ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΕΘΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΕΘΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΕΘΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ: 2008 ΕΔΡΑ: ΛΑΡΙΣΑ ( ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΕΘΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ Δρ. ΣΙΩΜΟΣ Ε. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΕΦΗΒΩΝ Πρόεδρος ΕΕΜΔΕΔ

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ O εθισμός στο Διαδίκτυο εμφανίζει αυξημένη επικράτηση στις ασιατικές χώρες από ό, τι στις Ηνωμένες Πολιτείες (Zhang et al 2008). Οι κοινωνικοπολιτιστικές διαφορές εν μέρει εξηγούν αυτή τη διαφορά. Το online gaming είναι η πιο ανεπτυγμένη διαδικτυακή δραστηριότητα σε πολλές ασιατικές χώρες. Η Εμπορική προώθηση του online gaming επικεντρώνεται στους εφήβους. Το Internet παρέχει έναν εικονικό κόσμο στον οποίο μπορούν να ξεχάσουν προσωρινά το άγχος των ακαδημαϊκών επιδόσεων. Ωστόσο, η έντονη χρήση του Διαδικτύου μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στην ακαδημαϊκή επίδοση και την κοινωνική αλληλεπίδραση.

3 Διάκριση της βαρύτητας χρήσης του διαδικτύου (Σιώμος και συν. Νευρολογία 2010) Α. Τυπική χρήση Διαδικτύου Η καλοήθης χρήση είτε σε εργασιακό περιβάλλον είτε για λόγους αναψυχής. Β. Προβληματική χρήση Διαδικτύου Η χρήση όπου δεν εξυπηρετείται κάποιος συγκεκριμένος σκοπός, παρά αποτελεί αυτοσκοπό προειδοποιώντας για πιθανή κατάχρηση.

4 Γ. Κατάχρηση Διαδικτύου Ένα δυσπροσαρμοστικό, επαναλαμβανόμενο μοτίβο χρήσης που οδηγεί σε σημαντική έκπτωση της λειτουργικότητας κατά τη διάρκεια δωδεκάμηνης περιόδου, όπως καταδεικνύεται από: αποτυχία να διεκπεραιωθούν σημαντικές ευθύνες στην εργασία, σχολείο ή σπίτι κοινωνικά και διαπροσωπικά προβλήματα. χρήση σε καταστάσεις στις οποίες παρατηρούνται αρνητικές σωματικές συνέπειες (π.χ ελλιπή σίτιση, ύπνος, οκ) προβλήματα με το νόμο

5 Δ. Εξάρτηση από το Διαδίκτυο Μία χρόνια, προοδευτική ασθένεια που συμπεριλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία: τη καταναγκαστική χρήση του Διαδικτύου που ενέχει την απώλεια ελέγχου και τη συνέχιση της χρήσης παρά τις δυσμενείς συνέπειες. Η διάγνωση της εξάρτησης απαιτεί στη διάρκεια ενός δωδεκαμήνου τουλάχιστο τρία από τα ακόλουθα : ανάπτυξη 'ανοχής' συμπτώματα 'στέρησης' χρήση για όλο και μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ανεπιτυχείς προσπάθειες να μειωθεί ή να ελεγχθεί η χρήση, παραίτηση από σημαντικές κοινωνικές, επαγγελματικές ή δραστηριότητες αναψυχής συνέχιση της χρήσης παρά τη γνώση ότι υπάρχουν επίμονα ή επαναλαμβανόμενα βιολογικά ή ψυχολογικά προβλήματα τα οποία προκλήθηκαν ή επιδεινώθηκαν από τη χρήση.

6 Ε. Εθισμός στο Διαδίκτυο Πρόκειται για την κατάσταση που πληροί τα κριτήρια της εξάρτησης όπου όμως πλέον είναι η συνήθης συμπεριφορά για τον χρήστη και υπάρχει σοβαρή αποδιοργάνωση της καθημερινότητας. Ο εθισμένος λαχταρά να χρησιμοποιήσει το Διαδίκτυο με συγκεκριμένους τρόπους, χρονικό διάστημα και συχνότητα τα οποία είναι επικίνδυνα για τον ίδιο και ενδεχόμενα για αυτούς με τους οποίους έχει σχέσεις (π.χ περιπτώσεις ακραίας παραμέλησης των αναγκών του εαυτού ή συγγενικών προσώπων).

7 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ IAD ΣΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ

8 8 Έρευνες για τον εθισμό των εφήβων στο διαδίκτυο με την χρήση του YDQ [Διαφορές χωρών - Σχολικά δείγματα] ΕΡΕΥΝΑ ΕΤΟΣ ΧΩΡΑ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΕΙΓΜΑ ΕΘΙΣΜΟΣ Tsai & Lin 2003 Ταιβάν YDQ 700 ΕΦΗΒΟΙ 12.8 Johansson and Gotestam Geng, Su & Cao 2004 Νορβηγία YDQ 3237 ΕΦΗΒΟΙ Κίνα YDQ 476 ΕΦΗΒΟΙ 11.3 Liu 2007 Κίνα YDQ 580 ΕΦΗΒΟΙ 6.5 Bayractar 2007 Κατεχόμενη Κύπρος YDQ 686 ΕΦΗΒΟΙ 1.1 Gao et al 2007 Κίνα YDQ 2620 ΕΦΗΒΟΙ 2.4 Siomos et al Fisoun et al Ελλάδα, Θεσσαλία Ελλάδα, Κως YDQ 2200 ΕΦΗΒΟΙ 8.2 YDQ 1221 ΕΦΗΒΟΙ 11.3 Επικράτηση του εθισμού στο διαδίκτυο: %

9 9 Έρευνες για τον εθισμό των εφήβων στο διαδίκτυο με την χρήση του IAT [Σχολικά δείγματα] ΕΡΕΥΝΑ ΕΤΟΣ ΧΩΡΑ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΕΙΓΜΑ ΕΘΙΣΜΟΣ Chau 2005 Χονγκ- Κόνγκ IAT 337 ΕΦΗΒΟΙ 3.90 Li, Li & Xie 2006 Κίνα ΙΑΤ 1949 ΕΦΗΒΟΙ 3.50 Kim et al 2006 Κορέα ΙΑΤ 1573 ΕΦΗΒΟΙ 1.60 Ha et al 2007 Κορέα ΙΑΤ 836 ΕΦΗΒΟΙ Ghassemzadeh et al ΙΡΑΝ ΙΑΤ 1968 ΕΦΗΒΟΙ 3.9 Park et al 2008 Κορέα ΙΑΤ 903 ΕΦΗΒΟΙ 10.7 Zhang et al 2009 Κίνα ΙΑΤ 3798 ΕΦΗΒΟΙ 5.2 Tsitsika et al Ελλάδα, Αθήνα ΙΑΤ 897 ΕΦΗΒΟΙ 1 Fisoun et al Ελλάδα, Κως ΙΑΤ 1221 ΕΦΗΒΟΙ 6.7 Επικράτηση του εθισμού στο διαδίκτυο: %

10 Ποιοι είναι οι παράγοντες που προηγούνται του εθισμού στο διαδίκτυο; (Douglas et al. 2009) Κύριοι -Πολυετής χρήση του διαδικτύου -o χρόνος που αφιερώνει το άτομο στο διαδίκτυο -H έλλειψη σχέσεων -Η μοναξιά Δευτερεύοντες -Τα άτομα που αισθάνονται αδικημένα και μόνα μπορεί να καταφύγουν στις διαδικτυακές σχέσεις για παρηγοριά και κοινωνικοποίηση.

11 Καταναγκαστικότητα, Παρορμητικότητα και Εθισμός Συναισθηματικές δ/χες Καταθλιπτικές δ/χες Αυτισμός Σωματοδυσμορφική δ/χη Συναφείς δ/χες με την ψυχαναγκαστική- καταναγκαστική Εθισμός σ. Tourette ICDs PG Τριχοτιλομανία Εθισμός στο Διαδίκτυο Αγχώδεις δ/χες Ψ/Κ Δ/χη Υποχονδρίαση CNS Spectr Sep ;13 (9 Suppl 14): (P,S,G,E,B) Obsessive-compulsive disorder spectrum as a scientific "metaphor". Stefano Pallanti, Eric Hollander Strategic Center of Excellence of Psychiatry, Department of Psychiatry, Mount Sinai School of Medicine, New York, NY, USA.

12 Αναγνώριση του εθισμού στο Διαδίκτυο σε άλλες χώρες- Στάση των Ψυχιατρικών επιστημονικών κοινοτήτων Η πρώτη χώρα που επίσημα αναγνώρισε την διαταραχή είναι η Κίνα (Νοέμβριος 2008). Αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα δημόσιας υγείας για την Ν. Κορέα Ο εθισμός στο Διαδίκτυο (Internet addiction disorder) θα συμπεριληφθεί στο DSM-V το 2013 στην ενότητα των Συμπεριφορικών Εθισμών (O Brian 2010).

13 ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ IAD - ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ Οι Bai et al. (2000) διαπίστωσαν 60% συννοσηρότητα με υψηλές συχνότητες εμφάνισης άγχους, κατάθλιψης και κατάχρησης ουσιών. Η Maressa Hecht Orzack, διευθύντρια του προγράμματος Υπηρεσιών για τον εθισμό στους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές του Χάρβαρντ, αναφέρει ότι συνήθως οι ασθενείς της κλινικής της έχουν ένα τουλάχιστον άλλο πρόβλημα, όπως κατάθλιψη, κοινωνική φοβία, διαταραχή ελέγχου των παρορμήσεων και διαταραχή ελλειμματικής προσοχή. Η Young (1998) διαπίστωσε ότι το 54% όσων πληρούσαν τα κριτήριά της για τον εθισμό στο Διαδίκτυο είχαν ένα προηγούμενο (πριν τη χρήση του Διαδικτύου) ιστορικό κατάθλιψης, ενώ άλλοι είχαν για χρόνια χαμηλή αυτοεκτίμηση.

14 ΕΡΕΥΝΕΣ ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΠΕΝΤΑΕΤΙΑΣ

15 Η ΔΕΠ-Υ ως παράγοντας κινδύνου για τον εθισμό στο Διαδίκτυο και τα Διαδικτυακά παιχνίδια Συγχρονικές μελέτες που εξέτασαν τη σχέση μεταξύ των συμπτωμάτων της ΔΕΠ-Υ και του εθισμού στο Διαδίκτυο ( Ha et al, 2006,. Yen et al 2007, 2009, Yoo et al 2004). Τα συμπτώματα ADHD σχετίζονται με τον εθισμό στο Διαδίκτυο, σε δείγμα πάνω από φοιτητών (Yen et al. 2009). Η ισχυρότερη συσχέτιση παρατηρήθηκε στις φοιτήτριες, παρόμοια με τα αποτελέσματα της διαχρονικής έρευνας του Ko et al Αυξημένα συμπτώματα ΔΕΠΥ σε μαθητές δημοτικού με διαταραχή εθισμού στο Διαδίκτυο (Yoo et al. 2004). Η ΔΕΠ-Υ αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα στην ανάπτυξη του εθισμού.

16 ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ IAD-ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ : ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΕΣ ΣΕ ΣΧΟΛΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ Σε δείγμα 452 εφήβων στη Ν. Κορέα στενή σχέση μεταξύ κατάθλιψης-iad (πολυπαραγοντική ανάλυση) Ha et al.2007 Στην Ν. Κορέα σημαντική θετική συσχέτιση IADκατάθλιψης-αυτοκτονικού ιδεασμού Ryu et al.2004, Kim et al.2006, Στην Ελλάδα σε δείγμα 2200 εφήβων η κατάθλιψη βρέθηκε ως ο σημαντικότερος προγνωστικός παράγοντας ανάπτυξης του IAD (Σιώμος 2008). Σε εθνική έρευνα στην Νορβηγία το 41,4% των εθισμένων χρηστών του διαδικτύου δήλωσαν συμπτώματα κατάθλιψης έναντι μόλις 15,8% των ήπιων χρηστών (Bakken et al.2009). Στην Κίνα έρευνα, σε 3507 εφήβους η ιεραρχική λογιστική ανάλυση παραγόντων έδειξε πως το IAD σχετίζεται σημαντικά με αυτοκτονικό ιδεασμό και σχέδιο αυτοκτονίας, ενώ οι παράγοντες που διαμεσολαβούν σε αυτό είναι η κατάθλιψη και η παρορμητικότητα Yang et al. 2010

17 ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΕ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ Έρευνα αναφοράς 2 ετών των Kraut et al. (1998) έδειξε μια σημαντική στατιστικά σχέση, ανάμεσα στη χρήση του Διαδικτύου και στην ανάπτυξη κατάθλιψης και μοναξιάς, τη μείωση της οικογενειακής αλληλεπίδρασης και την κοινωνική απομόνωση μετά τη συνεχή χρήση του, υποστηρίζοντας έτσι μια αιτιώδη ερμηνεία του Διαδικτύου στην παθολογία. Χρησιμοποιώντας μιας προσέγγισης ανάλυσης παραγόντων, οι Praterelli et al. (1999) διαπίστωσαν ότι το πρόβλημα έχει κυκλικό χαρακτήρα, με τη μοναξιά και την κατάθλιψη να οδηγούν στην υπερβολική χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε περισσότερη μοναξιά και κατάθλιψη. Έρευνα 2 ετών στην Κίνα σε δείγμα 2293 εφήβων έδειξε την κατάθλιψη, την δ/χη προσοχής, την κοινωνική φοβία και την εχθρικότητα αποτελούν τους σημαντικότερους προγνωστικούς παράγοντες για ανάπτυξη IAD. Συγκεκριμένα ως προς το φύλο η εχθρότητα ήταν ο ισχυρότερος προγνωστικός παράγοντας σε αγόρια και η ΔΕΠ-Υ ήταν ο ισχυρότερος προγνωστικός δείκτης για τα κορίτσια. (Ko et al.2009).

18 ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ

19 Black et al. (1999) Σκοπός: εξέταση ψυχιατρικής συννοσηρότητας σε 21 ενήλικες που ανέφεραν καταναγκαστική χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Δείγμα 21 ατόμων Μέσος όρος χρήσης 27 ώρες/ εβδομάδα) Αποτελέσματα: Το 50% σχεδόν των συμμετεχόντων ικανοποιούσαν τα κριτήρια για μια παρούσα διαταραχή, όπου οι συνηθέστερες διαταραχές ήταν η χρήση ουσιών (38%), η διαταραχή διάθεσης (33%), η διαταραχή άγχους (19%) και η σχιζοφρένεια (14%). Το 25% σχεδόν του δείγματος είχαν συννοσηρότητα με καταθλιπτική διαταραχή.

20 Shapira et al Κλινικό δείγμα: 20 συμμετέχοντες, μέση ηλικία τα 36 έτη. Μέθοδος: τυποποιημένη ψυχιατρική αξιολόγηση, οικογενειακού ψυχιατρικού ιστορικού ατόμων με προβληματική χρήση του Διαδικτύου. Ευρήματα: 70% επικράτηση για διπολική διαταραχή 15% μείζονα κατάθλιψη Υποστηρίζουν πως τα χαρακτηριστικά της ΔΕΔ ταιριάζουν περισσότερο με δ/χη ελέγχου των παρορμήσεων παρά για ψυχαναγκαστική διαταραχή.

21 86% συννοσηρότητα διαταραχών του Άξονα Ι στον εθισμό στο Διαδίκτυο Υψηλοί βαθμοί συννοσηρότητας με κοινωνική φοβία, Δ.Ε.Π.Υ, Γενικευμένη Αγχώδη Δ/χη, μεταιχμιακή δ/χη προσωπικότητας, κατάθλιψη Yen JY et al, 2007 from: Pallanti S, Bernardi S, 2009; Ahn Dh. 2007).

22 Liberatore et al (Πουέρτο Ρίκο) Σκοπός: Ο συσχετισμός μεταξύ της χρήσης του Διαδικτύου και των αντίστοιχων ψυχιατρικών διαγνώσεων. Mέθοδος: Έφηβοi εξωτερικοί ασθενείς από την Ψυχιατρική Κλινική του Παιδιατρικού Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου (Ν = 71) συμπλήρωσαν το (IAT) και ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με τη χρήση του Διαδικτύου. Αποτελέσματα: Δεν ανιχνεύτηκε ΔΕΔ Μόνο το 11,6% (n = 5) συζήτησαν τη χρήση του Διαδικτύου με τον θεραπευτή τους. Διαταραχές της διάθεσης έδειξαν στατιστικά σημαντική (p = 0,044) συσχέτιση με την υψηλή βαθμολογία του IAT.

23 Tsitsika et al Μια μελέτη ασθενών-μαρτύρων μεταξύ 129 εφήβων στα εξωτερικά ιατρεία της Μονάδας Εφηβικής Υγείας της Β Πανεπιστημιακής Παιδιατρικής Κλινικής στο Ν. Παίδων Αγλαΐα Κυριακού. Η ομάδα των εθισμένων, αποτελείται από 86 εφήβους με IAD και η ομάδα ελέγχου αποτελείται από 43 εφήβους χωρίς ΙΑD. Συμπέρασμα: Οι έφηβοι με IAD είχαν 3,89 φορές περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν συνυπάρχουσες ψυχιατρικές παθήσεις (95% CI: 1,19-12,70), συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης (10,5 έναντι 0%? p = 0,022).

24 Διαχρονική Κλινική Έρευνα (Σιώμος και συν. 2011) Συνέδριο e-life 2011

25 ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Ελάχιστες μελέτες έχουν πραγματοποιηθεί για τον εθισμό στο διαδίκτυο σε κλινικά δείγματα (Black et al. 1999, Shapira et al. 2000, Bernardi S & Pallanti S 2009, Liberatore et al. 2010, Tsitsika et al. 2011). Ακόμη λιγότερες έρευνες μέτρησαν την αποτελεσματικότητα των προτεινόμενων θεραπευτικών πρωτοκόλλων για την διαταραχή (Young 2007, Pujol Cda 2009, Du 2010).

26 ΜΕΘΟΔΟΣ Ι Μελέτη 43 εφήβων με διαγνωσμένη διαταραχή εθισμού στο διαδίκτυο. Η Χρονική διάρκεια της μελέτης του δείγματος Σεπτέμβριος 2008 ως Απρίλιος Η διάγνωση στηρίχθηκε στο α) ιστορικό της χρήσης του διαδικτύου, β) την ημιδομημένη κλινική συνέντευξη σε 4 πεδία (χρήση στην παρούσα φάση, γνωσιακοί παράγοντες και περιβάλλον που επηρεάζουν, οικογένεια και κοινωνικές σχέσεις, συννοσηρότητα), γ) πληροφορίες από το ευρύτερο περιβάλλον και δ) τα Ψυχομετρικά εργαλεία YDQ και ΚΕΕΦΥ.

27 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

28 Κύρια αιτία προσέλευσης στο ειδικό ιατρείο εκτός της υπερβολικής χρήσης του μέσου Α) Απομόνωση εφήβου 30,2% (13) Β) Βίαιη-αντιδραστική συμπεριφορά προς τους γονείς στην προσπάθεια οριοθέτησης της χρήσης 14% (6) Γ) Πτώση σχολικής επίδοσης 37,2% (16) Δ) Αποδιοργάνωση σε επίπεδο καθημερινότητας 18,6% (8)

29 Κατανομή του εθισμού στο διαδίκτυο στα δύο φύλα: αγόρια 39 (90,7%), κορίτσια 4(9.3%). Ο μέσος όρος του χρόνου χρήσης του διαδικτύου από τους εθισμένους εφήβους mean 41.4h/w(min 10, max 100, SD±21,73). Δραστηριότητες που εθίζουν 97,75 διαδικτυακά παιχνίδια και 2,3% ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Το συχνότερο παιχνίδι WοW 44.2% (19), FREE GAMES 18,6%(8), LINE AGE 7%(3). Που γίνεται η χρήση του διαδικτύου; Σπίτι 79,1%, Ίντερνετ καφέ 67,4%, σχολείο 16,3%. Ποιος ο μ.ο. ηλικίας των εθισμένων; mean 14,77 (min 11, max 19, SD ±1,93) Ποιος ο μ.ο των ετών χρήσης του H/Y; mean 5.98 (min 1, max 13, SD ± 3,25)

30 Έπεται ή προηγείται η ψυχοπαθολογία του εθισμού στο διαδίκτυο; 72,1% (31) έπεται, 27,9% (12 περιπτώσεις) προηγείται. Σε ποιο ποσοστό υπάρχει συννοσηρότητα με ψυχικές διαταραχές; 51,2% (22 περιπτώσεις) Τριπλή Συννοσηρότητα 25,6% (11 περιπτώσεις) Συχνότερες συννοσηρές ψυχικές δ/χες εφήβων (κατάθλιψη 11,6%, δ/χη διαγωγής 9.3%, ΔΕΠ-Υ 7%)

31 ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΙ ΥΠΟΤΡΟΠΕΣ ΣΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ Σύγκριση αποτελεσματικότητας ΥΠΟΤΡΟΠΗ * ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΥΜΒΟΥ ΛΕΥΤΙΚΗ ΓΣΨ ΝΟΣΗΛΕΙΑ- ΦΑΡΜΑΚΟ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΣΨ + ΦΑΡΜΑ ΚΟ ΥΠΟΤΡΟΠΗ ΟΧΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ 16,7% 75,0% 33,3% 71,4% ΝΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ 83,3% 25,0% 66,7% 28,6% Σύνολο ΘΕΡΑΠΕΙΑ 100,0% 100,0% 100,0% 100,0%

32 ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Υπάρχει έλλειψη δεδομένων όσο αφορά τις θεραπευτικές επιλογές στον εθισμό στο διαδίκτυο, προβληματικό ηλεκτρονικό παιχνίδι αλλά και άλλους συμπεριφορικούς εθισμούς. Πολλά μπορεί να επιτευχθούν σε ένα πρώιμο στάδιο. Η πρόληψη έχει κεντρικό ρόλο στη διαχείριση των συμπεριφορικών εθισμών.

33 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η επικράτηση του εθισμού στα αγόρια είναι καθολική. Στενή σχέση κατάθλιψης- IAD και ΔΕΠ-Υ / IAD Η κατάθλιψη άλλοτε προηγείται και άλλοτε έπεται του εθισμού στο διαδίκτυο όπως προκύπτει από τη διεθνή βιβλιογραφία. >50% εμφανίζει συννοσηρότητα με άλλη ψυχική διαταραχή και 25% τριπλή συννοσηρότητα.

34 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η δυσλειτουργία της οικογένειας υπάρχει σε μεγάλο ποσοστό στις περιπτώσεις εθισμού. Τα θεραπευτικά μοντέλα που προστατεύουν από την υποτροπή της διαταραχής στους εφήβους είναι : ο συνδυασμός ΓΣΨ και ψυχοεκπαίδευσης γονέων, ο συνδυασμός ΓΣΨ, ψυχοεκπαίδευσης και φαρμακοθεραπείας ειδικότερα στις περιπτώσεις συννοσηρότητας. Οι ψυχίατροι οφείλουν να εξετάζουν ζητήματα σχετικά με τη χρήση του Διαδικτύου ως ένα ουσιαστικό μέρος της αξιολόγησης των ασθενών.

35 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΕΘΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

36 Δράσεις Συγκεκριμένα Δημοσιεύσεις σε διεθνή και Ελληνικά Επιστημονικά περιοδικά. Συμμετοχή σε Παγκόσμια, Διεθνή και Πανελλήνια συνέδρια. Δημιουργία και στάθμιση της κλίμακας ΚΕΕΦΥ (Σιώμος και συν. 2009) [κλινική και ερευνητική χρήση ] Συμμετοχή σε 100 ημερίδες περίπου σε συνεργασία με Δήμους, σχολεία, επιστημονικούς φορείς στην Ελλάδα και την Κύπρο από το Ενημέρωση του κόμβου για τον εθισμό στο διαδίκτυο, το Cyberbullying, τα games. Συμμετοχή στη δημόσια διαβούλευση του Συνηγόρου του Παιδιού για την προστασία των δικαιωμάτων των ανηλίκων στα internet-café.

37 1 ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο στη Λάρισα Νοέμβριος 2009 (300 συμμετέχοντες) Δημιουργία της πρώτης διεπιστημονικής κοινότητας στη χώρα ΣΤΟ ΝΕΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΕΔΙΟ. Κίνητρα για έρευνα και έναρξη επιστημονικού διαλόγου στα οποία τα Πανεπιστήμια ανταποκρίθηκαν

38 2 ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή στη Θεσσαλονίκη 1-3 Απριλίου 2011 (400 συμμετέχοντες-120 ομιλίες-6 εκπαιδευτικά σεμινάρια-κεντρικές ομιλίες K Young, S. Pallandi).

39 Σε συνεργασία με την VODAFON HELLAS δημιουργία οδηγού για γονείς για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου το 2011.

40 Έκδοση 1 ου βιβλίου <<συλλογικό έργο>:σειρά Νέες Τεχνολογίες και Ψυχική Υγεία, Απρίλιος ΘΕΜΑΤΑ Έφηβοι και διαδίκτυο Ασφάλεια στο Διαδίκτυο Εξέλιξη της Τεχνολογίας Διαδικτυακά παιχνίδια Κακόβουλη χρήση του διαδικτύου Ποινικό δίκαιο-διαδίκτυο Ψυχική υγεία-διαδίκτυο Εθισμός στο Διαδίκτυο

41 ΝΈΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΟΣΕΧΩΣ 120 επιστημονικά κείμενα 600 σελ. Συλλογικό έργο Επιμέλεια [Σιώμος Κ.-Φλώρος Γ.]

42 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ