Χαρτογράφηση & ερμηνεία της σεισμικής δραστηριότητας με δεδομένα σε πραγματικό χρόνο

Transcript

1 Χαρτογράφηση & ερμηνεία της σεισμικής δραστηριότητας με δεδομένα σε πραγματικό χρόνο Γεωγραφία Α Γυμνασίου Δρ. Γ. Μαυρογόνατου 2 ο Γυμνάσιο Πεύκης

2 GEOschools γεωλογικοί κίνδυνοι & καταστροφές μαζικές εξαφανίσεις οργανισμών εξέλιξη της ζωής δυσκολίες μαθητών στην κατανόηση γεωλογικών εννοιών & διεργασιών οι αλλαγές συμβαίνουν αργά στο εσωτερικό της Γης στη διάρκεια του μακρού γεωλογικού χρόνου & τα φαινόμενα συμβαίνουν στο εσωτερικό της Γης (σεισμοί, πλημμύρες, εκρήξεις ηφαιστείων, πτώσεις αστεροειδών, )

3 προτεινόμενες δραστηριότητες: πρόκληση ενδιαφέροντος & σύνδεση των γεωλογικών-γεωγραφικών φαινομένων με τη ζωή των ανθρώπων εμπλαισιωμένη μάθηση μέσω χρήσης κειμένων από την καθημερινότητα ως αφόρμηση/έναυσμα για την ανάπτυξη των επιστημονικών ιδεών ο εκπαιδευτικός καλείται να αποδομήσει τα πιο θεαματικά, ελκυστικά και ενδιαφέροντα θέματα, και να διδάξει τις βασικές επιστημονικές έννοιες που κρύβονται πίσω από αυτά

4 εκπαιδευτικό υλικό κείμενα παρατηρούν συσχετίζουν & μαθαίνουν Ότι οι θέσεις εντοπισμού των σεισμών ταυτίζονται με τα όρια των λιθοσφαιρικών πλακών αναγνωρίζουν τις αλλαγές που επιφέρουν στην επιφάνεια της Γης & αξιολογούν τις συνέπειες από τη δράση τους στο φυσικό & ανθρωπογενές περιβάλλον Οι προτεινόμενες δραστηριότητες δίνουν την ευκαιρία στους μαθητές να συμμετέχουν στη διαδικασία μάθησης, απαντώντας στα ερωτήματα & ελέγχοντας την ορθότητα των απαντήσεων τους Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι βοηθητικός, ενισχύοντας & ενθαρρύνοντας τους μαθητές στην κατεύθυνση ανάπτυξης των συλλογισμών τους, φροντίζοντας ταυτόχρονα στην αποσαφήνιση βασικών εννοιών, στη γενίκευση & στη χρήση της επιστημονικής ορολογίας

5 Διερευνητικό σχέδιο μαθήματος Γεωγραφία Α Γυμνασίου: Δυνάμεις που διαμορφώνουν το εσωτερικό της Γης (ενδογενείς) Χρονική διάρκεια: 1 δίωρο Προαπαιτούμενες γνώσεις: Γεωλογικός χρόνος, δομή του εσωτερικού της Γης, λιθοσφαιρικές πλάκες και σχετικές κινήσεις τους. Διδακτικοί στόχοι: Οι μαθητές μετά την ολοκλήρωση του σχεδίου θα είναι ικανοί Α. Γνωρίζω και κατανοώ Να περιγράφουν τη δημιουργία των σεισμών χρησιμοποιώντας την κατάλληλη ορολογία Να προσδιορίζουν τις επιπτώσεις της σεισμικής δραστηριότητας στο φυσικό περιβάλλον και στον άνθρωπο Β. Διερευνώ / εντοπίζω / δημιουργώ Να εντοπίζουν σε δυναμικό χάρτη επίκεντρα σεισμών σε παγκόσμια κλίμακα Να δημιουργούν παγκόσμιο χάρτη με επίκεντρα σεισμών Να συσχετίζουν τους σεισμούς με τη σχετική κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών Να συσχετίζουν τα βάθη των σεισμών με τα είδη κίνησης των πλακών (σύγκλιση/σύγκρουση, απόκλιση, παράλληλη μετατόπιση) Γ. Επικοινωνώ και συνεργάζομαι Να συνεργάζονται σε ομάδες, επικοινωνούν γραπτά ή προφορικά, ανακοινώνουν απόψεις και συμπεράσματα, παρουσιάζουν το αποτέλεσμα της εργασίας τους Δ. Σύνδεση με τη ζωή Να χρησιμοποιούν επιχειρήματα για να αιτιολογήσουν τις απόψεις τους Να υιοθετούν «κουλτούρα πρόληψης» για την προστασία από σεισμούς. Να γνωρίζουν και εφαρμόζουν μεθόδους αντιμετώπισης των σεισμών.

6 2. Συνοπτικό περίγραμμα της διδασκαλίας Δραστηριότητα Εκπαιδευτική τεχνική Χρόνος Εισαγωγή / Έναυσμα Διερεύνηση/εντοπισμός σεισμικών επικέντρων σε δυναμικό χάρτη και δημιουργία χάρτη σεισμικών επικέντρων Διερεύνηση/συσχέτιση των σεισμικών επικέντρων με τα όρια των λιθοσφαιρικών πλακών. Συσχέτιση βάθους σεισμών με τα είδη κίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών. Γενίκευση Οι μαθητές σε ομάδες μελετούν τα κείμενα 1, 2 & 3 και παρατηρούν τις συνοδευτικές εικόνες σχετικά με την πρόσφατη σεισμική δραστηριότητα στην Ιαπωνία και τις επιπτώσεις του τσουνάμι. Αναφέρονται στο γεγονός, σχολιάζουν το φαινόμενο, καταγράφουν τις γεωφυσικέςγεωλογικές, οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Επισημαίνουν τη χρήση της τεχνολογίας εντοπισμού GPS για την πρόβλεψη πιθανών σεισμικών γεγονότων και επιχειρούν να συσχετίσουν τη σεισμική δραστηριότητα στην Ιαπωνία με το «Δακτυλίδι της Φωτιάς». Συμπληρώνουν το Φύλλο Εργασίας 1 Οι μαθητές παρατηρούν το χάρτη (πηγή: που απεικονίζει σε απευθείας σύνδεση τα επίκεντρα των σεισμών τη στιγμή που συμβαίνουν (δυναμικός χάρτης). Στη συνέχεια δημιουργούν το δικό τους χάρτη, χρησιμοποιώντας τα στοιχεία που αναγράφονται στον Πίνακα 1 Οι μαθητές συγκρίνουν το χάρτη που δημιούργησαν με τον παγκόσμιο χάρτη των λιθοσφαιρικών πλακών. Συσχετίζουν τις θέσεις των σεισμών με τα όρια των λιθοσφαιρικών πλακών, εστιάζοντας ιδιαίτερα στο γεγονός ότι το σύνολο σχεδόν των επικέντρων βρίσκεται κατά μήκος του τεράστιου τόξου του Ειρηνικού Ωκεανού («Δακτυλίδι της Φωτιάς»). Διερευνούν την κίνηση της πλάκας του Ειρηνικού σε σχέση με τις άλλες λιθοσφαιρικές πλάκες. Επίσης συσχετίζουν τα βάθη των σεισμών με τα είδη κίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών (σύγκλιση, απόκλιση, παράλληλη μετατόπιση). Συμπληρώνουν το Φύλλο Εργασίας

7 Δραστηριότητα Εκπαιδευτική τεχνική Χρόνος Εφαρμογή, προτάσεις Οι μαθητές μελετούν κατάλληλο υλικό από τις πηγές: ή/και merotiko_filadio_2010.pdf ή εναλλακτικά παρακολουθούν σχετικό βίντεο. Συζητούν, προτείνουν μέτρα προστασίας από τους σεισμούς και αναλαμβάνουν δράση (δημιουργία φυλλαδίου, ενημέρωση της σχολικής κοινότητας). Συμπληρώνουν το Φύλλο Εργασίας Αξιολόγηση Συμπληρώνουν το Φύλλο Αξιολόγησης 10

8 ΚΕΙΜΕΝΟ 1 Ο μεγάλος σεισμός της 11 ης Μαρτίου του 2011 στην Ιαπωνία Σεισμός μεγέθους 9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ (Richter) έπληξε τις ανατολικές ακτές της Ιαπωνίας στις 11 Μαρτίου του Το επίκεντρο του σεισμού ήταν 372 χιλιόμετρα από την πόλη Σεντάι στο νησί Χονσού. Η διάρκεια του υπολογίστηκε σε 5 λεπτά και ο σεισμός έγινε αισθητός ως το Πεκίνο, χιλιόμετρα δυτικά. Ήταν ο μεγαλύτερος σεισμός που δέχθηκε η χώρα από τη συγκρότηση της σύγχρονης σεισμολογίας. Οι σεισμολόγοι ανακάλεσαν στη μνήμη τους το μεγάλο σεισμό που είχε συμβεί το 1923, με επίκεντρο μια επικίνδυνη ζώνη κοντά στο Τόκυο και είχαν βρει το θάνατο περίπου άνθρωποι. Η Ιαπωνία βρίσκεται πάνω σε μια πολύπλοκη τεκτονική ζώνη, μέρος του ενός μεγάλου τόξου που ονομάζεται «Δακτυλίδι της Φωτιάς», όπου τρεις κύριες τεκτονικές πλάκες, η πλάκα του Ειρηνικού, η Οχοτσκική πλάκα και η πλάκα των Φιλιππίνων κινούνται η μία σε σχέση με την άλλη. Ο σεισμός της 11 ης Μαρτίου συνέβη στο νότιο άκρο του ιαπωνικού τόξου, εξαιτίας της σύγκρουσης της πλάκας του Ειρηνικού και της Οχοτσκικής πλάκας, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ρήγματος μήκους 290 χιλιομέτρων. Ο σεισμός ήταν τόσο ισχυρός που μετακίνησε την Ιαπωνία κατά 2,6 μ. προς τα ανατολικά. Κατά τη διάρκεια του σεισμού καταγράφηκε μετατόπιση του βυθού της θάλασσας, κοντά στο επίκεντρο, κατά 25 μ., προκαλώντας ένα από τα μεγαλύτερα τσουνάμι που έχουν καταγραφεί, με αποτέλεσμα τη μετατροπή πολλών ιαπωνικών παραθαλάσσιων πόλεων σε ερείπια, την καταστροφή του εργοστασίου πυρηνικής ενέργειας της Φουκοσίμα και το θάνατο περισσότερων από ανθρώπων. Είναι προφανές ότι οι επιπτώσεις στις υποδομές της χώρας (δίκτυα μεταφορών, επικοινωνιών, ενέργειας κα), στην οικονομία, την κοινωνία και στο περιβάλλον της Ιαπωνίας ήταν τεράστιες. Η Αμερικανική Γεωλογική Υπηρεσία ανακοίνωσε πως «η ενέργεια που απελευθερώθηκε από αυτόν τον σεισμό ισοδυναμεί σχεδόν με την παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας σε διάστημα ενός μήνα». Στην ιστορική διαδρομή η Ιαπωνία έχει πληγεί από αρκετούς και μεγάλους σεισμούς. Το πρόβλημα όμως είναι ότι οι επιστήμονες δεν διαθέτουν μεγάλο πλήθος σεισμικών καταγραφών, προκειμένου να προβλέψουν πιθανούς μεγάλους σεισμούς στο μέλλον. Δυστυχώς οι μετρήσεις που διαθέτουν οι σεισμολόγοι, αν και είναι αρκετές, ωστόσο δεν αποτελούν ασφαλή δείκτη για το τι πρόκειται να συμβεί. Ωστόσο, οι σεισμικές καταγραφές δεν είναι ο μόνος τρόπος για τους επιστήμονες ώστε να ελέγξουν τον σεισμικό κίνδυνο. Για παράδειγμα, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Τόκυο κατέχουν ακριβείς μετρήσεις με χρήση του Παγκόσμιου Συστήματος Εντοπισμού (Global Positioning System- GPS), από τις οποίες προκύπτει ότι τεκτονικές δυνάμεις συμπιέζουν τις λιθοσφαιρικές πλάκες κατά μήκος του ιαπωνικού τόξου. Τα συμπεράσματά τους δείχνουν ότι τον τελευταίο αιώνα έχουν συμβεί σχετικά λίγοι σεισμοί και θεωρούν ότι είναι ενδεχόμενο στο μέλλον να συμβεί μεγαλύτερος σεισμός από αυτόν της 11 ης Μαρτίου του 2011.

9 ΚΕΙΜΕΝΟ 2 Το «Δακτυλίδι της Φωτιάς» Το «Δακτυλίδι της Φωτιάς» είναι μια περιοχή έντονης σεισμικής και ηφαιστειακής δραστηριότητας, περιμετρικά στα όρια του Ειρηνικού Ωκεανού. Σχεδόν το 90% όλων των σεισμών και το 80% των μεγαλύτερων σεισμών στη Γη συμβαίνουν σε αυτή την περιοχή. Το «Δακτυλίδι της Φωτιάς» δεν είναι εντελώς ένας κυκλικός δακτύλιος, αλλά έχει πεταλοειδή μορφή με ανάπτυγμα χλμ. Περιλαμβάνει μια αλληλουχία (συνεχή σειρά) 452 ωκεάνιων ηφαιστειακών τόξων από το νότιο άκρο της Αμερικής, προς τις δυτικές ακτές της βόρειας Αμερικής, στη συνέχεια νότια προς την Ιαπωνία και καταλήγουν στη Νέα Ζηλανδία. Το «Δακτυλίδι της Φωτιάς» είναι το άμεσο αποτέλεσμα της κίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών οι οποίες συγκρούονται ή διολισθαίνουν η μία σε σχέση με την άλλη. Το ιαπωνικό τόξο, τμήμα του Δακτυλιδιού της Φωτιάς, είναι αρκετά πολύπλοκο, καθώς μικρότερες τεκτονικές πλάκες συγκρούονται με την πλάκα του Ειρηνικού Ωκεανού. Τα επίκεντρα πολλών μεγάλων σεισμών βρίσκονται στο «Δαχτυλίδι της φωτιάς». Η περιοχή την τελευταία δεκαετία έδωσε μεγάλους και καταστρεπτικούς σεισμούς. Για παράδειγμα ένας σεισμός μεγέθους 9,3 της κλίμακας Ρίχτερ χτύπησε βόρεια του νησιού Σουμάτρα της Ινδονησίας. Μετά το σεισμό ακολούθησε τσουνάμι που έπληξε πολλές χώρες και έφτασε μέχρι και τα παράλια της Ανατολικής Αφρικής. Ο τελικός απολογισμός ήταν νεκροί. Επίσης στις 4 Απριλίου του 2014 σεισμός 8,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ συγκλόνισε τη Χιλή και τις γειτονικές της χώρες. Οι συνέπειες των καταστροφικών αυτών σεισμών είναι ακόμα μεγαλύτερες, αν σκεφθούμε ότι σε αυτή τη περιοχή του πλανήτη βρίσκονται μεγάλα και πυκνοκατοικημένα αστικά κέντρα, όπως το Σαντιάγκο στη Χιλή, το Λος Άντζελες και το Σαν Φρανσίσκο στην Καλιφόρνια, το Σιάτλ στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, το Τόκιο στην Ιαπωνία και η Λίμα στο Περού.

10 ΚΕΙΜΕΝΟ 3 Πως γεννιέται ένας σεισμός Αποτέλεσμα της σχετικής κίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών είναι η αργή παραμόρφωση των πετρωμάτων στις παρυφές τους (όρια). Για το λόγο αυτό, στα πετρώματα που βρίσκονται κοντά στις περιοχές αυτές συσσωρεύονται τεράστια ποσά ενέργειας, και αναπτύσσονται μεγάλες τάσεις που συνεχώς αυξάνουν. Όταν οι τάσεις αυξηθούν τόσο πολύ, ώστε να υπερβούν το όριο αντοχής του λιθοσφαιρικού υλικού στο σημείο αυτό επέρχεται θραύση. Ταυτόχρονα πραγματοποιείται απότομη σχετική κίνηση των δύο τμημάτων που έχουν προκύψει κατά μία επιφάνεια έως ότου ισορροπήσουν σε νέες θέσεις. Τη χρονική αυτή στιγμή γεννιέται ένας σεισμός. Για να υπάρχει κάποιο μέτρο σύγκρισης των σεισμών δημιουργήθηκε η ανάγκη υπολογισμού μιας ποσότητας που να τους χαρακτηρίζει. Έτσι ορίστηκε το μέγεθος (Μ) του σεισμού που είναι το μέτρο της ενέργειας που εκλύεται από την εστία κατά τη διάρκεια της σεισμικής δόνησης. Για τον υπολογισμό του μεγέθους των σεισμών χρησιμοποιείται η κλίμακα Richter (πήρε το όνομά της από τον Ch. Richter το 1935).

11 Όριο σύγκλισης Όριο ηπειρωτικού ρήγματος/ωκεάνια ανύψωση Ρήγμα μετασχηματισμού Ζώνη καταβύθισης Ταχύτητα (mm/y) Χάρτης που απεικονίζει τα όρια των λιθοσφαιρικών πλακών στην ευρύτερη περιοχή της Ιαπωνίας. Το επίκεντρο του σεισμού εντοπίζεται κατά μήκος των ορίων σύγκλισης της πλάκας του Ειρηνικού και της Οχοτσκικής πλάκας. Πηγή:

12

13

14

15 ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 Αφού διαβάσετε προσεκτικά τα κείμενα 1, 2 & 3 και παρατηρήσετε τις συνοδευτικές εικόνες, απαντήστε στα παρακάτω ερωτήματα: 1. Σημειώστε τα βασικά σημεία της είδησης Υπάρχουν λέξεις που δεν γνωρίζετε τη σημασία τους; Σημειώστε ποιες είναι αυτές Σχολιάστε το φαινόμενο και καταγράψτε τις γεωφυσικές-γεωλογικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις.. 4. Ποια στοιχεία μπορούν να βοηθήσουν τους επιστήμονες, ώστε να προβλέψουν πιθανά σεισμικά γεγονότα; 5. Από τις πληροφορίες που αντλήσατε μέχρι τώρα, μπορείτε να διακρίνετε κάποιο πρότυπο (μοντέλο) που ακολουθεί η κατανομή των σεισμών στην ευρύτερη περιοχή του Ειρηνικού Ωκεανού; Αιτιολογείστε αν μπορείτε την απάντηση σας..

16 ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2 Χρησιμοποιώντας την ιστοσελίδα θα βρεθείτε σε ένα περιβάλλον που απεικονίζει σε ένα θεματικό χάρτη τα επίκεντρα των σεισμών σε πραγματικό χρόνο (τη στιγμή που συμβαίνουν). Επιλέγοντας την αναγραφή CSV (επάνω αριστερά στην ιστοσελίδα) «κατεβάζετε» έναν πίνακα στον οποίο αναγράφονται οι γεωγραφικές συντεταγμένες των επικέντρων, το μέγεθος, το βάθος καθώς και τα τοπωνύμια (περιοχές) που συμβαίνουν οι σεισμοί, σε αρχείο της Excel. Τοποθετείστε στον παγκόσμιο χάρτη τα επίκεντρα των σεισμών. Σημειώστε το κάθε ένα επίκεντρο με μια κουκίδα. Οι σεισμοί με βάθος εστίας μεγαλύτερο των 70 χλμ. (πλουτώνιοι) να σημειωθούν με κόκκινο χρώμα και οι σεισμοί με βάθος εστίας μικρότερο των 70 χλμ. (επιφανειακοί) να σημειωθούν με πράσινο χρώμα.

17 & , 19,

18 ΠΙΝΑΚΑΣ 1: Σεισμική δραστηριότητα στις α/α Γεωγραφικό μήκος ( ο ) Γεωγραφικό μήκος ( ο ) Μέγεθος (Μ) Θέση Βάθος (χλμ.) 1 40 Β 52 Α 5,2 Τουρκμενιστάν Β 109 Α 4,2 Κίνα Β 122 Α 5,9 Ταϊβάν Β 128 Α 4,3 Φιλιππίνες Β 125 Α 5,2 Ινδονησία Β 138 Α 4,3 Ιαπωνία Β 140 Α 4,1 Ιαπωνία Β 142 Α 4,5 Ιαπωνία Ν 167 Α 4,5 Βανουάτου Β 177 Α 2,5 Αλάσκα Β 175 Δ 3,0 Αλάσκα Β 169 Δ 5,0 Αλάσκα Β 169 Δ 2,5 Αλάσκα Β 152 Δ 2,5 Αλάσκα Β 120 Δ 2,7 Όρεγκον Β 122 Δ 2,9 Καλιφόρνια Β 115 Δ 2,5 Μεξικό Β 98 Δ 3,3 Οκλαχόμα Β 98 Δ 3,7 Οκλαχόμα Β 97 Δ 3,8 Οκλαχόμα Β 91 Δ 4,4 Γουατεμάλα 84

19 1. Αφού θα έχετε ολοκληρώσει τη δημιουργία του δικού σας χάρτη στον οποίο απεικονίζονται οι εστίες των πρόσφατων σεισμών, απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις: α) Οι σεισμοί που παρατηρήσατε στο χάρτη που απεικονίζει σε απευθείας σύνδεση τα επίκεντρα των σεισμών συμβαίνουν σε όλη την επιφάνεια της Γης ή σε μια απομονωμένη περιοχή; β) Υπάρχει ένα αναγνωρίσιμο πρότυπο (μοντέλο) των θέσεων που συμβαίνουν οι σεισμοί;. γ) Αν αυτό το πρότυπο υπάρχει, μπορείτε να προσδιορίσετε τις περιοχές υψηλού σεισμικού κινδύνου;.

20 2. Συγκρίνετε το παγκόσμιο χάρτη που δημιουργήσετε και στον οποίο αποτυπώνονται τα επίκεντρα των σεισμών με το χάρτη των λιθοσφαιρικών πλακών και απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις: Χάρτης λιθοσφαιρικών πλακών

21 α) Μπορείτε να διακρίνετε κάποια σχέση μεταξύ του χάρτη που εσείς δημιουργήσατε και του χάρτη των λιθοσφαιρικών πλακών; β) Θεωρείτε ότι υπάρχει κάποια συσχέτιση μεταξύ των λιθοσφαιρικών πλακών και των σεισμών; Ποια είναι αυτή η συσχέτιση; γ) Οι σεισμοί με μεγάλο εστιακό βάθος συσχετίζονται με κάποιο ιδιαίτερο τύπο κίνησης των πλακών (σύγκλιση, απόκλιση, παράλληλη μετατόπιση); Αν ναι, με ποιο τύπο κίνησης; δ) Οι σεισμοί με μικρό εστιακό βάθος (αβαθείς) συσχετίζονται με κάποιο ιδιαίτερο τύπο κίνησης των πλακών (σύγκλιση, απόκλιση, παράλληλη μετατόπιση); Αν ναι, με ποιο τύπο κίνησης;... ε) Εάν υπάρχει κάποια συσχέτιση, μπορείτε να την εξηγήσετε;

22 ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3 1. Τοποθετείστε τις παρακάτω λέξεις στη σωστή θέση: γήπεδο, κτίρια, πάρκα, δένδρα, αντικείμενα που μπορούν να πέσουν Προστατεύομαι από τους σεισμούς Την ώρα που γίνεται σεισμός μπορώ να προστατευτώ Όταν είμαι Πηγαίνω σε Έξω Μένω μακριά από Ανοικτούς χώρους όπως

23 2. Ο σεισμός είναι ένα φυσικό φαινόμενο άρρηκτα συνδεδεμένο με τη ζωή και την ιστορία της Γης- που εκδηλώνεται τις περισσότερες φορές, ξαφνικά και χωρίς προειδοποίηση που μπορεί να προκαλέσει πολλές απώλειες τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό όσο και σε υλικά αγαθά. Στα πλαίσια της προστασίας από τους σεισμούς και της αντιμετώπισης τους, καταρτίστε ένα μικρό κατάλογο προτεινόμενων μέτρων, στάσεων και συμπεριφορών και ενημερώστε τη σχολική κοινότητα, χρησιμοποιώντας τις παρακάτω πηγές:

24 ΦΥΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 1. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση Το μέγεθος του σεισμού: Χαρακτηρίζει το σύνολο της ενέργειας που ελευθερώνεται από την εστία κατά τη διάρκεια της σεισμικής δόνησης Χαρακτηρίζει τις επιπτώσεις που επιφέρει ο σεισμός στους ανθρώπους Χαρακτηρίζει τις επιπτώσεις που επιφέρει ο σεισμός στις κατασκευές 2. Εντοπίστε σε παγκόσμιο χάρτη και σχεδιάστε την περιοχή που ονομάζετε «Δακτυλίδι της Φωτιάς» 3. Καταγράψτε τις επιπτώσεις του σεισμού που συνέβη στην Ιαπωνία το Μάρτιο του 2011 και συμπληρώστε τον πίνακα Επιπτώσεις του σεισμού Στο φυσικό περιβάλλον Στο δομημένο περιβάλλον Στην οικονομία Στον άνθρωπο 4. Αναφέρετε 5 μεγάλες πόλεις που βρέχονται από τον Ειρηνικό Ωκεανό και χαρακτηρίζονται από αυξημένη σεισμικότητα.

25 3. Υλικό Απαιτούμενη υποδομή Υπολογιστής για τον εκπαιδευτικό συνδεδεμένος με βιντεοπροβολέα ή διαδραστικός πίνακας. Υπολογιστές (ένας για κάθε ομάδα τεσσάρων μαθητών) με σύνδεση στο διαδίκτυο Παγκόσμιος χάρτης λιθοσφαιρικών πλακών και παγκόσμιος «λευκός» χάρτης Φύλλα Εργασίας 4. Βιβλιογραφία Αλεξούδη-Λειβαδίτη Α., 2008, Γενική Γεωλογία Στοιχεία Δυναμικής και Τεκτονικής Γεωλογίας, ΕΜΠ, Αθήνα (διαθέσιμο στο διαδίκτυο) Calonge, A., Fermeli, G., Meléndez, G. & Martínez, J.A., 2014, «GEOschools project: teaching Geology in the Lower Secondary School level (ESO) in Spain». GEOGACETA, 55, European Commission, 2008, Science Education in Europe, Critical reflections European Commission, 2011, Science Education in Europe, National policies, Practices and research. Farndon J., 1992, How the Earth Works: Reader's Digest, New York Green J., 2005, Σεισμοί και ηφαίστεια Η διαμόρφωση του αναγλύφου της γης και η σύγχρονη γεωλογία, Εκδόσεις Σαββάλα Rosen S., 1997, «Ηφαίστεια και σεισμοί» της σειράς Αυτόπτης μάρτυρας, Εκδόσεις Ερευνητές Χρήσιμες ιστοσελίδες σεισμικός χάρτης της United States Geological Survey (USGS) με δεδομένα σε πραγματικό χρόνο USGS Η τεκτονική των πλακών Κείμενα, χάρτες, λεξικό για το «Δακτυλίδι της Φωτιάς» από τη National Geographic & βίντεο για λιθοσφαιρικές πλάκες