Είναι δυνατή επίσης, η πραγματοποίηση συνεδριών κατ οίκον.

Transcript

1 Μαθησιακή αποκατάσταση-δυσλεξία Ενσυναίσθηση Λογοθεραπεία Εργοθεραπεία, Σέρρες Αποκατάσταση - Στόχος Στόχος μας είναι τα παιδιά και οι έφηβοι να έρθουν σε επαφή με τη δυσκολία τους και να νιώσουν ότι την αντιμετωπίζουν έμπρακτα και ενσυνείδητα. Να γνωρίζουν γιατί έρχονται και με ποιο στόχο, ακόμα κι αν μερικές φορές "βαριούνται" ή κουράζονται. Ακόμα, να δημιουργήσουν προσωπική σχέση με το χώρο και το αντικείμενο εργασίας καθώς και με το θεραπευτή τους. Αποκατάσταση - Θεραπευτές Οι στόχοι που έχουν τεθεί στο Ατομικό Πρόγραμμα Αποκατάστασης, πραγματώνονται από άριστα εκπαιδευμένους θεραπευτές (Ψυχολόγοι - Ειδικοί Παιδαγωγοί), οι οποίοι, εκτός της διετούς εκπαίδευσης στη χρήση της Μεθοδολογίας μας και του Εκπαιδευτικού Υλικού που χρησιμοποιούμε, είναι επίσης κάτοχοι τίτλων μεταπτυχιακών σπουδών στον τομέα τους. Εποπτεύουμε την πορεία της Θεραπείας του κάθε Μαθητή μας, με συχνές συναντήσεις με τον υπεύθυνο Θεραπευτή. Επίσης, παρακολουθούμε τον κάθε Μαθητή τουλάχιστον σε μία συνεδρία (μάθημα) κάθε μήνα. Αποκατάσταση - Συνεδρίες (Μαθήματα) Ο ακριβής αριθμός και η συχνότητα των απαιτούμενων συνεδριών (μαθημάτων) διατυπώνονται επακριβώς στο Ατομικό Πρόγραμμα Αποκατάστασης που εκπονείται για κάθε Μαθητή μας. Συνήθως όμως, για το Δημοτικό, προβλέπονται δύο συναντήσεις την εβδομάδα σε συνεδρίες (μαθήματα) των 45 λεπτών. Για το Γυμνάσιο, προβλέπεται συνήθως, μία συνάντηση την εβδομάδα σε συνεδρία (μάθημα) των 90 λεπτών. Είναι δυνατή επίσης, η πραγματοποίηση συνεδριών κατ οίκον. Η πορεία της Θεραπείας Η πορεία της Θεραπείας, σε σχέση με τους στόχους του Ατομικού Προγράμματος Αποκατάστασης και η ανταπόκριση του Μαθητή στη Θεραπεία, επανεκτιμώνται ανά τρίμηνο, με την έγκαιρη ενημέρωση του Γονέα. Η επανεκτίμηση αυτή, μπορεί να επιφέρει αναθεώρηση των στόχων του Ατομικού Προγράμματος Αποκατάστασης και εμπλουτισμό του χρησιμοποιούμενου Εκπαιδευτικού Υλικού. Η εκτίμηση της πορείας της εφαρμοζόμενης Θεραπείας και οι τροποποιήσεις που αυτή μπορεί να επιφέρει στους στόχους του Ατομικού Προγράμματος Αποκατάστασης, γίνονται κατόπιν ενημέρωσης και με τη σύμφωνη γνώμη του Γονέα. Δυσκολίες μάθησης

2 «Δυσκολεύεται να διαβάσει, συλλαβίζει..» «Δεν μπορεί να εκφραστεί καλά..» «Στο γραφείο του επικρατεί το χάος Είναι ανοργάνωτος..» «Δεν συγκεντρώνεται αφαιρείται» «Δεν βγάζω νόημα όταν διαβάζω το γραπτό της..» «Πρέπει να είμαι δίπλα του για να στρωθεί να διαβάσει..» «Δεν θυμάται αυτά που διαβάζει..» «Αργεί να καταλάβει αυτό που προσπαθεί να μάθει...» «Κάνει πολλά ορθογραφικά λάθη...» «Θέλει συνεχώς να ασχολείται με κάτι» «Είναι απρόσεκτος και τεμπελιάζει...» «Δεν θυμάται τις εργασίες που έχει για το σχολείο..» αλλά και «Κουράζομαι γρήγορα όταν διαβάζω..» «Δεν καταλαβαίνω τι λέει το μάθημα..» «Οι άλλοι τα καταφέρνουν εγώ όχι μήπως είμαι χαζός;» «Το σχολείο είναι μεγάλος μπελάς...» «Τα γράμματα χοροπηδάνε στο χαρτί όταν διαβάζω..» «Λες και κολλάει το μυαλό μου και δεν θυμάμαι τι έχω διαβάσει..» «Δεν μου αρέσει να γράφω κάνω τόσα ορθογραφικά λάθη..» «Όταν με ρωτάει ο δάσκαλος φοβάμαι μήπως κάνω λάθος και τα χάνω..» «Τα καταφέρνω καλύτερα όταν λέω το μάθημα παρά όταν γράφω..» Ο όρος Μαθησιακές Δυσκολίες είναι γενικός και χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει διαταραχές σε μία ή περισσότερες από τις βασικές διεργασίες που εμπλέκονται στην κατάκτηση & χρήση του λόγου Κατά συνέπεια επηρεάζονται διάφοροι τομείς της μάθησης και λειτουργίες όπως : η ανάγνωση η γραφή η κατανόηση η ομιλία/έκφραση η μαθηματική σκέψη Οι Μαθησιακές Δυσκολίες έχουν οργανική αιτιολογία που είναι ενδογενής στο μαθητή. Δεν έχουν διευκρινισθεί πλήρως οι αιτιακοί παράγοντες ούτε ο μηχανισμός λειτουργίας τους. Ωστόσο έχει γίνει σαφές ότι εδράζονται σε δυσλειτουργίες του κεντρικού νευρικού συστήματος. Οι Μαθησιακές Δυσκολίες διακρίνονται σε Α. Γενικές Μαθησιακές

3 Στις Γενικές Μαθησιακές Δυσκολίες παρατηρείται ελλιπής ανάπτυξη στην κατάκτηση δεξιοτήτων και την εκμάθηση γνώσεων σε ένα ευρύ φάσμα της καθημερινής δράσης του ατόμου (αυτοεξυπηρέτηση, γνωστικός τομέας, επικοινωνιακές δεξιότητες). Οφείλονται σε νοητική δυσλειτουργία, συχνά συνυπάρχουν με συνοδές διαταραχές και δεν αναφέρονται αποκλειστικά σε δυσκολίες που εμφανίζονται στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Οι δυσκολίες αυτές σχετίζονται με ενδογενείς ή εξωγενείς παράγοντες : εγκεφαλικές βλάβες χαμηλή νοημοσύνη χρωμοσωματικές ανωμαλίες σοβαρές αισθητηριακές βλάβες (τύφλωση, κώφωση, βαρυκοΐα) ανεπαρκή σχολική εκπαίδευση ψυχολογικές συναισθηματικές διαταραχές ανεπαρκείς περιβαλλοντολογικές συνθήκες Β.Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες Ως Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (ΕΜΔ) ορίζονται οι δυσκολίες που εκδηλώνονται με έντονη και επίμονη δυσκολία του μαθητή στην εκμάθηση των σχολικών δεξιοτήτων σε βαθμό ανάλογο της χρονολογικής του ηλικίας, της νοημοσύνης του και της εκπαίδευσης που έχει λάβει. Οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες επηρεάζουν την πρόσκτηση μιας ή περισσοτέρων δεξιοτήτων που σχετίζονται κυρίως με την επεξεργασία του γραπτού λόγου (ανάγνωση, κατανόηση γραπτού λόγου, ορθογραφία, αριθμητική σκέψη). Ενδέχεται να συνυπάρχουν με άλλες διαταραχές (π.χ. Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα, συναισθηματικές δυσκολίες). Στις ειδικές μαθησιακές δυσκολίες οι αδυναμίες που εμφανίζουν οι μαθητές δεν οφείλονται σε νοητικούς, εκπαιδευτικούς ή και πολιτισμικούς περιορισμούς. Τα άτομα που εκδηλώνουν ειδικές μαθησιακές δυσκολίες παρουσιάζουν φυσιολογικό ή και ανώτερο νοητικό επίπεδο Στις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες ανήκουν : Η Δυσλεξία Η Δυσορθογραφία Η Δυσγραφία Η Δυσαριθμησία Ποια τα γενικά χαρακτηριστικά μαθητών με Μαθησιακές Δυσκολίες ; Αργός ρυθμός εργασίας και απόκτησης νέων δεξιοτήτων Περιορισμένες δεξιότητες οργάνωσης ως προς το χώρο και το χρόνο καθώς είναι δύσκολο στο μαθητή να προβεί σε διαβάθμιση προτεραιοτήτων στις δραστηριότητες του σχολικού έργο

4 Δυσχέρειες ως προς τη διατήρηση της προσοχής : υπερκινητικότητα, παρορμητικότητα, μικρή χρονική διάρκεια συγκέντρωσης στις δραστηριότητες Δυσχέρεια ως προς τη σύλληψη αφηρημένων εννοιών & την εκτέλεση κυρίως των σύνθετων οδηγιών Περιορισμοί στη μνημονική ικανότητα με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται στην εκμάθηση και ανάκληση ορισμών, ημερομηνιών, ονομάτων Πως επηρεάζεται η ψυχοκοινωνική πορεία του παιδιού ή του εφήβου; Πέραν των δυσχερειών στις σχολικές δεξιότητες συχνά εντοπίζονται Δυσλεξία Χαμηλή αυτοεκτίμηση Άγχος και ανησυχία Έντονη ευθιξία Φόβος αποτυχίας Ανταγωνιστικότητα Έντονη παρορμητικότητα Χαμηλά κίνητρα επίτευξης Συναισθηματική ανωριμότητα Επιθετικού τύπου συμπεριφορές Εύκολη απογοήτευση/ματαίωση Συμπεριφορές κλόουν/γελωτοποιού Η Δυσλεξία συνιστά μια Ειδική Μαθησιακή Δυσκολία που συνδέεται με όλες τις πλευρές της γλωσσικής λειτουργίας και συνεπάγεται απρόσμενη απόκλιση μεταξύ του γνωστικού δυναμικού και της σχολικής επίδοσης του μαθητή. Τα άτομα που παρουσιάζουν δυσλεξία δυσκολεύονται να αποδώσουν τις σωστές αντιστοιχίες ανάμεσα σε γράμματα και φωνήματα με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν δυσχέρειες στην οικοδόμηση και κατάκτηση του βασικού μηχανισμού ανάγνωσης και γραφής. Αλυσιδωτά δημιουργούνται προβλήματα στην κατάκτηση νοητικών δεξιοτήτων όπως: η κατανόηση κειμένων, η ερμηνεία του περιεχομένου τους, η οργάνωση της σκέψης, η ανάλυση, η σύνθεση και η έκφραση επιχειρημάτων. Τα συμπτώματα ποικίλουν και εμφανίζονται από ήπια έως εντονότερα σε κάθε μία από τις γλωσσικές λειτουργίες ανάγνωση, γραφή, κατανόηση, έκφραση ανάλογα με την σοβαρότητα της διαταραχής, την ηλικία και την ιδιαιτερότητα του κάθε ατόμου. Οι δυσκολίες που παρουσιάζονται δεν σχετίζονται με τη διανοητική αντίληψη των ατόμων με δυσλεξία που συχνά χρησιμοποιούν τις υψηλές διανοητικές ικανότητες τους για να αντισταθμίσουν τις ελλείψεις που εμφανίζουν.

5 Τα άτομα με δυσλεξία συχνά χαρακτηρίζονται από ζωηρή φαντασία και έντονη περιέργεια, διαθέτουν πλούσιο συναισθηματικό κόσμο, έχουν καλλιτεχνικές τάσεις, ανεπτυγμένη κριτική ικανότητα και μπορούν να διαπρέψουν σε πολλούς τομείς. Δυσκολίες στην ανάγνωση: (αργός ρυθμός, συλλαβική ανάγνωση, παραλείψεις, παραποιήσεις, απώλεια γραμμής, αντικαταστάσεις γραφημάτων ή/και λέξεων, αγνόηση σημείων στίξης, δυσκολία στα συμφωνικά συμπλέγματα και τις πολυσύλλαβες λέξεις) Δυσκολίες στη γραφή & την ορθογραφία: (αργός ρυθμός γραφής και αντιγραφής, ακατάστατη εικόνα γραπτού με μουτζούρες και ανισομεγέθη γράμματα, συνωστισμένη γραφή, σφάλματα σε θεματική και καταληκτική ορθογραφία, παραλείψεις, συγχύσεις, αντικαταστάσεις γραμμάτων που μοιάζουν οπτικά ή ακουστικά, έλλειψη σημείων στίξης ) Δυσκολίες στην έκφραση & την κατανόηση: (δυσκολία στην αποκωδικοποίηση νοημάτων και την αντίληψη αφηρημένων εννοιών, στη συγκράτηση και ανάκληση πληροφοριών, συντακτικά λάθη, περιορισμένο λεξιλόγιο, ελλιπής ανάπτυξη επιχειρημάτων σε γραπτό ή/και προφορικό λόγο, δυσκολία στην οργάνωση της σκέψης, αργός ρυθμός επεξεργασίας νέων πληροφοριών) Δυσκολίες στην αριθμητική σκέψη: (δυσκολία κατανόησης μαθηματικών εννοιών, κανόνων, τύπων, κρατουμένων, στη διάκριση των συμβόλων των πράξεων, στην απομνημόνευση των πινάκων του πολλαπλασιασμού και αριθμητικών δεδομένων, στην εκτέλεση των πράξεων, στην εκπόνηση κατάλληλου σχεδιασμού για την επίλυση προβλημάτων, περιορισμένη ικανότητα νοερής εκτέλεσης πράξεων) Υπάρχουν πρώιμες ενδείξεις για την πιθανή εμφάνιση Δυσκολιών Μάθησης; Στην προσχολική ηλικία ενδέχεται να εμφανίζονται κάποια από τα παρακάτω: καθυστέρηση στην εμφάνιση της ομιλίας και την ανάπτυξη του λόγου δυσκολίες στον κινητικό συντονισμό την αντίληψη την απομνημόνευση την επαγωγική σκέψη την κοινωνική αλληλεπίδραση την αυτορρύθμιση την προσοχή και τη συγκέντρωση Οι δυσκολίες αυτές αν δεν αντιμετωπισθούν έγκαιρα με ειδικά προγράμματα παρέμβασης και αποκατάστασης ενδέχεται να οδηγήσουν σε νοητική και γνωστική ανωριμότητα, στην

6 εμφάνιση μαθησιακών δυσκολιών, σε ψυχοσυναισθηματικές διαταραχές ή και σε δυσκολίες στην κοινωνική ένταξη Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής - ΔΕΠΥ Η Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) διεθνώς ADHD Attention Deficit Hyperactivity Disorder είναι μια από τις συχνότερες διαταραχές της παιδικής και εφηβικής ηλικίας με εμπλοκή βιολογικών και νευρολογικών παραγόντων. Η ΔΕΠΥ επηρεάζει το 5-10% του μαθητικού πληθυσμού παγκοσμίως με συχνότητα 3 αγόρια προς 1 κορίτσι «Όταν ζεις με ΔΕΠΥ είναι σαν να παρακολουθείς τηλεόραση και κάποιος να αλλάζει συνεχώς το κανάλι» Τα συμπτώματα & η βαρύτητα ποικίλλουν, εμφανίζονται στην πρώιμη παιδική ηλικία και κάποια από αυτά παραμένουν & στην ενήλικη ζωή. Συχνά επηρεάζονται οι κοινωνικές δεξιότητες του παιδιού/εφήβου με ΔΕΠΥ, οι μαθησιακές του επιδόσεις, οι ενδο-οικογενειακές και ενδοσχολικές του σχέσεις, η αυτο-αντίληψη και η αυτοεκτίμηση όπως και η ψυχική του διάθεση. Η έγκαιρη διάγνωση και η πολυεπίπεδη παρέμβαση είναι καθοριστικές για τη βελτίωση των συμπτωμάτων & την αποφυγή δευτερογενών προβλημάτων. Το σχέδιο παρέμβασης περιλαμβάνει: βαθύτερη ενημέρωση γονέων και εκπαιδευτικών ψυχοεκπαίδευση των γονέων, ώστε να αναπτύξουν δεξιότητες που θα βελτιώσουν την επικοινωνία τους με το παιδί/έφηβων ατομικό ή ομαδικό πρόγραμμα παιδιού/εφήβου, ώστε να ενισχυθεί κυρίως σε ότι αφορά διαχείριση άγχους, τεχνικές αυτοελέγχου κοινωνικές/επικοινωνιακές δεξιότητες οργάνωση χρόνου, βελτίωση αυτοεκτίμησης Χαρακτηριστικές συμπεριφορές παιδιών και εφήβων με ΔΕΠΥ: Απροσεξία Παρουσιάζουν έντονη διάσπαση προσοχής από εξωτερικά ερεθίσματα Αποφεύγουν να εμπλακούν σε καθήκοντα που απαιτούν σταθερή νοητική προσπάθεια Δυσκολεύονται να οργανώσουν και να διεκπεραιώσουν καθήκοντα/δραστηριότητες Δεν μπορούν εύκολα να επικεντρώσουν την προσοχή τους σε λεπτομέρειες Δίνουν την εντύπωση ότι ονειροπολούν ή σαν να μην ακούν όταν τους απευθύνεται ο λόγος Δεν ακολουθούν μέχρι τέλους οδηγίες Ξεχνούν καθημερινές δραστηριότητες

7 Υπερκινητικότητα Κινούν νευρικά χέρια ή πόδια Στριφογυρίζουν ή εγκαταλείπουν τη θέση τους όταν πρέπει να παραμείνουν καθισμένα Συχνά μιλούν ακατάπαυστα Αγνοούν τον κίνδυνο Παρορμητικότητα Απαντούν πριν ολοκληρωθεί η ερώτηση Δυσκολεύονται να περιμένουν τη σειρά τους Διακόπτουν ή ενοχλούν τους άλλους Η ΔΕΠΥ μπορεί να παρουσιαστεί σε 3 τύπους: Ο πρώτος τύπος κυριαρχείται από διαταραχές της προσοχής, ο δεύτερος τύπος κυριαρχείται από υπερκινητικότητα παρορμητικότητα και ο τρίτος τύπος είναι ο συνδυασμένος τύπος, κυριαρχείται δηλαδή από στοιχεία των δύο προηγούμενων Διάγνωση Μαθησιακών Δυσκολιών Η πολύπαραγοντική φύση των Δυσκολιών Μάθησης επιτάσσει μια σφαιρική προσέγγιση κατά τη διεξαγωγή της διαγνωστικής διαδικασίας με τη συμμετοχή διαφόρων ειδικοτήτων. Για το σκοπό αυτό αξιολογούνται και συνεκτιμώνται από τη διεπιστημονική ομάδα των ειδικών επιστημόνων αποτελούμενη από παιδοψυχίατρο, ψυχολόγο, ειδικό παιδαγωγό, λογοθεραπευτή, εργοθεραπευτή οι εξής παράγοντες : το οικογενειακό περιβάλλο το αναπτυξιακό ιστορικό του παιδιού η διανοητική του ικανότητα η φυσική και ψυχοσυναισθηματική του κατάσταση οι γνωστικές και αντιληπτικές ικανότητες η ανταπόκρισή του ως προς τις σχολικές δεξιότητες οι κοινωνικές και επικοινωνιακές δεξιότητες πληροφορίες από το σχολικό πλαίσιο Με τον τρόπο αυτό συλλέγονται στοιχεία για την περιγραφή των δυνατοτήτων και των αδυναμιών του παιδιού ή του εφήβου σε γνωστικές και ψυχολογικές λειτουργίες Έτσι, με την ολοκλήρωση της εμπεριστατωμένης διαγνωστικής αξιολόγησης : αποσαφηνίζεται ο τύπος και η φύση της διαταραχής αξιολογείται το είδος και η βαρύτητα της συμπτωματολογίας διερευνάται το ενδεχόμενο της συνύπαρξης δευτερογενών προβλημάτων διαμορφώνεται ένα υποστηρικτικό πλαίσιο ενισχυτικής παρέμβασης

8 Πρόγραμμα Αποκατάστασης Μαθησιακών Δυσκολιών Η αποτελεσματικότερη παρέμβαση επιτυγχάνεται με την παροχή εξειδικευμένης ενίσχυσης μέσα από οργανωμένα και ολοκληρωμένα προγράμματα που εφαρμόζονται από διεπιστημονική ομάδα, με κύριο στόχο την πολύπλευρη αντιμετώπιση των πρωταρχικών δυσκολών, αλλά και την πρόληψη δευτερογενών προβλημάτων Η προτεινόμενη αντιμετώπιση για το κάθε παιδί/έφηβο που αντιμετωπίζει Δυσκολίες Μάθησης λαμβάνει υπ όψιν τις ιδιαιτερότητες, τις δυνατότητες και τις αδυναμίες του όπως αυτές έχουν διαφανεί με την ολοκλήρωση της εμπεριστατωμένης διαγνωστικής διαδικασίας Εφαρμόζοντας πολυαισθητηριακές μεθόδους,κάνοντας χρήση κατάλληλα διαμορφωμένου εκπαιδευτικού υλικού και με δραστηριότητες μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή μέσα σε ένα κλίμα εμπιστοσύνης και αποδοχής το παιδί/ έφηβος ενισχύεται στις εντοπισμένες δυσκολίες του με στόχο να τις διαχειριστεί με τον πλέον αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο (αναγνωστική δεξιότητα, γλωσσική πρόσληψη και αντίληψη, γλωσσική έκφραση, κατανόηση, γραπτή έκφραση, οργάνωση χρόνου & τρόπου μελέτης μέσα από στρατηγικές μελέτης και μνημονικές τεχνικές). Το πρόγραμμα προσαρμόζεται και τροποποιείται ανάλογα με την πορεία του παιδιού, όπως αυτή διαφαίνεται μέσα από τακτές επαναξιολογήσεις. Όπου κρίνεται απαραίτητο εφαρμόζεται ψυχοπαιδαγωγική παρέμβαση με στόχο την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης, τη διαχείριση άγχους, τη βελτίωση των σχέσεων με το οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον, την ενεργοποίηση κινήτρων για μάθηση, την αναγνώριση ικανοτήτων, την αποδοχή των αδυναμιών σε συνδυασμό με αρχές και τεχνικές που εφαρμόζονται στα πλαίσια ενός μαθησιακού προγράμματος Το οικογενειακό περιβάλλον διαδραματίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των μαθησιακών δυνατοτήτων του παιδιού/εφήβου γι αυτό και θεωρείται απαραίτητη η συμβουλευτική παρέμβαση/υποστήριξη των γονέων. Ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται και η συμβολή του σχολικού περιβάλλοντος γι αυτό στα πλαίσια του θεραπευτικού προγράμματος επιδιώκεται επικοινωνία και συνεργασία με το σχολικό πλαίσιο ανά τακτά χρονικά διαστήματα.