Financial Times The Future of Banking in Greece

Transcript

1 Tuesday, June 07, 2011 Financial Times The Future of Banking in Greece Οµιλία Σπύρου Κουβέλη, Υφυπουργού Εξωτερικών Ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια. Ευχαριστώ για την πρόσκλησή σας. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους οργανωτές για την ευκαιρία που µου δίνουν να µιλήσω για τα όσα κάνουµε από πλευράς Υπουργείου Εξωτερικών, έτσι ώστε να έχουµε εξωστρέφεια της ελληνικής οικονοµίας και πως µπορούµε να συνεισφέρουµε περισσότερο σε αυτό. Επίσης, χαίροµαι πάρα πολύ που θα µιλήσω σε αυτό το εξειδικευµένο κοινό και θα ξεκινήσω λέγοντας ότι οι ελληνικές τράπεζες είναι παρούσες στο εξωτερικό σε αρκετές χώρες και όπως βλέπετε σε αυτές τις διαφάνειες, έχουµε παρουσία σε 16 χώρες ήδη, που σηµαίνει και ότι αναπτύσσουµε ένα δίκτυο καταστηµάτων που απασχολούν 50 χιλιάδες υπαλλήλους και έχουµε σύνολο περιουσιακών στοιχείων που ξεπερνάει τα 87,6 δις. Αυτή είναι µια καλά καθιερωµένη παρουσία στο εξωτερικό τα τελευταία 20 χρόνια, ιδιαιτέρως στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ξέρετε ότι είχαµε κυρίως παρουσία στην Τουρκία και στις χώρες της Βαλκανικής. Και βλέπουµε ότι έχουµε συνεχίσει να υπάρχουµε σε αυτές τις χώρες παρά τη διευρυµένη χρηµατοοικονοµική κρίση. Έχουµε ακούσει ότι θα υπάρχουν προβλήµατα στο µέλλον, ότι δε θα έχουµε τόσο καλές επιδόσεις, πλην όµως αυτό δε διαφαίνεται ακόµα. Βλέπετε εδώ σε αυτό το χάρτη την παρουσία των ελληνικών τραπεζών. Βλέπετε ότι είναι πολύ διευρυµένη. Αυτό βέβαια εξαρτάται από την εξαιρετική επιχειρηµατικότητα που έχουν οι Έλληνες παντού στον κόσµο και εξαρτάται και απ την ελληνική οµογένεια. 1

2 Ας δούµε σε ποιες χώρες έχουµε θυγατρικές ελληνικών τραπεζών και καταστήµατα ελληνικών τραπεζών. Πρέπει να σας πω ότι µπορώ να σας δώσω και την παρουσίαση αν θέλετε. ε θα δούµε τους αριθµούς, πλην όµως θα δούµε ότι είναι πολύ σηµαντικό ότι στις περισσότερες χώρες έχουµε πέντε ή έξι θυγατρικές και όχι µόνο µία. Οι περισσότερες ελληνικές τράπεζες επικεντρώνονται κυρίως στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων. Έχουµε κάποιες τράπεζες οι οποίες είναι παρούσες στις περισσότερες χώρες της Βαλκανικής, Ρουµανία, Βουλγαρία, Σερβία, Αλβανία κ.ο.κ. Επίσης η παρουσία αυτών των ελληνικών τραπεζών έχει επιτρέψει και τις ελληνικές επενδύσεις σε αυτές τις χώρες. ηλαδή είναι κάποιες επιχειρηµατικές δραστηριότητες που ξεκίνησαν στην αρχή της δεκαετίας του 90. Είναι πολύ σηµαντικό τόσο για την Ελλάδα, όσο και για τις χώρες που φιλοξενούν αυτές τις τράπεζες, διότι σε αυτές τις τράπεζες υπήρχε ένα δίκτυο το οποίο επέτρεψε στους ελληνικούς εξαγωγείς και στα προϊόντα τους να δραστηριοποιηθούν. Και επίσης επέτρεψε την εφαρµογή των ελληνικών επενδυτικών σχεδίων σε αυτές τις χώρες. ηλαδή είχαµε µια κατάσταση που ήταν επικερδής για όλους. Άρα, οι τράπεζες µπόρεσαν να αποτρέψουν το εφαλτήριο για τους Έλληνες επιχειρηµατίες και αυτό βέβαια είχε πολύ σηµαντικές εκβάσεις για την ελληνική οικονοµία και για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονοµίας σε αυτές τις χώρες. εν έγινε τυχαία ότι η Ελλάδα διατηρεί ισχυρή περιουσία σε πολλούς τοµείς και όχι µόνο στον τοµέα της τραπεζικής, τόσο σε πολλές χώρες της Βαλκανικής όσο και στην Τουρκία. Και νοµίζω ότι µπορούµε να συνεχίσουµε. 2

3 Βλέπουµε ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν παρουσία στην Αλβανία, στη Βουλγαρία και στην Πρώην Γιουγκοσλαβική ηµοκρατία της Μακεδονίας και βλέπουµε ότι και το µέγεθος της αγοράς είναι µεγαλύτερο από το 20%. Και βέβαια αυτό λαµβάνει υπόψη και το µερίδιο των καταθέσεων και το µερίδιο των ελληνικών χρηµάτων που υπάρχουν σε αυτές τις τράπεζες. Γιατί είναι η παρουσία των ελληνικών τραπεζών τόσο σηµαντική και στο εξωτερικό; Βλέπουµε ότι έχουµε εταιρείες µε ελληνική συµµετοχή στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και βλέπουµε ότι είναι µια τάση η οποία πρέπει να διατηρηθεί, αλλά κιόλας να τονωθεί. Και αυτή είναι µια κατεύθυνση που προσπαθούµε να ενισχύσουµε στο Υπουργείο Εξωτερικών και σε όλους τους φορείς της κυβέρνησης. Βλέπουµε ότι οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης είναι µεταξύ των πιο σηµαντικών οικονοµικών εταίρων της Ελλάδας και απορροφούν το 27% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών. Και βλέπουµε ότι και αυτό έχει πολλαπλάσια οφέλη. Πήγα σε µια επίσκεψη στη Σερβία πρόσφατα και οι Σέρβοι µας είπαν ότι δεν µπορείτε να έχετε χαµηλότερα επίπεδα συναλλαγών στη Σερβία απ ότι στη Βουλγαρία και είναι σίγουρο ότι έχουµε ένα πολύ ενεργό δίκτυο στις τράπεζες σε αυτή τη χώρα και µπορούµε να προωθήσουµε αυτή την κατεύθυνση. Η ανάπτυξη των ελληνικών τραπεζών στην Ανατολική Ευρώπη είναι πολύ µεγάλη και νοµίζω ότι θα τη διατηρήσουµε τη θέση µας. Πρέπει να πω ότι η παρουσία των ελληνικών τραπεζών θα παραµείνει, διότι ουσιαστικά εξυπηρετεί ένα στόχο και αυτός είναι η εξωστρέφεια της ελληνικής οικονοµίας. 3

4 Στην αρχή της κρίσης στα τέλη του 2009, στις αρχές του 2010, ακούστηκαν πολλές απαισιόδοξες απόψεις για την παρουσία των ελληνικών τραπεζών. Αλλά όµως πρέπει να σας πω µε χαρά σήµερα ότι δεν ισχύουν αυτά τα σενάρια. ιατηρήσαµε µια πολύ ισχυρή παρουσία σε αυτές τις χώρες και παρά την παγκόσµια χρηµατοοικονοµική κρίση, έχουν βελτιώσει οι τράπεζες αυτές τη θέση τους στην Βουλγαρία, στη Ρουµανία και στην Τουρκία και αυτό είναι πολύ σηµαντικό, διότι όπως προείπα θέλουµε να διατηρήσουµε αυτές τις τράπεζες ως εφαλτήριο για τις ξένες επενδύσεις προς την Ελλάδα, για τις ελληνικές επενδύσεις και τις εξαγωγές προς αυτές τις χώρες. Και αυτό είναι πολύ σηµαντικό διότι καταφέραµε να διατηρήσουµε αυτή τη θέση λόγω αυτής της εγχώριας κρίσης. Πιστεύουµε ότι κατά τη διάρκεια αυτής της οικονοµικής κρίσης, η Ελλάδα και οι ελληνικές επιχειρήσεις έστρεψαν το ενδιαφέρον τους προς το εξωτερικό και αυτό έδωσε µεγάλη σηµασία σε αυτές τις τράπεζες και κατ αυτό τον τρόπο διευρύναµε τους ορίζοντές µας. Προσπαθήσαµε να βρούµε ποιες είναι οι ευκαιρίες για όλη την οικονοµία και ποιες θα είναι οι κεντρικής σηµασίας τράπεζες που θα πρέπει να προωθήσουµε και αυτό που προσπαθούµε να κάνουµε στο ΥΠΕΞ είναι να βρούµε νέους προορισµούς αξιοποιώντας τα εργαλεία της οικονοµικής διπλωµατίας. Προσπαθήσαµε να προσεγγίσουµε γεωγραφικές περιφέρειες µε συστηµατικό τρόπο. Και θα µιλήσω γι αυτό σε λίγο. ιότι δεν µπορούµε να πάµε παντού στον κόσµο και να κάνουµε ακριβώς τα ίδια. Βλέπουµε ότι υπάρχουν διαφοροποιηµένες ανάγκες και ευκαιρίες. Προσπαθούµε να θέσουµε στόχους και προσπαθούµε να εξασφαλίσουµε συνεργασία µεταξύ κυβέρνησης ιδιωτικού τοµέα και κάποιων επαγγελµατικών οµίλων και συνδέσµων. 4

5 Αυτό που βλέπετε σε αυτό το χάρτη είναι το δίκτυο οικονοµικής διπλωµατίας του Υπουργείου Εξωτερικών. Βλέπετε µε κόκκινες κουκίδες τις οικονοµικές αποστολές και µε πράσινο τα σηµεία που υπάρχει κάποια πρεσβεία και κάποιο προξενείο, έτσι ώστε να προάγουµε τις δραστηριότητες των Ελλήνων παντού στον κόσµο. Θέλουµε να δούµε τι µπορούµε να κάνουµε σε κάθε περιφέρεια και προσπαθήσαµε να οµαδοποιήσουµε τις περιφέρειες ανάλογα µε αυτά που µπορούν να προσφέρουν στις ελληνικές εταιρείες. Αυτό που κατορθώσαµε είναι να οµαδοποιήσουµε τις περιοχές της Βόρειας Αµερικής, της Αυστραλίας και διαπιστώσαµε ότι σε αυτή την περιφέρεια οι κορυφαίοι τοµείς όπου µπορεί να διευρυνθεί και να επεκταθεί η ελληνική οικονοµία, είναι τα τρόφιµα, τα οι Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας, ο τουρισµός, η υγεία και η φαρµακοβιοµηχανία, η πληροφορική και οι επικοινωνίες. Και εδώ εντοπίσαµε τις µεγαλύτερες ευκαιρίες για επενδύσεις, ενώ στη Βαλκανική χερσόνησο βλέπουµε ότι έχουµε κάπως διαφοροποιηµένες ανάγκες. Φαίνεται να υπάρχουν ανάγκες συνεργασίας µε την Ελλάδα στον τοµέα της ενέργειας, των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας, πράσινης τεχνολογίας, τροφίµων, κατασκευής, υγείας και οικοδοµικών υλικών. Βλέπουµε ότι και στη Μέση Ανατολή και στη Βόρειο Αφρική έχουµε και πάλι διαφοροποιηµένες ανάγκες. Επίσης Καύκασος και Εύξεινος Πόντος είναι µια περιφέρεια που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα. Πρέπει να σας πω ότι έχουµε 15 χώρες οι οποίες συµµετέχουν στον Οργανισµό Συνεργασίας του Εύξεινου Πόντου και βλέπουµε ότι στα πλαίσια αυτού του Οργανισµού υπάρχουν οικονοµικές συναλλαγές. 5

6 Επίσης πρέπει να σηµειώσουµε ότι σε αυτές τις χώρες υπάρχει ένας ολοένα αυξανόµενος κλάδος ενέργειας και αναζητούν από εµάς την τεχνογνωσία µας στον κατασκευαστικό κλάδο. Εδώ θα ήθελα να σηµειώσω δύο από τις τέσσερις χώρες BRIC, δηλαδή την Ινδία και την Κίνα, µε τις οποίες συνεργαζόµαστε και βλέπετε τους τοµείς όπου µπορούµε να προωθήσουµε τη συνεργασία µας. Τέλος, βλέπουµε τη Λατινική Αµερική όπου υπάρχει και αυξηµένος βαθµός συνεργασίας, περισσότερο απ ότι θα πίστευε κανείς, κυρίως λόγω του ορυκτού πλούτου και του πετρελαίου. Σε αυτές τις οµαδοποιήσεις ζητώ συγνώµη, ξέχασα την Υποσαχάρια Αφρική, είναι µια Περιφέρεια στην οποία διευρύνουµε το δίκτυο της οικονοµικής διπλωµατίας και είναι µια Περιφέρεια όπου θα προσπαθήσουµε να είµαστε πιο επιθετικοί στον τρόπο που τις προσεγγίζουµε. Για να σας δώσω ένα παράδειγµα δεν θα αναµέναµε να έχουµε πολλές ανταλλαγές, αλλά πρόσφατα έλαβα µια επίσκεψη από τον Πρέσβη της Μποτσουάνα στην Ελλάδα και εξεπλάγην όταν διάβασα το ενηµερωτικό σηµείωµα γι' αυτή την επίσκεψη, ότι είχαν ένα έλλειµµα τρεχουσών συναλλαγών 1 προς 5 σε αυτή την χώρα. Οπότε βλέπετε ότι πρέπει να έχουµε µια πολύ πιο ποιοτική παρουσία σε αυτές τις χώρες. Το Υπουργείο Εξωτερικών όπως προείπα έχει εκπονήσει το σχέδιο οικονοµικής διπλωµατίας και κατόπιν σχεδιάζει επισκέψεις έτσι ώστε να θεσπίσει θεσµικούς τρόπους συνεργασίας µε αυτές τις χώρες. Επίσης προσπαθούµε να συνεργαστούµε και µε τον ιδιωτικό τοµέα σε αυτές τις προσεγγίσεις. 6

7 Για µας, ήταν πολύ χρήσιµη η συνεργασία µε τις Τράπεζες. Βρήκαµε ότι ήταν πολύ εποικοδοµητική στην προώθηση της ελληνικής επιχειρηµατικότητας στο εξωτερικό. Στο παρελθόν βλέπουµε ότι είχαµε για πολύ µεγάλο χρονικό διάστηµα συνεργασία µε τις Τράπεζες για την θέσπιση συνεργασιών στη Βαλκανική και σε άλλες χώρες. Αλλά θα ήθελα να σας µιλήσω για µια σύµπραξη. Είναι µια σύµπραξη µεταξύ του Υπουργείου Εξωτερικών των τριών µεγαλύτερων εξαγωγέων τον Σύνδεσµο Εξαγωγέων Βόρειας Ελλάδας, τον Πανελλήνιο Σύνδεσµο Εξαγωγέων και το Σύνδεσµο Εξαγωγέων Κρήτης. Έχουν δηµιουργήσει ένα Cluster µια οµάδα και ήρθαν µαζί µας, καθώς επίσης ήρθε και η EUROBANK και λανσάραµε µια πρωτοβουλία. Στα πλαίσια αυτής της πρωτοβουλίας οργανώσαµε από κοινού µε τους τρεις εµπλεκόµενους φορείς στην Κύπρο µια εκδήλωση και προσεγγίσαµε τις χώρες της Βόρειας Αφρικής. Βέβαια ήταν σε δύσκολη συγκυρία, όπου υπήρχαν όλες αυτές οι αναταραχές στη Βόρεια Αφρική, πλην όµως έλαβαν χώρα παραπάνω από συναντήσεις µεταξύ επιχειρήσεων και πιστεύουµε ότι βάσει εκτιµήσεων, διότι δεν έχουµε ακριβή αριθµητικά στοιχεία, ότι 10 µε 15% οδήγησαν σε συγκεκριµένες συµφωνίες συνεργασίας. Ήταν πολύ σηµαντική αυτή η πρωτοβουλία, στέφθηκε µε επιτυχία και προγραµµατίζουµε την επόµενη τέτοια επίσκεψη στο Βελιγράδι και θα απευθυνθούµε στις χώρες της Βαλκανικής, χωρίς εξαιρέσεις. Θα χρησιµοποιήσουµε λοιπόν ένα δίκτυο επιχειρήσεων και ιδιαίτερα ένα δίκτυο Τραπεζών. Το 2010 ίσως να ξέρετε ότι είχαµε µια αύξηση των εξαγωγών, που πλησίασε το 10% και αυτό βέβαια ήταν σε µια χρονιά κρίσης και πιστεύω ότι όλοι θα συµφωνήσουµε ότι είναι ένας θετικός δείκτης, ένας θετικός παράγοντας που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη. 7

8 εν πρέπει όµως να εφησυχάσουµε. Θα πρέπει να συνεχίσουµε αυτή την προσπάθεια τις προσεχείς χρονιές. ιότι µπορεί ίσως να αξιοποιήθηκαν κάποια ευκαιριακά στοιχεία όπως η υποτίµηση του ευρώ, πλην όµως θα πρέπει να έχουµε εξαγωγικούς συµπαίκτες, οι οποίοι θα µας διευκολύνουν. Ας συνάγω τα συµπεράσµατά µου τώρα, διότι µου έχουν δώσει περιορισµένο χρόνο. Πρέπει να σας πω ότι οι ελληνικές Τράπεζες φαίνεται να αντέχουν στην παγκόσµια οικονοµική κρίση και φαίνεται ότι υπάρχει κάποια σχετική σταθερότητα. Θα ήθελα να αναφερθώ εδώ στο παγκόσµιο δίκτυο που έχουν, διότι εκπροσωπούν τον χρηµατοοικονοµικό τοµέα στο εξωτερικό και ουσιαστικά βάσει αυτών των εργασιών προωθούν την ελληνική επιχειρηµατικότητα στο εξωτερικό. Επίσης οι ελληνικές Τράπεζες έχουν καλή κεφαλαιακή βάση και πιστεύουµε ότι θα ισχυροποιηθεί ακόµη περισσότερο. Βλέπουµε ότι οι ελληνικές Τράπεζες µπορούν να αναπτυχθούν περισσότερο λόγω της διεύρυνσης της οικονοµικής διπλωµατίας. Σας είπα ότι έχουµε ξεκινήσει επικεντρώνοντας στην περιοχή της Βόρειας Αφρικής, θεωρούµε ότι θα υπάρξει ανάπτυξη, διότι πιστεύουµε ότι θα επέλθει σταθερότητα και θα µπουν σε µια τροχιά ανάπτυξης και εκεί θα υπάρξουν αρκετές ευκαιρίες για τις ελληνικές Τράπεζες. Επίσης υπάρχουν πολλές ευκαιρίες στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου. Όσον αφορά τις άλλες περιοχές είναι πολύ δύσκολο να κάνουµε προβλέψεις. Οι ελληνικές Τράπεζες είναι ένας από τους πιο σηµαντικούς εταίρους της Ελλάδας στην προσέγγιση της παγκόσµιας οικονοµίας και των διεθνών αγορών. Το ότι υπάρχει ένα εφαλτήριο για τις ελληνικές επιχειρήσεις έτσι ώστε να µπορούν να συνάψουν συνεργασίες µε τοπικές αγορές, είναι µείζον θέµα. Πιστεύουµε ότι οι 8

9 Τράπεζες θα πρέπει να αντιληφθούν τα πλεονεκτήµατα κάθε περιοχής, υιοθετώντας µια επιλεκτική και διαφοροποιηµένη προσέγγιση, πιστεύω ότι είναι πολύ διαφορετικός ο τρόπος δραστηριοποίησης στη Νότια Αφρική από ότι στη Ρωσία. Επίσης θα πρέπει να βοηθήσουν στην ανάπτυξη των εξαγωγών και των επενδύσεων, πράγµα, που θα επέλθει λόγω της ενισχυµένης παρουσίας των ελληνικών Τραπεζών. Εµείς βασιζόµαστε σε αυτή τη συνεργασία και από δικής µας πλευράς ως Κυβέρνηση θα επιδιώξουµε αυτή τη συνεργασία στο βαθµό που είναι εφικτό. Και πάλι θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκλησή σας και θα είµαι στη διάθεσή σας για τυχόν ερωτήσεις. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ερωτήσεις; Θα υπάρχουν ερωτήσεις, φαντάζοµαι. ΕΡΩΤΗΣΗ: Με τις βασικές ευκαιρίες στην ενωµένη Κίνα βεβαίως, είναι η αγορά στην οποία θα ήθελε ο καθένας να εξάγει. Οι ελληνικές Τράπεζες είχαν καθόλου επιτυχία µε την Κίνα; Υπάρχει στρατηγική για να κατακτήσετε την Κίνα; Ευχαριστώ. κ. Σ. ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Όπως είπατε η Κίνα είναι µια ξεχωριστή περίπτωση, είναι µια χώρα η οποία έχει τα δικά της θεσµικά, τη δική της γραφειοκρατία, είµαστε πιστεύω στην αρχή της σύµπτυξης της συνεργασίας µε την Κίνα, η οποία µας λέει ότι συµβαίνει µάλλον το αντίθετο: επενδύσεις της Κίνας στην Ελλάδα. Και όχι µόνο η Cosco. Χτες στο ελληνοκινεζικό Φόρουµ ανακοινώθηκε η συνεργασία στον ενεργειακό τοµέα και τώρα προσπαθούµε ακριβώς όπως είπατε οι Έλληνες να µπορέσουν να αποκτήσουν παρουσία στην Κίνα. Η πρόσφατη πείρα µου στο Πεκίνο µόλις πριν από ένα µήνα, είναι ότι πρέπει όντως να ξεπεράσει κανείς σηµαντικά γραφειοκρατικά εµπόδια, τα οποία καθιστούν την οικονοµία της Κίνας εξαιρετικά προστατευτική. Για να ξεκινήσει κανείς λοιπόν µε την 9

10 Κίνα, η Κίνα φυσικά είναι ευκαιρία αλλά χρειάζεται επιµονή και υποµονή, για να απαντήσω µε δυο κουβέντες. ΕΡΩΤΗΣΗ: Μια άλλη σχετική ερώτηση είναι η εξής: ωραία θέλετε να ενθαρρύνετε τις εξαγωγές. Ξέρω ότι αναλαµβάνετε πρωτοβουλίες πολιτικές αλλά και µε ενισχύσεις και ούτω καθ εξής. Πείτε µας λίγο τι κάνει η Ελλάδα σ αυτό τον τοµέα συγκεκριµένα. Σ. ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Κατ' αρχήν, εφ' όσον θα παραµένω Υφυπουργός στον τοµέα αυτόν, εµείς προσπαθούµε ν ανοίγουµε δρόµους για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Κατά τ άλλα το Υπουργείο Ανάπτυξης έχει την πρωτοβουλία, αυτοί υποστηρίζουν τις επιχειρήσεις, αλλά συνεργαζόµαστε στενά µε τον Ελληνικό Οργανισµό Προωθήσεως Εξαγωγών, τον ΕΟΠΕ. Προσπαθούµε να παρέχουµε κίνητρα ή τουλάχιστον να εξαλείφουµε τα αντικίνητρα. Και αυτό σηµαίνει, οικονοµικά κίνητρα από το κράτος και οι Τράπεζες επιτελούν το ρόλο τους, αλλά παράλληλα, προσπαθούµε να εξαλείψουµε εµπόδια όπως είπα φορολογικής φύσεως, να καταργήσουµε τέλη, ή µη φορολογικού ή µη δασµολογικού χαρακτήρα εµπόδια. Αν ξαναπάρουµε την Κίνα ως παράδειγµα, το βασικό πρόβληµα είναι τα µη δασµολογικά εµπόδια. Για παράδειγµα, θέλετε να εξαγάγετε επεξεργασµένα τρόφιµα; Υπάρχουν ένα σωρό θέµατα υγείας τα οποία µπορούν πραγµατικά να εµποδίσουν έναν εξαγωγέα να κάνει τη δουλειά του. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Άλλη ερώτηση; εν υπάρχει. Οπότε ένα χειροκρότηµα για τον Υφυπουργό. 10