αgri Taxis λογιστικα βιβλια Φορολογία Αγροτών Οδηγός

Transcript

1 ΕΒ ΟΜΑ ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΑΓΟΡΩΝ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ AgroNews.gr Φορολογία Αγροτών Οδηγός ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ AGRENDA - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ λογιστικα βιβλια αgri Taxis ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜατοσ Σύνταξη: Κωνσταντίνος Ιωαν. Νιφορόπουλος Ορκωτός ελεγκτής λογιστής-«ωρίων α.ε.ο.ε.λ.» Βλαχερνών 10, Μαρούσι, Τ.Κ , Τ: , Ε: info@orion-audit.gr

2

3 ΑΓΡΟΤΕΣ: ΟΔΗΓΟΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΡΗΣΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ χορηγοσ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΓΕΝΙΚΑ 2. ΕΓΚΥΚΛΙΟΙ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 3. ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2014 II. ΒΑΣΙΚΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΕΚΜΕΤΑΛΕΥΣΕΩΝ 2. ΜΗΤΡΩΟ ΑΓΡΟΤΩΝ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΝ 3. ΒΑΣΙΚΟ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ (Κ.Φ.Α.Σ.) 4. ΒΑΣΙΚΟ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΟΡΟ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α) 5. ΒΑΣΙΚΟ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΟΡΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (Κ.Φ.Ε) 6. ΒΑΣΙΚΟ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΟΛΗ ΚΥΡΩΣΕΩΝ (ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΣΤΙΜΩΝ / ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΕΩΝ) (Κ.Φ.Δ) III. ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ «ΤΕΚΜΑΡΤΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣ- ΜΟΥ» ΠΟΥ ΙΣΧΥΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ ΕΩΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 2. ΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α.) 3. ΤΗΡΗΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ IV. ΑΓΡΟΤΕΣ ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΣΤΙΣ ΝΕΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ 1. ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΣΕ ΤΗΡΗΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ και ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Φ.Π.Α 2. ΜΗ ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΣΕ ΤΗΡΗΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ 3. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ V. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Φ.Π.Α ΣΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Φ.Π.Α 1. ΥΠΟΒΟΛΗ ΔΗΛΩΣΗ-ΈΝΤΥΠΟ Μ2-ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ Ο ΑΓΡΟΤΗΣ ΝΑ ΕΝΤΑΧΘΕΙ ΣΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΦΠΑ 2. ΣΥΝΤΑΞΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ΜΕΤΑΤΑΞΗΣ (ΑΡΧΙ- ΚΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗ) ΜΕ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΤΗΝ 31/12/2013 ΚΑΙ ΔΗΛΩΣΗ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΤΑΞΗΣ VI. ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ 1. ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΗΡΗΣΗΣ «ΒΙΒΛΙΟΥ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ» (ΑΠΛΟΓΡΑΦΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ) 2. ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΗΡΗΣΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ 3. ΒΙΒΛΙΟ ΑΠΟΓΡΑΦΩΝ 4. ΕΚΔΙΔΟΜΕΝΑ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΑ 5. ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ 6. ΘΕΩΡΗΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ Δ.Ο.Υ 7. ΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΑ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΑ 8. ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ 9. ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΑΦΥΛΑΞΗΣ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ VII. ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΞΟΔΩΝ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ 1. ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΠΟΥ ΕΚΠΙΠΤΟΥΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ 2. ΑΓΟΡΕΣ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ - ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΕΦΟΔΙΩΝ 3. ΕΞΟΔΑ ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑΣ ΕΡΓΟΣΗΜΟ 4. ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΠΑΓΙΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ 5. ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 6. ΤΟΚΟΙ ΔΑΝΕΙΩΝ 7. ΕΞΟΔΑ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ Η ΠΛΗΡΩΜΗ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΕ ΕΙΔΟΣ VIII. ΘΕΜΑΤΑ Φ.Π.Α 1. ΓΕΝΙΚΑ 2. ΤΡΟΠΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ 3. ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΔΗΛΩΣΕΩΝ Φ.Π.Α 4. ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΠΟΣΟΥ Φ.Π.Α 5. ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ Φ.Π.Α 6. ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΤΟΥ Φ.Π.Α ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΙ ΣΤΟ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ ΠΩΛΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΟΡΑΣΤΗ (ΕΜΠΟ- ΡΟ) ΤΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ IX. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΕΣ 1. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 2. ΛΟΙΠΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΕΣ 3. ΤΕΛΟΣ ΕΠΙΤΗΔΕΥΜΑΤΟΣ 4. ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΦΟΡΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ. X. ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣΤΙΜΑ 3

4 I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΓΕΝΙΚΑ Ο «Οδηγός» αυτός προσπαθεί να αναλύσει τα θέματα της φορολογίας και της τήρησης βιβλίων των αγροτών, έτσι ώστε να γίνει κατανοητός και από τους αγρότες, οι οποίοι στα θέματα αυτά δεν είχαν σχεδόν καμία εξοικείωση. Γενικά όμως, είναι απαραίτητη και άκρως επιβοηθητική η έκδοση από την φορολογική Διοίκηση, μιας ολοκληρωμένης οδηγίας («Οδηγού»), που θα αντιμετωπίζει αρμοδίως όλα τα θέματα φορολογίας και τήρησης βιβλίων από τους αγρότες και η οποία εκτός των άλλων θα βοηθήσει στην εμπέδωση κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ των αγροτών, των λογιστών και των φορολογικών αρχών. Να τονίσουμε ότι, σε αρκετά σημεία της ανάλυσης μας υπάρχουν επιφυλάξεις και προβληματισμοί, που ίσως διευκρινιστούν από τις επόμενες ερμηνευτικές εγκυκλίους της Φορολογικής Διοίκησης. Επίσης στην τρέχουσα ειδησιογραφία, αναφέρονται αρκετές δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων ( κυρίως του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης ), στις οποίες γίνονται αναφορά για ενδεχόμενες αλλαγές στην φορολογία των αγροτών. Τέτοιες περιπτώσεις δεν έχουν ενσωματωθεί στην ανάλυση μας. Θέλουμε να επισημάνουμε την προσοχή σας στα εξής σημεία, τα οποία και περιγράφονται αναλυτικά στα επιμέρους κεφάλαια : Η υποχρέωση υποβολής συγκεντρωτικών καταστάσεων και από τους αγρότες του «ειδικού καθεστώτος». Απογραφή. Είναι σημαντική είτε για τις ανάγκες του Φ.Π.Α, είτε για τις ανάγκες της Φορολογίας Εισοδήματος. Έξοδα μισθοδοσίας. Απαιτούμενα παραστατικά καταχώρησης τέτοιων δαπανών ( εργόσημο, ημερομίσθια μελών οικογένειας και απασχολούμενων εργατών με οποιαδήποτε σχέση εργασίας). Διάφορες ειδικές κατηγορίες εξόδων (π.χ αμοιβές σε είδος, κοινόχρηστες δαπάνες) Δυνατότητα επιστροφής Φ.Π.Α στις περιπτώσεις αγροτών του κανονικού καθεστώτος. Τέλος επιτηδεύματος. Πρόστιμα. 2. ΕΓΚΥΚΛΙΟΙ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Για τα θέματα της φορολογίας και της τήρησης λογιστικών βιβλίων από τους αγρότες, έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα δύο διευκρινιστικές εγκύκλιοι (ΠΟΛ): α) Η ΠΟΛ.1281/ «Απαλλαγή από την υποχρέωση τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων των αγροτών του ειδικού καθεστώτος». Με αυτή εισήχθηκαν τα αριθμητικά όρια τήρησης βιβλίων από τους αγρότες. β) Η ΠΟΛ.1024/ «Παροχή οδηγιών και διευκρινίσεων επί των διατάξεων της απόφασης ΠΟΛ 1281/2013 (ΦΕΚ 3367Β/ ) «Απαλλαγή από την υποχρέωση τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων των αγροτών του ειδικού καθεστώτος.»» Με αυτή δόθηκαν σημαντικές διευκρινήσεις σε διάφορα θέματα φορολογίας και τήρησης βιβλίων από τους αγρότες. Όπως αναφέρεται στην ΠΟΛ.1024/ : «Θέματα Φορολογίας Εισοδήματος Δεδομένου ότι θέματα που ανακύπτουν όσον αφορά τη φορολογία εισοδήματος δεν είναι επείγοντα κατά το παρόν στάδιο, τα θέματα αυτά θα διευκρινιστούν με νεότερη εγκύκλιο». Επίσης σημαντικά θέματα της τήρησης βιβλίων και έκδοσης παραστατικών καλύπτει (για όλους τους υπόχρεους και όχι μόνο τους αγρότες). ΠΟΛ.1023/ «Εφαρμογή των διατάξεων του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (ν. 4093/2012, υποπαράγραφος Ε1) από , μετά τις τροποποιήσεις που επήλθαν με το άρθρο 51 του ν. 4223/2013 (ΦΕΚ 287 Α )», Και η ΠΟΛ.1022/ «Υποβολή καταστάσεων φορολογικών στοιχείων, για διασταύρωση πληροφοριών».». 3. ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2014 Από την ΠΟΛ.1024/ , αλλά και τις γενικότερες διατάξεις της φορολογικής Νομοθεσίας, προκύπτουν για τους αγρότες που τηρούν απλογραφικά βιβλία οι εξής προθεσμίες υποβολής φορολογικών δηλώσεων: α) Μέχρι Δήλωση μεταβολής εργασιών (έντυπο Μ2), με την οποία θα δηλώσουν την ένταξή τους σε κατηγορία βιβλίων και την υπαγωγή τους στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α., καθώς και τις δραστηριότητες της αγροτικής τους εκμετάλλευσης, για τους υπόχρεους τήρησης απλογραφικών βιβλίων.(ειδικά για την πρώτη εφαρμογή της παρούσας, οι παραπάνω δηλώσεις θεωρούνται εμπρόθεσμες αν υποβληθούν μέχρι , για τους υπόχρεους τήρησης διπλογραφικών βιβλίων και μέχρι για τους υπόχρεους τήρησης απλογραφικών βιβλίων). (Στις σελίδες το σχετικό έντυπο Μ2) β) Μέχρι Σύνταξη απογραφής των αποθεμάτων αγροτικών προϊόντων, πρώτων υλών και αγαθών επένδυσης και υποβολή δήλωσης αποθεμάτων Περιοδικές δηλώσεις Φ.Π.Α. (Στη σελίδα 46 το σχετικό έντυπο «Δήλωση αποθεμάτων μετάταξης») γ) Περιοδικές δηλώσεις Φ.Π.Α Υποβάλλονται κάθε ημερολογιακό τρίμηνο και μέχρι την 20ή ημέρα του μήνα που ακολουθεί το τρίμηνο. 20/4/2014: Περιοδική Δήλωση Φ.Π.Α, για το τρίμηνο Ιαν. Μαρ /7/2014: Περιοδική Δήλωση Φ.Π.Α, για το τρίμηνο Απρ. Ιουν /10/2014: Περιοδική Δήλωση Φ.Π.Α, για το τρίμηνο Ιουλ. Σεπ

5 Προς αποφυγή συγχύσεων, όσον αφορά τις προθεσμίες υποβολής αλλά και άλλα θέματα σημειώνουμε ότι: Τα λογιστικά βιβλία διακρίνονται σε δύο κατηγορίες απλογραφικά (παλιά ονομασία β κατηγορίας) και διπλογραφικά (παλιά ονομασία γ κατηγορίας). Τα όρια για την ένταξη σε τήρηση απλογραφικών ή διπλογραφικών βιβλίων, ορίζονται με βάση το ύψος των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου, ως ακολούθως: Βιβλία Απλογραφικά (Β Κατηγορίας) Διπλογραφικά (Γ Κατηγορίας) Όρια ακαθάριστων εσόδων μέχρι και ευρώ άνω των ευρώ Δηλαδή, για να υποχρεωθεί κάποιος αγρότης να τηρήσει Διπλογραφικά βιβλία πρέπει, κατά την προηγούμενη διαχειριστική περιόδου να έχει ακαθάριστα έσοδα μεγαλύτερα από ευρώ. Στον «Οδηγό» αυτό θα ασχοληθούμε κυρίως, με τις περιπτώσεις τήρησης των απλογραφικών βιβλίων, καθώς η άλλη περίπτωση αφορά περιορισμένο αριθμό αγροτών. II. ΒΑΣΙΚΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΕΚΜΕΤΑΛΕΥΣΕΩΝ Η έννοια του αγρότη περιγράφεται στο Άρθρο 42 του Ν. 2859/2000 «Αγρότες, αγροτικά προϊόντα, αγροτικές εκμεταλλεύσεις και υπηρεσίες του κώδικα Φ.Π.Α». «Για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 41 θεωρούνται: 1. Ως αγρότες, αυτοί που ασκούν προσωπικά ή με τά μέλη της οικογένειας τους ή με μισθωτούς ή εργάτες τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις και υπηρεσίες που προβλέπουν οι διατάξεις των παραγράφων 3 και Ως αγροτικά προϊόντα, τα αγαθά που παράγονται από τους αγρότες στα πλαίσια των αγροτικών τους εκμεταλλεύσεων. 3. Ως αγροτικές εκμεταλλεύσεις: α) η γεωργία γενικά και ιδίως η καλλιέργεια δημητριακών, κηπευτικών, καπνού, βαμβακιού, οπωροφόρων και καρποφόρων δέντρων, αρωματικών και διακοσμητικών φυτών, η αμπελουργία, η ανθοκομία, η παραγωγή μανιταριών, μπαχαρικών, σπόρων και φυτών, β) η εκτροφή ζώων γενικά, στην οποία περιλαμβάνονται ιδίως η κτηνοτροφία, η πτηνοτροφία, η κονικλοτροφία, η μελισσοκομία, η σηροτροφία και η σαλιγκαροτροφία, γ) η δασοκομία γενικά, δ) η αλιεία σε γλυκά νερά, η ιχθυοτροφία, η βατραχοτροφία, η καλλιέργεια μυδιών, στρειδιών και η εκτροφή μαλακίων και μαλακοστράκων, ε) οι μεταποιητικές δραστηριότητες του αγρότη, που πραγματοποιούνται με συνήθη μέσα, στα πλαίσια των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, σε προϊόντα τα οποία προέρχονται κατά κύριο λόγο από την αγροτική του παραγωγή. 4. Ως αγροτικές υπηρεσίες, οι παρεχόμενες από τους αγρότες με χειρωνακτική εργασία ή με το συνήθη εξοπλισμό της εκμετάλλευσης τους, οι οποίες συμβάλλουν στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων. Στις υπηρεσίες αυτές περιλαμβάνονται κυρίως: α) οι εργασίες σποράς και φύτευσης, καλλιέργειας, θερισμού, αλωνίσματος, δεματοποίησης, περισυλλογής και συγκομιδής, β) οι εργασίες προπαρασκευής για την πώληση προϊόντων, όπως η διαλογή, η ξήρανση, ο καθαρισμός, η άλεση, η έκθλιψη, η απολύμανση, η συσκευασία και η αποθήκευση, γ) η φύλαξη, η πάχυνση και η εκτροφή ζώων, δ) η μίσθωση μηχανικών μέσων και εξοπλισμού γενικά, που χρησιμοποιούνται στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, ε) η τεχνική βοήθεια, στ) η καταπολέμηση επιβλαβών φυτών και ζώων, καθώς και ο ψεκασμός φυτών και εδάφους, ζ) η χρησιμοποίηση αρδευτικών, αποξηραντικών μέσων και εξοπλισμού, η) η υλοτομία, η κοπή ξύλων, καθώς και άλλες δασοκομικές υπηρεσίες.» 2. ΜΗΤΡΩΟ ΑΓΡΟΤΩΝ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΝ Αυτά ορίζονται με βάση το Θεσμικό πλαίσιο, που προκύπτει κυρίως με την κατωτέρω Νομοθεσία: Νόμος 3874/2010 (ΦΕΚ 151/Α/2010) Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων ΦΕΚ 1852/Β/2010 Αναλυτικό Περιεχόμενο και Πληροφορίες του Μητρώου Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων ΦΕΚ 273/Β/2011 Διαδικασία και προθεσμίες εγγραφής και ενημέρωσης του ΜΑΑΕ, όργανα και διαδικασία προσωρινής ή οριστικής διαγραφής από το Μητρώο, αναγκαία επαγγελματική κατάρτιση των φυσικών προσώπων επαγγελματιών αγροτών που εγγράφονται στο Μητρώο, διαδικασία και αρμόδιες υπηρεσίες έκδοσης των σχετικών με το ΜΑΑΕ πιστοποιητικών ΚΥΑ / (ΦΕΚ 392/Β/2011) Προσδιορισμός του αγροτικού εισοδήματος ΦΕΚ 1181B Προσδιορισμός της ετήσιας απασχόλησης στην αγροτική εκμετάλλευση Επίσης σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση υπ αριθ / για την εφαρμογή της «Πολλαπλής Συμμόρφωσης», οι γεωργοί που λαμβάνουν κοινοτικές ενισχύσεις, υποχρεούνται μεταξύ άλλων να τηρούν «μητρώο εισροών και εκροών» στην εκμετάλλευσή τους, το οποίο περιλαμβάνει και παραστατικά αγοράς (κυρίως για σπόρους, λιπάσματα, ζωοτροφές) και πώλησης (κυρίως προϊόντα της εκμετάλλευσης, ζωοτροφές), καθώς και ημερολόγιο εργασιών. Όπως επισημαίνει σε ανακοίνωσή του ο ΟΠΕΚΕΠΕ, η παράβαση αυτής της υποχρέωσης, είναι από τις συχνότερα εντοπιζόμενες κατά τους ελέγχους Πολλαπλής Συμμόρφωσης και κάθε χρόνο εκατοντάδες γεωργοί υφίστανται μειώσεις επί των ενισχύσεών τους, λόγω αυτής της παράβασης. Για το λόγο αυτό, ο Οργανισμός ανέλαβε την πρωτοβουλία να συντάξει ένα υπόδειγμα «Μητρώου Εισροών Εκροών», το οποίο στην αρχική του σελίδα περιλαμβάνει τα στοιχεία του γεωργού και τις οδηγίες συμπλήρωσης, και στις επόμενες διαθέτει πίνακες για την καταγραφή των εισροών φυτικής παραγωγής, των ζωο- 5

6 τροφών, των εκροών, καθώς και ημερολόγιο εργασιών. Επισημαίνεται ότι η συμπλήρωση του συνημμένου μητρώου, είναι ανεξάρτητη και δεν απαλλάσσει επ ουδενί το γεωργό από την υποχρέωση τήρησης του «Μητρώου Φαρμακευτικής Αγωγής», των «Μητρώων Κτηνοτροφικής Εκμετάλλευσης για τη Σήμανση και Καταγραφή Ζωικού Κεφαλαίου», καθώς και οποιουδήποτε άλλου Μητρώου, Βιβλίου ή Στοιχείου απαιτείται από το Μέτρο 214 για τις Γεωργοπεριβαλλοντικές Ενισχύσεις, καθώς και την εθνική και κοινοτική νομοθεσία, γεωργικής, υγειονομικής, φορολογικής ή οποιασδήποτε άλλης φύσης. Επίσης σημειώνουμε ότι οι αγρότες υποβάλουν στον ΟΣΔΕ (Ολοκληρωμένο Σύστημα Υποβολής Δηλώσεων) δήλωση, η οποία αποτελείται από αίτηση ενιαίας ενίσχυσης για την ενεργοποίηση των δικαιωμάτων, από τη δήλωση καλλιέργειας/ εκτροφής για τον ΕΛΓΑ και την αίτηση εγγραφής στο Μητρώο Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων. (Στοιχεία και πληροφορίες μπορεί κανείς να βρει στην ιστοσελίδα: Τα ανωτέρω επισημαίνονται με σκοπό αφενός, να γίνεται προσπάθεια εκ μέρους των αγροτών, του συνδυασμού της καταγραφής στοιχείων, που απαιτούνται από τις διάφορες Νομοθετικές ρυθμίσεις (απαιτήσεις επιδοτήσεων και από 1/1/2014 φορολογικές απαιτήσεις) και αφετέρου, να ελέγχεται η συνάφεια των στοιχείων που δηλώνονται στις διάφορες αρχές, ιδιαίτερα στα στοιχεία των επιδοτήσεων. 3. ΒΑΣΙΚΟ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ (Κ.Φ.Α.Σ) Το βασικό νομοθέτημα με το οποίο προσδιορίζεται ο τρόπος τήρησης των λογιστικών βιβλίων, ο τρόπος έκδοσης των φορολογικών στοιχείων (τιμολόγια κ.λ.π), είναι ο ΚΩΔΙΚΑΣ ΦΟ- ΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ (Κ.Φ.Α.Σ.) - NOMOΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 4093/2012 Έγκριση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής του ν. 4046/2012 και του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής ΒΑΣΙΚΟ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΟΡΟ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α) Το βασικό νομοθέτημα με το οποίο προσδιορίζεται ο τρόπος και οι προθεσμίες υποβολής δηλώσεων Φ.Π.Α, κ.λ.π, είναι ο NOMOΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 2859/2000 «Κύρωση Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας». 5. ΒΑΣΙΚΟ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΟΡΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (Κ.Φ.Ε) Το βασικό νομοθέτημα με το οποίο προσδιορίζεται ο τρόπος του φορολογητέου κέρδους, κ.λ.π., είναι ο ΝΟΜΟΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 4172/2013 «Φορολογία εισοδήματος, επείγοντα μέτρα εφαρμογής του ν. 4046/2012, του ν. 4093/2012 και του ν. 4127/2013 και άλλες διατάξεις», γνωστός και ως Νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος. 6. ΒΑΣΙΚΟ ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΟΛΗ ΚΥΡΩΣΕΩΝ (ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΣΤΙΜΩΝ/ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΕΩΝ) (Κ.Φ.Δ) Το βασικό νομοθέτημα με το οποίο προσδιορίζεται ο τρόπος υπολογισμού των προστίμων, είναι ο ΝΟΜΟΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 4174/2013 «Φορολογικές διαδικασίες και άλλες διατάξεις». III. ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ «ΤΕΚΜΑΡΤΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ» ΠΟΥ ΙΣΧΥΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ ΕΩΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Μέχρι την , άρα και για τις φορολογικές δηλώσεις που θα υποβληθούν το έτος 2014, για την φορολόγηση της συντριπτικής πλειοψηφίας των αγροτών, ίσχυε ο «τεκμαρτός» τρόπος προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματος. (Αρθρο 42. Προσδιορισμός καθαρού γεωργικού εισοδήματος του Ν. 2238/1994). Σύμφωνα με αυτόν: Για τον προσδιορισμό του καθαρού γεωργικού εισοδήματος, για κάθε ημερολογιακό έτος, με την αντικειμενική μέθοδο είχε συσταθεί Ειδική Επιτροπή Αντικειμενικού Προσδιορισμού του Γεωργικού Εισοδήματος. Έργο της Επιτροπής αυτής είναι η κατάρτιση πινάκων που περιλαμβάνουν εκτιμήσεις του καθαρού γεωργικού εισοδήματος για όλα τα γεωργικά προϊόντα που παράγονται στην Ελληνική Επικράτεια, καθώς και εκτιμήσεις του αντιπροσωπευτικού ενοικίου ανά στρέμμα ενοικιαζόμενης γεωργικής γης. Ειδικότερα, ο υπολογισμός του καθαρού γεωργικού εισοδήματος ανά στρέμμα και είδος προϊόντος ή κατά κεφαλή και είδος εκτρεφόμενου ζώου ή κατά άλλη μονάδα για ειδικές περιπτώσεις θα γίνεται από τους αρμόδιους της Διεύθυνσης Γεωργίας κάθε νομού και για όλα τα προϊόντα του νομού. Βάση υπολογισμού αποτελούσαν τα διαθέσιμα λογιστικά στοιχεία γεωργικών εκμεταλλεύσεων και κυρίως στοιχεία της έρευνας ΔΙΓΕΛΠ (Δίκτυο Γεωργικής Λογιστικής Πληροφόρησης - RICA) και της έρευνας γεωργικού εισοδήματος ή από οποιαδήποτε άλλα στοιχεία. Οι πιο πάνω εκτιμήσεις, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε νομού και κάθε καλλιέργειας μπορούν να εξειδικευτούν κατά ζώνη καλλιεργούμενης έκτασης (πεδινή - ορεινή - ημιορεινή) και δυνατότητα άρδευσης ή μη ή όποια άλλη διάκριση κρίνεται αναγκαία, τόσο για τις καλλιέργειες γης, όσο και για τις εκτροφές ζώων ή τις άλλες μονάδες παραγωγής των ειδικών περιπτώσεων. Έτσι κάθε αγρότης που καλλιεργεί ένα είδος σε μια περιοχή θεωρείται ότι έχει το ίδιο καθαρό εισόδημα με έναν άλλο αγρότη που καλλιεργεί το ίδιο είδος στην ίδια περιοχή και σε ίδια φυσικά έκταση. Σημειώνεται ότι για τα εισοδήματα της χρήση του 2013, (υποβολή δηλώσεων το 2014), όλοι οι αγρότες ανεξάρτητα από το κα- 6

7 θεστώς Φ.Π.Α που υπάγονται, θα φορολογηθούν σύμφωνα με την κλίμακα φορολόγησης των μισθωτών. 2. ΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α) Με βάσει το άρθρο 41 «Ειδικό καθεστώς αγροτών» του Ν. 2859/2000, οι αγρότες, για την παράδοση αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και για την παροχή αγροτικών υπηρεσιών, υπάγονται στο καθεστώς του άρθρου αυτού και δικαιούνται να ζητήσουν την επιστροφή του φόρου του παρόντος νόμου που επιβάρυνε τις αγορές αγαθών ή λήψεις υπηρεσιών, τις οποίες πραγματοποίησαν για την άσκηση της εκμετάλλευσης τους. Η επιστροφή του φόρου ενεργείται από το Δημόσιο με καταβολή στον αγρότη ποσού, το οποίο προκύπτει με την εφαρμογή κατ αποκοπή συντελεστή, στην αξία των παραδιδόμενων αγροτικών προϊόντων και των παρεχόμενων αγροτικών υπηρεσιών προς άλλους υποκείμενους στο φόρο. 3. ΤΗΡΗΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ Στο Π.Δ. 186/1992 Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων, το οποίο ίσχυε πριν την εφαρμογή του Κ.Φ.Α.Σ. Αρθρο 2. Υπόχρεοι σε τήρηση βιβλίων και στοιχείων, οριζόταν ότι δεν θεωρούνταν επιτηδευματίες: α) ο αγρότης και η αγροτική εκμετάλλευση που ορίζονται από τα άρθρα 41 και 42 του ν.2859/2000 (ΦΕΚ 248 A ), εφόσον δεν έχουν ενταχθεί για τη δραστηριότητά τους αυτή στο κανονικό καθεστώς του νόμου αυτού. IV. ΑΓΡΟΤΕΣ ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΣΤΙΣ ΝΕΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ Στο άρθρο 3 «Εξαιρέσεις Απαλλαγές», του Κ.Φ.Α.Σ ορίζεται ότι: «3...Απαλλάσσονται επίσης οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α., όπως ορίζονται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων με βάση τα ακαθάριστα έσοδά τους, ή το ποσό επιστροφής Φ.Π.Α., ή το ποσό της επιδότησης που λαμβάνουν ανά φορολογικό έτος.». Με βάση την εξουσιοδότηση αυτή εκδόθηκε η ΠΟΛ.1281/ «Απαλλαγή από την υποχρέωση τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων των αγροτών του ειδικού καθεστώτος. 1. ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΣΕ ΤΗΡΗΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ και ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Φ.Π.Α Υποχρέωση τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων (Δηλ. πλήρη εφαρμογή των διατάξεων του Κ.Φ.Α.Σ.) από 1/1/2014, έχουν οι αγρότες που υπάγονταν στο ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α., σύμφωνα με το άρθρο 41 του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000), οι οποίοι πραγματοποίησαν κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο (δηλ. έτος 2013) είτε: α) Πωλήσεις (ακαθάριστα έσοδα) αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και παροχή αγροτικών υπηρεσιών, μεγαλύτερα των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, είτε β) Έλαβαν δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης μεγαλύτερα των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ. Σημειώνεται ότι, στην περίπτωση που μέχρι το τέλος της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου δεν προκύπτει το ύψος των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης, λαμβάνεται υπόψη το ποσό της προπροηγούμενης διαχειριστικής περιόδου (δηλ. έτος 2012), [βλ. σχ. απόφαση ΠΟΛ.1281/ ] Προσοχή: Σε περίπτωση μη πλήρωσης μόνο και ενός εκ των ανωτέρω κριτηρίων, εφαρμόζονται πλήρως οι διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ. και οι εν λόγω αγρότες εντάσσονται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. Οι δικαιούχοι μπορούν να πληροφορηθούν τα ποσά πληρωμής των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης από την ιστοσελίδα του Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) ( gr) / Δικαιώματα Ενιαίας Ενίσχυσης (Ιστοσελίδα dikaiomata.gr/). Με την ΠΟΛ.1024/ , για τα ζητήματα αυτά, δόθηκαν οι παρακάτω διευκρινίσεις: «Γενικά Με την απόφαση ΠΟΛ.1281/ του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, από , απαλλάσσονται, από την υποχρέωση τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων οι αγρότες (γεωργοί, κτηνοτρόφοι, πτηνοτρόφοι, μελισσοκόμοι, κλπ), που υπάγονται στο ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α, σύμφωνα με το άρθρο 41 του Κώδικα Φ.Π.Α.(ν.2859/2000), όπως ισχύει, οι οποίοι πραγματοποίησαν κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο, από την πώληση αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και την παροχή αγροτικών υπηρεσιών, ακαθάριστα έσοδα, κατώτερα των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ και έλαβαν δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης κατώτερα των πέντε χιλιάδων (5.000). Οι διατάξεις της απόφασης αυτής εφαρμόζονται και επί φυσικών προσώπων (μισθωτοί, συνταξιούχοι, κλπ) που δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, αλλά ασκούν αγροτική εκμετάλλευση, κατά τα ανωτέρω. Τα προαναφερόμενα κριτήρια λαμβάνονται σωρευτικά, δηλαδή θα πρέπει να συντρέχουν και τα δύο προκειμένου τα εν λόγω πρόσωπα να τύχουν της απαλλαγής αυτής. Σε περίπτωση μη πλήρωσης ενός εκ των ανωτέρω κριτηρίων, εφαρμόζονται πλήρως σι διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ. ως προς την τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων. Όσοι αγρότες, ενώ κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο πραγματοποίησαν ακαθάριστα έσοδα και είχαν δικαίωμα να λάβουν δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης άνω των οριζομένων ορίων, δεν θα ασκήσουν την αγροτική τους εκμετάλλευση από ούτε δικαιούνται να λάβουν δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης, δεν υποχρεούνται σε τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων. Δεδομένου ότι η μεταβίβαση δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης μπορεί να πραγματοποιηθεί σε μεταγενέστερο χρόνο, εάν ο αγρότης έχει αποφασίσει τη μεταβίβασή τους, δεν υποχρεούται 7

8 να τηρήσει βιβλία από , με την προϋπόθεση ότι η μεταβίβαση αυτή θα πραγματοποιηθεί εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας. Αναλυτικά, παραθέτονται παραδείγματα: Παράδειγμα 1 : Αγρότης του ειδικού καθεστώτος, που πραγματοποίησε το 2013 ακαθάριστα έσοδα ευρώ και έλαβε δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης ευρώ, από την θα ενταχθεί σε τήρηση βιβλίων εσόδων εξόδων, δεδομένου ότι δεν πληρούνται και τα δύο προαναφερόμενα κριτήρια. Παράδειγμα 2 : Φυσικό πρόσωπο, που κατά τη χρήση 2013 δεν πραγματοποίησε ακαθάριστα έσοδα από την αγροτική του εκμετάλλευση, έλαβε όμως για τη χρήση αυτή δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης ευρώ, από την θα τηρήσει βιβλία εσόδων εξόδων. Έννοια Ακαθαρίστων Εσόδων Ακαθάριστα έσοδα για την εφαρμογή της απόφασης αυτής, θεωρούνται τα έσοδα από τις πωλήσεις των αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους που πραγματοποιούν οι αγρότες κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο καθώς και από την παροχή αγροτικών υπηρεσιών, όπως αυτές προκύπτουν από τα φορολογικά στοιχεία που εκδίδονται είτε από τους ίδιους είτε από τους συναλλασσόμενους με αυτούς (τιμολόγια πώλησης, τιμολόγια αγοράς ή εκκαθαρίσεις). Για τον υπολογισμό των ακαθαρίστων εσόδων λαμβάνεται υπόψη και η αξία του ειδικού στοιχείου που εκδίδεται για την παράδοση προϊόντων από την αγροτική εκμετάλλευση του αγρότη του ειδικού καθεστώτος στην εμπορική δραστηριότητα (λαϊκή, κατάστημα). Στην περίπτωση τήρησης βιβλίων λαμβάνονται υπόψη τα ακαθάριστα έσοδα της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου, όπως αυτά προκύπτουν από τα τηρούμενα βιβλία και στοιχεία. Δικαιώματα Ενιαίας Ενίσχυσης Εάν μέχρι το τέλος της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου δεν είναι γνωστό το ύψος των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης που δικαιούται ο αγρότης, λαμβάνεται υπόψη το ποσό της προπροηγούμενης διαχειριστικής περιόδου. Διευκρινίζεται ότι στην περίπτωση που ο αγρότης δεν δικαιούται να λάβει δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης εντός του έτους, θεωρείται ότι πληρούται το σχετικό κριτήριο και δεν λαμβάνονται υπόψη ποσά παλαιότερων χρήσεων. Διευκρινίζεται επίσης ότι στην περίπτωση που στο ποσό της ενιαίας ενίσχυσης περιέχονται και ποσά που αφορούν άλλες χρήσεις, για την πλήρωση του εν λόγω κριτηρίου, λαμβάνεται υπόψη μόνο το ποσό της ενιαίας ενίσχυσης που αφορά τη χρήση που εξετάζεται. Επισημαίνεται ότι η εξισωτική ενίσχυση δεν περιλαμβάνεται στο ποσό των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης, για την εφαρμογή των κριτηρίων που προβλέπονται από την απόφαση ΠΟΛ.1281/ (σ.σ: Η εξισωτική αποζημίωση αφορά στην παροχή ενίσχυσης προς τους αγρότες των μειονεκτικών, ορεινών περιοχών και τους μετακινούμενους κτηνοτρόφους, ως αντιστάθμιση για τα προβλήματα που τους δημιουργούν τα μόνιμα φυσικά μειονεκτήματα των περιοχών τους). Άσκηση Παράλληλης Δραστηριότητας Στην περίπτωση που οι εν λόγω αγρότες παράλληλα με την αγροτική τους εκμετάλλευση ασκούν και άλλη δραστηριότητα πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών, για την ένταξή τους σε κατηγορία τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων θα κριθούν αυτοτελώς για κάθε δραστηριότητα (αγροτική-λοιπές). Σημειώνεται ότι η διάθεση, από τους αγρότες, των προϊόντων τους, στις λαϊκές αγορές θεωρείται ξεχωριστή δραστηριότητα, από εκείνη της διάθεσης αυτών από το χωράφι τους, πλανοδίως, ή με οποιαδήποτε άλλο τρόπο εκτός λαϊκών αγορών. Διευκρινίζεται ότι οι αγρότες που παράλληλα με την αγροτική τους εκμετάλλευση ασχολούνται και με τη διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως 100 KW και τη λειτουργία αγροτουριστικών μονάδων, για την ένταξή τους, από την , σε τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων, για τη δραστηριότητα της αγροτικής εκμετάλλευσης, θα κριθούν αυτοτελώς. Ακόμη διευκρινίζεται ότι η απόφαση ΠΟΛ.1320/ σύμφωνα με την οποία οι επιχειρήσεις παράκτιας αλιείας και σπογγαλιείας, οι οποίες εκμεταλλεύονται σκάφη μήκους μέχρι 12 μέτρων, απαλλάσσονται για τη δραστηριότητά τους αυτή από την τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων, εξακολουθεί να ισχύει. Αναλυτικά, παραθέτονται παραδείγματα: Παράδειγμα 1 : Αγρότης, ο οποίος ταυτόχρονα με την αγροτική του εκμετάλλευση εκμεταλλεύεται και καφενείο, ο οποίος, κατά τη χρήση 2013, πραγματοποίησε ακαθάριστα έσοδα, από την εκμετάλλευση του καφενείου ευρώ και από την αγροτική του εκμετάλλευση ευρώ, από την θα τηρήσει βιβλία μόνο για την αγροτική του εκμετάλλευση και όχι για την εκμετάλλευση του καφενείου. Παράδειγμα 2 : Αγρότης, ο οποίος πωλεί τα προϊόντα του στις λαϊκές αγορές και εκτός αυτών, κατά τη χρήση 2013, πραγματοποίησε ακαθάριστα έσοδα από τις πωλήσεις του στη λαϊκή αγορά ευρώ και ευρώ από τις χονδρικές του πωλήσεις εκτός λαϊκής αγοράς και έλαβε δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης ευρώ. Από την θα τηρήσει βιβλία μόνο για τη δραστηριότητά του της διάθεσης των προϊόντων του στις λαϊκές αγορές και όχι για αυτή της διάθεσης των προϊόντων του εκτός λαϊκής αγοράς. Παράδειγμα 3 : Αγρότης, ο οποίος παράλληλα με την αγροτική του εκμετάλλευση ασχολείται και με τη διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως 100 KW, για την οποία τηρεί βιβλία εσόδων - εξόδων, κατά τη χρήση 2013 πραγματοποίησε ακαθάριστα έσοδα από την αγροτική του εκμετάλλευση ευρώ και έλαβε δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης ευρώ. Από την θα συνεχίσει να τηρεί βιβλία μόνο για τη δραστηριότητα της διαχείρισης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ δεν υποχρεούται να τηρήσει βιβλία για την αγροτική του εκμετάλλευση. 8

9 AgroNews.gr ΕΒ ΟΜΑ ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΑΓΟΡΩΝ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ Αρ. Φύλλου Σάββατο 11 & Κυριακή 12 Ιανουαρίου 2014 Κωδ.: 7744 Τιµή 2 ευρώ και µε το ένθετο 3 ευρώ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΙΜΩΝ Ένας οδηγός ΠΡΟΪΟΝ 2/1 10/1 Σιτάρι πριν την 264 εφορία Καλαµπόκι Στις 17 Ιανουαρίου στα Νέοι όροι για θεµελίωση Πρώτες οδηγίες για τα Βαµβάκι 84,64 83,14 77,46 Τρίκαλα τα βραβεία για τον δικαιωµάτων ενίσχυσης της δύσκολα των λογιστικών Ελαιόλαδο 2,01 2,03 2,30 Αγρότη της Χρονιάς. σελ. 53 ΚΑΠ. ΦΑΚΕΛΟΣ σελ βιβλίων των αγροτών. Σιτάρι και καλαµπόκι: ευρώ/τόνος, βαµβάκι: σεντς/λίµπρα, ελαιόλαδο: ευρώ/κιλό αγροτικές εκµεταλλεύσεις εξαιτίας των Τρέχουν πανικόβλητοι Έρχεται παράταση μαζί Στήνουν φοροτεχνικά πανάκριβων τιµολογίων της ΕΗ. Σαν να βρουν λύση με τα με τις διευκρινίσεις γραφεία συνεταιρισμοί να µην έφτανε αυτό, «παίζει» και νέο βάρος από 1ης Μαρτίου, εφόσον περάσει σχετική πρόταση της ΡΑΕ για αυξηµέ- «χαρτιά» οι αγρότες από τις εφορίες αλλά και επιτήδειοι σελ. 24 να έως και 157% τέλη υπέρ ΑΠΕ. σελ. 45 Σε δύο «στάσεις» απλοποιείται η διαδικασία αδειοδότησης των γεωτρήσεων από το υπουργείο Περιβάλλοντος, δίνοντας επιπλέον περιθώριο 9 µήνες στους ενδιαφερόµενους αγρότες. Μέχρι τις 15 Μαΐου θα υποβάλουν δήλωση για το Εθνικό Μητρώο Σηµείων Υ- δροληψίας. σελ. 43 Μέσω του ηλεκτρονικού συστήµατος Taxisnet και σε διάστηµα ενός µήνα από την έναρξη της µίσθωσης αγροτικής γης, η υποβολή των συµβολαίων από τους αγρότες. σελ ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΟΣ Ε.Ε. ( ) Αγροτικό εισόδηµα σε πραγµατικούς Εισόδηµα σε ονοµαστικούς όρους όρους ανα µονάδες εργασίας Εισόδηµα σε πραγµατικούς όρους εκαετία ανόδου για το αγροτικό εισόδηµα «βλέπει» η Κοµισιόν. Στα πάνω τους έως το 2023 τα δηµητριακά λόγω χαµηλών αποθεµάτων και υψηλής ζήτησης. σελ Πρόγραµµα εθελουσίας εξόδου στους συνεταιρισµούς επεξεργάζεται η ΠΑ- ΣΕΓΕΣ σε συνεργασία µε τα σωµατεία των εργαζοµένων στις αγροτικές οργανώσεις. Το σχέδιο περιλαµβάνει οικονοµικά κίνητρα αποχώρησης. σελ. 8 Για εγγυητικές Τρία νέα πρότυπα Εκτός Σχεδίων Εκτός ταµειακών οι αµπελουργοί για νησιά και όρη τα νοικιασµένα οι εργολήπτες ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ Εγγυητικές επιστολές µέσω Τη θεσµοθέτηση τριών ευρωπαϊκών Παρατράγουδα µε τα Εξαίρεση για ένα χρόνο από ιορθωτική πορεία ακολουθούν του Ταµείου Αγροτικής σηµάτων ποιότητας για προϊόντα, µισθωµένα µαντριά και την τη χρήση ταµειακής µηχανής οι τιµές καλίου και φωσφόρου. Επιχειρηµατικότητας, ζητούν οι παραδοσιακά, ορεινής και αδειοδότησή τους, βγάζουν εκτός για τους χειριστές αγροτικών Περισσότερα εµπορεύµατα, αµπελουργοί για τα προγράµµατα νησιωτικής γεωργίας προωθεί η προγραµµατισµού τους µηχανηµάτων, τα ελαιουργεία και ένθετο σελ , αναδιάρθρωσης. σελ ελληνική προεδρία. σελ. 31 νέους κτηνοτρόφους. σελ. 16 τους αλευρόµυλους. σελ ΣΑΒΒΑΤΟ: Θεοδοσίου οσίου Κοινοβιάρχου Μήνας 1ος, Εβδ. 2η ΗΛΙΟΣ: Ανατολή 07:41 - ύση 17:25 ΣΕΛΗΝΗ: 10 ηµερών ΚΑΙΡΟΣ: Αίθριος Ψυχανθή ΩΘΗΣΗ ΜΕ 22 ΕΥΡΩ Πατάτα ΓΙΑ ΤΡΙΤΗ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΑ ΠΑΝΩ ΤΗΣ Ελαιοκράμβη Η ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΤΗΣ ΑΜΕΙΨΙΣΠΟΡΑΣ Οι εμπειρίες ενός μελισσοκόμου Ο ΚΟΜΠΙΟΥΤΕΡΑΣ ΚΟΛΛΗΣΕ ΣΤΟ ΜΕΛΙ 01_Fresher_11_13_teliko.indd /16/13 11:39 AM Οι απαιτήσεις της καλλιέργειας σε εξοπλισμό και μηχανήματα 18 Agrenda Παρασκευή 3 Ιανουαρίου 2014 Παρασκευή 3 Ιανουαρίου 2014 Agrenda 39 Σηµάδια επενδυτικής ανάκαµψης, εµφάνισε ο κλάδος της αιολικής ενέργειας στην Ελλάδα, κατά το δεύτερο εξάµηνο του 2013, παρά τις αντίξοες συνθήκες, σύµφωνα µε τη Στατιστική της Αιολικής Ενέργειας που ανακοίνωσε η αρµόδια επιτροπή της Ελληνικής Επιστηµονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ). Σε επίπεδο Περιφερειών, η Στερεά Ελλάδα παραµένει στην κορυφή των αιολικών εγκαταστάσεων. Η συνολική καθαρή αιολικής ισχύς που εγκαταστάθηκε την περίοδο Ιούνιος- εκέµβριος 2013 ήταν 71,15MW, ήτοι διπλάσια από την ισχύ του προηγούµενη εξαµήνου (44,05MW) και επταπλάσια από την ισχύ της αντίστοιχης περιόδου του 2012 (10,35MW). Αυτό σηµαίνει ότι η ανάπτυξη της αγοράς αιολικής έτρεξε µε 7,93% κατά το τελευταίο εξάµηνο του 2013, ενώ ετησίως η ανάπτυξη ήταν 7,05%. Με βάση τη Στατιστική, τo σύνολο της αιολικής ισχύος που κατά τα τέλη 2013 βρισκόταν σε εµπορική ή δοκιµαστική λειτουργία είναι: 1864,6 MW. Η ισχύς αυτή κατανέµεται ως εξής: Στα Μη ιασυνδεµένα Νησιά: 307,5 MW Στο ιασυνδεµένο Σύστηµα: 1557,1 MW Η νέα αιολική ισχύς που εγκαταστάθηκε όλο το 2013 ήταν 116,2 MW ενώ απεγκαταστάθηκε ισχύς 1 MW. Σε επίπεδο Περιφερειών, η Στερεά Ελλάδα παραµένει στην κορυφή των αιολικών εγκαταστάσεων αφού φιλοξενεί 573,8 MW (30,8%) και ακολουθεί η Πελοπόννησος µε 347,55 ΜW (18,6%) και η Ανατολική Μακεδονία - Θράκη όπου βρίσκονται 258,55 MW (13,9%). Ένα προϊον 100% ελληνικό που αποτελεί και ευρωπαική πατέντα (OAMICD ) είναι η νέα πλαστική κυψέλη που κατασκευάζεται από την TECHNOSET. Πρόκειται για ένα προϊόν µε µεγάλες µηχανικές αντοχές, του οποίου τα πλεονεκτήµατα συνοψίζονται στα εξής: εν χρειάζεται καµία συντήρηση (από το εργοστάσιο στο µελισσοκοµείο), παρέχει πολλή µεγάλη προστασία χειµώνα, καλοκαίρι στο σµήνος λόγω της θερµοµόνωσης και των διπλών τοιχωµάτων, αυξάνει την απόδοση παραγωγής ως 20%, διότι δεν απασχολεί το σµήνος να φέρει νερό και να δροσίσει την κυψέλη και δεν µολύνεται από µικρόβια συµβάλλοντας στην εσωτερική υγιεινή. Μεγάλες οι ανατροπές στον κλάδο Από τον κυλινδρικό διανομέα «Mi-chel» του Dreyer στη διαχρονική σειρά ΖΑ της Amazone ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΟΝΗΣ τρα, και µπορούσε να κατανέµει σε ίσες ποσότητες όλα τα τότε λιπάσµατα ανεξαρτήτως Τους ένα εκατοµµύριο λιπασµατοδιανο- καιρού και αποδείχτηκε πιο αποδοτικός και µείς έφθασε η Amazone και γιόρτασε αυτή την επέτειο µε ένα συλλεκτικό µοντέλο. δα ή ραβδώσεις. Επίσης λόγω του σχετικά εύκολος στην χρήση από αυτούς µε αλυσί- Η ιστορία ξεκινάει περίπου 100 χρόνια µικρού κόστους παραγωγής, η τιµή του ή- πριν, σε µία εποχή, όπου η λιπασµατοδιανοµή γινόταν ακόµα µε τα χέρια στις περισ- έτσι δεν άργησε να κυριαρχήσει στην αγρο- ταν προσιτή και για µικρό-καλλιεργητές και σότερες φάρµες. Έτσι το 1915 ο ιδρυτής της τική αγορά φτάνοντας τις πωλήσεις, ποσό ρεκόρ για την εποχή. Amazone, Heinrich Dreyer, εφεύρε τον κυλινδρικό διανοµέα «Mi-chel» και τον πατεντάρισε. Ο διανοµέας αυτός προσφερόταν σταµάτησε τελείως η παραγωγή του. Έπει- Μετά το 1970 η ζήτηση έπεσε και το 1986 σε διάφορες διαστάσεις, από 1,5 έως 4 µέτα ήρθε η σειρά του διανοµέα διπλού δί- χορηγοσ Οι παραγωγοί της Ομάδας μας έχουν το κεφάλι τους ήσυχο 11/12/13 6:35 PM σκου ΖΑ, που ήταν κατασκευασµένος από τον Heinz Dreyer, να αντικαταστήσει τον κυλινδρικό διανοµέα και να εξελιχθεί σε ακόµα µεγαλύτερη επιτυχία. Η Amazone, από το 1958, έχει πουλήσει συνολικά διανοµείς ΖΑ καθιστώντας τους ηγέτη στον τοµέα αυτόν. Η επιτυχία αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι ο ΖΑ περιελάµβανε δίσκους διανοµής που γύρναγαν σε αντίθετες κατευθύνσεις. Η έξυπνη αυτή κίνηση επέτρεπε αντικριστή ισοκατανοµή και στις δύο πλευρές κατά τη διάρκεια της διαδροµής, ενώ ο σταθερά προσαρµοσµένος ά- ξονας κίνησης PTO εξασφάλιζε σταθερή ταχύτητα στους δίσκους. Ακολούθησαν ακόµα πολλές καινοτοµίες της Amazone όπως για παράδειγµα το σύστηµα δίσκων ανταλλαγής για µεταβαλλό- Αmazone ZA Οι βασικές αρχές του Amazone ZA υπήρξαν τόσο πετυχηµένες που χρησιµοποιούνται µέχρι και σήµερα στους περισσότερους λιπασµατοδιανοµείς 01_EL.indd 1 ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΩΡΕΑΝ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ AGRENDA entheto_espa_πετρος.indd 01-68_exwfyllo_teliko.indd 1 1 µενες επιφάνειες εργασίας έως και 54 µέτρα και το σύστηµα πλευρικού ψεκασµού. Παράλληλα πιο επιτυχηµένα και πρωτοποριακά µοντέλα για την εποχή τους θεωρούνται τα: ZA-F, ZA-U και ZA-M που έθεσαν τον πήχη για την εποχή τους. Εξελιγµένη µηχανική δοµή Η µεγάλη απήχηση των λιπασµατοδιανοµέων ZA αρχικά οφειλόταν στην εξελιγµένη µηχανική τους δοµή, ενώ πλέον ξεχωρίζουν για την υδραυλική και ηλεκτρική τους λειτουργία. Με µέγεθος χοάνης έως λίτρα και ταχύτητες λειτουργίας περίπου 20 χλµ./ώρα, τα µοντέλα της σειράς ZA-TS κατασκευάστηκαν, ώστε να διαχειρίζονται έως και 50 εκτάρια/ώρα. Επιπλέον, µε τον ενσωµατωµένο δίσκο διασποράς AutoTS, το GPS-Switch και τα τελευταίας τεχνολογίας τερµατικά ISOBUS σχεδιάστηκαν για την απόλυτη ακρίβεια. Υπενθυµίζεται ότι στην ελληνική αγορά τα µηχανήµατα της Amazone διαθέτει η Γ.Ι. Αντωνάκης ΑΕ. Τυροκοµεία, οινοποιεία, ελαιοτριβεία: Ανοιχτή προθεσµία για νέες επενδύσεις Προστιθέµενη αξία επιδιώκει το ΕΣΠΑ Έρχεται προκήρυξη για Νέους Αγρότες Χαµηλό επιτόκιο για επενδυτικά δάνεια Tην οµαλή και επιτυχή εξέλιξη κατασκευής του πρώτου µεγάλου φωτοβολταϊκού έργου στη Ρουµανία, που έχει αναλάβει και υλοποιεί, παρά τις δυσκολίες λόγω των καιρικών συνθηκών που ε- πικρατούν στην περιοχή, ανακοίνωσε η Apostolos Bobolas SA. Το έργο είναι από τα µεγαλύτερα στην περιοχή και θα τροφοδοτεί µε καθαρό ηλεκτρισµό ένα ολόκληρο χωριό, χωρίς απώλειες, καθώς βρίσκεται πολύ κοντά στους καταναλωτές. Ιδιοκτήτης του φωτοβολταϊκού έργου είναι η Solar Remus SRL ενώ η ολοκλήρωση του έργου αναµένεται στις αρχές του νέου έτους και θα υπάρξει σχετική ενηµέρωση. Η εταιρεία έχει αναλάβει την κατασκευή του έργου χρησιµοποιώντας υλικά εταιριών όπως των Qcells και Schneider Γερµανίας. Για πρώτη φορά, οµάδα Ισπανών και Γερµανών ερευνητών κατάφερε να χαρτογραφήσει το DNA του ζαχαρότευτλου, ανοίγοντας το δρόµο για την ανάπτυξη νέων, πιο αποδοτικών ποικιλιών, όπως δηµοσιεύτηκε στο επιστηµονικό περιοδικό Nature. Όπως αναφέρει ο επικεφαλής της έρευνας, Χάιντς Χίµελµπαουερ, «οι πληροφορίες που βρίσκονται στη γονιδιακή αλληλουχία θα χρησιµεύσουν ώστε να εντοπιστούν τα γονίδια που εµπλέκονται στην παραγωγή ζάχαρης και να τεθούν στόχοι γενετικής βελτίωσης». Το ζαχαρότευτλο είναι το πρώτο φυτό της τάξης των καρυοφυλλωδών που ξεκλειδώνει τα µυστικά του. Πρόκειται για µια ο- µάδα που περιλαµβάνει γύρω στα είδη φυτών, ορισµένα α- πό τα οποία καλλιεργούνται και έχουν µεγάλη οικονοµική αξία, ό- πως το σπανάκι και η κινόα. Στο DNA του, οι επιστήµονες ανακάλυψαν γονίδια που κωδικοποιούν πρωτεΐνες. Περισσότερα δηλαδή από όσα διαθέτει το ανθρώπινο γονιδίωµα. Από την άλλη, διαθέτει τα λιγότερα γονίδια «µεταγραφής» από όλα τα ζώα και φυτά των οποίων το DNA έχει αποκρυπτογραφηθεί µέχρι τώρα. 12/18/13 6:21 PM ΣΕΛΙ ΕΣ ΕΛΙΑΣ και ΕΛΑΙΟΛΑ ΟΥ Τεύχος 1 Νοέµβριος 2013 ΩΡΕΑΝ ΕΝΘΕΤΟ ΣΤΗΝ AGRENDA Τροχιοδροµούν για άνοδο οι τιµές «Καύσιµο» η αναθεώρηση (προς τα κάτω) των στοιχείων παραγωγής της Ισπανίας και η ελλειµµατική εγχώρια παραγωγή σελ Τι προτείνουν οι ειδικοί επιστήµονες Μιά συνταγή της Barilla από το Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Ακόµη σε αυτό το τεύχος 8 Χρηµατιστήριο ελαιολάδου: Πώς φθάσαµε στην πρόταση των συντελεστών του κλάδου για τη δηµιουργία εµπράγµατης προθεσµιακής αγοράς για το προϊόν του ελαιολάδου 32 Αναλυτικός χάρτης εξαγωγών για το ελληνικό εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο σύµφωνα µε τα τελευταία στοιχεία του Οργανισµού Τροφίµων και Γεωργίας (FAO) 52 Συνέντευξη: Απλά µαθήµατα ελαιοκαλλιέργειας και ελαιοπαραγωγής από τον οµότιµο καθηγητή δενδροκοµίας στο ΤΕΙ Κρήτης, ρ. Σπύρο Λιονάκη 42 Ο ρόλος του καλίου στη λίπανση των ελαιόδενδρων και η σηµασία του στην αύξηση της παραγωγής και της ελαιοπεριεκτικότητας MARKET Νέα εποχή συνεργασίας µε Έλληνες παραγωγούς από τον όµιλο Μαρινόπουλου Η Κοµισιόν προωθεί κανονισµό για την απευθείας πώληση αγροτικών προϊόντων 12/17/13 4:39 PM 11/26/13 7:50 PM entheto_sek-athina.indd 1 ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΚ ΟΣΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΩΡΕΑΝ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ AGRENDA ΧΟΡΗΓΟΣ 12/4/13 5:18 PM Ελάτε περισσότεροι... γινόμαστε καλύτεροι Με ανανεωμένη ύλη και σχεδιασμό, η Agrenda γίνεται πιο ελκυστική και πιο λειτουργική για τον απαιτητικό αναγνώστη Ηµέρα του αγρότη από την Agrenda Δυσβάστακτα τα τιμολόγια στο αγροτικό ρεύμα Εκτός προϋπολογισµού οι υδροβόρες Μέχρι Σεπτέμβριο για τις γεωτρήσεις Ηλεκτρονικά τα μισθωτήρια γης Εθελουσία σε συνεταιρισμούς Το 2011 σκιάζει στα δικαιώµατα Αδιάβαστοι με τα βιβλία Προσεχώς καλύτερα Έτρεξε 7% το 2013 στην Ελλάδα η αιολική ενέργεια Για τον απαιτητικό μελισσοκόμο ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ.ΕΙΣΡΟΕΣ Εκατό χρόνια λίπανση και ένα εκατομμύριο λιπασματοδιανομείς ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ.ΕΙΣΡΟΕΣ Η Apostolos Bobolas στη Ρουμανία Το ζαχαρότευτλο αποκαλύπτει τα μυστικά του el Νέα συμφωνία για τον κλάδο SMART FARM ΣΕΛΙΔΕΣ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑΣ Με φρέσκια ματιά και αδιαπραγμάτευτη συνέπεια, η Agrenda χτίζει με τους αγρότες Με ειδικό οκτασέλιδο για αγροτικά εμπορεύματα και τις εξελίξεις στην αγορά αγροτικών εφοδίων, η Agrenda ανοίγει ορίζοντες Με νέο ειδικό ένθετο για την ελιά και το ελαιόλαδο η Agrenda τα βλέπει από κοντά Με ξεχωριστή έκδοση για τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις η Agrenda ξεχωρίζει Ολες οι ειδήσεις, οι εξελίξεις και τα γεγονότα από την εφημερίδα που γνωρίζει καλύτερα τις ανάγκες των συντελεστών της παραγωγής SMART CROPS 10/2013 χορηγοσ Κυκλοφορεί μαζί με την Agrenda Fresher Κυκλοφορεί μαζί με την Agrenda Ι Νοέμβριος Περιοδική έκδοση για τα φρούτα και τα λαχανικά Καρότο όλο το χρόνο Η γεωθερμία χτίζει θερμοκήπια Αλέξανδρος Πουλής Νέοι γεωργοί γίνονται πετυχηµένοι βιοµήχανοι ΧΟΡΗΓΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝ ΥΣΕΙΣ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Farmers MARKET ΤΗ ΦΕΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΚΛΗΡΟ ΣΙΤΑΡΙ H AGRINO ΜΙΛΑΕΙ ΜΕ Farmer s ΟΝΟΜΑΤΑ Η ΣΥΜΒΟΛΑΙΑΚΗ ΤΩΝ ΟΣΠΡΙΩΝ Αλλάζει τις ισορροπίες στην εγχώρια παραγωγή η αποδοχή του αιτήµατος της Οµάδας Παραγωγών «ΑΡΩΣΙΣ» για τους Γίγαντες Καστοριάς ΕΙ ΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΤΕΥΧΟΣ Ν02 ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΩΡΕΑΝ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ AGRENDA ΚΑΛΛΙΟ ΠΕΝΤΕ ΚΑΙ ΣΤΟ ΧΕΡΙ Με νέα θεώρηση για τις έξυπνες καλλιέργειες και ολοκληρωμένη προσέγγιση για τα φρούτα και λαχανικά η Agrenda... σπέρνει Με σταθερότητα και συνέπεια στα θέματα των επενδύσεων και με τακτικές εκδόσεις για τον κλάδο των τροφίμων, η Agrenda πάει μαζί με το αύριο της γεωργίας 9

10 Παράδειγμα 4 : Αγρότης που δεν ασκεί άλλη δραστηριότητα, πραγματοποίησε κατά το έτος 2013, ακαθάριστα έσοδα ευρώ και έλαβε δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης ευρώ. Ο εν λόγω αγρότης δεν υποχρεούται σε τήρηση βιβλίων από Παράδειγμα 5 : Αγρότης, ο οποίος παράλληλα με την αγροτική του εκμετάλλευση εκμεταλλεύεται και ένα σκάφος παράκτιας αλιείας μήκους 8 μέτρων, ο οποίος, κατά τη χρήση 2013, πραγματοποίησε από την άσκηση της δραστηριότητας της αγροτικής εκμετάλλευσης ακαθάριστα έσοδα ευρώ και έλαβε δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης ευρώ, από , θα τηρήσει βιβλία μόνο για την αγροτική του εκμετάλλευση, δεδομένου ότι για την εκμετάλλευση του σκάφους απαλλάσσεται από την τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων, σύμφωνα με την απόφαση ΠΟΛ.1320/ Περιπτώσεις Συνεκμετάλλευσης Στην περίπτωση συνιδιοκτησίας αγροτεμαχίων, ζώων, πτηνών, κλπ, εφόσον η εκμετάλλευση αυτών γίνεται διακεκριμένα από τους ιδιοκτήτες κατά το ποσοστό συνιδιοκτησίας τους, πρόκειται για ξεχωριστές ατομικές αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Αντίθετα στην από κοινού εκμετάλλευση πρόκειται για μια αγροτική εκμετάλλευση που πραγματοποιείται από κοινωνία αστικού δικαίου και όχι για ξεχωριστές αγροτικές εκμεταλλεύσεις, κατά συνέπεια για την τήρηση ή μη βιβλίων λαμβάνονται υπόψη τα συνολικά ακαθάριστα έσοδα της κοινής εκμετάλλευσης». Συνοψίζοντας τα ανωτέρω επισημαίνουμε τα εξής: α) Οι διατάξεις για την τήρηση βιβλίων, εφαρμόζονται και επί φυσικών προσώπων (μισθωτοί, συνταξιούχοι, κλπ) που δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, αλλά ασκούν αγροτική εκμετάλλευση. β) Δίδεται η δυνατότητα σ όσους αγρότες, που ενώ κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο πραγματοποίησαν ακαθάριστα έσοδα και είχαν δικαίωμα να λάβουν δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης άνω των οριζομένων ορίων, αλλά δεν θα ασκήσουν την αγροτική τους εκμετάλλευση από , ούτε δικαιούνται να λάβουν δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης, να μην υποχρεωθούν σε τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων. Δεδομένου ότι η μεταβίβαση δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης μπορεί να πραγματοποιηθεί σε μεταγενέστερο χρόνο, εάν ο αγρότης έχει αποφασίσει τη μεταβίβασή τους, δεν υποχρεούται να τηρήσει βιβλία από , με την προϋπόθεση ότι η μεταβίβαση αυτή θα πραγματοποιηθεί εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας (προφανώς εννοεί την προθεσμία υποβολής ( ) της δήλωσης Μ2). γ) Στην περίπτωση που οι αγρότες παράλληλα με την αγροτική τους εκμετάλλευση ασκούν και άλλη δραστηριότητα πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών, για την ένταξή τους σε κατηγορία τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων θα κριθούν αυτοτελώς για κάθε δραστηριότητα (αγροτική-λοιπές). Τέτοιες δραστηριότητες συνήθως είναι: η διάθεση από τους αγρότες των προϊόντων τους στις λαϊκές αγορές, η διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως 100 KW, η εκμετάλλευση του καφενείου και η λειτουργία αγροτουριστικών μονάδων. δ) Ειδική απαλλαγή για επιχειρήσεις παράκτιας αλιείας και σπογγαλιείας: Η απόφαση ΠΟΛ.1320/ σύμφωνα με την οποία οι επιχειρήσεις παράκτιας αλιείας και σπογγαλιείας, οι οποίες εκμεταλλεύονται σκάφη μήκους μέχρι 12 μέτρων, απαλλάσσονται για τη δραστηριότητά τους αυτή από την τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων, εξακολουθεί να ισχύει. ε) Περιπτώσεις Συνεκμετάλλευσης αγροτικών εκμεταλλεύσεων: Η ΠΟΛ. 1024/2014, διακρίνει δύο περιπτώσεις (βλέπε ανωτέρω)και προβλέπει ανάλογους χειρισμούς. Τα περί της «κοινωνίας αστικού δικαίου», αναφέρονται στα άρθρα του Αστικού Κώδικα. Κατωτέρω παρατίθενται ορισμένα από τα άρθρα αυτά: «Άρθρο Έννοια Αν ένα δικαίωμα ανήκει σε περισσοτέρους από κοινού, εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά, υπάρχει ανάμεσά τους κοινωνία κατ ιδανικά μέρη. Σε περίπτωση αμφιβολίας λογίζεται ότι τα μέρη είναι ίσα. Άρθρο Δικαιώματα του κοινωνού Κάθε κοινωνός έχει ανάλογη μερίδα στους καρπούς του κοινού αντικειμένου. Άρθρο 787- Κάθε κοινωνός έχει δικαίωμα να κάνει χρήση του κοινού αντικειμένου, εφόσον αυτή δεν εμποδίζει τη σύγχρηση των λοιπών. Άρθρο Διοίκηση του κοινού Η διοίκηση του κοινού ανήκει σε όλους μαζί τους κοινωνούς. Στις μεταξύ τους σχέσεις ευθύνονται για κάθε πταίσμα. Αν επίκειται κίνδυνος, καθένας από αυτούς έχει δικαίωμα, και χωρίς τη συναίνεση των λοιπών, να λάβει τα μέτρα που απαιτούνται για τη συντήρηση του πράγματος. Άρθρο Αποφάσεις με πλειοψηφία Με απόφαση της πλειοψηφίας των κοινωνών μπορεί να καθοριστεί ο τρόπος της τακτικής διοίκησης και εκμετάλλευσης που αρμόζει στο κοινό αντικείμενο. Η πλειοψηφία υπολογίζεται με βάση το μέγεθος των μερίδων. Άρθρο Δαπάνες για το κοινό αντικείμενο Κάθε κοινωνός ενέχεται απέναντι στους λοιπούς, κατά την αναλογία της μερίδας του, για τα έξοδα της συντήρησης, της διοίκησης και της χρησιμοποίησης του κοινού. Άρθρο Δικαίωμα για λύση της κοινωνίας Κάθε κοινωνός έχει δικαίωμα να απαιτήσει οποτεδήποτε τη λύση της κοινωνίας, εφόσον το δικαίωμα αυτό δεν αποκλείεται από δικαιοπραξία ή από τον προορισμό του κοινού πράγματος για κάποιο διαρκή σκοπό. Με δικαιοπραξία μπορεί να αποκλειστεί η λύση της κοινωνίας το πολύ για δέκα χρόνια. Άρθρο Απαγόρευση της λύσης Η δικαιοπραξία με την οποία αποκλείεται στον κοινωνό για ορισμένο χρόνο η λύση της κοινωνίας ισχύει υπέρ και κατά των ειδικών διαδόχων του. Άρθρο Πρόωρη λύση για σπουδαίο λόγο Λύση της κοινωνίας μπορεί να ζητηθεί για σπουδαίο λόγο και πριν από το συμφωνημένο χρόνο. Η συμφωνία που περιορίζει προκαταβολικά το δικαίωμα αυτό είναι άκυρη.». 10

11 2. ΜΗ ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΣΕ ΤΗΡΗΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ Πρέπει να μην υπερβαίνουν κατά την προηγούμενη χρήση, τα όρια και των δύο περιπτώσεων (α) και (β). Σημειώνεται ότι οι αγρότες που πληρούν τα ανωτέρω κριτήρια της απαλλαγής από την τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων, μπορούν να επιλέξουν την ένταξη τους σε κατηγορία τήρησης βιβλίων, έχοντας όλες τις υποχρεώσεις της κατηγορίας αυτής. Στην περίπτωση αυτή, για την εκπλήρωση των φορολογικών τους υποχρεώσεων, θα λαμβάνονται υπόψη τα δεδομένα των βιβλίων αυτών (αντί του τεκμαρτού προσδιορισμού). Ειδικά, όσον αφορά στο ΦΠΑ, η προαιρετική επιλογή τήρησης βιβλίων σημαίνει υπαγωγή για μια πενταετία τουλάχιστον της αγροτικής εκμετάλλευσης στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ (πωλήσεις με ΦΠΑ, υποβολή δηλώσεων, δικαίωμα έκπτωσης κ.λπ.) και απώλεια του δικαιώματος επιστροφής ΦΠΑ με τον κατ αποκοπή συντελεστή. Η δυνατότητα αυτή υπήρχε και στο προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο, αλλά ελάχιστοι αγρότες έκαναν τέτοια επιλογή. Σημειώνεται όμως ότι, με τα μέχρι σήμερα ισχύοντα από 1/1/2014, οι αγρότες που παραμένουν στο ειδικό καθεστώς, είναι υπερβαίνουν δηλαδή τα όρια ( ακαθάριστα έσοδα ή ενιαία ενίσχυση), έχουν τις εξής υποχρεώσεις : α) ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ: Υποβολή καταστάσεων φορολογικών στοιχείων, πελατών και προμηθευτών, για τα εκδοθέντα και τα ληφθέντα φορολογικά στοιχεία. (Δηλ. Μηνιαίες Συγκεντρωτικές Καταστάσεις). β) ΔΙΑΦΥΛΑΞΗ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ: Σύμφωνα με το Κ.Φ.Α.Σ, οφείλει να μεριμνά για την αποθήκευση των αντιγράφων των τιμολογίων που εκδίδονται από τον ίδιο ή εξ ονόματός του και για λογαριασμό του, από τον πελάτη του ή από τρίτους, καθώς και όλων των τιμολογίων που λαμβάνει. Για το θέμα αυτό στην παλιότερη εγκύκλιο ΠΟΛ.1222/ «Υποχρεώσεις αγροτών να εκδίδουν δελτία αποστολής και να λαμβάνουν παραστατικά δαπανών», οριζόταν ότι : «IV. Υποχρέωση Λήψης και Διαφύλαξης Παραστατικών. Με βάση τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 18 παρ. 3 και 21 παρ. 1 του Κ.Β.Σ., οι αγρότες, όπως και οι λοιποί υπόχρεοι, πρέπει να ζητούν και να λαμβάνουν το αντίτυπο των φορολογικών στοιχείων που αφορούν συναλλαγές τους και εκδίδονται από τρίτους προς αυτούς, τα παραστατικά αυτά διαφυλλάσσονται και επιδεικνύονται στο φορολογικό έλεγχο. Ειδικότερα, μεταξύ άλλων, διευκρινίζεται ότι οι αγρότες πρέπει να ζητούν, να λαμβάνουν και να διαφυλλάσσουν, εκτός από τα εκδιδόμενα φορολογικά στοιχεία και το τηρούμενο ημερολόγιο μεταφοράς: Τα τιμολόγια αγοράς που εκδίδουν προς αυτούς οι αγοραστές επιτηδευματίες για την αγορά αγροτικών προϊόντων. Τις φορτωτικές που εκδίδουν οι εκμεταλλευτές δημόσιας χρήσης μεταφορικών μέσων για τη μεταφορά των αγροτικών προϊόντων. Τα τιμολόγια ή τις αποδείξεις παροχής υπηρεσιών που εκδίδονται για αμοιβές συλλογής, μεταφοράς, επεξεργασίας, συσκευασίας κ.λπ. αγροτικών προϊόντων. Τα τιμολόγια για την αγορά παγίου εξοπλισμού (αγροτικά μηχανήματα, εργαλεία, εγκαταστάσεις κ.λπ.), καθώς και αγοράς λιπασμάτων, γεωργικών φαρμάκων, σπόρων, δενδρυλίων, ζωοτροφών.» γ) ΤΡΟΠΟΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ: Από τον Κ.Φ.Ε (Ν. 4172/2013), προκύπτουν τα εξής : «Άρθρο 21. Κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα. 1. Ως κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα θεωρείται το σύνολο των εσόδων από τις επιχειρηματικές συναλλαγές μετά την αφαίρεση των επιχειρηματικών δαπανών, των αποσβέσεων και των προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις. Στα έσοδα από τις επιχειρηματικές συναλλαγές περιλαμβάνονται και τα έσοδα από την πώληση των στοιχείων του ενεργητικού της επιχείρησης, καθώς και το προϊόν της εκκαθάρισής της, όπως αυτά προκύπτουν στη διάρκεια του φορολογικού έτους. Ειδικά, για τον προσδιορισμό του εισοδήματος από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα στα έσοδα από επιχειρηματικές συναλλαγές περιλαμβάνονται τα έσοδα από την παραγωγή γεωργικών, πτηνοτροφικών, κτηνοτροφικών, δασοκομικών, υλοτομικών και αλιευτικών προϊόντων». Επίσης σύμφωνα με το Άρθρο 29 «Φορολογικός συντελεστής» Ν. 4172/13, ισχύουν τα εξής : «1. Τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα (σημ. : περιλαμβάνονται όλες οι αγροτικές επιχειρήσεις ανεξαρτήτως ένταξης στο κανονικό ή ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α) φορολογούνται σύμφωνα με την ακόλουθη κλίμακα:.. 3. Τα κέρδη από ατομική αγροτική επιχείρηση φορολογούνται με συντελεστή δεκατρία τοις εκατό (13%)». Άρα από τα ανωτέρω προκύπτει ότι και για τους αγρότες του ειδικού καθεστώτος προβλέπεται να γίνεται όχι τεκμαρτός προσδιορισμός του εισοδήματος αλλά έσοδα μείον έξοδα. Αναμένουμε τυχόν τροποποιήσεις ή τον προσδιορισμό του φορολογητέου κέρδους για τις περιπτώσεις των αγροτών οι οποίοι δεν έχουν τα όρια τήρησης βιβλίων. 3. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Η υποχρέωση τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων θα δημιουργήσει οικονομική και γραφειοκρατική επιβάρυνση στις μικρές αγροτικές επιχειρήσεις (όπως αναφέρει και η ΠΟΛ.1281/ ). Η υποχρέωση έκδοσης παραστατικών [ τιμολόγια και δικαιολογητικό έγγραφο «μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων» (πρώην δελτίων αποστολής)] από τον αγρότη (αφού η έκδοση είναι πρακτικά δύσκολο να γίνεται από τον λογιστή του αγρότη), κατά την πώληση των προϊόντων του θα επιφέρει σοβαρές αλλαγές στη συναλλακτική πρακτική και ενέχει σημαντικούς κινδύνους επιβολής προστίμων, κυρίως λόγω απειρίας των αγροτών στο θέμα αυτό. Ειδικής προσοχής για τους αγρότες είναι η ακόλουθη δυνατότητα/διευκόλυνση: «2. Στις περιπτώσεις που παραλαμβάνονται από παραγωγούς αγροτικών 11

12 προϊόντων, είτε του ειδικού είτε του κανονικού καθεστώτος Φ.Π.Α., αγαθά, είναι δυνατόν, για τη διευκόλυνση των συναλλαγών, το έγγραφο μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων να εκδίδεται από τον παραλήπτη αυτών (έμπορο, συνεταιρισμό κ.λπ.), αντίγραφο του οποίου παραδίδεται στον παραγωγό.» (ΠΟΛ. 1023/ , παρ. 8.8) Οι αγρότες θα πρέπει να λαμβάνουν, να ταξινομούν, να καταχωρούν στο βιβλίο «Εσόδων - Εξόδων» και να διαφυλάσσουν παραστατικά (τιμολόγια κ.λπ.) για όλες τις αγορές τους (γεωργικά φάρμακα, λιπάσματα, αγροτικό εξοπλισμό, φυτά κτλ.) και παράλληλα να εκδίδουν, να καταχωρούν στο βιβλίο «Εσόδων - Εξόδων» και να διαφυλάσσουν τιμολόγια ή αποδείξεις για την πώληση των προϊόντων τους. Σημειώνεται ότι με βάση την ΠΟΛ.1222/ (Αποσπάσματα της, παρατίθενται ανωτέρω). Η ισχύς των ανωτέρω, επιβεβαιώθηκε με την ΠΟΛ.1024/ Το καθαρό φορολογητέο εισόδημά τους θα προσδιορίζεται λογιστικά με αφαίρεση των δαπανών από τα ακαθάριστα έσοδά τους και η διαφορά (κέρδος) θα φορολογείται αυτοτελώς από το πρώτο ευρώ, με συντελεστή φόρου 13%. Με βάση το Φ.Π.Α που αναγράφεται στα φορολογικά στοιχεία που εκδίδει (έσοδα ή εκροές στην γλώσσα του Φ.Π.Α) και του το Φ.Π.Α που αναγράφεται στα φορολογικά στοιχεία που λαμβάνει (έξοδα ή εισροές στην γλώσσα του Φ.Π.Α), θα συντάσσεται σχετική δήλωση ανά τρίμηνο και αν η διαφορά Φ.Π.Α εσόδων και Φ.Π.Α εξόδων είναι θετική θα αποδίδεται στην Εφορία, αν είναι αρνητική θα συμψηφίζεται στο επόμενο τρίμηνο ή κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις πρέπει να επιστρέφεται στο αγρότη. V. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Φ.Π.Α ΣΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Φ.Π.Α. 1. ΥΠΟΒΟΛΗ ΔΗΛΩΣΗ - ΈΝΤΥΠΟ Μ2 - ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙ- ΚΑ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ Ο ΑΓΡΟΤΗΣ ΝΑ ΕΝΤΑΧΘΕΙ ΣΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΦΠΑ Η δήλωση (έντυπο Μ2), υποβάλλεται στο τμήμα μητρώου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. του αγρότη (θα χαρακτηριστεί ως μεταβολή), θα διαγράφει τον Κ.Α.Δ (Κωδικός Αριθμός Δραστηριότητας): Αγρότης ειδικού καθεστώτος και θα εισάγει νέους ΚΑΔ ανάλογα με τα προϊόντα που καλλιεργεί ο κάθε αγρότης. Ο ελάχιστος βαθμός ΚΑΔ δήλωσης, πρέπει να είναι τετραψήφιος (πχ: ή ή 01.21). Ο αγρότης μπορεί και πρέπει να δηλώσει όσο περισσότερους ΚΑΔ (που αντιστοιχούν σε καλλιέργειες που ήδη έχει ή καλλιέργειες που σκοπεύει να κάνει), ώστε να μην χρειαστεί να τρέχει ξανά στην εφορία αν στο μέλλον προσθέσει κάποια δραστηριότητα (καλλιέργεια) που δεν την δήλωσε στην αρχική μεταβολή. Συνοπτικά οι Κ.Α.Δ στον τομέα «ΓΕΩΡΓΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ», έχουν ως έξης: ΤΟΜΕΙΣ ΚΛΑΔΟΙ NACE ΤΑΞΕΙΣ NACE ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Α ΓΕΩΡΓΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ 01 Φυτική και ζωική παραγωγή, θήρα και συναφείς δραστηριότητες Αγρότης ειδικού καθεστώτος [Σημ: Ο ΚΑΔ αυτός δεν ακολουθεί τη μεθοδολογία της Ονοματολογίας και χρησιμοποιείται μεταβατικά] * 01.1 Καλλιέργεια μη πολυετών φυτών Καλλιέργεια δημητριακών (εκτός ρυζιού), οσπρίων και ελαιούχων σπόρων Καλλιέργεια ρυζιού Καλλιέργεια λαχανικών και πεπονοειδών, ριζών και κονδύλων Καλλιέργεια ζαχαροκάλαμων Καλλιέργεια καπνού Καλλιέργεια ινωδών φυτών Καλλιέργεια άλλων μη πολυετών φυτών 01.2 Πολυετείς καλλιέργειες Καλλιέργεια σταφυλιών Καλλιέργεια τροπικών και υποτροπικών φρούτων Καλλιέργεια εσπεριδοειδών Καλλιέργεια μηλοειδών και πυρηνόκαρπων Καλλιέργεια άλλων δενδρωδών και θαμνωδών καλλιεργειών φρούτων και καρπών με κέλυφος Καλλιέργεια ελαιωδών καρπών Καλλιέργεια φυτών για αφεψήματα Καλλιέργεια καρυκευτικών, αρωματικών, θεραπευτικών και φαρμακευτικών φυτών Άλλες πολυετείς καλλιέργειες 01.3 Πολλαπλασιασμός των φυτών Πολλαπλασιασμός των φυτών 01.4 Ζωική παραγωγή Εκτροφή βοοειδών γαλακτοπαραγωγής Εκτροφή άλλων βοοειδών και βουβαλιών Εκτροφή αλόγων και άλλων ιπποειδών Εκτροφή καμήλων και καμηλίδων Εκτροφή αιγοπροβάτων Εκτροφή χοίρων Εκτροφή πουλερικών Εκτροφή άλλων ζώων 01.5 Μικτές γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες Μικτές γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες Υποστηρικτικές προς τη γεωργία δραστηριότητες 01.6 και δραστηριότητες μετά τη συγκομιδή Υποστηρικτικές δραστηριότητες για τη φυτική παραγωγή Υποστηρικτικές δραστηριότητες για τη ζωική παραγωγή Δραστηριότητες μετά τη συγκομιδή Επεξεργασία σπόρων πολλαπλασιασμού 01.7 Θήρα, τοποθέτηση παγίδων και συναφείς δραστηριότητες Θήρα, τοποθέτηση παγίδων και συναφείς δραστηριότητες 02 Δασοκομία και υλοτομία 02.1 Δασοκομία και άλλες δασοκομικές δραστηριότητες Δασοκομία και άλλες δασοκομικές δραστηριότητες 02.2 Υλοτομία Υλοτομία 02.3 Συλλογή προϊόντων αυτοφυών φυτών μη ξυλώδους μορφής Συλλογή προϊόντων αυτοφυών φυτών μη ξυλώδους μορφής 02.4 Υποστηρικτικές προς τη δασοκομία υπηρεσίες Υποστηρικτικές προς τη δασοκομία υπηρεσίες 03 Αλιεία και υδατοκαλλιέργεια 03.1 Αλιεία Θαλάσσια αλιεία Αλιεία γλυκών υδάτων 03.2 Υδατοκαλλιέργεια Θαλάσσια υδατοκαλλιέργεια Υδατοκαλλιέργεια γλυκών υδάτων *Εθνικές Δραστηριότητες

13 Με την ΠΟΛ.1024/ , για τα ζητήματα αυτά, δόθηκαν οι παρακάτω διευκρινήσεις: «Οι αγρότες, καθώς και τα φυσικά πρόσωπα που έχουν ενταχθεί στο ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α., οι οποίοι δεν πληρούν ένα εκ των κριτηρίων της παρ. 1 της ΠΟΛ.1281/ Απόφασης του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, για την απαλλαγή τους από την τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων, υποχρεούνται από να υποβάλουν, στη Φορολογική Διοίκηση, δήλωση μεταβολής εργασιών (έντυπο Μ2), με την οποία θα δηλώσουν την ένταξή τους σε κατηγορία βιβλίων και την υπαγωγή τους στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α., καθώς και τις δραστηριότητες της αγροτικής τους εκμετάλλευσης. Τα ανωτέρω πρόσωπα, στην περίπτωση που ασκούν οποιαδήποτε άλλη επιχειρηματική δραστηριότητα για την οποία τηρούν ήδη βιβλία και έχουν ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α., ή απαλλάσσονται από την τήρηση βιβλίων υποβάλλουν την παραπάνω δήλωση, προκειμένου να δηλώσουν επέκταση της δραστηριότητάς τους και στην περίπτωση που για την άλλη δραστηριότητα απαλλάσσονται από την τήρηση βιβλίων, με τη δήλωση μεταβολής δηλώνεται η υποχρεωτική τήρηση βιβλίων και ένταξη στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, μόνο για την αγροτική τους εκμετάλλευση. Την ίδια δήλωση υποβάλλουν οι αγρότες καθώς και τα φυσικά πρόσωπα, που έχουν ενταχθεί στο ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α., οι οποίοι ενώ πληρούν τα κριτήρια απαλλαγής τους από την τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων, επιλέγουν την τήρησή τους. Δήλωση έναρξης εργασιών (έντυπο Μ2) υποβάλλουν τα πρόσωπα αυτά στις περιπτώσεις που δεν έχουν ενταχθεί στο ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α. και επιλέγουν ή υποχρεούνται σε τήρηση βιβλίων του Κ.Φ.Α.Σ.. Στις περιπτώσεις συνεκμετάλλευσης συνιδιοκτησίας, αγροτεμαχίων, ζώων, πτηνών, κλπ., σύμφωνα με τα αναφερόμενα ανωτέρω από τη Δ/νση Βιβλίων και Στοιχείων, υποβάλλεται από τους συνιδιοκτήτες (κοινωνία αστικού δικαίου), δήλωση έναρξης εργασιών έντυπο Μ3. Με τη δήλωση αυτή συνυποβάλλεται και δήλωση μελών μη φυσικού προσώπου έντυπο Μ8, καθώς και δήλωση σχέσεων φορολογουμένων έντυπο Μ7. Ειδικά για την πρώτη εφαρμογή της παρούσας, οι παραπάνω δηλώσεις θεωρούνται εμπρόθεσμες αν υποβληθούν μέχρι , για τους υπόχρεους τήρησης διπλογραφικών βιβλίων και μέχρι για τους υπόχρεους τήρησης απλογραφικών βιβλίων. Σημειώνεται ότι στην περίπτωση που εκ παραδρομής έχουν υποβληθεί οι ανωτέρω δηλώσεις, μέχρι το χρόνο κοινοποίησης της παρούσας, μπορεί να υποβληθεί νέα δήλωση μέχρι τις ανωτέρω προθεσμίες, για τη σωστή απεικόνιση της υποχρέωσης ή βούλησης του φορολογούμενου. Δικαιολογητικά: Στις περιπτώσεις που ως έδρα δηλώνεται η κατοικία του φορολογούμενου ή η κατοικία ενός εκ των μελών Κοινωνίας, συνυποβάλλεται για το σκοπό αυτό υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/86 και δε διενεργείται επιτόπιος έλεγχος (αυτοψία). Ως αποδεικτικό συνιδιοκτησίας στις περιπτώσεις έναρξης Κοινωνίας, υποβάλλεται ο τίτλος συνιδιοκτησίας ή σε περίπτωση μίσθωσης το συμφωνητικό μίσθωσης νομίμως θεωρημένο από τη Φορολογική Διοίκηση. Οι φορολογούμενοι, υπήκοοι χωρών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, που υποβάλλουν τις ανωτέρω δηλώσεις, συνυποβάλλουν άδεια διαμονής για εργασία σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3386/2005 όπως ισχύει. Η ίδια άδεια συνυποβάλλεται από τα πρόσωπα αυτά, στις περιπτώσεις που συμμετέχουν ως μέλη σε Κοινωνία Αστικού Δικαίου (σχετικές οδηγίες έχουν δοθεί με ΠΟΛ.1166/ εγκύκλιο). Προσκόμιση Αποδεικτικού Εγγραφής ΟΓΑ Επίσης, κατά την υποβολή των ανωτέρω δηλώσεων, για την διευκόλυνση των φορολογουμένων, ως αποδεικτικό εγγραφής στον αρμόδιο ασφαλιστικό φορέα ΟΓΑ για τους εν ενεργεία ασφαλισμένους αρκεί οποιοδήποτε έγγραφο που αποδεικνύει την εγγραφή του στα μητρώα ασφαλισμένων του ΟΓΑ (πρόσφατη ειδοποίηση καταβολής εισφορών, βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας, ενημερωτικά σημειώματα του ΟΓΑ κ.λπ.). Για λοιπές περιπτώσεις ασφαλισμένων σε άλλο φορέα (πλην ΟΓΑ) κύριας ασφάλισης αρμοδιότητας Υπ. Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας (ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, NAT και λοιπών πλην ΟΓΑ), Δημοσίου, ως αποδεικτικό εγγραφής προσκομίζεται οποιοδήποτε έγγραφο που αποδεικνύει την ασφάλιση στον οικείο φορέα (αντίγραφο ΑΠΔ - Αναλυτική Προσωρινή Δήλωση, εκκαθαριστικών μισθοδοσίας για Δημοσίους υπαλλήλους, ειδοποιητήριο οφειλής ασφαλιστικών εισφορών, κλπ.). Διευκρινίζεται ότι οι συνταξιούχοι όλων των φορέων (από άμεσο δικαίωμα) δεν υπάγονται στην ασφάλιση του ΟΓΑ. Συνεπώς στις περιπτώσεις αυτές αρκεί η προσκόμιση εκκαθαριστικού σύνταξης ή συνταξιοδοτικής απόφασης κ.λπ. Για τους αιτούντες αρχική εγγραφή στα μητρώα ασφαλισμένων του ΟΓΑ, αρκεί η προσκόμιση αντιγράφου του δελτίου απογραφής ασφαλισμένου (αίτηση εγγραφής). Τα ανωτέρω προσκομιζόμενα, αντί της βεβαίωσης εγγραφής, δικαιολογητικά σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστούν τις υποχρεώσεις των ασφαλισμένων ως προς την τήρηση των διαδικασιών εγγραφής και υπαγωγής στην ασφάλιση, όπως αυτές προβλέπονται από τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας του κάθε φορέα ασφάλισης. Προσκόμιση Βεβαίωσης εγγραφής σε Επιμελητήριο Σύμφωνα με το έγγραφο Κ1-40/ της Δ/νσης Εμπορικών Οργανώσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, σε Επιμελητήριο εγγράφονται όσοι ασκούν εμπορική δραστηριότητα. Η αγροτική εκμετάλλευση δεν υποχρεούται να εγγράφεται στα Επιμελητήρια εάν δεν έχει στοιχεία κερδοσκοπικού εμπορικού χαρακτήρα μέσω συγκεκριμένης δραστηριότητας ενός εκάστου αγρότη. Σύμφωνα με τα παραπάνω κατά την υποβολή των σχετικών δη- 13

14 λώσεων, από τους αγρότες και τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν αγροτική εκμετάλλευση, δεν απαιτείται η προσκόμιση βεβαίωσης εγγραφής στο οικείο Επιμελητήριο, εφόσον δεν ασκείται εμπορική δραστηριότητα. Τα προαναφερόμενα σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστούν τις υποχρεώσεις των εν λόγω προσώπων ως προς την τήρηση των διαδικασιών εγγραφής και υπαγωγής σε Επιμελητήριο, όπως αυτές προβλέπονται από τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας.» Συνοψίζοντας τα ανωτέρω επισημαίνουμε τα εξής: α) Σε περιπτώσεις συνεκμετάλλευσης με την μορφή κοινωνίας αστικού δικαίου, υπάρχει υποχρέωση επιπλέον δηλώσεων (έντυπα Μ7 και Μ8). β) Στις περιπτώσεις που ως έδρα δηλώνεται η κατοικία του φορολογούμενου ή η κατοικία ενός εκ των μελών Κοινωνίας, συνυποβάλλεται για το σκοπό αυτό υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/86 και δε διενεργείται επιτόπιος έλεγχος (αυτοψία). γ) Οι φορολογούμενοι, που είναι αλλοδαποί εκτός χωρών Ε.Ε, και υποβάλλουν τέτοιες δηλώσεις, συνυποβάλλουν άδεια διαμονής για εργασία. δ) Κατά την υποβολή των σχετικών δηλώσεων, από τους αγρότες και τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν αγροτική εκμετάλλευση, δεν απαιτείται η προσκόμιση βεβαίωσης εγγραφής στο οικείο Επιμελητήριο, εφόσον δεν ασκείται εμπορική δραστηριότητα. Επίσης σημειώνουμε ότι: Δεν θα υπάρξουν επιπτώσεις στους συνταξιούχους του ΟΓΑ που θα χρειαστεί να τηρήσουν βιβλία εσόδων εξόδων λόγω της συνέχισης της αγροτικής δραστηριότητας, όπως διαβεβαιώσε ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων του υπ, Οικονομικών, Χάρης Θεοχάρης, μέσου του λογαριασμού του στο Twitter, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα. 2. ΣΥΝΤΑΞΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ΜΕΤΑΤΑΞΗΣ (ΑΡΧΙΚΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗ) ΜΕ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΤΗΝ 31/12/2013 ΚΑΙ ΔΗΛΩΣΗ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΤΑΞΗΣ Η απογραφή αυτή (αρχική), είναι σημαντική γιατί ωφελεί τον αγρότη με δύο τρόπους: α) Όσον αφορά τον προσδιορισμό των καθαρών κερδών. Η αξία της πρέπει να προστίθεται στο κόστος της χρήσης 2014, ως αρχικό απόθεμα. Διατηρούμε μια επιφύλαξη σχετικά με την διαδικασία και τον υπολογισμό του αρχικού και του τελικού αποθέματος (κυρίως παραγωγής φυτικής και ζωικής σε εξέλιξη και καρπών που είχαν συλλεχτεί αλλά δεν είχαν πωληθεί έως 31/12) στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, αφού πρόκειται για δύσκολο και ταυτόχρονα σημαντικό θέμα. Σίγουρα δεν καλύπτεται το θέμα αυτό από το υφιστάμενο Νομοθετικό πλαίσιο και πρέπει η Φορολογική Διοίκηση να το καλύψει με έκδοση αναλυτικής απόφασης. Σημειώνεται πάντως ότι στην ΠΟΛ. 1023/ ορίζεται ότι: (άρθρο 9, παρ. 3) «Στη Β κατηγορία τήρησης βιβλίων (απλογραφικά βιβλία) η υποχρεωτική απογραφή κατά την καταλαμβάνει μόνο τους υπόχρεους απεικόνισης συναλλαγών που κατά τη χρήση αυτή πραγματοποίησαν ακαθάριστα έσοδα από τη πώληση αγαθών πάνω από ευρώ. Οι σχετικές αποφάσεις (όπως η Α.Υ.Ο. ΠΟΛ.1134/ ), με τις οποίες απαλλάσσονται ορισμένοι υπόχρεοι απεικόνισης συναλλαγών της Β κατηγορίας από την τήρηση βιβλίου απογραφών και κατάρτισης απογραφής, ισχύουν και για την απογραφή της χρήσης αυτής. Σημειώνεται ότι στην περίπτωση που δεν διενεργείται απογραφή (ακαθάριστα έσοδα μέχρι και ευρώ ή απαλλασσόμενες δραστηριότητες σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις), ως απογραφή λήξης της χρήσης 2013 λαμβάνεται το ποσοστό 10% επί των αγορών της χρήσης αυτής, με βάσει τις διατάξεις της περίπτωσης γ της παραγράφου 1 του άρθρου 31 του ν. 2238/1994.» β) Όσον αφορά τον προσδιορισμό του Φ.Π.Α. Ως προς το ΦΠΑ ωφελεί την επιχείρηση αφού ο κατ αποκοπή Φ.Π.Α που προκύπτει από τον υπολογισμό αυτό προστίθεται στο φόρο εισροών. Η απογραφή αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει: α) Τα αποθέματα των προϊόντων που έχουν παραχθεί συλλεχθεί και βρίσκονταν στην αποθήκη του αγρότη (δεν είχαν δηλαδή πωληθεί) την 31/12/2013. Καταγράφεται: η Ποσότητα & η τρέχουσα τιμή πώλησης (ΦΠΑ αποκοπή 6%) Τα αποθέματα αυτά, καταγράφονται με βάση τα στοιχεία που προσκομίζει ο υπόχρεος αγρότης και πρέπει να υπάρχει συσχετισμός με αυτά που δηλώνονται στην «Δήλωση Ενιαίας Ενίσχυσης», η οποία υποβάλλεται στον ΟΠΕΚΕΠΕ και αφορά τις καλλιεργούμενες από τον αγρότη εκτάσεις. β) Τους ηρτημένους καρπούς, δηλαδή τους καρπούς που την 31/12/2013, βρίσκονταν στα δέντρα, δεν είχαν δηλαδή ακόμα συλλεχθεί. Καταγράφεται: η Ποσότητα & η τρέχουσα τιμή πώλησης (ΦΠΑ αποκοπή 6%) Τα αποθέματα αυτά, καταγράφονται με βάση τα στοιχεία που προσκομίζει ο υπόχρεος αγρότης και πρέπει να υπάρχει συσχετισμός με αυτά που δηλώνονται στην «Δήλωση Ενιαίας Ενίσχυσης», η οποία υποβάλλεται στον ΟΠΕΚΕΠΕ και αφορά τις καλλιεργούμενες από τον αγρότη εκτάσεις. γ)τις καλλιέργειες που βρίσκονται σε εξέλιξη, δηλαδή την καλλιέργεια που δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί ώστε να συλλεχθεί & να πωληθεί. Καταγράφεται ως εξής: η Ποσότητα & η τιμή κτήσης των Α & Β υλών - Το κόστος άμεσων εξόδων αγοράς τους (πχ. μεταφορικά για το σπόρο) - Το κόστος των έμμεσων εξόδων(πχ. καύσιμα) - Το κόστος της εργασίας (πχ. μεροκάματα) Συνοπτικά παράδειγμα: Είδος πατάτα (παραγωγή σε εξέλιξη 50 στρέμματα Χ 300,00 (*) ευρώ ανά στρέμμα = ,00 (ΦΠΑ αποκοπή 6%) (*) Στην παράγραφο 9 του άρθρου 41, (Ν. 2859/2000) προκύπτει ότι η αποτίμηση γίνεται στην τιμή πώλησης. Υπάρχουν όμως 14

15 δύο δυσκολίες, αφενός το προς πώληση είδος καλλιέργειας δεν έχει ακόμα απορροφήσει ολόκληρο το κόστος παραγωγής του άρα εκτιμώ ότι θα πρέπει να λάβουμε ένα ποσοστό, ανάλογα με το στάδιο παραγωγής και αφετέρου δεν είναι γνωστή η τιμή πώλησης του, εκτός αν η καλλιέργεια βρίσκεται προς το τέλος της, οπότε έχουν διαμορφωθεί οι τιμές, σε αντίθετη περίπτωση εκτιμώ ότι πρέπει να λαμβάνεται υπόψη οι τιμές της προηγούμενης περιόδου. Τα αποθέματα αυτά, καταγράφονται με βάση τα στοιχεία που προσκομίζει ο υπόχρεος αγρότης και πρέπει να υπάρχει συσχετισμός με αυτά που δηλώνονται στην «Δήλωση Ενιαίας Ενίσχυσης», η οποία υποβάλλεται στον ΟΠΕΚΕΠΕ και αφορά τις καλλιεργούμενες από τον αγρότη εκτάσεις. δ) Τα αποθέματα των πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής που υπάρχουν στην αποθήκη του παραγωγού, όπως: Σπόροι - Λιπάσματα - φυτοφάρμακα - ζωοτροφές - κλπ συναφή. Καταγράφεται: η Ποσότητα & η τιμή αγοράς πριν το ΦΠΑ (ΦΠΑ της αγοράς ήτοι 13% η 23% ανάλογα). Τα αποθέματα αυτά, καταγράφονται με βάση τα τιμολόγια αγοράς τους που κατέχει ο υπόχρεος. ε) Τα αποθέματα των αγαθών επένδυσης (Πάγια) που υπάρχουν στην κατοχή του παραγωγού, & αποκτήθηκαν την τελευταία πενταετία ήτοι από 1/1/2010 και μετά, όπως: Τρακτέρ - Αγροτικό αυτοκίνητο - Διάφορα γεωργικά μηχανήματα - Διάφορα Παρελκόμενα - Αλυσοπρίονο - Μύλος ζωοτροφών - Ζώα ζωντανά που αγοράστηκαν με τιμολόγιο από έμπορο - Φυτά αμπελιού άγρια που αγοράστηκαν - διάφορα άλλα μηχανήματα που μπορούν να θεωρηθούν αγαθά επένδυσης. Καταγράφεται: Το αγαθό & η τιμή αγοράς πριν το ΦΠΑ (ΦΠΑ της αγοράς ήτοι 13% η 23% ανάλογα με αναλογία σε Χ/5 ανάλογα με τα έτη που απομένουν για την συμπλήρωση της πενταετίας) ήτοι: i) Απόκτηση το έτος 2010 δικαίωμα πρόσθεσης στο φόρο εισροών 1/5 του ΦΠΑ της αγοράς του, ii) Απόκτηση το έτος 2011 δικαίωμα πρόσθεσης στο φόρο εισροών 2/5 του ΦΠΑ της αγοράς του, iii) Απόκτηση το έτος 2012 δικαίωμα πρόσθεσης στο φόρο εισροών 3/5 του ΦΠΑ της αγοράς του, iii) Απόκτηση το έτος 2013 δικαίωμα πρόσθεσης στο φόρο εισροών 4/5 του ΦΠΑ της αγοράς του. Τα πάγια αυτά, καταγράφονται με βάση τα τιμολόγια αγοράς τους που κατέχει ο υπόχρεος. Στο Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, (Αρθρο 41. Ειδικό καθεστώς αγροτών), για τα ανωτέρω θέματα προβλέπονται τα εξής: «8. Οι μετατασσόμενοι είναι υποχρεωμένοι να συντάσσουν, σε θεωρημένες από τον αρμόδιο Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. καταστάσεις, μέσα σε προθεσμία δύο (2) μηνών από τη μετάταξη (σ.σ: Στη περίπτωση μας, η προθεσμία αυτή είναι η ), απογραφή που να περιλαμβάνει: α) τα αποθέματα των αγροτικών προϊόντων, στα οποία περιλαμβάνονται όσα έχουν συλλεχθεί, οι ηρτημένοι καρποί και οι καλλιέργειες που βρίσκονται σε εξέλιξη, κατά συντελεστή του κατ αποκοπή φόρου, β) τα αποθέματα των πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής, όπως σπόρων, λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, ζωοτροφών και λοιπών συναφών, κατά συντελεστή φόρου, γ) τα αγαθά επένδυσης, εφόσον είναι χρησιμοποιήσιμα για τους σκοπούς της επιχείρησης και δεν παρήλθε η πενταετής περίοδος του διακανονισμού. Τα αποθέματα των πιο πάνω περιπτώσεων β και γ απογράφονται σε τιμές κόστους. 9.Τα αποθέματα των αγροτικών προϊόντων θεωρούνται: α) ως αγορές του κανονικού καθεστώτος απόδοσης του φόρου, σε τιμή πώλησης κατά το χρόνο της μετάταξης, με δικαίωμα να εκπέσουν τον κατ αποκοπή φόρο, στην περίπτωση που γίνεται μετάταξη από το καθεστώς των αγροτών στο κανονικό καθεστώς, β) ως παράδοση αγαθών σε τιμή πώλησης, υποκείμενη στο φόρο με τον κατ αποκοπή συντελεστή, στην περίπτωση που γίνεται μετάταξη από το κανονικό καθεστώς απόδοσης του φόρου στο καθεστώς των αγροτών. 10. Σε περίπτωση μετάταξης από το ειδικό καθεστώς των αγροτών στο κανονικό καθεστώς απόδοσης του φόρου, οι μετατασσόμενοι δικαιούνται να εκπέσουν το φόρο με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί: α) τα αποθέματα των πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής, β) τα αγαθά επένδυσης, κατά το μέρος του φόρου που αναλογεί στα υπόλοιπα έτη της πενταετούς περιόδου διακανονισμού. 11.Σε περίπτωση μετάταξης από το κανονικό καθεστώς απόδοσης του φόρου στο καθεστώς των αγροτών, οι μετατασσόμενοι είναι υποχρεωμένοι να καταβάλλουν το φόρο με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί: α) τα αποθέματα των πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής, β) τα αγαθά επένδυσης, κατά το μέρος τους που αναλογεί στα υπόλοιπα έτη του διακανονισμού της πενταετούς περιόδου. 12.Για τα απογραφόμενα αγαθά που προβλέπουν οι διατάξεις της παραγράφου 8, υποβάλλεται, μέσα σε δύο (2) μήνες, από τη μετάταξη, δήλωση που περιλαμβάνει την αξία των αποθεμάτων και το φόρο που εκπίπτεται ή καταβάλλεται, κατά περίπτωση, σύμφωνα με τις διατάξεις των πιο πάνω παραγράφων 9, 10 και 11. Ο φόρος αυτός καταβάλλεται ή εκπίπτεται, κατά περίπτωση, με την πιο πάνω δήλωση για την οποία εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις του άρθρου.». Επίσης στην απόφαση Π.4336/3162/Εγκ.10/ «Για την εφαρμογή του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας και άλλες διατάξεις» προβλέπονται τα εξής: «175. Υποχρεώσεις μετάταξης Απογραφή. Οι αγρότες που μετατάσσονται από το ειδικό καθεστώς των αγροτών στο κανονικό και αντίστροφα υποχρεούνται να συντάξουν απογραφή. Η απογραφή θα πρέπει να γίνει σε θεωρημένες από τον Οικονομικό Έφορο καταστάσεις και να περατωθεί μέσα σε δύο μήνες από την έναρξη της διαχειριστικής περιόδου, στην οποία ζητείται η μετάταξη. Η απογραφή πρέπει να περιλαμβάνει: α. Τα αποθέματα των αγροτικών προϊόντων, στα οποία περιλαμβάνονται όσα έχουν συλλεχτεί, οι ηρτημένοι καρποί και οι καλλιέργειες που βρίσκονται σε εξέλιξη. Η αποτίμηση των αποθεμάτων θα γίνει σε τιμές πώλησης κατά το χρόνο της απογραφής και θα περιλαμβάνει τα αγαθά χωριστά κατά συντελεστή του κατ αποκοπή φόρου. β. Τα αποθέματα των πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής, όπως σπόρων, λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, ζωοτροφών και λοιπών συναφών. Η αποτίμηση θα γίνει σε τιμές κόστους. γ. Τα αγαθά επένδυσης (πάγια). Η αποτίμηση θα γίνει στην αξία κτήσης προσαυξημένη με τις 15

16 δαπάνες βελτίωσης και επέκτασης αυτών εκτός των δαπανών επισκευής και συντήρησης, εφόσον χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες της αγροτικής εκμετάλλευσης και δεν έχει παρέλθει η πενταετής περίοδος διακανονισμού Ρύθμιση αποθεμάτων αγροτικών προϊόντων κατά τη μετάταξη. Η διάταξη της παρ. 9 καθορίζει την τύχη των αποθεμάτων των αγροτικών προϊόντων που προέκυψαν από την απογραφή η οποία έγινε κατά τη μετάταξη από το ένα καθεστώς στο άλλο. Περίπτωση 1η: Μετάταξη από το καθεστώς των αγροτών (σ.σ: δηλ. το ειδικό καθεστώς) στο κανονικό καθεστώς. Στην περίπτωση αυτή τα αποθέματα των έτοιμων αγροτικών προϊόντων, όπως εμφανίζονται στην απογραφή που έγινε σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 8, θεωρούνται αγορές του κανονικού καθεστώτος και ο μετατασσόμενος αγρότης έχει δικαίωμα στο καθεστώς που εντάσσεται, να εκπέσει από το φόρο των εκροών του τον κατ αποκοπή φόρο που επιβάρυνε τις εισροές των αποθεμάτων αυτών, όπως προκύπτει από τη δήλωση αποθεμάτων, την οποία είναι υποχρεωμένος να υποβάλλει μέσα σε δύο μήνες από την έναρξη της διαχειριστικής περιόδου στην οποία ζητείται η μετάταξη. Παράδειγμα: Εστω, ότι ένας αγρότης μετατάσσεται από το ειδικό καθεστώς των αγροτών στο κανονικό. Στην τελευταία ημέρα της διαχειριστικής περιόδου, που προηγείται της μετάταξης, θα συντάξει απογραφή των αποθεμάτων των αγροτικών του προϊόντων σε τόσες κατηγορίες, όσοι είναι οι συντελεστές που έχουν οριστεί για την επιστροφή του κατ αποκοπή φόρου, που ορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου αυτού. Τον πρώτο μήνα της διαχειριστικής περιόδου του νέου καθεστώτος μετά το πέρας της απογραφής, τα αποθέματα θα εμφανιστούν σαν αγορές του κανονικού καθεστώτος και ο κατ αποκοπή φόρος, που αναλογεί σ αυτά όπως προκύπτει από τη δήλωση αποθεμάτων, θα προστεθεί στο φόρο των αγορών του μηνός αυτού και θα εκπεστεί από το φόρο που προκύπτει από την πώληση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών, στην προσωρινή δήλωση που θα αφορά την περίοδο αυτή. Η αποτίμηση των αποθεμάτων θα γίνει με τιμές πώλησης κατά το χρόνο της απογραφής και ο υπολογισμός του φόρου με βάση τους κατ αποκοπή συντελεστές. Περίπτωση 2η: Μετάταξη από το κανονικό καθεστώς στο καθεστώς των αγροτών 177. Ρύθμιση αποθεμάτων πρώτων υλών και αγαθών επένδυσης στην περίπτωση μετάταξης από το ειδικό καθεστώς αγροτών στο κανονικό. Όπως ορίζει η διάταξη της παρ. 10, όταν ο αγρότης μετατάσσεται από το ειδικό καθεστώς των αγροτών στο κανονικό καθεστώς απόδοσης του φόρου, δικαιούται να εκπέσει από το φόρο των εκροών του (πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών) το φόρο που έχει επιβαρύνει τα αποθέματα των πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής του (σπόροι, φυτοφάρμακα, λιπάσματα), καθώς και το φόρο που έχει επιβαρύνει τα αγαθά επένδυσης (πάγια περιουσιακά στοιχεία, μηχανήματα, αγροτικά αυτοκίνητα), τα οποία έχουν περιληφθεί στην απογραφή που συνέταξε ο αγρότης κατά τη μετάταξή του. Διευκρινίζεται ότι η έκπτωση του φόρου των αποθεμάτων των πρώτων υλών θα γίνεται μόνο με την προϋπόθεση ότι ο αγρότης διαθέτει το σχετικό τιμολόγιο αγοράς. Ως προς τη σύνταξη της απογραφής των πρώτων υλών, τον υπολογισμό του φόρου και τον τρόπο της έκπτωσης, ισχύουν όσα αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο για τα αποθέματα των προϊόντων της αγροτικής παραγωγής, με τη διαφορά ότι η αποτίμηση των πρώτων υλών γίνεται στη μικρότερη τιμή μεταξύ τιμών κτήσης και τρέχουσας και για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνονται υπόψη οι κανονικοί συντελεστές που επιβάρυναν τις πρώτες ύλες. Ως προς την έκπτωση του φόρου των αγαθών επένδυσης (πάγια), θα γίνεται μόνο εφόσον δεν έχει παρέλθει πενταετία από την πρώτη χρησιμοποίησή του, δηλαδή εφόσον δεν έχει παρέλθει η πενταετής περίοδος διακανονισμού, που ορίζεται από τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 26 και κατά το μέρος που αναλογεί στα υπόλοιπα έτη του πενταετούς διακανονισμού. Για τον τρόπο υπολογισμού του φόρου που δικαιούται να εκπέσει ο αγρότης για τα αγαθά επένδυσης, παραθέτουμε το ακόλουθο παράδειγμα: Αγρότης του ειδικού καθεστώτος αγόρασε και άρχισε να χρησιμοποιεί γεωργικό μηχάνημα το έτος 1987 και πλήρωσε δρχ. και ΦΠΑ δρχ. ( Χ 6%). Επιπλέον πραγματοποίησε δαπάνες βελτίωσης μέσα στο 1988 αξίας δρχ. πλέον ΦΠΑ δρχ. Έστω, ότι μετατάσσεται στο κανονικό καθεστώς την Επειδή δεν έχει παρέλθει η πενταετής περίοδος διακανονισμού, ο αγρότης αυτός έχει δικαίωμα να εκπέσει κατά τη μετάταξή του στο κανονικό καθεστώς το φόρο που αντιστοιχεί στα υπόλοιπα έτη της πενταετίας δηλαδή Χ 2/5 = δρχ. και Χ 3/5 = ήτοι συνολικά δρχ Ρύθμιση αποθεμάτων πρώτων υλών και αγαθών επένδυσης στην περίπτωση μετάταξης από το κανονικό στο ειδικό καθεστώς αγροτών Δήλωση αποθεμάτων. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 12 οι αγρότες που μετατάσσονται από το ειδικό καθεστώς στο κανονικό και αντίστροφα είναι υποχρεωμένοι να υποβάλουν ειδική δήλωση μέσα σε δύο (2) μήνες από την έναρξη της διαχειριστικής περιόδου, στην οποία ζητείται η μετάταξη. Η δήλωση αυτή θα περιλαμβάνει τα αποθέματα των αγροτικών προϊόντων, των πρώτων υλών και επενδυτικών αγαθών, όπως έχουν απογραφεί σύμφωνα με τις διατάξεις της παραπάνω παρ. 8 (Βλ. ανάλυση στην παρ. 175 της παρούσας εγκυκλίου). Επίσης, η δήλωση αυτή θα περιλαμβάνει το φόρο που αναλογεί στα αποθέματα αγροτικών προϊόντων και πρώτων υλών με την εφαρμογή των κατ αποκοπή ή κανονικών συντελεστών κατά περίπτωση, το φόρο που εκπέστηκε κατά την αγορά των επενδυτικών αγαθών ή που πρέπει να εκπεσθεί και το υπόλοιπο του φόρου που παραμένει για διακανονισμό για τα υπόλοιπα χρόνια της πενταετίας. Το σύνολο του φόρου που θα προκύψει από τη δήλωση 16

17 έχει δικαίωμα να εκπέσει ο μετατασσόμενος αγρότης, εφόσον μετατάσσεται από το ειδικό καθεστώς των αγροτών στο κανονικό ή έχει υποχρέωση να καταβάλλει, εφόσον μετατάσσεται από το κανονικό στο ειδικό καθεστώς. Η έκπτωση του φόρου ενεργείται με την πρώτη προσωρινή δήλωση που υποβάλλει ο μετατασσόμενος μετά τη λήξη της δίμηνης προθεσμίας για τη διενέργεια της απογραφής των αποθεμάτων μετάταξης, η δε καταβολή γίνεται με την υποβολή της δήλωσης αποθεμάτων. Για τη δήλωση αυτή θα εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις που προβλέπονται για τις δηλώσεις του άρθρου 31 (έλεγχος δηλώσεων, έκδοση καταλογιστικών πράξεων, πρόστιμο, προσαυξήσεις κ.λπ.). Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών καθορίζονται οι λεπτομέρειες, ο τύπος και το περιεχόμενο της δήλωσης που προβλέπεται από τις διατάξεις της παραγράφου αυτής...» Με την ΠΟΛ.1024/ , για τα ζήτημα αυτό, δόθηκαν οι παρακάτω διευκρινήσεις: «Φόρος Προστιθέμενης Αξίας Πέραν των ανωτέρω διευκρινίσεων, όσον αφορά την εφαρμογή των διατάξεων του Κώδικα ΦΠΑ, διευκρινίζονται τα ακόλουθα. Οι αγρότες που υποχρεούνται να εφαρμόζουν πλήρως τις διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ., εντάσσονται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ για την αγροτική τους εκμετάλλευση από την έναρξη της διαχειριστικής περιόδου. Σημειώνεται ότι οι αγρότες αυτοί διατηρούν το δικαίωμα επιστροφής ΦΠΑ με τον κατ αποκοπή συντελεστή για την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ. Η ένταξη στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ συνεπάγεται ότι ο αγρότης έχει όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που προβλέπονται από το κανονικό καθεστώς, όπως επιβολή ΦΠΑ στις πωλήσεις των αγροτικών προϊόντων του, υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ για την καταβολή του φόρου στο ελληνικό δημόσιο (περιοδικών και εκκαθαριστικών), δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών του, διενέργεια διακανονισμών κλπ. Δεδομένου ότι η ένταξη στο κανονικό καθεστώς είναι υποχρεωτική, δεν υπάρχει δέσμευση για παραμονή στο καθεστώς αυτό για πέντε (5) χρόνια, αλλά το καθεστώς κρίνεται για κάθε επόμενη χρήση με βάση την πλήρωση ή μη των κριτηρίων που τίθενται. Δηλαδή εάν κατά τη χρήση 2014 ο αγρότης δεν έχει υπερβεί τα όρια που τίθενται με την ΠΟΛ.1281/ , μπορεί να ενταχθεί από στο ειδικό καθεστώς. Εννοείται ότι εάν, παρότι δεν έχει υποχρέωση, παραμείνει στο κανονικό καθεστώς, μπορεί να μεταταγεί στο ειδικό καθεστώς σε οποιαδήποτε επόμενη διαχειριστική περίοδο, με την προϋπόθεση βέβαια της πλήρωσης των κριτηρίων που τίθενται. Αντίθετα, στην περίπτωση που αγρότης του ειδικού καθεστώτος επιλέξει την τήρηση βιβλίων, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 της απόφασης ΠΟΛ.1281/ , επειδή πρόκειται για προαιρετική μετάταξη του αγρότη στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, οφείλει να παραμείνει στο καθεστώς αυτό τουλάχιστον μέχρι την πάροδο πενταετίας. Μετά την πενταετία κρίνεται εκ νέου η εφαρμογή του κανονικού ή ειδικού καθεστώτος βάσει των οριζόμενων στην απόφαση ΠΟΛ.1281/ Σε κάθε περίπτωση μετάταξης από το ειδικό καθεστώς αγροτών στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, οι μετατασσόμενοι είναι υποχρεωμένοι να συντάσσουν απογραφή των αποθεμάτων αγροτικών προϊόντων, πρώτων υλών και αγαθών επένδυσης και να υποβάλλουν δήλωση αποθεμάτων εντός δύο (2) μηνών, σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων 8-10 του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ. Ειδικά για την πρώτη εφαρμογή η ανωτέρω δήλωση μπορεί να υποβληθεί εμπροθέσμως μέχρι » Παράδειγμα: Ένας αγρότης εντάσσεται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ από Για την ένταξή του θα πρέπει να υποβάλει σχετική δήλωση στη φορολογική διοίκηση μέχρι ή , ανάλογα με την κατηγορία βιβλίων που θα τηρεί. Επίσης πρέπει να συντάξει απογραφή των αποθεμάτων των αγροτικών προϊόντων, των πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται στην αγροτική παραγωγή και των αγαθών επένδυσης που έχει στις Ας υποθέσουμε ότι στην απογραφή εμφανίζονται αγροτικά προϊόντα ευρώ για τα οποία ισχύει κατ αποκοπή συντελεστής φόρου 6%. Επιπλέον υπάρχουν πρώτες ύλες (σπόροι, λιπάσματα, φυτοφάρμακα κλπ.) αξίας ευρώ με ΦΠΑ ευρώ (συντελεστής 13%) και ένα γεωργικό μηχάνημα που αγοράστηκε το 2011 αξίας ευρώ με ΦΠΑ ευρώ (συντελεστής 23%), για τα οποία ο αγρότης διαθέτει τα σχετικά τιμολόγια. Ο αγρότης πρέπει να υποβάλει μέχρι δήλωση αποθεμάτων μετάταξης που θα περιλαμβάνει τα ανωτέρω στοιχεία. Στη συνέχεια με την περιοδική δήλωση ΦΠΑ του 1ου τριμήνου 2014 αν τηρεί απλογραφικά βιβλία ή του μήνα Μαρτίου 2014 αν τηρεί διπλογραφικά βιβλία θα γίνουν οι παρακάτω ενέργειες: Ο κατ αποκοπή φόρος των αποθεμάτων 300 ευρώ (5.000 X6%) και ο φόρος των αποθεμάτων πρώτων υλών ευρώ θα εκπεστούν από το φόρο εκροών. Τέλος για το γεωργικό μηχάνημα, επειδή δεν έχει παρέλθει η πενταετής περίοδος διακανονισμού, ο αγρότης έχει δικαίωμα να εκπέσει από το φόρο εκροών το φόρο που αντιστοιχεί στα υπόλοιπα έτη της πενταετίας (2 έτη), ήτοι ευρώ ( Χ 2/5). Επομένως ο αγρότης του παραδείγματος έχει δικαίωμα να εκπέσει συνολικά ΦΠΑ ευρώ ( ), ο οποίος αναγράφεται στα «Λοιπά προστιθέμενα ποσά» της οικείας περιοδικής δήλωσης.» Σε σχέση με τα ανωτέρω επισημαίνουμε ότι χρειάζεται επικαιροποίηση των ερμηνευτικών εγκυκλίων που αφορούν την απογραφή και αποτίμηση των αποθεμάτων (Ν. 2859/2000, Άρθρο 41) για τους αγρότες που μετατάσσονται από το ειδικό στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. Ειδικότερα πρέπει να διευκρινισθούν: Τρόπος προσδιορισμού των τρεχουσών τιμών πώλησης. Τρόπος προσδιορισμού της αξίας των ηρτημένων καρπών. Τρόπος προσδιορισμού της αξίας των καλλιέργειες που βρίσκονται σε εξέλιξη 17

18 Σύνδεση της απογραφής μετάταξης με τις δηλώσεις καλλιεργειών, που υποβάλλονται προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Πως θα καλύπτονται περιπτώσεις, κυρίως αγοράς επενδυτικών αγαθών, που χρήζουν διακανονισμού Φ.Π.Α, αλλά το πρωτότυπο φορολογικό στοιχείο δεν έχει διαφυλαχθεί από τον αγρότη (τέτοιες περιπτώσεις θα μπορούσαν να αντιμετωπισθούν με την υποχρέωση του προμηθευτή παγίου για παροχή επικυρωμένου φωτοαντίγραφου, προς τον αγρότη). Πρέπει να τονιστεί ότι η ανωτέρω διαδικασία είναι πολύ σημαντική για τους αγρότες, αφού τους δίνει τη δυνατότητα να ξεκινήσουν με ένα ενδεχομένως, πολύ σημαντικό «απόθεμα» Φ.Π.Α. VI. ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ Ο τρόπος και η διαδικασία λογιστικής παρακολούθησης προβλέπεται από τον Κ.Φ.Α.Σ. και τα κύρια σημεία έχουν ως εξής: 1. ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΗΡΗΣΗΣ «ΒΙΒΛΙΟΥ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟ- ΔΩΝ» (ΑΠΛΟΓΡΑΦΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ) Προβλέπεται από το άρθρο 4 «Τήρηση Απλογραφικών ή Διπλογραφικών βιβλίων», του Κ.Φ.Α.Σ. στο βιβλίο εσόδων - εξόδων καταχωρούνται διακεκριμένα: α) Το είδος του δικαιολογητικού, ο αύξων αριθμός και η χρονολογία έκδοσης ή λήψης του, καθώς και το ονοματεπώνυμο ή η επωνυμία του εκδότη των στοιχείων αγορών και εξόδων. β) Τα έσοδα από την πώληση εμπορευμάτων, προϊόντων, πρώτων και βοηθητικών υλών, υλικών συσκευασίας, από την παροχή υπηρεσίας και από λοιπές πράξεις (π.χ. οικονομικές ενισχύσεις κ.λ.π) γ) Οι δαπάνες για αγορά αγαθών, διακεκριμένα και ανάλογα με τον προορισμό τους για μεταπώληση ή παραγωγή προϊόντων, οι δαπάνες λήψης υπηρεσιών, τα γενικά έξοδα και λοιπές πράξεις. δ) Η αξία αγοράς και πώλησης των παγίων στοιχείων. ε) Ο Φ. Π. Α. που αντιστοιχεί στις πιο πάνω πράξεις. στ) Οι αυτοπαραδόσεις αγαθών ή η ιδιοχρησιμοποίηση υπηρεσιών. ζ) Τα έσοδα και έξοδα για λογαριασμό τρίτου που αφορούν πράξεις για τις οποίες εκδίδονται εκκαθαρίσεις. η) Οι επιστροφές και οι εκπτώσεις που γίνονται με ιδιαίτερο στοιχείο επί των πιο πάνω πράξεων, οι οποίες καταχωρούνται αφαιρετικά από τις αντίστοιχες στήλες. Το ποσό κάθε πράξης των περιπτώσεων β, γ, δ και στ αναλύεται στον χρόνο ενημέρωσης, σε ιδιαίτερες στήλες του τηρούμενου βιβλίου ή σε καταστάσεις ανάλογα με τις ανάγκες του Φ.Π.Α. Επίσης σε ιδιαίτερο χώρο του βιβλίου εσόδων - εξόδων ή σε καταστάσεις καταχωρείται, μέχρι τον χρόνο της εμπρόθεσμης υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για κάθε πάγιο περιουσιακό στοιχείο, η ημερομηνία και η αξία κτήσης του, το οικείο δικαιολογητικό, ο συντελεστής απόσβεσής του, οι αποσβέσεις και η αναπόσβεστη αξία. Δεν υπάρχει υποχρέωση να καταχωρούνται ξεχωριστά οι πωλήσεις μετρητοίς και επί πιστώσει και γενικά δεν καταγράφεται στα βιβλία αυτά ο τρόπος πληρωμής. Η καταχώρηση - ενημέρωση του βιβλίου εσόδων - εξόδων με τις πιο πάνω πράξεις γίνεται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα κάθε ημερολογιακού τριμήνου και όχι πέραν του χρόνου της εμπρόθεσμης υποβολής της περιοδικής δήλωσης Φ. Π. Α. Ένα ενδεικτικό υπόδειγμα «ΒΙΒΛΙΟΥ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟ- ΔΩΝ», παρατίθεται κατωτέρω, με κύριο σκοπό την εξοικείωση, καθώς στην αγορά κυκλοφορούν πολλά εύχρηστα ηλεκτρονικά λογιστικά προγράμματα, που μειώνουν σημαντικά το χρόνο λογιστικής υποστήριξης και στις περισσότερες περιπτώσεις πρέπει να προτιμώνται. 2. ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΗΡΗΣΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ Προβλέπεται από το άρθρο 4 (ΠΑΡ. 22) «Τήρηση Απλογραφικών ή Διπλογραφικών βιβλίων», του Κ.Φ.Α.Σ. «22. Στο υποκατάστημα, πλην των πρόσκαιρων εγκαταστάσεων, τηρείται βιβλίο εσόδων - εξόδων για τις συναλλαγές κάθε υποκαταστήματος με δυνατότητα μη τήρησής του, εφόσον οι αγορές και οι πωλήσεις κάθε υποκαταστήματος παρακολουθούνται χωριστά στο βιβλίο εσόδων - εξόδων της έδρας, από τα αντίστοιχα δεδομένα της έδρας ή άλλου υποκαταστήματος. Όταν στο υποκατάστημα τηρείται ιδιαίτερο βιβλίο εσόδων - εξόδων τα δεδομένα του καταχωρούνται διακεκριμένα συγκεντρωτικά στο αντίστοιχο βιβλίο της έδρας μέχρι την προθεσμία ενημέρωσής του». Με την ΠΟΛ.1024/ , για τα ζητήματα αυτά, δόθηκαν οι παρακάτω διευκρινήσεις: «Έννοια Υποκαταστήματος Επισημαίνεται ότι η διάθεση αγροτικών προϊόντων από κιόσκια ή πλανοδίως, δεν θεωρείται ότι διενεργείται από επαγγελματική εγκατάσταση και ως εκ τούτου δεν υφίσταται στην περίπτωση αυτή υποχρέωση ίδρυσης υποκαταστήματος. Για τα φυσικά 18

19 πρόσωπα, αγροτικές εκμεταλλεύσεις δεν συνιστούν ιδιαίτερη επαγγελματική εγκατάσταση οι χώροι που ασκούνται αυτές (χωράφια, ανεξάρτητα εάν υπάρχει σε αυτά ιδιαίτερη επαγγελματική εγκατάσταση, όπως ξηραντήρια, θερμοκήπια, χώροι εσταυλισμού ζώων, αποθήκες ζωωτροφών, εργαλείων, κλπ.) εφόσον στις εγκαταστάσεις αυτές δεν διενεργούνται συστηματικά συναλλαγές (δηλαδή λειτουργίας αυτών ως καταστήματα)». 3. ΒΙΒΛΙΟ ΑΠΟΓΡΑΦΩΝ Βιβλίο απογραφών ή καταστάσεις απογραφής, τηρείται εφόσον τα ετήσια ακαθάριστα έσοδά του από την πώληση αγαθών υπερέβησαν το όριο των εκατόν πενήντα χιλιάδων ( ) ευρώ. Στο βιβλίο απογραφών ή σε καταστάσεις απογραφής καταχωρούνται τα εμπορεύματα, τα προϊόντα, τα ημιέτοιμα, οι Α και Β ύλες, καθώς και τα υλικά συσκευασίας, τα οποία κατέχει ο υπόχρεος απεικόνισης συναλλαγών κατά τη λήξη της διαχειριστικής του περιόδου και βρίσκονται σε δικές του εγκαταστάσεις ή σε εγκαταστάσεις τρίτων. Η καταχώρηση αυτή γίνεται με τον τρόπο που ορίζεται με τις διατάξεις της περίπτωσης α της υποπαραγράφου 10.2 της παραγράφου 10 του άρθρου 4 (*). Το βιβλίο ενημερώνεται, με την ποσοτική καταχώρηση των αποθεμάτων, μέχρι την 20ή Φεβρουαρίου του επόμενου έτους, η δε αξία τίθεται μέχρι τον χρόνο της εμπρόθεσμης υποβολής, της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. (*) «10.2. Βιβλίο απογραφών στο οποίο μετά από καταμέτρηση καταγράφονται και αποτιμώνται όλα τα στοιχεία της επαγγελματικής του περιουσίας που κατέχει κατά τη λήξη της διαχειριστικής του περιόδου... Για την αποτίμηση των στοιχείων της απογραφής εφαρμόζονται υποχρεωτικά οι κανόνες αποτίμησης του Π.Δ. 1123/ Στο βιβλίο απογραφών καταχωρούνται: α) Τα αποθέματα τα οποία καταγράφονται στο βιβλίο ή σε καταστάσεις διακεκριμένα για κάθε αποθηκευτικό χώρο. Τα αποθέματα που βρίσκονται σε τρίτους καταχωρούνται ανά τρίτο χωρίς να απαιτείται καταχώρηση και κατά αποθηκευτικό χώρο τρίτου. Η καταχώρηση, η οποία περιλαμβάνει το είδος, τη μονάδα μέτρησης, την ποσότητα, την κατά μονάδα αξία, στην οποία αποτιμήθηκε κάθε είδος, καθώς και τη συνολική του αξία, γίνεται με μία εγγραφή για ολόκληρη την ποσότητα κάθε είδους αγαθού, για κάθε αποθηκευτικό χώρο. Τα πιο πάνω αναφερόμενα αγαθά που βρίσκονται σε υποκατάστημα ή σε αποθηκευτικό χώρο καταχωρούνται διακεκριμένα στο βιβλίο απογραφών της έδρας και τα δεδομένα των αγαθών αυτών δίνονται άμεσα στον έλεγχο που διενεργείται στο υποκατάστημα ή στον αποθηκευτικό χώρο.» Επίσης στον Κ.Φ.Ε (Ν. 4172/2013), προβλέπονται τα εξής: «Αρθρο 25. Αποτίμηση αποθεμάτων και ημικατεργασμένων προϊόντων.τα αποθέματα και τα ημικατεργασμένα προϊόντα αποτιμώνται σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες λογιστικής. Ωστόσο, ο φορολογούμενος δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιήσει διαφορετική μέθοδο αποτίμησης κατά τα τέσσερα (4) έτη μετά το φορολογικό έτος κατά το οποίο χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά η μέθοδος αποτίμησης που εφάρμοσε η επιχείρηση.» Σχετικά με την σπουδαιότητα της απογραφής στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις και τα προβλεπόμενα από την Νομοθεσία βλέπε και σχόλιο ανωτέρω Κεφ. V. Παρ. 2. «ΣΥΝΤΑΞΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ΜΕΤΑΤΑΞΗΣ (ΑΡΧΙΚΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗ) ΜΕ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΤΗΝ 31/12/2013 ΚΑΙ ΔΗΛΩΣΗ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΤΑΞΗΣ». Σημειώνουμε ότι η δυνατότητα υπολογισμού της απογραφής (31/12/2013), στο λογιστικό και φορολογικό αποτέλεσμα των αγροτών, μάλλον δεν καλύπτεται από το υφιστάμενο Νομοθετικό πλαίσιο, και ο ενδεχόμενος μη υπολογισμός της, θα οδηγήσει σε αρκετές περιπτώσεις σε αδικίες, αφού η ενδεχόμενη μη δυνατότητα συμψηφισμού των αγορών/εξόδων που έγιναν τα προηγούμενα έτη, για προϊόντα που θα πωληθούν το 2014, θα οδηγήσει σε υπερφορολόγηση των προϊόντων αυτών. Επίσης θα υπάρξουν περιπτώσεις κατά τις οποίες αγροτικά προϊόντα φορολογηθήκαν, τα προηγούμενα έτη με βάση το ειδικό καθεστώς και θα πωληθούν κατά το έτος Εναλλακτική λύση θα ήταν τα προϊόντα αυτά να φορολογηθούν με «τεκμαρτό τρόπο». Πάντως είναι πολύ λογικό, η απογραφή μετάταξης που γίνεται για τις ανάγκες του Φ.Π.Α, να αποτελέσει την βάση της αρχικής απογραφής (1/1/2014), των λογιστικών βιβλίων των αγροτών. Επίσης κατά την άποψη μας πρέπει, στην αρχική ( ) απογραφή παγίων (μητρώο παγίων), να καταγραφούν: α) Πάγια στοιχεία (αποθήκες, μηχανήματα κ.λ.π), και αυτά τα οποία παρόλο δεν έχουν δικαίωμα συμψηφισμού τμήματος του Φ.Π.Α αγοράς τους, εντούτοις έχουν αναπόσβεστη αξία (με βάση το έτος κτήσεως και τον συντελεστή απόσβεσης) και έτσι χρήζουν αποσβέσεων στα επόμενα έτη. β) Ζώα και φυτά/δέντρα πολυετούς καλλιέργειας για τα οποία διατέθηκαν, στα προηγούμενα έτη σημαντικά κονδύλια για την αγορά ή την ανάπτυξη τους. Βέβαια αναγνωρίζοντας το κόστος και τις δυσκολίες λογιστικής αποτύπωσης των ανωτέρω, θα μπορούσε να επιτραπεί κάποιος αγρότης, εναλλακτικά να εφαρμόζει «κατ αποκοπή» συντελεστή αποσβέσεων, για τα πάγια κτήσεως έως 31/12/2013, με βάση τις πωλήσεις του. 4. ΕΚΔΙΔΟΜΕΝΑ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΑ α) Δελτίο αποστολής «Δικαιολογητικό έγγραφο μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων» Από 1/1/2014, καταργήθηκε η υποχρέωση έκδοσης δελτίου αποστολής, με παράλληλη καθιέρωση της υποχρέωσης παρακολούθησης μόνο των μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων και με την ΠΟΛ. 1023/ , δόθηκαν οι παρακάτω διευκρινήσεις: «8. Τρόπος παρακολούθησης μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων Γενικά Με το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 5 του άρθρου 14 του Κ.Φ.Α.Σ., όπως το εδάφιο αυτό αντικαταστάθηκε με την παρά- 19

20 γραφο 6 του άρθρου 51 του ν. 4223/2013 (ΦΕΚ 287 Α ) ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι, το άρθρο 5 (δελτίο αποστολής) του Κ.Φ.Α.Σ., παύει να ισχύει από την Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παραγράφου 19 του άρθρου 6 του Κ.Φ.Α.Σ., όπως η παράγραφος αυτή τέθηκε με την παράγραφο 5 του άρθρου 51 του ν. 4223/2013 (ΦΕΚ 287 Α ) και ισχύει από , ο υπόχρεος απεικόνισης συναλλαγών εφαρμόζει κατάλληλες δικλείδες, που εξειδικεύονται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, για την παρακολούθηση των παραλαμβανομένων και μη τιμολογημένων ακόμη από τους προμηθευτές αποθεμάτων, καθώς και των αποθεμάτων που διακινούνται και εκκρεμεί τιμολόγηση. Κατ εξουσιοδότηση της προαναφερόμενης διάταξης, εκδόθηκε η απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων ΠΟΛ.1286/ , με την οποία ορίστηκαν οι κατάλληλες δικλείδες για την παρακολούθηση των παραλαμβανομένων και μη τιμολογημένων ακόμη από τους προμηθευτές αποθεμάτων, καθώς και των αποθεμάτων που διακινούνται και εκκρεμεί τιμολόγηση. Με την απόφαση αυτή, καθιερώνεται δικαιολογητικό έγγραφο για την παρακολούθηση της αποστολής, παράδοσης, διακίνησης, παραλαβής των μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, τα οποία διακινούνται με σκοπό, αποκλειστικά, την πώληση τους, απευθείας ή μέσω τρίτου. Το έγγραφο αυτό μπορεί να φέρει τίτλο οποιαδήποτε ένδειξη επιθυμούν οι υπόχρεοι όπως «Δελτίο Αποστολής», «Συνοδευτικό Έγγραφο», «Συνοδευτικό Διακίνησης Αποθεμάτων», «Δελτίο Αποστολής Αποθεμάτων», «Έγγραφο Αποστολής Αποθεμάτων» κ.λπ.. Αποθέματα, για την εφαρμογή των υπόψη διατάξεων, είναι τα εμπορεύσιμα αγαθά (εμπορεύματα, έτοιμα προϊόντα, πρώτες ύλες κ.λπ.) Υπόχρεοι Υπόχρεοι σε έκδοση του εγγράφου μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, είναι: α) Οι υπόχρεοι απεικόνισης συναλλαγών. β) Τα πρόσωπα της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του Κ.Φ.Α.Σ. (Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα κ.λπ.). γ) Αγρότες που εντάσσονται, από στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. Σημειώνεται ότι, οι αγρότες που από , παραμένουν στο ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α., δεν υποχρεούνται στην έκδοση του εγγράφου, για την παρακολούθηση (διακίνηση, παράδοση, αποστολή) των μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων τους Περιπτώσεις έκδοσης Το έγγραφο μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, εκδίδεται από τα προαναφερόμενα πρόσωπα στις εξής περιπτώσεις: α) Σε κάθε περίπτωση παράδοσης μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, ανεξάρτητα εάν γίνει φυσική διακίνηση ή όχι αυτών και εφόσον δεν έχει εκδοθεί άμεσα κατά την παράδοση τιμολόγιο ή απόδειξη λιανικών συναλλαγών, κατά περίπτωση. β) Σε κάθε περίπτωση παραλαβής μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων: - από πρόσωπο που δεν έχει υποχρέωση έκδοσης του εγγράφου (π.χ. αγρότης του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α., ιδιώτης κ.λπ.) και εφόσον δεν έχει εκδοθεί άμεσα με την παραλαβή τους τίτλος κτήσης της παραγράφου 5 του άρθρου 6 του Κ.Φ.Α.Σ. ή τιμολόγιο αγοράς αγροτικών προϊόντων. - από πρόσωπο που παρότι έχει υποχρέωση, αρνείται την έκδοση αυτού ή όταν κατά την παραλαβή τους δεν παραδίδεται είτε τιμολόγιο του προμηθευτή αυτών είτε αντίτυπο του εγγράφου μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων. Επισημαίνεται ότι, το εν λόγω έγγραφο εκδίδεται και κατά την παραλαβή επιστρεφόμενων αποθεμάτων είτε από υπόχρεο απεικόνισης συναλλαγών είτε από ιδιώτη, εφόσον δεν εκδίδεται άμεσα με την επιστροφή πιστωτικό τιμολόγιο ή απόδειξη επιστροφής, κατά περίπτωση Ειδικές περιπτώσεις α) Το ανωτέρω έγγραφο παρακολούθησης μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, εκδίδεται ακόμα και σε κάθε περίπτωση αποστολής, παράδοσης ή διακίνησης αποθεμάτων, από τον προμηθευτή - πωλητή αυτών, απ ευθείας σε τρίτον, με εντολή του αγοραστή αυτών (τριγωνικές, τετραγωνικές κ.λπ. συναλλαγές). Το έγγραφο της περίπτωσης αυτής, συντάσσεται από τον προμηθευτή - φυσικό αποστολέα συνοδεύει τα αποθέματα μέχρι τον φυσικό παραλήπτη αυτών και παραδίδεται (το έγγραφο) στον εντολέα - αγοραστή. Η υποχρέωση έκδοσης του εγγράφου αυτού και από τον εντολέα - αγοραστή ή/και το φυσικό παραλήπτη των αποθεμάτων μπορεί να αναπληρωθεί από αντίγραφα του εγγράφου του φυσικού αποστολέα. β) Το ανωτέρω έγγραφο παρακολούθησης μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, εκδίδεται και σε κάθε περίπτωση μεταφοράς και διανομής αγαθών, που η ποσότητά τους καθορίζεται από τον παραλήπτη. Στο περιεχόμενο του κατά τα ανωτέρω εκδιδόμενου συνοδευτικού έγγραφου, στη θέση των στοιχείων του αντισυμβαλλόμενου, αναγράφεται η λέξη «Διάφοροι». Κατά την παράδοση των αποθεμάτων, εκδίδονται για κάθε επιμέρους παράδοση είτε άμεσα τα φορολογικά στοιχεία αξίας (τιμολόγια, αποδείξεις λιανικών συναλλαγών), είτε έγγραφα μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων. Κατά την επιστροφή των μη παραδοθέντων αποθεμάτων μπορεί να εκδίδεται είτε νέο έγγραφο, στο οποίο αναγράφονται το είδος και η ποσότητα των επιστρεφομένων αποθεμάτων είτε να αναγράφεται το υπόλοιπο της επιστρεφόμενης ποσότητας στο αρχικό έγγραφο. γ) Στις περιπτώσεις που κατά την παραλαβή των μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων διαπιστώνονται πλεονάσματα ή ελλείμματα είτε εκδίδεται, από τον παραλήπτη αυτών, έγγραφο μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, αναγράφοντας την ποσότητα του πλεονάσματος ή του ελλείμματος, είτε στο αρχικό έγγραφο του προμηθευτή αναγράφονται το πλεόνασμα ή το έλλειμμα, κατά περίπτωση. 20