηγούμενες έρευνες (1984/85, 1990/91, 1996/97). Για παράδειγμα, ενώ υπάρχει μόνο μια μεταβλητή, MWDED, που εκφράζει άλλες αποκοπές στο εισόδημα από εργασία πέραν του φόρου εισοδήματος, στη βάση του 2003 και 2009 η μεταβλητή αυτή διασπάται ακόμα περισσότερο στις μεταβλητές, MWSINS και MWOTHDED, που δηλώνουν τις κοινωνικές ασφαλίσεις και άλλες αποκοπές αντίστοιχα. Παράλληλα, οι μεταβλητές αυτές έχουν προστεθεί για σκοπούς σύγκρισης με τις άλλες χρονιές και το σύνολο τους έχει ονομαστεί MWDED όπως εμφανίζεται στις άλλες χρονιές. Το μοτίβο αυτό συνεχίζεται σε ολόκληρη τη 10

20 βάση του 2003 και 2009 στα σημεία όπου υπάρχει εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή. Στη βάση του 2003 υπάρχουν ποσοτικές μεταβλητές που αναφέρονται στο ίδιο ωφέλημα ή βοήθημα από τη κυβέρνηση. Ο λόγος για αυτό το φαινόμενο είναι ότι η Στατιστική Υπηρεσία χρειάστηκε να διαχωρίσει τα εισοδήματα αυτά σε διάφορες άλλες κατηγορίες για σκοπούς που απαιτούσε η Ευρωπαϊκή Ένωση και αποτελούν αναδρομικά εισοδήματα. Οπότε, ο χρήστης πρέπει να προσθέτει τα διάφορα ποσά που υπάρχουν για ένα συγκεκριμένο βοήθημα ή χορηγία ή σύνταξη προτού προχωρήσει στη επεξεργασία τους και τη διεξαγωγή συμπερασμάτων. Για παράδειγμα, εάν ο χρήστης θέλει να χρησιμοποιήσει το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα από σύνταξη γήρατος τότε χρειάζεται να προσθέσει τρία ποσά: το γινόμενο μεταξύ των μηνών που πήρε σύνταξη και του ποσού (μεταβλητές LPENSION1 και MPENSION1), τη μεταβλητή GRPEN και τη μεταβλητή GRPEN1. Στην έρευνα του 2009 οι νέες μεταβλητές WEEK_NEW, MONTH_NEW, NOMONS_NEW, NOWEEKS_NEW, WEEK_OLD, MONTH_OLD, NOMONS_OLD, NOWEEKS_OLD επιτρέπουν τον υπολογισμό των μισθολογικών απολαβών πριν και μετά τη μεταβολή αν και εφόσον συνέβη κατά τη διάρκεια του έτους. Στην έρευνα του 2009 περιέχεται επιπλέον πληροφόρηση για ωφελήματα από τον εργοδότη: μερίσματα από μετοχές και δώρα, επίδομα παραγωγικότητας, επίδομα οδοιπορικών και άλλα ωφελήματα, (BONUSYN, BONUSAM, PRODUCTIVYN, PRODUCTIVAM, TRANSYN, TRANSAM, OTHERPAYYN, OTHERPAYAM). Επίσης, οι νέες ψευδομεταβλητές MEALYN, BILLYN, PRODYN, MWBONIN, UNREGEXP προσθέτουν επιπλέον πληροφόρηση αναφορικά με τις παροχές σε είδος από τον εργοδότη. Η έρευνα του 2009 παρέχει πιο λεπτομερή πληροφόρηση σε σχέση με τα κοινωνικά επιδόματα που λαμβάνουν τα μέλη του νοικοκυριού. Οι συγκεκριμένες μεταβλητές αφορούν το επίδομα σωματικής βλάβης, επίδομα μάνας, επίδομα φροντίδας αναπήρων παιδιών, επίδομα αγνοούμενου, επίδομα φροντίδας ηλικιωμένων, χορηγία σε τυφλούς, χορηγία για θέρμανση, χορηγία για συντήρηση παιδιών τοποθετημένα σε οικογένειες, βοήθημα αναπηρίας, βοήθημα τοκετού, βοήθημα σε πολύτεκνες οικογένειες για απόκτηση αυτοκινήτου και άλλα επιδόματα. Τα επιδόματα αυτά στις προηγούμενες έρευνες περιλαμβάνονταν σε άλλες γενικές μεταβλητές (δηλαδή σε μεταβλητές που περιείχαν πέραν του ενός επιδόματος). Για παράδειγμα το επίδομα μάνας στη βάση του 2003 περιλαμβάνεται στη μεταβλητή GRFMBN ενώ στην έρευνα του 2009 έχει δημιουργηθεί ξεχωριστή μεταβλητή MOTHERALLAM. Παρομοίως η χορηγία σε τυφλούς περιλαμβανόταν στη μεταβλητή GRGOVBN ενώ στην έρευνα του 2009 έχει δημιουργηθεί η μεταβλητή BLINDGRAM. 11

21 To βοήθημα όμως σε πολύτεκνες οικογένειες δεν φαίνεται να καλυπτόταν στις προηγούμενες έρευνες και πρώτη φορά καλύπτεται στην έρευνα του 2009 με τη μεταβλητή CARASAM. Η βάση δεδομένων του 2015/16 παρουσιάζει αρκετές διαφορές σε σχέση με τις βάσεις των προηγούμενων ερευνών όσων αφορά την πληροφόρηση και την μορφή των περιοδικών χρηματικών εισοδημάτων. Συγκεκριμένα, για τις απολαβές μισθωτού, στην μεταβλητή EMPLOYGINC, έχουμε το συνολικό ετήσιο εισόδημα από διάφορες πηγές (κυριά εργασία, δευτερεύουσα εργασία, ωφελήματα, δώρα κτλ., για περισσότερες πληροφορίες Πίνακα 2, περιγραφή μεταβλητής) χωρίς όμως να έχουμε πληροφορίες για τα εισοδήματα από κάθε πηγή ξεχωριστά. Επιπρόσθετα οι αποκοπές μισθωτού (φόρος εισοδήματος, κοινωνικές ασφαλίσεις, άλλες αποκοπές) είναι αθροισμένες στην μεταβλητή EMPLOYDEDALL χωρίς να υπάρχει διάσταση των αποκοπών ανά είδος. Ομοίως οι αποκοπές (φόρος εισοδήματος, κοινωνικές ασφαλίσεις, άλλες αποκοπές) στα εισοδήματα από αυτόαπασχόληση είναι αθροισμένες σε μια μεταβλητή όπως και οι αποκοπές στα εισοδήματα από γεωργία, αλιεία, και κτηνοτροφία. Και στην περίπτωση των εισοδημάτων από συντάξεις όλες οι αποκοπές, ανά είδος σύνταξης, είναι αθροισμένες σε μια μεταβλητή. Στη βάση του 2015/16 το ποσό της σύνταξης γήρατος είναι αθροισμένο με το ποσό της σύνταξης από τις κοινωνικές ασφαλίσεις. Στις παλιότερες έρευνες τα άτομα δεν ρωτιούνταν για να διαχωρίσουν τα εισοδήματα από τις δύο πηγές, οπότε η ερώτηση αφορούσε γενικά εισόδημα από σύνταξη γήρατος. Στη βάση του 2015/16 η σύνταξη αναπηρίας έχει διαχωριστεί από την σύνταξη ανικανότητας οπότε υπάρχουν ξεχωριστές μεταβλητές για τα δυο αυτά είδη συντάξεων. Στις προηγούμενες έρευνες οι πληροφορίες για τα δυο είδη συντάξεων ήταν μαζί. Στη βάση του 2015/16 υπάρχουν πληροφορίες ανά είδος και πηγή για τα επιδόματα αφυπηρέτησης. Συγκεκριμένα υπάρχουν πληροφορίες για το εφάπαξ ποσό λόγω αφυπηρέτηση από το Δημόσιο τομέα, εφάπαξ ποσό από Ταμείο Προνοίας λόγω αφυπηρέτησης, εφάπαξ ποσό από Ταμείο Προνοίας λόγω απόλυσης ή πρόωρης αφυπηρέτησης, εφάπαξ ποσό από Ταμείο Προνοίας λόγω χηρείας ή ορφάνιας, εφάπαξ ποσό από Ταμείο Προνοίας λόγω αναπηρίας και 12

22 εφάπαξ ποσό από φιλοδώρημα λόγω αφυπηρέτησης. Στη βάση του 2009 υπήρχε πληροφορία μόνο για το συνολικό ποσό από επιδόματα αφυπηρέτησης ενώ στις πιο παλιές έρευνες δεν υπάρχει καμία σχετική πληροφορία. Στη βάση του 2015/16 υπάρχουν πληροφορίες για την πηγή των άλλων συντάξεων που λαμβάνει το άτομο. Συγκεκριμένα, υπάρχει πληροφορία για το ποσό και για τις συνολικές αποκοπές που παίρνει το άτομο από σύνταξη χαμηλοσυνταξιούχου, από σύνταξη νοικοκυράς, από σύνταξη χαμηλοσυνταξιούχου για νοικοκυρές, και από σύνταξη βετεράνου πολέμου, ορφάνιας και θυμάτων βίαιων εγκλημάτων. Στη βάση του 2009 υπήρχε η πληροφορία ότι το άτομο παίρνει σύνταξη από διάφορες πηγές όμως δεν καθοριζόταν ποια ήταν η πηγή. Στη βάση του 2015/16 δεν υπάρχει πληροφορία για έσοδα του ατόμου από εμβάσματα, κληρονομιές, κέρδη από παίγνια, αναλήψεις από καταθέσεις, και επιστροφή φόρου. Επίσης δεν υπάρχει πληροφορία για τα δάνεια που έχει συνάψει το άτομο και για τα έσοδα από πώληση ακίνητης περιουσίας, επιχείρησης, αγαθών διαρκείας, μεταφορικών μέσων, και από ασφάλειες. Στη βάση του 2015/16 υπάρχουν πληροφορίες για τα επιδόματα που υιοθετήθηκαν μετά το 2009 όπως το επίδομα μονογονιού, και το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα και δεν υπάρχουν πληροφορίες για επιδόματα που έχουν καταργηθεί όπως το επίδομα μάνας και το επίδομα γάμου. Στη βάση του 2015/16 τα εισοδήματα από υποτροφίες έχουν χωριστεί ανάλογα με την πηγή τους σε εισόδημα από κρατική υποτροφία, και σε εισόδημα από μη κρατική υποτροφία. Στη βάση του 2015/16 υπάρχουν πληροφορίες για τα επιδόματα που αφορούν την κατοικία (περισσότερες πληροφορίες Πίνακα 2, περιγραφή μεταβλητής HOUSEBENEFITS) ενώ στις βάσεις των προηγούμενων ερευνών τα επιδόματα αυτά συμπεριλαμβάνονταν στην γενική μεταβλητή για άλλα επιδόματα/παροχές/βοηθήματα (OTHERBEFGRALLAM). Στη βάση του 2015/16 έχουν προστεθεί και οι μεταβλητές NTTERTARYEDUYBN και NTSOLDIERSALLYN που περιέχουν πληροφορίες για το ποσό από επίδομα για αυτοεργοδότηση αποφοίτων πανεπιστημίων και ανώτερων σχολών και το επίδομα στρατιωτών που εκτελούν θητεία στην ΕΦ αντίστοιχα. 13

23 4. ALLINCOMEΗ Στην βάση δεδομένων ALLINCOMEH περιλαμβάνονται μεταβλητές για τα εισοδήματα που είναι διαθέσιμα σε επίπεδο νοικοκυριού και όχι σε ατομικό επίπεδο. Στις έρευνες του 1984/85 και 1990/91 αρκετές από τις μεταβλητές για τα εισοδήματα ήταν σε επίπεδο νοικοκυριού ενώ από την έρευνα του 1996/97 και μετά σχεδόν όλες οι μεταβλητές για τα εισοδήματα είναι σε ατομικό επίπεδο. Επίσης σε αυτή την βάση δεδομένων υπάρχουν μεταβλητές που αφορούν την παροχή χρηματικής βοήθειας από άλλα ή σε άλλα νοικοκυριά. Αυτές οι μεταβλητές είναι διαθέσιμες για στις πιο πρόσφατες έρευνες του 2003, 3009 και 2015/16. Τέλος στην βάση αυτή περιλαμβάνεται και μεταβλητή για το συνολικό καθαρό εισόδημα κάθε νοικοκυριού. Υπάρχουν συνολικά παρατηρήσεις για 81 μεταβλητές. Συγκεκριμένα υπάρχουν 3759 παρατηρήσεις για την έρευνα 1984/85, 2708 παρατηρήσεις για την έρευνα του 1990/91, 2644 για την έρευνα του 1996/97, 2990 για την έρευνα του 2003, 2707 για την έρευνα του 2009 και 2876 για την έρευνα του 2015/16. Σύγκριση και διαθεσιμότητα στοιχείων στις έξι Έρευνες Οικογενειακού Προϋπολογισμού Χρηματικά ποσά στις έρευνες 1984/85, 1990/91, 1996/97 και 2003 ήταν εκφρασμένα σε λίρες Κύπρου ενώ στην έρευνα του 2009 και 2015/16 σε ευρώ. Για σκοπούς συνέπειας όλα τα ποσά στην βάση δεδομένων είναι εκφρασμένα σε ευρώ και η συναλλαγματική ισοτιμία που χρησιμοποιήθηκε είναι 1 ευρώ = λίρες Κύπρου. Όπως έχει ήδη αναφερθεί η πλειοψηφία των μεταβλητών που περιλαμβάνονται σε αυτή την βάση δεδομένων είναι από την έρευνα του 1984/85 και 1990/91 εφόσον αρκετές από τις μεταβλητές για το εισόδημα σε αυτές τις χρονιές είναι διαθέσιμες μόνο σε επίπεδο νοικοκυριού. Από την έρευνα του 1996/97 και μετά οι μεταβλητές για το εισόδημα είναι σε ατομικό επίπεδο και περιλαμβάνονται στην βάση ALLINCOME. Ο υπολογισμός αντιστοιχών μεταβλητών με αυτές που περιέχονται στην βάση ALLINCOMEH για τις χρονιές 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16 μπορεί να γίνει χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες μεταβλητές σε ατομικό επίπεδο και αθροίζοντας τις για όλα τα μέλη του κάθε νοικοκυριού. Η μεταβλητή NETINCOME δείχνει το καθαρό εισόδημα του νοικοκυριού και περιλαμβάνει το πρωτογενές εισόδημα και το δευτερογενές εισόδημα του νοικοκυριού. Στο πρωτογενές εισόδημα περιλαμβάνεται το καθαρό εισόδημα από μισθούς και ημερομίσθια, το καθαρό εισόδημα αυτοεργαζομένων συμπεριλαμβανομένων των ωφελημάτων από δική τους παραγωγή, το καθαρό εισόδημα από περιουσία και το καθαρό εισόδημα από ενοίκια (τεκμαρτό ενοίκια και 14

24 ενοίκια από περιουσία). Στο δευτερογενές εισόδημα περιλαμβάνεται το εισόδημα από συντάξεις, εφάπαξ ποσό πλεονασμού/ανεργιακό επίδομα, τα άλλα επιδόματα και οι τρέχουσες εισροές/παροχές από/σε άλλα νοικοκυριά. Για το 2003, 2009 και 2015/16 όλες οι πιο πάνω κατηγορίες εισοδημάτων περιλαμβάνονται στο NETINCOME. Το 1996/97 και 1984/85 τα καθαρά εισοδήματα αυτοεργαζομένων από ωφελήματα από δική τους παραγωγή δεν περιλαμβάνονται στο NETINCOME. Επίσης στο 1984/85 δεν υπήρχε πληροφόρηση για αρκετά από τα δευτερογενή εισοδήματα όπως το εφάπαξ ποσό και άλλα επιδόματα. Τέλος, στη βάση ALLINCOMEH για το 2003, 2009 και 2015/16 υπάρχουν και πληροφορίες που αφορούν στην παροχή βοήθειας σε τρίτους ή από τρίτους. Οι μεταβλητές που ξεκινούν με το γράμματα OUT δείχνουν ότι παρέχεται βοήθεια σε τρίτους (κυρίως στα παιδιά ή γονείς) ενώ αυτές που ξεκινούν από IN δείχνουν ότι λαμβάνουν εισόδημα από τρίτους (κυρίως από γονείς ή παιδιά). Στη βάση του 2015/16 το συνολικό ποσό παροχής βοήθειας σε (από) τρίτους είναι αθροισμένο σε μια μεταβλητή, την OUTOTHHHOLDALL (INOTHHHOLDALL). 5. ALLEXPENDITURE Η βάση δεδομένων ALLEXPENDITURE περιλαμβάνει μεταβλητές που αφορούν ετήσια έξοδα των νοικοκυριών σε καταναλωτικά και μη αγαθά και υπηρεσίες για τα έτη 1990/91, 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16. Συγκεκριμένα υπάρχουν 2708 παρατηρήσεις για την έρευνα του 1990/91, 2645 για την έρευνα του 1996/97, 2990 για την έρευνα του 2003, και 2707 για την έρευνα του 2009 και 2876 για την έρευνα του 2015/16. Ο Πίνακας 4 του Παραρτήματος παρουσιάζει αναλυτικά όλες τις μεταβλητές που περιέχονται στη Βάση Δεδομένων ALLEXPENDITURE, δίνοντας την περιγραφή, τον αριθμό των παρατηρήσεων, καθώς επίσης και τον μέσο όρο, τυπική απόκλιση, ελάχιστη και μέγιστη τιμή της κάθε μεταβλητής ξεχωριστά. Ολες οι τιμές είναι εκφρασμένες σε ευρώ. Σύγκριση και διαθεσιμότητα στοιχείων στις έξι Έρευνες Οικογενειακού Προϋπολογισμού Στις έρευνες του 1990/91, 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16 δόθηκε στα νοικοκυριά ημερολόγιο στο οποίο κατέγραφαν για διάστημα 14 ημερών τα ημερήσια έξοδα τους που αφορούσαν διαρκή και μη διαρκή αγαθά και υπηρεσίες για διάφορες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών όπως για παράδειγμα είδη διατροφής και μη οινοπνευματώση ποτά, είδη ένδυσης και υπόδησης, υγεία, παιδεία μεταφορές κλπ. Αντίθετα στην έρευνα του 1984/85 δεν δόθηκε σχετικό ημερολόγιο. 15

25 Αρχικά, στην συγκεκριμένη βάση παρουσιάζονται οι δώδεκα μεγάλες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών (βλέπε 1 ης τάξεως κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών στον Πίνακα 4 του Παραρτήματος). Αυτές περιλαμβάνουν: (α) τα είδη διατροφής και μη οινοπνευματώδη ποτά, (β) τα αλκοολούχα ποτά, καπνό και ναρκωτικά, (γ) τα είδη ένδυσης και υπόδησης, (δ) η στέγαση, ύδρευση, ηλεκτρισμός, φυσικό αέριο και άλλα καύσιμα, (ε) η επίπλωση και διακόσμηση,οικιακός εξοπλισμός και συνήθης συντήρηση κατοικιών, (στ) η υγεία, (ζ) οι μεταφορές, (η) οι επικοινωνίες, (θ) η αναψυχή και ο πολιτισμός, (ι) η εκπαίδευση, (κ) τα ηενοδοχεία, καφενεία και εστιατόρια και (λ) άλλα διάφορα αγαθά και υπηρεσίες. Το άθροισμα όλων των πιο πάνω κατηγορίων, παρουσιάζεται με την μεταβλητή TOTALEXP, η οποία αφορά τα συνολικά ετήσια έξοδα των νοικοκυριών. Στο σημείο αυτό να αναφερθεί ότι στην έρευνα του 1990/91 δεν υπήρχαν διαθέσιμες πληροφορίες για την κατηγορία «Υγεία» και «Επικοινωνίες». Επίσης, τα ημερολόγια του 1990/91 και 1996/97, και κυρίως αυτό που αφορούσε το 1990/91, δεν περιείχαν τόσο μεγάλο αριθμό αγαθών και υπηρεσιών όσο αυτά των τριών τελευταίων έρευνών του 2003, 2009 και 2015/16. Η κατηγορία «μη-καταναλωτικές δαπάνες» (NONCONSEXP), περιέχει πληροφορίες για δόσεις δανείων, επενδύσεις, αποταμιεύσεις καθώς επίσης και πληροφορίες για τέλη κυκλοφορίας, και φόρου ακίνητης περιουσίας. Η κατηγορία αυτή είναι διαθέσιμη και συγκρίσιμη μόνο στις τελευταίες τρείς έρευνες του 2003, 2009 και 2015/16 αντίστοιχα 5. Ο Πίνακας 1 παρουσιάζει αναλυτικά όλες τις κατηγορίες μηκαταναλωτικών δαπανών 6. Στην συνέχεια, ο Πίνακας 4 του Παραρτήματος παρουσιάζει τις 2 ης τάξεως υποκατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών για τα έτη 2003, 2009 και 2015/16 όπου οι κωδικοί ειδών και υπηρεσιών (COICOP-HBS) ήταν πανομοιότυποι. Για παράδειγμα η 1 ης τάξεως κατηγορία «Στέγαση, Ύδρευση, Ηλεκτρισμός, Φυσικό Αέριο και άλλα Καύσιμα» περιλαμβάνει τις υποκατηγορίες (α) καταβαλλόμενο ενοίκιο, (β) τεκμαρτό ενοίκιο, (γ) συντήρηση και επισκευές κατοικίας, (δ) παροχή νερού και άλλες υπηρεσίες σε σχεση με την κατοικία και (ε) ηλεκτρισμός, φυσικό αέριο και άλλα καύσιμα. Συνολικά, παρουσιάζονται 52 υπο-κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών. Τέλος, ο ίδιος Πίνακας παρουσιάζει μερικές από τις 3 ης τάξεως υπο-κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών. Για παράδειγμα από την 2 η τάξη κατηγορία «είδη διατροφής» (FOOD), παρουσιάζονται οι υπο-κατηγορίες κρέας (Μ), ψάρια (F), 5 Πληροφορίες σχετικά με κάποιες κατηγορίες των μη-καταναλωτικών δαπανών που αφορούν προηγούμενες έρευνες, μπορείτε να βρείτε στο Α. Γεωργίου, Δ. Κωμοδρόμου και Α. Πολυκάρπου, "Ενοποιημένη Βάση Δεδομένων των Ερευνών Οικογενειακού Προϋπολογισμού 1984/85, 1990/91, 1996/97 και 2002/03", Οκτώβριος Οι κατηγορίες του Πίνακα 1 είναι διαθέσιμες στο ΚΟΕ. 16

26 φρούτα (F2), λαχανικά (V) κλπ. Ο αναλυτικός πίνακας με όλες τις διαβαθμίσεις των κατηγοριών είναι διαθέσιμος από στο ΚΟΕ. Πίνακας 1: Μη-Καταναλωτικές Δαπάνες Φόρος ακίνητης ιδιοκτησίας Ετήσια τέλη κυκλοφορίας αυτοκινήτου Ετήσια τέλη κυκλοφορίας μοτοποδηλάτου Ετήσια τέλη κυκλοφορίας μοτοσικλέτας Πληρωμή φόρου εισοδήματος προηγούμενων χρόνων Άλλα τέλη ( π.χ. κοινοτικά τέλη ) Αγορές διαφόρων ειδών κατά τις διακοπές Διαμονή σε φιλικό/συγγενικό σπίτι κατά τις διακοπές Διαμονή σε ιδιόκτητο/φιλικό σκάφος κατά τις διακοπές Δόσεις στεγαστκού δανείου: Δόση στεγαστικού δανείου ( 1ο δάνειο ) Δόση στεγαστικού δανείου ( 2ο δάνειο ) Δόση στεγαστικού δανείου ( 3ο δάνειο ) Αποπληρωμή δανείων για: Μεταφορικά μέσα Οικιακό εξοπλισμό Σπουδές Ακίνητη περιουσία Πιστωτική κάρτα -Στεγαστικό δάνειο -Προσωπικούς λόγους Συντήρηση κατοικίας -Άλλους λόγους Απροσδιόριστους λόγους Επενδύσεις Αγορά κατοικίας Κτίσιμο κατοικίας Αγορά άλλης ακίνητης περιουσίας Αγορά επιχείρησης Μετατροπές, βελτιώσεις, προεκτάσεις κατοικιών Μετατροπές, βελτιώσεις, προεκτάσεις άλλων κτιρίων Μετοχές, χρεόγραφα, ομολογίες που εκδόθηκαν από: Κυβέρνηση Ημικρατικό οργανισμό Ιδιωτικό τομέα Δάνεια σε άλλους Άλλες επενδύσεις Αποταμιεύσεις 6. ALLHHOLDS Η βάση δεδομένων ALLHHOLDS περιλαμβάνει μεταβλητές σχετικές με βασικά χαρακτηριστικά των νοικοκυριών όπως το είδος της κατοικίας, το έτος κατασκευής, τους χώρους που περιλαμβάνει, το καθεστώς ενοικίασης και άλλα. Τέλος υπάρχουν μεταβλητές που αφορούν τα είδη διαρκείας που έχουν στην κατοχή τους τα νοικοκυριά. Υπάρχουν συνολικά παρατηρήσεις για 125 μεταβλητές. Συγκεκριμένα υπάρχουν 3759 παρατηρήσεις για την έρευνα 1984/85, 2708 παρατηρήσεις για την έρευνα του 1990/91, 2644 για την έρευνα του 1996/97, 2990 για την έρευνα του 2003, και 2707 για την έρευνα του 2009 και 2876 για την έρευνα του 2015/16. 17

27 Σύγκριση και διαθεσιμότητα στοιχείων στις έξι Έρευνες Οικογενειακού Προϋπολογισμού Οι κυριότερες επισημάνσεις που αφορούν τη βάση δεδομένων ALLHHOLDS είναι οι εξής: Στοιχεία που αφορούν τα είδη διαρκείας του νοικοκυριού υπάρχουν και στις έξι έρευνες ενώ στις έρευνες του 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16 υπάρχουν και πληροφορίες για τον τρόπο απόκτησης τους για παράδειγμα αγορά με δάνειο ή χωρίς, δώρο και άλλα. Αντίθετα αναλυτική πληροφόρηση που αφορά χαρακτηριστικά των νοικοκυριών υπάρχει μόνο στις τέσσερις τελευταίες έρευνες καθώς στο ερωτηματολόγιο υπάρχει ειδική ενότητα για τα βασικά χαρακτηριστικά και τις ανέσεις της κατοικίας των ερωτηθέντων. Για το λόγο αυτό οι πλείστες από τις μεταβλητές στη συγκεκριμένη βάση δεδομένων αναφέρονται μόνο στις έρευνες του 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16. Η μεταβλητή USEDRM, που αναφέρεται στον αριθμό δωματίων που χρησιμοποιούνται για κατοίκηση, δεν υπάρχει για το 1990/91 ενώ παρουσιάζει κάποιες διαφορές στα έτη 1984/85, 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16. Συγκεκριμένα ενώ στα έτη 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16 στην ερώτηση διευκρινιζόταν ότι ζητείται ο ακριβής αριθμός δωματίων που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για σκοπούς κατοίκησης, στο 1984/85 η σχετική ερώτηση στο ερωτηματολόγιο αφορούσε γενικά το συνολικό αριθμό δωματίων που υπάρχουν στην οικία ζητώντας απλά από τους ερωτηθέντες να μην συμπεριλάβουν σε αυτά αποχωρητήρια, μπάνια ή διαδρόμους. Στις έρευνες του 2009 και 2015/16 περιέχεται και πρόσθετη πληροφόρηση για την ύπαρξη LCD/Plasma τηλεοράσεων (TVLCD), δορυφορικής (SATDISH) και Home Cinema (HOMECIN), πληροφόρηση που δεν υπήρχε στις προηγούμενες έρευνες. Στην έρευνα του 2015/16 παρουσιάζονται διαφορές σε σχέση με τις προηγούμενες έρευνες όσων αφορά τις κατηγορίες τύπου κατοικίας όπου διαχωρίστηκαν τα διαμερίσματα σε πολυκατοικίες με λιγότερες από 10 κατοικίες από αυτά με περισσότερες από 10 κατοικίες. Επίσης οι βοηθητικές κατοικίες συμπεριλήφθηκαν στις κατοικίες άλλου είδους και η κατηγορία «κατοικίες σε κτίριο μεικτής χρήσης» δεν υπάρχει. τύπου κατοχής κατοικίας όπου προστέθηκε η δωρεάν χρήση συμπεριλαμβανομένων από γονείς, συγγενείς, εργοδότη κτλ., το 18

28 καθεστώς ενοικίασης έχει διαχωριστεί ανάλογα με την τιμή ενοικίασης (χαμηλότερο ή σύμφωνα με την αγορά) και η κατηγορίες «ιδιοκτήτης από κληρονομία-γονική παροχή», «προσφυγικός συνοικισμός», «αυτοστέγαση», «τουρκοκυπριακό σπίτι» και «άλλο είδος» δεν υπάρχουν. Στην έρευνα του 2015/16 προστέθηκαν επίσης μεταβλητές για τη σύνδεση με δίκτυο αποχέτευσης (SEWER), για το είδος της κεντρικής θέρμανσης (CENTRALHT1-5), αν το νοικοκυριό διαθέτει σύστημα συναγερμού (ALARM), αν το νοικοκυριό διαθέτει tablet και αν ναι τον αριθμό τους (TABLET, TABLETNUM), αν το νοικοκυριό διαθέτει κονσόλα ηλεκτρονικών παιχνιδιών (GAMECONS) και αν έχει ευρυζωνική σύνδεση διαδικτύου (BROADBAND). Με εξαίρεση την έρευνα του 1984/85, στις έρευνες υπάρχει μεταβλητή για το συντελεστή στάθμισης που χρησιμοποιείται για να διορθώσει την μη ανταπόκριση από μερίδα του αρχικού δείγματος και να βελτιώσει την ακρίβεια των εκτιμήσεων. Για το 1990/91, 1996/97, 2009 και 2015/16 οι συντελεστές στάθμισης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να σταθμίσουν το δείγμα στον πληθυσμό, δηλ το άθροισμα των συντελεστών στάθμισης των νοικοκυριού για κάθε χρονιά ισούται με τον αριθμό των νοικοκυριών στον πληθυσμό. Αντίθετα οι συντελεστές στάθμισης το 2003 δείχνουν την στάθμιση του κάθε νοικοκυριού στο δείγμα δηλ το άθροισμα των συντελεστών στάθμισης των νοικοκυριού ισούται με τον αριθμό των νοικοκυριών στο δείγμα (2990). Για να γίνουν οι συντελεστές στάθμισης του 2003 αντίστοιχοι με αυτούς των άλλων χρονιών χρειάζεται να πολλαπλασιαστεί ο κάθε συντελεστής με 79,87 (=αριθμό των νοικοκυριών το 2003 στον πληθυσμό (238800)/ αριθμό των νοικοκυριών το 2003 στο δείγμα (2990)). Γενικά, οι βάσεις δεδομένων των 1996/97, 2003, 2009 και 2015/16 είναι αρκετά συγκρίσιμες με μόνο μικρό αριθμό διαφορών ή προσθηκών από το 1996/97 στο 2003, από το 2003 και 2009 και από το 2009 στο 2015/16. 19