ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Transcript

1 EL EL EL

2 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2010) 769 τελικό ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Κατάργηση των διασυνοριακών φορολογικών εµποδίων για τους πολίτες της ΕΕ SEC(2010) 1576 τελικό EL EL

3 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Κατάργηση των διασυνοριακών φορολογικών εµποδίων για τους πολίτες της ΕΕ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Από το 1992, οι υπήκοοι των κρατών µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι συγχρόνως πολίτες της ΕΕ και του οικείου κράτους µέλους καταγωγής. 500 εκατοµµύρια πολίτες της Ευρώπης µε ιθαγένεια της ΕΕ έχουν το δικαίωµα, βάσει του ενωσιακού δικαίου, να µετακινούνται σε άλλη χώρα της ΕΕ για να ζήσουν, να σπουδάσουν, να εργαστούν ή να αποσυρθούν ως συνταξιούχοι, καθώς και να πραγµατοποιήσουν αγορές και να επενδύσουν σε άλλες χώρες της ΕΕ. Στο πλαίσιο της «Στρατηγικής Ευρώπη 2010» 1 για έξυπνη, βιώσιµη και χωρίς αποκλεισµούς ανάπτυξη στην ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταλήγει στο συµπέρασµα ότι ένας τρόπος για την επαναδροµολόγηση της οικονοµίας της ΕΕ είναι να δοθεί στους πολίτες της ΕΕ η δυνατότητα πλήρους συµµετοχής τους στην ενιαία αγορά, επιτρέποντάς τους να αποκτήσουν την αναγκαία προς το σκοπό αυτό εµπιστοσύνη. Ωστόσο, στην πραγµατικότητα οι πολίτες της ΕΕ αντιµετωπίζουν πολλές δυσκολίες στην άσκηση διασυνοριακών δραστηριοτήτων στην ενιαία αγορά. Οι πολίτες πρέπει να µπορούν να επωφελούνται πλήρως των δικαιωµάτων τους για τη διασυνοριακή δραστηριοποίησή τους εντός της ΕΕ ως πολίτες, καταναλωτές, σπουδαστές, εργαζόµενοι, ασθενείς ή συνταξιούχοι. Στην «Πράξη για την Ενιαία Αγορά» 2 και στην «Έκθεση για την ιθαγένεια της ΕΕ» 3 προσδιορίζονται ενέργειες, οι οποίες χρειάζεται να αναληφθούν σε σειρά τοµέων, για την πλήρη αποτελεσµατικότητα των δικαιωµάτων των πολιτών της ΕΕ. Μεταξύ των τοµέων αυτών είναι και ο τοµέας της φορολογίας. Στην παρούσα ανακοίνωση εντοπίζονται τα πιεστικότερα διασυνοριακά φορολογικά προβλήµατα που αντιµετωπίζουν οι πολίτες και παρατίθενται πιθανές λύσεις. Ανάλογα µε την περίπτωση, οι λύσεις ενδέχεται να συνεπάγονται αλλαγές των εθνικών φορολογικών κανόνων των επιµέρους κρατών µελών προς άρση των διακρίσεων, καθιέρωση κοινών κανόνων σε επίπεδο ΕΕ, ή στενότερη συνεργασία µεταξύ φορολογικών διοικήσεων στην ΕΕ σε νέους τοµείς καθώς και πρωτοβουλίες ενηµέρωσης και ευαισθητοποίησης. Οι φορολογικοί κανόνες δεν πρέπει να αποθαρρύνουν τα πρόσωπα να επωφελούνται της εσωτερικής αγοράς %20Europe%202020%20-%20EN%20version.pdf COM(2010) 608 COM(2010) 603 EL 2 EL

4 2. ΤΡΕΧΟΝΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΠΟΛΙΤΕΣ ΤΗΣ ΕΕ Συχνά υποβάλλονται ερωτήµατα από πολίτες της ΕΕ σε ό,τι αφορά διασυνοριακά φορολογικά προβλήµατα στα διάφορα κέντρα εξυπηρέτησης των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα οποία παρουσιάζονται στη δικτυακή πύλη «Η Ευρώπη σου» 4 : στις ετήσιες εκθέσεις των κέντρων εξυπηρέτησης «Η Ευρώπη σου-συµβουλές», SOLVIT και Europe Direct αναφέρεται ότι πολίτες της ΕΕ υποβάλλουν στα εν λόγω κέντρα πολλά φορολογικά ερωτήµατα και καταγγελίες, που αποτελούν τουλάχιστον το 3-4% του συνόλου των ετησίως υποβαλλόµενων ερωτηµάτων και καταγγελιών. Οι αρµόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής 5, τα Ευρωπαϊκά Κέντρα Καταναλωτών, το Ευρωπαϊκό ίκτυο Επιχειρήσεων και οι Ευρωπαϊκές Υπηρεσίες Απασχόλησης (EURES) που βρίσκονται στις µεθόριες περιοχές λαµβάνουν επίσης πολλά και ποικίλα φορολογικά ερωτήµατα και καταγγελίες. Επιπλέον, η Επιτροπή έχει παραλάβει ή λάβει γνώση πολλών εκθέσεων σχετικά µε διασυνοριακά φορολογικά προβλήµατα, τις οποίες συντάσσουν διασυνοριακές ενώσεις. Με δεδοµένη την αύξηση της διασυνοριακής δραστηριότητας των πολιτών της ΕΕ, είναι πιθανόν ότι µελλοντικά θα αυξηθεί περαιτέρω ο αριθµός των καταγγελιών. Μεγάλος αριθµός καταγγελιών αφορά τον πολυσύνθετο χαρακτήρα των αλλοδαπών φορολογικών κανόνων και τη δυσκολία πληροφόρησης σχετικά µε τους κανόνες αυτούς, καθώς και σχετικά µε τις υποχρεώσεις οι οποίες απορρέουν από αυτούς. Οι δυσκολίες συχνά οφείλονται σε γλωσσικά εµπόδια, ωστόσο υπάρχουν και καταγγελίες που αφορούν την απουσία συνεργασίας µεταξύ φορολογικών αρχών των διαφόρων χωρών. Συχνές είναι και οι καταγγελίες που αφορούν την παροχή αντιφατικών πληροφοριών από τα διάφορα τµήµατα των φορολογικών αρχών των κρατών µελών καθώς και την επίπτωση της επιβολής τοπικών φόρων στους αλλοδαπούς κατοίκους. Επιπλέον, Πολίτες της ΕΕ οι οποίοι µετακινούνται προσωρινά ή µόνιµα στην αλλοδαπή για να εργαστούν ή διέρχονται καθηµερινά τα σύνορα για να µεταβούν στην εργασία τους, παραπονούνται κυρίως για δυσκολίες σε ό,τι αφορά την απόκτηση επιδοµάτων, µειώσεις φόρων και κρατήσεις από αλλοδαπές φορολογικές αρχές. Επίσης, συχνά παραπονούνται για υψηλότερους προοδευτικούς φορολογικούς συντελεστές που εφαρµόζονται στους µη κατοίκους και για υψηλότερη φορολόγηση του εισοδήµατος αλλοδαπής. Ιδιαίτερα συχνά είναι και τα προβλήµατα διπλής φορολόγησης, τα οποία οφείλονται σε συγκρούσεις σε ό,τι αφορά τη φορολογική κατοικία, οι περιορισµοί στο ποσό πίστωσης που είναι διαθέσιµο δυνάµει διµερών συµβάσεων περί διπλής φορολόγησης ακόµη και η απουσία τέτοιων συµβάσεων σε ορισµένες περιπτώσεις. Πολίτες της ΕΕ οι οποίοι αγοράζουν ακίνητο σε άλλη χώρα από αυτή της διαµονής τους παραπονούνται για την απουσία φορολογικών απαλλαγών στην ακίνητη αλλοδαπή ακίνητη περιουσία απουσία µειώσεων και αντισταθµίσεων για τους µη µόνιµους κατοίκους σε ό,τι αφορά φορολογικές ζηµίες από ακίνητα και υψηλότερα τέλη για το κτηµατολόγιο ή για το υποθηκοφυλακείο για µη µόνιµους κατοίκους SEC(2010)1576 EL 3 EL

5 Όσοι επενδύουν σε αλλοδαπές κινητές αξίες καταγγέλλουν δυσκολίες σε ό,τι αφορά την αίτηση µείωσης των παρακρατήσεων φόρου στην πηγή. Όσοι καταβάλλουν εισφορές σε αλλοδαπά συνταξιοδοτικά ταµεία παραπονούνται ιδίως για την απουσία δυνατότητας να εκπίπτουν τις εισφορές αυτές, για τη διπλή φορολόγηση των συντάξεων και για τα φορολογικά εµπόδια στις διασυνοριακές µεταφορές συνταξιοδοτικού κεφαλαίου. Πολλοί πολίτες της ΕΕ, οι οποίοι κληρονοµούν περιουσία σε άλλη χώρα καταγγέλλουν, µεταξύ άλλων, την έλλειψη διατάξεων για την αποφυγή διπλής φορολόγησης της κληρονοµίας και τους υψηλότερους φόρους κληρονοµίας για τους µη µόνιµους κατοίκους. Οι καταναλωτές παραπονούνται κατά κύριο λόγο για τα διπλά τέλη ταξινόµησης ή/και τέλη κυκλοφορίας που υποχρεούνται να καταβάλουν κατά την αγορά αυτοκινήτου σε κράτος µέλος άλλο από αυτό της συνήθους κατοικίας ή κατά τη µεταφορά αυτοκινήτου σε κράτος µέλος άλλο από αυτό στο οποίο έχει ταξινοµηθεί. Πολλοί φαίνεται ότι έχουν δυσκολίες στα να κατανοήσουν πώς εφαρµόζονται οι κανόνες της ΕΕ για την ελεύθερη κυκλοφορία στη φορολογία και λανθασµένα καταλήγουν στην υπόθεση ότι οι κανόνες για τη φορολογία των αυτοκινήτων εντός της ΕΕ εναρµονίζονται ή ότι πρέπει να εναρµονιστούν. Επίσης, καταγγέλλουν τα φορολογικά εµπόδια στη διασυνοριακή ηλεκτρονική αγορά αγαθών και τις δυσκολίες πραγµατοποίησης διασυνοριακών αγορών. Αναφέρουν ακόµη ότι υπάρχουν διαφορές σε ό,τι αφορά τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης στα οινοπνευµατώδη και στον καπνό και καταγγέλλουν τις δυσκολίες στην εισαγωγή αυτών των αγοραζόµενων ειδών. Ενώσεις καλλιτεχνών και µουσικών και άλλοι ανεξάρτητοι πάροχοι υπηρεσιών καταγγέλλουν καθυστερήσεις στην επιστροφή φόρων που έχουν παρακρατηθεί επί αµοιβών απουσία ενιαίου κέντρου εξυπηρέτησης στις τελωνειακές διοικήσεις αυστηρές προθεσµίες που επιβάλλουν οι τελωνειακές αρχές, που δύσκολα µπορεί να τηρηθούν µη συντονισµό των προθεσµιών για την επιβολή του φόρου και για την αίτηση µείωσης φόρου και προβλήµατα σχετικά µε τον χειρισµό περίπλοκων φορολογικών εντύπων τα οποία διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Οι εταιρείες συχνά αναφέρουν τα φορολογικά εµπόδια στην πρόσληψη µεθοριακού προσωπικού και ειδικότερα, τον τρόπο διάδρασης µεταξύ των διαφόρων φορολογικών καθεστώτων. Στόχος της παρούσας ανακοίνωσης είναι να εξηγηθεί, κατά πρώτον, πώς η Επιτροπή µπορεί να βοηθήσει τους πολίτες της ΕΕ να επιλύσουν τα προβλήµατα φορολογικών διακρίσεων που αντιµετωπίζουν. Με τη χρήση των υπηρεσιών επίλυσης προβληµάτων της Επιτροπής και την εφαρµογή των κανόνων της συνθήκης της ΕΕ µπορούν να λυθούν πολλά προβλήµατα διάκρισης στον φορολογικό τοµέα που ενδεχοµένως αντιµετωπίζουν πολίτες της ΕΕ κατά την άσκηση διασυνοριακής δραστηριότητας. Ωστόσο, δεν δύνανται να επιλύσουν άλλα προβλήµατα, όπως αυτό της διπλής φορολόγησης, επειδή υπάρχουν ταυτόχρονα δύο εφαρµοστέα αλλά και διαφορετικά µεταξύ τους φορολογικά καθεστώτα. Ακόµη και στην περίπτωση που φορολογικοί κανόνες των κρατών µελών δεν συγκρούονται στην πράξη µε τους κανόνες της Συνθήκης, η Επιτροπή θεωρεί ότι δεν είναι θεµιτό, σε µια ενιαία αγορά, προβλήµατα όπως διπλή φορολόγηση, µη συµβατότητα µεταξύ διαφόρων φορολογικών καθεστώτων και µη EL 4 EL

6 πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά µε τους φορολογικούς κανόνες κρατών µελών, να αποτρέπουν τους ιδιώτες από διασυνοριακές δραστηριότητες ή να τους θέτουν σε µειονεκτική θέση σε περίπτωση που ασκούν τέτοιες δραστηριότητες. εν θα ήταν ούτε αναγκαία ούτε εφικτή η εναρµόνιση όλων των πτυχών των φορολογικών κανόνων των κρατών µελών. Ωστόσο, είναι αναγκαίο να βρεθούν λύσεις µε τις οποίες να αναγνωρίζονται τα νόµιµα συµφέροντα των πολιτών σ έναν χώρο ελεύθερης κυκλοφορίας, όπως καθορίζεται από τις συνθήκες. Αυτό µπορεί και να σηµαίνει ότι για την επίλυση διαφορετικών φορολογικών προβληµάτων, ενδέχεται να απαιτούνται διαφορετικά επίπεδα συντονισµού και συνεργασίας µεταξύ των κρατών µελών. Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή θεωρεί επίσης σηµαντική τη δράση της ΕΕ για να καταστούν πιο συµβατά τα φορολογικά καθεστώτα των διαφόρων κρατών µελών. Η ανακοίνωση περιγράφει σχέδια στον τοµέα αυτό και καλεί το Συµβούλιο και το Κοινοβούλιο καθώς και όλους τους ενδιαφερόµενους να αναλάβουν ενεργό ρόλο στην αντιµετώπιση των ζητηµάτων αυτών, στα πλαίσια κοινής στρατηγικής προς όφελος των πολιτών της ΕΕ. 3. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΙΑΚΡΩΣΕΩΝ ΣΤΙΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΕΣ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ Η Επιτροπή κρίνει εξαιρετικά σηµαντικό το θέµα χειρισµού φορολογικών κανόνων των κρατών µελών οι οποίοι εισάγουν διακρίσεις, προκειµένου οι πολίτες που το επιθυµούν να µπορούν να ασκήσουν το δικαίωµα της ελεύθερης ανάληψης διασυνοριακών δραστηριοτήτων. Τα κράτη µέλη δεν επιτρέπεται να προβαίνουν σε διακρίσεις µε βάση την εθνικότητα ή να εφαρµόζουν αδικαιολόγητους περιορισµούς στην άσκηση των τεσσάρων θεµελιωδών ελευθεριών που εγγυώνται οι συνθήκες της ΕΕ. Ένα κράτος µέλος µπορεί να χειρίζεται φορολογικά µια διασυνοριακή υπόθεση µε τρόπο διαφορετικό απ ό,τι µια εγχώρια υπόθεση, µόνο αν δικαιολογείται εξαιτίας των διαφορετικών περιστάσεων που αφορούν τους φορολογούµενους. Με τα χρόνια, καθώς οι πολίτες της ΕΕ αναπτύσσουν όλο και περισσότερες διασυνοριακές δραστηριότητες, έχει διαπιστωθεί ότι πολλές πτυχές των φορολογικών νοµοθεσιών των κρατών µελών συγκρούονται µε τους κανόνες των συνθηκών. Πολλά από τα διαπιστωθέντα προβλήµατα έχουν ήδη εξετασθεί και επιλυθεί. Αυτά αφορούν κυρίως κανόνες που εφαρµόζονται στα διασυνοριακά έσοδα, στα ακίνητα αλλοδαπών, στις συντάξεις, στα µερίσµατα, στις εισαγωγές αυτοκινήτων και στις εισαγωγές οινοπνευµατωδών και καπνού. Λεπτοµέρειες για τις περιπτώσεις αυτές περιέχονται στο έγγραφο εργασίας της Επιτροπής, το οποίο συνοδεύει την παρούσα ανακοίνωση 6. Το έγγραφο αυτό παρέχει πληροφορίες για τις υπηρεσίες επίλυσης προβληµάτων της Επιτροπής, οι οποίες είναι διαθέσιµες στους πολίτες της ΕΕ και παραθέτει παραδείγµατα ειδών φορολογικών κανόνων των κρατών µελών, που διαπιστώθηκε ότι δεν συµβιβάζονται µε τις συνθήκες ΕΕ. Η Επιτροπή ενθαρρύνει τους πολίτες να εφιστούν την προσοχή της σε προβλήµατα σχετικά µε φορολογικές νοµοθεσίες των κρατών µελών της ΕΕ, οι οποίες κατά την άποψή τους ενδέχεται να µη συµβιβάζονται µε το ενωσιακό δίκαιο. Κάθε πολίτης της ΕΕ µπορεί να κάνει χρήση των κέντρων επαφής στη δικτυακή πύλη «Η Ευρώπη σου», που περιγράφεται στο κεφάλαιο 2. Επιπλέον, κάθε πολίτης της ΕΕ έχει το δικαίωµα να καταθέσει καταγγελία στην 6 SEC(2010)1576 EL 5 EL

7 Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά µε πρακτική κράτους µέλους της ΕΕ που θεωρείται ότι είναι ασυµβίβαστη προς το ενωσιακό δίκαιο. Η Επιτροπή, από πλευράς της, προτίθεται να καταβάλει µεγαλύτερες προσπάθειες προκειµένου να εξασφαλίσει µεγαλύτερη διαφάνεια και πληροφόρηση των πολιτών σχετικά µε την έκβαση των καταγγελιών, οι οποίες αφορούν φορολογική νοµοθεσία των κρατών µελών και σχετικά µε αναληφθείσες διαδικασίες παράβασης στα φορολογικά θέµατα να παρακολουθεί τη φορολογική νοµοθεσία των κρατών µελών και να ζητά συστηµατικά από τα κράτη µέλη να προβαίνουν σε σχετική διόρθωση αυτής στην περίπτωση ασυµφωνίας της µε το ενωσιακό δίκαιο, εντός συγκεκριµένης προθεσµίας να παρακολουθεί την εκτέλεση, από πλευράς των κρατών µελών της ΕΕ, των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού ικαστηρίου στα φορολογικά θέµατα και να διασφαλίζει την εκτέλεσή τους και στα κράτη µέλη τα οποία δεν αφορά η απόφαση να εξασφαλίσει ότι οι υπηρεσίες παροχής συµβουλών στους πολίτες της ΕΕ είναι ενηµερωµένες, εκπαιδευµένες και διαθέτουν τεκµηρίωση ώστε να µπορούν να χειρίζονται τις καταγγελίες πολιτών, οι οποίες αφορούν διασυνοριακά φορολογικά εµπόδια. 4. ΣΧΕ ΙΑΖΟΜΕΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΗΣ ΕΕ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ Η Επιτροπή σχεδιάζει ορισµένες ενέργειες για τον χειρισµό των σηµαντικότερων ανεπίλυτων φορολογικών προβληµάτων που αντιµετωπίζουν οι πολίτες της ΕΕ σε διασυνοριακές υποθέσεις. 1. ιπλή φορολόγηση εισοδήµατος και κεφαλαίου Πρωταρχική άποψη της Επιτροπής είναι ότι πρέπει να αναληφθούν ενέργειες για την οριστική επίλυση προβληµάτων διπλής φορολογίας στην ΕΕ, µε άλλες λύσεις, πέραν αυτών που προσφέρουν οι διµερείς φορολογικές συµβάσεις. Η Επιτροπή εξετάζει επί του παρόντος τα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν ιδιώτες αλλά και εταιρείες όταν το εισόδηµα, τα κέρδη και τα κέρδη κεφαλαίου φορολογούνται από περισσότερα του ενός κράτη µέλη. Θα εξετάσει λεπτοµερώς τα εν λόγω προβλήµατα διπλής φορολογίας στο πλαίσιο ανακοίνωσης, την οποία στοχεύει να εγκρίνει το 2011, προκειµένου να προτείνει πιθανές λύσεις το 2012 βάσει εκτίµησης επιπτώσεων, επί παραδείγµατι δεσµευτικό µηχανισµό επίλυσης διαφορών, όπως προτείνεται στην πρόσφατη έκθεση Monti 7, για την αντιµετώπιση κενών που παρατηρούνται στις διµερείς συµβάσεις για διπλή φορολογία σε ό,τι αφορά το εισόδηµα και το κεφάλαιο. 2. Φόρος κληρονοµίας Φαίνεται ότι οι διασυνοριακές υποθέσεις φόρου κληρονοµίας απασχολούν όλο και περισσότερο τους πολίτες της ΕΕ. Ουδέποτε ζητήθηκε από το Ευρωπαϊκό ικαστήριο να εξετάσει κανόνες περί φόρου κληρονοµίας των κρατών µελών της ΕΕ πριν από το 2003, έκτοτε όµως τα εθνικά δικαστήρια έχουν παραπέµψει οκτώ υποθέσεις στο Ευρωπαϊκό 7 EL 6 EL

8 ικαστήριο. Επιπλέον, πολλές καταγγελίες και ερωτήµατα έχουν υποβληθεί στην Επιτροπή σχετικά µε προβλήµατα διάκρισης καθώς και διπλής φορολογίας στο θέµα αυτό. Τα προβλήµατα διπλής φορολογίας προκύπτουν επειδή οι νόµοι των κρατών µελών τα οποία φορολογούν την κληρονοµία, διαφέρουν σηµαντικά ακόµη και ως προς τον υποκείµενο στον φόρο. Επιπλέον, είναι πολύ λίγες οι διµερείς φορολογικές συµβάσεις µεταξύ κρατών µελών που ρυθµίζουν τη διπλή φορολογία της κληρονοµίας και δεν φαίνονται να είναι πλήρεις οι µονοµερείς µηχανισµοί φορολογικών ελαφρύνσεων των κρατών µελών. Η Επιτροπή αναλύει, επί του παρόντος, αυτά τα διασυνοριακά προβλήµατα φόρου κληρονοµίας και πραγµατοποιεί ευρείες διαβουλεύσεις. Εξετάζει λύσεις όπως παροχή κατευθυντηρίων γραµµών για την κατάργηση πτυχών που εισάγουν διακρίσεις και ζητά από τα κράτη µέλη να καταστήσουν πληρέστερους τους µονοµερείς µηχανισµούς τους για την αποφυγή διπλής φορολόγησης. Η Επιτροπή πρόκειται να υποβάλει προτάσεις για την αντιµετώπιση διασυνοριακών προβληµάτων φορολογίας της κληρονοµίας στα µέσα του 2011, µε βάση τα αποτελέσµατα της υπό εξέλιξη εκτίµησης επιπτώσεων. 3. Φορολόγηση µερισµάτων που καταβάλλονται διασυνοριακά Στις διασυνοριακές υποθέσεις, στις παρακρατήσεις φόρου στην πηγή για µερίσµατα, το δικαίωµα φορολόγησης εσόδων ανήκει από κοινού στο κράτος προέλευσης του εισοδήµατος και στο κράτος κατοικίας του επενδυτή. Ωστόσο, επειδή η καταβολή µερισµάτων υπόκειται σε φορολόγηση σε δύο κράτη µέλη, συχνά προκύπτουν σηµαντικά προβλήµατα: µπορεί να είναι δύσκολο να ζητηθεί επιστροφή φόρου, ενδέχεται να εµπλέκονται πολλά επίπεδα φορολόγησης και ο φόρος που επιβάλλεται στα µερίσµατα που καταβάλλονται σε αλλοδαπούς επενδυτές ενδέχεται να είναι υψηλότερος από αυτόν που επιβάλλεται στα µερίσµατα που καταβάλλονται σε εγχώριους επενδυτές. Ως εκ τούτου, έχουν αυξηθεί οι καταγγελίες πολιτών οι οποίες αφορούν διάκριση καθώς και οι υποθέσεις που παραπέµπονται στο Ευρωπαϊκό ικαστήριο. Η Επιτροπή εξετάζει επί του παρόντος το θέµα αυτό και, βάσει εκτίµησης των επιπτώσεων, θα παρουσιάσει πρωτοβουλία το 2012 για την επίλυση των προβληµάτων τα οποία οφείλονται στο γεγονός ότι δύο κράτη µέλη έχουν δικαίωµα φορολόγησης µερισµάτων που καταβάλλονται σε ιδιώτες επενδυτές. Μέχρι να ολοκληρωθεί η πληρέστερη ανάλυση της φορολόγησης των µερισµάτων στην ΕΕ, η Επιτροπή συνεργάζεται επίσης µε τα κράτη µέλη για να εξασφαλίσει ότι τυχόν µείωση της παρακράτησης φόρου στην πηγή για έσοδα από τίτλους, περιλαµβανοµένων των µερισµάτων, της οποίας δικαιούνται οι επενδυτές δυνάµει φορολογικών συµβάσεων, θα χορηγείται µε τον απλούστερο και ταχύτερο δυνατό τρόπο, και στην ιδανική περίπτωση, κατά τον χρόνο πληρωµής των εν λόγω εσόδων (βλ. Σύσταση 2009/784/ΕΚ της Επιτροπής, της 19 ης Οκτωβρίου 2009). 4. Ταξινόµηση οχήµατος και τέλη κυκλοφορίας Όταν ένας πολίτης της ΕΕ αγοράζει αυτοκίνητο σε κράτος µέλος άλλο από αυτό της συνήθους κατοικίας του ή όταν µεταφέρει αυτοκίνητο σε κράτος µέλος άλλο από αυτό στο οποίο αυτό έχει ταξινοµηθεί, συχνά αντιµετωπίζει υπερβολική γραφειοκρατία και ενδέχεται να υποχρεωθεί να καταβάλει δύο φορές τέλη ταξινόµησης ή/και κυκλοφορίας. Το 2005, η Επιτροπή πρότεινε οδηγία 8 σχετικά µε τη φορολογία των επιβατικών αυτοκινήτων µε στόχο τη σταδιακή κατάργηση των τελών ταξινόµησης και την εισαγωγή καθεστώτος 8 COM(2005) 261 τελικό EL 7 EL

9 επιστροφής για τη µεταβατική περίοδο. Τα κράτη µέλη δεν έχουν µέχρι σήµερα συµφωνήσει οµόφωνα, όπως απαιτείται, για την έγκριση της πρότασης αυτής. Η Επιτροπή επί του παρόντος επανεξετάζει τα θέµατα προκειµένου να επιλύσει το πρόβληµα της διπλής φορολογίας σε ό,τι αφορά την ταξινόµηση αυτοκινήτων και θα υποβάλει νέες προτάσεις το Ηλεκτρονικό εµπόριο Επί του παρόντος, οι καταναλωτές στην ΕΕ θεωρούν ότι δυσκολεύονται να αγοράζουν διασυνοριακά αγαθά ή υπηρεσίες µέσω του διαδικτύου. Ένας στους τρεις καταναλωτές της ΕΕ έχει πραγµατοποιήσει ηλεκτρονική αγορά αλλά µόνο το 7% έχει πραγµατοποιήσει διασυνοριακή ηλεκτρονική αγορά. Αυτά ισχύουν τη στιγµή που το 33% των καταναλωτών θα επιθυµούσε να πραγµατοποιεί διασυνοριακές αγορές. Στο πλαίσιο έρευνας διαπιστώνεται ότι το 60% των καταναλωτών επιχειρεί να αγοράσει διασυνοριακά µέσω διαδικτύου, χωρίς όµως τελικά να το πράττει διότι ο πωλητής αρνείται την εµπορική συναλλαγή ή την αποστολή 10. Στις µισές από τις ερευνηθείσες περιπτώσεις, ήταν αδύνατη η ολοκλήρωση της εµπορικής συναλλαγής παρά το γεγονός ότι αν οι καταναλωτές την ολοκλήρωναν, θα εξοικονοµούσαν τουλάχιστον 10%. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που αποθαρρύνουν τις επιχειρήσεις να πωλούν διασυνοριακά και όπως διαπιστώθηκε, σπουδαιότερος είναι ο συναφής µε τον ΦΠΑ παράγων. Το 62% των λιανεµπόρων αναφέρει ότι οι διαφορετικές εθνικές φορολογικές ρυθµίσεις αποτελούν σηµαντικό πρακτικό εµπόδιο στις διασυνοριακές εµπορικές συναλλαγές. Πολλοί εµπορευόµενοι µέσω διαδικτύου δεν επιθυµούν να πωλούν προϊόντα στην αλλοδαπή διότι, στην περίπτωση αυτή, ενδέχεται να είναι υποκείµενα φόρου και να έχουν υποχρέωση αναφοράς στη χώρα στην οποία πωλούν. Η παρούσα κατάσταση έχει εν µέρει βελτιωθεί µε την έγκριση ενιαίου σηµείου εξυπηρέτησης για εµπορευόµενους, οι οποίοι προµηθεύουν καταναλωτές στον χώρο των τηλεπικοινωνιών, της εκποµπής προγραµµάτων και των ηλεκτρονικών υπηρεσιών και έχουν ήδη ξεκινήσει ενέργειες για την εφαρµογή του σχεδίου αυτού. Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να προωθεί την ευρύτερη εφαρµογή του ενιαίου κέντρου εξυπηρέτησης 11. Στο πλαίσιο αυτό, την 1 η εκεµβρίου, η Επιτροπή δροµολόγησε πράσινη βίβλο µε την οποία καθίσταται δυνατή η συµµετοχή όλων των ενδιαφερόµενων σε διαβούλευση σε ό,τι αφορά το µέλλον του ΦΠΑ, συµπεριλαµβανοµένων των ενιαίων κέντρων εξυπηρέτησης. Η Επιτροπή ενθαρρύνει τους Ένα θέµα ξεχωριστό από αυτό της διπλής καταβολής τελών ταξινόµησης αυτοκινήτου είναι οι απαιτήσεις για τη διπλή ταξινόµηση των αυτοκινήτων. Σε ό,τι αφορά αυτό το τελευταίο, όπως αναφέρθηκε στην έκθεση για την ιθαγένεια της ΕΕ του 2010 (COM(2010) 603), η Επιτροπή θα προτείνει επίσης νοµοθετικό µέσο το 2011, µε στόχο την απλούστευση των διατυπώσεων και των προϋποθέσεων για την ταξινόµηση οχηµάτων, τα οποία έχουν ήδη ταξινοµηθεί σε κράτος µέλος, προκειµένου να αρθούν τα εµπόδια στη διασυνοριακή µεταφορά των εν προκειµένω οχηµάτων. Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συµβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών για τις διασυνοριακές ηλεκτρονικές εµπορικές συναλλαγές µεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών στην ΕΕ της (COM(2009) 557 τελικό) και έγγραφο εργασίας της Επιτροπής: «Έκθεση για το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εµπόριο στην ΕΕ», SEC(2009) 283. Το 2004, η Επιτροπή πρότεινε ένα σύστηµα «ενιαίας εξυπηρέτησης» (COM(2004) 728), χάρη στο οποίο κάποιες υποχρεώσεις αναφοράς είναι δυνατόν να εκπληρώνονται στο κράτος µέλος εγκατάστασης της επιχείρησης. Ωστόσο, η πρόταση δεν έχει ακόµη εγκριθεί. EL 8 EL

10 ενδιαφερόµενους για την ενεργή συµµετοχή τους στη διαβούλευση αυτή, η οποία θα συµβάλει στην προετοιµασία µελλοντικών ενεργειών στα θέµατα αυτά. 5. ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Η Επιτροπή προτείνει, επίσης, διάλογο µε τις φορολογικές διοικήσεις των κρατών µελών και τους ενδιαφεροµένους µε θέµα περαιτέρω κατάλληλες λύσεις στα φορολογικά διασυνοριακά εµπόδια, που αντιµετωπίζουν πολίτες της ΕΕ. Μεταξύ των λύσεων που ήδη προτάθηκαν αναφέρονται οι εξής: ηµιουργία κεντρικού ενιαίου κέντρου εξυπηρέτησης στις φορολογικές διοικήσεις, στο οποίο µπορούν να απευθύνονται µετακινούµενοι εργαζόµενοι και επενδυτές για να λάβουν τις σχετικές φορολογικές πληροφορίες αλλά και για να καταβάλουν απευθείας φόρους και να λάβουν όλα τα αναγκαία πιστοποιητικά για τις φορολογικές αρχές της χώρας τους. ιευκόλυνση της διασυνοριακής φορολογικής συµµόρφωσης, µε την επιδίωξη µεγαλύτερης εναρµόνισης των τυποποιηµένων εντύπων φορολογικής απαίτησης και διασάφησης, µε τη µετάφραση των πληροφοριών σε άλλες επίσηµες γλώσσες της ΕΕ και µε την ευρύτερη χρήση της τεχνολογίας των πληροφοριών. Ενθάρρυνση των κρατών µελών να θεσπίσουν ειδικούς κανόνες για τους µεθοριακούς και τους µετακινούµενους εργαζόµενους, που λαµβάνουν υπόψη τη διάδραση µεταξύ φορολογικών καθεστώτων και συστηµάτων κοινωνικής ασφάλισης των διαφόρων κρατών µελών. Προώθηση καλύτερης διάδρασης µεταξύ των διαφόρων καθεστώτων φορολόγησης των συντάξεων, ώστε να ενθαρρύνεται η κινητικότητα των εργαζοµένων. 6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η κατάργηση φορολογικών εµποδίων µπορεί να παίξει σηµαντικό ρόλο προκειµένου οι πολίτες της ΕΕ να µετακινούνται µε µεγαλύτερη ευχέρεια και µε περισσότερη εµπιστοσύνη σε άλλη χώρα, µε σκοπό την εργασία, τη σύνταξη, την πραγµατοποίηση επενδύσεων και την αγορά αγαθών και υπηρεσιών. Από πλευράς της, η Επιτροπή προτείνει τα εξής: Να εξετάσει επισταµένως τις καταγγελίες και να διασφαλίσει µεγαλύτερη διαφάνεια και πληροφόρηση των πολιτών σχετικά µε την έκβαση των καταγγελιών, οι οποίες αφορούν φορολογική νοµοθεσία των κρατών µελών και διαδικασίες παράβασης στα φορολογικά θέµατα. Αυτό θα επιτευχθεί ειδικότερα µε την ετήσια δηµοσίευση πληροφοριών φιλικών για τον χρήστη στον δικτυακό τόπο Europa. Να καταστεί ευκολότερη η πρόσβαση στις συµβουλευτικές υπηρεσίες της Επιτροπής Europe Direct και «Η Ευρώπη σου» και να εξασφαλιστεί ότι οι υπηρεσίες αυτές είναι σε θέση να χειρίζονται αποτελεσµατικότερα συναφή µε τη φορολογία θέµατα και ότι οι πολίτες µπορούν να λαµβάνουν αµεσότερα βοήθεια και συµβουλές. Οι πληροφορίες του δικτυακού τόπου «Η Ευρώπη σου» θα παρέχονται µε µορφότυπο φιλικό για τον χρήστη. EL 9 EL

11 Να υποβάλει λεπτοµερή ανάλυση των προβληµάτων διπλής φορολογίας το 2011 και να επεξεργαστεί οριστική λύση για το 2012, βάσει των αποτελεσµάτων εκτίµησης επιπτώσεων. Να προτείνει λύσεις για τα διασυνοριακά προβλήµατα φορολογίας της κληρονοµίας το 2011, βάσει των αποτελεσµάτων εκτίµησης επιπτώσεων. Το 2012, να προτείνει λύσεις σε προβλήµατα που οφείλονται στην επιβολή φόρων στην περίπτωση διασυνοριακής πληρωµής µερισµάτων, βάσει των αποτελεσµάτων εκτίµησης επιπτώσεων Να προτείνει λύσεις σε διασυνοριακά προβλήµατα που αντιµετωπίζουν πολίτες της ΕΕ σε ό,τι αφορά τη φορολόγηση των αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης και την ηλεκτρονική αγορά αγαθών και υπηρεσιών. Να δροµολογήσει διάλογο µε τα κράτη µέλη το 2011, στο πλαίσιο οµάδας εργασίας φορολογικών πραγµατογνωµόνων, σχετικά µε τρόπους απλούστευσης της φορολογικής συµµόρφωσης στις διασυνοριακές υποθέσεις. Η Επιτροπή χρειάζεται την υποστήριξη του Συµβουλίου, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των κρατών µελών και των ενδιαφερόµενων, για την επιτυχή αντιµετώπιση των διασυνοριακών φορολογικών προβληµάτων που αντιµετωπίζουν πολίτες της ΕΕ, όπως διπλή φορολόγηση, περίπλοκες φορολογικές διαδικασίες και έλλειψη σαφούς πληροφόρησης των αλλοδαπών φορολογούµενων. Εποµένως, η Επιτροπή καλεί όλα τα ενδιαφερόµενα µέρη να αναλάβουν ενεργό ρόλο για την αντιµετώπιση των φορολογικών εµποδίων, τα οποία περιγράφονται στο παρόν έγγραφο, ώστε η ενιαία αγορά να είναι πραγµατικά επωφελής για τους πολίτες της ΕΕ. Η Επιτροπή θα παρουσιάσει την πρόοδο που θα έχει επιτευχθεί σε ό,τι αφορά την αντιµετώπιση διασυνοριακών φορολογικών προβληµάτων, ιδιαίτερα τη διπλή φορολογία αυτοκινήτων, στο πλαίσιο της έκθεσης για την ιθαγένεια της ΕΕ, που προγραµµατίζεται για το 2013, ευρωπαϊκό έτος αφιερωµένο στους πολίτες. EL 10 EL