ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓενικήςΓραμματείας τιςαντιπροσωπίες Σύμφωνογιατοευρώ+ - Έκθεσητωνυπουργώνοικονομικώνγιατοσυντονισμότηςφορολογικής πολιτικής

Transcript

1 ConseilUE ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες,17Νοεμβρίου2011(22.11) (OR.en) 17084/11 PUBLIC LIMITE FISC 145 ECOFIN 783 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της: προς: Θέμα: ΓενικήςΓραμματείας τιςαντιπροσωπίες Σύμφωνογιατοευρώ+ - Έκθεσητωνυπουργώνοικονομικώνγιατοσυντονισμότηςφορολογικής πολιτικής ΤασυμπεράσματατουΕυρωπαϊκούΣυμβουλίουτης23ης/24ηςΙουνίου2011σχετικάμετο ΣύμφωνογιατοΕυρώ+καλούντουςΥπουργούςΟικονομικώντωνκρατώνμελώνπου συμμετέχουνναυποβάλουνέκθεσηέωςτονδεκέμβριοτου2011ωςπροςτηνπρόοδοπου σημειώθηκεστιςδιαρθρωμένεςσυζητήσειςτουςγιαθέματαφορολογικήςπολιτικής. Επισυνάπτεταιγιατιςαντιπροσωπείεςτοσχέδιοέκθεσηςτωνυπουργώνοικονομικώντου ΣυμφώνουγιατοΕυρώ+γιατοσυντονισμότηςφορολογικήςπολιτικής,όπωςσυμφωνήθηκεστο πλαίσιοτηςομάδαςυψηλούεπιπέδουτουσυμβουλίουγιαφορολογικάθέματα,μετάτις συζητήσειςστις26οκτωβρίουκαι9νοεμβρίου /11 ΧΓ/γομ 1 DGGI LIMITE EL

2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΟΥ ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΕΥΡΩ + ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Ι. Ιστορικό Τα συμπεράσματα του Συμφώνου για το Ευρώ + (Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 24ης/25ης Μαρτίου, 23ης/24ης Ιουνίου 2011) περιλαμβάνουν ένα ειδικό και χωριστό μέρος για το συντονισμό της φορολογικής πολιτικής, και προβλέπουν, ειδικότερα, τη διεξαγωγή «διαρθρωμένων» συζητήσεων. Προβλέπεται επίσης ότι οι Υπουργοί Οικονομικών των κρατών μελών που συμμετέχουν στο Σύμφωνο για το Ευρώ + (και η Επιτροπή) θα πρέπει να υποβάλουν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έκθεση έως τον Δεκέμβριο του 2011 ως προς την πρόοδο που σημειώθηκε στις διαρθρωμένες συζητήσεις τους για θέματα φορολογικής πολιτικής, για να διασφαλίζονται ειδικότερα οι ανταλλαγές βέλτιστων πρακτικών, να αποφεύγονται οι επιζήμιες πρακτικές και να υποβάλλονται προτάσεις για την καταπολέμηση της απάτης και της φοροδιαφυγής. Όπως ανακοίνωσε η πολωνική προεδρία στο Συμβούλιο Ecofin στις 12 Ιουλίου 2011, συζητήσεις για το ζήτημα αυτό έλαβαν χώρα στις 26 Οκτωβρίου και 9 Νοεμβρίου 2011, παράλληλα με συνεδριάσεις της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου του Συμβουλίου (ΟΥΕΣ). Ζητήθηκε από την Επιτροπή να συμβάλει ουσιαστικά στις συζητήσεις αυτές. Τα κύρια χαρακτηριστικά της έκθεσης που προετοιμάζεται παρουσιάστηκαν στην ΟΥΕΣ. Η έκθεση των Υπουργών Οικονομικών που περιέχεται στο παρόν έγγραφο αντανακλά τα κύρια στοιχεία που συζητήθηκαν μεταξύ όσων συμμετέχουν στο Σύμφωνο και καταπιάνεται τόσο με την ουσία όσο και με τη διαδικασία. Με βάση τις παρατηρήσεις που υποβλήθηκαν στην ΟΥΕΣ, η έκθεση αυτή σκιαγραφεί στοιχεία για έναν οδικό χάρτη για μελλοντικές εργασίες στον τομέα του συντονισμού της φορολογικής πολιτικής στο πλαίσιο του Συμφώνου /11 ΧΓ/γομ 2

3 II. Συντονισμός της φορολογικής πολιτικής: Στοιχεία για μια πραγματιστική συνέχεια 1. Διαρθρωμένος διάλογος Οι μετέχοντες χαιρέτισαν την ευκαιρία που προσφέρει το Σύμφωνο Ευρώ + για να προωθηθεί ο συντονισμός μεταξύ κρατών μελών σε φορολογικά θέματα μέσα από έναν διαρθρωμένο διάλογο και να δοθεί νέα ώθηση στις δραστηριότητες στον τομέα της φορολογίας. Αναγνωρίστηκε ότι από έναν τέτοιο διάλογο θα πρέπει κυρίως να ωφεληθούν τα κράτη μέλη, τα οποία παραμένουν υπεύθυνα για το σχεδιασμό των εθνικών φορολογικών πολιτικών. Γι αυτό, οποιαδήποτε δραστηριότητα στον τομέα του φορολογικού συντονισμού θα πρέπει να εξασφαλίζει «κυριότητα» των κρατών μελών. Επίσης τονίστηκε ότι η εργασία αυτή θα πρέπει να αξιοποιήσει και να ενισχύσει ήδη υπάρχουσες δραστηριότητες συντονισμού της φορολογικής πολιτικής στην αρμόδια όργανα του Συμβουλίου, όπως η Ομάδα του Κώδικα Δεοντολογίας (Φορολογία των επιχειρήσεων) και η ΟΥΕΣ. Οι μετέχοντες χαιρέτισαν την προσέγγιση που επέλεξε η πολωνική προεδρία να ορίσει την ΟΥΕΣ του Συμβουλίου ως κομβικό σημείο για το διαρθρωμένο διάλογο, επιτρέποντας παράλληλα την συμμετοχή των κρατών μελών χωρίς αποκλεισμούς. Η ΟΥΕΣ θα είναι σε θέση να προσδιορίσει τα θέματα προτεραιότητας για το συντονισμό και να παρακολουθεί την πρόοδο που έχει σημειωθεί. Θα πρέπει επίσης να αξιολογεί συγκεκριμένες συστάσεις σε σχέση με την φορολογική πολιτική, όταν υποβάλλονται από άλλα αρμόδια όργανα και από την Επιτροπή. Τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να εντοπίσουν ένα σύνολο συγκεκριμένων δράσεων που πρέπει να επιτευχθούν μέσα σε 12 μήνες, όπως απαιτεί το Σύμφωνο. Οι μετέχοντες υπογράμμισαν ότι είναι σημαντικό να συνεχιστούν οι εν εξελίξει εργασίες σχετικά με φορολογικά θέματα, περιλαμβανομένης της φορολογικής νομοθεσίας, στις αρμόδιες ομάδες του Συμβουλίου. Σημειώθηκε ότι ο διαρθρωμένος διάλογος στο πλαίσιο της ΟΥΕΣ θα μπορούσε να παίξει εποικοδομητικό ρόλο και να προωθήσει πιθανές λύσεις, προκειμένου να διευκολυνθεί με πραγματιστικό τρόπο η θέσπιση νομοθεσίας της ΕΕ από το Συμβούλιο /11 ΧΓ/γομ 3

4 2. Θέματα που πρέπει να αντιμετωπισθούν στο διάλογο Οι μετέχοντες υπογράμμισαν την ανάγκη να καθοριστούν συγκεκριμένοι και πρακτικά συναφείς τομείς που θα καλύπτονται από τις διαρθρωμένες συζητήσεις περί φορολογικής πολιτικής. Θα ήταν σημαντικό να αξιολογηθεί όλο το φάσμα των ήδη υφιστάμενων δραστηριοτήτων, ώστε να εντοπιστούν προτεραιότητες και δυνάμει νέοι τομείς δραστηριότητας, όπου είναι αναγκαίο. Υπενθυμίζεται ότι ορισμένα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο του διαλόγου καλύπτονται ήδη από τις εργασίες υφιστάμενων ομάδων του Συμβουλίου. Γι αυτό, ο στόχος θα πρέπει να είναι να αποφεύγεται η επικάλυψη με εργασίες που έχουν ήδη αναληφθεί. Οι μετέχοντες συμφώνησαν ότι ο διάλογος πρέπει να επικεντρωθεί στον εντοπισμό περιοχών όπου θα μπορούσαν να προβλεφθούν πιο φιλόδοξες δραστηριότητες, όπως ζητήθηκε στο πλαίσιο του Συμφώνου Ευρώ +. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στο πώς η φορολογική πολιτική μπορεί να υποστηρίξει τo συντονισμό της οικονομικής πολιτικής και να συμβάλει στη δημοσιονομική εξυγίανση και την ανάπτυξη. Ο συντονισμός της φορολογικής πολιτικής θα πρέπει επίσης να λαμβάνει υπόψη τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ, να δίνει προσοχή στην ποιότητα της νομοθεσίας και της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο. Στο διάλογο θα πρέπει να αντιμετωπίζονται τα ακόλουθα θέματα και προτεραιότητες, χωρίς να αγνοούνται οι πτυχές που αναφέρθηκαν παραπάνω: α) Αποφυγή επιζήμιων πρακτικών Οι μετέχοντες συμφώνησαν ότι η αποφυγή επιζήμιων πρακτικών εξακολουθεί να αποτελεί βασική προτεραιότητα στον τομέα της φορολογίας. Αναγνώρισαν ότι υπό εξέλιξη εργασίες στην Ομάδα «Κώδικας Δεοντολογίας (Φορολογία των Επιχειρήσεων)» του Συμβουλίου κατά τα τελευταία χρόνια έχουν συμβάλει ουσιαστικά στην αποφυγή τέτοιων πρακτικών. Η Ομάδα υποβάλλει έκθεση κάθε έξι μήνες στους Υπουργούς Ecofin για την επιτευχθείσα πρόοδο. Η επιτυχημένη αυτή εργασία θα πρέπει επομένως να συνεχισθεί, με βάση το πρόγραμμα εργασίας που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο το Οι συζητήσεις για την ανάπτυξη του προγράμματος εργασίας θα πρέπει να συνεχιστούν περαιτέρω /11 ΧΓ/γομ 4

5 Χωρίς να προεξοφλούνται οι εργασίες στην Ομάδα «Κώδικας Δεοντολογίας (Φορολογία των Επιχειρήσεων)», παρουσιάστηκαν για περαιτέρω προβληματισμό οι ακόλουθες ιδέες από μεμονωμένους μετέχοντες, με στόχο την ενίσχυση της αποτελεσματικής δράσης στον τομέα της αποφυγής επιζήμιων πρακτικών: - περαιτέρω και εις βάθος αξιολόγηση της συνολικής κατάστασης σχετικά με φορολογικές αναντιστοιχίες μεταξύ κρατών μελών με αποτέλεσμα τη διπλή μη φορολόγηση διερεύνηση των δυνατοτήτων για την ενίσχυση μέτρων κατά των καταχρήσεων, χωρίς να θίγονται οι αρμοδιότητες των κρατών μελών - εξέταση της ανάγκης για επέκταση της εντολής της Ομάδας «Κώδικας Δεοντολογίας» - θα πρέπει να προωθηθεί η εφαρμογή των αρχών του Κώδικα από τρίτες χώρες. Ιδιαίτερη προσοχή θα μπορούσε να δοθεί σε δυνητικά επιβλαβή συστήματα φορολογίας που ισχύουν στην Ελβετία - αξιολόγηση των περιπτώσεων μη συμμόρφωσης προς τις αρχές της χρηστής διακυβέρνησης εκ μέρους τρίτων χωρών εξέταση ενδεχόμενων αντιμέτρων, με παράλληλη διατήρηση ενός βαθμού ευελιξίας για τα κράτη μέλη. β) Καταπολέμηση της απάτης και της φοροδιαφυγής Οι μετέχοντες αξιολόγησαν, επίσης, τις δυνατότητες για μια πιο φιλόδοξη και συντονισμένη προσέγγιση για την καταπολέμηση της απάτης και της φοροδιαφυγής /11 ΧΓ/γομ 5

6 Ορισμένες αντιπροσωπείες σημείωσαν ότι έχει σημειωθεί αισθητή πρόοδος, μεταξύ άλλων και από την ουγγρική Προεδρία, σε δύο βασικούς φακέλους οι οποίοι θα αλλάξουν τα δεδομένα στην καταπολέμηση της απάτης και της φοροδιαφυγής: - το σχέδιο οδηγίας του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/48/ΕΚ για τη φορολόγηση των εισοδημάτων από αποταμιεύσεις υπό μορφή τόκων - το σχέδιο εντολής για τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων με πέντε τρίτες χώρες (Ελβετία, Λιχτενστάιν, Ανδόρα, Μονακό, Σαν Μαρίνο) για ισοδύναμα μέτρα που αφορούν τόκους αποταμιεύσεων. Ορισμένοι μετέχοντες υπογράμμισαν ότι η αποτελεσματικότητα στην καταπολέμηση της απάτης και της φοροδιαφυγής, τόσο εντός της ΕΕ όσο και σε σχέση με τρίτες χώρες, θα ωφελούνταν από ταχεία πρόοδο ως προς τους φακέλους αυτούς στο Συμβούλιο. Προκειμένου να διευκολυνθούν οι εργασίες, ορισμένοι μετέχοντες πρότειναν να συζητηθούν με πιο γενικούς όρους τα ακόλουθα θέματα στο πλαίσιο του διαρθρωμένου διαλόγου: - ο ρόλος της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών (εντός της ΕΕ και με τρίτες χώρες) ως εργαλείο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής ισοδύναμα μέτρα δύο μετέχοντες πρότειναν να συζητηθούν πιθανές εναλλακτικές λύσεις - οι δυνατότητες να μετατεθεί νωρίτερα, σε εθελοντική βάση, το χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή των διαδικασιών για αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών που προβλέπει η ισχύουσα οδηγία για τη διοικητική συνεργασία σε φορολογικά θέματα, για όσα κράτη μέλη είναι έτοιμα να το πράξουν - τα πλεονεκτήματα της έγκαιρης έναρξης διαπραγματεύσεων με τις πέντε τρίτες χώρες που αναφέρονται παραπάνω. Σημειώθηκε ότι οι εν λόγω συζητήσεις θα πρέπει να συμβάλουν στη διευκόλυνση της έγκαιρης έκδοσης του σχεδίου οδηγίας για τις αποταμιεύσεις και το σχέδιο διαπραγματευτικής εντολής /11 ΧΓ/γομ 6

7 γ) Ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών Οι μετέχοντες αναγνώρισαν ότι η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στον τομέα της φορολογίας θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για να υποστηριχθεί ο συντονισμός της οικονομικής πολιτικής, η δημοσιονομική εξυγίανση και η ανάπτυξη. Οι μετέχοντες αναγνώρισαν ότι είναι σημαντικό να αντληθούν διδάγματα από τα επιτεύγματα και τις εμπειρίες των επιμέρους χωρών για την επίλυση φορολογικών προβλημάτων. Θα μπορούσαν να διερευνηθούν συνέργειες με εργασίες που έχουν αναληφθεί σε συναφείς διεθνείς οργανισμούς. Επισημάνθηκαν οι ακόλουθοι τομείς για πιθανή ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών: - εμπειρίες σε φορολογικές μεταρρυθμίσεις (πράγμα που περιλαμβάνει ενημέρωση για σχέδια μεταρρυθμίσεων) - ποιότητα και αποτελεσματικότητα της φορολογίας, σχεδιασμός των φόρων - πράσινη φορολογία και φορολογία της ενέργειας - φορολόγηση στον τομέα των μεταφορών - εμπειρίες ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας μέσα από την προώθηση της ισόρροπης ανάπτυξης δια των κατάλληλων φορολογικών εργαλείων προς στήριξη περιοχών που υστερούν - πρακτική εμπειρία στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής, μεταξύ άλλων σε σχέση με τρίτες χώρες - ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στον τομέα της φορολογικής διοίκησης /11 ΧΓ/γομ 7

8 δ) Διεθνής Συντονισμός Οι μετέχοντες υπογράμμισαν τη σημασία των συνεχιζόμενων εργασιών στα συναφή πολυμερή φόρα, όπως ο ΟΟΣΑ και η G 20, για την ΕΕ και τα επιμέρους κράτη μέλη. Όπως συμβαίνει και για τομείς εκτός της φορολογίας, η ΕΕ και τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να ωφεληθούν από πιο συντονισμένες θέσεις σε αυτά τα φόρα, ιδίως όπου αυτό θα αυξήσει την επιρροή τους. Ειδικότερα, τα φόρα που αναφέρθηκαν είναι: - Ομάδα «Ελαφρύνσεις βάσει Συνθηκών και Βελτίωση της Συμμόρφωσης» (TRACE) - Φόρουμ για τις Επιζήμιες Φορολογικές Πρακτικές - Διεθνής Φορολογική και Αναπτυξιακή Ατζέντα - Παγκόσμιο Φόρουμ για τη Διαφάνεια και την Ανταλλαγή Πληροφοριών για Φορολογικούς Σκοπούς. Ο συντονισμός θα μπορούσε επίσης να είναι χρήσιμoς στο πλαίσιο συζητήσεων για φορολογικά θέματα με μεμονωμένες τρίτες χώρες. Ένα παράδειγμα είναι ο νόμος των ΗΠΑ περί φορολογικής συμμόρφωσης αλλοδαπών λογαριασμών (FATCA), για τoν οποίo έχει ξεκινήσει διάλογος ΕΕ-ΗΠΑ μετά από συζήτηση στην ΟΥΕΣ. Αν και κρίθηκε δύσκολο να επιτευχθούν κοινές απόψεις για ορισμένα φορολογικά θέματα, διαπιστώθηκε ότι ο συντονισμός θα μπορούσε να επικεντρωθεί αρχικά σε τομείς στους οποίους μπορούν να εντοπιστούν κοινοί παρονομαστές. Σε ό,τι αφορά τις διαδικασίες συντονισμού, υιοθετήθηκε η άποψη ότι σημασία έχει η αποδοτικότητα. Τα υπάρχοντα όργανα του Συμβουλίου και ο συντονισμός επί τόπου θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ανάλογα με τις ανάγκες με ρεαλιστικό τρόπο /11 ΧΓ/γομ 8

9 ε) Λοιπά θέματα που ίσως συζητηθούν στο πλαίσιο του Συμφώνου Οι μετέχοντες ανέφεραν μια σειρά άλλων θεμάτων τα οποία θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο του συντονισμού της φορολογικής πολιτικής βάσει του Συμφώνου: - προκλήσεις για τη φορολογία που σχετίζονται με την ψηφιακή οικονομία - συζήτηση για πιθανούς κοινούς δείκτες μέτρησης επιδόσεων ειδικών κατηγοριών φόρων - ισχυρότερη ευθυγράμμιση των εθνικών φορολογικών συστημάτων σε συγκεκριμένους τομείς, π. χ. μέσω συζητήσεων για μια πιθανή κοινή φορολογική βάση στον τομέα της εταιρικής φορολογίας - ανάλυση των αποτελεσμάτων εμπειρικών μελετών (μεταξύ άλλων και μελετών του ΟΟΣΑ) για τη συσχέτιση φόρων και ανάπτυξης - σύγκριση διάφορων δομών φορολογικών συστημάτων - σταθερότητα και βιωσιμότητα των φορολογικών συστημάτων όσον αφορά τα φορολογικά έσοδα - περιβαλλοντική φορολογία και πιο συγκεκριμένα φορολογία ενεργειακών προϊόντων - φορολόγηση του χρηματοπιστωτικού τομέα, περιλαμβανομένης της χρήσης των εσόδων από τη φορολόγηση αυτή /11 ΧΓ/γομ 9

10 3. Μελλοντικές δραστηριότητες στο πλαίσιο του διαρθρωμένου διαλόγου (πέραν του Δεκεμβρίου 2011) Συζητήθηκε η ενδεχόμενη μελλοντική πορεία της φορολογικής πολιτικής για διαρθρωμένο συντονισμό πέρα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου Σημειώθηκε ότι τα στοιχεία που περιέχονται στην παρούσα έκθεση θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως αφετηρία για περαιτέρω εργασίες που πρέπει να αναληφθούν στο μέλλον βάσει του Συμφώνου. Τα στοιχεία αυτά θα μπορούσαν να ενημερώνονται και να προσαρμόζονται ανάλογα με τις ανάγκες. Πολλοί μετέχοντες θεώρησαν ότι μια ορισμένη κανονικότητα στο διάλογο και τον προγραμματισμό των εργασιών εκ μέρους της εκ περιτροπής Προεδρίας θα συμβάλει στη διασφάλιση της αποδοτικότητας στον τομέα του φορολογικού συντονισμού. Πρέπει να εξασφαλιστεί παρακολούθηση και υποβολή εκθέσεων σε πολιτικό επίπεδο σχετικά με τα ακόλουθα θέματα: πρόοδος στο πλαίσιο του διαρθρωμένου διαλόγου, απτά αποτελέσματα στον τομέα του φορολογικού συντονισμού, λεωφόροι που διερευνήθηκαν και ειδικά θέματα στα οποία θα μπορούσε να επιτευχθεί συμφωνία. Προκειμένου να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, οι μελλοντικές Προεδρίες θα πρέπει να προβλέψουν συναντήσεις στο πλαίσιο της ΟΥΕΣ πριν από τις συνόδους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου /11 ΧΓ/γομ 10