Ο εργάτης Χριστός (έργο του Κ. Θετταλού ψευδωνύμου του Κώστα Κουλουμπάρδου). Πηγή: περιοδικό ΣΥΝΑΞΙΣ

Transcript

1 Περιοδικό του Diakrisis.gr & του Christianbook.gr Τεύχος 2-Δεκέμβριος 2011 Ιδιοκτήτης-Εκδότης-Διευθυντής: Μανώλης Καλομοίρης Κατακουζηνού 10, Αθήνα. Τηλ (10-1 μμ)/ Κινητό: Ο εργάτης Χριστός (έργο του Κ. Θετταλού ψευδωνύμου του Κώστα Κουλουμπάρδου). Πηγή: περιοδικό ΣΥΝΑΞΙΣ 1

2 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΒΙΒΛΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ; Πολλοί χριστιανοί βοηθάνε τους φτωχούς μέσω φιλανθρωπικών οργανώσεων ή διαφόρων τοπικών εκκλησιών και ενοριών. Η φιλανθρωπία παίζει ένα σημαντικό ρόλο ανακούφισης προς τους φτωχούς και εξαθλιωμένους συμπολίτες μας, Έλληνες και ξένους. Όμως πρέπει να παραδεχτούμε ότι δεν αρκεί για την αντιμετώπιση της κοινωνικής αδικίας και των αιτιών της φτώχειας. Η φιλανθρωπία αντιμετωπίζει μικρό μέρος των συμπτωμάτων και όχι των αιτιών που προκαλούν τη φτώχεια και την εξαθλίωση. Στη πραγματικότητα η φιλανθρωπία αναπόφευκτα συντηρεί και διαιωνίζει την κοινωνική αδικία, αφού δίνει στους υπεύθυνους μια καλή δικαιολογία ως μαξιλάρι ή ένα «ηθικό» άλλοθι για να συνεχιστεί η αδικία και τα αίτια της φτώχειας. Παραθέτουμε τι γράφει -μεταξύ άλλων- ο Jim Wallis ο εκδότης του περιοδικού SOJOURNERS ( Παρεπίδημοι ) στο τεύχος του Νοεμβρίου 2011 στο άρθρο What is Biblical Politics? : Το βρήκα πολύ ενδιαφέρον. «Με άλλα λόγια, η φτώχεια δεν προκαλείται από ατύχημα. Υπάρχουν άδικα συστήματα και δομές που δημιουργούν και διαιωνίζουν την φτώχεια και την ανθρώπινη δυστυχία. Και η φιλανθρωπία προς τους φτωχούς ποτέ δεν είναι επαρκής. Χρειάζεται να αγωνιστούμε να αλλάξουν οι δομές και οι θεσμικές ρυθμίσεις που προκαλούν την φτώχεια. Για να αλλάξεις την αδικία, πρέπει να αντιμετωπίσεις την πολιτική. Ο Βρετανός πολέμιος της δουλείας Γουίλιαμ Γουίλμπερφορς (William Wilberforce), για παράδειγμα, δεν έκανε μόνο έκκληση στους Άγγλους Χριστιανούς να ελευθερώσουν τους δούλους, αλλά θέλησε να τερματίσει το δουλεμπόριο, και εκείνο απαιτούσε μια μακρόχρονη πολιτική καμπάνια. Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ δεν ήταν ικανοποιημένος να ζητήσει μόνο από τους Χριστιανούς των ΗΠΑ να μην εφαρμόζουν προσωπικά τις διακρίσεις ενάντια στους μαύρους ανθρώπους, αλλά κατανοούσε ότι το έθνος χρειάζονταν έναν νόμο πολιτικών δικαιωμάτων και μία πράξη δικαιωμάτων ψήφου. Και τα δύο χρειάζονταν την ηγεσία του Λευκού Οίκου και τις ψήφους από το Κογκρέσο. Μία άλλη φίλη μου πρόσφατα μου είπε ότι αυτή είχε παρακολουθήσει την δυναμική ταινία για τον Wilberforce Amazing Grace πέντε φορές αυτόν τον χρόνο και ήταν βαθιά εντυπωσιασμένη. Ήμουν επίσης εντυπωσιασμένος όταν πρώτη φορά παρακολούθησα την ιστορία του Γουεσλιανού προσήλυτου ο οποίος έκανε τον τερματισμό της δουλείας αποστολή της ζωής του. Αλλά πάντοτε σκεφτόμουνα ότι η ταινία εστίαζε πάρα πολύ πάνω στον άνθρωπο και όχι αρκετά πάνω στο κίνημα το οποίο σάρωσε το Ηνωμένο Βασίλειο και έκανε την πολιτική νίκη εφικτή. Ομοίως, ήταν περισσότερο από την εμπνευσμένη ρητορική του Κινγκ ότι προωθήθηκε το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα. Ήταν η εκστρατεία του Μπέρμιγχαμ, τα δραματικά γεγονότα στη Σέλμα, και η πορεία προς Μοντγκόμερι ότι εστίασε την προσοχή της χώρας και οδήγησαν σε σημαντικές νομοθετικές ενέργειες. Χρειάζεται ένα κίνημα για να αλλάξει τη πολιτική. Η αλλαγή ποτέ δεν ξεκίνησε στην Ουάσιγκτον, αλλά αν ένα μαζικό ρεύμα μπορεί να οικοδομηθεί ανάμεσα σε εκατομμύρια ανθρώπους, φτάνει τελικά στην πρωτεύουσα του έθνους. Αυτό είναι αυτό που η Βίβλος μας διδάσκει. Η Γραφή αποκαλύπτει ένα Θεό δικαιοσύνης, όχι μόνο ένα Θεό φιλανθρωπίας. Λέξεις όπως η καταπίεση και η δικαιοσύνη γεμίζουν τη Βίβλο. Οι πιο συνηθισμένοι στόχοι των κρίσεων των προφητών, είναι οι βασιλιάδες, οι κυβερνήτες, οι δικαστές, οι εργοδότες, - οι πλούσιοι και οι ισχυροί που είναι επιφορτισμένοι με τις κυβερνήσεις του κόσμου, τα δικαστήρια, τις οικονομίες, τα συστήματα και τις δομές. Όταν αυτοί που είναι υπεύθυνοι κακομεταχειρίζονται τους φτωχούς και τους ευάλωτους, λένε οι Γραφές, δεν είναι απλώς αγενείς, αλλά και λανθασμένοι και άδικοι, και αυτό κάνει τον Θεό θυμωμένο. Τα θέματα που απασχολούν τις Γραφές είναι πάντα οι χήρες και τα ορφανά, οι φτωχοί και οι καταπιεσμένοι, τα θύματα των δικαστηρίων ή των αδίστακτων εργοδοτών, οι οφειλέτες των οποίων τα χρέη πρέπει να συγχωρεθούν, οι ξένοι στη γη που πρέπει να είναι ευπρόσδεκτοι. Και τα θέματα των μηνυμάτων των προφητών προς τους ισχυρούς είναι ζητήματα όπως η γη, η εργασία, το κεφάλαιο, οι δικαστικές αποφάσεις, οι πρακτικές του εργοδότη, τα διατάγματα των αρχόντων, και οι αποφάσεις των ισχυρών- όλη την ουσία της πολιτικής. Πιστεύω ότι κάνει πολύ ύποπτους εκείνους που θέλουν να ιδιωτικοποιήσουν τις περισσότερες από αυτές τις πολύ δημόσιες αποφάσεις, και οι οποίοι ισχυρίζονται ότι εμπιστεύονται την «αγορά» για να ασχοληθεί με αυτά τα πράγματα, και οι οποίοι θέλουν να αφήσουν τους ισχυρούς μόνους και τις επιχειρηματικές ελίτ χωρίς έλεγχο και να υποβιβάσουν την επίλυση της φτώχειας στην ιδιωτική φιλανθρωπία, και οι οποίοι θέλουν να μειώσουν ακόμη περισσότερο την πολιτική λογοδοσία σε εκείνους που κυβερνούν την οικονομία και την κοινωνία «κάνοντας μια κυβέρνηση τόσο μικρή που μπορεί να πνιγεί σε μία μπανιέρα», όπως περήφανα ισχυρίζονται ως στόχο τους. Το ερώτημα δεν πρέπει ποτέ να είναι ακριβώς για «μεγάλη» ή «μικρή» κυβέρνηση, αλλά μάλλον για την αποτελεσματική και έξυπνη κυβέρνηση που έχει τη δυνατότητα να κρατήσει μαζί τον πλούτο και τη δύναμη υπεύθυνους να λογοδοτούν για το κοινό καλό. [...] Υπάρχουν συστήματα και δομές που υποστηρίζουν και διαμορφώνουν τα όρια της πολιτικής ατζέντας, και το να αμφισβητήσεις τα όρια αυτά για να φτάσουμε στις αιτίες και τις πραγματικές λύσεις είναι πάντα το προφητικό έργο. Είναι πάντα κινήσεις που «αλλάζουν τον άνεμο», και μόνο μια αλλαγή στον πολιτικό άνεμο μπορεί να αλλάξει την πολιτική των πολιτικών στην Ουάσιγκτον [σημ.μεταφραστή: και στην Αθήνα, θα προσθέταμε εμείς]». Το να αγωνίζεσαι για την κοινωνική δικαιοσύνη, συνεπώς είναι η βιβλική πολιτική. Και στους καιρούς που ζούμε, δεν πρέπει ως Χριστιανοί να το ξεχνούμε όταν παίρνουμε θέσεις για την πολιτική στη πατρίδα μας. Η χριστιανική πίστη με τις αρχές της δικαιοσύνης μας καλεί να υποστηρίζουμε πολιτικές που είναι υπέρ των φτωχών και των αδυνάτων και όχι -όπως γίνεται συνήθως- υπέρ των πλούσιων και των οικονομικών ελίτ. Μανώλης Καλομοίρης 2

3 Το δικαίωμα αντίστασης στη Θεολογία της απελευθέρωσης -Του Κωνσταντίνου Β. Σκουτέρη, καθηγητή της Θεολογίας στο πανεπιστήμιο ΑθηνώνΤο δικαίωμα της αντίστασης, στη γλώσσα της θεολογίας της απελευθέρωσης, περιγράφεται ως μορφή χριστιανικής μαρτυρίας, ως ένας δυναμικός τρόπος υπάρξεως, καθημερινής δηλ. συμπεριφοράς στο εδώ και στο τώρα. Αφετηριακό σημείο για τη δικαίωση αυτής της τοποθέτησης είναι ότι η πίστη στο πρόσωπο του Χριστού, του Λυτρωτού από τις δυνάμεις του κακού, οι οποίες καταδυναστεύουν τον κόσμο, την ανθρώπινη ιστορία και αποσυνθέτουν το ανθρώπινο πρόσωπο, δέν μπορεί να είναι παρά πίστη στη δύναμη της αλήθειας εκείνης, η οποία μπορεί να συντρίβει τα δαιμονικά στοιχεία τα οποία βρίσκονται στο υπόβαθρο και στο κέντρο της σημερινής κοινωνικής πραγματικότητας. Άν η χριστιανική πίστη δέν είναι μιά αφηρημένη και ανέφικτη κοσμοθεωρία, η οποία κρίνεται ανεπαρκής να αντιμετωπίσει την παντοδυναμία του κακού, αλλά είναι ανανεωτική της ιστορίας υπόθεση, τότε η αντίσταση γίνεται, για τους οπαδούς του ευαγγελικού λόγου, τρόπος χριστιανικής παρουσίας. Πάνω σ' αυτή τη λογική η θεολογία της απελευθέρωσης οικοδόμησε την κριτική της στην "παραδοσιακή" θεολογία και εισηγήθηκε μορφές εκκλησιαστικού βίου, οι οποίες μετατοπίζουν το κέντρο βάρους από το επέκεινα στο ενθάδε. Έτσι, το ενθάδε παρουσιάσθηκε, με τη θεολογία της απελευθέρωσης, ως λυτρωτική δυνατότητα. Στήν ουσία πρόκειται για μιά νέα πρόταση που ενδιαφέρεται να στρέψει την προσοχή από τον υπερβατικό στον παρόντα κόσμο, από την αφηρημένη πίστη στο λόγο των πραγμάτων. Ο άνθρωπος μπορεί να λυτρωθεί με τη δύναμη που του εξασφαλίζει ο αποφασιστικός αυτός προσανατολισμός προς την αξία του εδώ και του τώρα. 1. Η θεολογία της απελευθέρωσης καταγράφεται ως πρόκληση κοινωνικού και θεολογικού προσανατολισμού. Πρόκειται στην ουσία για μιά νέα πρόταση θεολογίας, για μιά κίνηση, η οποία ξεκίνησε δυναμικά στη Λατινική Αμερική, στα μέσα της δεκαετίας του 1960, σφράγισε το θεολογικό και κοινωνικό ύφος της εκκλησιαστικής ζωής στη δοκιμασμένη αυτή περιοχή του κόσμου και επηρέασε αποφασιστικά τη χριστιανική νοοτροπία όχι μόνο του λεγόμενου τρίτου κόσμου, αλλά και αυτής ακόμη της αλαζονικής Ευρώπης. Αφετηρία για την ανάπτυξη αυτής της θεολογικο-κοινωνικής κίνησης υπήρξε η κοινωνικο-οικονομική κατάσταση των λαών της Λατινικής Αμερικής, η φτώχεια και ο υποσιτισμός, ως μαζικά φαινόμενα, η υποτίμηση του ανθρωπίνου προσώπου, η καταπίεση και η εκμετάλλευση του εγχώριου πληθυσμού, κάτι που βέβαια είχε αρχίσει από την περίοδο της αποικιοκρατίας, συνεχιζόταν όμως και στα μέσα του 20ού αιώνα με ποικίλες μορφές κοινωνικής και οικονομικής καταστολής. Η θεολογία της απελευθέρωσης ξεκινάει, λοιπόν, από τις ιστορικές συγκυρίες μιάς δεδομένης περιοχής και επαγγέλλεται να δώσει μιά νέα κατανόηση του Ευαγγελίου, μιάν επανερμηνεία της χριστιανικής διδασκαλίας. Πρόκειται για μιά κατοχυρωμένη επιστημονικά προσπάθεια προσέγγισης και επανεκτίμησης της χριστιανικής πίστεως επί τη βάσει των πολιτισμικών, κοινωνικών και οικονομικών δεδομένων ενός κόσμου, ο οποίος προσδιορίζεται από τις έννοιες: φτώχεια, αδικία, καταπίεση, ανελευθερία, απουσία ελπίδας. Η θεολογία της απελευθέρωσης πρόβαλε ως ελπίδα ελευθερίας. Με τον ενθουσιασμό του νεοφώτιστου οι κήρυκες της νέας αυτής θεολογίας, για λογαριασμό των πτωχών και καταφρονεμένων, άρχισαν να επεξεργάζωνται τα παραδοσιακά χριστιανικά σύμβολα, ώστε να δοθεί σ' αυτά καινούργια δυναμική, ή ακριβέστερα για να αποσυνδεθούν από μορφές συντηρητικής, αποχρωματισμένης θρησκευτικής αυτάρκειας και να επανακτήσουν την αρχική τους σφριγηλότητα, την αρχική τους σχέση με την πραγματικότητα. Θα πρέπει να αξιολογηθεί ως θετικό, για τη γένεση και την ιστορία της θεολογίας της απελευθέρωσης, το γεγονός ότι στις αρχές της δεκαετίας του 1960 πραγματοποιήθηκε η Δεύτερη Σύνοδος του Βατικανού (9 Οκτ Δεκ. 1965), μιά Σύνοδος με έκδηλη την ανανεωτική διάθεση. Ειδικώτερα το Συνταγμάτιο της Συνόδου αυτής, που αναφέρεται στη σχέση της Εκκλησίας με τον σύγχρονο κόσμο και το οποίο φέρει τον αισιόδοξο τίτλο Gaudium et Spes, περιγράφει, σε συγκεκριμένη βάση, την ευθύνη της Εκκλησίας για τα κοινωνικά προβλήματα. Είναι στην ουσία η πρώτη φορά που καταβάλλεται προσπάθεια, σε επίσημο κείμενο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, να θεωρηθεί ο άνθρωπος μέσα από το πρίσμα των κοινωνικών συντεταγμένων, αναγνωρίζεται δέ στο κείμενο αυτό η κοινωνική διάσταση της αμαρτίας. Το κακό δεν είναι αποκλειστικά προσωπική επιλογή και αστοχία, συχνά εκδηλούται και ως κοινωνικό κακό, ως κοινωνική σήψη, ως κοινωνική μάστιγα, η οποία δηλητηριάζει, διαστρέφει και αποσυνθέτει τον κοινωνικό ιστό. Η ευθύνη της Εκκλησίας δέν περιορίζεται στο να θεραπεύσει την ατομική μόνο ανηθικότητα, εξ ίσου καλείται να καταγγείλει το κοινωνικό ψέμα και την κοινωνική απάτη. Έχει την ευθύνη να επιστρατεύσει όλες τις δυνάμεις που μπορούν να δράσουν θεραπευτικά στην κοινωνική διαστροφή. Oι κατά τόπους Εκκλησίες καλούνται να αναλάβουν ενεργό δράση, να αξιοποιήσουν την γνώση των κοινωνικών επιστημών, στην κατανόηση των ιδικών συνθηκών, μέσα στις οποίες ζεί κάθε επί μέρους κοινωνία. Oι θεολόγοι επίσης έχουν την αποστολή να εντάξουν τη διδαχή τους μέσα στις ιδιαίτερες συνθήκες και να μή παραθεωρούν τα ιστορικά, οικονομικά και πολιτισμικά δεδομένα των συγκεκριμένων κοινωνιών στις οποίες αναφέρονται. Τέλος, το Gaudium et Spes διαβεβαίωνε ότι η ελευθερία κινήσεως προς αυτές τις κατευθύνσεις είναι από πλευράς Εκκλησίας πλήρως κατοχυρωμένη[1]. Oι θέσεις που προβάλλονται στο Gaudium et Spes θεωρήθηκαν από Ρωμαιοκαθολικούς θεολόγους ως έναυσμα για τη θεολογία της απελευθέρωσης. Η αλήθεια είναι ότι η Δεύτερη Σύνοδος του Βατικανού κατά κάποιο τρόπο υποχρεώθηκε κάτω από την πίεση συγκεκριμένων ιστορικών συγκυριών, να δώσει μιά αναθεωρημένη κοινωνική 3

4 ηθική. Είναι γνωστό ότι, πρίν από τη Σύνοδο του Βατικανού είχε ήδη αρχίσει στη Λατινική Αμερική μιά ένταση σχέσεων μεταξύ κληρικών, που δέν μπορούσαν να συμβιβασθούν και να ανεχθούν το κοινωνικό κακό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο ιησουίτης Juan Luis Segundo, ο οποίος πρίν ακόμη ακουσθεί η φωνή της Συνόδου προκάλεσε την ηγεσία της Εκκλησίας να μή μένει αδιάφορη μπροστά στις πολιτισμικές, πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές ιδιαιτερότητες. Ο ίδιος μάλιστα αργότερα έδωσε μιά φιλελεύθερη ερμηνεία πολλών θεολογικών θεμάτων, προσηρμοσμένη στο κοινωνικό του περιβάλλον. 2. Είναι αυτονόητο ότι όταν γίνεται λόγος για θεολογία της απελευθέρωσης υπονοείται και υποτίθεται ότι η θεολογία αυτή έχει μέσα της την έννοια της αντίστασης. Είναι μιά θεολογία αντιαυταρχική και αντιδογματική, με την τρέχουσα έννοια μια θεολογία, η οποία επιδιώκει να ανατρέψει τις καθιερωμένες κοινωνικές δομές, στο μέτρο που αυτές γίνονται μοχλοί καταπίεσης και αδικίας. Έτσι, η θεολογία της απελευθέρωσης διέπεται από ένα φρόνημα απεξάρτησης και ελευθερίας, οραματίζεται δέ και εργάζεται για να καθιερωθεί μιά νέα τάξη πραγμάτων. Η αντιαυταρχική νοοτροπία, η οποία χαρακτηρίζει τη θεολογία της απελευθέρωσης είναι βέβαια ακόμα ευκρινέστερη σε παρεπόμενα της θεολογίας της απελευθέρωσης κινήματα, όπως είναι η πολιτική θεολογία και η μαύρη θεολoγία. Το ενδιαφέρον για κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα έφερε τη θεολογία της απελευθέρωσης κοντά στον Μαρξισμό. Σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις υπήρξε συστράτευση Χριστιανών και Μαρξιστών στον αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την καταστολή της κοινωνικής και οικονομικής ανισότητας, της ανισότητας δηλ. στην κατανομή της εξουσίας και του πλούτου. Ο Μαρξισμός είχε προηγηθεί στην καταγγελία της αδικίας στη Λατινική Αμερική και είχε υιοθετήσει την πολιτική δράση και την αντίσταση ως τρόπο θεραπείας. Ενώ όμως διαπιστώνει κανείς σε ικανά σημεία σύγκλιση θεολογίας της απελευθέρωσης και Μαρξισμού, κυρίως στο επίπεδο της πράξης, θα ήταν ιστορικό λάθος να υποστήριζε ότι υπήρχε μεταξύ των δύο κινημάτων ιδεολογική σύμπτωση η κοσμοθεωριακή συγγένεια. Το γεγονός είναι ότι πολλοί από τους εισηγητές της θεολογίας της απελευθέρωσης γνώριζαν πολύ λίγα για τον Μάρξ και τον Μαρξισμό, ενώ άλλοι μελέτησαν τον Μάρξ για να τον χρησιμοποιήσουν στην κοινωνική τους ανάλυση, όπως θα έκανε κάθε κέντρο κοινωνικών επιστημών στην Ευρώπη ή στη Βόρειο Αμερική[2]. Μερικοί από τους θεολόγους της απελευθέρωσης χρησιμοποίησαν στα θεολογικά τους δοκίμια και στις αναλύσεις τους μαρξιστική γλώσσα, είναι όμως κοινά αποδεκτό ότι δέν υιοθέτησαν την μαρξιστική όραση της πραγματικότητας. Σε τελευταία ανάλυση η σχέση θεολογίας της απελευθέρωσης και Μαρξισμού δέν ήταν σχέση εσωτερική, περισσότερο ήταν μιά συνάντηση και συχνά κοινή δράση μπροστά στη Λατινοαμερικανική πραγματικότητα της υποτέλειας, της φτώχειας και της απουσίας ελπίδας. 3. Άν θελήσει να αναζητήσει κανείς τον βαθύτερο λόγο της θεολογίας της απελευθέρωσης, ασφαλώς θα φθάσει στο συμπέρασμα ότι πρίν από τη θεολογία της απελευθέρωσης είχε καλλιεργηθεί στη Δύση μιά άλλη θεολογία, η θεολογία της δουλείας. Αυτή η εξουσιαστική θεολογία, η οποία για αιώνες ήταν σύμφυτη με τη δυτική χριστιανική νοοτροπία, πέρασε και στη Λατινοαμερικανική πραγματικότητα, ως εκκλησιαστικό πιά φρόνημα, μαζί με την αποικιοκρατία. Βέβαια η ιστορία της αυταρχικής αυτής θεολογίας είναι μακρά και πολλά συμπλεκόμενα στοιχεία συνθέτουν τη φυσιογνωμία της. Άν θα επιχειρούσε πάντως κανείς μιά πρώτη αποτύπωση των ιστορικών δεδομένων, θα ξεκινούσε λέγοντας ότι οι ρίζες της βρίσκονται στους πρό του σχίσματος Ανατολής και Δύσεως χρόνους. Η εκκλησιαστική ετερότης, το σχίσμα δηλ. Ανατολής και Δύσεως, δέν είναι απλά απόρροια μιάς ενδοεκκλησιαστικής, με τη στενή έννοια, διαμάχης, αλλά υποκρύπτει και απηχεί μια ουσιαστική διαφορά φρονήματος, η οποία βρίσκεται στο υπόβαθρο αυτής της διασπάσεως. Το σχίσμα αποκαλύπτει τη διαφορά που βρίσκεται στην ίδια τη φύση και στον τρόπο της θεολογικής σκέψεως των δύο κόσμων, της Ανατολής και της Δύσεως. Oι δογματικές, συνεπώς, αποκλίσεις και οι κανονικές, λειτουργικές και θεσμικές διαφοροποιήσεις είναι τα συμπτώματα μιάς νοοτροπίας που προοδευτικά παγιώθηκε και η οποία ήταν σημαντική μιάς ενδότερης πνευματικής διαστάσεως. Το θέμα είναι ότι πρίν διασπασθεί ο Χριστιανικός κόσμος σε Δυτικό και Ανατολικό, είχε συντελεσθεί στη Δύση διάσπαση του ίδιου του ανθρώπου, στο βάθος του προσωπικού του πνεύματος. Η συνθετική κατανόηση των Ελλήνων Πατέρων, το "πράξις θεωρίας επίβασις", ο εσωτερικός δηλ. σύνδεσμος δόγματος και ήθους, άρχισε να υποχωρεί και τελικά αντικαταστάθηκε στη Δύση από μιά μονιστικά πραγματιστική αντίληψη. Αυτό σημαίνει ότι πρίν φθάσουμε στο σχίσμα είχε προηγηθεί στη Δύση η διάσταση πίστεως και πραγματικότητος. Έτσι, από την εποχή κυρίως των Καρολιδών και εξής, η δογματική παράδοση, που, κατ' επίφαση τουλάχιστο, διατηρούσε την ελληνική πατερική της φυσιογνωμία, έμεινε κατ' ουσίαν ξένη προς τη ζωή. Η προϊούσα στη λατινική Εκκλησία διάσπαση μεταξύ πίστεως και πραγματικότητος ενισχύθηκε από τη νομική διάκριση κλήρου και λαού και από την προαγωγή της λατινικής γλώσσας ως lingua sacrca. Έτσι ο λαός δέν είχε πρόσβαση στη θεολογία, που ήταν αποκλειστικό έργο και προνόμιο του κλήρου. Το δόγμα παρέμεινε μια ανέφικτη θεωρητική έννοια, καθ' εαυτήν και δι' εαυτήν, απόλυτα ξένη προς τη ζωή και τα καθημερινά πράγματα. Στο σχολαστικό ειδικώτερα μεσαίωνα, η χριστιανική ευσέβεια παίρνει μιά κατεύθυνση που βεβαιώνει αυτή την αλλοτρίωση. Πνευματική επιδίωξη του ανθρώπου είναι να γίνει δια της θρησκείας ό,τι δέν είναι στην πράξη. Αυτό μπορεί να το επιτύχει μ' ένα και μοναδικό τρόπο. Με την απόλυτη υποταγή του σ' αυτό που υπαγορεύει η εκκλησιαστική ιεραρχία. Εδώ η Εκκλησία εμφανίζεται εξουσιαστικά και κατά συνέπειαν αντιθετικά προς τον άνθρωπο. Χωρίς αρχικά και η ίδια να το αντιληφθεί, στη συνέχεια όμως ενσυνείδητα, η λατινική Εκκλησία έγινε φορέας και εκφραστής της ρωμαϊκής κυριαρχικής νοοτροπίας. Οργανώθηκε διοικητικά κατά τέτοιο τρόπο, ώστε η αυτοτέλειά της να είναι απαραβίαστη. Η ισχύς και η αυθεντία της υπήρξαν προέκταση και κατ' εικόνα της κρατικής δυνάμεως. 4

5 Αυτό είχε σάν συνέπεια τη δημιουργία εντάσεως και συχνά ρήγματος μεταξύ Εκκλησίας και λαού. Η σχέση της Εκκλησίας και των πιστών ήταν σχέση αντιπαλότητας περισσότερο, παρά αρμονικής αμοιβαιότητας. Δέν είναι του παρόντος να μπούμε σε λεπτομέρειες η να καταθέσουμε ιστορικές αποδείξεις, ενδεικτικά μόνο σημειώνουμε οτι στη Γαλλική επανάσταση ο λαός στράφηκε εξ ίσου εναντίον του κράτους και εναντίον του κλήρου, που είχε γίνει άλλης μορφής κράτος. Η επισυμβάσα τον 16ο αιώνα Μεταρρύθμιση ήλθε σάν κίνηση εξόδου από τον λατινικό συγκεντρωτισμό. Πρόκειται για την πρώτη μεγάλη ενδοεκκλησιαστική αντίσταση στη Δύση, η οποία αναμφίβολα σφράγισε το μέλλον του δυτικού Χριστιανισμού. Τόσο ο Λούθηρος όσο και ο Καλβίνος αναγνώρισαν το δικαίωμα της αντίστασης ως ευαγγελική επιταγή. Η κριτική στη ρωμαϊκή αυθαιρεσία, στη θεσμοθετημένη ισχύ, στην υποταγή του λαού του Θεού στην αντικειμενικά αποδεδειγμένη αυθεντία του δόγματος, δέν ήταν παρά προσπάθειες για να απαλλαγεί ο κόσμος από την ολοκληρωτική νοοτροπία του σχολαστικισμού και του εκκλησιαστικού συγκεντρωτισμού. Άν δούμε κριτικά την όλη μεταρρυθμιστική προσπάθεια, θα πρέπει να πούμε ότι το κίνημα δέν δικαίωσε τελικά τις προθέσεις των υποκινητών του. Η αδυναμία των μεταρρυθμιστών να έλθουν σε ζωντανή και άμεση επικοινωνία με τον Ορθόδοξο κόσμο, προφανώς λόγω των ιστορικών συγκυριών, ήταν ίσως ο λόγος της κατ' ουσίαν μή επιτυχίας του μεταρρυθμιστικού πειράματος. Το θέμα είναι ότι το μεταρρυθμιστικό κήρυγμα παρέμεινε εν πολλοίς ατελέσφορο, αφού στηρίχθηκε σε μιά ατομοκεντρική οντολογία. Ο Προτεσταντισμός, κάτω από την πίεση της επιτακτικής ανάγκης για ελευθερία της συνειδήσεως, έχασε τελικά τη χριστιανική διάσταση της κοινωνίας[3]. 4. Η θεολογία της απελευθέρωσης είναι εξ ίσου κριτική στον ρωμαιοκαθολικό συγκεντρωτισμό και στην προτεσταντική διάσπαση και αποκέντρωση. Αντιδρά τόσο στην κατευθυνόμενη συλλογική θρησκευτικότητα, όσο και στην απολυτοποίηση του ανθρωπίνου υποκειμένου και μάχεται για την αλλαγή των κοινωνικών δομών που υποθάλπουν είτε τη μαζοποίηση είτε τον ατομοκεντρισμό. Η κριτική όμως στάση της θεολογίας της απελευθέρωσης δέν περιορίζεται μόνο στο εκκλησιολογικό πεδίο, εκτείνεται εξ ίσου και στο θεολογικό και πολιτισμικό ιμπεριαλισμό. Είναι γνωστό ότι, τόσο η ρωμαιοκαθολική παράδοση όσο και οι Προτεσταντικές Ομολογίες καλλιέργησαν μιάν "ευρωπαϊκή" θεολογία, η οποία στηρίχθηκε στις ευρωπαϊκές πολιτισμικές αρχές. Η ευρωπαϊκή αυτή θεολογία, με την πολιτισμική υποδομή και επένδυσή της έγινε εξαγώγιμο προϊόν. Έτσι σ' όλον τον κόσμο προωθήθηκε μιά θεολογία, η οποία τελικά δέν ανταποκρινόταν στις κοινωνικές και πολιτισμικές καταβολές των λαών, στους οποίους απευθυνόταν. 'Ηταν μιά θεολογία ξένη, που αγνοούσε τις επί μέρους ιδιαιτερότητες και τα πολιτισμικά δεδομένα των ανθρώπων που ζούσαν έξω από τον ευρωπαϊκό χώρο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται για μιά θεολογία εκ των άνω, η οποία δύσκολα μπορούσε να συναντήσει τον κόσμο και να προσαρμοσθεί στις πραγματικές ανάγκες του περιβάλλοντος, στο οποίο προσφερόταν. 'Ηταν μιά θεολογία, η οποία ξεκινούσε ως θεωρητικό σύστημα και φιλοδοξούσε, παραθεωρώντας ή και αγνοώντας την ιστορική και πολιτισμική συνάφεια, να κατευθύνει, με τον ένα ή τον άλλον τρόπο, τη ζωή του κόσμου. Σε πολλές περιπτώσεις η θεολογία αυτή υπήρξε προπομπός συμφερόντων, συχνά ταυτίσθηκε με ιδιοτελείς κρατικές επιδιώξεις και με την αποικιοκρατία, οπωσδήποτε δέ εξέφραζε μιάν αυτοπεποίθηση και υπέκρυπτε κάποιο σύμπλεγμα υπεροχής αυτών που την καλλιεργούσαν[4]. Οι εισηγητές της θεολογίας της απελευθέρωσης πιστεύουν ότι κάθε γλώσσα, κάθε πνευματική αντίληψη και κάθε θεολογία είναι επηρεασμένη από τις δυνάμεις οι οποίες διέπουν τις κοινωνίες στις οποίες τα πνευματικά αυτά φαινόμενα αναπτύσσονται. Υπ' αυτήν την έννοια η ευρωπαϊκή θεολογία είναι επηρεασμένη από την ευρωπαϊκή κοινωνική πραγματικότητα. Μεταφύτευσή της, συνεπώς, σ' έναν άλλο κοινωνικό χώρο είναι άνευ νοήματος, υποκρύπτει πνευματικό ιμπεριαλισμό ή ιδιοτέλεια. Ο αγώνας των θεολόγων της απελευθέρωσης επικεντρώνεται ακριβώς σ' αυτό, στο να απαλλάξει τον θεολογικό λόγο και τη θεολογική σκέψη της Λατινικής Αμερικής από την ευρωπαϊκή τους κηδεμονία. 5. Αυτό μπορεί να γίνει άν ξεκινήσει κανείς από τα ιδιαίτερα κοινωνικά δεδομένα, στα οποία υπάρχει και κινείται, και δεί τις θεολογικές αλήθειες όχι αποκομμένες και απομονωμένες, αλλά μέσα σ' αυτά. Άν η ευρωπαϊκή θεολογία κινήθηκε σε μιά διαλεκτική, ακριβέστερα αντιθετική κατεύθυνση μεταξύ θεωρίας και πράξεως, αναγνωρίζοντας τη θεωρία και τον στοχασμό ως κρηπίδα της θεολογίας, οι θεολόγοι της απελευθέρωσης σταθερά προβάλλουν την πράξη ως αφετηριακό σημείο της θεολογίας. Εδώ έχουμε μιά καινούργια μεθοδολογία, μιά πρόταση θεολογικής εργασίας η οποία στηρίζεται στο δικαίωμα του φτωχού και στην πράξη ("the option for the poor and praxis")[5]. Θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι οι έννοιες "δικαίωμα του φτωχού" και "πράξη" είναι έννοιες αλληλένδετες και προφανώς κλειδιά για την κατανόηση της θεολογίας της απελευθέρωσης. Η θεολογία αυτή δέν ξεκινάει από δογματικές διατυπώσεις η γενικώτερες αφηρημένες θεολογικές αρχές, η μόνη, αναγκαία όμως, προϋπόθεσή της είναι το δικαίωμα του φτωχού και η δράση. Η υποχρέωση της Εκκλησίας για τα δικαιώματα των φτωχών δέν δηλώνει μόνο μιά ποιμαντική πράξη, γίνεται συγχρόνως η βάση μιάς γνώσεως. Άν είναι σωστό ότι κάθε γνώση και κάθε ιδεολογία έχει μιά συγκεκριμένη αφετηρία, για τη θεολογία της απελευθέρωσης αφετηρία του θεολογικού λόγου είναι η κοινωνική πράξη, η οποία αποσκοπεί στην απελευθέρωση του φτωχού και του καταπιεσμένου. Η πράξη αυτή δέν εξαντλείται σε μορφές φιλανθρωπίας, μικροπρόθεσμης δηλ. θεραπείας του κακού, αλλά είναι έργο για την αλλαγή των κοινωνικών δομών, αποβλέπει μακροπρόθεσμα στην εξασφάλιση των δικαιωμάτων των φτωχών με τη μεταστοιχείωση της κοινωνίας. Η ευθύνη για πράξη δέν μπορεί να είναι στεγανά ιδιωτική προσπάθεια, στην ουσία πρόκειται για υποχρέωση της χριστιανικής κοινωνίας. Το συλλογικό αυτό έργο, ως έκφραση της πίστεως και της χριστιανικής ζωής και ελπίδας, γίνεται το θεμέλιο πάνω στο οποίο οικοδομείται και υψώνεται η θεολογική σκέψη και ο στοχασμός. Η πράξη προηγείται και γίνεται το θεμέλιο για τη θεωρία. 5

6 6. Με βάση αυτή την αρχή η θεολογία της απελευθέρωσης αναφέρεται σε τέσσερα μείζονα θεολογικά θέματα. Το πρώτο αφορά στο πρόσωπο και στο έργο του Χριστού[6]. Στη θεολογία της απελευθέρωσης οι πράξεις του Ιησού κατανοούνται ως αποκαλυπτικά της πραγματικότητας του Θεού δεδομένα. Ο Θεός και η θέλησή του φανερώνονται όχι από μια ανέφικτη φιλοσοφική διδασκαλία, αλλά μέσα από το έργο του Χριστού. Στην Καινή Διαθήκη ο Ιησούς περιγράφεται ως το πρόσωπο που έχει την αποστολή να φανερώνει έμπρακτα τη βούληση του Θεού Πατέρα και αυτό συνεπάγεται στήριξη όλων εκείνων που βρίσκονται στο περιθώριο της κοινωνικής αποδοχής. Το έργο του Χριστού είναι προσωπική αδιάκοπη συμπαράσταση των "ελαχίστων" αδελφών, όπου κι άν αυτοί ανήκουν. Ό,τι μπορεί να λεχθεί, με βάση την Καινή Διαθήκη, για τον ιστορικό Ιησού, τον Ιησού της Ναζαρέτ, συνδέεται άμεσα με την αποστολή και το ενδιαφέρον Του για το δικαίωμα όλων εκείνων που βρίσκονται υπό κοινωνική πίεση. Το δεύτερο θεολογικό θέμα που απασχόλησε τη θεολογία της απελευθέρωσης είναι η έννοια Εκκλησία. Η Εκκλησία εδώ κατανοείται όχι αποκλειστικά, ως μιά κλειστή δηλ. κοινωνία. Ούτε εκκλησιοκεντρισμός ούτε εκκλησιομονισμός συμβιβάζεται με τις αρχές και τη νοοτροπία της θεολογίας της απελευθέρωσης. Η Εκκλησία προσδιορίζεται πάντα σε σχέση με τον κόσμο, και στο μέτρο που μπορεί να είναι ανανεωτικός παράγων στη ζωή του κόσμου[7]. Κόσμος και Εκκλησία νοούνται συνθετικά, περιχωρεί η μιά διάσταση στην άλλη. Στο ερώτημα γιατί υπάρχει η Εκκλησία, θα δοθεί η απάντηση: για τον κόσμο. Αυτή η αναφορά στον κόσμο αρχίζει από το έργο του Χριστού και δικαιώνει την ιστορική Εκκλησία[8]. Άν χαθεί αυτή η σχέση με την πραγματικότητα του κόσμου, η Εκκλησία στερείται της καθολικότητάς της και υποβαθμίζεται σε μιά χωρίς προοπτική κοινωνία. Η Εκκλησία βασικά νομιμοποιεί την ύπαρξή της μέσα από τον αγώνα για τη λύτρωση του κόσμου από όλα εκείνα τα δεινά που έχει συσσωρεύσει η οικονομική, κοινωνική και πολιτική αυθαιρεσία. Η αντίσταση στις δυνάμεις του κακού που καταδυναστεύουν τον κόσμο και συνθλίβουν τους αδύνατους είναι πρωταρχική ευθύνη και αποστολή της Εκκλησίας. Με βάση αυτή τη θεμελιώδη αρχή η θεολογία της απελευθέρωσης επανερμηνεύει όλες τις ιδιότητες της Εκκλησίας, τα μυστήρια και την εκκλησιαστική διακονία. Ιδιαίτερα τα μυστήρια και η διακονία, λιγότερο κατανοούνται ως τρόποι συμμετοχής στην Εκκλησία και περισσότερο ως στοιχεία της δυναμικής της Εκκλησίας και της ευθύνης της να μεταγγίσει στον κόσμο τις αξίες της δικαιοσύνης, της ισότητας και ελευθερίας, τις αλήθειες δηλ. που αποκαλύφθηκαν από τον Χριστό. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η κάθε τοπική Εκκλησία έχει την υποχρέωση να κατευθύνει τους πιστούς της κατά τέτοιο τρόπο, ώστε όλοι να ζούν μιά ζωή που θα είναι συνεχής πίεση προς την αδικία και παράγων μεταμορφώσεως της κοινωνικής πραγματικότητας προς την κατεύθυνση της δικαιοσύνης και της αδελφότητας. Όλοι οφείλουν να αγωνισθούν για το δικαίωμα του φτωχού ο πλούσιος με τη γενναιοδωρία και την ανιδιοτέλειά του, ο φτωχός με τη συμπαράστασή του στο φτωχό και σ' αυτόν που είναι ακόμα φτωχότερος απ' αυτόν"[9]. Έτσι καλλιεργήθηκε από τη θεολογία της απελευθέρωσης μιά δυναμική και επιθετική πνευματικότητα. Αυτό είναι το τρίτο θεολογικό θέμα, στο οποίο έδωσαν βαρύτητα οι εισηγητές της θεολογίας της απελευθέρωσης. Η γνήσια χριστιανική πνευματικότητα δέν μπορεί να εγκλωβίζεται και να εξαντλείται σε μιά εσωτερική ατομοκεντρική ευσέβεια. Μιά πνευματικότητα εσωστρεφής, στερημένη από την κοινωνική της αναφορά, δέν μπορεί να είναι καρπός του Πνεύματος. Για τη θεολογία της απελευθέρωσης πνευματικότητα είναι τρόπος βίωσης του Ευαγγελίου στον κόσμο, μέσα στις συνθήκες και στη σημερινή κοινωνική αβεβαιότητα. Αυτή η πνευματικότητα είναι πρωτίστως στράτευση κατά των δυνάμεων του κακού και στηρίζεται στην αλληλεγγύη και στην κοινωνική ανθρωπολογία. Η αφετηρία της βέβαια βρίσκεται στο κοινωνικό έργο του Χριστού, το οποίο έχουν την ευθύνη να μεταφέρουν, με την ενίσχυση του Αγίου Πνεύματος, στο εδώ και στο τώρα, όσοι αναγνωρίζουν τη σημασία και τη μεταμορφωτική του δύναμη. Η ευαγγελική αρχή ότι ο άνθρωπος μπορεί να ενωθεί με το Θεό μέσω του "πλησίον", και το γεγονός ότι ο πλησίον κατανοείται στο πλαίσιο της κοινωνικής πραγματικότητας, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι κοινωνικοί αγώνες είναι πνευματική δραστηριότης, η οποία οδηγεί στο Θεό. Μ' αυτά τα δεδομένα η αντίσταση στις δυνάμεις του κοινωνικού κακού και η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των αδυνάτων αποκτούν μιάν ιερότητα. Το δικαίωμα αντίστασης δέν δηλώνει απλώς κοινωνική συμπεριφορά, ούτε αναγνωρίζεται ως ηθική παραίνεση, πρωτίστως είναι πνευματικό έργο, εκφράζει την εσωτερική ευαισθησία του πιστού μπροστά στο δράμα της ανέχειας και της συντριβής του ανθρωπίνου προσώπου. Η εσχατολογία, τέλος, είναι το τέταρτο ενδιαφέρον θέμα που προβάλλει η θεολογία της απελευθέρωσης. Η διδασκαλία για τα έσχατα εκφράζεται και εδώ με τη βιβλική, συμβολική έννοια της βασιλείας του Θεού. Η βασιλεία του Θεού συνιστά μιά δυναμικά συντελουμένη κρίση του κόσμου, είναι ένας νέος τρόπος υπάρξεως και σχέσεως που αποκαθιστά τον κόσμο και τον άνθρωπο στις διαστάσεις μιάς νέας τάξεως. Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι η βασιλεία του Θεού, ως αναμενομένη εσχατολογική παρουσία, είναι συνυφασμένη με τις ιστορικές προκλήσεις της σημερινής εποχής. Η βασιλεία του Θεού, συνεπώς, έχει όλη τη ριζοσπαστική δυναμική του κόκκου σινάπεως. "Ομοία εστίν η βασιλεία του Θεού κόκκω σινάπεως, όν λαβών άνθρωπος έσπειρεν εν αγρώ αυτού ό μικρότερον μέν εστι πάντων τωνσπερμάτων, όταν δε αυξηθή μείζον των λαχάνων εστί και γίνεται δένδρον, ώστε ελθείν τα πετεινά του ουρανού και κατασκηνούν εν τοις κλάδοις αυτού" (Ματθ. 13: 31-32). Τοιουτοτρόπως η πορεία προς τα έσχατα δέν υποκρύπτει μοιρολατρεία, αλλά διαγράφεται με την ελευθερία του ανθρώπου. Άν η ανθρώπινη συμπεριφορά δέν συμβάλει στην εσχατολογική ολοκλήρωση και πληρότητα, τότε όχι μόνο η ελευθερία αλλά και αυτή ακόμα η ύπαρξη του ανθρώπου χάνει το νόημά της. Η εσχατολογία μ' άλλα λόγια δέν αναστέλλει τη δυναμική της ελευθερίας, αντίθετα της δίνει προοπτική αισιοδοξίας και νίκης[10]. 6

7 Αυτό σημαίνει ότι η εσχατολογική κοινωνία είναι άμεσα δεμένη με το εκάστοτε εδώ και τώρα. Αρχίζει και προετοιμάζεται μέσα στις ιστορικές συγκυρίες. Σ' αυτό το πλαίσιο μπορούμε να κατανοήσουμε τους λόγους του Χριστού: "η βασιλεία των ουρανών βιάζεται και βιασταί αρπάζουσιν αυτήν" (Ματθ. 11: 12). 7. Στην προσπάθειά μας να δούμε τις διαστάσεις του δικαιώματος της αντίστασης, στα πλαίσια ασφαλώς της θεολογίας της απελευθέρωσης, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η αντίσταση, ως δικαίωμα και ως ιστορική αξίωση, δέν εμφανίζεται στεγανά ως ηθικό αίτημα, το οποίο εξαντλείται στην πολιτικοκοινωνική αλλαγή και το οποίο αξιολογείται με κριτήρια αποτελεσματικότητας. Θεολογία της απελευθέρωσης και δικαίωμα αντίστασης δέν είναι παράλληλες η έστω αλληλοσυμπληρούμενες έννοιες, μάλλον είναι δυό ονόματα που προσδιορίζουν την ίδια μέθοδο και την ίδια πράξη. Η θεολογία της απελευθέρωσης είναι το δικαίωμα για αντίσταση και για δημιουργική δράση. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο. Είναι ο λόγος και η πράξη για λογαριασμό των κοινωνικών ομάδων που ηθελημένα αγνοούνται από το σύστημα, αλλά και του συγκεκριμένου περιθωριακού, του φτωχού, του ηθικά και κοινωνικά καταπιεσμένου, του ανθρώπου χωρίς καμμιά δυνατότητα και ελπίδα. Το δικαίωμα της αντίστασης και η θεολογία της απελευθέρωσης είναι, λοιπόν, περιχωρούμενες έννοιες. Αυτό σημαίνει ότι δέν νοείται θεολογία της απελευθέρωσης χωρίς την αντίσταση και τον αγώνα, ούτε πάλι νοείται αντίσταση η οποία δέν αφορά στην απελευθέρωση. Η θεολογία της απελευθέρωσης προϋποθέτει ασφαλώς την ύπαρξη και την παρουσία του Θεού στα δρώμενα της ιστορίας, και το δικαίωμα αντίστασης, στη χριστιανική του κατανόηση, υποθέτει έξ ίσου την παρουσία του Θεού στην όποια προσπάθεια για τη δικαιοσύνη, την ειρήνη και την ακεραιότητα του ανθρωπίνου προσώπου και της δημιουργίας. 8. Μέσα απ' αυτή τη θεώρηση μπορούμε να προχωρήσουμε στην καταγραφή ορισμένων προτεραιοτήτων και μορφών αντίστασης[11] : (α) Αντίσταση στο πολιτισμικό μονοπώλιο Η θεολογία της απελευθέρωσης αναγνωρίζει το αναφαίρετο δικαίωμα των λαών να θεμελιώνουν τη ζωή και την ύπαρξή τους πάνω στις ιδιάζουσες πολιτισμικές τους αξίες. Μέσα απ' αυτές τις πολιτισμικές αξίες καλλιεργείται η πνευματικότης και αναπτύσσεται η φυσιογνωμία του κάθε λαού, η οποία ακριβώς προσδιορίζεται από τα ιδιαίτερα εκείνα στοιχεία της παραδόσεώς του. Όταν ο Χριστιανισμός της Μεσογείου η του Βορειο-ατλαντικού περιβάλλοντος μεταφέρθηκε σ' άλλα μέρη του κόσμου, μεταφέρθηκε με τα ιδιάζοντα πολιτισμικά του στοιχεία και με την επένδυση μιάς πνευματικής παραδόσεως που ανταποκρινόταν στην ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου χώρου από τον οποίο προερχόταν. Αυτή η πολιτισμική κληρονομιά, η ευρωπαϊκή άς πούμε παράδοση, ήταν φυσικό να μή μπορεί να είναι οικουμενική κληρονομιά, έστω κι άν πολλοί την παρουσίασαν ως αγαθό καθολικής σπουδαιότητος. Πρωταρχικό μέλημα της θεολογίας της απελευθέρωσης είναι η αντίσταση στή νοοτροπία, η οποία αναγνωρίζει τον δυτικοευρωπαϊκό τρόπο χριστιανικής συμπεριφοράς και θεολογίας ως μοντέλο οικουμενικής σπουδαιότητος. Μιά τέτοια αντίληψη υποτιμά ή και παραθεωρεί εντελώς τις πολιτισμικές αξίες, οι οποίες γεννήθηκαν σε χώρους μή ευρωπαϊκής επιρροής. Χαρακτηριστικά έχει τονισθεί από ασιάτες χριστιανούς ότι οι ευρωπαίοι ιεραπόστολοι μάς έφεραν το σπόρο του Ευαγγελίου. Μαζί όμως με το σπόρο έφεραν και το χώμα, μέσα στο οποίο φύτεψαν το σπόρο. Καί μαζί με το χώμα έφεραν και τη γλάστρα μέσα στην οποία έβαλαν το χώμα και το σπόρο. Έτσι ο Χριστιανισμός δέν ρίζωσε σε καινούργιο έδαφος, για να δώσει τους ανάλογους καρπούς[12]. Η θεολογία της απελευθέρωσης διακηρύσσει ότι κάθε ομάδα ανθρώπων έχει τα πολιτισμικά της δικαιώματα και δρά μέσα στο δικό της πλαίσιο. Η ευθύνη της θεολογίας της απελευθέρωσης είναι ακριβώς να αντισταθεί στην πολιτισμική ισοπέδωση. Η ισοπέδωση αυτή δέν οδηγεί στη ζωή αλλά στο θάνατο. Ο στόχος της θεολογίας της απελευθέρωσης είναι να ενισχύει κάθε προσπάθεια θεολογικού στοχασμού και χριστιανικής εκφράσεως, η οποία θα στηρίζεται στις επί μέρους πολιτισμικές παραδόσεις. Αυτές οι παραδόσεις μπορεί να γίνουν αφετηρία μιάς ανανεωμένης κατανοήσεως του ευαγγελικού λόγου. Ειδικότερα η αντίσταση στο πολιτισμικό μονοπώλιο μπορεί να εκδηλώνεται με θετικό τρόπο, με την ενίσχυση πχ προγραμμάτων που επιδιώκουν προβολή τοπικών πολιτισμικών συνηθειών, με τη σοβαρή προσπάθεια, ώστε πολιτισμικά στοιχεία να μπούν στην εκκλησιαστική λατρεία, ακόμα με την αξιοποίηση της τέχνης, του θεάτρου, της μουσικής και της ζωγραφικής, όπως επίσης και με τη χρησιμοποίηση των συγχρόνων μέσων επικοινωνίας, τα οποία μπορεί να λειτουργήσουν σάν μνήμη του πολιτισμικού πλούτου και να συνδράμουν αποφασιστικά στη διατήρηση του συνδέσμου παρόντος και παρελθόντος. Η αντίσταση όμως στην πολιτισμική κηδεμονία δέν εξαντλείται στις θετικές προτάσεις. Συχνά η θεολογία της απελευθέρωσης εισηγείται δυναμική αντιπαράθεση, ιδιαίτερα μάλιστα όταν ο πολιτισμικός ιμπεριαλισμός οδηγεί και σε άλλα επακόλουθα, τα οποία καταστρέφουν την ίδια τη ζωή. Δειγματοληπτικά θα μπορούσε να αναφερθούν εδώ οι αγώνες πολλών ομάδων ιθαγενών για επανάκτηση της γής τους. Η γή δέν αποτελεί γι' αυτούς ένα αντικείμενο χρήσεως, ούτε είναι αξιοποιήσιμο ιδιοκτησιακό στοιχείο, έχει μιάν ιερότητα, πρόκειται για τη μητέρα γή, για την πηγή της ζωής. Η γή, λοιπόν, συνδέεται άμεσα με τις γενικότερες πολιτισμικές τους αξίες. Κάθε συνεπώς προσπάθεια για επανάκτηση της γής αξίζει κάθε υποστήριξη γιατί έχει τον βαθύτερο κοινωνικό λόγο της. Πολύ περισσότερο γιατί άν η γή γίνει εμπορεύσιμο αγαθό, τότε άλλου είδους περιβαλλοντικά προβλήματα αναφύονται. Η οικολογική καταστροφή στον Αμαζόνειο καταγράφεται ως συνέπεια μιάς νοοτροπίας, η οποία παραθεωρεί τις πολιτισμικές αξίες και δίνει προτεραιότητα στην ανεξέλεγκτη "αξιοποίηση" του φυσικού πλούτου. 7

8 (β) Αντίσταση στη θεσμοποιημένη εκκλησιαστική συντήρηση Είναι γνωστό ότι ένας από τους βασικούς στόχους της θεολογίας της απελευθέρωσης είναι να σπάσει την τυποποιημένη θρησκευτικότητα, την υποβάθμιση δηλ. του εκκλησιαστικού βίου σε αφηρημένη θρησκευτική ιδεολογία και σε υποκειμενική χρησιμοθηρική ηθική, άσχετη από την ευρύτερη ίστορικο-κοινωνική πραγματικότητα. Μιά στεγανή εκκλησιαστική αντίληψη που περιόριζε την προσωπική ελευθερία και καθιέρωνε ως τρόπο χριστιανικής ζωής τη θρησκευτική ομοιομορφία ήταν για τη θεολογία της απελευθέρωσης υποτίμηση του ευαγγελικού μηνύματος. Ο ευαγγελικός λόγος είναι στη φύση του δυναμικός και αποσκοπεί όχι μόνο στην προσωπική βελτίωση, αλλά και στην εξάλειψη των κοινωνικών πληγών. Όταν η Εκκλησία χάνει την κοινωνική της αποστολή και συμβιβάζεται με τη νοοτροπία του κόσμου, χάνει την αυθεντικότητά της, τότε συμβαίνει αυτό που ονομάζουμε εκκοσμίκευση. Η αντίσταση σε μιά συμβιβαστική θεολογία και σε μιά εκκλησιαστικότητα θεσμικών συμβάσεων κατανοήθηκε από τους εισηγητές της θεολογίας της απελευθέρωσης ως ιστορικό χρέος, για να μπορέσει η Εκκλησία να ξαναβρεί τη γνήσια κοινωνική της διάσταση. Για να είναι η Εκκλησία κοινωνία, έμπρακτη φανέρωση της ευαγγελικής αλήθειας, χρειάζεται να ελευθερωθεί απ' όλα τα κοσμικά στοιχεία που την υποβιβάζουν σ' ένα απλό institutio. Η αντίσταση προς αυτή την κατεύθυνση δέν είναι πάντα εύκολη, γιατί συχνά η εκκλησιαστική ιεραρχία συμπορεύεται με τις παντοδύναμες δυνάμεις της πολιτείας, στηρίζεται στην υποστήριξη της πολιτείας και εν πάση περιπτώσει έχει υιοθετήσει μια συμπεριφορά, η οποία ανακλά τις καθιερωμένες κοινωνικές δομές, μέσα στις οποίες και η ίδια η Εκκλησία λειτουργεί. Η αντίσταση εδώ παίρνει τον χαρακτήρα του αγώνα για αλλαγή νοοτροπίας, για απεγκλωβισμό της Εκκλησίας από την αυτάρκεια που της εξασφαλίζει η θεσμοποίηση. Η προσπάθεια για την αλλαγή νοοτροπίας περνάει από την κριτική και την οργανωμένη δράση. Η αντίσταση της θεολογίας της απελευθέρωσης, προς το εκκλησιαστικό κατεστημένο, όχι σπάνια αντιμετώπισε την αντίδραση της ιεραρχίας. Σε ικανές πάντως περιπτώσεις στελέχη της ιεραρχίας υιοθέτησαν τις αρχές και ταυτίσθηκαν με τα οράματα της ανανέωσης. Σε γενικές γραμμές η θεολογία της απελευθέρωσης εμφανίσθηκε σάν μιά κίνηση για εκ των ένδον ανανέωση της εκκλησιαστικής ζωής. Η αντίσταση σπάνια οδήγησε σε ρήξη κατά βάσιν η βούληση των εισηγητών της απελευθέρωσης ήταν να επιτευχθεί μιά επανατοποθέτηση της Εκκλησίας στα τρέχοντα κοινωνικά προβλήματα. Η θεολογία της απελευθέρωσης υπήρξε μιά σταθερή υπόμνηση ότι η Εκκλησιά οφείλει να αγωνισθεί υπεύθυνα για το "δικαίωμα του φτωχού". (γ) Η αντίσταση στο κοινωνικο-πολιτικό κατεστημένο ως μορφή χριστιανικής μαρτυρίας Στο πλαίσιο του κοινωνικο-πολιτικού οικοδομήματος η θεολογία της απελευθέρωσης κατενόησε την αποστολή της ως σταθερή και επίμονη πίεση στο υπάρχον σύστημα. Η πίεση αυτή στα ισχύοντα, και ως επί το πλείστον άδικα, οικονομικο-κοινωνικά και πολιτικά δεδομένα παίρνει τον χαρακτήρα μαρτυρίας και προφητικού χρέους. Πρόκειται στην ουσία για την κατάθεση ενός νέου οράματος που αποβλέπει σε μιά αληθινά ελεύθερη κοινωνία. Το προφητικό αυτό όραμα προσδιορίζεται από την ελληνική έννοια "ουτοπία". Αυτό που δέν μπορεί να υπάρξει "εν τόπω", το μή επιδεκτικό πραγματοποιήσεως, μπορεί να γίνει με την αντίσταση. Η αντίσταση ως σταθερή χριστιανική μαρτυρία, έχει την ισχύ να μεταφέρει την εσχατολογική ελπίδα, περί της ελευθερίας των τέκνων του Θεού, στο παρόν. Η ουτοπία εδώ δηλώνει τη δύναμη της μαρτυρίας, η οποία μπορεί να μετατρέπει σε ελπίδα την εσχατολογική προσδoκία. Στα όρια του κοινωνικο-πολιτικού οικοδομήματος η αντίσταση πραγματοποιείται απο τους καταπιεσμένους. Οι καταπιεσμένοι είναι οι πρωταγωνιστές της, αυτοί που μπορούν να επιτύχουν το ανέφικτο. Γενικά η θεολογία της απελευθέρωσης εμφορείται απο την αισιόδοξη αντίληψη ότι η επίμονη πίεση μπορεί να ελευθερώσει την κοινωνία από σχήματα και αυταπάτες που έχουν καθιερώσει τα συστήματα της εξουσίας[13]. Το ερώτημα βέβαια είναι μέχρι πού φτάνει η πίεση και η αντίσταση. Ποιά είναι τα όριά της; Υιοθετείται από τη θεολογία της απελευθέρωσης η βία; Από τη μελέτη των πηγών δέ βρίσκω μιά ανοιχτή κατάφαση στη βία, κάτι που ως γνωστό εντοπίζει κανεις στην πολιτική ή στη μαύρη θεολογία. Το βέβαιο πάντως είναι ότι η αφοσίωση αυτών που έχουν τάξει τον εαυτό τους στο προφητικό έργο και στη μαρτυρία της αντίστασης φτάνει μέχρι τα έσχατα όρια. Συχνά έχει τονισθεί, από τους οραματιστές της απελευθέρωσης, ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι να δώσουμε τα πάντα, κι αυτήν ακόμα τη ζωή μας, για να γίνει πραγματικότητα η κοινωνία της αξιοπρέπειας, του δικαίου και της ζωής. Κλείνω την προσπάθειά μου να παρουσιάσω το δικαίωμα της αντίστασης στη θεολογία της απελευθέρωσης μ' ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο των αδελφών Boff, που νομίζω αποτυπώνει το ήθος, τις προσδοκίες, αλλά και τον ιδεαλισμό αυτών που δημιούργησαν και αγωνίσθηκαν να κρατηθεί, παρά τις αντιξοότητες, η κίνηση της απελευθέρωσης. Το απόσπασμα αυτό είναι σχόλιο στον στίχο της Αποκαλύψεως: "Και είδον ουρανόν καινόν και γήν καινήν... και την πόλιν την αγίαν Ιερουσαλήμ καινήν είδον καταβαίνουσαν εκ του ουρανού". " Η αγία πόλη, η νέα Ιερουσαλήμ, η εκ του ουρανού καταβαίνουσα" (Αποκ. 21: 2-3), μπορεί να ιδρυθεί στη γή μόνο όταν άνδρες και γυναίκες με πίστη και πάθος για το Ευαγγέλιο, ενωμένοι μεταξύ τους, με πείνα και δίψα για δικαιοσύνη, δημιουργήσουν τις αναγκαίες ανθρώπινες και υλικές προϋποθέσεις γι' αυτό. Τότε η γή δέν θα είναι η ίδια γή, ούτε ο ουρανός θα είναι ο ίδιος ουρανός θα υπάρχει καινούργιος ουρανός και καινούργια γή. Η παληά γή με τις καταπιέσεις της θα παρέλθει. Η νέα γή θα είναι δώρο του Θεού και καρπός του ανθρώπινου αγώνα. Ό,τι άρχισε στην ιστορία θα συνεχισθεί στην αιωνιότητα: η βασιλεία της ελευθερίας, όπου όλοι θα ζούν σαν αδελφοί στο μεγάλο οίκο του Θεού Πατέρα"[14]. 8

9 ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: [1] Gaudium et Spes, 25, 30, 44, 62 [2] L. Boff, C. Boff, Introducing Liberation Theology (μετ. P. Burns), New York 1979, σσ R. Haight, Liberation Theology, The New Dictionary of Theology, σ [3] Κ. Β. Σκουτέρη, Συζυγία και αλλοτρίωσις. Μια Ορθόδοξη θεώρηση του ευρωπαϊκού οράματος, Αθήνα 1994, σσ [4] C. Scouteris, Christian Europe: Αn Orthodox Perspective. The Ecumenical Review, 45 (1993), σ. 152 κ.ε. [5] Για μιά σφαιρική θεώρηση του θέματος βλ. τη μελέτη του G.Gutierrez, Las Casas. In Search of the Poor pf Jesus Crist (μετ. R. R. Barr), New York 1993 [6] Γενικά για το θέμα βλ. στη μελέτη του L. Boff, Jesus Christ Liberateur (μετ. F. Malley), Paris 1985 (3η έκδ.). [7] L. Boff, Church: Charism and Power. Liberation Theology and the Institutional Church (μετ. J. W. Dierckmeier), New York 1992, σ. 2 κ.ε. [8] Juan Luis Segundo, The Community called Church (μετ. J. Drury), New York 1979, σσ [9] L. Boff, C. Boff, μν. έ., σ. 48. [10] R. Haight, μν. έ., σ [11] Παραδείγματα αντίσταστις βλ. στο βιβλίο της D. Soelle, Celebrating Resistance. The Way οf the Cross in Latin America (μετ. J. Irwin), London [12] Α Community of Clowns. Testimonies οf People in Urban Mission, Compiled by Η. Lewin, Geneva 1987, σ [13] L. Boff, C. Boff, μν. έ., σ. 94. [14] Μν. έ., σ. 95. Αναδημοσίευση κατόπιν αδείας του καθηγητή π.κώστα Μπέη από την ιστοσελίδα του: ) ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ: Η ΔΑΙΜΟΝΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ «ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ» Τού κ. Λάμπρου Κ. Σκόντζου, Θεολόγου Καθηγητού Ελεύθερον Βήμα τού «ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΤΥΠΟΥ» 31/12/2010 ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΤΗΚΑΝ οικτρά όσοι πίστευαν πώς η ανθρωπότητα βαδίζει μιά οριζόντια πορεία προόδου. Τά τελευταία δραματικά γεγονότα τής πρωτόγνωρης παγκόσμιας οικονομικής κρίσεως φανέρωσαν την ανείπωτη φρίκη, η οποία καλυπτόταν ως τώρα κάτω από επίπλαστη λαμπρή καλύπτρα. Αναδύθηκε στο προσκήνιο το αληθινό φρικτό πρόσωπο τής ανθρωπότητας, αυτό πού σμίλεψε η αμαρτία χιλιάδες χρόνια τώρα, ως τεκμήριο ότι ο «άρχων τού κόσμου τούτου» (Ιωάν.16,11) έχει ακόμη μεγάλη δύναμη και εξουσία στον δύσμοιρο πλανήτη μας, τήν οποία αντλεί από τήν εμμονή μας νά τόν αναγνωρίζει «ως θεό» η συντριπτική πλειοψηφία τών κατοίκων τής υφηλίου. Το «ξαφνικό» ξέσπασμα τής διεθνούς οικονομικής κρίσεως εδώ καί δύο χρόνια βρήκε τήν ανθρωπότητα εντελώς απροετοίμαστη νά αντιμετωπίσει αυτή τήν πρωτόγνωρη οικονομική κατάρρευση. Μέσα σέ ελάχιστο χρόνο επιχειρηματικοί κολοσσοί «πτώχευσαν». Παγκόσμιες τράπεζες μέ αμύθητα περιουσιακά στοιχεία ανακάλυψαν ότι «δέν έχουν πιά τίποτε» καί κατέρρευσαν. Πλούσια καί ισχυρά κράτη υποχρεώθηκαν νά υπερδανειστούν, για νά επιβιώσουν. Αδύναμα κράτη παραπαίουν στό μεταίχμιο τής πτώχευσης. Κάποιες κυβερνήσεις κήρυξαν στάση πληρωμών καί ομολόγησαν τή χρεοκοπία τών κρατών τους. Οι ειδικοί ομιλούν γιά παγκόσμια ύφεση στήν οικονομία, η οποία δέν είναι δυνατόν νά προσδιοριστεί πόσο θά διαρκέσει. Η μιά μετά τήν άλλη οι κυβερνήσεις εξαγγέλλουν πρωτοφανή λιτότητα γιά τούς πολίτες, βυθίζοντας τά νοικοκυριά σέ φτώχεια καί ανέχεια. Χιλιάδες εργαζόμενοι χάνουν καθημερινά τήν εργασία τους καί πέφτουν σέ διαρκή ανεργία. Οι κρατικές αρωγές πρόνοιας είτε περιορίζονται είτε καταργούνται, ώστε νά πλανάται πάνω από τούς ενδεείς καί οικονομικά αδύναμους τό φάσμα τής εξαθλίωσης καί αυτού ακόμη τού θανάτου. Ο πλούτος τού κόσμου «εξαφανίστηκε» εν ριπή οφθαλμού! Ο ιδρώτας καί ο κόπος δισεκατομμυρίων ανθρώπων «έγινε καπνός». Φυσικά δέν εξατμίστηκε, αλλά άλλαξε χέρια. Μπήκε στά σκοτεινά θυλάκια τών επιτηδείων, οι οποίοι δημιούργησαν αυτή τήν κρίση μέ σκοπό νά αρπάξουν τούς θησαυρούς τών εθνών. Όσον αφορά τίς συνέπειες αυτών, πού ευθύνονται γιά τήν κρίση, ούτε λέξη δέν έβγαλε κανένας ηγέτης. Αντίθετα έσπευσαν νά τούς «βοηθήσουν» από τά κρατικά ταμεία, γιά νά μή πτωχεύσουν οι επιχειρήσεις τους! Αφού καταβρόχθισαν τόν πλούτο τών ιδιωτών έβαλαν στό χέρι καί τά κρατικά αποθέματα, μέ αποτέλεσμα νά δημιουργηθούν τεράστια δημοσιονομικά προβλήματα στίς ανά τόν κόσμο κυβερνήσεις. Μέσα από αυτή τή λαίλαπα πρόβαλαν κάποιοι «σωτήρες» τής ανθρωπότητας. Μέ τίς «συνταγές» τους προτείνουν λύσεις γιά τό παγκόσμιο οικονομικό πρόβλημα. Ποιοί είναι όμως αυτοί οι «σωτήρες»; Δυστυχώς είναι εκείνοι, πού δημιούργησαν τό χάος! Οι θεωρητικοί καί πρακτικοί τού νεοφιλελευθερισμού! Αυτοί πού θεμελίωσαν τή σύγχρονη μορφή τού καπιταλιστικού συστήματος στά πλαίσια τής παγκοσμιοποιήσεως, τής εφιαλτικής δηλαδή «Νέας Τάξεως Πραγμάτων»! Η οικονομική θεωρία τού νεοφιλελευθερισμού στηρίζεται στά διδάγματα τού δυτικοευρωπαϊκού διαφωτισμού, σύμφωνα μέ τήν οποία πρέπει νά αφεθεί τό εμπόριο νά λειτουργήσει εντελώς ελεύθερο από οποιαδήποτε κρατική παρέμβαση, στηριζόμενο αποκλειστικά στούς «νόμους τής αγοράς», δηλαδή τήν προσφορά καί τή ζήτηση αγαθών. 9

10 Ο παράγων άνθρωπος δέν έχει κανένα ρόλο σέ αυτή τή διαδικασία, διότι τά πάντα κανονίζονται από τήν ίδια τήν αγορά. Πρακτικά αυτό σημαίνει πώς τό κέρδος καί ο υλικός πλούτος είναι τό απόλυτο ζητούμενο. Ο άνθρωπος παραμένει απλός θεατής τών άτεγκτων «νόμων τής αγοράς». Οι όποιοι συναισθηματισμοί δέν έχουν θέση σέ αυτή τή διαδικασία. Ο αδύναμος πρέπει νά συντριβεί, διότι έτσι επιτάσσουν οι «νόμοι τής αγοράς». Όποιος αντέξει θά προχωρήσει, όποιος σκοντάψει θά μείνει πίσω. Στό νεοφιλελευθερισμό δέν υπάρχει χώρος γιά κοινωνική στήριξη, αλληλεγγύη καί βοήθεια. Αυτές οι έννοιες όχι μόνο είναι άγνωστες μά καί αντίθετες μέ τή φιλοσοφία καί πρακτική του. Ιδιαιτέρως η θεία έννοια τής αγάπης μυκτηρίζεται ως ανόητο συναίσθημα γιά τούς αφελείς καί όσους δέν προσβλέπουν στήν οικονομική «πρόοδο» τής ανθρωπότητας! Πρόκειται ολοφάνερα γιά τήν εφαρμογή τού νόμου τής ζούγκλας στήν ανθρώπινη κοινωνία καί τίς διανθρώπινες σχέσεις. Τά τελευταία δραματικά γεγονότα δείχνουν ξεκάθαρα πώς τά αδηφάγα όρνεα τού διεθνούς νεοφιλελευθερισμού δέ διστάζουν νά καταπιούν τόν παγκόσμιο πλούτο, αδιαφορώντας άν θά οδηγήσουν στό λιμό, στήν εξαθλίωση καί τό θάνατο εκατομμύρια αν θρώπους σέ όλο τόν κόσμο, φτάνει νά γεμίσουν τά θησαυροφυλάκιά τους! Η άθλια τακτική του όχι μόνο δέν προμηνύει πρόοδο στήν ανθρωπότητα, αλλά φρικαλέο πισωγύρισμα στόν πιό ακραίο πρωτογονισμό! ΟΣΟΙ ασχολούνται μέ τά θέματα τής διεθνολογίας δέν είναι δύσκολο νά διακρίνουν τήν οργανωμένη συνωμοσία κατά τής ανθρωπότητας από τή διεθνή σπείρα τής δύναμης καί τού χρήματος, η οποία έχει βάλει στόχο της τήν ολοκληρωτική κατάκτηση τού κόσμου. Κύρια πρακτική της ο νεοφιλελευθερισμός, ο οποίος τσακίζει τίς αντιστάσεις τών αδύναμων λαών καί τούς υποδουλώνει σταδιακά καί τούς κάνει υποχείριους αυτών, πού βρίσκονται στά σκοτεινά παρασκήνια. Τά πάντα κινούνται βεβαίως στά πλαίσια μιάς διεθνούς «νομιμότητας», καί η θηριώδης αδηφαγία τους βαπτίζεται «πρόοδος»! Μέ εξωφρενική κυνικότητα διαλαλούν πώς η νεοφιλελεύθερη πρακτική θά φέρει τήν πολυπόθητη ευημερία στήν ανθρωπότητα. Δέν κάνουν τόν κόπο νά μάς εξηγήσουν πώς στίς χώρες λόγου χάριν τής Ασίας, όπου ακμάζει οργιαστικά η παραγωγή καί η συσσώρευση πλούτου είναι ασύλληπτη, οι πληθυσμοί δέν απολαμβάνουν (έστω στό ελάχιστο) τούς καρπούς τών τιτάνιων κόπων τους. Αυτοί οι πραγματικοί δημιουργοί τού «οικονομικού θαύματος» τού ασιατικού νεοφιλελευθερισμού μένουν αμέτοχοι τών αστρονομικών κερδών τών πολυεθνικών καί κυριολεκτικά λιμοκτονούν! Δέ μάς δικαιολογούν πώς στίς «μητροπόλεις» τού νεοφιλελευθερισμού (Νέα Υόρκη, Λονδίνο, κ.λπ.) «κατοικούν» εκατομμύρια άνθρωποι σέ χαρτόκουτα καί υπονόμους! Όσοι έχουμε τή δυνατότητα νά βλέπουμε τή φρικιαστική αυτή κατάσταση από τήν πλευρά τής χριστιανικής κοινωνιολογίας διαπιστώνουμε δυστυχώς πώς η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία καί πρακτική είναι γνήσιο τέκνο τής αποστατημένης Δύσεως, φυσική μετεξέλιξη τής ευρωπαϊκής φιλοσοφίας, η οποία αποθεώνει τήν ατομική εγωπάθεια καί θέτει ως κέντρο καί μέτρο σύγκρισης πάντων τό άτομο! Έστω γιά παράδειγμα τά άθλια φιλοσοφήματα τού παράφρονα Νίτσε, γιά τόν οποίο δέν υπάρχει ο «άλλος» καί ο οποίος εισηγείται τή συντριβή τών αδυνάτων, «γιά νά προχωρήσει η ανθρωπότητα στήν πρόοδο».οι αδύνατοι κατά τόν σχιζοφρενή φιλόσοφο είναι ανασταλτικός παράγων προόδου, επιζήμιοι γιά τό κοινωνικό σύνολο καί ως εκ τούτου πρέπει νά εξολοθρευτούν! Παρόμοιο είναι καί τό «διάγγελμα» τού διαβόητου «πατριάρχη τού μηδενισμού» Ζάν Πώλ Σάρτρ: «ο άλλος είναι η κόλασή μου»! Ιδού λοιπόν τά σπέρματα τού νεοφιλελευθερισμού! Αλλά υπάρχουν καί χειρότερα: Αποκορύφωμα τής νιτσεϊκής καί μηδενιστικής φιλοσοφίας είναι αναμφίβολα τά φρικώδη διδάγματα τών θεμελιωτών τού νεοσατανισμού Aleister Crowley καί Anton LaVey. Στή «Βίβλο τού Νόμου» τού πρώτου καί στή «Σατανική Βίβλο» τού δευτέρου διδάσκεται χωρίς κανένα όριο η αρχή: «Κάνε ό,τι θέλεις, υπέρτατος νόμος είναι η θέλησή σου»! ΚΑΝΟΝΤΑΣ τούς απαραίτητους συσχετισμούς, διαπιστώνουμε μέ θλίψη, πώς ο σύγχρονος κόσμος έχει επιλέξει ως «ευαγγέλιό» του τίς σατανιστικές βίβλους καί οδηγό τό γερμανό παράφρονα καί θεωρητικό τού θηριώδους ναζισμού! Δέν έχουμε καμιά αμφιβολία πώς η κυρίαρχη ιδεολογία τής «Νέας Εποχής» καί τής «Νέας Τάξεως Πραγμάτων» έχει σατανική υφή, καί οδηγεί μέ σχέδιο «κατά διαβόλου» ολοταχώς τήν ανθρωπότητα. Ο νεοφιλελευθερισμός, επίσης, τό οικονομικό σύστημα τής «Νέας Εποχής» έχει αναμφίβολα νιτσεϊκές καί σατανιστικές ιδεολογικές καταβολές, έχοντας ως στόχο τήν ολοκληρωτική οικονομική υποταγή τού κόσμου στό νεοταξικό στάτους, τό οποίο, άν μή τί άλλο, μπορεί νά θεωρηθεί ως η προδρομική εποχή τού μιαρού Αντιχρίστου. Η νεοφιλελεύθερη αρχή «κάνε ό,τι θέλεις ανεμπόδιστα στήν οικονομική σου δραστηριότητα» έχει σαφώς δαιμονική προέλευση, συνθλίβοντας καί εξουθενώνοντας, διά τής ασυδοσίας, τά αδύναμα πρόσωπα. ΤΟ ΔΗΘΕΝ «χριστιανικό» πρόσωπο τού νεοφιλελευθερισμού, όχι μόνο δέν έχει σχέση μέ τή φιλάνθρωπο διδασκαλία τού Χριστού, αλλά είναι δόλιο προσωπείο, τό οποίο τό φορούν κάποιοι γιά νά ξεγελούν τούς αφελείς, ως εφαρμογή δήθεν τής χριστιανικής ελευθερίας! Η προτεσταντική στήριξη τού αντίχριστου νεοφιλελευθερισμού αποτελεί μιά από τίς πιό φρικτές ύβρεις κατά τού αυθεντικού Χριστιανισμού καί κατά τού ιδίου τού Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ο Οποίος ήρθε στόν κόσμο γιά νά καταλύσει τό κράτος τού διαβόλου, νά μεταβάλλει τήν ανθρωπότητα από τήν κτηνώδη κατάσταση, πού τήν είχε καταντήσει η αμαρτία, σέ κοινωνία αγάπης καί συναδελφώσεως, νά δώσει ισότιμη αξία σέ κάθε ανθρώπινο πρόσωπο, γιά τό οποίο έχυσε τό τίμιο αίμα Του. Μόνον Αυτός «ουκ επαισχύνεται αδελφούς καλείν» (Εβρ. 2,11) όλους τούς «ελαχίστους» (Ματθ. 25, 40) τών ανθρώπων, ως «υιούς τού Πατρός» Του (Ματθ. 5,45), τούς οποίους οι θιασώτες τού νεοφιλελευθερισμού θεωρούν άχθος καί εμπόδιο γιά τήν «οικονομική ανάπτυξη».ο Θεός δέν κάνει διακρίσεις, αλλά «τόν ήλιον αυτού ανατέλλει επί πονηρούς καί αγαθούς καί βρέχει επί δικαίους καί αδίκους» (Ματθ. 5, 45). Τό κάθε ανθρώπινο πρόσωπο, 10

11 ανεξάρτητα από τήν όποια θέση βρίσκεται στή κοινωνία, είναι «υιός καί κληρονόμος Θεού, διά Χριστού» (Γαλ.4,7), διακεκριμένο μέλος τού εκκλησιαστικού σώματος, ως «κολλώμενος τώ Κυρίω» (Α Κορ. 6, 17), απολαμβάνοντας αδιάκριτα τίς ευλογίες τού Θεού. Διακρίσεις κάνει η δαιμονική πλεονεξία, η οποία είναι η μήτρα όλων των κακοδαιμονιών στήν ιστορία τού ανθρωπίνου γένους. Ο αντίποδας τής νεοφιλελεύθερης φρικαλεότητας είναι ο ορθόδοξος χριστιανικός κοινωνισμός, ο οποίος στηρίζεται στή θεώρηση τού ανθρωπίνου προσώπου ως εικόνα τού Θεού, στήν ασκητική τής αυτάρκειας, στήν άσκηση τής αγάπης καί στήν προοπτική τής εν Χριστώ μεταμορφώσεως τού κόσμου. Κάθε μορφή, τέλος, δαιμονοκρατίας, μιά από τίς οποίες είναι καί ο νεοφιλελευθερισμός, αποτελεί θλιβερό τεκμήριο, ανατριχιαστική διαπίστωση, ότι ο κόσμος ακόμη «εν τώ πονηρώ κείται» (Α Ιωάν. 5, 19) καί αντιστέκεται στήν εν Χριστώ καθολική απολύτρωσή του. Η εθελούσια αυτοτιμωρία τού κόσμου, λόγω τής εμμονής του στό κακό, συνθέτει και τη διαχρονική τραγωδία του! ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΡΘΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΣΤΑΣΗ Η ΥΠΟΤΑΓΗ ΣΤΑ ΑΝΤΙΛΑΪΚΑ ΜΕΤΡΑ! Μερίδα ανθρώπων της Εκκλησίας και άλλοι θρησκευόμενοι ετερόδοξοι αναπαράγουν την επιχειρηματολογία των κατεστημένων ΜΜΕ που ανήκουν είτε στο κράτος είτε -κυρίως- στους μεγαλοεπιχειρηματίες (εφοπλιστές, βιομήχανους, εργολάβους δημοσίων έργων κλπ) που θέλουν να ενοχοποιήσουν τους φτωχούς και τους οικονομικά αδύναμους για το δημόσιο χρέος που δημιούργησε η πολιτική υπέρ των μεγιστάνων του πλούτου, τραπεζιτών κλπ που ακολουθήθηκε όλα τα προηγούμενα χρόνια, με τις τεράστιες επιδοτήσεις τους, τις φοροαπαλλαγές, τις μειώσεις του φόρου στις μεγάλες επιχειρήσεις από 45 σε 20% και τώρα θα μειωθεί στο 15%, την πολιτική των ανοιχτών συνόρων χωρίς δασμούς για το κεφάλαιο και τα εμπορεύματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που οδήγησε σε ραγδαία συρρίκνωση της ντόπιας βιομηχανικής και αγροτικής παραγωγής για χάρη των υποχρεωτικά ελεύθερων και ανεξέλεγκτων εισαγωγών, την απομύζηση του κρατικού κορβανά με τις υπερτιμολογήσεις, υπερχρεώσεις έργων και υλικών των ιδιωτών επιχειρηματιών, τους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004 που κόστισαν 20 δισ. τουλάχιστον, τις στρατιωτικές δαπάνες για τις ανάγκες του ΝΑΤΟ και της συμμετοχής μας στους πολέμους σε Αφρική και Μέση Ανατολή κλπ. Τα ίδια αντιλαϊκά μέτρα τα παίρνουν σε όλη την Ευρώπη και στις ΗΠΑ (που παραλίγο να κηρύξουν στάση πληρωμών στις 2 Αυγούστου) οι πολιτικοί υπηρέτες του συστήματος για να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα των ιδιωτικών μεγαλοεπιχειρηματιών μειώνοντας αλύπητα μισθούς, συντάξεις, χτυπώντας δημόσια Υγεία-Παιδεία, κοινωνικές παροχές προκειμένου να αυξήσουν τη κερδοφορία τους οι επιχειρηματίες στην Υγεία και τη Γνώση αλλά και σε άλλους τομείς σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων, ξεπουλώντας τη δημόσια περιουσία για χάρη του ιδιωτικού κέρδους. Το χρέος δεν το δημιούργησε ο λαός, γι' αυτό δεν χρωστάει ο λαός να πληρώσει δεκάρα για την δική τους κρίση: την κρίση του καπιταλιστικού συστήματος αδικίας. Η ευθύνη του λαού είναι ότι παραπλανώμενος από τα συστημικά ιδιωτικά ΜΜΕ ψήφιζε στην εξουσία αυτούς που ακολούθησαν αυτή τη πολιτική. Οι χριστιανοί πρέπει να πάρουμε θέση κατά της κοινωνικής αδικίας και της ραγδαίας αύξησης της φτώχειας που προκαλεί αυτή η βάρβαρη πολιτική υπέρ των μεγαλοεπιχειρηματιών και του ιδιωτικού κέρδους σε βάρος του κοινωνικού συνόλου. Ο Θεός μισεί το κακό, συμπεριλαμβανομένου του κοινωνικού κακού. Κι όχι να υποταχθούμε και να δεχτούμε αδιαμαρτύρητα τη λεηλασία των ζωών μας από ψευδοχριστιανική ταπείνωση ότι δήθεν τα φάγαμε μαζί, όπως προπαγανδίζει το σύστημα ενημέρωσης ψευδώς για να κατευνάσει τις αντιδράσεις του λαού. Οι χριστιανοί είμαστε υπέρ της αλήθειας και υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης και κατά του ψεύδους και της αδικίας. Μανώλης Καλομοίρης (Ανάρτηση 20/9/11 από το ιστολόγιο ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Ιστολόγιο ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: xristianospolitiki.blogspot.com Σχολιάζουμε τη Πολιτική, την Επικαιρότητα και την θέση των χριστιανών. ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ: Η φτώχεια έχει πολλά πρόσωπα Σε μια κατάσταση πρωτοφανούς για τις τελευταίες δεκαετίες ανθρωπιστικής κρίσης βρίσκεται η Ελλάδα εδώ και ενάμισι χρόνο. Όλοι οι δείκτες συνηγορούν πως απαιτείται άμεση ανάληψη κοινωνικής δράσης για να στηριχθούν οι πιο ευπαθείς και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. 11

12 Η ανεργία τον Ιούλη έφθασε τον Ιούλη το 16,5% πλήττοντας περισσότερο από συνανθρώπους μας. Αν δε, λάβουμε υπ όψη μας πως μόνο τον Ιούλιο του 2010, δηλαδή ένα χρόνο πριν, έπληττε ανθρώπους, ενώ για το 2012 προβλέπεται η συνέχιση της ύφεσης, είναι εμφανές ότι σύντομα πολλοί περισσότεροι, πολλοί μιλούν ακόμη και για 1 εκ. καθόλα πρόθυμοι να εργαστούν άνθρωποι, θα οδηγηθούν στην εξαθλίωση. Η ραγδαία αύξηση των ελαστικών σχέσεων εργασίας (που αντιστοιχούν σε μισθούς 440 ευρώ) αποκαλύπτει ότι ακόμη και χιλιάδες εργαζόμενοι στο εμπόριο και τη βιομηχανία που έχουν κανονική εργασία αδυνατούν να τα αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους λόγω της μείωσης των μισθών τους. Με τι ένσημα θα ασφαλιστούν τον καινούργιο χρόνο και οι δύο αυτές κοινωνικές κατηγορίες; Οι συνεχείς μειώσεις σε μισθούς, ημερομίσθια και συντάξεις, ως αποτέλεσμα και της κατάργησης των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, ταυτόχρονα με τις αλλεπάλληλες αυξήσεις κάθε λογής φόρων (έμμεσων, άμεσων και έκτακτων) οδηγούν στα όρια της επιβίωσης και πολλές κοινωνικές ομάδες που συνεχίζουν να εργάζονται και να αμείβονται. Η αναίρεση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα πολλών κοινωνικών υπηρεσιών (π.χ. με την επιβολή εισιτηρίου στα νοσοκομεία ή το κλείσιμο δημοτικών σταθμών) στερεί από μεγάλη μερίδα συνανθρώπων μας τη δυνατότητα να προσφύγουν στις δημόσιες ή δημοτικές υπηρεσίες όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα. Η κάθετη μείωση σε βαθμό κατάργησης των κονδυλίων από το δημόσιο, λόγω περικοπών, και από τον ιδιωτικό τομέα λόγω της κρίσης έχει μειώσει απελπιστικά τους πόρους τους οποίους ανέκαθεν είχαν στη διάθεσή τους οι ΓτΚ, με αποτέλεσμα τώρα που υπάρχει η μεγαλύτερη ανάγκη να προσφέρουμε τις γνώσεις μας και το χρόνο μας στο ανθρωπιστικό έργο, τώρα να μη διαθέτουμε τα μέσα! Οι ζοφερές δε προοπτικές που διανοίγονται για το άμεσο μέλλον στην οικονομία προδιαγράφουν ότι το κοινωνικό ζήτημα θα οξυνθεί και δεν θα επουλωθεί τους αμέσως επόμενους μήνες. Για όλους αυτούς τους λόγους οι Γιατροί του Κόσμου απευθύνονται στην ίδια την κοινωνία! Οι Γιατροί του Κόσμου επέλεξαν μπροστά σε αυτές τις πρωτοφανείς δυσκολίες για το κίνημα αλληλεγγύης στο οποίο εντάσσονται να μην το βάλουν κάτω, να μην υποχωρήσουν. Επιλέξαμε να συνεχίσουμε και να εντείνουμε την δράση μας, για να μην επιτρέψουμε στον κοινωνικό κανιβαλισμό να γυρίσει την Ελλάδα στην δεκαετία του 50. Ήδη το έργο μας σε Αθήνα, Πέραμα, Θεσσαλονίκη και Χανιά με τα πολυϊατρεία που παρέχουν ιατρικές υπηρεσίες σε χιλιάδες ανασφάλιστους συμπολίτες μας βεβαιώνουν την πρόθεση και την επάρκειά μας να προωθήσουμε το έργο της αλληλεγγύης. Οι Γιατροί του Κόσμου απευθύνονται στον κάθε άνθρωπο που θέλει να δείξει με έμπρακτο τρόπο την αλληλεγγύη του σε δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας που πεινούν και κρυώνουν και ζητούν τρόφιμα! Είναι στο χέρι μας να μην επιτρέψουμε ο χειμώνας του 2012 να αποδειχθεί ένας φονικός χειμώνας! Πιο συγκεκριμένα, χρειαζόμαστε ΑΜΕΣΑ : Γάλα (Κουτιά) Παιδικά Γάλατα Παιδικές Τροφές Ρύζι Όσπρια Μακαρόνια Λάδι Τόποι συγκέντρωσης τροφίμων : Σαπφούς 12, πλατεία Κουμουνδούρου, Αθήνα Αριστείδου 5 & Ξενοφώντος, Πέραμα Ίωνος Δραγούμη 65, Θεσσαλονίκη Μπόνιαλη 11, Χανιά Κράνου 13, Καβάλα Επίσης ζητούν από τους συμπολίτες τους οικονομική ενίσχυση για την αγορά αντιβιοτικών, αντιπυρετικών φαρμάκων καθώς και αναλώσιμων υλικών (γάζες, επίδεσμοι, σύριγγες, βελόνες) ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ: Αρ. Λογ/σμού: 141/ (IBAN: GR ) ALPHA BANK: Αρ. Λογ/σμού: (IBAN: GR ) MARFIN EGNATIA BANK: Αρ. Λογ/σμού: (IBAN: GR ) ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ: Αρ. Λογ/σμού: (IBAN: GR ) Μετά την κατάθεση σας, παρακαλούμε καλέστε τους ΓΙΑΤΡΟΥΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ στο ώστε να σας αποσταλεί η απόδειξη δωρεάς ή να ενισχύσετε ΜΕΣΩ ΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ ΚΑΡΤΑΣ (Visa, Mastercard, American Express, Diners). Οι Γιατροί του Κόσμου, σύμφωνα με τις αρχές τους και την πάγια τακτική της Οργάνωσης, θα παραδώσουν οι ίδιοι όλο το υλικό στον πληθυσμούς που το έχουν ανάγκη. 12

13 Συνωμοσιολογία και αντισημιτισμός: ένα επείγον ποιμαντικό πρόβλημα "Τα βρώμικα νερά της συνωμοσιολογίας και του αντισημιτισμού πάντοτε και παντού επικρατούν σε καιρούς ανασφάλειας και φόβου" -Του π.βασιλειου ΘΕΡΜΟΥΜερίδα του ελληνικού λαού χαρακτηριζόταν ανέκαθεν από την τάση να ανακαλύπτει παντού ξένο δάκτυλο, απόρρητα παρασκήνια, συνωμοσίες εις βάρος της πατρίδας μας και της πίστης μας, με έντονη τη συμμετοχή των Εβραίων σε αυτά. Τα τελευταία 2 χρόνια, όμως, το κακό παράγινε. Τα βρώμικα νερά της συνωμοσιολογίας και του αντισημιτισμού πάντοτε και παντού επικρατούν σε καιρούς ανασφάλειας και φόβου. Η ξαφνική και ισοπεδωτική οικονομική κρίση έχει ωθήσει πολλούς συμπολίτες μας να βεβαιωθούν ότι σκοτεινά κέντρα, εμπνεόμενα από τον σιωνισμό, απεργάζονται τον αφανισμό της Ελλάδας, τόσο τον πολιτισμικό όσο και τον οικονομικό. Κάποιοι που πρόσφατα ανακάλυψαν τις δυνατότητες του διαδικτύου έχουν πλέον τραπή σε αχαλίνωτα σενάρια τα οποία διαδίδουν ηλεκτρονικά: πάντα κάτι πονηρό βρίσκεται πίσω από τα γεγονότα, πάντα κάποιοι «ειδήμονες» θα διαφωτισουν τους «αφελείς» για τις σκοτεινές πλευρές ορισμένων δημόσιων προσώπων, πάντα τα διάφορα μέτρα λαμβάνονται με απώτερο σκοπό να πληγή η πίστη και η πατρίδα. Αρχής γενομένης από τη περιβόητη (και τελικά διαψευσθείσα) δήλωση του Κίσινγκερ εναντίον του ελληνισμού μέχρι την άποψη ότι τα ταχυδρομικά τέλη των εντύπων αυξήθηκαν ώστε να χτυπηθή ο εκκλησιαστικός λόγος! Κάθε κοινωνία διαθέτει τις παράνοιές της, κάθε λαός έχει τους συνωμοσιολόγους του. Αυτό που συμβαίνει στην ελληνική κοινωνία, όμως, ξεπερνά κάθε φαντασία. Με αφορμή το σοκ των οικονομικών μέτρων έχουν απελευθερωθή πλήθος από φοβίες που φώλιαζαν στο φαντασιακό των Ελλήνων. Με κορυφαίο σύμπτωμα την παλιά καταστροφική πληγή του αντισημιτισμού, η οποία κάποτε αιματοκύλισε τον κόσμο. Το πρόβλημα θα ήταν σοβαρό έτσι κι αλλιώς, γίνεται όμως τραγικό όταν βλέπουμε να το υποδαυλίζουν και εκκλησιαστικά πρόσωπα. Μερίδα κληρικών, όλων των βαθμών, καθώς και λαϊκών θεολόγων και άλλων πιστών, έχουν προσχωρήσει άνευ όρων σε αυτή την παράνοια. Έχουν υιοθετήσει άκριτα τα «Πρωτόκολλα των σοφών της Σιών» αγνοώντας ότι αποτελούν χαλκευμένη προβοκάτσια εις βάρος των Εβραίων! Έχουν ασπαστή τη θεωρία ότι για όλα τα δεινά του ελληνισμού φταίνε οι Εβραίοι! (Το επικαλέστηκε και ο Χίτλερ για να κάνει τον λαό συνεργούς του). Έχουν αγκαλιάσει κάθε αλλοπρόσαλλη ή ανεύθυνη αντικαθεστωτική κίνηση, δηλαδή λένε αντανακλαστικά «όχι» σε ό,τι προέρχεται από φορείς της εξουσίας, νομίζοντας ότι ενσαρκώνουν ένα νέο αντιστασιακό φρόνημα. Δεν προκαλούν έκπληξη όλα αυτά αν σκεφθούμε πως υπήρξαν κληρικοί που προ ετών διατύπωσαν δημόσια την κατηγορία ότι όσοι προωθούν τη λειτουργική ανανέωση υπηρετούν τα σχέδια της «Νέας Εποχής»! Η είσοδος και κληρικών στην παράνοια συνιστά πραγματικότητα λίαν ανησυχητική για την Εκκλησία και για τον τόπο. Ουδείς είναι τόσο αφελής ώστε να αγνοεί πως η πολιτική διαθέτει νοσηρά παρασκήνια και πως οι εξουσίες του αιώνος τούτου είναι πάντοτε βουτηγμένες στα συμφέροντα. Ουδείς επαρκώς ενημερωμένος πολίτης παραγνωρίζει τις ενίοτε σατανικές μεθοδεύσεις του καπιταλιστικού συστήματος. (Ο Παπαδιαμάντης ονόμαζε «διαρκή αντίχριστον» την πλουτοκρατία). Εδώ, όμως, πρόκειται για κάτι άλλο. Αυτό που ενοχλεί εδώ είναι η νοοτροπία εκείνων των χριστιανών (παρόμοια με της Αριστεράς) η οποία ωθεί κάποιους να γίνονται εκούσια περιθωριακοί, στο να διαλέγουν να στέκονται πάντα στο «αντί», για να μπορούν να βρίζουν ατεκμηρίωτα. Ενοχλεί η συλλήβδην στοχοποίηση ενός βασανισμένου λαού όπως ο εβραϊκός, τον οποίο ταυτίζουν με εγκλήματα της ηγεσίας του και των λίγων σιωνιστών. Ενοχλεί η μεγαλομανής αντίληψη πως η Ελλάδα αποτελεί κέντρο του κόσμου και άλλη δουλειά δεν έχουν οι ισχυροί παρά να βυσσοδομούν εις βάρος της. Δεν είναι τυχαίο πως περισσότερο ευάλωτα στις προβληματικές αυτές στάσεις είναι άτομα τα οποία διαβάζουν λίγο, σκέφτονται υπεραπλουστευτικά, συνηθίζουν να ενημερώνονται αποκλειστικά ή κυρίως από το διαδίκτυο. Στην επαρχία και στα λαϊκά στρώματα των μεγαλουπόλεων φαίνεται πως η συνωμοσιολογία και ο αντισημιτισμός ανθούν περισσότερο. Αυτές οι διαπιστώσεις έχουν κοινωνιολογικό και ψυχολογικό ενδιαφέρον, διότι δείχνουν πως υπάρχουν κοινωνικές ομάδες οι οποίες αποτελούν ευκολώτερο στόχο χειραγώγησης: απλά, όπως αυτή ελάμβανε χώρα από τους πολιτικούς στο παρελθόν, τώρα την επιχειρούν οι δήθεν «ειδήμονες» καθώς και πρόσωπα κύρους, όπως κληρικοί. Στην πραγματικότητα πρόκειται δηλαδή για μάζες, που δεν διαμορφώνουν προσωπική γνώμη αλλά άγονται και φέρονται από εκείνους που ξέρουν πώς να τις ξεσηκώνουν. Τα προβλήματα με τις στάσεις που περιέγραψα είναι δύο. Από τη μια, αποπροσανατολίζεται ο πολίτης από την κύρια ευθύνη του, την μετάνοιά του δηλαδή για όσα δεινά και ο ίδιος, με την πονηριά ή με τη ολιγωρία του, επεσώρευσε στον δημόσιο βίο και στην οικονομία. Αποθαρρύνεται από την εσωτερική αλλαγή του για την οποία πρέπει να εργασθή ώστε να επικρατήσει κάποτε επιτέλους και στον τόπο αυτό η ευνομία αντί για τις διαπλοκές συμφερόντων. Με άλλα λόγια, η συνωμοσιολογία και ο αντισημιτισμός είναι κατ ουσίαν λαϊκιστικά μεγέθη, διότι χαϊδεύουν τον Έλληνα ψιθυρίζοντάς του πόσο σπουδαίος και αθώος είναι, ένα θύμα των κακών της εκάστοτε εποχής. Το άλλο πρόβλημα είναι πνευματικό. Τα μεγέθη αυτά νοθεύουν την ίδια την ουσία του χριστιανικού μηνύματος. Αντί ο πολίτης να θέτει σε προτεραιότητα την ιδιότητα του πιστού και να αγωνίζεται να αποτελέσει «ζύμη» και «άλας» μέσα στην εποχή στην οποία εκλήθη από τον Θεό, εθίζεται στο αίσθημα του αδικημένου, του σπουδαίου, του εγωκεντρικού, του χολωμένου, του μισούντος, και εν τέλει του συκοφάντη. Αντί να θεραπεύονται, δηλαδή, διεγείρονται τα χαμηλά ένστικτα και πάθη του «φυσικού» ανθρώπου και ματαιώνεται η πνευματική ανάκαμψη του. Απέναντι στην κατάσταση αυτή, και πριν γιγαντωθή περαιτέρω (αφού αγνοούμε για πόσο καιρό ακόμη η πατρίδα μας θα δοκιμάζεται από την οικονομική κρίση), φρονώ πως η ποιμαίνουσα Εκκλησία οφείλει να ενεργήσει άμεσα 13

14 και κατάλληλα. Υπάρχει ένα επείγον ποιμαντικό πρόβλημα το οποίο οφείλουμε να μην υποτιμήσουμε καθόλου και ενώπιον του οποίου θα πρότεινα τις εξής δράσεις: -Να καταδείξουμε στους πιστούς ότι αμαρτάνει ενώπιον του Θεού όποιος υιοθετεί στάσεις απορριπτικές ή προσβλητικές για κάποιο έθνος. Το έθνος μας είναι ένα από όλα, με τις αρετές του και με τα ελαττώματά του. Ευλογήθηκε μεν από τον Θεό πλουσιοπάροχα αλλά σαν τον αρχαίο Ισραήλ: όχι για καύχηση αλλά για να μεταδώσει τις δωρεές. Τελικά, είτε μας αρέσει είτε όχι, η σύγχρονη πραγματικότητα το αποδεικνύει μέχρι τώρα ανίκανο και ανάξιο των ευεργεσιών αυτών. -Να επισημάνουμε πως η καχυποψία, η εμπάθεια, καθώς και η εύκολη αποδοχή και διάδοση αναπόδεικτων κατηγοριών, συνιστούν πνευματικό πρόβλημα, πιθανόν και κώλυμα Θείας Κοινωνίας. -Να τονίσουμε πως με τη συνωμοσιολογία και τον αντισημιτισμό προσφέρουμε χείριστες υπηρεσίες στην πατρίδα μας: διατηρούμε για τους εαυτούς μας μεγαλειώδη εικόνα η οποία έρχεται σε γελοία αντίθεση με την τωρινή μας κατάντια, ακυρώνουμε τη όποια προσπάθεια ανασύνταξης και αλλαγής νοοτροπίας, εκκολάπτουμε το «αυγό του φιδιού» το οποίο κανείς δεν γνωρίζει τι μορφή θα λάβει στο μέλλον, και εν τέλει στοχοποιούμε την χώρα μας στην Ευρώπη ως μια κοινωνία ιδιόρρυθμη και άνομη που ζη με φαντασιώσεις και φέρνει στην εξουσία ακροδεξιούς. -Να διδάξουμε ότι γινόμαστε άξιοι διάδοχοι των σπουδαίων προγόνων μας, όχι με εθνικιστικές και αδιέξοδες κορώνες, αλλά με συστηματική και μεθοδική εργασία ηθικής αναδιοργάνωσης και κοινωνικής ανασύνταξης. -Να καταστήσουμε σαφές ότι σωστός πολίτης είναι ο υπεύθυνος πολίτης. Εκείνος δηλαδή που δεν επωφελείται ο ίδιος από την φαυλοκρατία και αναξιοκρατία, έτσι ώστε να έχει το ηθικό σθένος της διαμαρτυρίας και της καταγγελίας. Και φυσικά διατηρεί ακέραιη την ευθυκρισία του ως προς τους πολιτικούς αλλά με τρόπο νηφάλιο και ακριβοδίκαιο. Καθώς οδεύουμε προς ριζικές αλλαγές του ελληνικού κομματικού χάρτη, πιθανόν και της κοινωνίας ως συνόλου, είναι καιρός νομίζω να συμβάλουμε ως Εκκλησία στη διαμόρφωση ενός Έλληνα ωριμότερου πολιτικά και κοινωνικά. Δυστυχώς, όπως η δεκαετία του 1980 (με τις αμέτρητες κοινοτικές επιδοτήσεις που διοχετεύθηκαν στην κατανάλωση και όχι στην ανάπτυξη) υπήρξε η μεγάλη χαμένη ευκαιρία για τη χώρα, έτσι και οι δεκαετίες του 1990 (με το «Μακεδονικό») και του 2000 (με τις ταυτότητες) υπήρξαν χαμένες ευκαιρίες για την Εκκλησία. Προωθήθηκε η εσωτερική «κατανάλωση» και όχι η γνήσια εκκλησιαστική ανάπτυξη και αναδιοργάνωση. Ας μην συνεχιστή το κακό. (Αναδημοσιεύεται από την ιστοσελίδα Amen.gr) ΔΙΑΛΟΓΟΣ με τον π.νεκταριο ΜΟΥΛΑΤΣΙΩΤΗ για τους Εβραίους Λάβαμε πέρυσι τον Δεκέμβριο του 2010 ως απάντηση από τον π.νεκτάριο Μουλατσιώτη για το άρθρο μας ΣΥΝΩΜΟΣΙΟΛΟΓΙΕΣ ΨΕΥΔΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΧΘΡΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ (Ερευνητής Νο51) το αντισημιτικό βιβλίο ΕΒΡΑΙΟΙ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙτ.Μητροπολίτου ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΚΑΡΑΝΙΚΟΛΑ με ένα μικρό σημείωμα στην πρώτη σελίδα: Αγαπητέ Μανώλη, προς καλυτέραν ενημέρωσή σου αποστέλλω το βιβλίο τούτο δια το γένος των Εβραίων. Ουχί όλοι απεργάζονται το κακόν της ανθρωπότητος... Αλλά κάποιοι εξ' αυτών το επιζητούν...χρόνια Πολλά. Καλά Χριστούγεννα. Το θέμα βέβαια είναι ότι στην ουσία δεν απαντάει απολύτως τίποτε πάνω στην κριτική μας για τον χυδαίο αντισημιτισμό του που καταγγείλαμε στο προαναφερόμενο άρθρο του ΕΡΕΥΝΗΤΗ 51. Και αυτό που μας γράφει, επιβεβαιώνει τις αντισημιτικές του προκαταλήψεις. Είναι πασιφανές ότι δεν τον αθωώνει από την κατηγορία του αντισημιτισμού το ότι λέει πως δεν απεργάζονται όλοι οι Εβραίοι το κακό της ανθρωπότητας! Αλλά το να γράφει ότι κατηγορεί τους Εβραίους διότι κάποιοι εξ' αυτών επιζητούν το κακό της ανθρωπότητας, πάλι το κάνει με ρατσιστικό τρόπο. Δηλαδή ΜΟΝΟΝ κάποιοι Εβραίοι επιζητούν το κακό της ανθρωπότητας; Το πρόβλημα της αμαρτίας και του κακού είναι θρησκευτικό και φυλετικό (Εβραϊκή θρησκεία, Εβραϊκή φυλή ή γένος όπως γράφει ο ίδιος); Δεν υπάρχουν Αμερικάνοι, Γάλλοι, Βρετανοί, Έλληνες, Άραβες κλπ που εργάζονται για το κακό και την δική τους ιδιοτέλεια και συμφέρον; Μόνον Εβραίοι ή αποκλειστικά Εβραίοι; Οι Εβραίοι είναι ο αιώνιος κακός, και για καθετί που θεωρούμε ή είναι κακό, φταίνε οι Εβραίοι; Πέρα από την ταύτιση με φασιστικές ιδεολογίες, αυτών που αφελώς ή ηθελημένα υιοθετούν τις αντισημιτικές συνωμοσιολογίες, η στάση τους είναι πέρα για πέρα αντιχριστιανική και αντορθόδοξη. Ο ρατσισμός και ο αντισημιτισμός είναι σε άκρα αντίθεση με την Αγία Γραφή και την ορθόδοξη πίστη. Εκεί είναι που κάνει σοβαρότατο λάθος ο π.ν.μουλατσιώτης υιοθετώντας συνωμοσιολογίες και αντισημιτικές διακηρύξεις που αποπνέουν ένα μείγμα ρατσισμού/ φυλετισμού και θρησκευτικού μίσους, κάτι ασύμβατο με την χριστιανική πίστη και την αληθινή Ορθοδοξία. Μανώλης Καλομοίρης 14

15 ΔΙΧΡΩΜΑ ΔΙΔΥΜΑ Είτε το πιστεύετε είτε όχι, αυτά τα δύο πανέμορφα μικρά κορίτσια είναι δίδυμα. Γεννήθηκαν τον Απρίλιο του 2005 στο Nottingham, στο Ηνωμένο Βασίλειο, οπότε η γαλανομάτα Remee (στη φωτογραφία αριστερά) θα ονομαζόταν «λευκή», ενώ πολλοί θα κατηγοριοποιούσαν την καστανομάτα αδελφή της (δεξιά), Kian, ως «μαύρη» (1). Τα δίδυμα σύντομα έγιναν το επίκεντρο της προσοχής των μέσων ενημέρωσης. Τα ρεπορτάζ περιγράφουν το πώς και οι δύο γονείς τους, Kylie Hodgson και Remi Horder, «έχουν λευκές μητέρες και μαύρους πατέρες». (2) Αυτά τα δύο μικρά κορίτσια βοηθάνε στην απάντηση ενός από τα ερωτήματα που έχει απασχολήσει πολλούς ανθρώπους για την Αγία Γραφή. Αν υπήρχε μόνο ένας άντρας και μία γυναίκα στην αρχή, στη συνέχεια, από πού προήλθαν όλες οι «φυλές», με τα «διαφορετικά χρώματα του δέρματος» τους; Οι Remee και Kian αποδεικνύουν ότι είναι απλώς θέμα της γενετικής-με τα σωστά γονίδια, όλες οι διαφορετικές χροιές μπορεί να εμφανιστούν σε μια γενιά. (3) Έτσι, αν ο Αδάμ και η Εύα είχαν μια μέση-καφέ χροιά που οφείλεται σε ένα μείγμα «φωτεινών» και «σκούρων» γενετικών πληροφοριών, παρόμοιο με τους γονείς της Remee και της Kian, όλες οι αποχρώσεις από τις πιο σκούρες μέχρι τις πιο φωτεινές θα μπορούσε να αποδοθούν στα παιδιά τους και τις μελλοντικές γενιές. Η Kian και η Remee δείχνουν επίσης τη βιβλική αλήθεια ότι είμαστε όλοι οι άνθρωποι συγγενείς επειδή ανήκουμε όλοι στην ίδια οικογένεια μέσω του Αδάμ και της Εύας, και επίσης μέσω του Νώε και της οικογένειάς του, ακριβώς όπως η Βίβλος λέει. Αναφορές και σημειώσεις 1. Laing, L., Twins in a million, The Sunday Mail (Brisbane), 12 March 2006, p ABC News, One twin s white, the other s black twins parents both have white mothers, black fathers, 19 September Η χρωστική ουσία που είναι υπεύθυνη για «χρώμα» του δέρματος είναι η μελανίνη. Αν έχουμε πολύ αυτής της χρωστικής ουσίας είμαστε πολύ σκούροι («μαύροι»). Αν δεν έχουμε πολύ από αυτή τη χρωστική ουσία η χροιά μας θα είναι ανοιχτόχρωμη («λευκοί»). Δες The Creation Answers Book, chapter 18: How did the different races arise?, Creation Ministries International, Brisbane, Australia, 2006 (Μετάφραση κατόπιν αδείας: Ο Ιησούς Χριστός είναι ο λυτρωτής Είναι ο σωτήρας μας αυτός έδωσε τον εαυτό του για μας, προκειμένου να μας λυτρώσει, εξαγοράσει και ελευθερώσει - με όλη τη σημασία των λέξεων αυτών - από τη δουλεία του θανάτου. Ο Ίδιος πλήρωσε επάνω στον Σταυρό το λύτρο, «να μας καθαρίσει και να μας κάνει έναν λαό πού να ανήκει μόνο σ' Αυτόν» (Τίτ. 2,14). Μετά τα σωτηριώδη γεγονότα του Σταυρού και της Ανάστασης του Ιησού Χριστού καvέvας πια δεν ανήκει στον εαυτό του τον αγόρασε πλέον ο Θεός και πλήρωσε μάλιστα το τίμημα ο Ίδιος (Α' Κορ. 6,19-20) για την απελευθέρωσή του (Α' Κορ. 7,23). Και το τίμημα ποιό ήταν; «Το ανεκτίμητο αίμα του Χριστού», υπογραμμίζει ο απόστολος Πέτρος (Α' Πέτρ. 1,18-19). Ο Ιησούς Χριστός όχι μόνο μας απελευθέρωσε από τα δεσμά της δουλείας του θανάτου και του δημιουργού του θανάτου, του διαβόλου, αλλά σκόρπισε και τη Χάρη Του περίσσια στον άνθρωπο (Εφ. 1,8), χωρίς βέβαια ο άνθρωπος να δώσει κάποιο αντάλλαγμα (Ρωμ. 3,24). Αλήθεια και ποιό αντάλλαγμα εκ μέρους του ανθρώπου είναι ισάξιο της σωτηρίας του; Κανένα! Γιατί ή σωτηρία του είναι λύτρο, είναι χάρη, είναι δωρεά! Και κείνα τα λεγόμενα καλά έργα πού κάνει ο άνθρωπος τίποτε άλλο δεν δηλώνουν παρά τη διάρκεια των σχέσεων του Χριστού πού σώζει, και του ανθρώπου πού ευγνωμονεί αγαπώντας μέσω αυτών! Αφού ο Ιησούς Χριστός είναι ο Λυτρωτής, η θυσία του είναι μυστήριο λυτρωτικό. Με το αίμα του εξαγόρασε τον άνθρωπο και τον απέδωσε στον Θεό (Αποκ. 5,9). Αν και αυτή η θυσία φάνηκε σαν ήττα, στην πραγματικότητα υπήρξε ένας Θρίαμβος ενάντια στον θάνατο και στις αντίθεες πνευματικές δυνάμεις, στα όποια και ήταν υποδουλωμένος ο άνθρωπος μετά την πτώση του (Εβρ. 2,14). Άρα δεν είναι το Πάθος του 15

16 Θεανθρώπου Λυτρωτή μας ένας πόνος η μια άδικη σφαγή πού μάτωσε κάποια στιγμή την ιστορία του κόσμου, αλλά είναι το μέγα μυστήριο της αγάπης Του για τον άνθρωπο. Είναι το μυστήριο της αγάπης του καλού ποιμένα, πού όχι μόνο θυσιάζεται για χάρη των προβάτων (Ιωάν. 10,11), αλλά πού διδάσκει τί είναι αληθινή αγάπη (Α' Ιωάν. 3,16) και μέχρι ποιου σημείου μπορεί να φτάσει αυτή! Γι' αυτό μεγαλύτερη αγάπη απ' αυτή δεν μπορεί να βρεθεί (Ιωάν. 15,13). Αν όλη ή ζωή του Κυρίου ήταν μια πυρκαγιά αγάπης για τους δικούς Του (Ιωάν. 13,1), τι μπορεί να πει για το Πάθος Του; Απλά πώς εκεί «τετέλεσται», όλα ολοκληρώθηκαν για την αγάπη και από αγάπη για τον άνθρωπο! (Ιωάν. 19,30). (Από την ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ) Σε Αντιφασιστικό ψήφισμα στη ΓΣ του ΟΗΕ απείχε η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ελλάδα! Στις 21 του Δεκέμβρη 2010, στη Νέα Υόρκη, η Ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ενέκρινε το ψήφισμα «Ορισμένα απαράδεκτα είδη πρακτικής που συντείνουν στην αύξηση των σύγχρονων μορφών ρατσισμού, των φυλετικών διακρίσεων, της ξενοφοβίας και της μισαλλοδοξίας που συνδέεται μ' αυτά». Το σχέδιο ψηφίσματος είχε συνταχθεί με πρωτοβουλία της Ρωσικής Ομοσπονδίας και το συνυπέγραφαν 30 χώρες. Μεταξύ αυτών, η Λευκορωσία, το Καζαχστάν, η Κιργιζία, το Τατζικιστάν, το Τουρκμενιστάν, το Ουζμπεκιστάν, η Κούβα, η Βενεζουέλα, η Νικαράγουα, η Βολιβία, η Νότια Αφρική, η Αγκόλα. Στο ψήφισμα γίνεται αναφορά στην απόφαση της Δίκης της Νυρεμβέργης, στα ντοκουμέντα της Παγκόσμιας συνδιάσκεψης κατά του ρατσισμού (Νότια Αφρική, 2001) καθώς και στη συνδιάσκεψη για την εκτέλεση των αποφάσεων της Παγκόσμιας διάσκεψης του Ντέρμπαν (Γενεύη, Απρίλης 2009) κι εκφράζεται έντονη ανησυχία για την αύξηση των εξτρεμιστικών κινημάτων και των πολιτικών κομμάτων που προπαγανδίζουν το ρατσισμό, τον εθνοκεντρισμό και την ξενοφοβία, που ασχολούνται με την εξάπλωση της φασιστικής ιδεολογίας και της ρατσιστικής «ανωτερότητας». Το ψήφισμα καταδικάζει την εξύμνηση του εθνικιστικού κινήματος και την ηρωοποίηση όσων συμμετείχαν στις φασιστικές λεγεώνες «Βάφεν SS». Μεταξύ άλλων καταδικάζονται τα αποκαλυπτήρια των μνημείων, η συμμετοχή στις δημόσιες διαδηλώσεις με σκοπό τη δικαίωση του ναζιστικού παρελθόντος, του ναζιστικού κινήματος καθώς και του νεοναζισμού. Στο ντοκουμέντο υπογραμμίζεται πως η ανέγερση μνημείων προς τιμήν των ναζί, οι διαδηλώσεις των συνεργατών των ναζί και άλλες παρόμοιες ενέργειες βεβηλώνουν τη μνήμη των αμέτρητων θυμάτων του φασισμού, επιδρούν αρνητικά στη μελλοντική γενιά, είναι απόλυτα ασυμβίβαστες με τις υποχρεώσεις των κρατών - μελών του ΟΗΕ. Επίσης, εκφράζεται «ανησυχία για τις συνεχείς προσπάθειες βεβήλωσης ή καταστροφής των μνημείων που είχαν ανεγερθεί προς τιμήν εκείνων που αγωνίζονταν κατά του ναζισμού στα χρόνια του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, καθώς και για την παράνομη εκταφή ή τη μεταφορά των σορών των θυμάτων». Υπέρ του ψηφίσματος τάχτηκαν 129 χώρες, κατά τάχτηκαν 3 χώρες, οι ΗΠΑ, το Παλάου, τα Νησιά Μάρσαλ, ενώ από την ψηφοφορία απείχαν 52 χώρες, ανάμεσά τους όλες οι χώρες - μέλη της ΕΕ και οι αντιπροσωπείες της Ουκρανίας, της Γεωργίας και της Μολδαβίας. Δυστυχώς η Ελλάδα απείχε από τη καταδίκη του φασισμού- ναζισμού ρατσισμού! ( Μαριολατρεία στην Ορθόδοξη Εκκλησία; Στο ορθόδοξο περιοδικό ΒΗΜΟΘΥΡΟ (Τεύχος 1, ΧΕΙΜΩΝΑΣ , σελ.50) στο άρθρο του Μοναχού Μωυσή Η Θεοτόκος και ο σύγχρονος Αγιορείτικος Μοναχισμός λέει: Στο Άγιον Όρος η τιμή της Παναγίας αγγίζει τα όρια της λατρείας. Ενώ το περιοδικό ΣΤΑΥΡΟΣ (Σεπτέμβριος 2011) σχολιάζοντας κείμενο του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας Στυλιανού ο οποίος μιλώντας για τον Δεκαπενταύγουστο γράφει για πραγματικά Θεομητορική λατρεία, αναφέρει: Η Παναγία και Θεομήτωρ είναι βεβαίως αξία εξαιρετικής τιμής, αλλ' όχι λατρείας. Η λατρεία ανήκει μόνο στο Θεό. Η Γραφή λέγει: Κύριον τον Θεόν σου προσκυνήσεις και αυτώ μόνω λατρεύσεις (Δευτ. ΣΤ' 13, Ματθ. Δ' 10). Πότε επιτέλους θα σταματήσουν να δίνουν λατρεία στην Θεοτόκο ή και σε άλλους αγίους, επίσκοποι και άλλοι κληρικοί και λαϊκοί, και έτσι να παραβαίνουν και τις εντολές της Αγίας Γραφής, αλλά και την επίσημη Ορθόδοξη πατερική διδασκαλία; Πότε η υπεύθυνη ηγεσία της Εκκλησίας και το Οικουμενικό Πατριαρχείο θα βάλουν τέλος σε αυτά τα φαινόμενα και θα ελέγξουν όσους εκκλησιαστικούς ταγούς δικαιώνουν -άθελά τους -τους Διαμαρτυρόμενους που μας κατηγορούν τους Ορθόδοξους ότι λατρεύουμε την Παναγία; Αύξηση των εκκλησιών στη Κούβα. Την εποχή της κομμουνιστικής επανάστασης στην Κούβα το 1959, υπήρχαν 210 προτεσταντικές εκκλησίες στη χώρα, αλλά στα τέλη Οκτωβρίου 2010, υπήρχαν 6200 εκκλησίες, ιεραποστολές και κατ' οίκον συνάξεις. Υπενθυμίζουμε ότι το 2004 έγιναν τα εγκαίνια τού πρώτου Ορθόδοξου Ναού (του Αγίου Νικολάου) στην Αβάνα, και μάλιστα με παραχώρηση οικοπέδου σε κεντρικό σημείο, έξοδα κατασκευής και εμπλουτισμού της Εκκλησίας από την ίδια την κουβανική κυβέρνηση υπό τον Φιντέλ Κάστρο, ο οποίος και κάλεσε για τα εγκαίνια τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο. Ο ίδιος ο Φιντέλ Κάστρο είπε δημόσια: «Εγώ και ο λαός της Κούβας ευχαριστούμε εσάς και τον Οικουμενικό Πατριάρχη πού μας φέρνετε την Ορθοδοξία». Και όπως λέει ο Κουβανός πρεσβύτερος π. Αθανάσιος Γιάνες Ίντι : «Τώρα στην Κούβα επικρατεί πλήρης ελευθερία και δεν παρεμποδίζεται κανείς στα «πιστεύω» του». Οι ορθόδοξοι αυξήθηκαν από 4 σε πάνω από 1000 σήμερα! (Πηγή: και Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΟΥΛΑ ΜΑΣ, Φεβρουάριος 2011). 16

17 Από αυτή την στήλη σας ενημερώνουμε για τα βιβλία που κυκλοφορούν, νέες εκδόσεις, προσφορές και που όλα αυτά διαθέτονται απ το Βιβλιοπωλείο - «Η ΑΛΗΘΕΙΑ»-ΜΑΝΩΛΗ ΚΑΛΟΜΟΙΡΗ, Κατακουζηνού 10, Αθήνα, Τηλ (Δευτέρα ως Παρασκευή 10-1 μμ). Κινητό Το βιβλιοπωλείο μας: -Διαθέτει ΟΛΑ τα βιβλία ΟΛΩΝ των Εκδοτικών Οίκων, χριστιανικών ή μη! -Στέλνει τις παραγγελίες σας ΧΩΡΙΣ ΕΞΟΔΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΩΝ για 100 και άνω. -Κάνει ΔΩΡΕΑΝ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ εντός Αθηνών και Προαστείων για ποσά 30 και άνω. Και στο Κέντρο της Αθήνας για οποιοδήποτε ποσό! ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΤΟ ΑΓΓΕΛΜΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ Κείμενα Πίστεως και Σοφίας από την Αγία Γραφή και τους Πατέρες της Εκκλησίας για κάθε ημέρα. Διατίθεται σε Ημερολόγιο Τοίχου με εικόνα της Θεοτόκου βρεφοκρατούσας, σε Βιβλιαράκι με σελιδοδείκτη, και σε Επιτραπέζιο. Έκαστο 5,70. Για ποσότητες 10 και άνω προσφέρεται έκπτωση. Δείγμα: - Άγιος δεν είναι ο αναμάρτητος, αλλ' αυτός που αγωνίζεται. Ο "πίπτων και εγειρόμενος". Που πέφτει χίλιες φορές αλλά σηκώνεται χίλιες μία. - Η μόνη πραγματική ευτυχία είναι εκείνη, που αισθανόμαστε, όταν κάνουμε ευτυχισμένο κάποιον άλλο. - Ο φίλος που κρύβει τα ελαττώματά μας, μας είναι λιγότερο χρήσιμος από τον εχθρό, που μας τα φανερώνει. Ο ΗΜΕΡΟΔΕΙΚΤΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥ 2012-ΛΟΓΟΣ. Ένα μοναδικό ημερολόγιο τοίχου με 365 καθημερινά μηνύματα που προβάλλουν τις αρχές του δημιουργού Θεού σαν μια πηγή έμπνευσης για την κάθε μέρα. Χριστιανικές ιστορίες και προτροπές μαζί με μια προσευχή για κάθε μέρα. Λίγο "μάννα" κάθε μέρα από το Λόγο του Πατέρα, λίγο φως στο διαβάτη, στης ζωής το μονοπάτι. Προσφέρει επίσης χρηστικές πληροφορίες όπως οι ανατολές και οι δύσεις του ήλιου και το ορθόδοξο εορτολόγιο. Συνοδεύεται από καρτέλλα με το πρόσωπο του Χριστού για να κρέμεται στον τοίχο, ενώ διατίθεται και σε έκδοση επιτραπέζια -βιβλίο. Οι εκδόσεις είναι Διαμαρτυρόμενες. 2,30 με καρτέλλα - 2,00 χωρίς καρτέλλα ή επιτραπέζιο ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟΝ 2012-ΣΤΑΥΡΟΥ. Αφιερωμένο στο μυστήριο της Ιερωσύνης. Περιέχει το Εορτολόγιο και διδαχές για την σπουδαιότητα της Ιερωσύνης. Σχήμα τσέπης. 64 σελ. 1,00 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΗΛΙΘΙΕ-ΝΙΚΟΥ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΥ (ΛΙΒΑΝΗΣ). Οι υπαίτιοι της κρίσης και το "Χρέος" της ανατροπής τους. Μια ευγενική απάντηση στους πραιτωριανούς των ΜΝΗΜΟΝΙΩΝ. "Ο συγγραφέας είναι ξεκάθαρος. Η διεθνής οικονομική κρίση δεν είναι προϊόν της κακής διαχείρισης του καπιταλιστικού συστήματος, όπως ανοήτως (σκοπίμως, όμως) ισχυρίζονται οι θιασώτες του ούτε οφείλεται στα ανεπαρκή μέτρα διαφάνειας και ελέγχου στη διακίνηση των κεφαλαίων ούτε, επίσης, στους αστρονομικούς μισθούς των golden boys και στελεχών των τραπεζών ούτε στα φαινόμενα σκανδάλων και διασπάθισης του δημόσιου χρήματος ούτε, τέλος, σ' εκείνους που βρήκαν ένοχο της κρίσης τον «καζινοκαπιταλισμό». Η κρίση οφείλεται στη διακοπή του κύκλου αναπαραγωγής του κεφαλαίου, όταν δηλαδή τα υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια αδυνατούν να διαγράψουν τον κύκλο της διευρυμένης παραγωγής. «Η κρίση υπερπαραγωγής είναι το αναπόφευκτο φαινόμενο του καπιταλιστικού κύκλου παραγωγής και η δυσαναλογία μεταξύ παραγωγής - κατανάλωσης (υπό οποιαδήποτε διαχείριση, κεϊνσιανή ή φιλελεύθερη, περιοριστική ή επεκτατική κ.λπ.) το αναγκαστικό παρακολούθημά της. Και τούτο διότι ποτέ η κατανάλωση δεν μπορεί να υπερκεράσει την παραγωγή...». Με περισσή άνεση ο Ν. Μπογιόπουλος διαλύει τους μύθους των υπερασπιστών του καπιταλιστικού συστήματος, περί επικράτειας τάχα της αγοράς, ανάγκης να ιδιωτικοποιηθεί η δημόσια περιουσία και όλα όσα επιτάσσει το Μνημόνιο. Ξεσκεπάζει το ρεσιτάλ ανηθικότητας («όλοι μαζί τα φάγαμε», «κοπρίτες»...) αναλύοντας διεξοδικά τα έργα και τις ημέρες των κυβερνήσεων των τελευταίων δεκαετιών, την απληστία, ασυδοσία, αυθαιρεσία του πολιτικού προσωπικού. Με ατράνταχτα στοιχεία αποδεικνύει ποιος, πού, πότε, πώς άρπαξε τον πλούτο της χώρας, βυθίζοντας στην ανέχεια, την ανεργία και την εξαθλίωση μεσαία, λαϊκά και μειονοτικά στρώματα. Διπλά εξαιρετικό, με πολυεπίπεδη ανάγνωση. Από τη μια είναι ένα θαυμάσιο αρχειακό corpus και από την άλλη μια διεισδυτική ανάλυση των νόμων της αγοράς που οδηγούν στο καπιταλιστικό αδιέξοδο και τη συνεπακόλουθη φρίκη του συστήματος. Και, βεβαίως, έχει τη δική του οικονομική πρόταση, τον πανεθνικό κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας της χώρας, που «κλειδί» της είναι «η αλλαγή των ξεπερασμένων ιστορικά κοινωνικών σχέσεων ιδιοκτησίας, που καθορίζουν το οικονομικό και πολιτικό σύστημα προϋπόθεση είναι η 17

18 απαλλοτρίωση της ατομικής ιδιοκτησίας και η μετατροπή της σε κοινωνική». Ο μόνος δρόμος, υποστηρίζει, είναι ο σοσιαλισμός. Αλλως θα επικρατεί η (καπιταλιστική) βαρβαρότητα. Το βιβλίο τιμά, εκτός από το μεγαλείο της ιδεολογικής αντιπαράθεσης, τη δημοσιογραφία την ίδια" (η περιγραφή του Γ.Σταματόπουλου από ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 16 Ιουλίου 2011: σελ. 17,00 ΑΓΙΕΣ ΓΡΑΦΕΣ-ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ Η ΒΙΒΛΟΣ MP3-6 cd + 2 βιβλία (ΒΙΒΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ). Ολόκληρη η Αγία Γραφή στη Δημοτική (76 βιβλία) ηχογραφημένη σε mp3 με εκπληκτική μουσική επένδυση που σέβεται απολύτως το ιερό κείμενο σε μια πολυτελή καλαίσθητη κασετίνα. Ακούγεται η εγκεκριμένη από την Ορθόδοξη Εκκλησία μετάφραση από τα πρωτότυπα κείμενα. Περιέχει 2 βιβλία (με τις εισαγωγές των βιβλίων της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης) και 6 cd-mp3 διάρκειας 100 ωρών (περιέχουν την ανάγνωση της Παλαιάς Διαθήκης στη δημοτική και της Καινής Διαθήκης τόσο στο αρχαίο ελληνικό κείμενο κατά την Πατριαρχική έκδοση του 1904, όσο και στη μετάφραση στη δημοτική). Πώς θα το ακούσετε: Σε οποιοδήποτε Η/Υ, συσκευή αναπαραγωγής Mp3, στο dvd player και στο κινητό τηλέφωνο αφού το αντιγράψετε στην μνήμη του. Τα 2 βιβλία είναι 87 και 58 σελίδων. 22,00 ΤΕΤΡΑΒΑΓΓΕΛΟ-ΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΘΕΙΑ ΚΑΙ ΙΕΡΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΩΣ-ΙΕΡΑ ΚΑΛΥΒΗ ΑΓΙΟΥ ΣΑΒΒΑ ΝΕΑΣ ΣΚΗΤΗΣ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ. Επανέκδοση της εκδόσεως της Βενετίας του 1853 εκ της Εκκλησιαστικής Τυπογραφίας του Φοίνικος. Είναι τυπωμένο με μεγάλα γράμματα ώστε να είναι ευανάγνωστο. Περιέχει στο τέλος Πίνακα περιέχων όλες τις αναφορές στη Παλαιά Διαθήκη εκ των Ευαγγελίων και της Αποκαλύψεως. Και Πίνακα με αναλυτικά περιεχόμενα των τεσσάρων Ευαγγελίων και τις σελίδες που θα τα βρει κανείς. Σκληρόδετο. Σχήμα 14χ 21 εκ. 429 σελ. 14,00 ΝΕΟΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ-Γ.Ζ.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ (ΛΟΓΟΣ). Πλήρης συστηματική αναλυτική περιγραφή και στοιχεία προσώπων, τόπων, ιστορικών γεγονότων ως και λοιπών θεμάτων της Αγίας Γραφής λήμματα και 180 εικόνες, χρονολογικοί πίνακες κλπ. Ο συγγραφέας είναι Διαμαρτυρόμενος σελ. Διαθέσιμο ένα αντίτυπο αυθεντικό: 60,00.Φωτοτυπική επανέκδοση με σκληρό εξώφυλλο: 50,00 ΔΙΑΤΕΣΣΑΡΩΝ Μεταγλώττιση (ΒΙΒΛΟΣ). Το Διατεσσάρων είναι η πιθανή χρονολογική σειρά των γεγονότων της ζωής και της διδασκαλίας του Κυρίου Ιησού Χριστού που αναφέρονται στα τέσσερα Ευαγγέλια. Επειδή οι ευαγγελιστές δεν εξιστορούν πάντοτε τα γεγονότα με χρονολογική σειρά, οι εκδότες αναθεώρησαν το υλικό σε μια πιθανή χρονολογική σειρά. Στην ίδια σελίδα δίνεται το μεταγλωττισμένο κείμενο ενός, δύο, τριών ή τεσσάρων Ευαγγελίων, ανάλογα με το πόσοι περιγράφουν το κάθε επεισόδιο. Τέτοιου είδους αναθεώρηση καθιστά δυνατό να μελετήσει κανείς τη ζωή, τη διακονία και τη διδασκαλία του Ιησού Χριστού. Μαλακό πολύχρωμο εικονογραφημένο εξώφυλλο. Μεγάλο Σχήμα. 188 σελ. Από 9,00 μόνο 5,00 -Σκληρόδετο από 15,00 μόνο 7,00 ΤΥΠΙΚΟΝ ΤΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ-ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΒΙΟΛΑΚΗ (ΣΑΛΙΒΕΡΟΣ). Έκδοση όμοιον προς την εν Κωνσταντινουπόλει εγκεκριμένην έκδοσιν ήτις δις εξεδόθη υπό Κωνσταντίνου πρωτοψάλτου με πολλάς προσθήκας και επιδιορθώσεις υπό του πρωτοψάλτου. Περιέχει: Προθεωρία του Τυπικού ή Τυπική Διάταξις της Ακολουθίας του Εσπερινού-Όρθρου-Λειτουργίας, Το Τυπικόν, Τυπική Διάταξις των ακολουθιών του Τριωδίου/Πεντηκοσταρίου, Παράρτημα με πολλές ακολουθίες και πίναξ του Εορτοδρομίου. Μεγάλο Σχήμα. Σκληρόδετο. 478 σελ. 20,25 ΑΠΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΔΕΚΑ ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ-MICHAEL GREEN & GORDON CARKNER (ΛΟΓΟΣ). Απαντήσεις στα ερωτήματα: Ποιός είναι ο Ιησούς; Χριστιανισμός μόνο για τους αδύνατους; Είναι η Βίβλος αξιόπιστη; Ο πόνος και το κακό; Είναι η πίστη σχετική με την καθημερινή μας ζωή; Η πίστη και η επιστήμη βρίσκονται σε σύγκρουση; Αναστήθηκε ο Ιησούς; Η πίστη αφαιρεί την προσωπική ελευθερία; Είναι όλες οι θρησκείες ίδιες; Σχήμα Τσέπης. 80 σελ. 2,00 ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΔΙΑΖΥΓΙΟ-C.S.LEWIS (ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΚΑΙ ΠΡΕΒΕΖΗΣ). Το βιβλίο του C. S. Lewis μας μιλά για μια από τις "εκδρομές", που γίνονται κάθε τόσο, από την Κόλαση στον Παράδεισο. Σ' αυτές παίρνουν μέρος όσες ψυχές το επιθυμούν. Το διαστημικό λεωφορείο έρχεται και τις παραλαμβάνει. Και τις ανεβάζει μέχρι τα κράσπεδα του Παραδείσου. Με σκοπό να δουν το μέρος. Και αν τους αρέσει και θέλουν, μπορούν να μείνουν και να συνεχίσουν στα ενδότερα. Θα χρειαστεί βέβαια να υποβληθούν σε μια μικρή "εγχείρηση", για να τους αφαιρεθεί το όποιο πάθος κάνει τη ζωή τους Κόλαση. (Καθώς και ό,τι θαρρούν για αρετή τους). Είναι βέβαια ελεύθεροι να αποφύγουν την "εγχείρηση" και να γυρίσουν πάλι πίσω. Το τραγικό είναι ότι οι πιο πολλές ψυχές προτιμούν να επιστρέψουν στην Κόλαση. Οι πιο δεκτικές γιατί θέλουν να μεταφέρουν λίγη από την Κόλασή τους στον Παράδεισο. Δεν εννοούν να ξεκολλήσουν την Κόλαση από πάνω τους. Εξακολουθούν να είναι εγκλωβισμένες στα πάθη, που έθρεψαν σ' αυτήν εδώ τη ζωή. Αν και αφυδατωμένα -εντελώς ονειρικά- τα παλιά τους πάθη είναι το "περιεχόμενό" τους. Φοβούνται να τα θυσιάσουν...δεν γίνεται όμως να παντρέψουμε την Κόλαση με τον Παράδεισο. Εξ ου και ο τίτλος του βιβλίου: "Το μεγάλο διαζύγιο" σελ. 8,50 18

19 Ο ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ ΣΤΗ ΦΥΛΑΚΗ -ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΤΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ-RONALD NUMBERS (ΛΟΓΕΙΟΝ). Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις λογείον, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Harvard, το βιβλίο, Ο Γαλιλαίος στη φυλακή. Μύθοι για την επιστήμη και τη θρησκεία, σε μετάφραση Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη. Ένα ανατρεπτικό βιβλίο για τον αέναο πόλεμο της επιστήμης με τη θρησκεία, που αναιρεί τα όσα, απροβλημάτιστα, λέγαμε χρόνια τώρα. Εικοσιπέντε μύθοι ανατρέπονται εδώ: Ότι η άνοδος του Χριστιανισμού ήταν υπεύθυνη για τον θάνατο της αρχαίας επιστήμης, Ότι η Μεσαιωνική Χριστιανική Εκκλησία κατέστειλε την ανάπτυξη της επιστήμης, Ότι οι Χριστιανοί του Μεσαίωνα δίδασκαν πως η Γη είναι επίπεδη, Ότι ο Μεσαιωνικός Ισλαμικός Πολιτισμός ήταν αφιλόξενος προς την επιστήμη, Ότι η Μεσαιωνική Εκκλησία απαγόρευε την ανθρώπινη ανατομή, Ότι ο Κοπέρνικος υποβίβασε τους ανθρώπους από το κέντρο του κόσμου, Ότι ο Τζορντάνο Μπρούνο ήταν ο πρώτος μάρτυρας της νεωτερικής επιστήμης, Ότι ο Γαλιλαίος φυλακίστηκε και βασανίστηκε επειδή υπερασπίστηκε τον Κοπερνικισμό, Ότι ο Χριστιανισμός γέννησε τη νεωτερική επιστήμη, Ότι η επιστημονική επανάσταση απελευθέρωσε την επιστήμη από τη θρησκεία, Ότι οι Καθολικοί δεν συνέβαλαν στην επιστημονική επανάσταση, Ότι με τον Καρτέσιο άρχισε η διάκριση Πνεύματος-Σώματος, Ότι η Μηχανιστική Κοσμολογία του Ισαάκ Νεύτωνος εξάλειψε την ανάγκη για Θεό, Ότι η Εκκλησία αποδοκίμασε τη νάρκωση κατά το τοκετό για βιβλικούς λόγους, Ότι η θεωρία της Οργανικής Εξέλιξης βασίζεται στη λογική του φαύλου κύκλου του εν αρχή αιτήσθαι, Ότι η Εξέλιξη κατέστρεψε τη πίστη του Δαρβίνου στον Χριστιανισμό ώσπου προσηλυτίστηκε εκ νέου στο νεκροκρέβατό του, Ότι ο Χάξλεϊ νίκησε τον Γουίλμπερφορς στην αντιμαχία τους σχετικά με την εξέλιξη και τη θρησκεία, Ότι ο Δαρβίνος κατέστρεψε τη φυσική θεολογία, Ότι ο Δαρβίνος και ο Χέκελ ενέχονται στη ναζιστική βιολογία, Ότι η Δίκη των Πιθήκων τελείωσε με ήττα του αντιεξελικτισμού, Ότι ο Αϊνστάϊν πίστευε σε έναν προσωπικό Θεό, Ότι η κβαντομηχανική απέδειξε την αρχή της ελεύθερης βούλησης, Ότι το "Νοήμον Σχέδιο" αντιπροσωπεύει μια επιστημονική αμφισβήτηση της εξελικτικής θεωρίας, Ότι ο Δημιουργισμός είναι αποκλειστικά αμερικάνικο φαινόμενο, Ότι η Νεωτερική Επιστήμη έχει εκκοσμικεύσει τον δυτικό πολιτισμό. 255 σελ. 18,90 ΓΙΑΤΡΕ ΜΟΥ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΘΑΥΜΑΤΑ; ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΤΖΟΥΡΑΚΗ (ΜΥΡΤΟΣ). Η εξήγηση της επιστήμης για τις περιπτώσεις αυτοθεραπείας. Ιατρική και Πίστη: Μια Ιερή Συμμαχία. Τι κοινό έχει η Παναγία της Τήνου με την Παναγιά τη Γιάτρισσα στο Λουτράκι και την Παναγιά τη Γοργοεπήκοο στη Χαλκιδική και τη Μάνδρα; Γιατί τρέχει τόσος κόσμος στον Άγιο Ραφαήλ στη Μυτιλήνη, στον Άγιο Εφραίμ στη Ν. Μάκρη, στον Όσιο Πατάπιο στα Γεράνια; Μπορεί μια προσευχή, μια ευχή, μια επίκληση να λειτουργήσει πιο δυναμικά από μια ιατρική συνταγή; Αλήθεια πόσο πιστεύουν άραγε οι ίδιοι οι γιατροί στη δύναμη της πίστης; Περιέχει: 85 άγιοι θεραπευτές, 100 προσευχές και επικλήσεις υπέρ υγείας, 60 ναοί και παρεκκλήσια σε νοσοκομεία. 296 σελ. 17,00 ΣΤΑΥΡΟΣ, ΔΑΙΜΟΝΩΝ ΤΟ ΤΡΑΥΜΑ -ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΑΣ HOLYWOOD (=Ιερό Ξύλο)-ΑΡΧΙΜ.ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΩΣΤΩΦ (ΑΓ.ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ). Τα τελευταία χρόνια οι ψευδομάρτυρες του Ιεχωβά κτυπούν με λύσσα τον τίμιο Σταυρό. Πρέπει, λοιπόν, οι Ορθόδοξοι να μπορούν να απαντούν στις αιρετικές θέσεις τόσο αυτών, όσο και άλλων αλλοτριοπίστων, προς στηριγμόν των απλουστέρων Χριστιανών και τιμή του ζωοπαρόχου Ξύλου. Για το λόγο αυτό, συλλέξαμε, από τα κείμενα αδελφών μας, αξιόλογα μαργαριτάρια προς κατοχύρωση της Ορθοδόξου Πίστεως και ευφροσύνη των καλοπροαιρέτων ψυχών. Είθε η χάρις του τιμίου και ζωοποιού Σταυρού να σκέπει όλους μας και να φωτίζει τους αιρετικούς να αυγασθεί η διάνοιά τους προς σωτηρία. Περιέχει: Προτυπώσεις του Τιμίου Σταυρού, Ιστορικά Στοιχεία, Θαύματα του Σταυρού, Ο Σταυρός στη ζωή μας, Σημασία και επιδράσεις του Σταυρού, Προεξαγγελτικό της Β παρουσίας, Το Σχήμα του Σταυρού, Ξύλο καταραμένο και άλλες αιρετικές θέσεις, Μιλά και ακούει ο Σταυρός. 175 σελ. 8,50 ΘΕΟΛΟΓΙΑ Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ-ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ (ΕΚΔ.ΑΝΤ.ΣΤΑΜΟΥΛΗ). Όχι μόνο το διδακτικότερο από τα συγγράμματά του αλλά και ένα θεμελιώδες κείμενο της πρώιμης χριστιανικής ερμηνευτικής. Γράφηκε στη διάρκεια τρίαντα περίπου ετών. Η "Χριστιανική Διδασκαλία" διατυπώνει μια επιστημονικά θεμελιωμένη ερμηνευτική της Βίβλου, μια ερμηνευτική η οποία θα περιόριζε δραστικά την αυθαίρετη εξήγησή της προσδιορίζοντας ένα πλαίσιο ερμηνευτικών κανόνων ως αντίδοτο στις αποσχιστικές τάσεις των αιρετικών και προπάντων, των οπαδών του επισκόπου Δονάτου, των Μανιχαίων και των οπαδών του Πελάγιου. Μεγάλο Σχήμα. 334 σελ. 27,70 ΟΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΙ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΕΣ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ-π.ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΛΠΟΥΖΟΥ (ΦΩΤΟΔΟΤΕΣ). Ο δράκων και τα δύο θηρία της Αποκαλύψεως. Το βιβλίο αυτό αποκαλύπτει την δράση των τριών τρομοκρατών μέσα από την Αποκάλυψη, την υπόλοιπη Αγία Γραφή και τους Πατέρες της Εκκλησίας. 104 σελ. 3,20 ΟΧΙ ΕΓΩ-ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ-ΚΥΠΡΙΟΥ (ΑΡΜΟΣ). Κείμενα Πολιτικής Θεολογίας με αναφορές σε θέματα φύλου, θρησκείας και ιδεολογίας. Ποιος αλήθεια, μπορεί πρόθυμα να απαρνηθεί μια πολιτισμικά καθορισμένη υποκειμενικότητα και να αμφισβητήσει τις κυρίαρχες συμβάσεις και τους ισχυρούς καταπιεστικούς κανόνες, αν όχι ένα γυναικείο στόμα που έχει παραμείνει τόσο καιρό βουβό και καταπιεσμένο; Καθώς δεν έχει τίποτα να χάσει, γιατί ποτέ δεν είχε κάτι, το γυναικείο στόμα συνειδητοποιεί τον παραλογισμό της ζωής και αρχίζει να μιλάει για την τέχνη της ζωής. Δεκαέξι ερμηνευτικά κείμενα επιδιώκουν να φωτίσουν όψεις της σχέσης θρησκείας και πολιτικής, παρουσιάζοντας κριτικά την "ελληνοκεντρικότητα" μέρους Ορθόδοξης ρητορικής και αναδεικνύοντας τη θέση του θρησκευτικού λόγου στη δημόσια σφαίρα. Στα κείμενα του βιβλίου ασκείται κριτική στις πατριαρχικές δομές του Ορθόδοξου λόγου, ενώ, παράλληλα, γίνεται μία προσπάθεια διατύπωσης μιας πιο 19

20 συμπεριληπτικής θεολογικής πρότασης που προωθεί την ισότητα των ανθρώπων και το σεβασμό της ετερότητας. 305 σελ. 18,00 ΔΕΛΤΙΟ ΒΙΒΛΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ-ΤΟΜΟΣ 27-ΕΤΟΣ 37 (ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΙΟΥΛΙΟΣ 2009). Εκδόθηκε τον Ιούλιο Αφιέρωμα: Αγία Γραφή και Παγκόσμια Οικονομία. Περιεχόμενα: Η απόλυτη ιδιοκτησία δημιουργεί απόλυτη φτώχεια χρέη και δουλεία, Οι κοινωνικές συνέπειες της Παύλειας Θεολογίας, Το κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο και η κοινωνική διδασκαλία των πρωτοχριστιανικών κοινοτήτων, Ιωβηλαίο έτος και κοινωνική δικαιοσύνη, Κριτική αποτίμηση του εναλλακτικού χριστιανικού οικονομικού μοντέλου, Η θεολογία της γης στον Ησαΐα, Η κοινωνική δικαιοσύνη στη μεταιχμαλωσιακή σκέψη κ.ά. 185 σελ. 10,00 Ο ΑΤΛΑΣ ΤΗΣ ΒΙΒΛΟΥ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ-ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ) -ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΟΛΥΜΠΙΟΥ (ΕΝΝΟΙΑ). Η γεωγραφία, η ιστορία και η αρχαιολογία της χώρας της Βίβλου κατέχουν ιδιαίτερη θέση και συμβάλλουν ουσιαστικά στην πληρέστερη κατανόηση των κειμένων της Αγίας Γραφής. Στο βιβλικό κείμενο προσδιορίζεται γεωγραφικά ο χώρος της Αγίας Γης, στον οποίο διαδραματίστηκαν όλα τα γεγονότα της θείας αποκαλύψεως. Παράλληλα, η Αγία Γραφή εμπεριέχει και πλήθος πληροφοριών, που αναφέρονται σε ιστορικά γεγονότα και γεωγραφικές αναφορές. Πρόκειται για πλούσια καταγραφή τοποθεσιών, πόλεων, χωρών και αυτοκρατοριών, οδών, βουνών, πεδιάδων, ποταμών, λιμνών και θαλασσών, όπως και για σειρά πολέμων, εκστρατειών, εξεγέρσεων, καταστροφών, αλλά και σταθμών που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια των μετακινήσεων και των μεταφορών. Το ιστορικό αυτό υλικό αποτυπώνεται στους χάρτες που ακολουθούν, οι οποίοι είναι αριθμημένοι κατά χρονολογική σειρά και ενταγμένοι στις αντίστοιχες αρχαιολογικές περιόδους, από τη Χαλκολιθική περίοδο μέχρι τη Ρωμαϊκή και ιδίως την Εποχή του Χριστού. Στη μακραίωνη αυτή πορεία παρατηρούνται διαφοροποιήσεις σε ονομασίες περιοχών, πόλεων και τοποθεσιών, οι οποίες σημειώνονται διακριτικά στους αντίστοιχους χάρτες του παρόντος έργου. Η χαρτογράφηση του Άτλαντα έχει ανατολικό προσανατολισμό, καθώς και στη Βίβλο με τέτοιο προσανατολισμό αποδίδονται οι αντίστοιχες περιοχές. Έγχρωμος-Εικονογραφημένος. Μεγάλο Σχήμα 33 χ 24,5 εκ. 142 σελ. 34,00 ΚΥΡΙΑΚΟΔΡΟΜΙΟ -ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ (ΑΡΤΟΣ ΖΩΗΣ). Γραπτά κηρύγματα βιβλικών πανεπιστημιακών θεολόγων στα ευαγγελικά αναγνώσματα της Κυριακής. Γράφουν: Σάββας Αγουρίδης, Χαράλαμπος Γ. Ατματζίδης, Σωτήριος Δεσπότης, Θωμάς Ιωαννίδης, Ιωάννης Καραβιδόπουλος, Χρήστος Καρακόλης, Μιλτιάδης Κωνσταντίνου, Κωνσταντίνος Μπελέζος, Στέλιος Λ. Παπαλεξανδρόπουλος, Γεώργιος Πατρώνος, Αικατερίνη Τσαλαμπούνη, Σταμάτης Χατζησταματίου. Δέκα καινοδιαθηκολόγοι, ένας παλαιοδιαθηκολόγος και ένας θρησκειολόγος. Ο πρόλογος του βιβλίου έχει συνταχθεί από τον κ. Σταύρο Ζουμπουλάκη, ενώ η εισαγωγή, στην οποία εξηγείται στον αναγνώστη τι είναι Κυριακοδρόμιο και ποια η ιστορία του, από τον π. Αντώνιο Πινακούλα. Στο βιβλίο περιλαμβάνονται κηρύγματα που δεν εκφωνήθηκαν ποτέ σε ναούς, όπως ίσως δίνεται η εντύπωση, αλλά συντάχθηκαν από καθηγητές θεολογίας για πρώτη φορά προκειμένου να βοηθηθεί ο κλήρος στην προετοιμασία του κηρύγματος. Η ιδέα ανήκει στον αείμνηστο πια καθηγητή Σάββα Αγουρίδη ( 2009), ο οποίος πρότεινε την έκδοση του το 1998 για να ενισχυθεί το κήρυγμα των ποιμένων της Εκκλησίας με ένα βιβλίο στο οποίο θα περιέχονταν γραπτά κηρύγματα σε όλες τις ευαγγελικές περικοπές που διαβάζονται στην Εκκλησία κατά τις Κυριακές του εκκλησιαστικού έτους. Ο στόχος της έκδοσης του Κυριακοδρομίου στη σκέψη του καθηγητή Αγουρίδη ήταν να ανανεωθεί ή τουλάχιστον να βελτιωθεί το κήρυγμα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, κάτι που όπως σημειώνεται ορθά στον πρόλογο του Κυριακοδρομίου αποτελεί την πιο πικρή ώρα της κυριακάτικης θείας λειτουργίας. Σε κάθε κήρυγμα του Κυριακοδρομίου που εκδόθηκε πρόσφατα, ακολουθείται η παρακάτω δομή. Αρχικά προτάσσεται σε δύο στήλες το ευαγγελικό κείμενο στο πρωτότυπο και κατόπιν σε νεοελληνική μετάφραση. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι ακολουθήθηκε το Εκλογάδιο της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος του Αυτό σημαίνει ότι το πρωτότυπο κείμενο (αριστερή στήλη) προέρχεται από την πατριαρχική έκδοση του 1904 και η μετάφραση (δεξιά στήλη) είναι εκείνη των τεσσάρων καθηγητών της Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας του Μετά το ευαγγελικό κείμενο ακολουθούν τα σχόλια των συγγραφέων στην παραπάνω περικοπή της Κ.Δ. Οι συγγραφείς αναλύουν με σύντομα σχόλια το ευαγγελικό κείμενο χωρίς όμως να έχει ακολουθηθεί ένας κοινός τρόπος και συνεπώς διατηρήθηκε η προσωπική προτίμηση του καθενός. Άλλοι χρησιμοποιούν περισσότερο τους ερμηνευτές πατέρες και άλλοι λιγότερο έως καθόλου. Άλλοι δανείζονται παραδείγματα από τη νεοελληνική και τη ξένη λογοτεχνία προκειμένου να διανθίσουν με παραδείγματα το κήρυγμα και άλλοι προσφεύγουν στα κείμενα σημαντικών Ορθόδοξων θεολόγων των δύο τελευταίων αιώνων. Άλλοι πάλι, διακρίνουν το κήρυγμα σε ενότητες για να υποβοηθήσουν τον αναγνώστη, ενώ οι περισσότεροι δεν το προτιμούν. Με άλλα λόγια, ο κάθε συγγραφέας δούλεψε τις περικοπές που του ανατέθηκαν με τον τρόπο που αυτός έκρινε. Τα κηρύγματα έχουν έκταση επτά σελίδες κατά μέσο όρο και αυτό σημαίνει ότι καταλαμβάνουν χρονικά διάστημα περίπου δεκαπέντε λεπτών. 510 σελ. 20,00 ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ-Α ΤΟΜΟΣ-ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΟΛΥΜΠΙΟΥ (ΕΝΝΟΙΑ). Από τη θυσία του Αβραάμ στην Akedah Yitzak. Το Γένεση 22,1-19 στην Παλαιά Διαθήκη και τον πρώιμο Ιουδαϊσμό. Περιέχει: Η θυσία του Αβραάμ στη Παλαιά Διαθήκη, στην Ελληνιστική γραμματεία, στη Ταργκουμική γραμματεία, στη Ραββινική γραμματεία. Δεμένος τόμος. Μεγάλο Σχήμα. 638 σελ. 83,50 20