Η πρώτη, που είναι και η πολυπληθέστερη, είχε έκδηλα πολεμικό χαρακτήρα

Transcript

1 Αν κάνουμε μια πρόχειρη ανασκόπηση των όσων γράφτηκαν τοπικά γύρω από το θέμα του λεγόμενου Υπερταμείου μπορούμε να κατατάξουμε τα δημοσιεύματα σε έντυπα και ηλεκτρονικές σελίδες σε δύο κατηγορίες Η πρώτη, που είναι και η πολυπληθέστερη, είχε έκδηλα πολεμικό χαρακτήρα Αρκετοί συμπολίτες, άλλος με λιγότερη και άλλος με περισσότερη κατανόηση σε βάθος του πολύπλοκου νομικού και πραγματικού πλαισίου της «Ελληνικής Εταιρίας Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΠ) Α.Ε», δεν φείσθηκαν χαρακτηρισμών όπως «ξεπούλημα», «προδότες και άλλα ηχηρά παρόμοια. Αυτήν την κατηγορία, να μου επιτρέψετε να πω, τη διέκρινε έλλειψη βάθους επιχειρημάτων ή μάλλον η άκριτη χρήση «αναλύσεων» επί παντός του Επιστητού από εκείνες που βρίθουν στο διαδίκτυο κυρίως. Υπήρξαν βεβαίως και εκείνοι που κατανόησαν μεν την ουσία, απέκρυψαν εν τούτοις ουσιώδεις λεπτομέρειες προκειμένου να φιλοτεχνήσουν την εικόνα μιας ξεπουλημένης Κυβέρνησης, άχρηστων και ενδοτικών Υπουργών και συνεργατών, μακάριων στον ύπνο τους Βουλευτών Σ αυτήν την πρώτη μεγάλη κατηγορία η καλύτερη απάντηση είναι βεβαίως η τεκμηριωμένη παρουσίαση του τι είναι και τι επιδιώκει ταυτό το περίφημο Υπερταμείο. Μια συζήτηση που κακώς δεν έγινε το με αποτέλεσμα να διαχέεται σκότος για τη φύση, τον τρόπο συγκρότησης, την αποστολή και τις δεσμεύσεις που έχει αυτή η Εταιρία που όντως συγκεντρώνει την περιουσία του ελληνικού δημοσίου, καταγεγραμμένη και μη, υπό μια σκέπη έχοντας σαφείς και δεσμευτικούς καταστατικούς σκοπούς. Κατ αρχήν ουσιώδης και όχι ευρέως γνωστή λεπτομέρεια είναι ότι η Εταιρία διαθέτει μία και μόνο Μετοχή και ότι ο μοναδικός Μέτοχος είναι το Ελληνικό Δημόσιο, που εκπροσωπείται από τον εκάστοτε Υπουργό Οικονομικών. Το ανώτατο Όργανο του Ταμείου είναι η Γενική Συνέλευση του μοναδικού Μετόχου δηλαδή του Ελληνικού Δημοσίου ( άρθρο 7 παρ. 2). Καταλαβαίνει κανείς την καθοριστική σημασία που έχει αυτή η λεπτομέρεια. Έχει σημασία να αντιληφθούμε ποιοι είναι οι καταστατικοί σκοποί της «Εταιρίας Συμμετοχών και Περιουσίας». Στο άρθρο 2 ως σκοποί της ορίζονται : - Η συγκέντρωση περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου κάτω από μια ενιαία στέγη, - Η διαχείρισή τους, ως σύνολο περιουσίας, με σκοπούς : - την καλύτερη αξιοποίησή τους - την μείωση των ελλειμμάτων - την αύξηση των εσόδων από την αποτελεσματικότερη διαχείρισή τους - τη διαμόρφωση ενιαίας μακροπρόθεσμης στρατηγικής για τη δημόσια περιουσία Δεν ορίζεται δηλαδή πουθενά στους σκοπούς ως υποχρεωτική η εκποίηση των ακινήτων. Η υποχρέωση της Εταιρίας για συμβολή στην μείωση των ελλειμμάτων, ( γενικά και όχι μονοσήμαντα του δημόσιου Χρέους), δεν αποτελεί την μοναδική υποχρέωσή της, όπως αντιθέτως ορίζονταν για το ΤΑΙΠΕΔ, ( Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας Δημοσίου), και εκεί βρίσκεται μάλιστα η θεμελιακή διαφορά ανάμεσα στις δύο αυτές οντότητες, της Ε.ΔΗ.ΣΥ.Π. δηλαδή και του ΤΑΙΠΕΔ για την οποία γίνεται ιδιαίτερη αναφορά πιο κάτω. 1

2 Η Εταιρία δημοσίων συμμετοχών συνεπώς μπορεί να αξιοποιηθεί ως ένα εργαλείο ανάπτυξης, συγκέντρωσης αξιοποίησης και βελτίωσης των εσόδων του Δημοσίου από την ακίνητη περιουσία που του ανήκει. Πολλές χώρες έχουν παρόμοια Κρατικά Όργανα και φαίνεται ότι η Γαλλία, λόγω της μεγαλύτερης διάρκεια ύπαρξης της ως ενιαίου Κράτους και από αιώνων πάντοτε προχωρημένων κρατικών δομών αποτελεί το πρότυπο χώρας με την μέγιστη συγκέντρωση και αξιοποίηση της κρατικής περιουσίας. Ας παραμείνουμε στην υποχρέωση της Εταιρίας, που προκύπτει από το άρθρο 2, για υποχρέωση συμβολής της στη μείωση των ελλειμμάτων. Η υποχρέωση αυτή υλοποιείται δια των εσόδων της, που όπως προαναφέρουμε, δεν είναι αναγκαίο να προκύπτουν μόνο από εκποιήσεις. Και εδώ υπάρχουν σημεία που πρέπει να προσεχθούν ιδιαίτερα. Ενώ την Εταιρία διοικεί, όπως κάθε Εταιρία, το διοικητικό της συμβούλιο που εποπτεύεται από το Εποπτικό Συμβούλιο, προκειμένου για τυχόν εκποίηση ακινήτου ο μόνος που αποφασίζει είναι ο Υπουργός Οικονομικών (7 παργφ 2) στον οποίο υποβάλλεται η πρόταση. Αντιλαμβανόμαστε και εδώ την καθοριστική διαφορά από το προϋπάρξαν ΤΑΙΠΕΔ. Αναφορικά με τη Διοίκηση πρέπει να θυμίσουμε ότι για το κρίσιμο θέμα της σύνθεσης του Δ.Σ. απαιτείται πλειοψηφία στο Εποπτικό των 4/5, ότι ο Πρόεδρος δεν διαθέτει αυξημένης ισχύος ψήφο και ότι η πλειοψηφία των μελών του Εποπτικού είναι της επιλογής της Ελληνικής Κυβέρνησης. Αναφορικά με την υποχρέωση του «Υπερταμείου» να συμβάλλει στην εξόφληση του δημοσίου χρέους πρέπει να τονίσουμε τα εξής : Στην αντίληψη των περισσοτέρων ίσως υπάρχει ακόμη ως ισχύων ο στόχος της συλλογής των 50 δισεκατομμυρίων ευρώ από αποκρατικοποιήσεις. Το βλέπουμε να επαναλαμβάνεται συχνά. Η πραγματικότητα αυτή όμως έχει μεταβληθεί καθώς για τον καθορισμό του ποσού είχε υπολογιστεί ότι για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα απαιτούνταν 25 δις ενώ απαιτήθηκαν μόλις 5,8 Όσο το ΤΑΙΠΕΔ ήταν αυτοτελές όχημα αποπληρωμής του δημοσίου χρέους, όλα τα έσοδά του από το σύνολο των ακινήτων που θα εκποιούσε έπρεπε να πάνε στην εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους. Με τον ν../201 η κατάσταση μεταβλήθηκε άρδην και, αφ ενός περιορίστηκαν σε λίγες δεκάδες τα ακίνητα που υποχρεούται πλέον να εκποιήσει το ΤΑΙΠΕΔ και αφ ετέρου, το ΤΑΙΠΕΔ, όπως προείπαμε, παύει να υπάρχει μετά ταύτα. Πρακτικά συνεπώς και σύμφωνα με υπολογισμούς το ποσόν κατά το οποίο η Εταιρία Συμμετοχών και Περιουσίας θα υποχρεούται να συνεισφέρει στο δημόσιο χρέος, εκτός από τα έσοδα του ΤΧΠΣ σε βάθος χρόνου, υπολογίζεται περί τα 6,2 δις, ποσόν όπως αντιλαμβανόμαστε υποπολλαπλάσιο του συνολικού χρέους. Η πληροφορία αυτή μας οδηγεί στο εξής συμπέρασμα: 2

3 Ότι οι κίνδυνοι να ενεργοποιηθεί η ρήτρα της υποχρεωτικής καταβολής δόσης ή δόσεων των δανείων μέσω εκποιήσεων περιουσιακών στοιχείων της Εταιρίας, απομακρύνεται ουσιωδώς. Διότι αλλιώς θα ήταν εάν συνδέονταν αυτή η δυνατότητα των δανειστών με το σύνολο του χρέους. Εδώ είναι σαφές ότι το σκέλος των εσόδων που θα κατευθύνεται στην απομείωση του χρέους αφορά μόνο τις υποχρεώσεις του ν.4336/2015 (τρίτη δανειακή σύμβαση). Υπολογίζεται και βάσιμα ότι στις δυνατότητες της οικονομίας μας στο προβλεπτό μέλλον θα είναι και η αποπληρωμή των 6,2 δις από το σύνολο των υποχρεώσεων του κράτους και μάλιστα σε βάθος χρόνου. Σημαντική λεπτομέρεια που δεν υπήρχε στις προηγούμενες ρυθμίσεις είναι και η εξής : Εκτός από τα έσοδα του ΤΧΣ και του ΤΑΙΠΕΔ όλα τα υπόλοιπα έσοδα της εταιρίας από την αξιοποίηση των ακινήτων θα διατίθενται υποχρεωτικά σε αναπτυξιακές επενδύσεις (άρθρο 16) κατά το 50%. Οι αναπτυξιακές πρωτοβουλίες μπορούν να αφορούν είτε σε αναπτυξιακές πρωτοβουλίες είτε σε επενδύσεις στα ίδια περιουσιακά στοιχεία της εταιρίας. Αντιλαμβανόμαστε συνεπώς τη βασική διαφοροποίηση σε σχέση με το προηγούμενο σχήμα που είναι ότι το ½ των πάσης φύσεως εσόδων από την δραστηριότητα της εταιρίας που θα αφορά στα ακίνητα του δημοσίου που περιέρχονται σ αυτήν θα διοχετεύεται στην πραγματική οικονομία με ό,τι θετικό αυτό συνεπάγεται. Όσον αφορά στην λειτουργία της Εταιρίας στο πλαίσιο της όλης οικονομικής δραστηριότητας, αξιοσημείωτες είναι οι προβλέψεις ότι λειτουργεί με τους κανόνες διαφάνειας και εταιρικής ευθύνης, ότι η λειτουργία της δεσμεύεται από τους γενικούς κανόνες που το Σύνταγμα και η ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις υπηρεσίες γενικού συμφέροντος προβλέπουν για την προστασία του δημόσιου χαρακτήρα των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και τη διασφάλιση της καθολικότητας στην πρόσβασή τους. Τέλος για την οργανωτική δομή του νέου φορέα αλλά και για να κατανοηθεί καλύτερα η σχέση του με προϋφιστάμενες δομές διαχείρισης κρατικής περιουσίας πρέπει να υπογραμμίσουμε τα εξής: Με την έναρξη της λειτουργίας του η εταιρία ενσωματώνει 4 κατηγορίες προγενέστερων φορέων, που ονομάζονται υποταμεία: - Την Ε.ΔΗ.Σ. (Εταιρία Δημοσίων Συμμετοχών) ήτοι τις συμμετοχές του Δημοσίου στις διάφορες Δ.Ε.Κ.Ο. - Την Εταιρία Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤ.Α.Δ.) - Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) και - Το Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ., έως την ημερομηνία κατάργησής του που συνδέεται με την εκποίηση συγκεκριμένων ακινήτων, που είχαν συμφωνηθεί στο μνημόνιο ΙΙ. Για τη διαχείριση του χαρτοφυλακίου των ΔΕΚΟ ρητά ορίζεται ότι αποφασιστικό ρόλο έχει το ανάλογο Υπουργείο. Στο άρθρο 14 και με σκοπό την αύξηση της εξωστρέφειας και την μείωση του οικονομισμού που διακρίνει πολλές ΔΕΚΟ θεσπίζεται η υποχρέωση διαβούλευσης με τους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς φορείς πριν από τη λήψη αποφάσεων και η λογοδοσία. 3

4 Για την ΕΤΑΔ ισχύουν τα εξής : Ως γνωστόν σήμερα χιλιάδες ακίνητα που δυνητικά ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο είτε έχουν ασαφείς και αμφιλεγόμενους τίτλους ιδιοκτησίας, είτε έχουν, απλώς, καταπατηθεί ως αποτέλεσμα της διαχρονικής ανεπάρκειας των Υπηρεσιών και του επίσης διαχρονικά ρουσφετολογικού χαρακτήρα του Κράτους. Η μεταφορά των ακινήτων στην ΕΤΑΔ είχε γίνει, όπως λεγόταν τότε, για να μπορεί να προβαίνει σε διοικητικές πράξεις για ξεκαθάρισμα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των ακινήτων αυτών. Η εταιρία ιδρύθηκε το 1998, άλλαξε πολλές επωνυμίες και καταστατικούς σκοπούς ενώ τον σημερινό τίτλο και τη μορφή της είχε αποκτήσει με τον Νόμο 4002/2011. Δεν χωρά αμφιβολία ότι τα αποτελέσματα της αυτόνομης ύπαρξης της ΕΤΑΔ υπήρξαν πολύ πενιχρά με αποτέλεσμα εν πολλοίς να επικρατεί χάος ή -επιεικώς- σχετική ακαταστασία σε ζωτικά θέματα που αφορούν την περιουσία του Δημοσίου, στη διαχείριση όχι ευκαταφρόνητου μέρους της οποίας, σημειωτέον, εμπλέκονται και άλλοι κρατικοί φορείς, Υπουργεία, Οργανισμοί κλπ. Η αδυναμία καταγραφής και πλήρους τεκμηριωμένης γνώσης αναφορικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς πολλών ακινήτων του Δημοσίου είχε ως αποτέλεσμα να συζητάμε εμείς σήμερα εδώ! Δηλαδή (όπως έχει νομίζω γίνει σαφές μέσα από το δημόσιο διάλογο) κατά το χρόνο συγκρότησης του Υπερταμείου δεν υπήρχε επακριβής και αδιαμφισβήτητη γνώση περί του αριθμού και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών εκάστου ακινήτου που διαχειρίζεται η ΕΤΑΔ. Σ αυτήν την αδυναμία θα πρέπει να προστεθούν και οι εν πολλοίς ανάλογες ελλείψεις των λοιπών φορέων που διαχειρίζονται κρατικά ακίνητα, όπως λ.χ. έλλειψη αρχαιολογικού κτηματολογίου κλπ Έτσι λοιπόν η όντως ανορθόδοξη διαδικασία, που θυμίζει πινγκ-πονγκ, πρώτα να περιέλθει το σύνολο των ακινήτων στο νέο φορέα και μετά να προσδιοριστούν οι εξαιρέσεις, μπορεί ενδεχομένως να δικαιολογηθεί με την έλλειψη αυτή. Τώρα τι μπορεί και τι πρέπει να γίνει: Αφού ξεκαθαριστεί ότι οι εξαιρέσεις συμπεριλαμβάνουν το σύνολο των εκτός συναλλαγής πραγμάτων, με την έννοια του Α.Κ. 966, ανεξαρτήτως εάν σήμερα συμπεριλαμβάνονται στους καταλόγους του Υπουργείου Οικονομικών, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη διαδικασία με την οποία οι εξαιρέσεις θα γίνουν πράξη. Τώρα νομίζω είναι η ώρα να αναφερθώ στη δεύτερη κατηγορία των όσων είδαν το φώς της δημοσιότητας τοπικά για την οποία έκαμα λόγο στην αρχή. Αναφέρομαι σε δύο δημοσιεύματα : το πρώτο στην εφημερίδα Χ.Ν. του κ. Αντώνη Γκαζή επιτίμου Προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Χανίων και το δεύτερο, που συνοδεύτηκε και από άλλα με το ίδιο πνεύμα του κ. Μιχάλη Ανδριανάκη,επί χρόνια προϊσταμένου της εδώ εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και ενεργού πολίτη αυτής της πόλης, Στην ιστοσελίδα «Hania.News». 4

5 Και οι δύο αρθρογράφοι ταυτίζονται με την πρόβλεψη ότι ούτε ένα ακίνητο δεν πρόκειται να εκποιηθεί. Και οι δύο -και πολύ ορθά- προτείνουν επαγρύπνηση και συντονισμό δράσης προκειμένου αφ ενός να αποφευχθούν απρόβλεπτες δυσάρεστες καταστάσεις κυρίως όμως για να διατηρηθεί ανοικτός ο δρόμος διεκδίκησης εμβληματικών κτιρίων και χώρων προς όφελος της τοπικής κοινωνίας. Εντάσσω (και ελπίζω να έχω δίκιο) και τη σημερινή εκδήλωση σ αυτήν την κατηγορία ενεργειών. Ενδιάμεσα από την αναγγελία αυτής της εκδήλωσης ήλθε η ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού που εξηγεί τη διαδικασία και, για τους καλοπροαίρετους τουλάχιστον, παρέχει μια σιγουριά ότι όλα θα γίνουν στην ώρα τους και όπως πρέπει και ότι θα υπάρχει πλήρης ενημέρωση για τη διαδικασία της απένταξης. Στόχος μας αυτονόητος είναι κανένα από τα ακίνητα που περιλαμβάνονται στη λίστα και βρίσκονται στον νομό Χανίων να μην περάσει στην ΕΤΑΔ ακριβώς επειδή, όπως είμαστε σε θέση να αποδείξουμε, πρόκειται για ακίνητα εκτός πάσης συναλλαγής. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αφήσουμε το θέμα χωρίς παρακολούθηση. Δεσμευόμαστε και είμαι σίγουρος ότι εκφράζω τη βούληση και των άλλων συναδέλφων μου στη Βουλή, καθώς και όλων των συναδέλφων που έλκουν την καταγωγή από το νομό μας, να παρακολουθούμε στενά την όλη διαδικασία ανταλλαγής εγγράφων να μαθαίνουμε έγκαιρα και υπεύθυνα εάν υπάρχει κάποιο εμπόδιο και ποιο στην προσπάθεια του Υπουργείου Πολιτισμού, τόσο με τη φυσική μας παρουσία στα Υπουργεία είτε και μέσα από τον κοινοβουλευτικό έλεγχο. Τέλος από τώρα παρέχουμε τη δέσμευση ότι, εφ όσον υπάρξουν αμφισβητήσεις είτε αναφορικά με το χαρακτηρισμό είτε με το καθεστώς διακατοχής ορισμένων ακινήτων, η θέση μας θα είναι υπέρ της διατήρησης των σημερινών δεδομένων, υπέρ της χρήσης από το κοινωνικό σύνολο προς όφελος της τοπικής κοινωνίας.. 5