ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΙΣΗΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗΣ ΑΚΕ-ΕΕ. Επιτροπή Οικονοµικής και Νοµισµατικής Πολιτικής

Transcript

1 ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΙΣΗΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗΣ ΑΚΕ-ΕΕ Επιτροπή Οικονοµικής και Νοµισµατικής Πολιτικής 10 Σεπτεµβρίου 2004 ΣΧΕ ΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά µε την ένταξη στον προϋπολογισµό του Ευρωπαϊκού Ταµείου Ανάπτυξης Εισηγητής: David Matongo (Ζάµπια) PR\ doc APP/3686

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ...3 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ...4 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ...8 APP/3686 2/13 PR\ doc

3 ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ PR\ doc 3/13 APP/3686

4 Η Συνέλευση Ίσης Εκπροσώπησης ΑΚΕ-ΕΕ, ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ - κατά τη σύνοδό της στη Χάγη από τις 22 έως τις 25 Νοεµβρίου 2004, - δυνάµει του άρθρου 17, παράγραφος 1, του Κανονισµού της, - µε βάση τη Συµφωνία Συνεργασίας ΑΚΕ-ΕΚ, και πιο συγκεκριµένα το χρηµατοδοτικό πρωτόκολλο του Παραρτήµατος Ι, τις διαδικασίες εφαρµογής και διαχείρισης του Παραρτήµατος ΙV, που υπογράφηκε στο Κοτονού στις 23 Ιουνίου και που τέθηκε σε ισχύ την 1η Απριλίου 2003, - έχοντας υπόψη την Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Συµβούλιο και το Κοινοβούλιο "Προς την πλήρη ένταξη της συνεργασίας µε τις χώρες ΑΚΕ στον προϋπολογισµό της ΕΕ" (CΟΜ(2003)590), - έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονοµικής Ανάπτυξης, Οικονοµικών και Εµπορίου (ΑΚΕ-ΕΕ/0000), Α. υπενθυµίζοντας ότι από την έγκρισή του το 1957, το Ευρωπαϊκό Ταµείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ) παραµένει ακόµα το κύριο χρηµατοδοτικό όργανο της συνεργασίας µεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ) και λειτουργεί µε βάση τις εθελοντικές συνεισφορές των κρατών µελών, Β. επισηµαίνοντας ότι οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέλαβαν δεσµεύσεις όσον αφορά οικονοµικούς στόχους και τη συµβολή της ΕΚ στη δηµόσια αναπτυξιακή βοήθεια ( ΑΒ) στο Συµβούλιο της Βαρκελώνης και στην ιάσκεψη των Ηνωµένων Εθνών µε θέµα τη χρηµατοδότηση της ανάπτυξης που διεξήχθη στο Μοντερέι το 2002, Γ. εξαιρώντας το σηµαντικό ρόλο της οικονοµικής βοήθειας που παρέχει η Ευρωπαϊκή Ένωση για την ανάπτυξη των χωρών ΑΚΕ, σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, πράγµα που καθιστά αναγκαία την ενίσχυση της συνεργασίας για την αναπτυξιακή βοήθεια στο πλαίσιο του ΕΤΑ,. Χαιρετίζοντας την πρωτοφανή πρόοδο που επιτελέσθηκε το 2003 στην εφαρµογή της συνεργασίας ΑΚΕ-ΕΚ όσον αφορά τις δεσµεύσεις και τις εκταµιεύσεις, Ε. λαµβάνοντας υπόψη το νέο ρόλο που ανατίθεται στους εθνικούς και περιφερειακούς διατάκτες στο πλαίσιο της συµφωνίας του Κοτονού και τα προσόντα που απαιτούνται για την εξασφάλιση της εκτέλεσης όλων των καθηκόντων και ευθυνών τους, ιδίως τη βελτίωση της διαχείρισης της βοήθειας που χρηµατοδοτείται από το ΕΤΑ, τονίζοντας την ανάγκη να µελετηθεί σε βάθος ο αντίκτυπος της ένταξης του ΕΤΑ στον προϋπολογισµό και να συσχετιστεί µε τους στόχους και τις αρχές της συνεργασίας για την χρηµατοδότηση της ανάπτυξης, όπως: 1 ΕΕ L 317 της , σελ. 3. APP/3686 4/13 PR\ doc

5 - η συνδιαχείριση και η απορρόφηση της βοήθειας, - η προβλεψιµότητα και η βιωσιµότητα των πόρων, - η ευελιξία της εκτέλεσης των πιστώσεων, - ο ρόλος και οι ευθύνες των εθνικών και περιφερειακών διατακτών, και - ο ρόλος και οι ευθύνες της Επιτροπής ΑΚΕ-ΕΚ για τη συνεργασία στη χρηµατοδότηση της ανάπτυξης, ΣΤ. Επισηµαίνοντας ότι το θέµα της ένταξης του ΕΤΑ στον προϋπολογισµό τίθεται σε µια εποχή ριζικών µεταβολών στην εταιρική σχέση ΑΚΕ-ΕΕ, όπως αποδείχθηκε στις διαπραγµατεύσεις για τις συµφωνίες οικονοµικής εταιρικότητας (ΣΟΕ), πράγµα που αποτελεί επίσης µια ευκαιρία για περαιτέρω εδραίωση των στόχων και των αρχών της χρηµατοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας, Ζ. τονίζοντας για µια ακόµη φορά το ρόλο και τις ευθύνες των εθνικών και περιφερειακών διατακτών στη διαχείριση και την εκτέλεση των σχεδίων και προγραµµάτων, Η. Εκφράζοντας την ανησυχία του για τις προοπτικές µιας ένταξης στον προϋπολογισµό και τον αντίκτυπό της στις αρχές και τα βασικά στοιχεία της συνεργασίας για τη χρηµατοδότηση της ανάπτυξης, ιδίως την συνδιαχείριση, την προβλεψιµότητα των πόρων και την ευελιξία στην χρησιµοποίησή τους, Θ. επαναλαµβάνοντας ότι το υψηλό επίπεδο συµµετοχής της πλευράς ΑΚΕ στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για τον προγραµµατισµό και την εκτέλεση του ΕΤΑ οδηγεί σε µια στενότερη εταιρική σχέση µεταξύ διατακτών και αποδεκτών και σε καλύτερη απορρόφηση και εφαρµογή των προγραµµάτων εκ µέρους των χωρών ΑΚΕ, Ι. Επαναλαµβάνοντας επίσης ότι η ανάγκη διατήρησης και ενίσχυσης του κεκτηµένου της εταιρικής σχέσης, ιδίως των αρχών της ιδιοκτησίας και της συµµετοχής που θεσπίστηκαν µε τη συµφωνία του Κοτονού, αποτελούν στοιχεία κλειδιά για µια στρατηγική προς εξάλειψη της φτώχειας, 1. δηλώνει ότι αποδίδει ιδιαίτερη σηµασία στην άσκηση µιας ειδικής πολιτικής αναπτυξιακής βοήθειας στραµµένης προς τους δικαιούχους, εκ µέρους της ΕΕ προς τις χώρες ΑΚΕ, η οποία πρέπει να συνοδεύεται από µακρόπνοη και εγγυηµένη προικοδότηση 2. ζητεί επίµονα η εταιρική σχέση ΑΚΕ-ΕΕ να συνεχίσει να επιδιώκει τον κοινό στόχο της απάλειψης της φτώχειας και τους στόχους που έθεσε το Millenium για την ανάπτυξη 3. καλεί επίµονα την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταβάλλει µεγαλύτερη προσπάθεια για να εξασφαλίσει διάρκεια και να βελτιώσει τα αποτελέσµατα που επιτεύχθηκαν το 2003 όσον αφορά την εφαρµογή της οικονοµικής συνεργασίας ΑΚΕ-ΕΕ, αξιοποιώντας τη νέα προσέγγιση όσον αφορά τον προγραµµατισµό και την αποκέντρωση των αρµοδιοτήτων και των αποφάσεων PR\ doc 5/13 APP/3686

6 4. Επαναλαµβάνει την ανησυχία του για το γεγονός ότι ενώ η ΕΕ είναι ο σηµαντικότερος εταίρος των χωρών ΑΚΕ στην ανάπτυξη, οι διοικητικές και διαδικαστικές καθυστερήσεις και τα εµπόδια που καθιστούν αργή τη ροή των πόρων των ΕΤΑ και δύσκολη την πρόσβαση σε αυτούς, καθιστούν αναγκαία ως και την ένταξη στον προϋπολογισµό 5. τονίζει ότι κάθε απόφαση που αφορά την ένταξη του ΕΤΑ στον προϋπολογισµό πρέπει να συνάδει µε τις δεσµεύσεις της ΕΕ που αποσκοπούν στην αύξηση του µέσου επιπέδου της ΑΒ σε 0,39% µέχρι το 2006 από το µέσο επίπεδο του 0,33% το 2002 και που αναλήφθηκαν κατά το Συµβούλιο της Βαρκελώνης καθώς και κατά την ιάσκεψη των Ηνωµένων Εθνών για την χρηµατοδότηση της ανάπτυξης που έγινε στο Μοντερέι το καλεί επίµονα τα κράτη µέλη της ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποστούν από τη λήψη αποφάσεων που θα απέφεραν αποτελέσµατα αντίθετα µε τους στόχους της συµφωνίας του Κοτονού 7. τονίζει την ανάγκη επισήµανσης των ανησυχιών που εξέφρασαν οι "λιγότερο παραγωγικές" χώρες ΑΚΕ, οι οποίες θεωρούν ότι η ένταξη του ΕΤΑ στον προϋπολογισµό θα µπορούσε να επιφέρει µείωση των πόρων που τους διατίθενται και ζητεί από την Επιτροπή να εξηγήσει µε ποιο τρόπο προτίθεται να εξασφαλίσει ότι δεν θα θιγούν τα συµφέροντα αυτών των χωρών 8. επαναλαµβάνει τις ανησυχίες των χωρών ΑΚΕ για τις επιπτώσεις της αρχής του ενιαυσίου που εφαρµόζεται στον κοινοτικό προϋπολογισµό και ότι ο ενιαύσιος αυτός χαρακτήρας δεν συµβιβάζεται µε τους αναπτυξιακούς στόχους της συµφωνίας του Κοτονού 9. επιµένει στην ανάγκη να εξασφαλισθούν τα επίπεδα χρηµατοδότησης της ανάπτυξης για τις χώρες ΑΚΕ και να εξασφαλισθεί επίσης ότι καµία από τις χώρες ΑΚΕ δεν θα βρεθεί σε θέση δυσχερέστερη ύστερα από τις αλλαγές που θα επέλθουν στο σύστηµα χρηµατοδότησης 10. επαναλαµβάνει τη σηµασία της προβλεψιµότητας των πόρων που παρέχει το σηµερινό ΕΤΑ διευκολύνοντας το µακροπρόθεσµο προγραµµατισµό στις χώρες ΑΚΕ 11. καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη ΑΚΕ να δηµιουργήσουν το ενδεδειγµένο πλαίσιο για ευρείες διαβουλεύσεις µε σκοπό την αξιολόγηση των πλεονεκτηµάτων και των µειονεκτηµάτων καθενός από τα δύο συστήµατα (ΕΤΑ ενταγµένο και µη ενταγµένο στον προϋπολογισµό) 12. επαναλαµβάνει την ανάγκη, στο πλαίσιο κάθε διαδικασίας συναπόφασης για έναν µελλοντικό κανονισµό του ΕΤΑ, να διαφυλαχθούν οι αρχές της "εταιρικής σχέσης" και της "προσαρµογής" των αναπτυξιακών προγραµµάτων εκ µέρους των χωρών ΑΚΕ καθώς και η εµπλοκή τους σε όλες τις αποφάσεις που αφορούν την εκτέλεση των πιστώσεων APP/3686 6/13 PR\ doc

7 13. εισηγείται, παράλληλα µε τις συζητήσεις για την ένταξη του ΕΤΑ στον προϋπολογισµό, να διατεθεί ένα 10ο ΕΤΑ στις χώρες ΑΚΕ που να τους επιτρέψει να συνεχίσουν την επιδίωξη των στόχων της συµφωνίας συνεργασίας 14. επιµένει στην ανάγκη να διατηρηθεί η ειδική περιφερειακή και εθνική κατανοµή και η µεταφορά πόρων του ΕΤΑ προς άλλους παγκόσµιους στόχους για την ανάπτυξη να γίνει µόνο ύστερα από διαβούλευση µε τους εταίρους ΑΚΕ 15. αναθέτει στους συµπροέδρους της να διαβιβάσουν το παρόν ψήφισµα στο Συµβούλιο ΑΚΕ-ΕΕ και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. PR\ doc 7/13 APP/3686

8 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Ι. Ιστορικό Το Ευρωπαϊκό Ταµείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ) αποτελεί σήµερα το κυριότερο ευρωπαϊκό κοινοτικό µηχανισµό για την επιδότηση της ανάπτυξης των χωρών ΑΚΕ. Χαρακτηρίζεται πάντοτε από την ιδιαιτερότητα της διαχείρισης του από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτός του πλαισίου του γενικού προϋπολογισµού της. Μη ανήκοντας στο γενικό προϋπολογισµό, χρηµατοδοτείται από τα κράτη µέλη και υπόκειται σε ειδικούς δηµοσιονοµικούς κανόνες και διέπεται από ειδικές εκτελεστικές διατάξεις. Χρηµατοδοτείται από εθελοντικές συνεισφορές των κρατών µελών της ΕΕ και αποτελεί αντικείµενο διαπραγµάτευσης (5ετές χρηµατοδοτικό πρωτόκολλο) χωριστής από αυτήν της συµφωνίας εταιρικής σχέσης. Εδώ και πολλά χρόνια συζητείται η ένταξη του ΕΤΑ στον προϋπολογισµό από τα ευρωπαϊκά όργανα χωρίς ωστόσο να επιτευχθεί οµοφωνία. Σήµερα, βρίσκεται στην ηµερήσια διάταξη ύστερα από αίτηµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που θεωρεί ότι στερείται κάθε επιρροής όσον αφορά την έγκριση των πιστώσεων του ΕΤΑ και στηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή µε αποτέλεσµα να αποκτά πλέον προσέγγιση ταυτόχρονα πολιτική και θεσµική. Τον Οκτώβριο του 2003, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση προς το Συµβούλιο και το Κοινοβούλιο µε σκοπό την πλήρη ένταξη της συνεργασίας µε τις χώρες ΑΚΕ στον προϋπολογισµό της ΕΕ. Κατ' εφαρµογή του άρθρου 12 της συµφωνίας του Κοτονού, το κείµενο κοινοποιήθηκε στην οµάδα ΑΚΕ για να µπορέσει αυτή να προβεί στις παρατηρήσεις της και να δροµολογήσει τις αναγκαίες διαβουλεύσεις. Το παρόν επεξηγηµατικό σηµείωµα αποσκοπεί στην απαρίθµηση των σηµαντικότερων στοιχείων της συνεργασίας για τη χρηµατοδότηση της ανάπτυξης, τα οποία θα µπορούσαν να επηρεασθούν αρνητικά, καθώς και τα πλεονεκτήµατα που θα απέφερε η ένταξη στον προϋπολογισµό. ΙΙ. Πλαίσιο α) Από πλευράς ΕΕ Η προσπάθεια να ενταχθεί σύντοµα στον προϋπολογισµό το ΕΤΑ εντάσσεται σε ένα πολιτικό και θεσµικό πλαίσιο που σηµατοδοτείται από τη βούληση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να εξασφαλίσει αποτελεσµατικό έλεγχο πάνω στις εξωτερικές ενισχύσεις της Κοινότητας, από τη βούληση της Επιτροπής να αυξήσει τις διαχειριστικές της αρµοδιότητες και από τον τρόπο µε τον οποίο το Συµβούλιο προσπαθεί εδώ και µερικά χρόνια να ελέγξει καλύτερα τις δράσεις της Επιτροπής στο εξωτερικό της Ένωσης. APP/3686 8/13 PR\ doc

9 Το πλαίσιο αυτό οριοθετείται επίσης από: - τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε 25 µέλη και την ανάγκη να εγγράψει την ενίσχυση προς τις χώρες ΑΚΕ στις δηµοσιονοµικές προβλέψεις λαµβάνοντας υπόψη την ένταξη νέων κρατών µελών, - την εξέλιξη της πολιτικής αναπτυξιακής βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που καλείται εφεξής να ενταχθεί στο ευρύτερο πλαίσιο της εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης, - την αναζήτηση µεγαλύτερης αποτελεσµατικότητας στη χρησιµοποίηση των πόρων που διατίθενται για την αναπτυξιακή βοήθεια. β) από πλευράς ΑΚΕ Οι τρέχουσες συζητήσεις για τις προοπτικές της ένταξης του ΕΤΑ στον προϋπολογισµό συµπίπτουν µε την περίοδο που η οµάδα ΑΚΕ έχει να αντιµετωπίσει πολυάριθµες προκλήσεις οι οποίες θα έχουν αντίκτυπο στο περιεχόµενο της εταιρικής σχέσης. Πρόκειται κυρίως: - για τις εκθέσεις στο µέσο της περιόδου το 2004 και το τέλος της περιόδου το 2006, - για την βελτίωση της δυνατότητας απορρόφησης των πόρων, - για την αναθεώρηση ορισµένων διατάξεων και παραρτηµάτων της συµφωνίας του Κοτονού, - για την ανάγκη να διατεθεί υπέρ των χωρών ΑΚΕ ένα 10ο ΕΤΑ για να τους επιτρέψει να επιτύχουν τους στόχους της συµφωνίας του Κοτονού, - για τις διαπραγµατεύσεις των Συµφωνιών Οικονοµικής Εταιρικότητας (ΣΟΕ) και τις χρηµατοδοτικές ανάγκες που θα προκύψουν. ΙΙΙ. Εµβέλεια της ένταξης του ΕΤΑ στον προϋπολογισµό Η εµβέλεια της έντασης του ΕΤΑ στον προϋπολογισµό πρέπει να αξιολογηθεί µε γνώµονα τον αντίκτυπό της στα στοιχεία-κλειδιά της συνεργασίας για την αναπτυξιακή βοήθεια καθώς και µε γνώµονα τις επιπτώσεις των αλλαγών που θα προκύψουν, ιδίως τον αντίκτυπο στην µείωση της φτώχειας που τέθηκε ως κύριος στόχος της συµφωνίας του Κοτονού και της κοινοτικής αναπτυξιακής πολιτικής. Στην ανακοίνωσή της, η Επιτροπή "θεωρεί ότι είναι πολιτικά ευκταίο και σκόπιµο να διευθετηθεί το χρηµατοδοτικό πλαίσιο της βοήθειας που παρέχει η Επιτροπή στις χώρες ΑΚΕ καθώς και στις υπερπόντιες χώρες και διαµερίσµατα. Η αλλαγή αυτή θα θέσει τέλος στο σύστηµα των διαδοχικών ΕΤΑ και θα έχει το πλεονέκτηµα να συµπεριλάβει το σύνολο της χρηµατοδότησης της συνεργασίας ΕΕ-ΑΚΕ στο καθεστώς του γενικού προϋπολογισµού, δηλαδή στον ετήσιο προϋπολογισµό της ΕΕ και στο µεσοπρόθεσµο σχεδιασµό του, τις δηµοσιονοµικές προβλέψεις. Το σύνολο των γεγονότων το 2004 παρέχει την ιδανική ευκαιρία για αυτή την ενσωµάτωση". PR\ doc 9/13 APP/3686

10 Προκύπτει σαφώς ότι η κυριότερη αλλαγή που θα επιφέρει η ένταξη στον προϋπολογισµό θα είναι ο ενιαύσιος χαρακτήρας που θα περιορίσει αισθητά το περιθώριο ελιγµών και την ευελιξία που προσφέρει η σηµερινή διάρθρωση εφαρµογής των ΕΤΑ. Πράγµατι, οι πόροι που δεν θα απορροφούνται ή που δεν θα ζητούνται, θα είναι χαµένοι για τις εκάστοτε χώρες, ενώ µε το σηµερινό σύστηµα του ΕΤΑ οι πιστώσεις µπορούν να χρησιµοποιηθούν για άλλους σκοπούς µέσα στη χώρα. Εάν εφαρµοσθεί, η ετήσια διαχείριση του προϋπολογισµού θα έχει µεταξύ άλλων ως αποτέλεσµα να επιβραβεύει τις παραγωγικές χώρες µε τον ίδιο τρόπο που αυτό προβλέπεται στο πλαίσιο των ανασκοπήσεων στο µέσο και στο τέλος των περιόδων. Τέλος, ελλοχεύει ο κίνδυνος να εκτραπούν οι πόροι προς άλλους στόχους για να καλυφθούν οι υποχρεώσεις που έχει αναλάβει σε διεθνές επίπεδο η Επιτροπή και η Κοινότητα. Για το λόγο αυτό, ο αντίκτυπος θα πρέπει να αξιολογηθεί µε βάση τα παρακάτω στοιχείακλειδιά της εταιρικής σχέσης: α) η συνδιαχείριση της βοήθειας Η συνδιαχείριση είναι µία από τις ιδιοτυπίες της εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ που υπαγορεύει µια κατανοµή των ευθυνών µεταξύ των εκτελεστικών φορέων (κύριος διατάκτης, εθνικοί και περιφερειακοί διατάκτες και επικεφαλής της αντιπροσωπείας). Συνεπάγεται επίσης η λήψη κοινών αποφάσεων, δηµιουργώντας έτσι µια συνέργια στο πλαίσιο της διαδικασίας λήψης των αποφάσεων. Η συνδιαχείριση αποτελεί επίσης ένα στοιχείο-κλειδί της λειτουργίας της Επιτροπής ΑΚΕ- ΕΚ για τη συνεργασία στη χρηµατοδότηση της ανάπτυξης, της οποίας οι αποφάσεις, τόσο οι οικονοµικές όσο και οι εκτελεστικές, λαµβάνονται από κοινού. Τέλος, επιτρέπει αξιολογήσεις και την αναζήτηση κοινών λύσεων στα προβλήµατα που αντιµετωπίζονται κατά την εφαρµογή. Υπάρχει κίνδυνος η ένταξη του ΕΤΑ στον προϋπολογισµό να αλλοιώσει αυτή τη δοµή. Πράγµατι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει όλο και περισσότερο την τάση να εξασφαλίζει στον εαυτό της µεγαλύτερο πεδίο ελιγµών όσον αφορά τη διαχείριση της βοήθειας µε το σκεπτικό ότι εάν µπορούσε να λαµβάνει µόνη της τις αποφάσεις χρηµατοδότησης, θα είχαν µεγαλύτερη διορατικότητα και περισσότερο δυναµισµό στην εκτέλεσή τους. Μπορεί να υποστηρίξει κανείς εύλογα ότι η ένταξη στον προϋπολογισµό θα είναι µία καλή ευκαιρία για να υποβαθµιστούν ο ρόλος και οι αρµοδιότητες των εκτελεστικών οργάνων από πλευράς ΑΚΕ και θα έχει επίσης αντίκτυπο στο πεδίο εφαρµογής των αρµοδιοτήτων της Επιτροπής ΑΚΕ-ΕΚ για τη συνεργασία στη χρηµατοδότηση της ανάπτυξης. APP/ /13 PR\ doc

11 β) Η προβλεψιµότητα των πόρων Το άρθρο 56, παράγραφος Γ της συµφωνίας εταιρικής σχέσης διαλαµβάνει ότι "στη συνεργασία λαµβάνεται υπόψη η σπουδαιότητα της προβλεψιµότητας και της εξασφάλισης των πόρων που διατίθενται µε πολύ ευέλικτες διαδικασίες και σε τακτική βάση". Η προβλεψιµότητα της βοήθειας αποτελεί σηµαντικό παράγοντα για τον προγραµµατισµό των σχεδίων και των προγραµµάτων και για τη µακρόπνοη εφαρµογή τους µεσοπρόθεσµα και µακροπρόθεσµα. Πολλοί έγκυροι αναλυτές συµφωνούν ότι µε το ετήσιο χαρακτήρα του προϋπολογισµού που αποτελεί σοβαρό κίνδυνο από την ένταξη του ΕΤΑ στον προϋπολογισµό, η µη χρησιµοποιούµενες πιστώσεις στο τέλος κάθε χρήσης θα ακυρώνονται. Κατά συνέπεια, η ένταξη του ΕΤΑ στον προϋπολογισµό θα επιφέρει στην πράξη περιορισµό της βεβαιότητας ότι οι πόροι θα διοχετεύονται µε σίγουρο και µακρόπνοο τρόπο στις χώρες ΑΚΕ και ότι αντιθέτως θα αυξηθεί η χρησιµοποίησή τους σε άλλες κοινοτικές προτεραιότητες παγκόσµιας κλίµακας. γ) Η κατανοµή των πόρων Στη συµφωνία του Κοτονού οι µηχανισµοί του ΕΤΑ συνενώθηκαν και εξορθολογιστικάν. Το σύνολο των διαθέσιµων πόρων διοχετεύονται µέσω τριών ήτοι: - της µακροπρόθεσµης ανάπτυξης, - της περιφερειακής συνεργασίας και, - της ευκολίας των επενδύσεων Στο πακέτο των πόρων που διατίθεται για την περιφερειακή συνεργασία παραµένει µία πρόβλεψη για την συνεργασία εντός ΑΚΕ της οποίας η ιδιοτυπία είναι η επικουρικότητα. Η τοµεακή κατανοµή των πόρων για την συνεργασία εντός ΑΚΕ αποτελεί το αντικείµενο κοινής απόφασης ΑΚΕ-ΕΕ και η εκτέλεσή τους απαιτεί την έγκριση της Επιτροπής Πρέσβεων ΑΚΕ στις περισσότερες των περιπτώσεων. Με την ένταξη στον προϋπολογισµό, η ιδιοτυπία αυτού του πακέτου πιστώσεων και του τρόπου χρησιµοποίησής τους µπορεί να υποστεί ουσιαστικές τροποποιήσεις. δ) Η βελτίωση των εκταµιεύσεων Η Επιτροπή της ΕΕ θέτει την ένταξη του ΕΤΑ στον προϋπολογισµό µέσα σε µια λογική επιτάχυνσης των εκταµιεύσεων που θα αποφέρει σε µεγάλο βαθµό τη δηµοσιονοµική στήριξη και τη χρηµατοδότηση των δεσµεύσεων και των πρωτοβουλιών που ανέλαβε σε διεθνές επίπεδο. PR\ doc 11/13 APP/3686

12 Με άλλα λόγια, υπάρχει κίνδυνος να επιδιωχθεί η αύξηση του όγκου των εκταµιεύσεων σε βάρος της ποιότητας κατά την υλοποίηση των σχεδίων και προγραµµάτων και να αποβεί σε βάρος της επίτευξης του κυρίως στόχου της εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ που είναι η απάλειψη της φτώχειας. Είναι πολύ δύσκολο να προσεγγιστεί το ζήτηµα του αργού ρυθµού των εκταµιεύσεων χωρίς να γίνει ουσιαστική αξιολόγηση των εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων στα κράτη ΑΚΕ που αποτέλεσαν τροχοπέδη για αποτελεσµατική και λυσιτελή εκτέλεση των πόρων. εν υπάρχει πρόδηλη σύνδεση µεταξύ της ένταξης στον προϋπολογισµό και της ταχύτητας και του όγκου των εκταµιεύσεων. Αυτό επιβεβαιώνεται για παράδειγµα από τα πρωτοφανή αποτελέσµατα που επιτεύχθηκαν κατά την εφαρµογή της συνεργασίας το Η Συµφωνία του Κοτονού επέφερε βελτιώσεις που στη σηµερινή φάση της εφαρµογής τους δεν προσφέρουν αρκετά µετρήσιµα στοιχεία για να εκτιµηθεί η καταλληλότητά τους όσον αφορά την επίτευξη του στόχου µιας ταχείας και απλουστευµένης εφαρµογής. ΙV. Τα τεκµαιρόµενα πλεονεκτήµατα της ένταξης στον προϋπολογισµό Τα πλεονεκτήµατα που αναµένονται από την ένταξη στον προϋπολογισµό παρουσιάζονται ως ένα µέσο εκσυγχρονισµού των σχέσεων ΑΚΕ-ΕΚ αλλά κυρίως ως µια λύση για τη βραδύτητα των εκταµιεύσεων των πόρων που θα επιτρέψει την ταχεία διάθεση και χρησιµοποίηση των πιστώσεων. Κατά συνέπεια, η ένταξη στον προϋπολογισµό παρουσιάζεται ως ένας παράγοντας που θα συνεισφέρει στην βελτίωση των αποτελεσµάτων της κοινοτικής βοήθειας προς τις χώρες ΑΚΕ. Η απλούστευση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων και η κατάργηση της κύρωσης παρουσιάζονται επίσης ως πλεονεκτήµατα της ένταξης του ΕΤΑ στον προϋπολογισµό. Πρέπει να αντιπαρατεθούν τα πλεονεκτήµατα αυτά, που µπορεί να αποβούν βραχυπρόθεσµα, αποδεδειγµένο αντίκτυπο που θα έχει η ένταξη στον προϋπολογισµό κυρίως µε την εφαρµογή του ενιαυσίου, τη συνδιαχείριση της βοήθειας, την κατανοµή των πόρων και το ρόλο των εθνικών και περιφερειακών διατακτών. V. Συµπέρασµα Η Επιτροπή Οικονοµικής Ανάπτυξης, Οικονοµικών και Εµπορίου θεωρεί ότι πρέπει να εµβαθυνθεί η εξέταση της προτεινόµενης ένταξης του ΕΤΑ στον προϋπολογιδµό και να συγκριθούν τα τεκµαιρόµενα πλεονεκτήµατα µε τα πιθανολογούµενα µειονεκτήµατα και ιδίως µε το πρόβληµα της αρχής του ενιαυσίου τη στιγµή που τα αναπτυξιακά σχέδια και προγράµµατα στηρίζονται σε µεσοπρόθεσµες και µακροπρόθεσµες προβλέψεις. Συµπερασµατικά, η επιτροπή επαναλαµβάνει ότι πριν από κάθε απόφαση πρέπει να εξεταστεί η επίπτωση της ένταξης στον προϋπολογισµό όσον αφορά τα στοιχεία-κλειδιά της συνεργασίας για τη χρηµατοδότηση της ανάπτυξης, όπως είναι: APP/ /13 PR\ doc

13 - η συνδιαχείριση της βοήθειας, - η προβλεψιµότητα και η διάρκεια των πόρων, - το επίπεδο των πόρων που θα ενταχθούν στον προϋπολογισµό, - η ευελιξία στη χρησιµοποίηση των πόρων, - η κατανοµή των πόρων, - ο ρόλος και η ευθύνη των εθνικών και περιφερειακών διατακτών, - ο ρόλος και οι αρµοδιότητες της Επιτροπής ΑΚΕ-ΕΚ συνεργασίας για τη χρηµατοδότηση της ανάπτυξης, - η ταχεία εκταµίευση των πιστώσεων. PR\ doc 13/13 APP/3686