ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΩΙ3ΕΛΗΤt ί ΝΙβ Ο Ε Σ Σ Ασ Ι Κ Η Σ

Transcript

1 Τµήµα ιοικητικών Υπηρεσιών Β.Ε.Ο. Από: Αποστολή: Προς: Θέµα: Συνηµµένα: GrEmSo, Co Πέµπτη, 11 Σεπτεµβρίου :53 µµ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ: ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ί ΟΕΥ SOFIA - SEPTEMBER ΝΕ 1ΕΤΤΕΡ.ρι; ΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ.dοc ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ ΣΤΗ ΣΟΦΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ EMBASSY ΟΕ GREECE ΙΝ SOFIA OFFICE ΕΟΚ ECONOMIC & COMMERCIAL AFFAIRS Εν1οgί Georgiev 103,Sofia 1504, Bulgaria, tel: (+3592) , , fax: (+3592) ecocoιn-sofiaζcrlmfa gr web: http.//agora.mfa.gr/bgb0 Παρακαλώ ανοίξτε το συνηµµένο ενηµερωτικό και διαβιβαστικό. ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΩΙ3ΕΛΗΤt ί ΝΙβ Ο Ε Σ Σ Ασ Ι Κ Η Σ Αριθ. Πρωτ. Οεσαα~ρνί χη 1

2 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Πρεσβε ία της Ελλάδος Σόφια Γραφείο Οικονοµικών και Εµπορικών Υποθέσεων ΚΟΙΝΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ Σόφια, 11 Σεπτεµβρίου 2014 Τηλ.: , Α.Π. Φ.ΟΕΥ 2785/21/ΑΣ 2583 ΡΑΧ: Ε-πι ί Ι: ΠΡΟΣ: ΠΙΝΑΚΑ ΑΠΟ ΕΚΤΩΝ ΕΑ: Πρεσβεία της Ελλάδος στη Σόφια ΘΕΜΑ: Αποστολή ενηµερωτικού δελτίου Σεπτεµβρίου 2014 Σας αποστέλλουµε συνηµµένα ενηµερωτικό δελτίο του Γραφείου µας για τις πρόσφατες οικονοµικές εξελίξεις στη Βουλγαρία. Το ενηµερωτικό δελτίο αποστέλλεται επίσης µέσω ηλεκτρονικού ταχυδροµείου στις ελληνικές επιχειρήσεις που είναι εγκατεστηµένες στη Βουλγαρία και στους επαγγελµατικούς και επιµελητηριακούς φορείς στην Ελλάδα για χρήση των µελών τους. Η ιευθύνουσα Θεολογ ία Βούλγαρη Γραµµατέας ΟΕΥ Α' Σύν. Συνηρ. Σελ.: 20 ΟΕΥ 2785/1 7/ΑΣ 2247 ΚΟΙΝΟ Σελίδα Ι από 2

3 ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟ ΕΚΤΩΝ Υπουργείο Εξωτερικών (µ.η. ηλεκτρονικά) -.Γ. κ. Υπουργού -.Γ. Υφυπουργού, κ.. Κούρκουλα - Γραφείο κ. Γεν. Γραµµατέα ΟΣ & ΑΣ - Γραφείο Ελληνικής Προεδρίας ΕΕ - Γραφείο κας Αν. Γεν. Γραµµ. ΟΣ & ΑΣ - Γραφείο κ. Ειδ. Γραµµατέα Αξιοποίησης ιεθνών Προγραµµάτων - Γραφείο κ. Α' Γεν. /ντή - Γραφείο κ. Β' Γεν. /ντή - Γραφείο κ. Γ' Γεν. /ντή - Α3, Β1, Β2, Β7, Β8, Γ1, Γ3 /νσεις - Γενικό Προξενείο Φιλιππούπολης - Γραφείο ΟΕΥ Βορείου Ελλάδος Υπουργείο Οικονοµικών (µ.η. ηλεκτρονικά) - Γραφείο κ. Υπουργού Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδοµών, Μεταφορών & ικτύων (µ.η. ηλεκτρονικά) - Γραφείο κ. Υπουργού - Γραφείο Υφυπουργού, κ. Ν. Μηταράκη - Γραµµατεία Συµβουλίου Εξαγωγών Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιµατικής Αλλαγής (µ.η. ηλεκτρονικά) - Γραφείο κ. Υπουργού Υπουργείο Α.Α. & Τροφίµων (µ.η. ηλεκτρονικά) - Γραφείο κ. Υπουργού - /νση Αγροτικής Πολιτικής & Τεκµηρίωσης Υπουργείο Τουρισµού (µ.η. ηλεκτρονικά) - Γραφείο κας Υπουργού - /νση ιεθνών Σχέσεων Ελληνικός Οργανισµός Εξωτερικού Εµπορίού (ΟΠΕ) ((µ.η. ηλεκτρονικά) - Γραφείο κ. Προέδρου Τράπεζα Ελλάδος (µ.η. ηλεκτρονικά) - ιεύθυνση Μελετών 'Ενωση Ελληνικών Τραπεζών (µ.η. ηλεκτρονικά) Συµβούλιο Οικονοµικών Εµπειρογνωµόνων (µ.η.) Επιµελητήρια, Σύνδεσµοι στην Ελλάδα (µ.η. ηλεκτρονικά) Ελληνικό Επιχειρηµατικό Συµβούλιο στη Βουλγαρία (µ.η. ηλεκτρονικά) Επιχειρήσεις ελληνικών συµφερόντων στη Βουλγαρία (µ.η. ηλεκτρονικά) ΟΕΥ 2785/17/ΑΣ 2247 ΚΟΙΝΟ Σελίδα 2 από 2

4 ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ ΣΤΗ ΣΟΦΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΟΕΣΕΩΝ Evlogi Georgiev 103, Sofia 1504, Bulgaria, Τηλ.: (0) , , Fax: (0) ecocom-sofia@mfa.gr \ θ: acλora.mfa.gr/bgό0 Επιµέλεια: Θεολογ ία Βούλγαρη, Γραµµατέας ΟΕΥ Α" Ιωάννης Μαρούτσος, Γραµµατέας ΟΕΥ Β' ΕΝΗ ΕΡ Τ1 Ο ΕΛΤΊΟ! Ί2Οί 4 Για τις οικονοµικές εξελίξεις στη Βουλγαρία και τις διµερείς οικονοµικές & εµπορικές σχέσεις ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014

5 ΝΙΙΜΕΡ2 ΤΙΚΟ 3 ΖΛ ΤΙΟ ΣΕΙ1 ΤΣΜΒΡΙΟ Υ ΠΕ ΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ι. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ 2 - Πρόσφατες οικονοµικές εξελίξεις - ιαµόρφωση βασικών οικονοµικών µεγεθών 2 - Εκτιµήσεις για επιπτώσεις ρωσικών αντιποίνων στη βουλγαρική οικονοµία 7 ΙΙ. ΙΕΘΝΕΙΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΕΙΣ 8 - Εκτιµήσεις για πιθανές απώλειες κοινοτικών κονδυλίων 8 - Οριστικοποίηση Συµφωνίας Εταιρικής Σχέσης 9 - Έγκριση σχεδίου Επιχειρησιακού Προγράµµατος Εδαφικής Συνεργασίας Ελλάδας-Βουλγαρίας ΙΙΙ. ΚΛΑ ΙΚΑ 11 ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ - Ο ΙΚΟ ΙΚΤΥΟ 11 - ηµοπράτηση δύο τµηµάτων (1ο 3.1 & 3.3) του Αυτοκινητοδρόµου "Struma" ΕΝΕΡΓΕΙΑ 13 - Εξελίξεις αναφορικά µε τον αγωγό South Stream 13 - ιασυνδετήριοι αγωγοί 14 ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ 15 - Επίσηµη έναρξη νέας θαλάσσιας σύνδεσης ΙΟ/1.Ο µεταξύ των λιµένων Μπουργκάς και Πότι 15 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ 16 - Εκτιµήσεις για τον τουρισµό στη Βουλγαρία 16 ΤΡΑΠΕΖΕΣ 18 - Εξελίξεις στον τραπεζικό κλάδο 18 Παρακαλσνyιε σε περιπτωση αναδηρισστενσης να αναφέρεται η πηγή - Σαν δεν είττθνµειτε να λαyτβάνετε σε µτηνταια βάση το παρόν δελττο, ριπορείτε να µας ενηµερώσετε σχετικά, ώστε να σας αφατρέσσνµε από τη λίστα αποδεκτών 1

6 ΣΝΝΜΕΡΩ ΓΙΚΟ ΕΛΤ10 Σ ΙΙΤΕΜΙΒΡΙΟΥ 2014 Ι. flικflνβμικη ΠΟλΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ - Πρόσφατες οικονοµικές εξελίξεις - ιαµόρφωση βασικών οικονοµικών µεγεθών Σύµφωνα µε το πιο πρόσφατο ενηµερωτικό δελτίο του αρµόδιου Υπουργείου Οικονοµικών (web: και τα ενηµερωµένα στατιστικά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας και του Στατιστικού Ινστιτούτου, οι πρόσφατες οικονοµικές εξελίξεις στη Βουλγαρία έχουν ως εξής: Βάσει προσωρινών στοιχείων, το β' τρίµηνο 2014, το βουλγαρικό ΑΕΠ ενισχύθηκε κατά 1,6% σε ετήσια βάση και κατά 0,5% σε τριµηνιαία βάση. Σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις των διεθνών οικονοµικών οργανισµών για την βουλγαρική οικονοµία, ο ρυθµός ανάπτυξής της για το 2014 εκτιµάται σε λίγο πάνω από 1,5%1. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις εαρινές της προβλέψεις εκτίµησε ότι Θα συνεχιστεί η σταθερή αύξηση των βουλγαρικών εξαγωγών την περίοδο , η οποία Θα συµπληρωθεί από την αναµενόµενη ενίσχυση της εσωτερικής κατανάλωσης, αλλά η Θετική πορεία τον ΑΕΠ είναι πιθανό να επηρεαστεί αρνητικά, εάν τυχόν υπάρξει διακοπή ή διατάραξη της οµαλής παροχής ρωσικού φυσικού αερίού στη χώρα. Ο δείκτης βιοµηχανικής παραγωγής ενισχύθηκε κατά 0,2% σε ετήσια βάση τον Ιούνιο Τη Θετική τους πορεία συνεχίζουν και λιανικές πωλήσεις που ενισχύθηκαν κατά 4,0% τον Ιούλιο Οι πωλήσεις µέσω διαδικτόον ή ταχυδροµείου αυξήθηκαν κατά 22,0%, ενώ πτώση 2,0% κατεγράφη στις πωλήσεις σε µη εξειδικευµένα καταστήµατα. Ι Βλ. π.χ. τις προβλέψεις της ΕΕ και του ΝΤ: orgί external/ηρ/sec/ρτι2014/pr1430.httn, orglexternaunp/sec/pr/2014'ρr14278.htm, finance/eu/forecasts/2014 ring/bg en.pdf και π eη.έιtm. Γραφείο Οικονοµικών & Εµπορικών Υποθέσεων Σόφιας Σελίδα 2

7 ΕΝΗΜΕΡΩ ΤΙΚΟ ι1 ΕΑ ΤΙΟ ΣΕί7 ΤΕΜΙ+ΙΒΡΙΟ Υ 2 41 Ι Λ 10ϋ υ, 20 ιάγραµµα 1: είκτης κατασκευαστικής δραστηριότητας ( , 2005=100) εποχικώς (ροζ γραµµή) και µη εποχικώς (µπλε γραµµή) διορθωµένος. Πηγή: Βουλγαρικό Στατιστικό Ινστιτούτο. Για δεύτερο έναν ακόµη µήνα εµφάνισε σηµαντικές ανοδικές τάσεις η κατασκευαστική δραστηριότητα (ενισχύθηκε τον Ιούλιο 2014 κατά +2,9% σε ετήσια βάση). Την εν λόγω άνοδο συνεχίζει να υποστηρίζει, σχεδόν αποκλειστικά, ο κλάδος της µηχανικής/κατασκευής έργων (cίvil engineering, +11,3%), ενώ, για ακόµη ένα µήνα, καθοδική παραµένει η τάση στην κατασκευή κτηρίων (-3,4%) ε jjj } i ί s Ο ιάγραµµα 2: είκτης επιχειρηµατικού κλίµατος Πηγή: Βουλγαρικό Στατιστικό Ινστιτούτο Σε ό,τι αφορά το δείκτη επιχειρηµατικού κλίµατος, τον Αύγουστο 2014 ενισχύθηκε κατά 1,6%. Αναλυτικότερα, το επιχειρηµατικό κλίµα στη βιοµηχανία παρέµεινε αµετάβλητο, ενώ σε όλους τους υπόλοιπους κλάδος υποχώρησε. Πιο συγκεκριµένα, κατεγράφη κάµψη στο λιανικό εµπόριο, στις και τις υπηρεσίες της τάξης του 2,2%, 0,9% και 5,3% αντίστοιχα. Το β' τρίµηνο τ.έ. η ανεργία διαµορφώθηκε στο 11,4, µειωµένη κατά 1,4% συγκριτικά µε την αντίστοιχη περίοδο του Η απασχόληση υποχώρησε το 2013, αλλά αυτό οφείλεται, κυρίως, στα αρνητικά ι ~ τ Γραφείο Οικονοµικών & Εµπορικών Υποθέσεων Σε φιης Σελίδα 3

8 ΕΝΝΙtiΕt' ΤΙi Ο ιι Εr1 ΤΙΟ ΣΕΩΤΕΜΒΡΙΟ Υ 2014 δηµογραφικά δεδοµένα και τάσεις αναφορικά µε τον ενεργό πληθυσµό. Οι κλάδοι µε τη µεγαλύτερη υποχώρηση στην απασχόληση είναι οι κατασκευές και η βιοµηχανία. Το β' τρίµηνο 2014 η απασχόληση ενισχύθηκε κατά 1,4% σε ετήσια βάση. Η Επιτροπή εκτιµά ότι η ανεργία Θα σταθεροποιηθεί τα επόµενα έτη, αλλά Θα υποχωρήσει µόλις στο 12,5% (έναντι εκτίµησης 11,5-12% στις φθινοπωρινές προβλέψεις) έως το t, 15..~_ Ι Π2012 Ι 2Q Ι1Ι ί ιάγραµµα 3: Η ανεργία ανά φύλο και τρίµηνο (σκούρο πράσινο: σύνολο, ανοιχτό πράσινο: άρρενες, µαύρο: Θήλεα). Πηγή: Βουλγαρικό Στατιστικό Ινστιτούτο. Άνοδο 0,4% κατέγραψε ο πληθωρισµός στη Βουλγαρία τον Ιούλιο 2014 σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα. Σε σύγκριση µε τον αντίστοιχο µήνα του 2013 καταγράφεται αποκλιµάκωση της τάξης τον 1,0%. Ο µέσος ετήσιος πληθωρισµός διαµορφώθηκε, επίσης, στο -1,0. Βάσει του εναρµονισµένου δείκτη τιµών καταναλωτή (HICP), του συγκριτικού δηλαδή δείκτη τιµών µεταξύ όλων των κρατών-µελών της ΕΕ, ο πληθωρισµός ενισχύθηκε κατά 0,6% σε µηνιαία βάση και µειώθηκε κατά 1,1% σε ετήσια. Σε σχέση µε τον Ιούνιο, η µεγαλύτερη αύξηση των τιµών καταναλωτή καταγράφηκε στους κλάδους της διασκέδασης (+4,3%), των µεταφορών (+2,2%) και των οικιακών τιµολογίων (+0,8%). Μείωση εµφάνισαν µόνο οι τοµείς των επικοινωνιών (- 4,0%), του ρουχισµού (-1,6%) και της υγείας (-0,4%%). Αµετάβλητοι παρέµειναν οι κλάδοι των τροφίµων και της εκπαίδευσης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το 2014, προβλέπει (ως προς τον HICP) αποπληθωρισµό της τάξης του 0,8% και για το 2015 πληθωρισµό ύψους 1,2% ,0. (),Ο Σ.0 -Σ ε+ι νπτ ε+ι ή τχ- r~ α Γραφείο Οικονοµικών & Εµπορικών Υποθέσεων Σόφιας Σελίδα 4

9 ι ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΙCΟ ΕΛΤΙΟ ΣΕΙΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2314 ιάγραµµα 4: Πορεία του πληθωρισµού ανά µήνα την περίοδο (στις στήλες η σύγκριση γίνεται µε τον αντίστοιχο µήνα τον προηγούµενού έτούς και στη γραµµή µε τον αµέσως προηγούµενο µήνα). Πηγή: Βουλγαρικό Στατιστικό Ινστιτούτο Στα BGN 817 (περίπου 418) διαµορφώθηκε ο µέσος µισθός στη Βουλγαρία το β' τρίµηνο 2014, αυξηµένος κατά 2,6% σε σχέση µε το α' τρίµηνο 2014 και κατά 2,3% σε ετήσια βάση. Οι κύριοι τοµείς που υποστήριξαν την τάση αυτή οι εξορνκτικές δραστηριότητες και οι υπηρεσίες διοικητικής υποστήριξης χ _ Q1 2ο14 Q2 2ϋ14 ιάγραµµα 5: Μέσες µηνιαίες αποδοχές εργαζοµένων ανά τρίµηνο και ανάλογα µε τη νοµική φύση τον εργοδότη τούς (µπλε: σύνολο, κόκκινο: δηµόσιος τοµέας, γαλάζιο: ιδιωτικός τοµέας). Πηγή: Βουλγαρικό Στατιστικό Ινστιτούτο Κατά 264,2 εκατ. (0,6% του ΑΕΠ) πλεονασµατικό ήταν το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών κατά το ά εξάµηνο 2014 (έναντι πλεονάσµατος 129,5 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο 2013). Την ίδια περίοδο, οι εξαγωγές µειώθηκαν κατά 3,4% σε ετήσια βάση, ενώ οι εισαγωγές κατά 0,5%. Ως αποτέλεσµα της εξέλιξης αυτής, το εµπορικό έλλειµµα διαµορφώθηκε στα εκατ. (3,8% του ΑΕΠ - αυξηµένο κατά 301,6 εκατ. σε σχέση µε την αντίστοιχη περίοδο του 2013). Το ακαθάριστο εξωτερικό χρέος διαµορφώθηκε στο 93,6% τον ΑΕΠ στα τέλη Ιουνίου 2014 ( 37,9 δισ. - αυξηµένο σε απόλυτα µεγέθη κατά 267,1 εκατ., αλλά µειωµένο ποσοστιαία 0,7% σε σχέση µε την αντίστοιχη περίοδο τον 2013). Το πρώτο ήµισυ του 2014 οι άµεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) στη Βουλγαρία αυξήθηκαν κατά 490,7 εκατ. (ή 1,2% του ΑΕΠ) έναντι 636,4 εκατ. (ή 1,6% του ΑΕΠ) το αντίστοιχο διάστηµα του Πάντως, τα εν λόγω προσωρινά στοιχεία συχνά υπόκεινται σε µεταγενέστερες αναθεωρήσεις (πρόσφατα η Βουλγαρική Κεντρική Τράπεζα αναθεώρησε σχετικά στοιχεία του 2011). Οι µεγαλύτερες εισροές επενδύσεων την ως άνω περίοδο προήλθαν από την Ολλανδία, ενώ οι µεγαλύτερες εκροές κατευθύνθηκαν προς τη Γερµανία. Κατά κλάδο, ο µεγαλύτερος όγκος των ως άνω επενδύσεων κατευθύνθηκε στη µεταποίηση, την αγορά ακινήτων και τις κατασκευές. Γραφείο Οικονοµικών & Εµπορικών Υποθέσεων Σόφιας Σελίδα 5 ι

10 ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ι1 ΕΛ ΤΙί7 ΣΕΠΤΕΜΒΡίΟΥ ιΟ2:2.,2..20(1:4 ιάγραµµα 6: ΑΕΕ (µπλε), ισοζύγιο τµ. συναλλαγών (πορτοκαλί) και ισοζύγιο χρηµατοοικ. συναλλαγών (πράσινο) στη Βουλγαρία το α' τετράµηνο 2014 και σύγκριση µε αντίστοιχη περίοδο 2012 και Πηγή: Βουλγαρική Κεντρική Τράπεζα Στα τέλη Μαΐου 2014 τα δηµοσιονοµικά αποθέµατα ανέρχονταν σε BGN 5,8 δισ. Η πιστωτική επέκταση προς τον ιδιωτικό τοµέα συνέχισε να κινείται σε Θετικό πεδίο τον Απρίλιο (+1,6% σε ετήσια βάση) και το Μάιο 2014 (+2,0% σε ετήσια βάση). Σε ό,τι αφορά το χρέος της γενικής κυβέρνησης, το Μάιο 2014 διαµορφώθηκε στο 19,4%ο (8,8% εσωτερικό χρέος, 9,7% εξωτερικό χρέος 0,9% δηµόσιο εγγυηµένο χρέος). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει σηµαντική αύξηση του χρέους στο 23,1% το 2014 (από 18,9% το 2013), για να περιοριστεί ελαφρώς στο 22,7% το Σύµφωνα µε την Επιτροπή, η εν λόγω αύξηση οφείλεται, εν πολλοίς, στην ανάγκη αναχρηµατοδότησης ενός µεγάλου οµολόγου, που ωριµάζει στις αρχές του Το ά πεντάµηνο 2014 το ταµειακό έλλειµµα διαµορφώθηκε στο 1,1% τον ΑΕΠ, έναντι πλεονάσµατος 0,1% το αντίστοιχο διάστηµα τον Αναλυτικότερα, τα κρατικά έσοδα µειώθηκαν κατά 0,2%, κυρίως λόγω των χαµηλότερων µη φορολογικών εσόδων (-9,8%) και των µειωµένων εσόδων από επιχορηγήσεις (κυρίων κοινοτικά κονδύλια) κατά 11,7%. Τα έσοδα από ΦΠΑ µειώθηκαν κατά 3,8%, ενώ από ειδικούς φόρους κατανάλωσης και τελωνειακούς δασµούς κατά 3,4% και 4,9% αντίστοιχα. Κατά το ίδιο διάστηµα, οι κρατικές δαπάνες περιλαµβανοµένης της βουλγαρικής συµµετοχής στον κοινοτικό προϋπολογισµό, ενισχύθηκαν κατά 7,3% σε ετήσια βάση. Βάσει των ως άνω στοιχείων (λαµβάνοντας υπόψη και των αναγκών που προέκυψαν για χρηµατοδοτική υποστήριξη του συστήµατος υγείας), στην τριµηνιαία οικονοµική της έκθεση η Κεντρική Τράπεζα εκτιµά ως λιγότερο πιθανή πλέον την επίτευξη του αρχικού στόχου για έλλειµµα 1,8% το Γραφείο Οικονοµικών & Εµπορικών Υποθέσεων Σόφιας Σελίδα 6

11 ΕΝΙΙΪ Ι Ρi2 ΤΙΚ(? ΕΛ ΤΙ() ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ α αε ιεα ε00-0 τ 000 εα ι ιάγραµµα 7: Κρατικός προϋπολογισµός (έσοδα, έξοδα και ισοζύγιο προϋπολογισµού σε εκατ. ΒΟΝ) την περίοδο (Ιανουάριος - Μάιος). Πηγή: Βουλγαρικό Υπουργείο Οικονοµικών Εκτιµήσεις για τις επιπτώσεις των ρωσικών αντιποίνων στη βουλγαρική οικονοµία Σύµφωνα µε εκτιµήσεις του τοπικού οικονοµικού τύπου και εκπροσώπων παραγωγικών φορέων, οι επιπτώσεις των ρωσικών αντυτοίνων στις βουλγαρικές εξαγωγές Προς τη Ρωσία Θα είναι σχετικά περιορισµένες, καθώς µέχρι στιγµής, τα προϊόντα που εµπίπτουν στο εµπάργκο Που επέβαλε η Ρωσία, αφορούν µικρό ποσοστό των εξαγωγών της χώρας, κυρίως φρούτα και γαλακτοκοµικά. Συγκεκριµένα, οι εξαγωγές νωπών και κατεψυγµένων φρούτων και λαχανικών αντιστοιχούν σε περίπου 1,2% των συνολικών βουλγαρικών εξαγωγών στη Ρωσία το 2013, ιχθυηρών σε 0,3% και γαλακτοκοµικών προϊόντων σε 1,7%. Οι ενδεχόµενες επιπτώσεις στον κλάδο του βουλγαρικού κρέατος Θεωρούνται µηδαµινές λόγω των πολύ χαµηλών σχετικών εξαγωγών προς τη Ρωσία. Η αξία των βουλγαρικών εξαγωγών, Που Περιλαµβάνονται στο ρωσικό κατάλογο απαγόρευσης εισαγωγών από χώρες που επέβαλαν κυρώσεις στη Ρωσία, ανέρχεται για το α' εξάµηνο 2014 σε µόλις 5,5 εκατ. ευρώ, ενώ για το σύνολο του 2013 η αντίστοιχη αξία των βουλγαρικών εξαγωγών ανήλθε σε περίπου 10 εκατ. ευρώ, σηµειώνοντας Πτώση σε σύγκριση µε το 2012 που αντιστοιχούσε σε περίπου 12 εκατ. ευρώ. Με βάση τα ανωτέρω οι απώλειες των Βούλγαρων παραγωγών λόγω του εµπάργκο εκτιµώνται γύρω στα 20 εκατ. λέβα, δηλαδή Περίπου 10 εκατ. ευρώ. Τα κύρια εξαγώγιµα βουλγαρικά προϊόντα προς τη Ρωσία, που το 2013 ήταν ο ένατος Προορισµός των βουλγαρικών προϊόντων, δεν επηρεάζονται από το ρωσικό εµπάργκο είναι φάρµακα, Που αντιστοιχούν στο 30 /ο των βουλγαρικών εξαγωγών, µηχανήµατα και εξαρτήµατα µηχανών, καλλυντικά, καπνά, κονσερβοποιηµένα/επεξεργασµένα φρούτα και οίνοι. Γραφείο Οικονοµικών & Εµπορικών Υποθέσεων Σόφιας Σελίδα 7

12 ΕΝΙΙι ΙΕΥ Τ Ι{ε1 Ε Ι ΤΙΟ ΣΗΠΤCΝΤΒΡΙΟΥ 2014 Εκπρόσωποι συλλογικών φορέων των Θιγόµενων κλάδων επισηµαίνουν την ανάγκη µεσοπρόθεσµου και µακροπρόθεσµου σχεδιασµού για την αντιµετώπιση της κατάστασης, ενώ θέτουν και ζήτηµα κοινοτικών αποζηµιώσεων για τις εξαγωγές, πού πρόκειται να ακυρωθούν. Ειδικά, οι εκπρόσωποι των Βούλγαρων παραγωγών οπωροκηπευτικών Θέτουν και ένα πρόσθετο ζήτηµα, το πώς η Βουλγαρία, σε επίπεδο κράτους και παραγωγών, Θα αντιµετωπίσει ενδεχόµενο κύµα εισαγωγών ανταγωνιστικών προς τα ντόπια φρούτων και λαχανικών, των οποίων οι Ευρωπαίοι κυρίως παραγωγοί Θα αναζητήσουν πλέον εναλλακτικούς προορισµούς µεταξύ των οποίων και τη Βουλγαρία. ΙΙ. ΙΕΘΝΕΙΣ ΧΡΗΜΑΤΟflΟΤΗΣΕΙΣ Εκτιµήσεις για πιθανές απώλειες κοινοτικών κονδύλίων Η Βουλγαρία µπορεί να απολέσει το 2014 έως και περίπου 200 εκατ. από τις προοριζόµενες για τα κοινοτικά χρηµατοδοτούµενα επιχειρησιακά προγράµµατα (ΕΠ) χρηµατοδοτήσεις, σύµφωνα µε εκτιµήσεις της υπηρεσιακής Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, µε αρµοδιότητα τη διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων, κας Ι1υαηα Tsanova. Οι εκτιµήσεις αυτές βασίζονται στην έως τώρα πορεία υλοποίησης των ΕΠ και στην προβλεπόµενη πορεία τους έως το τέλος του έτους. Τα µεγαλύτερα και πιο σύνθετα προβλήµατα εντοπίζονται στα ΕΠ «Περιβάλλον» και «Περιφερειακή Ανάπτυξη», ως προς τα οποία έχει επιβληθεί από τα αρµόδια κοινοτικά όργανα αναστολή χρηµατοδότησης. Σύµφωνα µε τον υπηρεσιακό Υπουργό Γεωργίας και Τροφίµων, κ. ναsί1 Grudev, προβλήµατα διαφαίνονται και στην υλοποίηση του Προγράµµατος Αγροτικής Ανάπτυξης µε τις εφετινές απώλειες να εκτιµώνται µεταξύ 53 και 92 εκατ. Ο ρυθµός απορροφητικότητας των κοινοτικών κονδυλίων είναι εξαιρετικά σηµαντικός επεσήµανε η κα Tsanova, καθώς το 72% των δηµοσίων επενδύσεων υλοποιούνται µε χρηµατοδοτική υποστήριξη από την ΕΕ. Σύµφωνα µε την κα Tsanova, ο έως τώρα ρυθµός υλοποίησης των ΕΠ δεν είναι ικανοποιητικός. Υπενθυµίζεται ότι στις αρχές Ιουνίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι αναστέλλει την κοινοτική χρηµατοδότηση προς τη Βουλγαρία ως προς το ΕΠ «Περιφερειακή Ανάπτυξη». Είχε, επίσης προηγηθεί η επιβολή από την Επιτροπή προσωρινής αναστολής χρηµατοδοτήσεων το Νοέµβριο του 2013 ως προς το ΕΠ «Περιβάλλον» λόγω προβληµάτων/παρατυπιών, που εντοπίστηκαν, κυρίως σε διαγωνιστικές διαδικασίες. Στο εν λόγω πρόβληµα αναφέρθηκε µε δηλώσεις της η υπηρεσιακή Αντιπρόεδρος, µε αρµοδιότητα την οικονοµική πολιτική, και Υπουργός Επενδυτικού Σχεδιασµού, κα ΕΙ τιτ& Zaharίeva, σε συνέχεια ραφείο οικονοµικών & Εµπορικών Υποθέσεων Σόφιας Σελίδα 8 ι

13 ΣΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ Ε11 ΤΙΟ ΣΕΙΙΤΕtΥίΒΡΙΟΥ 2014 συνάντησής της µε τον κοινοτικό Επίτροπο Περιφερειακής Ανάπτυξης κ. Johannes Ηαηh. Η κα Zaharίeva υποστήριξε ότι η βουλγαρική πλευρά προχωρεί στην υλοποίηση του σχεδίου δράσης για την εφαρµογή των διορθωτικών µέτρων που προτείνονται σε σχετική ελεγκτική έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ ανέφερε ότι µέχρι το τέλος Σεπτεµβρίου αναµένεται η χρίση των αρµόδιων κοινοτικών ελεγκτικών αρχών σε ό,τι αφορά την επανεκκίνηση της χρηµατοδότησης του ΕΠ «Περιφερειακή Ανάπτυξη». Σε ό,τι αφορά το ΕΠ «Περιβάλλον», η Επιτροπή καθόρισε το προτεινόµενο ύψος των απαιτούµενων δηµοσιονοµικών διορθώσεων, το οποίο, αν γίνει αποδεκτό από τη βουλγαρική πλευρά, Θα οδηγήσει σε εκτιµώµενες απώλειες της τάξης των περίπου 97 εκατ. µόνο ως προς το εν λόγω ΕΠ. Πάντως; η αποδοχή της εν λόγω κοινοτικής πρότασης και η επιµέρους εφαρµογή της (µε σχετική εισήγηση της βουλγαρικής πλευράς ως προς την οριζόντια ή διαφοροποιηµένη ανά πτυχές και σχέδια του ΕΠ εφαρµογή των δηµοσιονοµικών διορθώσεων), δεν οδηγεί σε άµεση επανεκκίνηση του ΕΠ, καθώς υφίστανται και πρόσθετες προίίποθέσεις, που πρέπει να εκπληρωθούν από τη βουλγαρική πλευρά. Στην ως άνω συνάντηση, συζητήθηκαν και οι πτυχές σχετικές µε την προετοιµασία του χρηµατοδοτικού προγράµµατος Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το ΕΠ «Μεταφορές» και σύµφωνα µε τον τοπικό τόπο, η βουλγαρική πλευρά επέµεινε στην ένταξη στο εν λόγω ΕΠ του συνόλου του αυτοκινητοδρόµου Hemus (Θα συνδέει τη Σόφια µε τη Βάρνα) Οριστικοποίηση Σ ιµφωνίας,εταιρικής Σχέσης Στις 7 Αυγούστου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε επίσηµα (web: http: J /eιιrορα.eυ/rapίcl/press-release 1Ρ en.htιn) ότι υιοθέτησε τη Συµφωνία Εταιρυcής Σχέσης µε τη Βουλγαρία για την αξιοποίηση των κοινοτικών κονδυλίων «για την ανάπτυξη και τη δηµιουργία Θέσεων εργασίας» κατά την προγραµµατική περίοδο Με τον τρόπο, ανοίγει ο δρόµος για κοινοτικές επενδύσεις της τάξης των Ε 7,6 δισεκ. (περιλαµβανοµένων των προγραµµάτων εδαφικής συνεργασίας) σε πολιτικές συνοχής κατά την ως άνω χρονική περίοδο. Αναλυτικότερα: Ε 7,422 δισ. αφορούν στα 7 επιχειρησιακά προγράµµατα και αναλύονται ως εξή : 1. 1,612 δισ. στο Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Μεταφορές». 2. 1,494 δισ. στο Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Περιβάλλον». 3. Ε 1,351 δισ. στο Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Περιφέρειες σε Ανάπτυξη». Γραφείο Οικονοµικών & εµπορικών Υποθέσεων Σόφιας

14 ΕΝΙΙΜΕΡΩ ΤΙΚD ΕΛΤΙΟ ΣΕΙΙΤΕ ΒΡΙΟΥ ,202 δισ. στο Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Καινοτοµία & Ανταγωνιστικότητα» εκατ. στο Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Ανάπτυξη Ανθρωπίνού υναµικού» εκατ. στο Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Επιστήµη & Εκπαίδευση για Έξυπνη Ανάπτυξη» εκατ. στο Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Καλή ιακυβέρνηση». 165 εκατ. Θα τεθούν στη διάθεση της Βουλγαρίας µέσω των προγραµµάτων ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας. Τα ως άνω ποσά δεν περιλαµβάνουν την κρατική συγχρηµατοδότηση. Η Βουλγαρία Θα λάβει, επίσης, 2,3 δισεκ. κοινοτικής χρηµατοδότησης µέσω του προγράµµατος αγροτικής ανάπτυξης και 88 εκατ. για τον αλιευτικό και ναυτιλιακό τοµέα. Σχετικά µε την ολοκλήρωση των σχετικών διαπραγµατεύσεων, ο Επίτροπος Περιφερειακής Πολιτικής, κ. Johannes Ηαhη, χαρακτήρισε τη σνµφωνηθείσα συµφωνία εταιρικής σχέσης ως στρατηγικό επενδυτικό σχέδιο ζωτικής σηµασίας για τη Βουλγαρία, το οποίο θα βάλει τη χώρα στον δρόµο της ανάπτυξης και της δηµιουργίας Θέσεων εργασίας για τα επόµενα 10 χρόνια». Από την πλευρά της, η Επίτροπος Θαλασσίων Υποθέσεων και Αλιείας, κα Μαρία αµανάκη, δήλωσε ότι το Ευρωπάίκό Ταµείο Θάλασσας και Αλιείας Θα συµβάλει υ ιιιν επίτευξη των στόχων της Κοινής Πολιτικής για την Αλιεία για βιώσιµη ανάπτυξη στη Βουλγαρία και σε όλη την Ευρώπη Έγκριση σχεδίου Επιχειρησιακού Προγράµµατος Εδαφικής Συνεργασίας Ελλάδας-Βουλγαρίας Στις 22 Αυγούστου 2014 πραγµατοποιήθηκε στη Σόφια η 2η συνεδρίαση της Επιτροπής για την προετοιµασία τον Ευρωπαϊκού Προγράµµατος Εδαφικής Συνεργασίας Ελλάδας-Βουλγαρίας κατά την οποία εγκρίθηκε το σχέδιο Επιχειρησιακού Προγράµµατος ιασυνοριακής Συνεργασίας Ελλάδας- Βουλγαρίας Το Πρόγραµµα, ύψούς 126,7 περίπου εύρώ διαρθρώνεται γύρω από τέσσερις άξονες προτεραιότητας (βλ. πίνακα) και διατρέχεται οριζόντια από τις Θεµατικές της καινοτοµίας και της Θεσµικής ενίσχυσης. Άξονες προτεραιότητας (Α.Π.) είο Οικονοµικών & Εµπορικών Υποθέσεων Σόφιας Σελίδα 10

15 ΕΝΙiΜΕΡΩ ΤΙΚQ ΕΩ ΤΣQ ΣΕΙΣΤ ΜΒΡ QΥ 2014 Α.Π. 1: «Μία ανταγωνιστική και καινοτόµος διασυνοριακή περιοχή» Α.Π. 2: «Μία βιώσιµη και κλιµατικά προσαρµοζόµενη διασυνοριακή περιοχή» Α.Π. 3: «Μία καλύτερα διασυνδεδεµένη διασονοριακή περιοχή» Α.Π. 4: «Μία διασονοριακή περιοχή κοινωνικής ένταξης» Στις οµιλίες τους τόσο ο Περιφερειάρχης Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης κ. Γ. Παυλίδης, όσο και ο Περιφερειάρχης Σµόλυαν κ. D. Krastanov εξέφρασαν την ικανοποίησή τους από τη µέχρι σήµερα συνεργασία, καθώς επίσης και την πεποίθησή τους ότι το νέο πρόγραµµα Θα συµβάλει στην περαιτέρω ενίσχυση της διµερούς συνεργασίας. Σηµειώνεται ότι της σύνταξης του ως άνω σχεδίου προγράµµατος προηγήθηκε δηµόσια διαβούλευση µε ελληνικές και βουλγαρικές δηµόσιες αρχές, καθώς και µε το κοινό. Υπενθυµίζεται ότι επιλέξιµες περιοχές του Ε.Π. ιασυνοριακής Συνεργασίας Ελλάδας- Βουλγαρίας είναι για την Ελλάδα οι νοµοί 'Εβρου, Ξάνθης, Ροδόπης, ράµας, Οεσ/νίκης, Σερρών και Καβάλας, ενώ για τη Βουλγαρία οι περιφέρειες Blagoevgrad, Smolyan, Kardjali και Haskovo. ΙΙΙ. ΚΛΑ ΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ - Ο ΙΚΟ ΙΚΤΥΟ - ηµοπράτηση δύο τµηµάτων (1ο 3.1 & 3.3) του Αυτοκινητοδρόµου "Struma" ηµοσιεύθηκαν οι προκηρύξεις για τη δηµοπράτηση δύο υποτµηµάτων (1ο 3.1 & 3.3) του Τµήµατος 3 (1ο1 3) του αυτοκινητοδρόµου "Struma". Συνοπτικά, οι εν λόγω προκηρύξεις έχουν ως εξής: Τίτλος - Περιγραφή: Επιλογή αναδόχου για το σχεδιασµό και την κατασκευή των υποτµηµάτων 3.1 (1ο1 3.1) και 3.3. (Lot 3.3) του αυτοκινητόδροµου «Struma»: 1. Το υποτµήµα 3.1 είναι 12,6 χιλιοµέτρων και Θα συνδέει τις πόλεις Blagoevgrad και Krupnik (από χλµ έως χλµ και από χλµ έως χλµ ). Το εν λόγω υποτµήµα περιλαµβάνει και την κατασκευή σήραγγας µήκους 2,1 χλµ. πλησίον του χωριού Zheleznitsa. 2. Το υποτµήµα 3.3 είναι 23,6 χιλιοµέτρων και Θα συνδέει τις πόλεις Kresna και Sandanski (από χλµ έως χλµ ). Προϋπολογισµός: BGN 150 εκατ. (περίπου 77 εκατ.) για το υποτµήµα 3.1 και BGN 200 εκατ. (περίπου 102 εκατ.) για το υποτµήµα 3.3. Η Γραφείο Οικονοµικών & Εµπορικών Υποθέσεων Σόφιας Σελίδα 11 ι

16 ΕιΥ 1ι 1ΕΡ 2ΤCΚti ΕΛΤΙΟ ΣΕΙ/ΤΕΙ ΙΒΡΙΟΥ2014 χρηµατοδότηση του έργου προέρχεται από κοινοτικά και κρατικά κονδύλια, η δε ολοκλήρωση της κατασκευής ολόκληρου τον Τµήµατος 3 τοποθετείται στο ι Στοιχεία επικοινωνίας: Εθνική Εταιρεία «Στρατηγικά Σχέδια Υποδοµών» (National Company "Strategίc Infrastructure Projects") ιεύθυνση Κρατικών Προκηρύξεων (Τ πρeκυττκ 06πλecrι eαττ πορυmcντ") 215, blvd. Tsar Boris ΙΙΙ, 30s όροφος, Σόφια, ΤΚ 1618, Βουλγαρία ΙΙ / , fax: Πληροφορίες: κα Miglena Μαηο1ονα Ιστοσελίδα αναθέτουσαςαρχής: httρ://cν > w.ncsίp.bg/ Ε-mail: οffίcer@ιιcsiρ.bg Προθεσµίες: Οι προσφορές των ενδιαφεροµένων πρέπει, για το µεν υποτµήµα 3.1 να υποβληθούν έως τις (17:00), ενώ για το υποτµήµα 3.3 έως τις (17:00). Οι εταιρείες που τελικά θα αναλάβουν τα ως ένα έργα εκτιµάται ότι θα επιλεγούν στις αρχές του Τεύχη προκήρυξης: Κάθε ενδιαφερόµενος µπορεί να προµηθευθεί δωρεάν τα σχετικά τεύχη από την αναθέτουσα αρχή για τη µεν προκήρυξη που αφορά στο υποτµήµα 3.1 έως τις , ενώ για την προκήρυξη που αφορά στο υποτµήµα 3.3 έως τις Σηµειώνεται ότι η αναθέτουσα αρχή έχει αναρτήσει και διαδικτυακά τα τεύχη προκήρυξης µε όλα τα συνοδευτικά έγγραφα στην ηλεκτρονική διεύθυνση: / ίrιdex.ρhp?ίd=15. Πληροφορίες σχετικά µε τις εν λόγω προκηρύξεις είναι, επίσης, διαθέσιµες στις αντίστοιχες ηλεκτρονικές διευθύνσεις του διαδικτυακού τεύχους προκηρύξεων της Εφηµερίδας της Ευρωπαϊκής Ενωσης: http: / /ted.eυrορα.eu/udl?uri=ted:notice: :τεχτ:εν:ητμ1&src=0&tabid=2 & http: J / ted.eurοpa.eu/udl?uri='ed:.notice: :τεχτ:εν:ητμ1&src=0&tabiιi.=2. Ενδεικτικός χάρτης µε τα προκηρυχθέντα τµήµατα του αυτοκινητοδρόµου (και συµπληρωµατικές πληροφορίες) είναι διαθέσιµος στην ηλεκτρονική διεύθυνση: tursi se izpolnite1 η α 36 km ο1 1ο1 3 ηα αm strurnα zaj. Γραφείο Οικονοµικών tk πορικών Υποθέσεων Σόφιας Σελ ίδα 12

17 ΣΡΤ{0 ΕΙΙ ΤΣCλ ΣΕΙΙΤΕΝΙΣΣΡΣί Υ 2ΙΣ14 Σηµειώνεται ότι. το Τµήµα 3 (Lot 3: Blagoevgrad - 5 π ιιτ5ι ί) είναι το δαπανηρότερο τον αυτοκινητοδρόµου, µε το συνολικό του κόστος να αγγίζει (χωρίς ΦΠΑ) τα 850 εκατ. λόγω της σχεδιαζόµενης κατασκευής της 15 χλµ. σήραγγας της Κresna (εντάσσεται στο υποτµήµα 3.2, που δεν έχει ακόµη προκηρυχθεί). Η κα Terzίeva είχε προ τριµήνου αναφέρει ότι το έργο του Τµήµατος 3 αποτελεί προτεραιότητα για τη Βουλγαρία κατά τη διάρκεια της προγραµµατικής περιόδου και έχει εξασφαλιστεί σχετική χρηµατοδότηση στο πλαίσιο τον νέου Επιχειρησιακού Προγράµµατος «Μεταφορές». Το κόστος ολόκληρου του αυτοκινητοδρόµου Struma, ο οποίος θα συνδέει τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα µε τη Σόφια (όπου ήδη συνδέεται µε τον αυτοκινητόδροµο Luylin), έχει εκτιµηθεί σε περίπου 1,1 δισεκ ΕΝΕΡΓΕΙΑ - Εξελίξεις αναφορικά µε τον αγωγό South Streanι Ο υπηρεσιακός Υπουργός Οικονοµίας & Ενέργειας, κ. Vassil Shtonov, έδωσε εντολή στις τ.έ. στη Βουλγαρική Επιχείρηση Ενέργειας (Bulgaria Energy Holdίng - ΒΕΗ) να αναστείλει όλες τις δραστηριότητες αναφορικώς µε την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου South Stream στη Βουλγαρία, έως ότου το σχέδιο καταστεί συµβατό µε το κοινοτικό δίκαιο. Πιο συγκεκριµένα, ο κ. Shtonov απαίτησε από τη ΒΕΗ να σταµατήσει η διαδικασία υποβολής προσφορών, καθώς, επίσης, να απόσχει από την υπογραφή οιασσδήποτε σύµβασης σχετιζόµενης µε το South Stream. Επίσης, ο νέος Υπουργός αναµένει από την ΒΕΗ να συνεργαστεί πλήρως µε τις αρµόδιες υπηρεσίες της Ενρωπάίκής Επιτροπής, ως προς τη διαδικασία προδικαστικής παραποµπής έναντι της Βουλγαρίας. Πάντως, παρά το ότι στον τοπικό τύπο είχει αναφερθεί ότι, σε συνέχεια της υπουργικής εντολής, η ΒΕΗ δε Θα συµµετάσχει σε αύξηση του µετοχικού κεφαλαίου της αναδόχου του έργου εταιρείας South Stream Bulgaria ΑΓ) - είχε εγκριθεί στις 11/12/2013 από τον τότε Υπουργό Οικονοµίας & Ενέργειας κ. Dragomir Stoίnev -, τελικά η αύξηση τον µετοχικού κεφαλαίου έλαβε χώρα στις Σηµειώνεται ότι στο µετοχικό κεφάλαιο της South Stream Bulgaria µετέχουν κατά 50% η ΒΕΗ και κατά 50% η GAZPROM. Με επίσηµη ανακοίνωσή του ( /%ν infοrmαciτ_α-domediite-1820.html), το Υπουργείο Οικονοµίας χαρακτήρισε την εν λόγω απόφαση αντίθετη µε τις ρητές εντολές του κ. Shtonov και επισήµανε ότι η ΒΕΗ Θα προβεί σε όλες τις νόµιµες ενέργειες, καθώς θεωρεί την αύξηση του µετοχικού κεφαλαίου αντίθετη µε τα συµφέροντά της. Σχετικά µε το θέµα αυτό, ο κ. Shtonov προχώρησε σε νεότερες δηλώσεις στις 26 Αυγούστου, αναφέροντας, 'ραφείο Οικονοµικών Κ Εµπορικών Υποθέσεων Σόφιας Σελίδα 13

18 ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ dελ ΤΙΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ2014 µεταξύ άλλων, ότι η αύξηση του κεφαλαίου δεν συνεπάγεται ιστό µόνη της την έναρξη των εργασιών του έργου αλλά επιτρέπει µια προεργασία πάνω σε αυτό συµπεριλαµβανοµένου ενός κύριου σχεδιασµού, διοικητικών διαδικασιών και αναλύσεων. Σηµειώνεται, επίσης, ότι στο πλαίσιο παρουσίασης των προτεραιοτήτων του Υπουργείου του, ο κ. Shtonov δήλωσε ότι λαµβάνονται µέτρα για την προστασία της χώρας σε περίπτωση διακοπής ή µείωσης παροχής φυσικού αερίου τον ερχόµενο χειµώνα, κατά τον οποίο προβλέπεται αύξηση της κατανάλωσης. Συγκεκριµένα, οι αποθηκευτικοί χώροι τον Chiren (στη βορειοδυτική Βουλγαρία) έχουν, επί του παρόντος, πληρότητα της τάξεως του 75%, ποσότητα η οποία, κατά τη γνώµη τον κ. Shtonov, επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών για 120 ηµέρες, αναλόγως των καιρικών συνθηκών. Ο κ. Shtonov συµπλήρωσε ότι καταβάλλονται προσπάθειες για την επίτευξη τον στόχου πληρότητας 100%ο. Υπενθυµίζεται ότι η απόφαση για την αναστολή κατασκευής του βουλγαρικού τµήµατος του αγωγού είχε ανακοινωθεί από τον τότε Πρωθυπουργό, κ. Plamen Oresharski, στις 9 Ιουνίου τ.έ., ενώ είχε προηγηθεί ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι ενεργοποιεί την προδικαστική διαδικασία (διαδικασία επί παραβάσει) κατά της Βουλγαρίας για ενδεχόµενη παραβίαση του κοινοτικού δικαίου κατά την υλοποίηση του South Stream. Με επιστολή τον από προς το Υπουργικό Συµβούλιο, ο κ. Oresharskί επαναλάµβανε την ως άνω δήλωση, ότι δηλαδή οι εργασίες κατασκευής του εν λόγω σχεδίου Θα ανασταλούν έως τον οριστικό τερµατισµό της διαδικασίας προδικαστικής παραποµπής της Βουλγαρίας στο ικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης ιασυνδετήριοι αγωγοί Σύµφωνα µε τοπικά ειδησεογραφικά πρακτορεία, που µεταφέρουν εκτιµήσεις του αρµοδίου Υπουργείου Οικονοµίας & Ενέργειας, η βουλγαρική κυβέρνηση πρόκειται να επενδύσει άνω των BGN 68 εκατ. (περίπου 35 εκατ.), ώστε να κατασκευαστεί ο διασυνδετήριος αγωγός φυσικού αερίου µε τη Σερβία. Ο εν λόγω προϋπολογισµός περιλαµβάνει την κατασκευή του αγωγού, την επίβλεψη των εργασιών, καθώς και την αµοιβή των εµπλεκοµένων συµβουλευτικών εταιρειών. Επισηµαίνεται ότι η έναρξη λειτουργίας τον συγκεκριµένου αγωγού τοποθετείται εντός του Γραφείο Οικονοµικών & Εµπορικών Υποθέσεων Σόφιας Σελίδα 14 ι

19 ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕtΙ ΤΙΟ ΣΕΙΙ ΤΕ!ttΒΡ!Q. Υ 2014 Σε ό,τι αφορά τη διασύνδεση δικτύων φυσικού αερίου µεταξύ Βουλγαρίας και Ρουµανίας στο εν λόγω έργο παρατηρούνται καθυστερήσεις εξαιτίας τεχνικών προβληµάτων. Η λειτουργία του τµήµατος Russe - Giurgiu αναµένεται να ξεκινήσει το νωρίτερο το Σεπτέµβριο τρέχοντος έτους. 'Οπως όµως, αναφέρουν σχετικά διαδικτυακά δηµοσιεύµατα, αλλά επισήµανε πρόσφατα (τέλη Μαΐου) και σε σχετικές του δηλώσεις ο πρώην Υπουργός Οικονοµίας, κ. Dragomίr Stoynev, η αδυναµία της Ρουµανίας να κατασκευάσει σταθµό συµπίεσης περιορίζει καταλυτικά τη δυνατότητα της Βουλγαρίας να προµηθευθεί φυσικό αέριο µέσω του εν λόγω αγωγού. Σε σχέση µε το διασυνδετήριο µε την Ελλάδα (IGB), τα εν λόγω δηµοσιεύµατα αναφέρουν ότι συνοµιλίες και σχετικές διαδικασίες, όπως απαλλοτριώσεις βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ το οικονοµικό µοντέλο κατασκευής τον έργου πρόκειται να παρουσιαστεί το Σεπτέµβριο. Σε πρόσφατες δηλώσεις τον, ο Υπηρεσιακός Υπουργός Ενέργειας κ. νι Shtonov, ανέφερε ότι οι εργασίες για την κατασκευή του αγωγού συνεχίζονται και συµπλήρωσε ότι οι δύο πλευρές εργάζονται από κοινού, καθώς αυτή τη στιγµή ο ΙGΒ αποτελεί τον ταχύτερο τρόπο για την εξασφάλιση διαφοροποίησης των προµηθειών φυσικού αερίου στη Βουλγαρία. Ο κ. Shtοηον συµπλήρωσε ότι το Υπουργείο του θα εργαστεί, παράλληλα, για την κατασκευή των διασονδετήριων αγωγών µε Ρουµανία και Τουρκία ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ - Επίσηµη έναρξη νέας θαλάσσιας σύνδεσης RO/ΚΟ µεταξύ των λιµένων Μπουργκάς (Βουλγαρία) και Πότι (Γεωργία) Σύµφωνα µε δηµοσιεύµατα βουλγαρικού τύπου, νέα γραµµή Roll- Οη/Roll-Off (RO/RO) στη Μαύρη Θάλασσα εγκαινιάστηκε στις 13 Αυγούστου συνδέοντας το λιµένα του Μπουργκάς µε τον λιµένα του Πότι στη Γεωργία. Στόχος του διαχειριστή λιµένος Μπουργκάς Port Bulgarίa West είναι η δηµιουργία Θαλάσσιας σύνδεσης ανάµεσα στις περιοχές Καυκάσου και Υπερκανκασίας και Ευρωπαϊκής 'Ενωσης και Ρωσίας. Το δροµολόγιο πραγµατοποιείται από πλοίο τύπου ROPAX (επιβατηγό - οχηµαταγωγό) προσφέροντας εναλλακτική επιλογή στις χερσαίες µεταφορές ανάµεσα στις αγορές της Γεωργίας και της Ρωσίας. Η υπό Θέµατι σύνδεση αναµένεται να µεταφέρει επίσης φορτίο (cargo) από την Τουρκία προς τη Γεωργία και τη Ρωσία. Σύµφωνα µε την ίδια πηγή, οικονοµικές αναλύσεις υποστηρίζουν ότι η νέα γραµµή θα προσελκύσει το ενδιαφέρον ρωσικών τουριστικών επιχειρήσεων για τη µεταφορά Ρώσων τουριστών προς τη Βουλγαρία και την Ελλάδα. Υπενθυµίζεται ότι ο απελθών Υπουργός Μεταφορών κ. Danail Papazov είχε δηλώσει (25 Μαρτίου 2014) ότι η Βουλγαρία ήταν έτοιµη να ξεκινήσει Γραφεία Οικονοµικών & Εµπορικών Υποθέσεων Σ S Σελίδα 15 ι

20 ΕΝ τ ΙΕΡ λ 1 ΚΟ ι1 ΕtΙ ΤΙC1 ΣΕΤ! ΤΕΜΒΡ!Ο Υ 2014 απευθείας ναυτιλιακές συνδέσεις µε τη Ρωσία δεδοµένων των υφιστάµενων δυσχερειών στις µεταφορές µέσω Ουκρανίας, ενώ όπως ανέφερε οι λιµένες Βάρνας και Μπουργκάς ήταν έτοιµοι για εξυπηρέτηση πλοίων ΙΟ/ΙΟ. Σύµφωνα µε το Υπουργείο Μεταφορών, Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Βουλγαρίας, διαπραγµατεύσεις µε τη ρωσική πλευρά αναµένεται να ολοκληρωθούν έως τέλη Αυγούστου τ.ε. και εν συνεχεία η εν θέµατι ναυτιλιακή σύνδεση πρόκειται να επεκταθεί και στο ρωσικό λιµένα του Νοβοροσίσκ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ - Εκτιµήσεις για ταν τουρισµό στη Βουλγαρία Σύµφωνα µε εκτιµήσεις τον βουλγαρικού Υπουργείου Οικονοµίας και Ενέργειας, τα έσοδα από το διεθνή τουρισµό στη Βουλγαρία αυξήθηκαν κατά 5,3% σε ετήσια βάση το πρώτο εξάµηνο του 2014 και ανήλθαν σε BGN 1,3 δις (περίπου 665 εκατ.). Σε σχετική του έκθεση το εν λόγω Υπουργείο εκτιµά ότι η τουριστική βιοµηχανία είναι ο ταχύτερα αναπτυσσόµενος κλάδος στη Βουλγαρία, ξεπερνώντας το µέσο ευρωπαϊκό όρο κατά 4,4%. Πρόσφατα, το Υπουργείο Οικονοµίας και Ενέργειας ενέκρινε στρατηγική για τη βιώσιµη ανάπτυξη του τουρισµού µέχρι το 2030, η οποία στοχεύει στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της χώρας και στην ανάπτυξη του πολιτιστικού και του αρχαιολογικού τουρισµού. Πιο επιφυλακτικές, πάντως, φαίνεται να είναι οι εκτιµήσεις εκπροσώπων συλλογικών φορέων της τουριστικής βιοµηχανίας και ειδικών του κλάδου. Αναλυτικότερα, σύµφωνα µε δηλώσεις στην εφηµερίδα MONITOR τον Προέδρου της βουλγαρικής ένωσης τουριστικών πρακτόρων, κ. Bayko Baykov, οι εφετινές δυσµενείς καιρικές συνθήκες επηρέασαν την τουριστική κίνηση στη Βουλγαρία, µε αποτέλεσµα τα Θέρετρα της Μαύρης Θάλασσας να απολέσουν σηµαντικό αριθµό εγχώριων τουριστών, που κατευθύνθηκαν προς τις ελληνικές παραλίες του Βορείου Αιγαίου. Σύµφωνα µε τον κ. Baykov, στα τέλη Αυγούστου µόνο το 20%ο των τουριστών στη βουλγαρική ακτογραµµή της Μαύρης Θάλασσας ήταν Βούλγαροι. Ο κ. Baykov συµπληρώνει, στις εν λόγω δηλώσεις του, ότι η παρούσα κατάσταση δεν οφείλεται µόνο στις καιρικές συνθήκες, καθώς ο τοπικός τουρισµός αναπτύσσεται χαοτixά, ενώ αρκετοί εγχώριοι όσο και αλλοδαποί τουρίστες επιλέγουν τα βουλγαρικά Θέρετρα µόνο για οικονοµικός λόγους, κάτι που καθιστά τη Βουλγαρία «οικονοµικό προορισµό» (budget destination) και συνεπάγεται την προσέλκυση επισκεπτών σχετικά χαµηλής οικονοµικής στάθµης, οι οποίοι γεωγραφικά προέρχονται, κυρίως, από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Σύµφωνα µε τον κ. Baykov, επισκέπτες από χώρες µε υψηλές τουριστικές ροές προς το εξωτερικό, όπως η Γερµανία, το Γραφείο Οικονοµικών & Εµπορικών Υποθέσεων Σόφιας Σελίδα 16 ι

21 ΕΝΝtVΣ ΡΩ ΤΙΚΕ? ι1ε!1 ΓΙΟ ΣΕΙΙΤ ΜΒΡΙΕΙΥ 2014 Ηνωµένο Βασίλειο, η Γαλλία και οι Σκανδιναβικές χώρες προτιµούν προορισµούς, που παρέχουν υψηλότερης ποιότητας υπηρεσίες. Προς την ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι εκτιµήσεις του ιευθυντή του Ινστιτούτου Αναλύσεων και Εκτιµήσεων περί Τουρισµού, κ. Rumen Draganov, ο οποίος υπου ιι1ρίζει ότι τα έσοδα από τον τουρισµό το τρέχον καλοκαίρι Θα σηµειώσουν πτώση της τάξης τον 10%-12% λόγω της υποτίµησης του ρωσικού νοµίσµατος, που µείωσε την αγοραστική δύναµη των Ρώσων τουριστών, καθώς επίσης και εξαιτίας των ασυνήθιστα συχνών βροχοπτώσεων. Σύµφωνα, πάντως µε τον Πρόεδρο της 'Ενωσης Ξενοδοχείων και Εστίασης, κ. Blαgoy Ragίn, αν και η κρίση στην Ουκρανία, όπως και η πολιτική και τραπεζική κρίση στη Βουλγαρία (που σχετίζεται µε την Corporate Commercίal Βαηk), έχούν αρνητική επίπτωση στον τουρισµό, είναι ακόµα νωρίς για εκτιµήσεις σχετικά µε την πτώση των εσόδων, εφόσον δεν έχει ολοκληρωθεί η τουριστική περίοδος Αυγούστου. Σε ό,τι αφορά τα επίσηµα στοιχεία του βουλγαρικού Στατιστικού Ινστιτούτου για το διάστηµα Ιανουαρίου - Ιουλίου 2014, αυτά αποτυπώνουν µια σύνθετη εικόνα. Ετσι, την ως άνω περίοδο και συγκριτικά µε το αντίστοιχο επεάµηνο του 2013, ο συνολικός αριθµός επισκεπτών από το εξωτερικό αυξήθηκε κατά 3,8% υπερβαίνοντας τα 5 εκατ., ενώ, ειδικά, ο αριθµός των επισκεπτών µε εν δυνάµει τουριστικό ενδιαφέρον (διακοπές και διασκέδαση) υποχώρησε κατά µόλις 2,1% και διαµορφώθηκε στα περίπου 2,7 εκατ. άτοµα. Βάσει των εν λόγω στατιστικών στοιχείων, ουσιαστική µείωση των τουριστικών ροών από το εξωτερικό προς Βουλγαρία παρατηρείται µόνο τον Ιούλtο. Σε ό,τι αφορά τις διµερείς ροές µε Ελλάδα, το ως άνω διάστηµα οι συνολικές αφίξεις Ελλήνων στη Βουλγαρία µειώθηκαν κατά 1,7% και διαµορφώθηκαν στους επισκέπτες ενώ οι αφίξεις Ελλήνων επισκεπτών µε σκοπό τις διακοπές και τη διασκέδαση µειώθηκαν περισσότερο, κατά 13% ( επισκέπτες), µε τη σηµαντικότερη υποχώρηση εν λόγω Ελλήνων επισκεπτών να εντοπίζεται και πάλι τον Ιούλιο. Αντίστοιχα, το ως άνω διάστηµα ο συνολικός αριθµός των Βούλγαρων επισκεπτών στην Ελλάδα παρέµεινε ουσιαστικά αµετάβλητος (περίπου ), αν και ο αριθµός αυτών µε σκοπό τις διακοπές και τη διασκέδαση µειώθηκε κατά 21% και διαµορφώθηκε στους Οι µήνες µε τη σηµαντικότερη κάµψη αφίξεων εν λόγω επισκεπτών στην Ελλάδα είναι ο Ιούνιος και ο Ιούλιος. Τα τελευταία στοιχεία ως προς τις διµερείς ροές, πάντως, δε φαίνεται να συµπίπτουν απόλυτα µε εκτιµήσεις του βουλγαρικού Ινστιτούτου Αναλύσεων και Εκτιµήσεων για τον Τουρισµό (βλ. σχετικό δηµοσίεύµα στη βουλγαρική ιστοσελίδα ωωω.ηονίηίte.cοm), το οποίο αναµένει αύξηση της τάξης του 20% των Βούλγαρων τουριστών στην Ελλάδα, µέχρι το τέλος τον Το 2013, συνολικά Βούλγαροι τουρίστες επισκέφθηκαν την Ελλάδα και ο αριθµός αυτός αναµένεται να αγγίξει τα 1, 2 εκατοµµύρια µέχρι το τέλος του 2014, ανέφερε ο κ. Rumen Draganov, διευθυντής του Ινστιτούτού, σύµφωνα µε τη Γραφείο Οικονοµικών & Εµπορικών Υποθέσεων Σόφιας Σελ ίδα 17 Γ

22 ΕτΝΙΙΜΕΡΩ ΤΙΚΟ ΕΛ Τ!) ΣΕΙΙΤΕΝΙΙΒΡΙΟΥ 2014 βουλγαρική ιστοσελίδα ωωω.ιηνestοr.bg. Ο κ. Νταγκάνοφ εκτίµησε ότι υπήρξαν αρκετοί λόγοι για αυτή την αυξητική, κατά το Ινστιτούτο, τάση στους οποίους συµπεριλαµβάνεται η λειτουργία της συνοριακής διόδου στη Μακάζα, η οποία διευκόλυνε ουσιαστικά την πρόσβαση προς το Αιγαίο Πέλαγος. Επισήµανε ακόµη, ότι η δυνατότητα ανεύρεσης καταλύµατος χωρίς προηγούµενη κράτηση ήταν επίσης ανάµεσα στους λόγους που οι Βούλγαροι επέλεξαν την Ελλάδα ως προορισµό για τις καλοκαιρινές τους διακοπές ή για σύντοµα ταξίδια τα Σαββατοκύριακα. Ο κ. Ντραγκάνοφ ανέφερε ότι το κόστος των διακοπών στην Ελλάδα δεν ήταν ο καθοριστικός παράγοντας για την επιλογή της ως τουριστικού προορισµού, όσο η ποιότητα των υπηρεσιών. Σηµείωσε δε ότι τα ελληνικά ξενοδοχεία και οι άλλοι χώροι διαµονής έχουν καλή πολιτική marketing, υπογραµµίζοντας ότι στη Βουλγαρία υπάρχουν πολλά καταλύµατα κατά µήκος των ακτών της Νότιας Μαύρης Θάλασσας χωρίς καµία διαφηµιστική προώθηση. ΤΡΑΠΕΖΕΣ - Εξελίξεις στον τραπεζικό κλάδο Σύµφωνα µε ανακοίνωση της βουλγαρικής Κεντρικής Τράπεζας ( ), οι δύο βασικοί µέτοχοι της Corporate Commercial Βαηk (CCB), η εταιρεία BROMAK του κ. Tsvetan Vαssilev - ο οποίος είναι φυγόδικος και εκκρεµεί εναντίον του ένταλµα της 1ηterρο1, κατόπιν σχετικού αιτήµατος των αρµοδίων βουλγαρικών αρχών - και το Κρατικό Αποθεµατικό Ταµείο του Οµάν, επιβεβαιώνουν τη δέσµευσή τους να συνεχίσουν τις προσπάθειες για την εξεύρεση λύσης στο συνεχιζόµενο τραπεζικό πρόβληµα, στο επίκεντρο του οποίου βρίσκεται η εν λόγω τράπεζα. Οι ως άνω βασικοί µέτοχοι απάντησαν σε σχετική επιστολή της Κεντρικής Τράπεζας (απεστάλη στις 22 Αυγούστου και είχε ως καταληκτική ηµεροµηνία για τη λήψη απάντησης την 31η Αυγούστου), χωρίς, όµως, να αναλάβουν καµία περαιτέρω σαφή δέσµευση. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, τοπικές διαδixτνακές ειδησεογραφικές ιστοσελίδες είχαν ισχυρισθεί ότι το Κρατικό Αποθεµατικό Ταµείο του Οµάν εκπονεί σχέδιο για τη διάσωση της CCB. Σύµφωνα µε νεότερα δηµοσιεύµατα του τοπικού οικονοµικού τύπου, το Ταµείο του Οµάν έχει εκδηλώσει την πρόθεσή. του να εξεύρει ξένο επενδυτή για την προβληµατική τράπεζα, αλλά θέτει όρους, όπως η αποτίµηση των περιουσιακών στοιχείων της τράπεζας (σχετική διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη υπό την αιγίδα της Κεντρικής Τράπεζας και αναµένεται να ολοκληρωθεί έως τις 20 Οκτωβρίου) και η επαρκής υποστήριξη του εγχειρήµατος από το βουλγαρικό κράτος, χωρίς να είναι απολύτως σαφές σε τι Θα συνίσταται η υποστήριξη αυτή. ραφεέο Οικονοµικών & Εµπορικών Υποθέσεων Σόφιας Σελίδα 18 ι

23 ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΣΟΣΕ ΊtΤΕ ΒΡΙΟ 4θ1.4 Η Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε ότι είναι έτοιµη να συνεχίσει τον «εποικοδοµητικό διάλογο» µε τους µετόχους και, στο πλαίσιο αυτό, η ίδια θα εξακολουθήσει να ανταποκρίνεται στα καθήκοντά της και να εργάζεται για την πλήρη αξιολόγηση της κατάστασης τον οµίλου της CCB. Σηµειώνεται ότι, στις , ο υπηρεσιακός Υπουργός Οικονοµικών, κ. Rumen Porozhanov, δήλωσε ότι οι καταθέτες της CCB ίσως αποκτήσουν µερική πρόσβαση στις καταθέσεις τους (µε όριο τα B(N ) το Σεπτέµβριο. Συµπλήρωσε δε ότι συζητώνται µε την Κεντρική Τράπεζα τόσο η ως άνω προσωρινή διευθέτηση όσο και οι πλέον ενδεδειγµένες λύσεις για τη συνολική αντιµετώπιση του προβλήµατος. Σε ό,τι αφορά την έτερη βουλγαρική τράπεζα (FIBANK), η οποία δέχθηκε ισχυρή πίεση λόγω ξαφνικής απόσύρσης καταθέσεων (bank run), ο κ. Porozhanov δήλωσε ότι το συγκεκριµένο χρηµατοrnστωτικό σύστηµα έλαβε ενίσχυση ως προς τη ρευστότητά του, ενώ, παράλληλα, έχει υποβάλει σχέδιο για την αναδιάρθρωση του δανειακού χαρτοφυλακίού της Οι ενδιαφερόµενες επιχειρήσεις µπορούν, κατόπιν εγγραφής τους στο newsletter της ιστοσελίδας AGORA του Υπουργείου Εξωτερικών, να λαµβάνουν µέσω e-mαil εξατοµικευµένη οικονοµική πληροφόρηση σχετικά µε χώρες και κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών επιλογής τους, µε τη συχνότητα που επιθυµούν (ηµερήσια, εβδοµαδιαία, µηνιαία). Για εγγραφή µπορούν να επισκέτπονται το σύνδεσµο: h ttp://αροrα. m fα. arlfrοntoffic e /pórtal. cιsο?άιο acte=νodε&cn ode =23& url=%2ffrοn tο ffίc e %2Ροοrtαΐαsρ%3Fcpage%3DΝΟDΕ%26cηode%3D63 Πληροφόρηση σχετικά µε την πορεία της βουλγαρικής οικονοµίας και τις διµερείς οικονοµικές και εµπορικές σχέσεις µπορούν ειδικότερα να αντλούν από την ιστοσελίδα του Γραφείου ΟΕΥ Σόφιας: Γραφείο Οικονοµικών & Εµπορικών Υποθέσεων Σόφιας Σελίδα 19