ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΡΟΣΧΕ ΙΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ

Transcript

1 ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΡΟΣΧΕ ΙΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗ ΘΕΣΠΙΖΟΥΣΑ ΕΝΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ «Στόχος της ιακυβερνητικής ιάσκεψης 2003 θα πρέπει να είναι ένα σύνταγµα για την Ευρωπαϊκή Ένωση» (ψήφισµα Mendez de Vigo/Leinen, 11/11/2001) Conv 369/02 της 28ης Οκτωβρίου 2002 Θέσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΠΡΟΟΙΜΙΟ Τίτλος Ι: Ορισµός και στόχοι της Ένωσης Άρθρο 1 Ίδρυση της [Ευρωπαϊκής Κοινότητας, Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ηνωµένων Πολιτειών της Ευρώπης, Ενωµένης Ευρώπης] 1. - Απόφαση για την ίδρυση [οντότητας η οποία καλείται Ευρωπαϊκή Κοινότητα, Ευρωπαϊκή Ένωση, Ηνωµένες Πολιτείες της Ευρώπης, Ενωµένη Ευρώπη]. - Μια Ένωση Ευρωπαϊκών Κρατών η οποία ενώ διατηρεί τις εθνικές ταυτότητες τους, συντονίζει στενά τις πολιτικές τους στο ευρωπαϊκό επίπεδο, και διοικεί ορισµένες κοινές αρµοδιότητες σε οµοσπονδιακή βάση. Από το 1984 που εγκρίθηκε το Σχέδιο Συνθήκης για την Ένωση, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χρησιµοποιεί πάντα την ονοµασία «Ευρωπαϊκή Ένωση», χωρίς να έχει πραγµατοποιηθεί πραγµατική συζήτηση επί του θέµατος. «Ένωση λαών και κρατών, η οποία θα δίνει µία σταθερή και µακρόπνοη απάντηση στις απαιτήσεις για δηµοκρατία, νοµιµοποίηση και αποτελεσµατικότητα», (ψήφισµα Mendez de Vigo/Leinen, παράγρ. 1, ). - Αναγνώριση της ποικιλοµορφίας της Ένωσης. - Μια ένωση ανοικτή σε όλα τα Ευρωπαϊκά Κράτη τα οποία συµµερίζονται τις αυτές αξίες και δεσµεύονται να τις προαγάγουν από κοινού. Άρθρο 2 - Οι αξίες της Το άρθρο αυτό ορίζει τις αξίες της Ένωσης: ανθρώπινη αξιοπρέπεια, θεµελιώδη δικαιώµατα, δηµοκρατία, κράτος δικαίου, ανοχή, σεβασµός των υποχρεώσεων και του διεθνούς δικαίου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κατ αρχήν ανοικτή σε όλα τα κράτη που συµµερίζονται τις κοινές αξίες (ψήφισµα Herman, , για το Σύνταγµα της Ένωσης). Απουσιάζει η «αλληλεγγύη»: - τονίζοντας ότι η ιδιότητα του µέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης θεµελιώνεται σε αξίες κοινές στους λαούς που τη συναποτελούν, και ειδικότερα: ελευθερία, ισότητα, αλληλεγγύη, ανθρώπινη αξιοπρέπεια, δηµοκρατία, σεβασµό των ανθρωπίνων δικαιωµάτων, πρωτοκαθεδρία του κράτους δικαίου (ψήφισµα Herman, , 1 Η µνεία της «Ένωσης» θα αντικατασταθεί σ ολόκληρο το κείµενο από µνεία της «Ευρωπαϊκής Κοινότητας», της «Ευρωπαϊκής Ένωσης», των «Ηνωµένων Πολιτειών της Ευρώπης» ή της «Ενωµένης Ευρώπης» αν αποφασιστεί ν αλλάξει το όνοµα της Ένωσης. DT\482088EL.doc PE

2 Άρθρο 3 - Οι στόχοι Στόχοι της Ένωσης. Το άρθρο αυτό καθορίζει τους γενικούς στόχους, όπως: - διαφύλαξη των κοινών αξιών, συµφερόντων και ανεξαρτησίας της Ένωσης - προαγωγή της οικονοµικής και κοινωνικής συνοχής - ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς καθώς και της οικονοµικής και νοµισµατικής Ένωσης. - προώθηση ενός υψηλού επιπέδου απασχόλησης και ενός υψηλού βαθµού κοινωνικής προστασίας έγγρ. Α3-0064/94, για το Σύνταγµα της Ένωσης). Απουσιάζει η ρητή µνεία της ειρήνης: - να διασφαλίσει στην Ευρώπη την ειρήνη, το σεβασµό, τη δηµοκρατία, την οικονοµική και κοινωνική πρόοδο, την πλήρη απασχόληση, το σεβασµό του περιβάλλοντος (ψήφισµα Herman, ). Απουσιάζει η µνεία περί «Κοινωνικής οικονοµίας της αγοράς» στη Συνθήκη (ψήφισµα ηµητρακόπουλου/leinen, ). Εξάλειψη του δηµοκρατικού ελλείµµατος που χαρακτηρίζει σήµερα την ΟΝΕ και εγκαθίδρυση ενός ισορροπηµένου οικονοµικού και νοµισµατικού συστήµατος µέσω της παγίωσης της πολιτικής υπέρ της οικονοµικής και κοινωνικής συνοχής και µέσω ενός µεγαλύτερου συντονισµού των οικονοµικών πολιτικών των κρατών µελών (ψήφισµα Mendez de Vigo/Leinen, ). Είναι ήδη στη Συνθήκη (άρθρα 127 και 2 ΣΕΕ). Αίτηµα για µια ενιαία νοµική βάση στο θέµα της ισότητας γυναικών και ανδρών (ψήφισµα ηµητρακόπουλου/leinen, ). - υψηλό επίπεδο περιβαλλοντικής προστασίας Είναι ήδη στη Συνθήκη (άρθρο 174). - ενθάρρυνση της τεχνολογικής και επιστηµονικής Είναι ήδη στη Συνθήκη (άρθρο 164). προόδου - δηµιουργία ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης - ανάπτυξη µιας κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας και µιας πολιτικής άµυνας για την προστασία και προαγωγή των αξιών της Ένωσης στον εξωτερικό κόσµο. - Ανάπτυξη ενός πραγµατικού χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης (ψήφισµα Mendez de Vigo/Leinen, ). «και της οποίας οι στόχοι πρέπει να περιέχουν την καταπολέµηση της τροµοκρατίας» (ψήφισµα Mendez de Vigo/Leinen, ). Αυτοί οι αντικειµενικοί στόχοι επιδιώκονται κατά τρόπον ώστε οι αρµοδιότητες απονέµονται εν όλω ή εν µέρει στην Ένωση ή ασκούνται από κοινού µε τα κράτη Μέλη. Άρθρο 4 - Η νοµική προσωπικότητά της Ρητή αναγνώριση της νοµικής προσωπικότητας της [Ευρωπαϊκής Κοινότητας/Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ηνωµένων Πολιτειών της Ευρώπης, Ενωµένης Ευρώπης.] Σύµφωνο µε το ψήφισµα Lamassoure για την οριοθέτηση των αρµοδιοτήτων ( ). Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επανειληµµένα έχει ζητήσει την «αναγνώριση της νοµικής προσωπικότητας της Ένωσης» (ψηφίσµατα Mendez de Vigo/Leinen, , και Carnero, ). Τίτλος ΙΙ: Η ιθαγένεια της Ένωσης και Κατά την έκτη κοινοβουλευτική θητεία του, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν εξέδωσε ψηφίσµατα που να ασχολούνται µε ρητό και εξαντλητικό τρόπο µε το ζήτηµα της ευρωπαϊκής ιθαγένειας, εξαιρέσει DT\482088EL.doc PE

3 της έκθεσης Coelho για την Γ έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περί της ιθαγένειας της Ένωσης (Α5-0241/02). Στην έκθεση εκείνη, το Κοινοβούλιο: 1. Επιβεβαιώνει ότι η ευρωπαϊκή ιθαγένεια δεν υποκαθιστά την εθνική, αλλά τη συµπληρώνει και τη διευρύνει µέσω της αναγνώρισης ενός συνόλου κοινών δικαιωµάτων σε όλους τους ευρωπαίους πολίτες, 2. Καλεί τα κράτη µέλη να χορηγήσουν στους µετανάστες υπηκόους τρίτων χωρών που είναι κάτοχοι άδειας διαµονής µακράς διαρκείας δικαιώµατα όσο το δυνατόν εγγύτερα εκείνων των οποίων απολαύουν οι πολίτες της ΕΕ, 3. Ζητεί από τα µέλη της Συνέλευσης να προβλέψουν για κάθε άτοµο το δικαίωµα προσφυγής ενώπιον του Ευρωπαϊκού ικαστηρίου. τα θεµελιώδη δικαιώµατα Άρθρο 5 - Η ιθαγένεια της Ένωσης. Το άρθρο αυτό θεσµοθετεί και ορίζει την ιθαγένεια της Ένωσης: κάθε πολίτης ενός κράτους µέλους είναι πολίτης της Ένωσης. Προβλέπει διττή ιθαγένεια, την εθνική ιθαγένεια και την ευρωπαϊκή ιθαγένεια, και χρησιµοποιεί ελευθέρως την µία ή την άλλη, µε τα δικαιώµατα και τις υποχρεώσεις που συνδέονται µε κάθε µία ιθαγένεια. Το άρθρο απαριθµεί τα δικαιώµατα που συνάπτονται µε την ευρωπαϊκή ιθαγένεια (κυκλοφορία, διαµονή, ψήφος και εκλογιµότητα στις δηµοτικές εκλογές και στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, διπλωµατική προστασία σε τρίτες χώρες, δικαίωµα αναφοράς, δικαίωµα να απευθύνεται κανείς εγγράφως στα Ευρωπαϊκά Όργανα και να λαµβάνει απάντηση στη γλώσσα του). Προηγουµένως, το θέµα της ευρωπαϊκής ιθαγένειας είχε θεωρηθεί από το Κοινοβούλιο στο πλαίσιο της έκθεσης Dury/Maij-Weggen της (Α4-0068/96), ως η κατ εξοχήν προτεραιότητα της ιακυβερνητικής ιάσκεψης που απέφερε τη Συνθήκη του Άµστερνταµ. Η έκθεση εκείνη πρότεινε να αναγνωρίζει η Συνθήκη στους υπηκόους τρίτων χωρών που διαµένουν νοµίµως στην ΕΕ το σεβασµό των ανθρωπίνων δικαιωµάτων τους, την ίση µεταχείριση και τη µη εφαρµογή διακρίσεων στους τοµείς των κοινωνικών, οικονοµικών και πολιτιστικών δικαιωµάτων, καθώς και το δικαίωµα ψήφου στις τοπικές εκλογές. Το Κοινοβούλιο σταθερά έχει τονίσει το συµπληρωµατικό χαρακτήρα της ευρωπαϊκής ιθαγένειας, τον οποίο επιβεβαίωσαν όλα τα µέχρι σήµερα εγκριθέντα κοινοτικά κείµενα. Η ιδέα µιας διπλής ιθαγένειας, που θα χρησιµοποιείται ελεύθερα από κάθε υπήκοο των κρατών µελών, είναι λοιπόν καινούργια. εν υπάρχουν πρόσφατες θέσεις του Κοινοβουλίου. Τα συνδεόµενα µε την ευρωπαϊκή ιθαγένεια δικαιώµατα µνηµονεύονταν στο Σχέδιο Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (έκθεση Spinelli, άρθρο 3: ευρωπαϊκή ιθαγένεια), ενώ απαριθµούνταν µε λεπτοµερέστερο τρόπο στις εκθέσεις Bindi της (Α3-159/91) και της (Α3-300/91), ιδίως ως προς τα δικαιώµατα κυκλοφορίας και διαµονής, το δικαίωµα εκλέγειν και εκλέγεσθαι σε ευρωπαϊκό και τοπικό επίπεδο, το δικαίωµα υποβολής αναφορών και το δικαίωµα για µια διαφανή δηµόσια διοίκηση. DT\482088EL.doc PE

4 Το άρθρο ορίζει την αρχή τη µη διακρίσεως των πολιτών της Ένωσης λόγω της εθνικής τους ιθαγενείας. Άρθρο 6 - Ο χάρτης των θεµελιωδών δικαιωµάτων Αυτό το άρθρο θα συνταχθεί σε συνάρτηση µε τις εργασίες της Οµάδας Εργασίας για τον Χάρτη. Το Κοινοβούλιο σταθερά τονίζει, αρχής γενοµένης από την έκθεση Bindi του 1991, την αρχή της µη εφαρµογής διακρίσεων. Το Κοινοβούλιο ήταν ο εµπνευστής της ιδέας ενός καταλόγου ή µιας διακήρυξης των αναγνωρισµένων από την Ένωση θεµελιωδών δικαιωµάτων, στο Σχέδιο Συνθήκης του Φεβρουαρίου 1984 για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ιδέα συγκεκριµενοποιήθηκε µε τη ήλωση της 12ης Απριλίου 1989, υποστηρίχθηκε από τα προαναφερθέντα ψηφίσµατα του 1991, ενσωµατώθηκε στο Σχέδιο Συντάγµατος το προσαρτηµένο στην έκθεση Herman του Φεβρουαρίου 1984 και έλαβε νέα πνοή µε το ψήφισµα για την προπαρασκευή του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου του Τορίνο το Μάρτιο Μετά την έγκριση της Συνθήκης του Άµστερνταµ, το Κοινοβούλιο ζήτησε την επεξεργασία ενός Χάρτη των Θεµελιωδών ικαιωµάτων (έκθεση Mendez de Vigo/Τσάτσου Α4-0347/97). Στην έκθεση Duff/Voggenhuber της (Α5-0064/00), το Κοινοβούλιο ζήτησε: 1. να έχει ο Χάρτης νοµικώς δεσµευτικό χαρακτήρα µέσω της ενσωµάτωσής του στη Συνθήκη της ΕΕ, 2. να περιέχει ρήτρα µε την οποία να διευκρινίζεται ότι καµία από τις διατάξεις του δεν µπορεί να ερµηνευθεί περιοριστικά ως προς την κατοχυρωµένη από το άρθρο 6, παράγρ. 2 της ΣΕΕ προστασία, 3. να αναγνωρίζει το αδιαίρετο των θεµελιωδών δικαιωµάτων, επεκτείνοντας το πεδίο εφαρµογής του σε όλα τα θεσµικά και λοιπά όργανα της ΕΕ και σε όλες τις πολιτικές, συµπεριλαµβανοµένων των υπαγοµένων στο 2ο και τον 3ο πυλώνα, να δεσµεύει τα κράτη µέλη όταν αυτά εφαρµόζουν ή µεταφέρουν στο εσωτερικό τους δίκαιο διατάξεις του κοινοτικού δικαίου. Μπορεί να έχει ως πρότυπο το άρθρο 6 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα µπορούσε - είτε να παραπέµπει στον Χάρτη, - είτε να θέτει την αρχή της ενσωµάτωσης του Χάρτη και να περιέχει τα άρθρα του σε άλλο µέρος της Συνθήκης ή σε ένα ειδικό πρωτόκολλο, προσαρτώµενο στο Σύνταγµα, - είτε να ενσωµατώσει το σύνολο των άρθρων του Χάρτη. Στην έκθεση ηµητρακόπουλου/leinen της (Α5-0086/00), το Κοινοβούλιο ζήτησε DT\482088EL.doc PE

5 να ενσωµατωθεί ο Χάρτης στο Μέρος Α της Συνθήκης. Το αίτηµα αυτό επιβεβαίωσαν και η έκθεση Duhamel της (Α5-0289/00) και οι εκθέσεις Leinen/Mendez de Vigo της (Α5-0168/01) και Mendez de Vigo/Seguro της (Α5-0368/01). Τέλος, την ενσωµάτωση των άρθρων του Χάρτη στη νέα συνταγµατική Συνθήκη, χωρίς τροποποίηση διατάξεων (παράγρ. 8: «πιστεύει ότι ο Χάρτης θα πρέπει να ενσωµατωθεί στη νέα συνταγµατική Συνθήκη χωρίς τροποποίηση διατάξεων») ζήτησε και η έκθεση Duff (Α5-0508/02). Το Κοινοβούλιο ζήτησε από τη Συνέλευση να αναγνωρίσει το Χάρτη ως πρωτογενές δίκαιο, να επεξεργαστεί σε στενή συνεργασία µε τα δικαστήρια µέτρα για τη βελτίωση της άµεσης πρόσβασης στο Πρωτοδικείο (µαζί µε δικαίωµα προσφυγής στο Ευρωπαϊκό ικαστήριο). Το Κοινοβούλιο επεσήµανε ότι, από τη στιγµή που θα έχει ενσωµατωθεί, ο Χάρτης θα µπορεί να τροποποιηθεί µόνο βάσει των πλέον τυπικών συνταγµατικών διατάξεων και τόνισε ότι οποιαδήποτε µελλοντική εξέλιξη του Χάρτη θα πρέπει να ετοιµαστεί από νέα ειδική Συνέλευση. ΤΙΤΛΟΣ ΙΙΙ : ΟΙ ΑΡΜΟ ΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Άρθρο 7 - Οι θεµελιώδεις αρχές: κατανοµή αρµοδιοτήτων, επικουρικότητα, αναλογικότητα Το άρθρο αυτό θέτει τις αρχές της δράσης της Ένωσης: η δράση αυτή ασκείται σύµφωνα µε τις διατάξεις της Συνθήκης, εντός των ορίων των αρµοδιοτήτων που απονέµει η Συνθήκη και µε σεβασµό των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. Άρθρο 8 - Η τήρηση των θεµελιωδών αρχών: τα όρια των κατ' απονοµήν αρµοδιοτήτων. Έλεγχος της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. Υπεροχή του ικαίου της Ένωσης. ιαχρονική ανέλιξη Ορίζει τον σεβασµό της αρχής σύµφωνα µε την οποία κάθε αρµοδιότητα την οποία δεν απονέµει το Σύνταγµα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κείται στην αρµοδιότητα των Κρατών Μελών. Ορίζει την υπεροχή του ικαίου της Ένωσης, κατά την άσκηση των εξουσιών οι οποίες της απονέµονται. Το ψήφισµα Lamassoure ( ) για την οριοθέτηση των αρµοδιοτήτων θεωρεί ότι πρέπει η κατανοµή αρµοδιοτήτων µεταξύ Ένωσης και κρατών µελών να θεµελιωθεί στην επικουρικότητα και την αναλογικότητα (παράγρ. 1) και προτείνει να εγγραφεί ο σεβασµός της αρχής της επικουρικότητας ως συνταγµατική υποχρέωση (παράγρ. 11, 2η παύλα). Η παράγρ. 21 του ψηφίσµατος Lamassoure απορρίπτει οποιοδήποτε κατάλογο των αποκλειστικών αρµοδιοτήτων των κρατών µελών και προτείνει να χρησιµοποιείται µάλλον η αρχή της κατά τεκµήριο αρµοδιότητας των κρατών όποτε το συνταγµατικό κείµενο δεν ορίζει άλλως. Σύµφωνο µε το ψήφισµα Lamassoure ( ). DT\482088EL.doc PE

6 Θα ορίζει τους κανόνες αποτελεσµατικού ελέγχου της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. Προς τον σκοπό αυτό θα µνηµονεύεται ο ρόλος των Εθνικών Κοινοβουλίων. (Βλ. επίσης άρθρο 7). Στο ψήφισµα Lamassoure, το Κοινοβούλιο θεωρεί αναγκαία την ενίσχυση των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας (παράγρ. 32). Προτείνει να υπάρχει Επίτροπος αρµόδιος για την επικουρικότητα (παράγρ. 32), να θεσπιστεί δυνατότητα προκαταρκτικής δικαιοδοτικής προσφυγής υπέρ της Επιτροπής ή κάποιας σηµαντικής µειοψηφίας του Συµβουλίου ή του Κοινοβουλίου, µε σκοπό την κατοχύρωση του σεβασµού της αρχής της επικουρικότητας ή της αναλογικότητας (παράγρ. 43). Στο Ευρωπαϊκό ικαστήριο, θα πρέπει να συγκροτηθεί ειδικό Τµήµα για τα σχετικά µε τις αρµοδιότητες ή τα θεµελιώδη δικαιώµατα ζητήµατα (παράγρ. 42). Ως προς το ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων, στο ψήφισµα Napolitano περί των σχέσεων Ευρωπαϊκού και εθνικών κοινοβουλίων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρουσιάζεται «έτοιµο να συµβάλει σε έναν εκτενή διάλογο µε τα εθνικά κοινοβούλια κατά την έγκριση του προγράµµατος της Επιτροπής και µε σκοπό τη διασφάλιση του σεβασµού της αρχής της επικουρικότητας στην κοινοτική νοµοθετική διεργασία» (παράγρ. 11). Καθορίζει τους κανόνες που διέπουν την προσαρµογή του συστήµατος (άρθρο 308). Το Κοινοβούλιο θεωρεί απαραίτητο να υπάρχει µια εξελικτική ρήτρα, που να διατηρήσει κάποιον µηχανισµό ανάλογο του σηµερινού άρθρου 308 (ψήφισµα Lamassoure, παράγρ. 35). Η εφαρµογή της θα γίνεται κατ εξαίρεση. Το ψήφισµα ζητεί να «συµµετέχει» το Κοινοβούλιο στη σχετική απόφαση. Στο ψήφισµα για τη ιακυβερνητική υπόψιν του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου του Τορίνο ( ), το Κοινοβούλιο είχε ζητήσει να απαιτείται η δική του σύµφωνη γνώµη για όλες τις περιπτώσεις που υπάγονται στο άρθρο 235 (σηµερινό 280) (παράγρ. 21, σηµείο 6, 4η παύλα). Ορίζει την υποχρέωση καλή τη πίστει συνεργασίας των Κρατών µελών έναντι της Ένωσης καθώς και την αρχή βάσει της οποίας τα Κράτη µέλη εφαρµόζουν την πράξεις των Οργάνων. Άρθρο 9 - Οι κατηγορίες των αρµοδιοτήτων: ορισµός Το άρθρο αυτό απαριθµεί τις κατηγορίες αρµοδιοτήτων της Ένωσης. Το ψήφισµα Lamassoure προτείνει τρεις κατηγορίες αρµοδιοτήτων: την κατ αρχήν αρµοδιότητα των κρατών και δυο κατηγορίες ενωσιακών αρµοδιοτήτων: τις αποκλειστικές αρµοδιότητες της Ένωσης και τις συντρέχουσες αρµοδιότητες (παράγρ. 19). Οι συντρέχουσες αρµοδιότητες υποδιαιρούνται σε τρεις κατηγορίες: εκείνες βάσει των οποίων η Ένωση ορίζει τους γενικούς κανόνες (µπορούµε να τις αποκαλέσουµε συντρέχουσες υπό DT\482088EL.doc PE

7 την αυστηρή έννοια), εκείνες βάσει των οποίων η Ένωση παρεµβαίνει µε συµπληρωµατικό µόνο τρόπο (συµπληρωµατικές αρµοδιότητες) και εκείνες βάσει των οποίων η Ένωση συντονίζει τις εθνικές πολιτικές (παράγρ. 25). Άρθρο 10 - Οι αποκλειστικές αρµοδιότητες Το άρθρο αυτό προσδιορίζει τους τοµείς αποκλειστικής αρµοδιότητας της Ένωσης. Άρθρο 11 - Οι συντρέχουσες αρµοδιότητες Το άρθρο αυτό προσδιορίζει τους τοµείς συντρέχουσας αρµοδιότητας µεταξύ της Ένωσης και των Κρατών Μελών. Ορίζει την αρχή βάσει της οποίας στο µέτρο που η Ένωση ενεργεί σε αυτούς τους τοµείς, τα Κράτη µέλη δεν δύνανται να ενεργούν παρά εντός των ορίων που θέτει η νοµοθεσία της Ένωσης. Άρθρο 12 - Οι τοµείς υποστηρικτικών δράσεων Η διάταξη αυτή καθορίζει τους τοµείς στους οποίους η Ένωση υποστηρίζει ή συντονίζει τη δράση των Κρατών µελών δεν έχει όµως το Σύµφωνα µε το ψήφισµα Lamassoure, πρέπει να παραµείνουν ολιγάριθµες: τελωνειακή πολιτική, εξωτερικές οικονοµικές σχέσεις, εσωτερική αγορά (συµπεριλαµβανοµένων των 4 ελευθεριών και των χρηµατοπιστωτικών υπηρεσιών), πολιτική ανταγωνισµού, διαρθρωτικές πολιτικές και πολιτική συνοχής, συνθήκες σύνδεσης και, για τη ζώνη ευρώ, νοµισµατική πολιτική (ήδη ισχύει σήµερα, σύµφωνα µε την παράγρ. 23). Θα πρέπει να προστεθούν: ο σχεδιασµός και η εφαρµογή της κοινής εξωτερικής και αµυντικής πολιτικής, η νοµική βάση του κοινού χώρου ελευθερίας και ασφάλειας, η χρηµατοδότηση του προϋπολογισµού της Ένωσης (παράγρ. 24). Σύµφωνα µε το Κοινοβούλιο, πρέπει να καλύπτουν: τις συµπληρωµατικές ή συνοδευτικές πολιτικές του ενιαίου χώρου: προστασία καταναλωτών, γεωργία, αλιεία, µεταφορές, διευρωπαϊκά δίκτυα, περιβάλλον, έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη, ενέργεια, κοινωνική πολιτική και πολιτική απασχόλησης, µεταναστευτική πολιτική και άλλες πολιτικές συνδεόµενες µε την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, προαγωγή ισότητας ανδρών και γυναικών, σύνδεση υπερποντίων χωρών και περιοχών, αναπτυξιακή συνεργασία, φορολογία σχετιζόµενη µε την ενιαία αγορά. Ακόµη, όσες σχετίζονται µε την εφαρµογή της εξωτερικής πολιτικής, όπως και της πολιτικής άµυνας και ασφάλειας, εσωτερικής και εξωτερικής, κατά το διακρατικό τους σκέλος (ψήφισµα Lamassoure, παράγρ. 26). Το Κοινοβούλιο θεωρεί ότι «στους τοµείς που υπάγονται στην αποκλειστική αρµοδιότητα της Ένωσης, τα κράτη µέλη µπορούν να παρεµβαίνουν µόνο υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις που έχουν οριστεί» (ψήφισµα Lamassoure, παράγρ. 22). Στον τοµέα των συντρεχουσών αρµοδιοτήτων, θεωρεί ότι τα κράτη µέλη πρέπει να διατηρήσουν το δικαίωµα να νοµοθετούν όποτε η Ένωση δεν ασκεί τις δικές της αρµοδιότητες (ψήφισµα Lamassoure, παράγρ. 29). Το Κοινοβούλιο θεωρεί ότι, σε ορισµένα θέµατα, «πρέπει να οριστεί ρητώς ότι η Ένωση µπορεί να παρεµβαίνει µόνο για να συµπληρώνει τη δράση DT\482088EL.doc PE

8 δικαίωµα να νοµοθετεί. των κρατών µελών, τα οποία διατηρούν την αρµοδιότητα κοινού δικαίου (ψήφισµα Lamassoure, παράγρ. 29). Τέτοιοι τοµείς είναι ήδη, σύµφωνα µε το Κοινοβούλιο, «η εκπαίδευση, η κατάρτιση, η νεότητα, η πολιτική άµυνα, ο πολιτισµός, τα µέσα ενηµέρωσης, ο αθλητισµός, η υγεία, η βιοµηχανία, ο τουρισµός», στους οποίους θα πρέπει ακόµη να προστεθούν «οι αστικές και εµπορικές συµβάσεις». Όµως, το Κοινοβούλιο δεν αποκλείει να νοµοθετεί η Ένωση στους τοµείς των συντρεχουσών αρµοδιοτήτων: η παράγρ. 20 του ψηφίσµατος Lamassoure διευκρινίζει ότι «στο πλαίσιο των αρµοδιοτήτων της, η Ένωση πρέπει να διαθέτει ευελιξία ως προς τους τρόπους δράσης, σε συνάρτηση µε το βαθµό αναγκαίότητας µιας κοινοτικής παρέµβασης: έκδοση νοµικού κειµένου, σύστασης, χορήγηση οικονοµικής βοήθειας κλπ.». Τίποτε άλλο δεν επιτρέπει να εντοπίσουµε κάποιο συσχετισµό ανάµεσα στις κατηγορίες αρµοδιοτήτων και στα είδη δράσεων που η Ένωση µπορεί να αναλάβει. Άρθρο 13 - Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας, Κοινή Πολιτική Άµυνας, πολιτική σε θέµατα αστυνοµίας και ποινικής δικαιοσύνης Σε ορισµένους τοµείς τα Κράτη µέλη καθορίζουν και θέτουν σε εφαρµογή, στα πλαίσια της Ένωσης, µια κοινή πολιτική σύµφωνα µε ειδικές διατυπώσεις, Το άρθρο αυτό θα προσδιορίζει τους τοµείς. Το Κοινοβούλιο ζητεί την «κοινοτικοποίηση του 2ου και του 3ου πυλώνα» (ψήφισµα Lamassoure, παράγρ. 6, ψήφισµα Carnero της , για τη νοµική προσωπικότητα της Ένωσης, παράγρ. 2, ψήφισµα Leinen/Mendez de Vigo της , για το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο του Λάκεν και το µέλλον της Ένωσης, παράγρ. 3β και 3στ). ΤΙΤΛΟΣ IV : ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Άρθρο 14- Ενιαίο θεσµικό πλαίσιο διέπον τόσο τις δράσεις της Ένωσης όσο και τις από κοινού ασκούµενες εντός του ενωσιακού πλαισίου δράσεις των κρατών µελών Το άρθρο τούτο: - ορίζει ότι η Ένωση έχει ένα ενιαίο θεσµικό πλαίσιο, - προβλέπει ότι το πλαίσιο αυτό εξασφαλίζει τη συνοχή και τη συνέχεια των πολιτικών και δράσεων που διεξάγονται για την επίτευξη των στόχων της Ένωσης τόσο των δράσεων στους τοµείς αρµοδιότητας που ανατίθενται εν όλω ή εν µέρει στην Ένωση, όσο και στους τοµείς όπου οι αρµοδιότητες ανήκουν στα κράτη µέλη, τα οποία τις ασκούν από κοινού, - απαριθµεί τα Όργανα της Ένωσης, - διατυπώνει την αρχή ότι κάθε Όργανο ενεργεί Σταθερή και ήδη παλαιά θέση του Κοινοβουλίου, που υποστηρίζει θερµά το ενιαίο θεσµικό πλαίσιο. Για το Κοινοβούλιο, η συνοχή µέσα σε ένα ενιαίο θεσµικό πλαίσιο συµβαδίζει µε την «κοινοτικοποίηση», τόσο της ΚΕΠΠΑ όσο και της αστυνοµικής και δικαστικής συνεργασίας επί ποινικών υποθέσεων (π.χ. ψήφισµα Mendez de Vigo/Leinen, ). DT\482088EL.doc PE

9 εντός των ορίων των εξουσιών που του αναθέτει η Συνθήκη, σύµφωνα µε τις διαδικασίες, υπό τους όρους και για τους σκοπούς που προβλέπει αυτή σε καθένα τοµέα, - επιτάσσει στα Όργανα να εφαρµόζουν και να προωθούν την ανοιχτή, αποτελεσµατική και λιτή διοικητική λειτουργία, - διατυπώνει την αρχή της καλή τη πίστει συνεργασίας στις µεταξύ των Οργάνων σχέσεις. Άρθρο 15 - Ευρωπαϊκό Συµβούλιο: σύνθεση, ρόλος, καθήκοντα Το άρθρο τούτο ορίζει το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο, τη σύνθεσή του και τα καθήκοντά του. Άρθρο 15α - Προεδρία του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου Αφού συζητηθεί από τη Συνέλευση, το άρθρο τούτο θα µπορούσε να ορίζει τη διάρκεια της θητείας και τον τρόπο διορισµού της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου, το ρόλο και τις ευθύνες της. Άρθρο 16 Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: σύνθεση, εξουσίες Το άρθρο τούτο καθορίζει τη σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τα µέλη του οποίου εκλέγονται µε άµεση και καθολική ψηφοφορία. Απαριθµεί επίσης τις εξουσίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, µεταξύ των οποίων τη δυνατότητα να διατυπώσει πρόταση µοµφής κατά της Επιτροπής για τη διαχείρισή της, ορίζει δε τη διαδικασία και τις συνέπειες µιας τέτοιας ενέργειας. Άρθρο 41 του Χάρτη Θεµελιωδών ικαιωµάτων. Το Κοινοβούλιο είναι υπέρ του να επισηµοποιηθούν στη Συνθήκη τα στοιχεία εκείνα που αφορούν το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο και να εστιασθεί ο ρόλος του στην έκδοση πολιτικών κατευθύνσεων και στη χάραξη στρατηγικής (ψήφισµα για την προπαρασκευή του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου της Σεβίλλης της , έκθεση Poos της ). Καµία τοποθέτηση εκ µέρους του Κοινοβουλίου, πέρα από τη γενική κριτική για το σύστηµα της εναλλασσόµενης προεδρίας (βλ. άρθρο 17α). Το Κοινοβούλιο έχει θέσει ένα όριο 700 βουλευτών, εκλεγόµενων µε την αναλογική και µε κατώτατο όριο τις 4 έδρες ανά κράτος µέλος, ενώ ο αριθµός των Ούγγρων και Τσέχων βουλευτών θα πρέπει να διορθωθεί (ψήφισµα ηµητρακόπουλου/leinen της , ψήφισµα Mendez de Vigo/Seguro της ). Το Κοινοβούλιο απαιτεί: - πρώτα απ όλα, γενίκευση της διαδικασίας της συναπόφασης (για τα θέµατα που αφορούν έγκριση µε ειδική πλειοψηφία) - αλλά και ενισχυµένη συµµετοχή στους τοµείς της εµπορικής πολιτικής και των εξωτερικών οικονοµικών σχέσεων, της ΚΕΠΠΑ, της αστυνοµικής και δικαστικής συνεργασίας επί ποινικών υποθέσεων (κοινοτικοποίηση) - να εκλέγει τον Πρόεδρο της Επιτροπής - να συµµετέχει στη διαδικασία έγκρισης της ενισχυµένης συνεργασίας (ψήφισµα Mendez de Vigo/Seguro της ) Ακόµη, θεωρεί ότι πρέπει να συµµετέχει στο πολυετές στρατηγικό πρόγραµµα του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου και στο πρόγραµµα δραστηριοτήτων DT\482088EL.doc PE

10 του Συµβουλίου (ψήφισµα για τα αποτελέσµατα του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου της Σεβίλλης, ). Άρθρο 17 Συµβούλιο: σύνθεση, εξουσίες Το άρθρο τούτο καθορίζει τη σύνθεση και τις εξουσίες του Συµβουλίου, θα µνηµονεύει δε και τις συνθέσεις του. Άρθρο 17α - Προεδρία του Συµβουλίου Η διάταξη αυτή θα καθορίζει τον κανόνα που διέπει την ανάθεση της Προεδρίας του Συµβουλίου, το ρόλο και τις ευθύνες της, καθώς και τη διάρκεια της θητείας της. Άρθρο 18 Επιτροπή: σύνθεση, εξουσίες (αποκλειστικό δικαίωµα πρωτοβουλίας) Το άρθρο αυτό θα περιέχει τις διατάξεις τις σχετικές µε τη σύνθεση και τις εξουσίες της Επιτροπής (συµπεριλαµβανοµένου και του αποκλειστικού δικαιώµατος πρωτοβουλίας που διαθέτει). Ανάλογα µε το τί θα αποφασίσει η Συνέλευση, θα προβλέπει είτε ένα Σώµα µε περιορισµένη σύνθεση, είτε µια πολυµελέστερη Επιτροπή, οπότε και θα προσδιορίζει τους κανόνες λήψης αποφάσεων. Άρθρο 18α - Προεδρία της Επιτροπής Η διάταξη αυτή θα καθορίζει το ρόλο και τον τρόπο διορισµού της Προεδρίας της Επιτροπής. Εξουσίες: Το Κοινοβούλιο θεωρεί ότι το Συµβούλιο οφείλει να µεταβιβάσει στην Επιτροπή τις εκτελεστικές του εξουσίες και να εστιασθεί στο νοµοθετικό του έργο (ψήφισµα Poos/Maij-Weggen της ) Συνθέσεις του Συµβουλίου: Το Κοινοβούλιο είναι υπέρ: - της αναβάθµισης του Συµβουλίου Γενικών Υποθέσεων - της µείωσης του πλήθους των τοµεακών συνθέσεων του Συµβουλίου (ψήφισµα για τη Σεβίλλη , ψήφισµα Poos της ) Πάντως, το Κοινοβούλιο θεωρεί λυπηρή την κατάργηση του Συµβουλίου Ανάπτυξης (ψήφισµα για τα αποτελέσµατα του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου της Σεβίλλης, ). Το Κοινοβούλιο είναι υπέρ της µεταρρύθµισης του συστήµατος της εναλλασσόµενης προεδρίας, χωρίς όµως να έχει λάβει θέση για κάποιο εναλλακτικό σύστηµα (π.χ. ψήφισµα Mendez de Vigo/Leinen της και ψήφισµα Poos της ). Σύνθεση: Το Κοινοβούλιο δέχεται δυο πιθανές λύσεις: είτε σταθερό αριθµό 20 Επιτρόπων (εναλλασσόµενων) είτε έναν Επίτροπο ανά κράτος µέλος (µε ενισχυµένο Πρόεδρο και ιεράρχηση καθηκόντων). Εξουσίες: - αποκλειστικότητα ανάληψης πρωτοβουλιών: υποστηρίζεται εν γένει από το Κοινοβούλιο, µε την επιφύλαξη του άρθρου 192 ΣΕΚ - εν γένει εκτελεστικά καθήκοντα (κανονιστική εξουσία) - βασικό ρόλο στην προπαρασκευή των Ευρωπαϊκών Συµβουλίων, επεξεργασία ιδεών, θεσµική µνήµη (θεµατοφύλαξ Συνθηκών), σχεδιασµός (ψήφισµα Lamassoure της ). Το Κοινοβούλιο θεωρεί ότι δικαιούται να εκλέγει, µεταξύ των προτεινόµενων από το Συµβούλιο υποψηφίων, τον Πρόεδρο της Επιτροπής, του οποίου ο πολιτικός ρόλος θα πρέπει να ενισχυθεί DT\482088EL.doc PE

11 (π.χ. ψήφισµα Mendez de Vigo/Leinen της ). Άρθρο 19 - Συνέδριο των Λαών της Ευρώπης Το άρθρο αυτό (που θα διατυπωθεί ανάλογα µε την πορεία των εργασιών της Συνέλευσης) θα µνηµονεύει τη δυνατότητα θεσµοθέτησης ενός Συνεδρίου των Λαών της Ευρώπης, θα προβλέπει τη σύνθεσή του και τη διαδικασία ορισµού των µελών του, και θα ορίζει τις εξουσίες του. Άρθρο 20 ικαστήριο Το άρθρο τούτο ορίζει τη σύνθεση και τις εξουσίες του ικαστηρίου (συµπεριλαµβανοµένου του Πρωτοδικείου) και θα απαριθµεί τις κυριότερες δυνατότητες προσφυγής σε αυτά. Άρθρο 21 Ελεγκτικό Συνέδριο Η διάταξη αυτή ορίζει τη σύνθεση και τις εξουσίες του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς και την εντολή καθηκόντων του. Άρθρο 22 Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Το άρθρο αυτό θα µπορούσε να ορίζει τη σύνθεση και την αποστολή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, καθώς και τη σύνθεση του Συµβουλίου των ιοικητών και του ιοικητικού Συµβουλίου της. Άρθρο 23 Συµβουλευτικά όργανα της Ένωσης Η διάταξη αυτή θα πρέπει να προβλέπει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συµβούλιο και η Επιτροπή επικουρούνται από µια Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή και µια Επιτροπή των Περιφερειών, µε συµβουλευτικά καθήκοντα. Το Κοινοβούλιο δεν έχει εκφράσει θέσεις για το Συνέδριο αυτό καθεαυτό, αλλά είναι σταθερά αντίθετο σε οποιαδήποτε «Κάτω Βουλή» (ψήφισµα Napolitano της ). - ιορισµός: για 9 έτη, από το Συµβούλιο, µε ειδική πλειοψηφία µετά από σύµφωνη γνώµη του Κοινοβουλίου - Σύνθεση: µονός αριθµός δικαστών, µεγαλύτερος ή ίσος του αριθµού των κρατών µελών - Το Καταστατικό του ικαστηρίου να εγκριθεί από το Συµβούλιο µε ειδική πλειοψηφία, µετά από σύµφωνη γνώµη του Κοινοβουλίου - Προσφυγές: κατάργηση των περιορισµών που αφορούν τον τοµέα των Εσωτερικών Υποθέσεων και της ικαιοσύνης, βελτίωση των δυνατοτήτων προσφυγής στο ικαστήριο κάθε φυσικού ή νοµικού προσώπου (ψήφισµα ηµητρακόπουλου/leinen της ). - ιορισµός: από το Συµβούλιο µε ειδική πλειοψηφία, µετά από σύµφωνη γνώµη του Κοινοβουλίου, σταθερού αριθµού µελών, µε µερική ανανέωση κάθε 3 έτη - Εξουσίες: δικαίωµα άµεσης πρόσβασης στον οικονοµικό έλεγχο των εθνικών ή περιφερειακών αρχών (ψήφισµα ηµητρακόπουλου/leinen της ). Το Κοινοβούλιο ζητεί να διορίζεται το ιοικητικό Συµβούλιο της ΕΚΤ µετά από δική του σύµφωνη γνώµη, ή να µπορεί να επικυρώνει το διορισµό, ενώ αφετέρου θεωρεί ότι στα καθήκοντα της ΕΚΤ πρέπει να προστεθεί κι ένας ρόλος προληπτικής εποπτείας (ψήφισµα Kauppi της ). ΟΚΕ: - µέγιστος αριθµός µελών: το 1/3 του αριθµού των βουλευτών του Κοινοβουλίου - ενίσχυση του ρόλου της ως πλαισίου του κοινωνικού διαλόγου και ως διερµηνέα της κοινωνίας των πολιτών DT\482088EL.doc PE

12 ΕτΠ: - µέγιστος αριθµός µελών: το ½ του αριθµού των βουλευτών του Κοινοβουλίου - υποχρέωση των µελών να έχουν αιρετό πολιτικό λειτούργηµα σε περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο - δικαίωµα προσφυγής ενώπιον του Ευρωπαϊκού ικαστηρίου (ψήφισµα ηµητρακόπουλου/leinen της ). ΤΙΤΛΟΣ V : ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Άρθρο 24 - Μέσα της Ένωσης, π.χ. ευρωπαϊκοί νόµοι, νόµοι-πλαίσιο, ευρωπαϊκές αποφάσεις (ο ακριβής κατάλογος θα απηχεί τα αποτελέσµατα των εργασιών της Οµάδας Εργασίας IX) Το άρθρο τούτο απαριθµεί τα διάφορα µέσα που διαθέτουν τα Όργανα της Ένωσης για την άσκηση των αρµοδιοτήτων τους. Άρθρο 25 - Νοµοθετικές διαδικασίες: έκδοση νόµων και νόµων-πλαίσιο Σαφής περιγραφή της νοµοθετικής διαδικασίας της Ένωσης : διαδικασίες έκδοσης νόµων και νόµωνπλαίσιο κλπ. Άρθρο 26 - ιαδικασίες έκδοσης αποφάσεων Σαφής περιγραφή των διαδικασιών έκδοσης αποφάσεων, κλπ. Άρθρο 27 - ιαδικασίες έκδοσης εκτελεστικών µέτρων Περιγραφή των διαδικασιών υλοποίησης από την Ένωση των πράξεων που απαριθµούνται στο άρθρο 24, καθώς και των µέσων εποπτείας της εκτέλεσής των. Εν αναµονή της έκθεσης Bourlanges. Στην έκθεση Lamassoure της για την οριοθέτηση των αρµοδιοτήτων, το Κοινοβούλιο ζητεί να καταρτισθεί ένας κατάλογος των νοµικών κειµένων και λοιπών µέσων δράσης της Ένωσης, µέσω της αναδιατύπωσης του άρθρου 249 και της εξαντλητικής απαρίθµησής τους σε ειδικό άρθρο της Συνθήκης (παράγρ. 14). Εν αναµονή της έκθεσης Bourlanges. Το Κοινοβούλιο επανειληµµένα έχει λάβει θέση υπέρ της έγκρισης όλων των νοµοθετικών κειµένων µε τη διαδικασία της συναπόφασης Κοινοβουλίου- Συµβουλίου (όπου το Συµβούλιο θα αποφασίζει µε ειδική πλειοψηφία). Εν αναµονή της έκθεσης Bourlanges. Εν αναµονή της έκθεσης Bourlanges. Στην έκθεση Lamassoure, το Κοινοβούλιο ζητεί να υπάρχει αποτελεσµατική ιεράρχηση των κειµένων (παράγρ. 11, 2η παύλα), µε σαφή διάκριση µεταξύ νοµοθετικών και εκτελεστικών κειµένων. Για τα τελευταία, αρµοδιότητα θα έχουν, αναλόγως των περιπτώσεων, είτε η Επιτροπή, είτε κάποιος εξειδικευµένος ευρωπαϊκός οργανισµός είτε ακόµη τα κράτη µέλη (παράγρ. 12). Ανάγκη σαφούς διάκρισης από άποψη ορολογίας µεταξύ των παρεµβάσεων του νοµοθετικού οργάνου και των παρεµβάσεων του εκτελεστικού. Η άσκηση της DT\482088EL.doc PE

13 εκτελεστικής εξουσίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο πρέπει να είναι υπό τον έλεγχο του Κοινοβουλίου (που πρέπει να είναι ισότιµο µε το Συµβούλιο). Αίτηµα αναθεώρησης του άρθρου 202 ώστε να κατοχυρωθεί η συναπόφαση Κοινοβουλίου- Συµβουλίου για τον καθορισµό των όρων εφαρµογής των εκτελεστικών αρµοδιοτήτων. Άρθρο 28 - ιαδικασίες υλοποίησης υποστηρικτικών δράσεων (συµπεριλαµβανο- µένων των προγραµµάτων) και εποπτείας της εκτέλεσής των Περιγραφή των διαδικασιών υλοποίησης από την Ένωση των υποστηρικτικών δράσεων (συµπεριλαµβανοµένων των προγραµµάτων), καθώς και των µέσων εποπτείας της εκτέλεσής των. Άρθρο 29 - Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας Το άρθρο αυτό θα περιγράφει τις διαδικασίες εφαρµογής στον τοµέα της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας. Εν αναµονή της έκθεσης Bourlanges. Στο ψήφισµα ηµητρακόπουλου/leinen της για τη σύγκληση της ιακυβερνητικής ιάσκεψης και την προσαρµογή των θεσµικών οργάνων µε σκοπό την επιτυχή έκβαση της διεύρυνσης, το Κοινοβούλιο υπενθυµίζει ότι πρέπει να ενισχυθεί η κοινοτική αρµοδιότητα στον τοµέα της ΚΕΠΠΑ, µέσω της ανάθεσης ειδικότερα στην Επιτροπή µείζονος ρόλου στο συντονισµό των µη στρατιωτικών κοινοτικών και εθνικών µηχανισµών διεθνούς διαχείρισης κρίσεων (παράγρ. 41, σηµείο 1). Το Κοινοβούλιο θεωρεί ότι η πλήρης ενσωµάτωση της ΚΕΠΠΑ στις συνήθεις κοινοτικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων απαιτεί τη συµµετοχή του Κοινοβουλίου στη λήψη των κυριότερων αποφάσεων και στον καθορισµό των γενικών κατευθύνσεων της ΚΕΠΠΑ (παράγρ. 41, σηµείο 8). Ζητεί να αναθεωρηθεί η ειδική δυνατότητα αρνησικυρίας που προβλέπεται στο άρθρο 23, παράγραφος 2 της ΣΕΕ (αποφάσεις λαµβανόµενες µε ειδική πλειοψηφία), ώστε να µπορεί ένα κράτος µέλος που αντιτίθεται σε µια κοινή θέση ή σε µια κοινή δράση να µην επικυρώνει την κοινή θέση ή να µη συµµετέχει στην κοινή δράση (παράγρ. 41, σηµείο 3). Το ψήφισµα Leinen/Μendez de Vigo της για τη συνταγµατική διαδικασία και το µέλλον της Ένωσης, ζητεί να συµπεριληφθεί η ΚΕΠΠΑ στον κοινοτικό πυλώνα, µε τη συγκέντρωση σε ένα κεφάλαιο όλων των διατάξεων που αφορούν τις διάφορες πτυχές της εξωτερικής πολιτικής. Το ψήφισµα Brok της για την πρόοδο που επιτελέστηκε στην εφαρµογή της ΚΕΠΠΑ θεωρεί ως σηµαντική προϋπόθεση το «να γίνει κοινοτική η ευρωπαϊκή πολιτική εξωτερικών και DT\482088EL.doc PE

14 ασφάλειας». Το Κοινοβούλιο προτείνει να συγχωνευθούν τα καθήκοντα του Υπάτου Εκπροσώπου και του Αρµοδίου επί των Εξωτερικών Σχέσεων Επιτρόπου και να ανατεθεί στη θέση που θα δηµιουργηθεί εντός της Επιτροπής ένας ρόλος έκδοσης γενικών κατευθύνσεων κατά την καθηµερινή διαχείριση των κρίσεων, µε υποχρέωση λογοδοσίας τόσο ενώπιον του Συµβουλίου όσο και ενώπιον του Κοινοβουλίου, ζητεί δε σε ό,τι αφορά την ενηµέρωση του Κοινοβουλίου από την Προεδρία του Συµβουλίου και την προβλεπόµενη από το άρθρο 21 ΣΕΕ διαβούλεση του Κοινοβουλίου µε την Προεδρία του Συµβουλίου, να συµπληρωθούν µε την υποχρέωση γραπτής λογοδοσίας του µελλοντικού Υπάτου Εκπροσώπου/Επιτρόπου αρµοδίου για τις Εξωτερικές Σχέσεις, πράγµα που θα ισχύει επίσης για τα ζητήµατα που υπάγονται στην πολιτική ασφάλειας και άµυνας. Αφετέρου, το Κοινοβούλιο ζητεί να δηµιουργηθεί ένα Συµβούλιο Υπουργών Εξωτερικών που θα είναι αρµόδιο αποκλειστικά για τα ζητήµατα εξωτερικής πολιτικής (ψήφισµα Brok, παράγρ. 16). Άρθρο 30 - Κοινή Πολιτική Άµυνας Το άρθρο αυτό θα περιγράφει τις διαδικασίες εφαρµογής στον τοµέα της Κοινής Πολιτικής Άµυνας. Άρθρο 31 - Πολιτική αστυνοµικών και ποινικών θεµάτων Το άρθρο αυτό θα περιγράφει τις διαδικασίες εφαρµογής της πολιτικής στον τοµέα της Αστυνοµίας και της Ποινικής ικαιοσύνης. Άρθρο 32 - Ενισχυµένη συνεργασία Η διάταξη αυτή θα πρέπει να ορίζει: - τις προϋποθέσεις της εγκαθίδρυσης ενισχυµένης συνεργασίας στα πλαίσια της Συνθήκης, Το Κοινοβούλιο προτείνει τη δηµιουργία ενός χωριστού Συµβουλίου Υπουργών Άµυνας για τα ζητήµατα που υπάγονται στην Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφάλειας και Άµυνας (βλ.προαναφερθέν ψήφισµα Βrok, παράγρ. 16). εδοµένου ότι το Κοινοβούλιο ζητεί να ενσωµατωθεί ο 3ος πυλώνας στον κοινοτικό τοµέα (βλ. άρθρο 13), θα ισχύουν οι κοινοτικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Να τονίσουµε ότι το Κοινοβούλιο επιµένει να υπαχθούν στη δικαιοδοσία του Ευρωπαϊκού ικαστηρίου όλα τα ζητήµατα που αφορούν την υλοποίηση του χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης. Η έκθεση Bourlanges θα δώσει περαιτέρω στοιχεία. Το ψήφισµα Gil Robles θεωρεί ότι οι ενισχυµένες συνεργασίες πρέπει να αναπτυχθούν εντός του θεσµικού πλαισίου της Ένωσης, ότι πρέπει να διατηρήσουµε ένα ενιαίο θεσµικό πλαίσιο και να διασφαλίσουµε τη θεσµική ενότητα του Κοινοβουλίου και της Επιτροπής, ότι πρέπει να σεβαστούµε την αρχή της ενότητας του προϋπολογισµού, ότι χρειάζεται η συµµετοχή του 1/3 τουλάχιστον των κρατών µελών, ότι κανένα DT\482088EL.doc PE

15 κράτος µέλος δεν πρέπει να στερηθεί της δυνατότητας να συµµετέχει ανά πάσα στιγµή σε µια ήδη υπάρχουσα ενισχυµένη συνεργασία (προς το σκοπό αυτό, πρέπει η αρχική απόφαση να καθορίσει και τις προϋποθέσεις εκ των υστέρων συµµετοχής σε ενισχυµένη συνεργασία). Η απόφαση ενεργοποίησης µιας ενισχυµένης συνεργασίας πρέπει σε κάθε περίπτωση να έρχεται µετά από πρόταση της Επιτροπής, το Κοινοβούλιο θα πρέπει να εκδίδει σύµφωνη γνώµη, το δικαίωµα αρνησικυρίας θα πρέπει να καταργηθεί, η υποβολή της απόφασης στο Ευρωπαϊκό Συµβούλιο για έγκριση πρέπει να καταργηθεί, ή έστω θα πρέπει αυτό να αποφασίζει µε ειδική πλειοψηφία. Η διαδικασία έγκρισης µιας απόφασης ενεργοποίησης της ενισχυµένης συνεργασίας πρέπει να είναι η ίδια για όλους τους πυλώνες. - ενδεχοµένως, τους τοµείς της Συνθήκης όπου δεν χωρεί ενισχυµένη συνεργασία, - την αρχή της εφαρµογής των οικείων διατάξεων της Συνθήκης για τη θέσπιση των πράξεων που Το ψήφισµα Mendez de Vigo/Seguro της για τη Συνθήκη της Νίκαιας και το µέλλον της Ένωσης επικροτεί τις τροποποιήσεις που επιφέρει η Συνθήκη της Νίκαιας στον τοµέα των ενισχυµένων συνεργασιών, και ειδικότερα την κατάργηση του δικαιώµατος αρνησικυρίας και την κατοχύρωση της αρχής βάσει της οποίας οι ενισχυµένες συνεργασίες πρέπει να γίνονται αντιληπτές ως ένα ύστατο µέσον για την προώθηση της ευρωπαϊκής ενοποίησης και για την κοινοτικοποίηση των τοµέων που καλύπτονται µε αυτό τον τρόπο. Πάντως, το Κοινοβούλιο θεωρεί λυπηρό το ότι ο δικός του ρόλος στην έγκριση των ενσιχυµένων συνεργασιών είναι ανεπαρκής και αντιδηµοκρατικός, ιδίως στους τοµείς του 1ου πυλώνα, όπου διατηρείται ο όρος της οµοφωνίας στο Συµβούλιο. Επίσης θεωρεί λυπηρό το ότι συνεχίζεται η εφαρµογή της διακυβερνητικής µεθόδου (δικαίωµα αρνησικυρίας, απλή ενηµέρωση του Κοινοβουλίου, απλή γνωµοδότηση της Επιτροπής) για τις ενισχυµένες συνεργασίες στον τοµέα της ΚΕΠΠΑ (παράγρ. 32 έως 34). Το Κοινοβούλιο θεωρεί ότι πρέπει να συµπεριληφθούν στο πεδίο εφαρµογής της ενισχυµένης συνεργασίας η ΚΕΠΠΑ και η Πολιτική Άµυνας (ψήφισµα Gil Robles, παράγρ. 4). Αντίθετα, το Κοινοβούλιο θεωρεί ότι η ενισχυµένη συνεργασία πρέπει να αποκλειστεί στους τοµείς όπου οι Συνθήκες προβλέπουν λήψη αποφάσεων µε πλειοψηφία (ψήφισµα Gil Robles, παράγρ. 6). Στο µνηµονευθέν ψήφισµα Mendez de Vigo/Leinen, το Κοινοβούλιο θεωρεί λυπηρό το ότι οι κοινές στρατηγικές και η πολιτική άµυνας αποκλείονται από το πεδίο των ενισχυµένων συνεργασιών (παράγρ. 35). Βλ. προηγούµενες απαντήσεις. DT\482088EL.doc PE

16 απαιτούνται για την υλοποίηση της ενισχυµένης συνεργασίας, - τις υποχρεώσεις των κρατών που συµµετέχουν και εκείνων που δεν συµµετέχουν σε µια δεδοµένη ενισχυµένη συνεργασία. Βλ. προηγούµενες απαντήσεις. ΤΙΤΛΟΣ VI : ΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Άρθρο 33 - Αρχή της δηµοκρατικής ισότητας των πολιτών της Ένωσης Το άρθρο αυτό καθιερώνει την αρχή της ισότητας των πολιτών της Ένωσης έναντι των θεσµικών οργάνων αυτής. Άρθρο 34 - Αρχή της συµµετοχικής δηµοκρατίας Το άρθρο αυτό εξαγγέλλει την αρχή της συµµετοχικής δηµοκρατίας. Τα θεσµικά όργανα εξασφαλίζουν υψηλό βαθµό διαφάνειας, που καθιστά δυνατή την συµµετοχή των διαφόρων µορφών ενώσεων πολιτών στη ζωή της Ένωσης. Χρήσιµο είναι να θυµίσουµε εδώ τις εκθέσεις που το Κοινοβούλιο έχει εκπονήσει όχι µόνο σε ό,τι αφορά την ισότητα του κάθε πολίτη έναντι των θεσµικών οργάνων της ΕΕ, την ενιαία εκλογική διαδικασία, τη διαφάνεια και δηµοσιότητα των συνεδριάσεων του Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, αλλά και σε ό,τι αφορά την πολιτική δηµοκρατία (ιδίως την έκθεση Τσάτσου της , Α4-0342/96) και τη συµµετοχική δηµοκρατία. Ως προς αυτό το τελευταίο σηµείο, χρήσιµο είναι να θυµίσουµε κυρίως τις εκθέσεις Herzog της (Α4-0338/96), Ghilardotti της (Α4-203/98) και Gutierrez της (Α4-0034/99), καθώς και την ενθάρρυνση της συµµετοχής των πολιτών στο διάλογο, µε την έκθεση Dury/Maij-Weggen της (Α4-0068/96). Άρθρο 41, παράγρ. 1 του Χάρτη Θεµελιωδών ικαιωµάτων. Πολύ κυµαινόµενες θέσεις του Κοινοβουλίου, αναλόγως του νοήµατος που αποδίδεται στον όρο «αντιπροσωπευτική δηµοκρατία»: - προασπίζεται θερµά την αρχή της διαφάνειας (βλ. τελευταίως ψήφισµα Poos/Maij- Weggen της ) - από πολύ νωρίς εκφράστηκε θετικά για τη συµµετοχή των πολιτών στο διάλογο (ψήφισµα Herzog της , ψήφισµα Maij- Weggen/Dury της ) και προωθεί τη σύναψη διοργανικής συµφωνίας για τη διαβούλευση µε τις ΜΚΟ (ψήφισµα Kaufmann της ) - όµως, διευκρινίζει ότι η «οργανωµένη κοινωνία των πολιτών» δεν µπορεί να θεωρηθεί φορέας δηµοκρατικής νοµιµότητας, αφού οι εκπρόσωποί της δεν είναι εκλεγµένοι (ψήφισµα Kaufmann της ) - θεωρεί ότι η έγκαιρη γνωµοδότηση της Οικονοµικής και Κοινωνικής Επιτροπής είναι στοιχείο που ενισχύει τη συµµετοχική δηµοκρατία (ψήφισµα Kaufmann της ). DT\482088EL.doc PE

17 Άρθρο 35 - Ενιαίος εκλογικός νόµος για την εκλογή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Η διάταξη αυτή θα παραπέµπει σε Πρωτόκολλο µε διατάξεις για την εκλογή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου βάσει ενιαίας διαδικασίας σ όλα τα κράτη µέλη. Άρθρο 36 - ιαφάνεια των νοµοθετικών εργασιών της Ένωσης Η διάταξη αυτή εισάγει τον κανόνα της δηµοσιότητας των νοµοθετικών εργασιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, όταν το τελευταίο ενεργεί ως νοµοθέτης. Άρθρο 37 - Κανόνες ψηφοφορίας των θεσµικών οργάνων της Ένωσης. Εφαρµογή της δυνατότητας «εποικοδοµητικής αποχής» και συνέπειες αυτής Η διάταξη αυτή καθορίζει τους κανόνες ψηφοφορίας για τις συνεδριάσεις των θεσµικών οργάνων της Ένωσης, δίνει ορισµό των ειδικών πλειοψηφιών και θέτει σε εφαρµογή τη δυνατότητα εποικοδοµητικής αποχής µε όλες τις συνέπειες αυτής. Το Κοινοβούλιο, θεωρώντας ότι πρόκειται για «αποδεκτή συµβιβαστική λύση υπό τις παρούσες συνθήκες», έδωσε τη σύµφωνη γνώµη του για το σχέδιο απόφασης του Συµβουλίου περί τροποποίησης της από 20 Σεπτεµβρίου 1976 Πράξης, σχέδιο απόφασης που διατηρεί τον αναλογικό χαρακτήρα και ενθαρρύνει τη δηµιουργία περιφερειακών εκλογικών περιφερειών (ψήφισµα Gil Robles της , βλ. επίσης ψήφισµα Αναστασόπουλου της ). Το Κοινοβούλιο είναι υπέρ της δηµοσιότητας των συζητήσεων του Συµβουλίου, όταν αυτό ενεργεί ως νοµοθέτης, συµπεριλαµβανοµένης της δηµοσιότητας των πρακτικών και των αποτελεσµάτων των ψηφοφοριών (ψήφισµα Poos/Maij-Weggen της , ψήφισµα της για την προπαρασκευή του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου της Σεβίλλης). Το Κοινοβούλιο εκτιµά ως προς το Συµβούλιο (ψήφισµα ηµητρακόπουλου/leinen της ), ότι: - πρέπει να επικρατήσει ο κανόνας της διπλής πλειοψηφίας (απλή κρατών µελών και πληθυσµού) - ότι οι κανόνες που ετέθησαν στη Νίκαια για τις ψηφοφορίες είναι ανεπαρκείς (ψήφισµα της για τα αποτελέσµατα του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου της Νίκαιας) - η λήψη αποφάσεων µε ειδική πλειοψηφία πρέπει να αποτελέσει τον κανόνα, να διατηρηθεί δε ο κανόνας της οµοφωνίας µόνο για τις αποφάσεις συνταγµατικής φύσης. ΤΙΤΛΟΣ VII : ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Άρθρο 38 - Πόροι της Ένωσης Η διάταξη αυτή ορίζει ότι ο προϋπολογισµός της Ένωσης χρηµατοδοτείται εξ ολοκλήρου από ιδίους πόρους. Ορίζει επίσης την ακολουθητέα διαδικασία για την εγκαθίδρυση του συστήµατος ιδίων πόρων. Σύµφωνο µε τις θέσεις του Κοινοβουλίου, που επί πλέον ζητεί διαδικασία συναπόφασης και για τον καθορισµό των ποσών (ψήφισµα ηµητρακόπουλου/leinen της ). Άρθρο 39 - Η αρχή της δηµοσιονοµικής ισορροπίας της Ένωσης DT\482088EL.doc PE

18 Η διάταξη αυτή περιέχει την αρχή της δηµοσιονοµικής ισορροπίας και τις σχετικές µε τη δηµοσιονοµική πειθαρχία διατάξεις. Άρθρο 40 - ιαδικασία προϋπολογισµού της Ένωσης Το άρθρο αυτό - θα ορίζει ότι όλα τα έσοδα και οι δαπάνες της Ένωσης του κάθε οικονοµικού έτους πρέπει να αποτελούν αντικείµενο προβλέψεων οι οποίες θα εγγράφονται στον προϋπολογισµό, - θα περιγράφει τη διαδικασία έγκρισης του προϋπολογισµού. Η δηµοσιονοµική ισορροπία είναι ήδη εγγεγραµµένη στη Συνθήκη (άρθρο 268). Όµως, η δηµοσιονοµική πειθαρχία είναι σήµερα εκτός Συνθήκης ( ηµοσιονοµικός Κανονισµός). Ρητή ενσωµάτωση του Ευρωπαϊκού Ταµείου Ανάπτυξης καθώς και των Οργανισµών (ψήφισµα ηµητρακόπουλου/leinen της ). ΤΙΤΛΟΣ VIII : Η ΑΝΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Άρθρο 41 - Η εκπροσώπηση της Ένωσης στο εξωτερικό Η διάταξη αυτή θα ορίζει ποιος εκπροσωπεί την Ένωση στις διεθνείς σχέσεις, λαµβανοµένων υπόψη των αρµοδιοτήτων που ήδη ασκεί η Κοινότητα. Βάσει των εργασιών της Συνέλευσης, το άρθρο αυτό θα ορίζει τον ρόλο και την τάξη προβαδίσµατος του Υπάτου Εκπροσώπου για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική κοινής ασφάλειας. Για το Κοινοβούλιο, η εκπροσώπηση της Ένωσης στις διεθνείς σχέσεις πρέπει να αναληφθεί από το πρόσωπο που θα προκύψει µε τη συγχώνευση του Επιτρόπου του αρµοδίου για τις εξωτερικές σχέσεις και του Υπάτου Εκπροσώπου της ΚΕΠΠΑ, υπό την αιγίδα της Επιτροπής αλλά και µε λογοδοσία στο Ευρωπαϊκό Συµβούλιο και στο Κοινοβούλιο (ψήφισµα Brok της ). ΤΙΤΛΟΣ ΙΧ : Η ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΓΓΥΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ Άρθρο 42 - Προνοµιακές σχέσεις µεταξύ της Ένωσης και γειτονικών κρατών Το άρθρο αυτό θα µπορούσε να περιέχει διατάξεις για τον ορισµό µιας προνοµιακής σχέσης µεταξύ της Ένωσης και γειτονικών κρατών, εφόσον βεβαίως αποφασισθεί η σύναψη µιας τέτοιας σχέσεως. Το Κοινοβούλιο επανειληµµένα ζήτησε προνοµιακές σχέσεις µε τις γειτονικές περιφέρειες (Μεσόγειο, Ουκρανία, Ρωσία, βλ. ψήφισµα Oostlander και ψήφισµα της ). Το Κοινοβούλιο επιθυµεί επίσης προνοµιακές σχέσεις µε πιο αποµακρυσµένες περιφέρειες (Λατινική Αµερική ψήφισµα Salafranca, ΗΠΑ - ψήφισµα Helles, ΑΚΕ ψήφισµα για τη συµφωνία του Κοτονού). ΤΙΤΛΟΣ Χ : Η Ι ΙΟΤΗΤΑ ΜΕΛΟΥΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Άρθρο 43 - Μια Ένωση ανοιχτή προς όλα τα ευρωπαϊκά κράτη της Ευρώπης που επιδεικνύουν αυστηρό σεβασµό προς τις αξίες της και τα θεµελιώδη δικαιώµατα και που αποδέχονται τους κανόνες λειτουργίας της DT\482088EL.doc PE

19 Το άρθρο αυτό εισάγει την αρχή κατά την οποία η Ένωση είναι ανοιχτή για όλα τα ευρωπαϊκά κράτη που ασπάζονται τις αξίες της και θέλουν να τις βιώνουν µαζί της, που σέβονται αυστηρά τα θεµελιώδη δικαιώµατα και που δέχονται τους κανόνες λειτουργίας της Ένωσης. Άρθρο 44 - ιαδικασία ένταξης στην Ένωση Το άρθρο αυτό ορίζει τη διαδικασία ένταξης νέων κρατών µελών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Άρθρο 45 - Αναστολή του δικαιώµατος ενός κράτους να είναι µέλος της Ένωσης Το άρθρο αυτό ορίζει τη διαδικασία αναστολής του δικαιώµατος ενός κράτους µέλους να είναι µέλος της Ένωσης εφόσον διαπιστωθεί παραβίαση των αρχών και αξιών της Ένωσης από το εν λόγω κράτος. Άρθρο 46 - Αποχώρηση από την Ένωση Το άρθρο αυτό αναφέρεται στη δυνατότητα καθορισµού διαδικασίας εκουσίας αποχώρησης από την Ένωση ενός κράτους µέλους, µε δική του απόφαση, και στις θεσµικές επιπτώσεις µιας τέτοιας αποχώρησης. εν υπάρχουν πρόσφατες θέσεις του Κοινοβουλίου. Η αρχή του ανοίγµατος της ΕΕ προς όλα τα ευρωπαϊκά κράτη που διαπνέονται από τις κοινές αξίες της είχε επιβεβαιωθεί στο Σχέδιο Συνθήκης του Φεβρουαρίου 1984 για την Ευρωπαϊκή Ένωση (5η παράγραφος προοιµίου και άρθρο 2). εν υπάρχουν πρόσφατες θέσεις του Κοινοβουλίου. Το σχέδιο του 1984 είχε προτείνει να ισχύουν για τις διαδικασίες ένταξης οι κανόνες που ισχύουν για τις τροποποιήσεις της Συνθήκης: έγκριση Κοινοβουλίου και Συµβουλίου βάσει της διαδικασίας που εφαρµόζεται για τον οργανικό νόµο και επικύρωση από τα κράτη µέλη. Η διαδικασία του οργανικού νόµου είχε προταθεί και από το Σχέδιο Συντάγµατος του Φεβρουαρίου εν υπάρχουν πρόσφατες θέσεις του Κοινοβουλίου. Η αρχή της επιβολής κυρώσεων σε ένα κράτος µέλος που παραβιάζει σοβαρά και επανειληµµένα τα θεµελιώδη δικαιώµατα είχε εισαχθεί µε το Σχέδιο Συνθήκης του Φεβρουαρίου 1984 για την Ευρωπαϊκή Ένωση, στα άρθρα 4 και 44. Η αρχή συµπεριελήφθη στη Συνθήκη του Άµστερνταµ, χωρίς όµως τη µνεία περί Ευρωπαϊκού ικαστηρίου. εν υπάρχουν πρόσφατες θέσεις του Κοινοβουλίου. Η δυνατότητα καθορισµού διαδικασίας εκουσίας αποχώρησης ενός κράτους µέλους από την ΕΕ εθίγη από το Σχέδιο Συντάγµατος Herman του 1994, προβλέποντας ειδικές συµφωνίες για τη σύναψη προνοµιακών σχέσεων ανάµεσα στο απερχόµενο κράτος και στην ΕΕ. Αντίθετα, το Σχέδιο Spinelli του 1984 είχε θίξει τη δυνατότητα έναρξης της ισχύος της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για µια πλειοψηφία κρατών µελών των Κοινοτήτων (που θα αντιπροσώπευαν τα 2/3 του συνολικού πληθυσµού) και σύναψης νέων σχέσεων µε όσα κράτη µέλη δεν θα την επικύρωναν. ΜΕΡΟΣ 2ο: ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Το Μέρος 2ο θα περιέχει τις νοµικές βάσεις. Αναλόγως του τοµέα, θα ορίζεται ο τύπος αρµοδιότητας (Τίτλος ΙΙΙ) και οι εφαρµοστέες πράξεις και διαδικασίες (Τίτλος V), σύµφωνα µε όσα αποφασισθούν για το Μέρος 1ο. Για να συµφωνεί το δεύτερο αυτό µέρος της Συνθήκης µε DT\482088EL.doc PE

20 το πρώτο θα χρειαστεί να γίνουν ορισµένες τεχνικές τροποποιήσεις. ΜΕΡΟΣ 3ο : ΓΕΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΕΣ ΙΑΤΑΞΕΙΣ εν υπάρχουν πρόσφατες θέσεις του Κοινοβουλίου. Σύµφωνα µε το Σχέδιο του 1984, η ΕΕ θα υιοθετούσε το κεκτηµένο και αυτό (υπάρχουσες Συνθήκες, Συµβάσεις, Πρωτόκολλα) θα αποτελούσε µέρος του δικαίου της ΕΕ στην περίπτωση που δεν είχε τροποποιηθεί ρητά ή σιωπηρά. Κάθε τροποποίηση των σκοπών των Κοινοτήτων και του πεδίου τους θα έπρεπε να ακολουθεί τη διαδικασία της αναθεώρησης των Συνθηκών, όµως οι άλλες διατάξεις θα µπορούσαν να τροποποιούνται µε τη διαδικασία του οργανικού νόµου. Σύµφωνα µε αυτό το Σχέδιο, η ΕΕ θα σεβόταν όλες τις υποχρεώσεις των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, και ειδικότερα τις Συµφωνίες ή Συµβάσεις που έχουν συναφθεί µε µία ή περισσότερες τρίτες χώρες ή µε διεθνείς οργανισµούς. Τελευταίος τίτλος: Άρθρο x Η έκθεση ηµητρακόπουλου/leinen της (Α5-0086/00) προτείνει την ενοποίηση των Συνθηκών µέσω ενός ενιαίου κειµένου και τη διαίρεσή του σε δυο µέρη: ένα συνταγµατικού χαρακτήρα και ένα που θα ορίζει τις πολιτικές της ΕΕ. Η έκθεση εισάγει την ιδέα της διάκρισης ανάµεσα στη διαδικασία έγκρισης και τροποποίησης του πρώτου µέρους (οµοφωνία στο Συµβούλιο, έγκριση του Κοινοβουλίου και εθνικές επικυρώσεις) και στη διαδικασία έγκρισης και τροποποίησης του δευτέρου µέρους (απόφαση του Συµβουλίου µετά από σύµφωνη γνώµη του Κοινοβουλίου). Κατάργηση των προηγουµένων Συνθηκών. Νοµική συνέχεια ως προς την Ευρωπαϊκή Κοινότητα και την Ευρωπαϊκή Ένωση Άρθρο x + 1 Πεδίο εφαρµογής της Συνθήκης (βλέπε διαίρεση της Συνθήκης σε δυο µέρη) Άρθρο x + 2 Πρωτόκολλα: τα προσαρτηµένα στη Συνθήκη Πρωτόκολλα αποτελούν αναπόσπαστο µέρος αυτής. Άρθρο x + 3 ιαδικασία αναθεώρησης της Συνταγµατικής Συνθήκης. Η έκθεση Napolitano της (Α5-0023/02) ζητεί, για την αναθεώρηση του Συντάγµατος, να χρησιµοποιείται η µέθοδος της Συνέλευσης, µε εξουσία στο Κοινοβούλιο να παρουσιάζει σχέδια αναθεώρησης. Στην έκθεση Duff (Α5-508/02), το Κοινοβούλιο ζητεί να ισχύουν για τον Χάρτη οι πλεόν τυπικές συνταγµατικές διαδικασίες αναθεώρησης, κάθε δε µελλοντκή εξέλιξη να DT\482088EL.doc PE