Mw=7.8 EARTHQUAKE CENTRAL NEPAL (25 APRIL 2015)

Transcript

1 Dr. CARYDIS PANAYOTIS PROFESSOR OF EARTHQUAKE ENGINEERING PROFESSOR EMERITUS Dr. LEKKAS EFTHYMIS PROFESSOR OF DYNAMIC TECTONIC APPLIED GEOLOGY AND DISASTER MANAGEMENT UNIVERSITY OF ATHENS PRESIDENT OF THE GEOLOGICAL SOCIETY OF GREECE PRESIDENT OF THE EARTHQUAKE PROTECTION AND PLANING ORGANIZATION OF GREECE PRELIMINARY REPORT Mw=7.8 EARTHQUAKE CENTRAL NEPAL (25 APRIL 2015) edcm.edu.gr elekkas.gr ATHENS MAY 2015

2 NEPAL AREA: km 2 WATER (%): 2.8 POPULATION: (2011 Census) KINGDOM DECLARED: 25 September 1768 STATE DECLARED: 15 January 2007 REPUBLIC DECLARED: 28 May 2008 POPULATION DENSITY: 180/km 2 PHYSIOGRAPHIC AREAS: Mountain, Hill, Terai MEDIAN AGE: LIFE EXPECTANCY: (Male), (female) POPULATION GROWTH RATE: 1.768% RACIAL TYPES: Aryan, Mongoloid RELIGION: Hinduism GDP PER CAPITA: $ (2013 estimate)

3

4

5

6

7 PRELIMINARY REPORT Mw=7.8 EARTHQUAKE CENTRAL NEPAL (25 APRIL 2015) GEODYNAMIC & SEISMOTECTONIC SETTING

8

9

10

11 PRELIMINARY REPORT Mw=7.8 EARTHQUAKE CENTRAL NEPAL (25 APRIL 2015) SEISMOLOGICAL DATA & FIELD OBSERVATIONS

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22 PRELIMINARY REPORT Mw=7.8 EARTHQUAKE CENTRAL NEPAL (25 APRIL 2015) EARTHQUAKE ENVIRONMENTAL EFFECTS

23

24 PRELIMINARY REPORT Mw=7.8 EARTHQUAKE CENTRAL NEPAL (25 APRIL 2015) RESCUE

25

26

27 PRELIMINARY REPORT Mw=7.8 EARTHQUAKE CENTRAL NEPAL (25 APRIL 2015) EARTHQUAKE DAMAGE

28

29

30

31 PRELIMINARY REPORT Mw=7.8 EARTHQUAKE CENTRAL NEPAL (25 APRIL 2015) EARTHQUAKE DAMAGE

32

33

34

35 PRELIMINARY REPORT Mw=7.8 EARTHQUAKE CENTRAL NEPAL (25 APRIL 2015) MONUMENT DAMAGE

36

37

38

39

40

41 PRELIMINARY REPORT Mw=7.8 EARTHQUAKE CENTRAL NEPAL (25 APRIL 2015) RESPONSE

42

43

44

45

46

47

48

49 Dr. CARYDIS PANAYOTIS PROFESSOR OF EARTHQUAKE ENGINEERING PROFESSOR EMERITUS Dr. LEKKAS EFTHYMIS PROFESSOR OF DYNAMIC TECTONIC APPLIED GEOLOGY AND DISASTER MANAGEMENT UNIVERSITY OF ATHENS PRESDENT OF GEOLOGICAL SOCIETY OF GREECE PRESIDENT OF THE EARTHQUAKE PROTECTION AND PLANING ORGANIZATION OF GREECE PRELIMINARY REPORT Mw=7.8 EARTHQUAKE CENTRAL NEPAL (25 APRIL 2015) edcm.edu.gr elekkas.gr ATHENS MAY 2015

50 ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΣΤΟ ΣΕΙΣΜΟ ΤΟΥ ΝΕΠΑΛ (Μ 7.8, 25 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015) Δρ. Ευθύμης Λέκκας Καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Δρ. Παναγιώτης Καρύδης Καθηγητής Αντισεισμικής Τεχνολογίας Ομότιμος Καθηγητής Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Ο σεισμός Μ 7.8 της 25 ης Απριλίου που εκδηλώθηκε στο Νεπάλ στις παρυφές των κεντρικών Ιμαλαΐων αποτελεί ένα παγκόσμιο σεισμικό γεγονός το οποίο από την πρώτη στιγμή αξιολογήθηκε ως εξόχως καταστροφικό. Άμεσα, με πόρους του ΟΗΕ ο Καθηγητής και Πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας Δρ. Ευθύμης Λέκκας εκ μέρος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με τον Καθηγητή Αντισεισμικής Τεχνολογίας κ. Παναγιώτη Καρύδη, Ομότιμο Καθηγητή Ε.Μ.Π., αναχώρησαν για τον Κατμαντού προκειμένου να προσφέρουν σε πραγματικό συγκαταστροφικό χρόνο επιστημονική και τεχνική βοήθεια στις αρχές της πληγείσας χώρας. Η αποστολή έφτασε 20 ώρες μετά στο μοναδικό διεθνές αεροδρόμιο το οποίο σημειωτέον είχε κλείσει αμέσως μετά το σεισμικό γεγονός λόγω βλαβών. Η επιχειρησιακή εμπλοκή της ελληνικής αποστολής στο Νεπάλ περιλάμβανε τα εξής: α. Συνάντηση με αξιωματούχους του ΟΗΕ στο αεροδρόμιο του Κατμαντού και ανταλλαγή των διαθέσιμων επιστημονικών και τεχνικών δεδομένων του σεισμού και των διαθέσιμων πληροφοριών για τις επιπτώσεις. Αρχική εκτίμηση των διαστάσεων της καταστροφής και καθορισμού τομέων ευθύνης. β. Ταχύτατη αυτοψία και ειδικότερα στην πόλη του Κατμαντού και προσδιορισμός των σημείων επέμβασης σε συνεργασία με τις ξένες διασωστικές αποστολές. Στην συνέχεια η αυτοψία επεκτάθηκε από αέρος σε εκτεταμένη ορεινή περιοχή στις νότιες υπώρειες των Ιμαλαΐων και σε περιοχές νοτιοανατολικά του Έβερεστ όπου είχαν εκδηλωθεί μεγάλες χιονοστιβάδες. γ. Προσδιορισμός των περιοχών εντός και εκτός Πρωτεύουσας στις οποίες εμφανίστηκαν οι μεγαλύτερες βλάβες και εντάσεις καθώς επίσης και των τμημάτων του οδικού δικτύου που είχαν αποκοπεί. δ. Προσδιορισμός των περιοχών στις οποίες είχαν εκδηλωθεί τα μεγαλύτερα κατολισθητικά φαινόμενα και χιονοστιβάδες και εκτίμηση πρόσβασης σε ορεινές περιοχές συνεργείων βοήθειας. ε. Ενημέρωση σε ευρεία σύσκεψη των υπευθύνων των διασωστικών αποστολών και των αποστολών ιατρικής βοήθειας για τη διάσταση της καταστροφής καθώς επίσης και για την εξέλιξη του σεισμικού φαινομένου. στ. Τεχνική συνδρομή σε τρεις περιπτώσεις απεγκλωβισμού ατόμων τα οποία είχαν παγιδευτεί κάτω από τα ερείπια πολυώροφων κατασκευών. Υπόδειξη για την ασφαλή διείσδυση, υποστήλωση και έξοδο. Οι δύο περιπτώσεις απεγκλωβισμού ήταν επιτυχείς.

51 ζ. Διαρκής επικοινωνία με τις αρμόδιες Ελληνικές αρχές και ενημέρωση για τη δυνατότητα ελληνικής αποστολής βοήθειας και ανθρωπιστικής βοήθειας. η. Ενημέρωση διεθνών μέσων ενημέρωσης για τις επιστημονικές τεχνικές και ανθρωπιστικές πτυχές της καταστροφής. θ. Συμμετοχή στη διεθνή σύσκεψη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για τις άμεσες προτεραιότητες στο είδος βοήθειας και στον τρόπο που θα αποσταλεί από τη διεθνή κοινότητα. ι. Συμμετοχή σε διεθνή σύσκεψη υπό την αιγίδα της UNESCO για την άμεση προστασία πολιτιστικών μνημείων που υπέστησαν εκτεταμένες βλάβες. κ. Αυτοψίες σε κτήρια και υποδομές που υπέστησαν ζημιές και καταρχάς εξέταση των παραμέτρων στις οποίες οφείλονται οι βλάβες. λ. Αυτοψίες σε πολιτιστικά μνημεία που υπέστησαν σημαντικές βλάβες ή κατέρρευσαν και συσχέτιση με στοιχεία ιστορικής σεισμικότητας, καθότι πολλά από τα βλαβέντα μνημεία είναι ηλικίας άνω των ετών.

52 ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΕΙΣΜΟ ΤΟΥ ΝΕΠΑΛ (Μ 7.8, 25 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015) Δρ. Παναγιώτης Καρύδης Καθηγητής Αντισεισμικής Τεχνολογίας Ομότιμος Καθηγητής Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Δρ. Ευθύμης Λέκκας Καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ο σεισμός Μw 7.8 της 25 ης Απριλίου 2015 με επίκεντρο 76 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Κατμαντού, είχε ως αποτέλεσμα εκτεταμένες ζημιές στο κεντρικό τμήμα του Νεπάλ. Πριν από περίπου 50 εκατομμύρια χρόνια η λιθοσφαιρική πλάκα της Ινδίας άρχισε να κινείται διαμέσου ενός ωκεανού προς τα βόρεια και τελικά να συγκρούεται με την πλάκα της Ευρασίας. Αρχικά η σύγκλιση και στη συνέχεια η σύγκρουση των δύο ηπείρων δημιούργησε σταδιακά και την οροσειρά των Ιμαλαΐων, την μεγαλύτερη και υψηλότερη του κόσμου, με την πλάκα της Ινδίας να υποβυθίζεται πλέον κάτω από την πλάκα της Ευρασίας. Ο σεισμός της 25 ης Απριλίου αποτελεί την συνέχεια και ένα στιγμιαίο επεισόδιο αυτής της γιγάντιας κίνησης, ενώ η σύγκρουση έχει εξελιχθεί σε υπερσύγκρουση των δύο ηπείρων, μεγέθους κίνησης 4-6 εκατοστών ανά έτος, δημιουργώντας στην πρόσφατη ιστορική περίοδο κατά μήκους όλης της αλυσίδας των Ιμαλαΐων, σεισμικά γεγονότα εξαιρετικά μεγάλου μεγέθους. Το Νεπάλ με το επίμηκες σε σχήμα του, καταλαμβάνει ένα μεγάλο τμήμα της οροσειράς των Ιμαλαΐων και ουσιαστικά βρίσκεται στην ραφή των δυο ηπείρων. Με βάση τα μέχρι τούδε δεδομένα το επίκεντρο του σεισμού βρίσκεται 76 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Κατμαντού και το βάθος της εστίας περίπου 15 χιλιόμετρα. Το μήκος του ρήγματος φθάνει τα 150 χιλιόμετρα, η διεύθυνσή του είναι Α - Δ και η βύθιση 10 ο περίπου προς τα βόρεια. Πρόκειται για μία ανάστροφη τεκτονική δομή συμπιεστικού χαρακτήρα με μετάθεση των εκατέρωθεν τεμαχών που έφθασε στην εστία τα 4 μέτρα και ανύψωσε το Κατμαντού κατά 1 μέτρο περίπου. Ουσιαστικά το επίπεδο του ρήγματος που προκάλεσε το σεισμό βρίσκεται ακριβώς στο όριο των δυο ηπείρων της Ινδίας που κινείται προς τα βόρεια και υπόγεια κάτω από το ορεινό μπλοκ του Θιβέτ που ανήκει στην Ευρασιατική πλάκα. Τα πρώτα επιστημονικά και τεχνικά στοιχεία της ελληνικής αποστολής είναι τα ακόλουθα: α. Παρά το μέγεθος του σεισμού και το μικρό σχετικά βάθος της εστίας του σεισμού δεν παρατηρήθηκαν σεισμικά ρήγματα στην επιφάνεια παρά μόνο σε μια θέση μέσα στην πόλη του Κατμαντού το οποίο, όπως αναφέρθηκε, απέχει από το επίκεντρο περίπου 76 χιλιόμετρα προς τα ΝΑ. Η απόσταση εμφάνισης των σεισμικών διαρρήξεων είναι μεγάλη αλλά δικαιολογείται εν μέρει από την πολύ μικρή κλίση (10 ο περίπου) της σεισμογενούς επιφάνειας προς τα βόρεια, σε συνδυασμό με το βάθος και τη θέση της εστίας, οπότε η ανάδυση ήταν μακριά και με πολύ μικρή μετατόπιση των εκατέρωθεν ρηξιτεμαχών.

53 β. Συγκρινόμενος ο σεισμός του Νεπάλ με άλλους αντίστοιχους σεισμούς ως το γεωδυναμικό καθεστώς, το μέγεθος, το γεωδυναμικό περιβάλλον, τα συνοδά γεωδυναμικά φαινόμενα ήταν ελάχιστα και ειδικότερα οι κατολισθήσεις εδαφικών μαζών, καταπτώσεις, ρευστοποιήσεις, πυρκαγιές, σεισμικές λίμνες, κ.α. γ. Οι υποδομές και οι κατασκευές σε όλη τη χώρα χαρακτηρίζονται από υψηλό βαθμό σεισμικής τρωτότητας και ήταν δυνατό να υποστούν εκτεταμένες ζημιές ακόμα και σε πολύ μικρότερο σεισμό. δ. Οι επιπτώσεις στο δομημένο περιβάλλον και τις κατασκευές, παρά τα όσα παρουσιάζονται στα διεθνή μέσα ενημέρωσης, ήταν σχετικά εκτεταμένες αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να συγκριθούν με άλλους ίδιου μεγέθους συγκριτικούς σεισμούς (Κίνα Mw Μαΐου 2008, Αϊτή Μw Ιανουαρίου 2011 κ.α.), χώρες οι οποίες έχουν παρόμοια τρωτότητα κτηρίων. ε. Οι παραμένουσες οριζόντιες σχετικές κινήσεις και παραμορφώσεις των πάσης φύσεως κατασκευών (κτηρίων, γεφυρών, τοίχων αντιστήριξης κ.λπ.) ήταν εξαιρετικά μικρές αν όχι ανύπαρκτες ακόμη και στη μείζονα περιοχή της πρωτεύουσας, όπου υπάρχουν υψηλά και εύκαμπτα κτήρια. στ. Οι διαφορετικές τοπικές συνθήκες δεν φαίνεται να έπαιξαν ιδιαίτερο ρόλο στο αποτέλεσμα, δηλαδή στη διαμόρφωση του σεισμικού κραδασμού. ζ. Ο αριθμός των θυμάτων υπερβαίνει τους 6.000, πλην όμως ο αριθμός συγκρινόμενος με τα θύματα του σεισμού της Κίνας (87.000) και του σεισμού της Αϊτής ( ) δεν μπορεί παρά να αναφερθεί ότι οι κάτοικοι του Νεπάλ στάθηκαν τυχεροί απέναντι σε ένα σεισμικό γίγαντα. Ο ξεχωριστός χαρακτήρας του σεισμού του Νεπάλ μάλλον οφείλεται στο σεισμογόνο ρήγμα και στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπως μικρό βάθος αλλά με πολύ μικρή κλίση, στον τρόπο θραύσης, με αποτέλεσμα η ενέργεια να διοχετευθεί προς τα πλάγια. Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι, όπως σε κάθε μεγάλη καταστροφή σε χώρα του "τρίτου κόσμου" ή εν πάσει περιπτώσει σε χώρα με χαμηλό βιοτικό και οικονομικό επίπεδο, επιχειρούνται γεωπολιτικές, στρατηγικές κινήσεις και ενέργειες μέσω ανθρωπιστικής ή οικονομικής βοήθειας, γεγονός το οποίο εμφανίστηκε και στην παρούσα καταστροφή από γειτονικά κράτη ή μεγάλες δυνάμεις.