ΕΙΔΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ MASTER PLAN ΠΕΡΙΟΧΗΣ NATURA 2000 GR ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΝΟΝΙ ΜΕΣΟΓΓΗ

Transcript

1 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ MASTER PLAN ΠΕΡΙΟΧΗΣ NATURA 2000 GR ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΝΟΝΙ ΜΕΣΟΓΓΗ Ανάδοχοι ΑΝΝΑ ΓΚΑΤΖΕΛΙΑ Περιβαλλοντικές Μελέτες "ΧΩΡΟΔΟΜΗ ΟΕ ΤΟΜΑΣ ΓΚΡΕΒΕ - Χ. ΛΕΥΚΙΔΗΣ - Β. ΧΑΤΖΗΦΩΤΙΑΔΗΣ" Χωροταξικές Μελέτες ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2008

2 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ MASTER PLAN ΠΕΡΙΟΧΗΣ NATURA 2000 GR ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΝΟΝΙ ΜΕΣΟΓΓΗ Ανάδοχοι ΑΝΝΑ ΓΚΑΤΖΕΛΙΑ Περιβαλλοντικές Μελέτες "ΧΩΡΟΔΟΜΗ ΟΕ ΤΟΜΑΣ ΓΚΡΕΒΕ - Χ. ΛΕΥΚΙΔΗΣ - Β. ΧΑΤΖΗΦΩΤΙΑΔΗΣ" Χωροταξικές Μελέτες ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2008

3 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ MASTER PLAN ΠΕΡΙΟΧΗΣ NATURA 2000 GR ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΝΟΝΙ ΜΕΣΟΓΓΗ ΟΙ ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΕΣ Κέρκυρα, / /2008 ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ Κέρκυρα, / /2008 Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΥΔΚ ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΠΕ4/Β ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΥΦΩΝΑΣ ΠΟΛ. ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΠΕ/Α Δ/ΝΣΗ ΠΕ.ΧΩ./ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΚΛΕΙΩ ΣΥΡΜΑΚΕΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΑΔΟΧΟ Η ΝΟΜΙΜΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΑΝΝΑ ΓΚΑΤΖΕΛΙΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2008

4 ΕΙΔΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ NATURA 2000 GR ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΝΟΝΙ ΜΕΣΟΓΓΗ ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ Άννα Γκατζέλια Νίκος Δημητρακόπουλος Βιολόγος DEA Οικολογίας Πολ. Μηχανικός ΕΜΠ ΕΝΔΙΑΙΤΗΜΑ Σύμβουλοι Διαχείρισης Αποκατάστασης Οικοσυστημάτων Κωνσταντίνα Σκανδαλή Επιμέλεια -Επεξεργασία Κειμένων Κωνσταντίνος Γραμμένος Ελευθερία Κουτρούλη Κυριάκος Γεωργίου Δημήτριος Νταλής Κανέλλα Ραδέα Ιωάννης Μπαζός Οικονομολόγος Οικονομολόγος Δρ Βιολόγος Δρ Βιολόγος Δρ Βιολόγος Δρ Βιολόγος 3

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γενικά στοιχεία ανάθεσης της μελέτης Αναγνώριση - Οριοθέτηση της περιοχής μελέτης και της ευρύτερης / περιοχής Πλαίσιο για την εκπόνηση της μελέτης Στόχοι προστασίας του προστατευτέου αντικειμένου Θεσμικό πλαίσιο προστασίας Σκοποί και διάρθρωση της μελέτης ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Αβιοτικό περιβάλλον Κλιματολογικά στοιχεία Βιοκλίμα Γεωμορφολογία, γεωλογία και στοιχεία εδαφών Το υπόβαθρο της λεκάνης απορροής Μεταλπικά Μολασσικά ιζήματα της λεκάνης Τεκτονική Υδρολογία - Υδρογεωλογία και ποιότητα νερών Ανάλυση μορφολογικής δομής Υδρογραφικού δικτύου Υδρολιθολογία των σχηματισμών Μορφομετρικοί παράμετροι Υδρολογικό ισοζύγιο της περιοχής μελέτης Ορυκτοί πόροι - κοιτάσματα Στοιχεία ποιότητας ατμόσφαιρας - ηχορύπανση Βιοτικό περιβάλλον Γενική περιγραφή οικοσυστημάτων - Βλάστηση Τύποι Οικοτόπων Πανίδα Ιχθυοπανίδα Ορνιθοπανίδα σημαντικά προστατευόμενα είδη Ανθρωπογενές Περιβάλλον Δημογραφικά στοιχεία Διοικητική και οικιστική δομή Δίκτυα τεχνικής και κοινωνικής υποδομής Οδικό δίκτυο Δίκτυα Επικοινωνιών - Συγκοινωνιών Ακτοπλοϊκή Συγκοινωνία Αεροπορική Συγκοινωνία Ενεργειακή υποδομή Δίκτυα Ηλεκτρικής Ενέργειας Τομέας Παιδείας Τομέας Υγείας -Πρόνοιας Ύδρευση - Αποχέτευση - Απορρίμματα Κάλυψη και χρήσεις γης Οικονομικές δραστηριότητες και τάσεις Πρωτογενής τομέας

6 Δευτερογενής τομέας Τριτογενής τομέας Ιστορικά και Πολιτιστικά χαρακτηριστικά Κοινωνικά χαρακτηριστικά και τάσεις Υφιστάμενο νομικό καθεστώς Ζώνες χρήσεων γης, θεσμοθετημένες και μη Υφιστάμενες συνθήκες διαχείρισης ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ Φυσικές και αναπτυξιακές δυνατότητες Προβλήματα και επιπτώσεις στο περιβάλλον από το οικονομικό - κοινωνικό σύστημα Κατάσταση και προβλήματα διαχείρισης του περιβάλλοντος Προβλήματα και αρνητικές επιπτώσεις στο βιοτικό περιβάλλον Απειλές πιέσεις στη προτεινόμενη για προστασία περιοχή Απειλές Πιέσεις που δέχονται οι οικότοποι Εντοπισμός κρίσιμων φυσικο- βιολογικών παραμέτρων Αξιολόγηση εξελίξεων για το φυσικό περιβάλλον Αξιολόγηση της περιοχής με βάση σειρά κριτηρίων ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΡΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Σκοπιμότητα και στόχοι της προστασίας Προτεινόμενο θεσμικό πλαίσιο για την προστασία Τεκμηρίωση ένταξης του προστατευτέου αντικειμένου σε μια από τις κατηγορίες του άρθρου 18 του Ν. 1650/ Τεκμηρίωση της προτεινόμενης ένταξης της περιοχής σε κατηγορία προστασίας Καθορισμός Ζωνών Προστασίας Δυνατότητες και προϋποθέσεις εφαρμογής των προτάσεων Αναμενόμενες επιπτώσεις και αναγκαίες υποστηρικτικές ρυθμίσεις Αξιολόγηση των αναμενόμενων επιπτώσεων Αναγκαίες υποστηρικτικές ρυθμίσεις ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Προτάσεις έργων και ενεργειών Έργα και ενέργειες προστασίας περιβάλλοντος Έργα και ενέργειες ανάδειξης - περιβαλλοντικής εκπαίδευσης οικοτουρισμού Πρόγραμμα περιβαλλοντικής παρακολούθησης (monitoring) Σύστημα μόνιμης παρακολούθησης οικοτόπων Παρακολούθηση ορνιθοπανίδας Διοικητική διαχείριση της περιοχής Κανονισμός διοίκησης και λειτουργίας - Σχέδιο Διαχείρισης του προστατευόμενου αντικειμένου Διοικητικό σύστημα της προστατευόμενης περιοχής Προτεινόμενο διοικητικό σύστημα για την περιοχή μελέτης ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ - ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΧΑΡΤΕΣ - ΣΧΕΔΙΑ

7 ΧΑΡΤΕΣ ΣΧΕΔΙΑ ΘΕΜΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ΚΛΙΜΑΚΑ Ε1. Διοικητικής διάρθρωσης & Ορίων ευρύτερης περιοχής & περιοχής μελέτης 1: Ε2. Βλάστησης & Ειδικών Ρυθμίσεων 1: Ε3. Γεωλογίας 1: Ε3.1 Υδρογεωλογίας 1: Ε4. Προγραμματιζόμενων Έργων 1: E5. Προβλημάτων - Επιπτώσεων 1: Α1. Προγραμματιζόμενων Έργων 1: Α2. Κάλυψης Χρήσεων γης 1: Α3. Οικοτόπων 1:

8 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Α. Περιγραφή Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης Η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (Ε.Π.Μ.) ορίζεται από το νόμο 1650/86 «Για την προστασία περιβάλλοντος» και συγκεκριμένα στο άρθρο 21, ως ένα «απαραίτητο εργαλείο για το χαρακτηρισμό περιοχών, στοιχείων ή συνόλων της φύσης και του τοπίου» με βάση τις κατηγορίες που αναφέρονται στο άρθρο 18 σύμφωνα με τα κριτήρια του άρθρου 19 του ίδιου νόμου. Το περιεχόμενο των ΕΠΜ καθορίζεται από τις προδιαγραφές που περιγράφονται με το άρθρο 11 και τον πίνακα 4 του άρθρου 16 της με αρ /5387/90 Κ.Υ.Α. (ΦΕΚ 678Β), με δυνατότητα προσαρμογής, κατά περίπτωση, ώστε να τεκμηριώνεται κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο η σημασία του προστατευόμενου αντικειμένου και η σκοπιμότητα των προτεινόμενων μέτρων προστασίας. Σκοπός της ΕΠΜ είναι να τεκμηριωθεί η σημασία του φυσικού αντικειμένου και να διαμορφωθούν και εξειδικευθούν διαχειριστικές κατευθυντήριες γραμμές/μέτρα για την προστασία ή/και την αειφόρο ανάπτυξη της περιοχής, που θα κατοχυρώνονται νομικά. Η ΕΠΜ καλείται να καταγράψει τις περιβαλλοντικές μεταβλητές, να τις αξιολογήσει από ποιοτική κυρίως άποψη και αφού τις συσχετίσει με τις ανθρώπινες δραστηριότητες της περιοχής, να προχωρήσει σε συγκεκριμένες προτάσεις οριοθέτησης ζωνών προστασίας (όρια, επιτρεπόμενες χρήσεις) για τη διασφάλιση του προστατευτέου αντικειμένου. Μετά την τεκμηρίωση της σπουδαιότητας, στόχος είναι η εξεύρεση τρόπων διαρκούς προστασίας, με σχεδιασμό μέτρων (νομικών ρυθμίσεων και διαχειριστικών προτάσεων) εφικτών, αποδεκτών από το κοινωνικό σύνολο της περιοχής και με σαφή αναπτυξιακό προσανατολισμό. H ΕΠΜ θα υλοποιηθεί σε δύο φάσεις (Α και Β φάση) σύμφωνα με τις εγκεκριμένες προδιαγραφές που συντάχθηκαν σύμφωνα με το άρθρο 11 και τον πίνακα 4 του άρθρου 16 της υπ' αριθμ /5387/1990 Κ.Υ.Α. (ΦΕΚ 678/Β ). Β. Περιγραφή του έργου Το έργο περιλαμβάνει την εκπόνηση Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΕΠΜ) για την περιοχή της Λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου και τη θαλάσσια περιοχή από Κανόνι Μεσογγή, καθώς και την εκπόνηση Μελέτης Γενικής Διάταξης (Master Plan) των 7

9 έργων, για την υλοποίηση ήπιων παρεμβάσεων και κατασκευή Κέντρου Πληροφόρησης στην περιοχή Χρυσηίδας Δήμου Αχιλλείων στη δυτική ακτή της λιμνοθάλασσας. Η εκπόνηση «ΕΙΔΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΜASTER PLAN ΠΕΡΙΟΧΗΣ NATURA 2000 GR ΚΕΡΚΥΡΑ -ΚΑΝΟΝΙ -ΜΕΣΟΓΓΗ» αποτελεί υποέργο του έργου: «Παρεμβάσεις Ολοκληρωμένης Προστασίας, Διοίκησης και Διαχείρισης της Περιοχής Natura 2000 GR Κέρκυρα - Κανόνι - Μεσογγή». Το έργο «Παρεμβάσεις Ολοκληρωμένης Προστασίας, Διοίκησης και Διαχείρισης της Περιοχής Natura 2000 GR Κέρκυρα - Κανόνι - Μεσογγή», με Απόφαση (αρ.πρωτ. 4512/ ) του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, εντάχθηκε στο Μέτρο 4.3 του ΠΕΠ Ιονίων Νήσων, το οποίο στοχεύει στην προστασία και αξιοποίηση του περιβάλλοντος της υπαίθρου, μέσω δράσεων για τα οικοσυστήματα και τη μετεγκατάσταση οχλουσών δραστηριοτήτων, με σκοπό τη γενικότερη αναβάθμιση της υπαίθρου, την προώθηση της αγροτικής ανάπτυξης, την προσέλκυση επισκεπτών και τη συγκράτηση του πληθυσμού. Η Δράση αφορά «ήπιες παρεμβάσεις ολοκληρωμένης προστασίας, διοίκησης και διαχείρισης περιοχών μεγάλης οικολογικής σημασίας», όπως είναι οι περιοχές Natura Στο πλαίσιο της δράσης αυτής προβλέπονται δυνητικά οι παρακάτω πράξεις : Οριοθέτηση, καθορισμός όρων χρήσης και προστασίας με κήρυξη της περιοχής σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στους Ν. 1650/86, 2742/99 και 3044/2002 (ως προβλεπόμενες πράξεις αναφέρονται η εκπόνηση ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών και η σύνταξη του Σχεδίου των σχετικών ΚΥΑ). Σχεδιασμός και οργάνωση της λειτουργίας των Προστατευομένων Περιοχών (ως προβλεπόμενες πράξεις αναφέρονται ενδεικτικά: Εκπόνηση μελετών οργάνωσης των προστατευόμενων περιοχών και των διαχειριστικών δομών, όπως Σχέδιο Σύμβασης Διαχείρισης, Κανονισμό λειτουργίας των Προστατευομένων περιοχών & Διαχειριστικά Σχέδια, χρηματοδότηση των Συμβάσεων Διαχείρισης, υλοποίηση Προγραμμάτων παρακολούθησης, φύλαξης και ενημέρωσης) Εκπόνηση Σχεδίου δράσης και υλοποίηση έργων προστασίας, ανάδειξης, διαχείρισης και προσέλκυσης επισκεπτών (ως προβλεπόμενες πράξεις αναφέρονται ενδεικτικά: Σχέδιο δράσης (Master Plan) για τη προστασία, διαχείριση και ανάδειξη των Προστατευομένων Περιοχών, σήμανση, έργα προστασίας, διαχείρισης και ανάδειξης, κατασκευή Κέντρων Πληροφόρησης σε επιλεγμένες περιοχές ή βελτίωση/ συμπλήρωση υφισταμένων κτιρίων και 8

10 εξοπλισμός, υλοποίηση έργων ερμηνείας Περιβάλλοντος, δημιουργία και βελτίωση μονοπατιών και θέσεων θέας/ παρατηρήσεων). Το Έργο «Παρεμβάσεις Ολοκληρωμένης Προστασίας, Διοίκησης και Διαχείρισης της Περιοχής Natura 2000 GR Κέρκυρα Κανόνι Μεσογγή» αφορά στην εφαρμογή ενός προγράμματος προστασίας, διαχείρισης και ανάδειξης μιας περιοχής Natura 2000, και συγκεκριμένα της λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου στην κεντρική Κέρκυρα, μέσω ήπιων παρεμβάσεων και ορθολογικής διαχείρισης της περιοχής. Το έργο αφορά σε παρεμβάσεις ολοκληρωμένης προστασίας, διοίκησης και διαχείρισης της περιοχής NATURA 2000 GR ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΝΟΝΙ ΜΕΣΟΓΓΗ. Οι παρεμβάσεις συνίστανται σε: Οριοθέτηση, καθορισμός όρων χρήσης και προστασίας με κήρυξη της περιοχής σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στους Ν. 1650/86, 2742/99 και 3044/2002, σχεδιασμός και οργάνωση της λειτουργίας της περιοχής, σχεδιασμός δράσης για τη προστασία, διαχείριση και ανάδειξη της περιοχής μέσω της εκπόνησης της προβλεπόμενης από το νόμο Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης η οποία εμπεριέχει τη σύνταξη του Σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος & Διαχειριστικές προτάσεις καθώς και εκπόνηση Σχεδίου Γενικής Διάταξης (Master Plan). Υλοποίηση ήπιων παρεμβάσεων: αγορά γηπέδου και κατασκευή εντός αυτού ενός Κέντρου Πληροφόρησης στην περιοχή Χρυσηίδας Δήμου Αχιλλείων στη δυτική ακτή της Λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου, δημιουργία περιπατητικής διαδρομής κατά μήκος της δυτικής ακτής της λιμνοθάλασσας με τοποθέτηση μικρών γεφυριών στα κανάλια, κατασκευή δύο Σημείων Πληροφόρησης σε κοινόχρηστους χώρους στις Μπενίτσες Δήμου Αχιλλείων και στο Κανόνι Δήμου Κερκυραίων, καθαρισμό της θαλάσσιας περιοχής από εγκαταστάσεις πρόσδεσης μικρών σκαφών και διάθεσης λυμάτων και αποβλήτων. Στα πλαίσια υλοποίησης του εν λόγω έργου προβλέπονται τα εξής υποέργα: ΑΓΟΡΑ ΓΗΠΕΔΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΕΝΤΡΟΥ, ΣΗΜΕΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΠΑΤΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ 1.1 Γενικά στοιχεία ανάθεσης της μελέτης Η μελέτη «Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη και Μaster Plan Περιοχής Natura 2000 GR Κέρκυρα Κανόνι Μεσογγή» ανατέθηκε στα γραφεία μελετών Α. 9

11 ΓΚΑΤΖΕΛΙΑ - ΧΩΡΟΔΟΜΗ Ο.Ε. με δημόσιο διαγωνισμό με ανοικτή διαδικασία σύμφωνα με το Ν. 3316/2005 και τα εκτελεστικά του διατάγματα και αποφάσεις. Μετά από την ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης εκδόθηκε η 62/2008 Απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής Αχιλλείων και υπογράφηκε σχετική σύμβαση. 1.2 Αναγνώριση - Οριοθέτηση της περιοχής μελέτης και της ευρύτερης / περιοχής Ως ευρύτερη περιοχή μελέτης ορίζεται η περιοχή από την οποία τα όμβρια ύδατα απορρέουν με φυσική ροή προς την περιοχή μελέτης, ήτοι προς τη Λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου και προς την ακτογραμμή από το Κανόνι μέχρι τα Επισκοπιανά. Η ευρύτερη περιοχή μελέτης περιλαμβάνει δύο γεωγραφικές ενότητες, τη λεκάνη απορροής προς τη λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου και την περιοχή που απορρέει προς την ως άνω ακτογραμμή. Η περιοχή περιλαμβάνει τον καθρέπτη της Λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου (τύπος οικότοπου προτεραιότητας της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, 1150* -Λιμνοθάλασσες) και τη θαλάσσια περιοχή ως την ισοβαθή των 30 m κατά μήκος όλης της ανατολικής ακτής του Δήμου Αχιλλείων που εκτείνεται ανατολικότερα στην περιοχή Κανονιού Δήμου Κερκυραίων και νότια ως τα Επισκοπιανά στην ευρύτερη περιοχή Μεσογγής του Δήμου Μελιτειέων. Η συνολική έκταση του υγροβιότοπου της Λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου είναι περίπου στρ. εκ των οποίων στρ. είναι ελώδεις εκτάσεις οι οποίες διασχίζονται από ένα σημαντικό δίκτυο καναλιών και στρ. είναι η υδάτινη επιφάνεια. Τα κυριότερα φυτικά είδη της περιοχής είναι: καλάμια Phragmites sp. και αλμυρίχα Salicornia. Αξιοσημείωτο είναι η παρουσία διαφορετικών ενδημικών ειδών ορχιδέας και ενός υβριδίου. Η λιμνοθάλασσα διαθέτει μια πλούσια ορνιθοπανίδα. Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί πολλά διαφορετικά είδη πτηνών. Η λιμνοθάλασσα αναφέρεται ότι περιέχει ακόμα ένα αναπαραγωγικό πληθυσμό βιδρών Lutra lutra, ο οποίος κινδυνεύει άμεσα με εξαφάνιση. Η θαλάσσια περιοχή υπολογίζεται σε έκταση στρ. περίπου και χαρακτηρίζεται από μεγάλη ποικιλότητα χλωρίδας. Περιλαμβάνει κολπίσκους με οικότοπους μαλακού υποστρώματος και βραχώδεις ακτές μεσαίου υδροδυναμισμού με πληθυσμούς Cystoseria spp. (τύπος οικοτόπου Ύφαλοι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ). Υπάρχουν εκτεταμένα πυκνά υποθαλάσσια λιβάδια Posidonia oceanica 10

12 (τύπος οικοτόπου 1120* -λιβάδια Ποσειδωνίας της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ), που αρχίζουν από τα 2-3 m και εκτείνονται μέχρι τα m βάθος. Τα Phanerophyceae κυριαρχούν, καθώς και οι φυτοκοινωνίες Cystoseiretum crinitae. Μεταξύ των ανώτερων βράχων αναπτύσσεται, σε αμμώδες υπόστρωμα, το θαλάσσιο φανερόγαμο Cymodocea nodosa. 1.3 Πλαίσιο για την εκπόνηση της μελέτης Στόχοι προστασίας του προστατευτέου αντικειμένου Η παρούσα μελέτη αφορά στη θεσμοθέτηση της προστασίας και στο σχεδιασμό των μέτρων διαχείρισης για την λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου, την ευρύτερη περιοχή του υγροτόπου και τη θαλάσσια περιοχή από την ακτογραμμή μέχρι βάθος περίπου 40 m από το Κανόνι του Δήμου Κερκυραίων μέχρι τα Επισκοπιανά του Δήμου Μελιτειέων. Σκοπός της μελέτης είναι ο προσδιορισμός και περιγραφή των απαραίτητων ενεργειών και μέτρων (θεσμικών, πολιτικών και διαχειριστικών) που απαιτούνται για τη διασφάλιση, με τρόπο συμβατό προς την τοπική κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη, της διατήρησης ή και αποκατάστασης της οικολογικής ακεραιότητας των οικοσυστημάτων της περιοχής και της εξαρτώμενης από αυτά βιοποικιλότητας σε όλα τα επίπεδα (τοπίο, ενδιαιτήματα, είδη και πληθυσμοί). Θεσμικό πλαίσιο προστασίας Στο κεφάλαιο αυτό γίνεται καταγραφή της νομοθεσίας που έχει θεσπίσει η Ελληνική Πολιτεία για την προστασία σημαντικών φυσικών περιοχών, των ειδών και των ενδιαιτημάτων τους, των κειμένων του διεθνούς δικαίου για την προστασία της άγριας ζωής που έχει κυρώσει η χώρα μας και το ευρύτερο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής για την προστασία της φύσης και την αειφορική χρήση των φυσικών πόρων, όπως υλοποιείται μέσα από σχετικές κοινοτικές οδηγίες και αποφάσεις για την εφαρμογή τους. Με βάση το πλαίσιο αυτό θα διαμορφωθούν οι προτάσεις οριοθέτησης, προστασίας και διαχείρισης της περιοχής μελέτης. Ελληνική Νομοθεσία Ν.998/1979 Για την προστασία των δασών και των δασικών εν γένει εκτάσεων της χώρας (ΦΕΚ 289/Α) Σκοπός του νόμου είναι ο καθορισμός των συγκεκριμένων μέτρων προστασίας για τη διατήρηση, την ανάπτυξη και τη βελτίωση των δασών και των δασικών εκτάσεων γενικά. 11

13 Τα μέτρα διαχείρισης αφορούν, τη χαρτογράφηση των δασών, τη σύνταξη δασικού κτηματολογίου, τους δασικούς δρόμους και τα δασοτεχνικά έργα, την ανανέωση και βελτίωση των δασών, την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, τις δασώσεις και αναδασώσεις, κλπ. Άρθρο 57 Τροποποίηση και συμπλήρωση διατάξεων του ν.δ. 86/1969 Δασικός Κώδιξ (στο πλαίσιο του N. 2637/ 98) Τα υφιστάμενα καταφύγια θηραμάτων σύμφωνα με τον εν λόγω νόμο μετονομάζονται σε καταφύγια άγριας ζωής. Με απόφαση του οικείου Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ιδρύονται καταφύγια άγριας ζωής σε δασικές, δασοσκεπείς, χορτολιβαδικές, ελώδεις, υγροτοπικές, αγροτικές, παρόχθιες, παραλίμνιες και παράκτιες εκτάσεις, καθώς και σε ερημονησίδες, με την προϋπόθεση ότι οι εκτάσεις αυτές, είτε είναι απαραίτητες για την διατροφή, διαχείμαση, αναπαραγωγή ή διάσωση των ειδών της άγριας πανίδας ή αυτοφυούς χλωρίδας, είτε είναι απαραίτητες για την επιβίωση ενός ή περισσότερων ειδών της άγριας πανίδας ή αυτοφυούς χλωρίδας που είναι μοναδικά, σπάνια ή απειλούνται με εξαφάνιση, είτε αποτελούν αντιπροσωπευτικό δείγμα τύπου βιοτόπου. Στη συνέχεια αναφέρονται συνοπτικά ορισμένες από τις δραστηριότητες που επιτρέπονται καθώς και οι απαγορεύσεις στα καταφύγια άγριας ζωής: Απαγορεύεται το κυνήγι κάθε ζώου και η καταστροφή κάθε είδους ζώνης με φυσική βλάστηση, των φυτοφρακτών, ή αμμοληψία, η αποστράγγιση και αποξήρανση ελωδών εκτάσεων, η ρύπανση των υδατικών πόρων και η ένταξη έκτασης καταφυγίου άγριας ζωής σε πολεοδομικό ή ρυμοτομικό σχεδιασμό. Επιτρέπεται η εκτέλεση έργων ή εργασιών και ιδίως αλιευτικά έργα, έργα αναδασμού, τουριστικές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις, κατασκηνώσεις, λατομεία, μεταλλεία και δρόμοι αφού προηγουμένως έχει υποβληθεί μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων τύπου Α και έχει χορηγηθεί έγκριση περιβαλλοντικών όρων. Επιτρέπεται η σύλληψη ζώων και η συλλογή φυτών για επιστημονικούς σκοπούς. Η μεταφορά άγριας πανίδας για τον εμπλουτισμό άλλων περιοχών επιτρέπεται να εκτελείται μόνο, από τη Δασική Υπηρεσία. Καθορίζονται από τη Δασική Υπηρεσία, ειδικά έργα βελτίωσης του βιοτόπου των καταφυγίων άγριας ζωής και έργα ικανοποίησης των οικολογικών αναγκών τους. Επιτρέπεται η τοποθέτηση μπάρας ελέγχου της πρόσβασης σε δασικούς δρόμους που οδηγούν εντός του καταφυγίου, κατά την κρίση του αρμόδιου δασαρχείου. Οι παραβάτες τιμωρούνται με πρόστιμο. 12

14 Π.Δ. 67/1981: Για την προστασία της αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και ελέγχου της έρευνας αυτών. (ΦΕΚ 23,43/Α) Με το διάταγμα αυτό κηρύσσονται προστατευόμενα 775 είδη αυτοφυούς χλωρίδας και 225 είδη άγριας πανίδας (εκτός από πουλιά), τα οποία αναγράφονται με την επιστημονική τους ονομασία σε συνοδευτικά παραρτήματα. Απαγορεύεται σε όλη τη χώρα και για όλο το έτος : η συλλογή, η μεταφύτευση, η εκρίζωση, η κοπή, η μεταφορά, η πώληση και η αγορά, η εξαγωγή και η καταστροφή γενικά, των 775 ειδών αυτοφυούς χλωρίδας. Ο φόνος, η απόπειρα φόνου, η κακοποίηση, ο τραυματισμός, η πρόκληση βλάβης, η κατοχή, η σύλληψη, η ταρίχευση, η αγορά, η πώληση, η μεταφορά και η εξαγωγή των 225 ειδών της άγριας πανίδας (εκτός από τα πουλιά). Η έρευνα σχετικά με τα είδη επιτρέπεται αλλά με όρους. Απαγορεύεται για την καταπολέμηση των εκάστοτε καθορισμένων επιβλαβών ειδών, η χρησιμοποίηση τοξικών ουσιών, και γενικότερα δηλητηριωδών ουσιών, εφ όσον αυτές θέτουν σε κίνδυνο τα προστατευόμενα είδη. Αρμόδιος φορέας για την επιβολή των παραπάνω μέτρων ορίζεται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων. Ν. 1335/1983: Κύρωση διεθνούς σύμβασης (Βέρνη, ) για την διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης. (Σύμβαση Βέρνης, ΦΕΚ32/Α) Με την σύμβαση της Βέρνης προστατεύονται είδη της άγριας πανίδας και της αυτοφυούς χλωρίδας που παρατίθενται στα συνοδευτικά παραρτήματα Ι, ΙΙ και ΙΙΙ. Επίσης προστατεύονται οι περιοχές στις οποίες ζουν τα είδη αυτά, καθώς και οι φυσικοί βιότοποι που απειλούνται με εξαφάνιση. Μέτρα προστασίας Λαμβάνονται τα κατάλληλα και αναγκαία νομοθετικά και κανονιστικά μέτρα για την προστασία των ενδιαιτημάτων των ειδών της αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας, ιδιαιτέρως αυτών που απαριθμούνται στα παραρτήματα Ι & ΙΙ και για τη διαφύλαξη των φυσικών ενδιαιτημάτων που απειλούνται με εξαφάνιση. Λαμβάνεται υπ όψιν, κατά την χάραξη της χωροταξικής και αναπτυξιακής πολιτικής η ανάγκη της διατήρησης των προστατευόμενων φυσικών περιοχών. 13

15 Αναλαμβάνεται η υποχρέωση να αποδοθεί περισσότερη προστασία στις περιοχές που έχουν σημασία για τα μεταναστευτικά είδη, τα οποία παρατίθενται στα παραρτήματα ΙΙ & ΙΙΙ. Απαγορεύεται η ηθελημένη συγκομιδή καρπών, η περισυλλογή, η κοπή ή η εκρίζωση και εφ όσον είναι ανάγκη, η κατοχή ή η εμπορία των ειδών της αυτοφυούς χλωρίδας που παρατίθενται στο παράρτημα Ι. Απαγορεύεται για τα είδη άγριας πανίδας που παρατίθενται στο παράρτημα ΙΙ, η σύλληψη, η κατοχή και η θανάτωσή τους, η βλάβη ή η καταστροφή των τόπων αναπαραγωγής ή ανάπαυσής τους, η ενόχληση κατά τη περίοδο αναπαραγωγής, εξάρτησης και χειμερίας νάρκης, η καταστροφή, συλλογή ή κατοχή των αβγών τους και η κατοχή ή το εμπόριο των ειδών αυτών ζωντανών η νεκρών. Για τα είδη της άγριας πανίδας που παρατίθενται στο παράρτημα ΙΙΙ καθιερώνονται περίοδοι απαγόρευσης κυνηγιού, απαγορεύεται προσωρινά ή τοπικά η εκμετάλλευση, αν χρειάζεται, ούτως να αυξηθούν σε ικανοποιητικό επίπεδο. Απαγορεύεται η χρήση των μέσων που παρατίθενται στο παράρτημα ΙV, όπως: δόκανα, μαγνητόφωνα, εκρηκτικές ύλες, δηλητήρια, πηγές τεχνητού φωτός, παγίδες, καθρέπτες, ημιαυτόματα ή αυτόματα όπλα με γεμιστήρα που μπορεί να περιέχει πάνω από δύο φυσίγγια, κ.α. Ν. 2204/1994: Κύρωση σύμβασης για την βιολογική ποικιλότητα, που υπεγράφη στο Ρίο Ντε Τζανέιρο στις 5 Ιουνίου 1992 (ΦΕΚ 59/Α) και Απόφαση 93/626/ΕOK του Συμβουλίου. Αριθ. L309, Σκοπός της σύμβασης είναι, σύμφωνα με το άρθρο 1, η διατήρηση της Βιολογικής ποικιλότητας, η αειφορική χρήση των στοιχείων της και ο δίκαιος και ισότιμος καταμερισμός των πλεονεκτημάτων που θα προκύψουν από τη χρήση των γενετικών πόρων. Οι υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν τα συμβαλλόμενα κράτη ταξινομούνται σε δύο ενότητες. Η πρώτη ενότητα (άρθρα 6-14) περιλαμβάνει τις υποχρεώσεις εκείνες που αφορούν στη διατήρηση, την προστασία και την αειφορική χρήση της βιολογικής ποικιλότητας. Η δεύτερη ενότητα (άρθρα 15-20) αφορά στους όρους και τις προϋποθέσεις χρήσης της βιολογικής ποικιλότητας για τους βιοτεχνολογικούς σκοπούς. Ν.3010/2002: Εναρμόνιση του Ν. 1650/1986 με τις Οδηγίες 97/11 ΕΕ και 96/61 ΕΕ, διαδικασία οριοθέτησης και ρυθμίσεις θεμάτων για τα υδατορεύματα και άλλες διατάξεις (Σε αντικατάσταση της ΚΥΑ 69269/5387/1990) 14

16 Σκοπός του νόμου είναι η αποτελεσματική αποτροπή της ρύπανσης και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος με την αξιολόγηση των άμεσων και έμμεσων επιπτώσεων των έργων και των δραστηριοτήτων στο περιβάλλον και τη θέσπιση σχετικών κανόνων. Τα δημόσια και ιδιωτικά έργα και δραστηριότητες κατατάσσονται σε κατηγορίες με κριτήρια α) είδος και μέγεθος β) είδος και ποσότητες ρύπων που εκπέμπονται γ) δυνατότητα πρόληψης παραγωγής ρύπων δ) κίνδυνος σοβαρού ατυχήματος. Για την πραγματοποίηση νέων δημοσίων ή ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων καθώς και για την επέκταση, τον εκσυγχρονισμό η την μετεγκατάσταση υφιστάμενων έργων και δραστηριοτήτων απαιτείται έγκριση όρων προστασίας του περιβάλλοντος. ΚΥΑ αρ. Η.Π /2332/2002: Κατάταξη δημοσίων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν. 1650/1986 όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 του Ν. 3010/2002. Γίνεται κατάταξη των έργων και δραστηριοτήτων σε δέκα ομάδες ως προς την εκτίμηση και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων. Με τον τρόπο αυτό διευκολύνεται ο καθορισμός προδιαγραφών για τις μελέτες και προμελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων και ο έλεγχος και αξιολόγηση των μελετών από τις αρμόδιες κατά περίπτωση αρχές. ΚΥΑ αρ /3281/2002: Έγκριση περιβαλλοντικών όρων από τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας των έργων και δραστηριοτήτων που κατατάσσονται στην υποκατηγορία 2 της Α κατηγορίας σύμφωνα με την ΚΥΑ αρ. Η.Π /2332/2002. Η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων εκδίδεται από το Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας. Εξαιρούνται έργα και δραστηριότητες που εκτελούνται σε προτεινόμενες περιοχές για ένταξη στο δίκτυο NATURA 2000 ή που εκτελούνται από Κεντρικές Υπηρεσίες Υπουργείων. Ν. 1650/1986: Για την προστασία του περιβάλλοντος άρθρο 20, 22 (ΦΕΚ 160/Α) Τα είδη της αυτοφυούς χλωρίδας και της άγριας πανίδας προστατεύονται και διατηρούνται (μαζί με την βιοκοινότητα και τον βιότοπο ή το ενδιαίτημά τους) ως βιογενετικά αποθέματα και ως συστατικά στοιχεία των οικοσυστημάτων. Ιδιαιτέρως προστατεύονται και διατηρούνται είδη που είναι σπάνια ή απειλούνται με εξαφάνιση. Ακόμη, προστατεύονται τα είδη των οποίων ο πληθυσμός χωρίς να διατρέχει άμεσο κίνδυνο εξαφάνισης, εμφανίζει τάση μείωσης λόγω υποβάθμισης ή αλλοίωσης των βιοτόπων όπου διαμένουν τα είδη αυτά ή λόγω υπερεκμετάλλευσης του είδους. 15

17 Τέλος, προστατεύονται τα είδη που έχουν ιδιαίτερη οικολογική, επιστημονική, γενετική, παραδοσιακή ή οικονομική αξία. Τα μέτρα προστασίας προβλέπουν ότι η άσκηση της γεωργίας, της δασοπονίας, της θήρας και της αλιείας καθώς επίσης η φυτοπροστασία και η υγειονομική προστασία των ζώων εναρμονίζονται με τις ανάγκες προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδας και της άγριας πανίδας. Με Κοινή Απόφαση των Υπουργών Γεωργίας, ΠΕΧΩΔΕ και άλλου κατά περίπτωση αρμοδίου υπουργού, καθορίζονται οι αναγκαίοι προς τούτο όροι και προϋποθέσεις. Για τις υλικές ζημιές που προκαλούνται σε γεωργικές, κτηνοτροφικές ή άλλες αγροτικές εκμεταλλεύσεις ή εγκαταστάσεις ή αλιευτικά εργαλεία από είδη άγριας πανίδας που έχουν χαρακτηριστεί ως σπάνια ή απειλούμενα με εξαφάνιση, μπορούν να χορηγούνται, με απόφαση του Υπουργού Γεωργίας, αποζημιώσεις, επιδοτήσεις ή άλλες κατά περίπτωση παροχές. Η εκτίμηση των ζημιών γίνεται από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Γεωργίας και η καταβολή των αποζημιώσεων από το Κεντρικό Ταμείο Γεωργίας, Κτηνοτροφίας και Δασών του ίδιου υπουργείου ή από άλλες πηγές χρηματοδότησης. Ν. 1650/1986: Για την προστασία του περιβάλλοντος άρθρο 18, 21 (ΦΕΚ 160/Α) Η φύση και το τοπίο προστατεύονται και διατηρούνται, ώστε να διασφαλίζονται οι φυσικές διεργασίες, η αποδοτικότητα των φυσικών πόρων, η ισορροπία και η εξέλιξη των οικοσυστημάτων, καθώς και η ποικιλομορφία, η ιδιαιτερότητα ή η μοναδικότητα τους. Ο χαρακτηρισμός περιοχών, στοιχείων η συνόλων της φύσης και του τοπίου ως προστατευόμενων, καθώς και ο καθορισμός των ορίων και των τυχόν ζωνών προστασίας τους γίνονται με Προεδρικό Διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση των Υπουργών Γεωργίας, ΠΕΧΩΔΕ, Βιομηχανίας Έρευνας και Τεχνολογίας και του, κατά περίπτωσιν αρμόδιου υπουργού, μετά από γνώμη του αρμόδιου νομαρχιακού συμβούλου. Σε κάθε περίπτωση η σύνταξη Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης είναι απαραίτητη για να τεκμηριωθεί η σημασία του προστατευτέου αντικειμένου και η σκοπιμότητα των προτεινόμενων μέτρων προστασίας. Τα σχέδια των Προεδρικών Διαταγμάτων ανακοινώνονται πριν την οριστική διατύπωση τους στους ενδιαφερόμενους. Το Προεδρικό διάταγμα χαρακτηρισμού καθορίζει αναγκαίους για την προστασία του συγκεκριμένου αντικειμένου γενικούς όρους, τις απαγορεύσεις και τους 16

18 περιορισμούς, ρυθμίζει τα σχετικά με την αρμοδιότητα και τη διαδικασία έκδοσης και το περιεχόμενο των κανονισμών ή ειδικών σχεδίων ανάπτυξης και διαχείρισης και, τέλος, καθορίζει τις, κατά περίπτωσιν, αρμόδιες για τη εφαρμογή τους υπηρεσίες. Αν οι επιβαλλόμενοι από τις πράξεις χαρακτηρισμού όροι, περιορισμοί και απαγορεύσεις είναι εξαιρετικά επαχθείς, με αποτέλεσμα να παρακωλύεται υπέρμετρα η άσκηση των εξουσιών που απορρέουν από το δικαίωμα της ιδιοκτησίας, το δημόσιο, ύστερα από αίτηση των θιγομένων, μπορεί, κατά το μέρος του δυνατού, να αποδεχθεί είτε την ανταλλαγή των ιδιωτικών εκτάσεων με εκτάσεις του Δημοσίου είτε την καταβολή εφ άπαξ ή περιοδικής αποζημίωσης, είτε τη μεταφορά συντελεστή δόμησης σε άλλη ιδιοκτησία. Είναι δυνατή επίσης η αναγκαστική απαλλοτρίωση ιδιωτικών εκτάσεων υπέρ του Δημοσίου, εφ όσον είναι απολύτως αναγκαία για την επίτευξη των σκοπών της. Ν. 2742/99: Χωροταξικός σχεδιασμός και αειφόρος ανάπτυξη και άλλες διατάξεις. (ΦΕΚ 207/Α) Σκοπός του νόμου μεταξύ άλλων είναι η διευκρίνιση του καθεστώτος διοίκησης, λειτουργίας και διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών της χώρας. Περιγράφονται οι προϋποθέσεις σύστασης και οι δυνατές μορφές των Φορέων Διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών (Άρθρο 15), και διευκρινίζεται ότι μπορούν να δημιουργούνται φορείς διαχείρισης για περισσότερες από μία προστατευόμενες περιοχές. Υπάρχει ειδική πρόβλεψη (παράγραφος 3), σε περιπτώσεις απουσίας ή καθυστέρησης λειτουργίας φορέα διαχείρισης του προστατευτέου αντικειμένου, για τη δυνατότητα ανάθεσης της ευθύνης σύνταξης, παρακολούθησης της εφαρμογής και αξιολόγησης των κανονισμών διοίκησης και λειτουργίας και των σχεδίων διαχείρισης, σε υφιστάμενες δημόσιες υπηρεσίες, ή σε ειδικές υπηρεσίες που συνιστώνται για το σκοπό αυτό κατά τις κείμενες διατάξεις, σε ΟΤΑ και των δύο βαθμίδων, σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και δημόσια ερευνητικά κέντρα ή άλλα νομικά πρόσωπα δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα του ευρύτερου δημόσιου τομέα, καθώς και σε μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα, που έχουν διακριθεί για το έργο τους στον τομέα προστασίας της φύσης ή γενικότερα της προστασίας του περιβάλλοντος και τα οποία διαθέτουν την κατάλληλη τεχνική και επιστημονική υποδομή, καθώς και αποδεδειγμένη εμπειρία στην υλοποίηση ανάλογων έργων. Η ανάθεση στις περιπτώσεις φορέων του δημόσιου ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα γίνεται με το προεδρικό διάταγμα που προβλέπεται στις παρ. 1 και 2 του ν. 1650/86, ενώ σε όλες τις άλλες περιπτώσεις με σύμβαση που συνάπτεται μεταξύ του 17

19 Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ και του νομικού προσώπου που αναλαμβάνει τις παραπάνω αρμοδιότητες και η οποία καλείται σύμβαση διαχείρισης. Στην αρμοδιότητα των φορέων διαχείρισης υπάγονται μεταξύ άλλων η κατάρτιση των σχεδίων διαχείρισης, η παρακολούθηση και αξιολόγηση της εφαρμογής των κανονιστικών όρων, η συλλογή, ταξινόμηση και επεξεργασία περιβαλλοντικών στοιχείων, η παροχή γνωμοδοτήσεων πριν από την προέγκριση χωροθέτησης και την έγκριση περιβαλλοντικών όρων των έργων και δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στις περιοχές ευθύνης τους, η επικουρία των αρμόδιων διοικητικών και δικαστικών αρχών στον έλεγχο της εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και των περιβαλλοντικών και πολεοδομικών όρων που ισχύουν ή επιβάλλονται αντιστοίχως για έργα ή δραστηριότητες που πραγματοποιούνται στις περιοχές ευθύνης τους, η κατάρτιση μελετών και ερευνών, καθώς και η εκτέλεση τεχνικών ή άλλων έργων που περιλαμβάνονται στο οικείο σχέδιο διαχείρισης και στα αντίστοιχα προγράμματα δράσης και είναι απαραίτητα για την προστασία, διατήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη των προστατευόμενων αντικειμένων που εμπίπτουν στην περιοχή ευθύνης τους, η ανάληψη εκπόνησης ή εκτέλεσης εθνικών ή ευρωπαϊκών προγραμμάτων ή δράσεων, η ενημέρωση, εκπαίδευση και κατάρτιση του πληθυσμού σε θέματα αναγόμενα στις αρμοδιότητες και σκοπούς των φορέων διαχείρισης καθώς και στην προστασία των περιοχών ευθύνης τους, η προώθηση, υποστήριξη, οργάνωση και εφαρμογή οικοτουριστικών προγραμμάτων, η χορήγηση σήματος ποιότητας και συνεργασίας σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται εντός των προστατευόμενων αντικειμένων, η διαχείριση δημόσιων εκτάσεων που παραχωρούνται ή μισθώνονται από το φορέα. Στο ίδιο Άρθρο περιγράφεται η στελέχωση, λειτουργία και χρηματοδότηση των φορέων διαχείρισης, ενώ στο Άρθρο 16 περιγράφονται οι σκοποί και οι διαδικασίες έγκρισης των πενταετών Σχεδίων Διαχείρισης των προστατευτέων αντικειμένων. Με τα Σχέδια Διαχείρισης προσδιορίζονται οι κατευθύνσεις και οι προτεραιότητες για την εφαρμογή των έργων, δράσεων και μέτρων που απαιτούνται για την αποτελεσματική προστασία και διαχείριση των προστατευτέων αντικειμένων. Τα Σχέδια Διαχείρισης συνοδεύονται από προγράμματα δράσης στα οποία εξειδικεύονται τα αναγκαία μέτρα, δράσεις έργα και προγράμματα, οι φάσεις, το κόστος, οι πηγές και οι φορείς χρηματοδότησής τους καθώς και το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης και οι φορείς εφαρμογής τους. Τα ίδια εφαρμόζονται και στις περιπτώσεις όπου αντικείμενα προστασίας είναι είδη που αναφέρονται στο άρθρο 20 του Ν.1650/86 (δηλαδή κυρίως τα είδη προτεραιότητας των Οδηγιών 79/409 και 92/43), καθώς και για τους 18

20 οικοτόπους που ορίζονται στην ΚΥΑ 33318/3028/ Ορίζεται επίσης στο ίδιο άρθρο (παρ. 2) ότι οι αναγκαίοι για την προστασία του συγκεκριμένου αντικειμένου γενικοί όροι, απαγορεύσεις και περιορισμοί στις χρήσεις γης, στη δόμηση και στην κατάτμηση ακινήτων καθώς και στην εγκατάσταση και άσκηση δραστηριοτήτων και στην εκτέλεση έργων, καθορίζονται με προεδρικό διάταγμα, στο οποίο μπορεί να προβλέπεται η υποχρέωση σύνταξης μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων και για έργα ή δραστηριότητες που δεν περιλαμβάνονται στην κατηγορία Α έργων και δραστηριοτήτων του άρθρου 3 του ν. 1650/86. Ν. 3028/2002 (ΦΕΚ 153 Α/2002) Για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς (σε αντικατάσταση του Ν. 5351/32 ΦΕΚ 93Α/32 Περί αρχαιοτήτων) Ο σκοπός της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα είναι η διατήρηση της ιστορικής μνήμης χάριν της παρούσας και των μελλοντικών γενεών και η αναβάθμιση του πολιτιστικού περιβάλλοντος. Σύμφωνα με το άρθρο 13, στους αρχαιολογικούς χώρους εκτός σχεδίων πόλεως ή εκτός ορίων νομίμως υφισταμένων οικισμών, η άσκηση της γεωργίας, κτηνοτροφίας, θήρας ή άλλων συναφών δραστηριοτήτων καθώς και η οικοδομική δραστηριότητα είναι δυνατή μετά από άδεια που χορηγείται με απόφαση του Υπ. Πολιτισμού μετά από σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου. Με απόφαση είναι επίσης δυνατό να καθορίζεται η ζωνοποίηση της περιοχής με στόχο την προστασία της. Μπορεί να καθορίζεται περιοχή στην οποία απαγορεύεται παντελώς η δόμηση (Ζώνη προστασίας Α), περιοχή σε μέρος ή το σύνολο της οποίας θα ισχύουν ειδικές ρυθμίσεις ως προς τους όρους δόμησης ή τις χρήσεις γης ή τις επιτρεπόμενες δραστηριότητες ή και όλους τους πιο πάνω περιορισμούς (Ζώνη προστασίας Β). Στη συνέχεια με κοινή απόφαση Υπ. Πολιτισμού και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού καθορίζονται οι ειδικοί όροι δόμησης, οι χρήσεις γης, οι προτεινόμενες δραστηριότητες, καθώς και η δυνατότητα και οι προϋποθέσεις συνέχισης της λειτουργίας υφιστάμενων νόμιμων δραστηριοτήτων. Η παραπάνω ζωνοποίηση γίνεται βάσει αρχαιολογικής έρευνας και καθορίζονται οι συνθήκες προστασίας των χώρων. Κηρυγμένοι χώροι πριν την ισχύ του παρόντος οριοθετούνται οριστικά εντός τριετίας. Κοινοτικές Οδηγίες Οδηγία 79/409/ΕΟΚ: Για τη διατήρηση των άγριων ειδών πτηνών (Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, Αριθ L 103/1975) 19

21 Η οδηγία αφορά σε όλα τα είδη των πουλιών που ζουν σε άγρια κατάσταση στην επικράτεια των κρατών μελών, καθώς και τα αβγά, τις φωλιές και τα ενδιαιτήματά τους. Στοχεύει στη λήψη μέτρων για τη διατήρηση, διαφύλαξη ή αποκατάσταση επαρκούς ποικιλίας και έκτασης ενδιαιτημάτων, για όλα τα είδη των πουλιών σε άγρια κατάσταση. Ειδικότερα, τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν δημιουργία προστατευόμενων ζωνών, συντήρηση και διευθέτηση (σύμφωνα με τις ανάγκες διατήρησης των φυσικών περιοχών) των ενδιαιτημάτων που βρίσκονται στο εσωτερικό και στο εξωτερικό των προστατευόμενων ζωνών, αποκατάσταση των υποβαθμισμένων βιοτόπων. Για τα είδη που αναφέρονται στο παράρτημα Ι λαμβάνονται ειδικά μέτρα προστασίας. Τα είδη του παραρτήματος Ι χαρακτηρίζονται ή τρωτά ή είδη που απειλούνται με εξαφάνιση ή σπάνια είδη που έχουν ανάγκη ιδιαίτερης προσοχής λόγω ιδιοτυπίας του ενδιαιτήματος τους. Τα ειδικά μέτρα προστασίας που υποχρεούνται να λαμβάνουν τα κράτη μέλη συνίστανται στο: Να κατατάσσουν σε Ειδικές Ζώνες Προστασίας (Special Protection Areas, SPAs) τις κατάλληλες περιοχές ώστε να διασφαλισθεί η διατήρηση των πουλιών αυτών, όπως επίσης και των μεταναστευτικών πουλιών που διαχειμάζουν σε αυτές τις περιοχές και ιδίως εκείνες που έχουν αναγνωριστεί ως περιοχές διεθνούς σημασίας, δηλαδή οι υγρότοποι που περιλαμβάνονται στο Κατάλογο Ραμσάρ. Να διαβιβάζουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση τις αναγκαίες πληροφορίες οι οποίες θα της επιτρέψουν να δημιουργήσει ένα δίκτυο προστατευόμενων ζωνών. Να υιοθετούν τα κατάλληλα μέτρα ώστε να αποφευχθεί στις ζώνες αυτές η ρύπανση ή η υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων, καθώς και οι επιζήμιες για τα πουλιά διαταράξεις. Υπουργική Απόφαση / 1985 Με την απόφαση αυτή του Υπ. Γεωργίας, θεσπίζονται, σε συμμόρφωση προς την οδηγία 79/409/ΕΟΚ, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 81/854/ΕΟΚ, τα αναγκαία μέτρα για τη διατήρηση όλων των ειδών της άγριας πτηνοπανίδας και ειδικότερα για την προστασία, τη διαχείριση και τη ρύθμιση των πληθυσμών της. Με αποφάσεις του Υπουργού Γεωργίας, που εκδίδονται μετά από πρόταση της αρμόδιας δασικής αρχής και δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται οι περιοχές για τις οποίες απαιτούνται ιδιαίτερα μέτρα διαχείρισης και εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων και ορίζονται τα μέτρα αυτά προκειμένου να προστατευθεί και να εξασφαλιστεί η διατήρηση των ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση, είναι ευαίσθητα στις αλλοιώσεις των βιοτόπων τους, είναι σπάνια λόγω 20

22 των μικρών πληθυσμών ή της περιορισμένης τοπικής εξάπλωσής τους ή απαιτούν ιδιαίτερη προστασία λόγω της ιδιομορφίας του βιοτόπου τους. Με αποφάσεις του Νομάρχη, που εκδίδονται ύστερα από πρόταση της οικείας δασικής αρχής, μπορεί, για ορισμένους βιότοπους εξαιρετικής σημασίας για την διατήρηση της πτηνοπανίδας, να επιβάλλονται περιορισμοί βόσκησης κατά την περίοδο της αναπαραγωγής ή να απαγορεύεται η εκχέρσωση ή αποκλάδωση μεμονωμένων δένδρων, συστάδων ή δενδροστοιχιών, προκειμένου να διατηρηθούν οι κατάλληλες συνθήκες φωλεοποίησης και αναπαραγωγής των ειδών του Παραρτήματος Ι της απόφασης. Οδηγία 92/43/ΕΟΚ : Για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας. (Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, Αριθ. L. 206/7/1992). ΚΥΑ 33318/3028/1998: Καθορισμός μέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων (ενδιαιτημάτων) καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας. Ο κυριότερος σκοπός της οδηγίας είναι η διατήρηση της βιοποικιλότητας, μέσω της διατήρησης των φυσικών οικοτόπων (ενδιαιτημάτων), καθώς και της αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας στο έδαφος των κρατών-μελών της Ένωσης, λαμβάνοντας συγχρόνως υπ όψιν τις οικονομικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και περιφερειακές απαιτήσεις. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, συνιστάται ένα ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο ειδικών ζωνών, επονομαζόμενο Φύση 2000 (Natura 2000). Το δίκτυο αυτό αποτελείται από τους τόπους στους οποίους βρίσκονται τύποι φυσικών οικοτόπων που αναφέρονται στο παράρτημα Ι και τους οικοτόπους των ειδών που αναφέρονται στο παράρτημα ΙΙ, καθώς επίσης και από τις Ζώνες Ειδικής Προστασίας που έχουν ήδη ταξινομηθεί από τα κράτη - μέλη σύμφωνα με τις διατάξεις της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ. Κάθε κράτος - μέλος, βασιζόμενο στα κριτήρια που ορίζονται στο παράρτημα ΙΙΙ, καθώς και στις σχετικές επιστημονικές πληροφορίες, έχει προτείνει έναν κατάλογο τόπων, με τον οποίο υποδεικνύεται ποιοι τύποι φυσικών οικοτόπων (από τους αναφερόμενους στο παράρτημα Ι) και ποια είδη (από τα αναφερόμενα στο παράρτημα ΙΙ) απαντώνται στους εν λόγω τόπους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη καταρτίσει με βάση τους καταλόγους των κρατών - μελών, σχέδιο καταλόγου τόπων κοινοτικής σημασίας. Όταν ένας τόπος έχει επιλεγεί ως κοινοτικής σημασίας, το κράτος - μέλος, στη επικράτεια του οποίου βρίσκεται ο εν λόγω τόπος, την ορίζει ως Ζώνη Ειδικής Διατήρησης το ταχύτερο δυνατό και το αργότερο μέχρι το

23 Για τις Ζώνες Ειδικής Διατήρησης, τα κράτη - μέλη της καθορίζουν τα αναγκαία μέτρα διατήρησης: σχέδια διαχείρισης, κανονιστικά, διοικητικά ή συμβατικά μέτρα που ανταποκρίνονται στις οικολογικές απαιτήσεις. Υφιστάμενο Νομοθετικό πλαίσιο στον τομέα της αλιείας Αποζημίωση των ψαράδων από ζημιές που υφίστανται τα εργαλεία τους από τα δελφίνια τις φώκιες και άλλα προστατευόμενα είδη Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.1650/86 (ΦΕΚ 160Α / ), κεφ. Δ, άρθρο 22 «Οικονομικές ρυθμίσεις» παράγραφος 3, για υλικές ζημιές που προκαλούνται σε αλιευτικά εργαλεία από είδη της άγριας πανίδας που έχουν χαρακτηριστεί σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 20 ως σπάνια ή απειλούμενα με εξαφάνιση, μπορούν να χορηγούνται με απόφαση του Υπουργού Γεωργίας αποζημιώσεις, επιδοτήσεις ή άλλες κατά περίπτωση παροχές. Η εκτίμηση των ζημιών γίνεται από την αρμόδια Υπηρεσία του Υπ. Γεωργίας και η καταβολή των αποζημιώσεων από το Κεντρικό Ταμείο Γεωργίας Κτηνοτροφίας και Δασών του ίδιου Υπουργείου ή από άλλες πηγές χρηματοδότησης. Σύμφωνα με την παράγραφο 4 του ίδιου άρθρου, με Π.Δ. που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Οικονομικών, Γεωργίας και ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε ορίζονται οι προϋποθέσεις, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, η διαδικασία και οι λοιποί όροι χορήγησης των αποζημιώσεων ή επιδοτήσεων που προβλέπονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 22. Ωστόσο δεν έχουν ακόμη ενεργοποιηθεί οι σχετικές διατάξεις, καθ όσον υπάρχουν δυσκολίες στην έκδοση κατ εξουσιοδότηση, του αναφερόμενου σε αυτές προεδρικού διατάγματος. Η πρωτοβουλία για την έκδοσή του ανήκει στο Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., το οποίο είναι αρμόδιο για την περαιτέρω μεθόδευση του θέματος, για την δημιουργία νομοθετικού πλαισίου. Ήδη μελετάται με την συνεργασία των Υπηρεσιών, Υπ. Γεωργίας και ΥΠΕΧΩΔΕ, η αναγκαιότητα τροποποίησης του ανωτέρω άρθρου. Μετά την επίλυση του θέματος και σε δεύτερο στάδιο, θα εξετασθούν σε συνεργασία και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι όροι και οι προϋποθέσεις Κοινοτικής συγχρηματοδότησης, ώστε να καθίσταται ευχερέστερη και λιγότερο επαχθής η τήρηση των υποχρεώσεων που προβλέπονται από το Ν. 1650/86. Άδειες Αλιείας για σκάφη παράκτιας αλιείας - Β.Δ. 666/66 (ΦΕΚ 160 Α / ) Περί αδειών αλιευτικών σκαφών και Π.Δ. 332/83 (ΦΕΚ 119 Α /83) Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων του Υπουργείου Γεωργίας και Προϊσταμένων διανομαρχιακών Υπηρεσιών Υπουργείου Γεωργίας στους Νομάρχες. 22

24 - Π.Δ. 261/91 (ΦΕΚ 98 Α /1-7-91) Προϋποθέσεις για τη χορήγηση αδειών αλιείας σε επαγγελματικά σκάφη - Π.Δ. 94/93 (ΦΕΚ 40 Α / ) Καθορισμός αρμοδιοτήτων που διατηρούνται από τον Υπουργό και τις περιφερειακές αρχές ή όργανα διανομαρχιακού επιπέδου του Υπουργείου Γεωργίας Διατάξεις ρύθμισης της αλιείας με δίχτυα - Β.Δ (ΦΕΚ 98Α /53) Περί περιορισμών της αλιείας με την βοήθεια φωτιστικών μέσων (πυροφάνι) και Π.Δ. 332/83 (ΦΕΚ 119 Α /83) Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων του Υπουργείου Γεωργίας και Προϊσταμένων διανομαρχιακών Υπηρεσιών Υπουργείου Γεωργίας στους Νομάρχες. - Β.Δ (ΦΕΚ 222 Α ) Περί απαγορεύσεως της αλιείας δια λεντισιάς (τσέτας). - Π.Δ. 373/85 (ΦΕΚ 131Α / ) Ερασιτεχνική -Αθλητική Αλιεία. - Ν.Δ. 420/70 (ΦΕΚ 27 Α / ) Αλιευτικός κώδικας. - Π.Δ. 88/87 (ΦΕΚ 49 Α / ) Μέθοδος αλιείας με κουλούρα- Γενικός Κανονισμός Λιμένος, άρθρο Π.Δ. 1094/77 (ΦΕΚ 356 Α ) Περί απαγορεύσεως από 1ης Ιουλίου 1978 της αλιείας δια μονόκλωνων δικτύων εκ μεσηνέζας. - Π.Δ. 491/78 (ΦΕΚ 105 Α /78) άρθρο 1 Περί αλιείας δια υποβρυχίου τυφεκίου. - Π.Δ. 40/93 (ΦΕΚ 14 Α / ) Απαγόρευση αλιείας με παρασυρόμενα δίχτυα (Drift nets) και Καν (ΕΚ) 1626/94 (L 171). - Καν (ΕΚ) 1626/94 (L 171) Θέσπιση ορισμένων τεχνικών μέτρων διατήρησης των αλιευτικών πόρων στη Μεσόγειο. Χορήγηση αδειών συλλογής ειδών άγριας πανίδας για ερευνητικούς σκοπούς Στα πλαίσια του Ν. 2647/98 (ΦΕΚ 237Α'/ ) «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στις Περιφέρειες και την Αυτοδιοίκηση και άλλες διατάξεις» άρθρο 1 παρ. 1Ε, και της υπ αριθ. 650/1999 Γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η αρμοδιότητα για τη χορήγηση άδειας για ερευνητικούς σκοπούς έχει μεταβιβαστεί στις Περιφέρειες, με αρμόδια Υπηρεσία τη Δ/νση Δασών. 1.4 Σκοποί και διάρθρωση της μελέτης Σκοπός της μελέτης, που αφορά την περιοχή του δικτύου NATURA 2000 NATURA 2000 GR ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΝΟΝΙ ΜΕΣΟΓΓΗ, είναι ο προσδιορισμός και περιγραφή των απαραίτητων ενεργειών και μέτρων (θεσμικών, πολιτικών και διαχειριστικών) που απαιτούνται για τη διασφάλιση, με τρόπο συμβατό προς την τοπική κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη, της διατήρησης ή / και αποκατάστασης 23

25 των οικοτόπων και ενδιαιτημάτων, καθώς και το σχεδιασμό των κατάλληλων διαχειριστικών μέτρων για την εξέλιξη και διαφύλαξη των πληθυσμών σπάνιων και απειλούμενων ειδών. Η παρούσα μελέτη διαρθρώνεται σε έξι κεφάλαια, συμπεριλαμβανόμενης και της παρούσας Εισαγωγής, όπου περιγράφονται το πλαίσιο εκπόνησης και οι γενικοί σκοποί της μελέτης. Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται συνοπτική αναγνώριση και περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης στην ευρύτερη περιοχή μελέτης, ανάλυση του βιοτικού, αβιοτικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της περιοχής μελέτης και παρατίθενται αναλυτικά στοιχεία για την κατάσταση και τις προοπτικές των σημαντικών ειδών και ενδιαιτημάτων της περιοχής, τις χρήσεις γης, τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που διαμορφώνουν το κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο που αλληλεπιδρά με το φυσικό περιβάλλον και το προστατευτέο αντικείμενο. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται αναλυτική αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης και των προοπτικών της περιοχής μελέτης, αναλύονται οι δυνατότητες και οι περιορισμοί τους οποίους θα πρέπει να λάβει υπόψη της η διαχείριση της περιοχής, έτσι ώστε αυτή να καταστεί ρεαλιστική, αποδεκτή και τελικά αποτελεσματική και βιώσιμη. Στο τέταρτο κεφάλαιο διατυπώνονται οι προτάσεις οριοθέτησης και ζωνοποίησης, το προτεινόμενο θεσμικό πλαίσιο και οι όροι της προστασίας. Στο πέμπτο κεφάλαιο εξειδικεύονται περιγράφονται και τεκμηριώνονται οι δέσμες των μέτρων και ενεργειών διαχείρισης, περιγράφεται το σύστημα παρακολούθησης, αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας των προτεινόμενων μέτρων. Περιγράφονται, επίσης, συνοπτικά το προτεινόμενο λειτουργικό πλαίσιο της περιοχής και το διοικητικό της σύστημα. Στο Γ κεφάλαιο (Β Φάσης) παρατίθεται ο προτεινόμενος φάκελος ανακοίνωσης και δημοσιοποίησης Σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος που θα οδηγήσει στη θεσμοθέτηση της προστασίας με βάση τους στόχους και τις προτεραιότητες που καθορίσθηκαν στα προηγούμενα κεφάλαια. Ακολουθεί η παράθεση της βιβλιογραφίας που χρησιμοποιήθηκε από τη μελέτη. Τέλος, στα παραρτήματα, επισυνάπτονται οι χάρτες της ευρύτερης περιοχής και της περιοχής μελέτης. 24

26 2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ 2.1 Αβιοτικό περιβάλλον Κλιματολογικά στοιχεία Το κλίμα της Κέρκυρας περιλαμβάνεται μεταξύ των πλέον εύκρατων κλιμάτων της Μεσογείου και ανήκει στον τύπο του θαλάσσιου Μεσογειακού. Αυτό σημαίνει ότι οι βροχές κατά κανόνα περιορίζονται στη χειμερινή περίοδο και ότι οι διαφορές θερμοκρασίας μεταξύ χειμώνα και καλοκαιριού είναι μικρές. Οι ψυχρότεροι μήνες είναι ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος και οι θερμότεροι ο Ιούλιος και ο Αύγουστος. Η μέση θερμοκρασία της θάλασσας κατά τους χειμερινούς μήνες, από Οκτώβριο μέχρι Απρίλιο είναι ανώτερη της θερμοκρασίας του αέρα, ενώ κατά τους καλοκαιρινούς, από Μάιο μέχρι Σεπτέμβριο, είναι χαμηλότερη. Αντίστοιχα, η μέση σχετική υγρασία βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα από Οκτώβριο μέχρι Μάιο, οπότε αρχίζει η καθοδική της πορεία μέχρι τον Ιούλιο που παρουσιάζει και τα ελάχιστα επίπεδα. Η μέση ετήσια σχετική υγρασία της Κέρκυρας είναι 73,4% ενώ της Δυτικής Ελλάδας 52,5%. Το μέσο ετήσιο ύψος βροχής του νησιού μπορεί σήμερα να εκτιμηθεί με ικανοποιητική ακρίβεια στο ύψος των mm, είναι δηλαδή περίπου διπλάσιο του αντίστοιχου ύψους βροχής των περισσότερων περιοχών της Ανατολικής Ελλάδας. Το μέσο ποσοστό ημερών βροχής ετησίως ανέρχεται σε 36% περίπου. Το 60% περίπου της ετήσιας βροχόπτωσης πέφτει κατά τους μήνες Οκτώβριο έως Ιανουάριο, ενώ οι θερινοί μήνες είναι σχετικά άνομβροι. Η ανομβρία όμως αυτή πολλές φορές διακόπτεται από τοπικές θερινές καταιγίδες, οι οποίες προκαλούν σε μικρό χρονικό διάστημα την πτώση σημαντικών ποσοτήτων βροχής. Το μεγάλο ύψος βροχής και τα μικρά σχετικά διαστήματα συνεχούς ανομβρίας έχουν συμβάλλει σε πολύ σημαντικό βαθμό στη διατήρηση πυκνής βλάστησης στο νησί καθ όλη τη διάρκεια του έτους. Το χιόνι είναι πολύ σπάνιο στην Κέρκυρα, ακόμα και στις υψηλές κορυφές του Παντοκράτορα (900 m). Το χαλάζι είναι σπάνιο στην Κέρκυρα και συμβαίνει συνήθως την χειμερινή περίοδο. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του κλίματος της Κέρκυρας είναι οι καταιγίδες, οι οποίες εμφανίζονται με συχνότητα πολύ μεγαλύτερη από άλλες περιοχές της 25

27 Ελλάδας. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι ο μέσος ετήσιος αριθμός ημερών καταιγίδας στην Κέρκυρα είναι 4 φορές μεγαλύτερος από ότι στην Αθήνα. Όσον αφορά στους ανέμους, το νησί χαρακτηρίζεται από πολύ μεγάλες περιόδους νηνεμίας και ανέμων μικρής έντασης. Το ετήσιο ποσοστό νηνεμίας ανέρχεται σε 41%, σε σύγκριση με 20% περίπου για την Αθήνα. Το μέγιστο ποσοστό νηνεμίας εμφανίζεται τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο και το ελάχιστο τον Φεβρουάριο. Οι ισχυροί άνεμοι πνέουν με ελάχιστη συχνότητα στη Κέρκυρα (0,09%). Το ποσοστό σημαίνει ότι μπορεί να περάσει και ένας χρόνος χωρίς να εμφανισθεί ισχυρός άνεμος. Από άποψη συχνότητας κατεύθυνσης, οι άνεμοι που πνέουν κατά την περίοδο του χειμώνα είναι Νοτιοανατολικοί, Νότιοι και μερικές φορές Νοτιοδυτικοί. Κατά το καλοκαίρι οι άνεμοι είναι συνήθως Δυτικοί, Ανατολικοί και Νοτιοδυτικοί. Σε ότι αφορά στη νέφωση, η Κέρκυρα έχει μέση ετήσια νέφωση που σε δέκατα ανέρχεται σε 5,2, σε σύγκριση με 4,2 της Αθήνας. Ο ετήσιος αριθμός νεφοσκεπών ημερών (νέφωση 1) ανέρχεται σε περίπου 79, ενώ ο ετήσιος αριθμός των μερικώς νεφοσκεπών ημερών σε 173. Επομένως, μόνο το 30% των ετησίων ημερών είναι αίθριες. Η μέση ετήσια ηλιοφάνεια της Κέρκυρας ανέρχεται σε ώρες είναι αρκετά υψηλή. Η Κέρκυρα ανήκει στον υγρό βιοκλιματικό όροφο με ήπιους κατά κύριο λόγο χειμώνες ως και θερμούς. Μέσες Μηνιαίες Τιμές κλιματολογικών στοιχείων σταθμού Κέρκυρας Θερμοκρασία ο C Υγρασία Βροχόπτωση Άνεμοι Βροχή Ένταση Μέση Μέγιστη Ελάχιστη % mm Διεύθυνση Ημέρες Kt Ιανουάριος ΝΑ Φεβρουάριος ΝΑ Μάρτιος ΝΑ Απρίλιος ΝΑ Μάιος ΝΑ Ιούνιος ΒΔ Ιούλιος ΒΔ Αύγουστος ΒΔ Σεπτέμβριος ΝΑ Οκτώβριος ΝΑ Νοέμβριος ΝΑ Δεκέμβριος ΝΑ Πηγή: ΕΜΥ 26

28 Βιοκλίμα Η βιοκλιματική ταξινόμηση προσπαθεί να συσχετίσει τα κλιματικά δεδομένα με βιολογικά χαρακτηριστικά, όπως η ανάγκη νερού και το επιτρεπτό εύρος θερμοκρασίας για διάφορες μορφές ζωής. Χρησιμοποιώντας τα μετεωρολογικά δεδομένα, δημιουργεί δείκτες έτσι ώστε να συγκριθούν οι τιμές των δεικτών αυτών γεωγραφικά με βιολογικούς δείκτες όπως την γεωγραφική κατανομή κάποιων χαρακτηριστικών ειδών χλωρίδας. Ξηροθερμικός δείκτης Πρόκειται για μια σχέση, η οποία διακρίνει τις διαφορές στην ένταση του βιοκλίματος της Μεσογειακής περιοχής. Η ένταση αυτή προσδιορίζεται από τον Ξηροθερμικό Δείκτη, ο οποίος εκφράζει την ένταση της ξηρασίας τους Ξηρούς μήνες του έτους, όπως αυτοί προκύπτουν από το ομβροθερμικό διάγραμμα των Banyuls και Gaussen. Ο δείκτης αυτός αντιστοιχεί στον αριθμό των βιολογικά ξηρών ημερών του έτους. Οι ξηρές ημέρες υπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο τις βροχοπτώσεις αλλά και την ομίχλη, τη δρόσο και τη σχετική υγρασία του αέρα όταν αυτή πλησιάζει στο σημείο κορεσμού (1 ημέρα δρόσου ή ομίχλης = 0,5 ημέρες βροχής). Ο Ξηροθερμικός Δείκτης υπολογίζεται από τη σχέση: Xm=Jm-(Jp+Jz,b/2)Fn Όπου: Xm = Ξηροθερμικός Δείκτης. Jm = Συνολικός αριθμός ημερών του μήνα. Jp = Ημέρες του μήνα με βροχή. Jz,b = Ημέρες δρόσου ή ομίχλης του μήνα. Fn = Συντελεστής σχετικής υγρασίας. Ο συντελεστής Fn προκύπτει από τον ακόλουθο πίνακα: Τιμές συντελεστή Fn Πεδία τιμών σχετικής υγρασίας (Η %) Συντελεστής Fn 40 % < H < 60 % Fn = 0,9 60 % < H < 80 % Fn = 0,8 80 % < H < 90 % Fn = 0,7 90 % < H < 100 % Fn = 0,6 Πηγή: Μαυρομμάτης Γ. Ν. (1980): Το βιοκλίμα της Ελλάδος, Δασική Έρευνα. Έκδοση Ι.Δ.Ε. Αθήνα Οι χαρακτήρες του μεσογειακού βιοκλίματος στην Ελλάδα, όπως προσδιορίστηκαν από το Υπουργείο Γεωργίας, με αναφορά στη διάρκεια της Ξηρής περιόδου (ημέρες ανά έτος), είναι οι εξής: 27

29 - Ξηρο -θερμο -μεσογειακός, όταν η Ξηρή περίοδος (Χ =ημέρες) είναι: 150< Χ < Θερμο μεσογειακός: διακρίνεται σε Έντονο, δηλαδή με μεγάλη Ξηρά περίοδο (125 < Χ < 150) και σε Ασθενή με μικρή Ξηρά περίοδο (100 <Χ<125). - Μεσο μεσογειακός: διακρίνεται σε Έντονο, με μεγάλη ξηρά περίοδο (75 < Χ < 100) και σε Ασθενή, με μικρή Ξηρά περίοδο (40 < Χ < 75). - Υπο μεσογειακός (0 < Χ < 40). - Αξηρικός: διακρίνεται σε Υπο-αξηρικό με περίοδο Υπόξηρη (Χ = 0) και σε Εύκρατο- Αξηρικό, δηλαδή χωρίς περίοδο Υπόξηρη (2Τ < Ρ < 3Τ). Όσον αφορά την ξηρότητα του μεσογειακού κλίματος, για την περίοδο , η περιοχή του μετεωρολογικού σταθμού Κερκύρας, με Χ=72, ανήκει στο ασθενές μεσομεσογειακό βιοκλίμα, με ξηροθερμικό δείκτη Χm μεταξύ 40 και 75 βιολογικώς ξηρές μέρες το έτος. Κλιμάγραμμα του Emberger Πρόκειται για μια σχέση, η οποία συνδυάζει τον ετήσιο μέσο όρο της βροχόπτωσης με την ηπειρωτικότητα μιας περιοχής. Η ηπειρωτικότητα (H) σχετίζεται με τις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας και προκύπτει από τη σχέση: [1,2] Όπου: H = ( M+m ) x ( M-m) M = Μέση των μέγιστων θερμοκρασιών του θερμότερου μήνα (σε βαθμούς Kelvin δηλαδή 0 C = 273 K). m = Μέση των ελάχιστων θερμοκρασιών του ψυχρότερου μήνα (σε βαθμούς Kelvin). Εφόσον προσδιοριστεί το μέγεθος της ηπειρωτικότητας, το βιοκλιματικό πηλίκο κατά Emberger (Q 2 ) προκύπτει από τη σχέση: 2 Όπου: Q 2 =Βιοκλιματικό πηλίκο κατά Emberger. H = Ηπειρωτικότητα P = Ετήσιο ύψος βροχόπτωσης. 1000P Q = 2 H 1 2 Emberger, L. (1942): Un projet d une classification des climats du point de vue phytogeographique. Bull. Soc. Hist. Nat. Toulouse 77. Emberger, L. (1955): Une classification biogeographique des climats. Rev. Trav. Fac. Sci. Montpellier 7,

30 Πρέπει να σημειωθεί ότι το Βιοκλιματικό Πηλίκο κατά Emberger χρησιμοποιείται αποκλειστικά για ταξινόμηση του βιοκλίματος της Μεσογειακής βιοκλιματικής περιοχής. Ο συσχετισμός του βιοκλιματικού πηλίκου κατά Emberger (Q 2 ) με τις τιμές της μέσης ελάχιστης θερμοκρασίας του ψυχρότερου μήνα μιας περιοχής διαμορφώνει πεδία τιμών. Τα πεδία αυτά αντιστοιχούν στους λεγόμενους βιοκλιματικούς ορόφους. Οι βιοκλιματικοί Όροφοι στην Ελλάδα, είναι ο Ημίξηρος, ο Ύφυγρος και ο Υγρός. [3] Οι Όροφοι αυτοί διακρίνονται σε Υπωρόφους, με κριτήριο τον μέσο όρο (m) των ελάχιστων θερμοκρασιών ( o C) του ψυχρότερου μήνα του έτους. Οι Υπώροφοι αυτοί είναι οι εξής: Χειμώνας Θερμός (m > 7 o C). Χειμώνας Ήπιος (3 o C < m < 7 o C). Χειμώνας Ψυχρός (0 o C < m < 3 o C). Χειμώνας Δριμύς (m < 0 o C). ΚΛΙΜΑΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ EMBERGER ΓΙΑ ΤΟ Μ.Σ. ΚΕΡΚΥΡΑΣ 3 Μαυρομμάτης, Γ. (1980): Το Βιοκλίμα της Ελλάδος. Σχέσεις κλίματος και φυσικής βλαστήσεως. Βιοκλιματικοί χάρτες. 29

31 Ο υπολογισμός Q 2 για το Μ.Σ. Κέρκυρας την περίοδο δίνει Q 2 = 172,3 ενώ για την περίοδο , δίνει Q 2 = 143,3. Η διαφορά αυτή οφείλεται κυρίως στη μείωση των βροχοπτώσεων μεταξύ των δυο περιόδων. Συνδυάζοντας αυτό τον αριθμό με το m για τον ίδιο μετεωρολογικό σταθμό και την ίδια περίοδο, τοποθετούμε το σταθμό στο κλιμάγραμμα του Emberger. Κατά το κλιμάγραμμα του Emberger ο Μ.Σ. Κέρκυρας υπάγεται στον υγρό βιοκλιματικό όροφο και στον υπόροφο, με χειμώνα ήπιο (Μέση Ελάχ. Θερμ. του ψυχρότερου μήνα μεταξύ 3-7 o C) Γεωμορφολογία, γεωλογία και στοιχεία εδαφών Το αντικείμενο της ανάλυσης των υδρογεωλογικών συνθηκών που επικρατούν στην υδρογεωλογική λεκάνη απορροής της ευρύτερης περιοχής μελέτης είναι: - Να εντοπίσει τα υπόγεια υδροφόρα στρώματα και τους υπόγειους ταμιευτήρες διαχωρίζοντάς τους σε φρεάτιους υδροφόρους ορίζοντες, υπό πίεση και αρτεσιανούς και σε καρστικούς υδροφόρους ορίζοντες και να προσδιορίσει την ανάπτυξη (έκταση) αυτών, το βάθος σχηματισμού τους και τις επιφανειακές τους εκδηλώσεις (πηγές). - Να εξετάσει και να προσδιορίσει τον τύπο του κάθε υδροφορέα σε πορώδεις υδροφόρους ορίζοντες και ρωγμώδεις ή καρστικούς. - Να προσδιορίσει το επιφανειακό υδρολογικό ισοζύγιο της λεκάνης. - Να εκτιμήσει τα υπόγεια αποθέματα νερού της λεκάνης, τις μεταβολές αυτών στο χώρο και στο χρόνο και να προσδιορίσει τη διεύθυνση κίνησης των υπογείων νερών και τους άξονες αποστράγγισής τους. - Να διαπιστώσει φαινόμενα υφαλμύρινσης των υδροφορέων Ο σκοπός των παραπάνω είναι η διαπίστωση της κατάστασης της ποιότητας του νερού της ανωτέρω περιοχής και η καταγραφή των κυριότερων πιέσεων από υδρογεωλογικής απόψεως που ασκούνται σε αυτήν. Για την προσέγγιση των παραπάνω καθώς και της αντίστοιχης χαρτογράφησης χρησιμοποιήθηκαν: Τοπογραφικό υπόβαθρο Γ.Υ.Σ κλίμακας 1:5.000 Γεωλογικός χάρτης ΙΓΜΕ κλίμακας 1: Υδρολογικά στοιχεία [βροχοπτώσεις, θερμοκρασία, υγρασία κλπ. με τα έτη παρατηρήσεων] από την Ε.Μ.Υ Απογραφή σημείων νερού από τη Διεύθυνση Υδάτων Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Δασική Έρευνα, 1 (Παράρτημα). Αθήνα. 30

32 Γεωλογικά και υδρογεωλογικά στοιχεία από τις μελέτες που έχει εκπονήσει ο μελετητής. Οι γεωλογικές συνθήκες και η μορφολογική εικόνα μιας υδρολογικής λεκάνης αποτελούν μια συνθετική γεωμορφολογική εικόνα, που αποτελεί το στατιστικό αποτέλεσμα των επιμέρους λεκανών που αναπτύσσονται σ' αυτήν και εκφράζονται από τις μέσες μορφομετρικές τους παραμέτρους. Η τελική μορφολογική εικόνα που παρουσιάζει η υδρολογική λεκάνη είναι το σύνθετο αποτέλεσμα που διαμορφώνεται κατά τη δράση των παραγόντων της διάβρωσης και της αποσάθρωσης από τη μια και της αντίδρασης των πετρωμάτων απέναντι στη διάβρωση και την κίνηση του νερού μέσα σ' αυτά. Σημαντικός παράγοντας στη διαμόρφωση του ανάγλυφου της λεκάνης είναι η νεότερη ρηξιγενής τεκτονική της περιοχής Το υπόβαθρο της λεκάνης απορροής Υπόβαθρο της λεκάνης απορροής αποτελούν τα ιζήματα της Ιόνιας Ζώνης. Η Ιόνια ζώνη αρχίζει από την Αλβανία και εκτείνεται προς νότια την Ήπειρο και την Ακαρνανία, τα Ιόνια νησιά, Κέρκυρα, ανατολικό τμήμα Λευκάδας, Ιθάκη, Ανατολική Κεφαλονιά και ένα μικρό τμήμα της Ζακύνθου και την ΒΔ/κή Πελοπόννησο. Γενικά, η Ιόνια ζώνη χαρακτηρίζεται από μια νηριτική ιζηματογένεση από το Ανώτερο Τριαδικό μέχρι το Τοάρσιο (Ανώτερο Λιάσιο). Στη συνέχεια και μέχρι το Ανώτερο Ηώκαινο, η ιζηματογένεση σε αυτή είναι πελαγική. Αυτή είναι με πυριτικούς σχιστόλιθους στο Μέσο Ιουρασικό, με πελαγικούς ασβεστόλιθους με Ακτινόζωα και πυριτόλιθους στο Ανώτερο Ιουρασικό - Κατώτερο Σενώνιο και με πελαγικούς ασβεστόλιθους με παρεμβολές λατυποπαγών στο Ανώτερο Σενώνιο - Ανώτερο Ηώκαινο. Ο φλύσχης αρχίζει από το Ανώτερο Ηώκαινο και τελειώνει κατά το Κατώτερο Βουρδιγάλιο, ενώ το Μέσο Μειόκαινο αντιπροσωπεύεται, τοπικά, από μολασσικά ιζήματα. Στην περιοχή μελέτης οι Μολασσικοί σχηματισμοί Πλειοκαίνου είναι άφθονοι σε μακροπανίδα ελασματοβραγχίων και γαστεροπόδων, με πάχος 500 μ. περίπου. Η μετάβαση προς το Μειόκαινο δεν παρατηρείται σαφώς μερικές εμφανίσεις γύψου του Ανώτερου Μειόκαινου των Αγ. Δέκα, συνιστούν την ζώνη μετάβασης. Στο σύγκλινο της Γαρούνας τα πλειοκαινικά κροκαλοπαγή της βάσεως επίκεινται ελαφρώς ασυμφώνως των στρωμάτων του Μειόκαινου και περιλαμβάνουν μάργες με χαρακτηριστική πανίδα, πάχους 150μ. περίπου. Νοτιότερο το κατώτερο τμήμα περιλαμβάνει μάργες και μικροκροκαλοπαγείς ψαμμίτες εναλλασσόμενους με 31

33 ιλυούχους μάργες. Παρατηρείται παρουσία λιγνίτη, μαρμαρυγίου και μικρών δισκομόρφων σωμάτων, από δευτερογενείς συγκεντρώσεις γύψου 400μ. Τα ιζήματα της Ιόνιας Ζώνης, του υπόβαθρου της λεκάνης απορροή, αρχίζουν με εβαπορίτες (Τριαδικό) και συνεχίζουν με ανθρακικούς και ψαμμιτοαργιλικούς σχηματισμούς (Λιάσιο έως Κάτω Πλειόκαινο). Συναντώνται στο κέντρο και στην βορειοανατολική πλευρά της περιοχής μελέτης Συναντώνται στους Αγ. Δέκα - Παντοκράτορας Συναντώνται στους Αγ. Δέκα - Παντοκράτορας Συναντώνται στους Αγ. Δέκα και στο υψηλό ανάγλυφο βορειοδυτικά των Μπενιτσών Συναντώνται στα κεντρικό και νοτιοανατολικό τμήμα της περιοχής μελέτης Αναλυτικά στην περιοχή που ερευνήθηκε απαντώνται οι παρακάτω σχηματισμοί από τους νεότερους προς τους παλαιότερους: Ανώτερο Τριαδικό - Σχηματισμός Εβαποριτών Λατυποπαγών: Αποτελεί ένα άστρωτο σύνολο λατυποπαγούς υφής, που περιλαμβάνει γωνιώδη τεμάχια μαύρου δολομίτη, τεμάχη μικροκρυσταλλικής γύψου και δολομιτικούς κυψελώδεις ασβεστόλιθους. Το λατυποπαγές προκύπτει από τον τεκτονισμό της σειράς. Η επιφανειακή του εξάπλωση οφείλεται σε φαινόμενα διαπειρισμού τα οποία τον προώθησαν προς τους ανώτερους στρωματογραφικά ορίζοντες. Καταλαμβάνει το κεντρικό τμήμα της περιοχής μελέτης. 32

34 Kατώτερο Μέσο Λιάσιο - Ασβεστόλιθοι Παντοκράτορα (ji): Θρομβώδεις λευκοί ως τεφροί, με κρυσταλλικό συνδετικό υλικό, περιέχουν φύκη του Λιασίου και κατά τόπους εμφανίζονται εξαιρετικά δολομιτοποιημένοι. Κατά το πλείστον είναι άστρωτοι. Η σειρά παρουσιάζει μεγάλα έγκοιλα. Το συνολικό πάχος της σειράς ξεπερνά τα 300 μέτρα. Συνιστούν τις παρειές του όρους Παντοκράτορα στους Αγ. Δέκα. Ιουρασικό Aνώτερο Σενώνιο - Ασβεστόλιθοι Βίγλας (js-ks): Πρόκειται για λεπτοπλακώδεις πελαγικούς μικριτικούς υπολιθογραφικούς ασβεστόλιθους, λευκούς ως υποκίτρινους με εναλλαγές μαργαϊκών ασβεστολιθικών στρωμάτων κατά θέσεις (σε θέσεις έντονης αποσάθρωσης). Ο σχηματισμός είναι πτυχωμένος και τοποθετημένος με επίκλυση επί των ασβεστόλιθων του Παντοκράτορα. Στο εξωτερικό μέρος των πτυχώσεων έχουν δημιουργηθεί ρηξιγενείς τεκτονικές δομές εφελκυσμού (μεταπτωτικά μικρού μήκους ρήγματα και ρωγμώσεις μεγάλου μήκους). Επίσης λόγω της τεκτονικής που επικρατεί στην ευρύτερη περιοχή (ρηξιγενείς ζώνες μεγάλου μήκους) ένα μεγάλο σύστημα διακλάσεων παρουσιάζεται σε όλη του τη μάζα. Λόγω δε της έντονης υδροπερατότητας που παρουσιάζουν οι ασβεστόλιθοι Βίγλας (υδροπερατότητα αγωγών) είναι συχνή η εμφάνιση μεγάλων καρστικών εγκοίλων στην μάζα τους. Συνιστούν τις κορυφές των όρων της περιοχής. - (ks - k) : Ασβεστόλιθοι λατυποπαγείς με θραύσματα Ρουδιστών. Το χρώμα τους είναι υποκίτρινο έως κίτρινο και ο σχηματισμός παρουσιάζει ασαφή στρώση. Η μάζα του σχηματισμού παρουσιάζει αποσάθρωση στην επιφάνεια. Η αποσάθρωση οφείλεται είτε σε χημικά αίτια (δράση του νερού) είτε σε φυσικά (δράση ριζών των δένδρων). Το πάχος της μέγιστα αποσαθρωμένης επιφανειακής μάζας εκτιμάται σε 2 μέτρα. Πλειόκαινο - Μέσο Άνω Μειόκαινο - Σχηματισμός ψαμμιτομαργών (M mst): Εναλλαγή ψαμμούχων μαργών και ψαμμιτών με λατυποπαγή στην βάση τους. Κατά θέσεις ο σχηματισμός εμφανίζεται έντονα διαγενημμένος. Επίσης ο ανώτερος αποσαθρωμένος μανδύας δίνει την εντύπωση σύγχρονων κορημάτων. Στην επαφή του ψαμμιτοκροκαλοπαγούς με τις υποκείμενες αργιλικές μάργες εμφανίζεται υδροφορία. - Σχηματισμός πλαστικών αργιλικών μαργών (Μ- PΙ): Ο σχηματισμός αποτελείται από κυανές πλαστικές αργιλικές μάργες. 33

35 Προς την επιφάνεια ο σχηματισμός εμφανίζει έναν μανδύα αποσάθρωσης, πάχους 0.5 έως 3.00 m. Το σύνολο του σχηματισμού έχει διεύθυνση ανάπτυξης παράλληλη των ακτών και παρουσιάζει μικρές τιμές κλίσεων προς βορειοανατολικά Μεταλπικά Μολασσικά ιζήματα της λεκάνης Τα μεταλπικά μολασσικά ιζήματα της λεκάνης περιλαμβάνουν σύγχρονες χαλαρές αποθέσεις Τεταρτογενούς περιόδου, ασύνδετων υλικών ποικίλου μεγέθους. Πρόκειται για ιλυοαργιλώδη συστατικά, με ικανότητα ροής όπου αυτά αναπτύσσονται υπό κλίση. Στην μάζα των αποθέσεων συναντάται και μεγάλη ποσότητα αδρομερών υλικών ασβεστολιθικής σύστασης. Το πάχος τους κυμαίνεται από 1 έως 10 μέτρα ανάλογα με το αποθετικό περιβάλλον (υψηλό ή χαμηλό ανάγλυφο). Συναντώνται στο σύνολο του χαμηλού μορφολογικού ανάγλυφου, και αποτελούν τα ανώτερα στρώματα του βυθού του υποθαλάσσιου- υπολίμνιου περιβάλλοντος Τεκτονική Τα τεκτονικά χαρακτηριστικά της νήσου Κέρκυρας προσιδιάζουν πλήρως στα γενικότερα χαρακτηριστικά της Ιόνιας ζώνης, βασικό γνώρισμα των οποίων είναι η εναλλαγή των μεγααντικλίνων και μεγασυγκλίνων. Οι εξελικτικές διαδικασίες που έλαβαν χώρα μέσα στον χρόνο επηρέασαν τη νήσο με αποτέλεσμα να συναντάμε δομές με Αλπικά χαρακτηριστικά μέσα στους Μολασσικούς σχηματισμούς - πτυχογόνος Αλπική τεκτονική. Η πτυχωσιγενής τεκτονική η οποία έλαβε χώρα στο κάτω Μειόκαινο, συνοδεύεται από διαρρήξεις, ολισθήσεις, εφιππεύσεις και επωθήσεις. Η γεωμορφολογική εικόνα της μελετούμενης περιοχής είναι αποτέλεσμα της ρηγματογόνου και πτυχογόνου τεκτονικής που έχει λάβει μέρος κατά το παρελθόν. Οι μεγάλες μορφολογικές ασυνέχειες που παρατηρήθηκαν στην περιοχή και κυρίως στο νότιο τμήμα αυτής έχουν ανάπτυξη ΒΔ ΝΑ και οφείλονται στην δράση δύο μεγάλων ρηξιγενών επιφανειών. Ένα πυκνό δίκτυο ρηγμάτων με κύρια διεύθυνση ανάπτυξης Β.ΒΔ Ν.ΝΑ (ενεργά ρήγματα ) και δευτερεύουσα Β.ΒΑ Ν.ΝΔ ( πιθανώς ενεργά ),τέμνει όλους τους γεωλογικούς σχηματισμούς. Αυτή η ρηξιγενής τεκτονική είχε ως αποτέλεσμα την αποδυνάμωση των γεωλογικών σχηματισμών με την δημιουργία μεγάλου συστήματος διακλάσεων και ρωγμώσεων μέσω των οποίων κινείται το υπόγειο νερό. 34

36 Εδαφολογικά χαρακτηριστικά Τα χαρακτηριστικά του εδάφους που αναφέρονται στη συνέχεια βασίζονται σε στοιχεία του Εδαφολογικού χάρτη χάρτη γαιών της Δασικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Γεωργίας. Η οικολογική απογραφή των γαιών βασίστηκε σε πληροφορίες που προϋπήρχαν σχετικά με τη βλάστηση, τη γεωλογία, τη γεωμορφολογία και το έδαφος και συμπληρώθηκαν με εργασίες στην ύπαιθρο και αναλύσεις δειγμάτων εδάφους στο εργαστήριο. - Στην περιοχή της λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου, το μητρικό πέτρωμα είναι αλλούβια ανοικτής κοιλάδας και το έδαφος είναι βαθύ, χωρίς διάβρωση, με ελαφρές κλίσεις. - Στην περιοχή Κανόνι, το μητρικό πέτρωμα είναι τριτογενείς αποθέσεις στο κάτω μέρος κλιτύων και το έδαφος είναι βαθύ, χωρίς διάβρωση, με ελαφρές κλίσεις. - Στην περιοχή Γαστούρι - Αχίλλειο - Αγ. Δέκα - Μπενίτσες το μητρικό πέτρωμα είναι τριτογενείς αποθέσεις στο κάτω μέρος κλιτύων και αποστρογγυλωμένες κορυφές το έδαφος είναι βαθύ, χωρίς διάβρωση, με ελαφρές κλίσεις. - Στην περιοχή Καϊμάρος, το μητρικό πέτρωμα είναι τριτογενείς αποθέσεις στο κάτω μέρος κλιτύων και απότομες πλαγιές, το έδαφος είναι αβαθές και βαθύ κατά θέσεις, με καμία ή μέτρια διάβρωση, με μέτριες και απότομες κλίσεις Υδρολογία - Υδρογεωλογία και ποιότητα νερών Η Κέρκυρα ανήκει, σύμφωνα με την κατανομή των Υδατικών Διαμερισμάτων της χώρας του ΥΠΑΝ, στο υδατικό διαμέρισμα Ηπείρου. Η έκταση του υδατικού διαμερίσματος Κέρκυρας είναι 641 km 2 και ο πληθυσμός που αναλογεί άτομα (2001). Υδρολογικό ισοζύγιο Υδρολιθολογικοί σχηματισμοί Αδιαπέρατοι Ημιπερατοί Προσχωματικοί Καρστικοί Σύνολο Επιφάνεια km Ύψος βροχής mm Όγκος βροχής hm Συντελεστής εξάτμισης 40% 40% 40% Εξάτμιση hm Συντελεστής κατείσδυσης 3% 15% 95% Κατείσδυση hm Συντελεστής επιφανειακής απορροής 97% 85% 5% Επίγεια ροή hm * 1 hm 3 = 10 6 m 3 35

37 Οι αρδευόμενες εκτάσεις στην Κέρκυρα σήμερα είναι 970 στρέμματα και υπάρχει πρόβλεψη αύξησής τους σε στρ μεσοπρόθεσμα και σε στρ μακροπρόθεσμα. Οι ετήσιες ανάγκες σε νερό για την κτηνοτροφία ανέρχονται σε 0,4 hm 3, για ύδρευση σε 8,85 hm 3 το έτος, ενώ την περίοδο Μάιο Σεπτέμβριο σε 4,04 hm 3 και τον Ιούλιο σε 1 hm 3. Η ζήτηση νερού, στην Κέρκυρα, είναι σήμερα 0,4 hm 3 για την κτηνοτροφία και 8,9 hm 3 για ύδρευση, σύνολο 9,3 hm 3 ανά έτος. Λεκάνη Απορροής Λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου Στη θέση της πεζογέφυρας στο Πέραμα η λεκάνη απορροής έχει έκταση 23,8 km 2 και ο υδροκρίτης της ορίζεται ως εξής: Ανατολικά από τους λόφους των περιοχών Κανόνι, Ανάληψη, Μον Ρεπό (μέγιστο υψόμετρο περίπου 60 μ.), στη συνέχεια, μετά τις περιοχές χαμηλού υψομέτρου στο γήπεδο, διέρχεται στα Βόρεια της λιμνοθάλασσας στους λόφους των περιοχών Μάμαλι, Αλεπού σε υψόμετρα 30 έως 53 μ., συνεχίζεται έως τη θέση «Γκαγκατίνο» (υψόμετρο 90 μ.), μετά προς τα Νότια στην κορυφή Άγιοι Ασώματοι (139 μ.), στον Άγιο Προκόπιο (143 μ.), στους Καστελλάνους (172 μ.), ανέρχεται στα 280 μ. στις Καμάρες, στρέφεται Ανατολικά προς τη Μονή Παντοκράτορος (568 μ.), την κορυφή Άγιοι Δέκα (572 μ.) που αποτελεί και το μέγιστο υψόμετρο, συνεχίζει Ανατολικά μέχρι την κορυφή Αγία Κυριακή (284 μ.) και μετά κατέρχεται Νότια προς το Αχίλλειον (156 μ.), τη θέση Βάσκα (75 μ.) και τερματίζεται στη Νότια πλευρά της πεζογέφυρας του στομίου της λιμνοθάλασσας. Το νότιο τμήμα της λεκάνης απορροής περιλαμβάνει τις βόρειες κλιτύες του βουνού Άγιοι Δέκα και είναι ημιορεινό (υψόμετρο μ.), γρήγορα όμως προς τα βόρεια γίνεται λοφώδες στην περιοχή του οικισμού Κυνοπιάστες και στη συνέχεια πεδινό στη θέση Κάμπος Καπετάνιου και καταλήγει βαλτώδες στη θέση Λιβάδι μεταξύ Χρυσηίδας και Λιμνοθάλασσας. Αποστραγγίζεται από το ρέμα Καβαλάραινα που διέρχεται πλησίον της Χρυσηίδας. Η γένεση του ρέματος γίνεται σε υψόμετρο 270 μ. ενώ υπάρχουν και παρακλάδια που ξεκινούν από τα 500 μ. περίπου στους Αγίους Δέκα. Ο κύριος κλάδος έχει μήκος μ. και μέση κλίση 3,6%. Η κλίση κυμαίνεται από 220/2800 = 7,9% για το ορεινό τμήμα, 45/3500 = 1,2% για το λοφώδες τμήμα και σε 5/1400 = 0,35% για το πεδινό τμήμα. 36

38 Το Βόρειο τμήμα της λεκάνης απορροής έχει μέγιστο υψόμετρο 139 μ. στη θέση Ασώματος. Διαρρέεται από το ρέμα «Μεγαλομάτα» που εκβάλλει στη λιμνοθάλασσα κοντά στην Ευαγγελίστρια. Ο κύριος κλάδος του έχει μήκος μ., η γένεσή του είναι σε υψόμετρο 73 μ., η μέση κλίση του 2,4 %. Κατά το μεγαλύτερο τμήμα του διέρχεται από επιμήκη κοιλάδα όπου έχει κλίση 13/1500 = 0,9% ενώ κατάντη της Ευαγγελίστριας, η κλίση μειώνεται στο 0,2%. Μικρότερα ρέματα- τάφροι εκβάλλουν στη βόρεια ακτή της λιμνοθάλασσας. Η λιμνοθάλασσα Κόλλα είναι αποκλεισμένη από την κυρίως λιμνοθάλασσα από τον αεροδιάδρομο. Σε αυτήν καταλήγει μικρό ρέμα που έρχεται από την περιοχή της Γαρίτσας καθώς και οι απορροές από τις κλιτύες της Ανάληψης. Στο νότιο τμήμα της συνδέεται με τη θάλασσα με τάφρο μήκους 800 μ. περίπου. Περιοχή Απορροής προς την Ακτογραμμή Ορίζεται από την ακτογραμμή και τον ανάντη αυτής υδροκρίτη, ο οποίος από τη θέση Κανόνι έως την κορυφή Άγιοι Δέκα (572 μ.) ταυτίζεται με τον υδροκρίτη της λεκάνης απορροής Λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου. Στη συνέχεια προς τα Νοτιοδυτικά διέρχεται από τους οικισμούς: Μακράτα, Λουκάτα, Χαλιδιάτα και Δαφνάτα, σε υψόμετρο περίπου 300 μ., από την κορυφή Καϊμαρος (456 μ.) και συνεχίζοντας προς Νότο παράλληλα στην ακτή, σε μικρή ( μ.) απόσταση από αυτήν, φτάνει στην κορυφή Γαρίδα (184 μ.) κοντά στα Επισκοπιανά. Ομοίως σε μικρή απόσταση από τη θάλασσα βρίσκεται ο υδροκρίτης βορείως της κορυφής Αγία Κυριακή. Επομένως στο Βόρειο και Νότιο τμήμα της περιοχής δεν αναπτύσσονται καλά διαμορφωμένα υδατορεύματα και τα όμβρια απορρέουν προς τη θάλασσα ακολουθώντας την κλίση των κλιτύων, η οποία είναι σημαντική (40-50%), ή τοπικές μισγάγγειες. Μόνο στο κεντρικό τμήμα της περιοχής αναπτύσσεται αξιόλογο υδατόρευμα που καταλήγει στις Μπενίτσες. Ο κύριος κλάδος του έχει μήκος μ., η γένεσή του είναι στα 500 μ. κοντά στη Μονή Παντοκράτορος και η μέση κλίση του 14% Ανάλυση μορφολογικής δομής Υδρογραφικού δικτύου Η ευρύτερη περιοχή διαχωρίζεται σε τρεις μορφολογικές ενότητες : - την ενότητα του υψηλού ανάγλυφου περιμετρικά της οποίας ανήκει το σύνολο των όρων και λοφοσειρών της περιοχής και από την οποία άρχεται το σύνολο των ρεμάτων. 37

39 - την ενότητα του χαμηλού ανάγλυφου στο κέντρο και στο βορειοανατολικό τμήμα της περιοχής μελέτης, η οποία διασχίζεται από τους κυρίους κλάδους των ρεμάτων της περιοχής και - την πεδινή έκταση που περιβάλλει την λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου, η οποία αποτελεί το αποθετικό περιβάλλον των ρεμάτων. Το υδρογραφικό δίκτυο των ορεινών τμημάτων, που περιβάλλουν την λιμνοθάλασσα και το παράκτιο περιβάλλον, αποτελείται από πλήθος χειμάρρων και ρεμάτων, που ρέουν προς τα κατώτερα σημεία αποθέτοντας αλουβιακούς κώνους και κορήματα. Η φυσική και ανθρωπογενής παρέμβαση έχουν διαμορφώσει μία υδρογεωλογική κατάσταση όπου πρωτεύων αποδέκτης της υδάτινης επιφανειακής περίσσειας, της λεκάνης απορροής είναι η λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου και δευτερεύων το ανατολικό παράκτιο περιβάλλον. Σημειώνεται ότι για το σύνολο των ρεμάτων και χειμάρρων η παροχή είναι περιορισμένη και διακοπτόμενη λόγω του ξηρού και θερμού κλίματος κατά τους θερινούς και φθινοπωρινούς μήνες. Η λεκάνη απορροής της λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου αποτελείται από δύο μεγάλες εσωτερικές υπολεκάνες τις Λ3 και Λ4, δύο μικρότερες τις Λ1 και Λ2 καθώς και έναν αριθμό τάφρων απορροής μικρού μήκους. Σημαντικό ρέμα το οποίo μέσα στον χρόνο είχε «εξαφανισθεί» λόγω «αναγκών» δόμησης είναι η απομένουσα σήμερα τάφρος Κωτσέλα. Σήμερα γίνονται προσπάθειες διευθέτησης του εν λόγω ρέματος καθώς συλλέγει μεγάλο όγκο υδάτων από την ευρύτερη περιοχή. Η τάφρος ξεκινά από τα δυτικά όρια του Γ.Π.Σ περνά κατάντη του οικισμού Παγκρατέϊκα στα ανατολικά του όρια και καταλήγει στη λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου. Η λεκάνη απορροής του ανατολικού παράκτιου περιβάλλοντος αποτελείται από τις υπολεκάνες Λ5, Λ6, Λ7, Λ8 καθώς και άλλες μικρότερες. Παρατηρώντας προσεκτικά τον Χάρτη, 1:50.000, Ε1, Υδρογεωλογικό, βλέπουμε ότι το υδρογεωλογικό σύστημα της περιοχής ερευνών καθορίζεται από τις υδρολογικές λεκάνες Λ3, Λ4, Λ5. Η μορφή του συνόλου του υδρογραφικού δικτύου παρουσιάζει δενδριτική ανάπτυξη. Τα ρέματα που τροφοδοτούν τον κύριο κλάδο συνδέονται με γωνία μεγαλύτερη των 30 ο με αυτόν. Η δενδριτική μορφή δηλώνει την έλλειψη ρυθμού στην γεωλογική κατασκευή κάτι που οφείλεται στα φαινόμενα διαπειρισμού τα οποία ανέδυσαν τα Τριαδικά λατυποπαγή και στην παρουσία των ρηξιγενών επιφανειών Υδρολιθολογία των σχηματισμών Από άποψη υδραυλικής συμπεριφοράς οι σχηματισμοί της περιοχής των ερευνών διακρίνονται σε: 38

40 α) Σχηματισμούς πρωτογενούς πορώδους. Χωρίζονται σε: Υδροπερατούς, Νεογενείς και Τεταρτογενείς παραλίμνιες, παράκτιες και άμεσου ποτάμιου περιβάλλοντος αμμώδεις και ιλυοαμμώδεις αποθέσεις καθώς και πρόσφατοι κώνοι κορημάτων στα πρανή των ορεινών όγκων. Έχουν υψηλό συντελεστή διαπερατότητας και κατείσδυσης (ευνοούν την ανάπτυξη υδροφόρων) με μικρή επιφανειακή απορροή 0 25%. Ημιπερατούς, αργιλλικοί άμμοι, ψαμμιτομαργαϊκές αποθέσεις και τα ανώτερα αποσαθρωμένα τμήματα των σχηματισμών. Αδιαπέρατους, κυανές άργιλοι. Παρουσιάζουν μικρό συντελεστή υδροπερατότητας, μικρή ενεργή κατείσδυση και μεγάλη επιφανειακή απορροή. β) Σχηματισμούς δευτερογενούς πορώδους. Ασβεστόλιθοι και Τριαδικοί εβαπορίτες. Παρουσιάζουν πορώδες ρωγμών. Οι ασβεστολιθικοί όγκοι είναι ιδιαίτερα καρστικοποιημένοι. Στους σχηματισμούς έχει δημιουργηθεί ένα πολύ καλά αναπτυγμένο υπεδαφικό δίκτυο αγωγών που ευνοεί την μεγάλη κατείσδυση. Έχουν μεγάλους συντελεστές υδροπερατότητας και ενεργού κατείσδυσης 30-35%. Η επιφανειακή απορροή είναι επίσης μεγάλη όπου αυτοί αναπτύσσονται υπό κλίση ενώ μειώνεται δραστικά 0-12% στα χαμηλά υψόμετρα. Οι ασβεστολιθικοί σχηματισμοί μαζί με τους Τριαδικούς εβαπορίτες αποτελούν ενιαίο υδρογεωλογικό σύστημα. Τα αδιαπέρατα Μειο Πλειοακαινικά αργιλο -ιλυολιθικά ιζήματα λόγω της στρωματογραφικής τους θέσης στα ανατολικά και βόρεια της περιοχής μελέτης δεν επιτρέπουν την καρστική κυκλοφορία παρά μόνο στο κεντρικό και νότιο τμήμα αυτής, διαμορφώνοντας καθοριστικά τους υπόγειους υδροφορείς εδώ. Οι αργιλο- ιλυολιθικές υδατοστεγείς αποθέσεις βοηθούν στην αποθήκευση νερού στο παραπάνω υδρογεωλογικό σύστημα το οποίο εκτονώνεται μέσω των πηγών επαφής αλλά και του πλήθους των γεωτρήσεων, ικανοποιητικών παροχών, που εκμεταλλεύονται αυτό το υδάτινο δυναμικό. Η υπόγεια υδροφορία στους ασβεστολιθικούς όγκους και τους Τριαδικούς εβαπορίτες συναντάται σε κυμαινόμενο βάθος 60 με 120 μέτρα από την εδαφική επιφάνεια. Στο παραλίμνιο περιβάλλον της λιμνοθάλασσας υπάρχει ο φρεάτιος υδροφόρος ορίζοντας που αναπτύσσεται στις αμμώδεις ενδιαστρώσεις των Νεογενών και Τεταρτογενών ιλυοαμμωδών οριζόντων. Ο φρεάτιος υδροφόρος ορίζοντας τροφοδοτείται από τον κατώτερο ρου των κυρίων κλάδων του υδρογραφικού δικτύου αλλά και άλλα μικρότερα ρέματα και εκτονώνεται στο περιβάλλον της λιμνοθάλασσας. 39

41 Μορφομετρικοί παράμετροι Όπως είναι γνωστό, μια λεκάνη απορροής αποτελεί ένα ανοιχτό φυσικό σύστημα, στην οποία εισέρχονται ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα και ηλιακή ενεργεία, και εξέρχονται απ αυτήν οι επιφανειακές απορροές των ρεμάτων, οι ποσότητες του νερού που αντιστοιχούν στην εξατμισοδιαπνοή και η ανακλώμενη ηλιακή ακτινοβολία. Συγχρόνως όμως αποτελεί και μια ανεξάρτητη μορφολογική ενότητα, η οποία χαρακτηρίζεται από διάφορες μορφομετρικές παραμέτρους που εκφράζουν τη μορφή του ανάγλυφου και του υδρογραφικού της δικτύου. Τιμές μορφομετρικών παραμέτρων υδρολογικών λεκανών περιοχής μελέτης: Μορφομετρικοί Παράμετροι Υδρολογικές Λεκάνες Λ1 Λ2 Λ3 Λ4 Λ5 Λ6 Λ7 Λ8 Τάξη 1ης 2ης 3ης 4ης 2ης 2ης 2ης 2ης Εμβαδόν Αυ(km2) Περίμετρος P(km) Μήκος Λεκάνης Lb(km) Αριθμός Κλάδων 1ης Τάξης Ν Αριθμός Κλάδων 2ης Τάξης Ν Αριθμός Κλάδων 3ης Τάξης Ν3 1 2 Αριθμός Κλάδων 4ης Τάξης Ν4 1 Υδρογραφική Συχνότητα Fu Υδρογραφική Πυκνότητα Du Ελάχιστο Υψόμετρο (m) Μέγιστο Υψόμετρο (m) Συνολικό Ανάγλυφο Hb Λόγος Ανάγλυφου Rh Από τις τιμές των μορφομετρικών παραμέτρων και την ανάλυση αυτών στον παραπάνω πίνακα συνάγονται τα εξής συμπεράσματα: Οι λεκάνες Λ3, Λ4, Λ5 καταλαμβάνουν τα 2/3 της έκτασης της περιοχής μελέτης και είναι αυτές οι οποίες ρυθμίζουν τα υδατικά αποθέματα της περιοχής. Το γεωλογικό υπόβαθρο στο οποίο ανήκουν οι λεκάνες Λ1, Λ2, Λ3, Λ4, Λ5, Λ6, Λ8 αποτελείται από εδάφη με ικανοποιητική έως μεγάλη ικανότητα ενεργής κατείσδυσης. Σε αντίθεση στην Λεκάνη Λ7 ευνοείται η επιφανειακή απορροή ενώ η ενεργή κατείσδυση είναι μηδενική. Οι υψηλές τιμές του λόγου ανάγλυφου Rh για τις λεκάνες Λ5 έως Λ8 δηλώνει την μεγάλη ικανότητα επιφανειακής μεταφοράς των υδάτων σε αντίθεση με τις λεκάνες Λ1, Λ2, Λ3, Λ4 οι οποίες παρουσιάζουν μικρότερη ικανότητα μεταφοράς Υδρολογικό ισοζύγιο της περιοχής μελέτης Ως επιφανειακό υδρολογικό ισοζύγιο λεκάνης, ορίζεται η μαθηματική εξίσωση που περιγράφει το ισοζύγιο του νερού στην επιφάνεια της υδρολογικής λεκάνης ως: Ν = ΕΤr + Α + ΔR 40

42 Όπου: Ν = ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα που πέφτουν στη λεκάνη, δηλαδή οι εισροές (mm/y) ETr = πραγματική εξατμισοδιαπνοή της λεκάνης (mm/y) Α = ολική απορροή της λεκάνης (mm/y) A = AE + I AE = επιφανειακή απορροή (mm/y) I = κατείσδυση, δηλαδή οι εκροές του επιφανειακού νερού προς το υπόγειο (mm/y) ΔR = μεταβολή των υπογείων αποθεμάτων της λεκάνης Θεωρώντας το ετήσιο ΔR=0 με τον όρο ότι η κατανάλωση είναι σταθερή ή αμελητέα (για μεμονωμένα έτη το ΔR δεν είναι 0) και λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα του επόμενου πίνακα τα στοιχεία του υδρολογικού ισοζυγίου έχουν ως εξής: Μήνας Ώρες ηλιοφάνειας Στοιχεία υπολογισμού υδρολογικού ισοζυγίου (γεωγραφικό μήκος/ πλάτος = 19,55/39,37, ύψος σταθμού 4 m) Βαρομετρική πίεση Μέση θερμοκρασία αέρα Απόλυτη μέγιστη θερμοκρασία Απόλυτη ελάχιστη θερμοκρασία Μέση μηνιαία Υγρασία Μέση μηνιαία Νέφωση Μέση μηνιαία Βροχόπτωση Ολική ηλιακή ακτινοβολία σε οριζόντιο επίπεδο h mm Hg oc oc oc % 8 σε mm 1 120,4 1016,5 10,1 20,5-4,5 75,9 4,5 136, ,4 1015,2 10,4 22,4-4,6 74,3 4,6 124, ,5 12,1 26-4,4 73,2 4,4 98, ,9 1012,8 15,3 28-0,1 72,7 4,2 66, ,9 1013,8 19,7 33,8 3,6 69,5 3, ,6 1013, ,8 8,7 63,4 2,3 14, ,7 1012,4 26,6 42, ,8 1,2 9, ,5 1012,6 26,5 40,7 11,3 62,1 1, ,6 1015,3 22,9 37,8 7,2 70,4 2,4 81, ,6 1016,7 18,7 33 2,8 74,8 3,5 137, ,6 1016,5 14,9 26,2-2,2 77,6 4,4 187, ,8 1015, ,4 4,6 185,6 48 Σύν ,2 1097, Πηγή ΕΜΥ: ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΕΡΚΥΡΑΣ (περίοδος ) Ν = 1097,3 L= T+0,05Τ 3 Τ= μέση ετήσια θερμοκρασία του αέρα = 17,7 0 C ΕΤr= Ν/ (0,9+Ν 2 /L 2 ) 1/2 =31,92 (mm/y) Α = ολική απορροή της λεκάνης = 1065,38 (mm/y) AE = η επιφανειακή απορροή (mm/y) υπολογίζεται σε ποσοστό της επιφανειακής ανάλογα με τον τύπο των εδαφών της περιοχής μελέτης. Έτσι αναλογικά με το εμβαδόν της κάθε λεκάνης απορροής, την κλίση εδάφους και τους εδαφικούς 41

43 σχηματισμούς που τη δομούν για τις λεκάνες Λ1 και Λ2 15% της ολικής απορροής αποτελεί την επιφανειακή, για τις λεκάνες Λ3 και Λ4 το 5% της ολικής απορροής αποτελεί την επιφανειακή και για τις λεκάνες Λ5 έως Λ8 το 35% της ολικής απορροής αποτελεί την επιφανειακή. Το υπόλοιπο τμήμα των υδάτων αφού εισέλθει με τη μορφή της κατείσδυσης κινηθεί υποδερμικά και υπόγεια επανεξέρχεται στην επιφάνεια της λεκάνης. Συμπερασματικά, η λεκάνη απορροής της ευρύτερης περιοχής μελέτης είναι μία ιζηματογενής λεκάνη απορροής η οποία τροφοδοτείται σε νερό από τη βροχή. Χαρακτηρίζεται γενικά ως πλούσια σε νερά με κυριότερα υδάτινα σώματα την λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου και τα ρέματα που ρέουν στο κεντρικό τμήμα αυτής. Χωρίζεται σε οκτώ μεγάλες υπολεκάνες Λ1 έως Λ8, οι οποίες μαζί με τις μεσολεκανώδεις περιοχές συντηρούν το υδάτινο δυναμικό της. Τα υπόγεια αποθέματα της λεκάνης απορροής θεωρούνται μεγάλα ειδικά στο κεντρικό τμήμα αυτής. Η διεύθυνση κίνησης των υπογείων υδάτων είναι προς τα βορειοανατολικά, και άξονας κίνησης οι κύριοι κλάδοι των ρεμάτων των λεκανών Λ3 και Λ4. Λόγω του αδιαπέρατου γεωλογικού υποβάθρου στο ανατολικό και νοτιοανατολικό τμήμα της περιοχής μελέτης δεν παρατηρείται υφαλμύρινση των υπογείων υδάτων στο νότιο τμήμα της λεκάνης Λ3 και στη Λ4. Σε αντίθεση το βορειανατολικό και βόρειο τμήμα της περιοχής μελέτης χαρακτηρίζεται από την μεγάλη ανταλλαγή γλυκών και αλμυρών υδάτων. Η λιμνοθάλασσα είναι αποδέκτης της περίσσειας των επιφανειακών υδάτων η οποία ρέει στο πλούσιο υδρογραφικό δίκτυο που χαρακτηρίζει τις λεκάνες Λ3 και Λ4. Βέβαια πρέπει να λάβουμε υπ όψη μας ότι η παροχή των ρεμάτων είναι περιορισμένη και διακοπτόμενη λόγω του ξηρού και θερμού κλίματος κατά τους θερινούς και φθινοπωρινούς μήνες. Λόγω του χαμηλού υψομετρικού ανάγλυφου περιμετρικά της λιμνοθάλασσας και για μία ακτίνα 700 μέτρων προς το εσωτερικό παρατηρείται εισχώρηση των αλμυρών νερών στους υπόγειους υδροφορείς εδώ. Τα γεωλογικά στρώματα που υδροφορούν δεν βρίσκονται σε πολύ μεγάλο βάθος - 0 έως 30 m -, εκμεταλλεύονται από πλήθος ιδιωτικών γεωτρήσεων καθώς και πηγαδιών και σε συνθήκες κανονικής άντλησης το νερό είναι υφάλμυρο. Λόγω των γεωτρήσεων και των πηγαδιών οι εισροές γλυκού νερού στη Λ/Θ Χαλικιόπουλου, είναι μειωμένες σε σχέση με προηγούμενα χρόνια. Εισροές γλυκού νερού στην Λ/Θ Χαλικιόπουλου προέρχονται από το ρέμα Καβαλάραινα, την πηγή Χρυσιήδος, το ρέμα Μεγαλομάτα, ένα άλλο μικρότερο στα βόρεια και από ρέμα στα δυτικά που εκβάλλει στην Λ/Θ Κόλλα. 42

44 2.1.4 Ορυκτοί πόροι - κοιτάσματα Πετρώματα: Οι υγιείς όγκοι των τριαδικών λατυποπαγών - εβαποριτών (μετά το βάθος των 5 μέτρων) αποτελούν υλικό το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αδρανές ή ως πέτρα επένδυσης. Λόγω του ότι όμως βρίσκεται σε διαδικασία εξέλιξης μελέτη η οποία θα καθορίσει και θα χωροθετήσει τις λατομικές ζώνες στον νομό Κέρκυρας δεν είναι δυνατό στην παρούσα μελέτη να καθορισθούν ζώνες ανόρυξης αυτών. Νερό: Ο πλούσιος υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας ο οποίος αναπτύσσεται εντός των Τριαδικών λατυποπαγών - εβαποριτών εκμεταλλεύεται ικανοποιητικά από τις υφιστάμενες Δημοτικές γεωτρήσεις και το πλήθος των ιδιωτικών. Μεγαλύτερη αξιοποίηση αυτών των υδάτινων αποθεμάτων, με περισσότερες γεωτρήσεις Δημοτικού χαρακτήρα οι οποίες πραγματοποιούνται σε βάθη μεγαλύτερα των 100 μέτρων, πιθανόν να οδηγούσε σε μικρότερη απόδοση των υφιστάμενων δημοτικών γεωτρήσεων και ίσως σε βάθος χρόνου σε εξάντληση των υδροφόρων συστημάτων. Για τις γεωτρήσεις ιδιωτικού χαρακτήρα οι οποίες δεν είναι δυνατό να ελεγχθούν λόγω του ότι το 99 % αυτών δεν είναι αδειοδοτημένες, πιστεύεται ότι εξαντλούν ένα ανώτερο υδροφόρο ορίζοντα ο οποίος βρίσκεται σε βάθος 50 έως 80 μέτρων Στοιχεία ποιότητας ατμόσφαιρας - ηχορύπανση Τα επίπεδα ποιότητας της ατμόσφαιρας και της ηχορύπανσης στην περιοχή μελέτης καθορίζονται από την κυκλοφορία των οχημάτων και τα αεροσκάφη. Για την παρακολούθηση των επιπέδων ρύπανσης της ατμόσφαιρας και την ηχορύπανση δεν διενεργούνται μετρήσεις. Επομένως στην προσέγγιση του θέματος θα χρησιμοποιηθούν βιβλιογραφικά δεδομένα. Ποιότητα ατμόσφαιρας Ατμοσφαιρική ρύπανση είναι η παρουσία στην ατμόσφαιρα διαφόρων ουσιών που σε συγκεκριμένη συγκέντρωση ή διάρκεια παρουσίας μπορούν να προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, τους ζωντανούς οργανισμούς και τα οικοσυστήματα. Οι βασικότερες είναι τα οξείδια του αζώτου ΝΟ και ΝΟ 2, το όζον Ο 3, το διοξείδιο του θείου SO 2, τα σωματίδια PM10, PM 25, το μονοξείδιο CO και οι υδρογονάνθρακες HCs. Κατά την καύση της κηροζίνης στις μηχανές των αεροσκαφών, τα καυσαέρια που εκπέμπονται περιέχουν οξείδια του αζώτου ΝΟ x, υδρογονάνθρακες HCs, μονοξείδιο του άνθρακα CO, νερό, οξείδιο του θείου SO x και σωματίδια PM10, PM 25. Οι 43

45 ποσότητες των ρύπων που εκπέμπονται εξαρτώνται από το στάδιο της πτήσης (LTO cycle Κύκλος προσγείωσης/απογείωσης) και επηρεάζονται από παράγοντες όπως ο τύπος του αεροσκάφους και της μηχανής και το βάρος του αεροσκάφους κατά την απογείωση. Ο Κύκλος Προσγείωσης/Απογείωσης περιλαμβάνει τις φάσεις προσέγγισης, προσγείωσης, τροχοδρόμησης προς τη θέση στάθμευσης, απογείωσης, ανόδου και εκτείνεται σε ύψος 1000m από το έδαφος και μερικά χιλιόμετρα ΒΑ και ΝΑ κατά μήκος του άξονα προσγείωσης/απογείωσης. Για τον υπολογισμό των εκπομπών των αεροσκαφών λαμβάνονται υπόψη οι εκπομπές κατά τον κύκλο προσγείωσης/απογείωσης και υιοθετούνται οι οδηγίες του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO). Οι εκπομπές λόγω της εξυπηρέτησης των αεροσκαφών περιλαμβάνουν κυρίως εκπομπές που οφείλονται στη χρήση των μονάδων Βοηθητικής Ισχύος των Αεροσκαφών (APUs), στη χρήση εξοπλισμού Επίγειας Εξυπηρέτησης (GSE) και στην έναρξη λειτουργίας των κινητήρων στο χώρο στάθμευσης. Ηχορύπανση Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η προστασία κατά του θορύβου περιλαμβάνεται σε πέντε προγράμματα δράσης για την προστασία του περιβάλλοντος. Το πέμπτο πρόγραμμα δράσης προτείνει να καταρτίσει η Επιτροπή μητρώο θορύβων και να εκπονήσει προγράμματα για τη μείωση του θορύβου, καθώς και περαιτέρω περιορισμό της εκπομπής θορύβων από τα οχήματα με κινητήρα, τα αεροπλάνα και τα μηχανήματα. Τα οικονομικά κίνητρα για την αγορά αποτελούν βασική παράμετρο της κοινοτικής πολιτικής για τη μείωση του θορύβου. Πιθανά μέτρα είναι τα ακόλουθα: - νομικώς επιβεβλημένη πληροφόρηση σχετικά με τα προϊόντα, - καταβολή εισφορών για τον θόρυβο σύμφωνα με την αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει", - καθιέρωση αδειών θορύβου, - επιδοτήσεις για την αγορά λιγότερο θορυβωδών προϊόντων, - επιδοτήσεις για την ανάπτυξη λιγότερο θορυβωδών προϊόντων. Σε ότι αφορά τη μείωση του θορύβου, έχουν εγκριθεί διάφορες οδηγίες. Έχουν καθορισθεί όρια εκπομπής θορύβου για τα αυτοκίνητα, τις μοτοσικλέτες, τους γεωργικούς και δασικούς ελκυστήρες, τις οικιακές συσκευές, τα χωματουργικά μηχανήματα, τον κατασκευαστικό εξοπλισμό, τις χλοοκοπτικές μηχανές και τα υποηχητικά αεροπλάνα της πολιτικής αεροπορίας. Ιδιαίτερη προσοχή έχει δοθεί στην οδική και εναέρια κυκλοφορία η οποία συνιστά σημαντική πηγή ηχορύπανσης. 44

46 Η βασική οδηγία του Συμβουλίου σχετικά με τα επιτρεπόμενα όρια θορύβου και το σύστημα εξάτμισης των οχημάτων με κινητήρα (Οδηγία 70/157) ισχύει για όλα τα οχήματα με κινητήρα, με ανώτατο όριο ταχύτητας άνω των 25 χλμ/ώρα. - Για τα αυτοκίνητα, η ισχύουσα οριακή τιμή θορύβου που ισχύει είναι 74 db(a). Το μέτρο αυτό συνεπάγεται περιορισμό κατά το ήμισυ της εκπομπής θορύβου, δηλαδή δύο αυτοκίνητα της επόμενης γενεάς προκαλούν τον ίδιο θόρυβο με εκείνον που παράγει σήμερα ένα μόνο αυτοκίνητο. Ωστόσο, η αξιοσημείωτη μείωση του θορύβου των αυτοκινήτων θα εξουδετερωθεί εν μέρει λόγω της αύξησης του αριθμού αυτοκινήτων και της απόστασης που θα καλύπτουν, καθώς και του πολλαπλασιασμού των αυτοκινήτων μεγαλύτερου κυβισμού και βάρους. - Για τα φορτηγά η οριακή τιμή που καθιερώθηκε από την ΕΚ το Νοέμβριο του 1992, ανέρχεται στα 80 db(a). Κατ' αυτόν τον τρόπο το φορτηγό περιορισμένου θορύβου θα αποτελέσει τον κανόνα στις οδικές εμπορευματικές μεταφορές στην Ευρώπη. Από το 1994 τα φορτηγά που κινούνται στο πλαίσιο των οριακών τιμών φέρουν διακριτικό σήμα. Καθίσταται έτσι ευχερέστερη η παρακολούθηση των ρυθμίσεων χρήστη που προτιμά φορτηγά περιορισμένου θορύβου. Τα φορτηγά περιορισμένου θορύβου έχουν οριακή τιμή: 78 dβ (Α) για τα φορτηγά < 150 kw και 80 db (A) για φορτηγά > 150 kw). Ο θόρυβος που προκαλούν τα δίτροχα οχήματα με κινητήρα (μοτοσικλέτες), έχει περιορισθεί εδώ και καιρό από κοινοτικές οδηγίες (Οδηγία, 78/1015) που επιτρέπουν την οργάνωση μιας σταδιακής μείωσης. Το τελευταίο στάδιο τέθηκε σε εφαρμογή το Περιορίζει τις οριακές τιμές θορύβου σε 75 dβ (Α) για τα οχήματα άνω των 80cc, σε 77 dβ (Α) για όσα κυμαίνονται από 80 έως 175 cc, και σε 80 dβ (Α) για όσα υπερβαίνουν τα 175 cc. Σύμφωνα με την οδηγία του Συμβουλίου για τον περιορισμό των εκπομπών θορύβου από τα υποηχητικά αεροπλάνα της πολιτικής αεροπορίας (Οδηγία 80/51), άδεια εκμετάλλευσης χορηγείται μόνο στα αεροπλάνα που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της Σύμβασης για τη Διεθνή Πολιτική Αεροπορία τρίτη έκδοση, Ιούλιος 1978 ή σε ανάλογες προδιαγραφές. Σύμφωνα με τις προδιαγραφές που καθορίζει η Διεθνής Οργάνωση Πολιτικής Αεροπορίας, ο θόρυβος που προκαλούν τα αεροπλάνα πρέπει να μειωθεί λαμβάνοντας υπόψη την προστασία του περιβάλλοντος, τις τεχνολογικές δυνατότητες, καθώς και τις οικονομικές συνέπειες. Σύμφωνα με την Οδηγία 92/14, μόνο υποηχητικά αεριωθούμενα αεροπλάνα με λόγο παράκαμψης 2 ή μεγαλύτερο, ή που πληρούν τις προδιαγραφές της ανωτέρω σύμβασης, ή τα οποία δεν χρησιμοποιήθηκαν για περισσότερο από 25 χρόνια, 45

47 μπορούν να εξακολουθήσουν να εκτελούν δρομολόγια στα αεροδρόμια των κρατών μελών. Προβλέπονται ενδεχομένως απαλλαγές για αεροπλάνα από συγκεκριμένες, ιδιαίτερα φτωχές αναπτυσσόμενες χώρες. Η διάρκεια εκμετάλλευσης που αναφέρθηκε ανωτέρω μπορεί να επεκταθεί κατά 3 έτη ως ανώτατο όριο για τις αεροπορικές εταιρίες των οποίων οι δραστηριότητες πλήττονται σε αντίθετη περίπτωση. Ενδέχεται να παραχωρηθούν βραχυπρόθεσμες απαλλαγές για μία μεταβατική περίοδο, προκειμένου να καταστεί εφικτή η προσάρτηση του εξοπλισμού μετατροπής στα αεροπλάνα. Ακόμα, οι αεροπορικές εταιρίες δεν είναι δυνατό να αναγκασθούν να μειώσουν το στόλο τους κατά περισσότερο από 10% ετησίως. Όλα τα υποηχητικά αεριωθούμενα αεροπλάνα πρέπει να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των προδιαγραφών*. Εγκρίθηκε επίσης κανονισμός του Συμβουλίου (925/1999) σχετικά με την εγγραφή στα νηολόγια και χρήση εντός της Κοινότητας ορισμένων τύπων αεριωθούμενων υποηχητικών πολιτικών αεροπλάνων, που έχουν τροποποιηθεί και για τα οποία έχει εκδοθεί εκ νέου πιστοποιητικό θορύβου για την ικανοποίηση των απαιτήσεων σύμφωνα με τον Τόμο Ι, Μέρος ΙΙ, Κεφάλαιο 3 του Παραρτήματος 16 της Σύμβασης της Διεθνούς Πολιτικής Αεροπορίας, τρίτη έκδοση (Ιούλιος 1993), «κανονισμός απομειωτή θορύβου». Η Οδηγία σχετικά με την αξιολόγηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον (Οδηγία 85/337) ισχύει για έργα στον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα, δηλαδή σε κατασκευαστικές εργασίες και άλλες επεμβάσεις στη φύση και το τοπίο. Σε ότι αφορά τα αεροδρόμια με διάδρομο έκτασης μ. ή περισσότερο, τα κράτη μέλη πρέπει να προβούν σε αξιολόγηση, στην οποία να γίνεται διαπίστωση και εκτίμηση των κυριότερων επιπτώσεων του έργου στο περιβάλλον. Η διαδικασία προβλέπει, ιδίως, δημόσια διαβούλευση. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπάρχει ανάγκη περαιτέρω περικοπών των οριακών τιμών, καθώς και βελτίωσης των διαδικασιών μέτρησης. Για τις αερομεταφορές, πρέπει να εξετασθεί το ενδεχόμενο να απαγορευθούν οι νυχτερινές πτήσεις πάνω από κατοικημένες περιοχές που βρίσκονται κοντά σε αεροδρόμια, να καθορισθούν τέλη προσγείωσης ανάλογα με το επίπεδο θορύβου, και να ληφθούν μέτρα για την αποφυγή ιδιαίτερα θορυβωδών ελιγμών κατά την προσγείωση και την απογείωση. *(Τόμος Ι, Μέρος ΙΙ, Κεφάλαιο 3 του Παραρτήματος 16 της Σύμβασης της Διεθνούς Πολιτικής Αεροπορίας, τρίτη έκδοση -Ιούλιος 1993) 46

48 Το ΠΔ 80/2004 ΦΕΚ 63/Α/ αποτελεί Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2002/30/Ε.Κ., του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Μαρτίου 2002 Περί καθιέρωσης κανόνων και διαδικασιών για τη θέσπιση περιορισμών λειτουργίας σε συνάρτηση με τον προκαλούμενο θόρυβο στους κοινοτικούς Αερολιμένες. Επίσης ισχύει η Υπουργική Απόφαση 13586/724/2006 «Καθορισμός μέτρων, όρων και μεθόδων για την αξιολόγηση και τη διαχείριση του θορύβου στο περιβάλλον, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2002/49/ΕΚ «σχετικά με την αξιολόγηση και τη διαχείριση του περιβαλλοντικού θορύβου» του Συμβουλίου της (ΦΕΚ Β 384/ ). Στην περιοχή του Αερολιμένα είχε υπάρξει υπολογισμός των επιπέδων θορύβου το 1993 στα πλαίσια της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του αεροδρομίου, όπου οι προβλέψεις για το έτος 2008 σε μονάδες NEF (Noise Exposure Forecast) αναφέρουν επίπεδα θορύβου, στα όρια της λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου και στην θαλάσσια έκταση της περιοχής μελέτης μεταξύ 55 ως 30 NEF. Οι τιμές NEF μεγαλύτερες από 40 θεωρούνται ως δείκτης υψηλής όχλησης για τις ανθρώπινες δραστηριότητες. 2.2 Βιοτικό περιβάλλον Γενική περιγραφή οικοσυστημάτων - Βλάστηση Σύμφωνα με τον Σ. Ντάφη, 1986, και το σύστημα ταξινόμησης Braun-Blanquet, η περιοχή μελέτης εξαπλώνεται στη ζώνη αείφυλλων πλατύφυλλων, παραλιακή, λοφώδης και υποορεινή περιοχή με ευμεσογειακή ζώνη βλάστησης Quercetalia ilicis, που ονομάζεται επίσης ζώνη Μεσογειακής διάπλασης Αριάς με τα εξής χαρακτηριστικά : - Στη Μεσογειακή διάπλαση Αριάς Quercion ilicis και μάλιστα στο Βαλκανικό τύπο της Ανατολικής Μεσογείου, η Quercus ilex είναι μικρότερης σημασίας και υποκαθίσταται συνήθως από και την Quercus coccifera και την Quercus calliprinos. Η περιοχή ανήκει στην υποζώνη Quercion ilicis, που στην Δυτική Ελλάδα εμφανίζεται πάνω ακριβώς από την επιφάνεια της θάλασσας. Η περιοχή ανήκει στον υγρό βιοκλιματικό όροφο με ήπιο χειμώνα. Στην υποζώνη εμφανίζονται διάφορες φυτοκοινωνίες που κατά ένα μέρος είναι υποβαθμισμένες και κατά ένα άλλο εδαφικά εξαρτώμενες. Στις ράχες και τις νότιες εκθέσεις κλιτύων εμφανίζονται συνήθως ενώσεις με Erica arborea και σε καλύτερες οικολογικά θέσεις κυριαρχούν τα Arbutus unedo, Calycotone villosa, Spartium junceum, ενώ στις υγρότερες θέσεις, τις 47

49 μισγάγγειες και τις βορεινές εκθέσεις κυριαρχεί η Quercus ilex με Fraxinus ornus, Phillyrea latifolia, Quecus pubescens. Τα εδαφικά χαρακτηριστικά επηρεάζουν τους οικοτόπους της περιοχής μελέτης, και ο συνδυασμός κλίμα-έδαφος καθορίζει διάφορα είδη που μπορούν να επικρατήσουν στη βλάστηση. Οι λιμνοθάλασσες Χαλικιόπουλου και Κόλα έχουν υφάλμυρα νερά. Σε ορισμένες θέσεις, κυρίως πλησίον της επαφής με τη θάλασσα, αναπτύσσεται βλάστηση με Salicornia καθώς και με Arthrocnemum (Αρθρόκνεμα), ενώ κατά τόπους υπάρχουν υφάλμυρα λιβάδια με βούρλα. Στο δυτικό μέρος του έλους διατηρείται σε αρκετά καλή κατάσταση μεγάλη ομοιογενής βλάστηση με αγριοκάλαμο σε μεγάλη έκταση, η οποία διασχίζεται από ένα δίκτυο ρεμάτων με γλυκό νερό και υδατοσυλλογών. Οι καλαμώνες συμβάλλουν στην συγκράτηση και σε ένα βαθμό αποδόμηση διάφορων ρύπων μέσω των βιολογικών κύκλων. Ακόμη υπάρχει μικτή ζώνη με έλη που διαρκώς μειώνονται από επιχωματώσεις. Έχουν παρατηρηθεί συστάδες με αρμυρίκια καθώς και ιτιές. Σε τμήματα της περιμετρικής ζώνης του υγροτόπου υπάρχουν ελαιώνες και θαμνώνες αείφυλλων και σκληρόφυλλων (πουρνάρι, σχοίνα κ.λπ.). Η ξηρασία του καλοκαιριού έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του υδρικού αποθέματος του εδάφους, με εξαίρεση της όχθες της λιμνοθάλασσας όπου περιοριστικός παράγοντας δεν είναι η υγρασία του εδάφους αλλά η αλατότητα του νερού. Σημαντικός παράγοντας, που επηρεάζει τους τύπους φυσικών οικοτόπων είναι η επικράτηση και η διαμόρφωση των χρήσεων γης. Στην προκειμένη περίπτωση το μεγαλύτερο ποσοστό των εδαφών έχουν καταληφθεί από ελαιώνες, οι οποίοι έχουν αποκτήσει χαρακτηριστικά δάσους. Στις όχθες των λιμνοθαλασσών, όπου η υγρασία του εδάφους είναι υψηλή και σε θέσεις με περιορισμένη σχετικά αλατότητα, οι εκτάσεις καλλιεργούνται με κηπευτικά, οπωροφόρα δένδρα και αμπελώνες ή βόσκονται από μικρά κοπάδια προβάτων. Η περιοχή διασχίζεται από μικρά αποστραγγιστικά καναλάκια (σούδες) που χρησίμευαν στην απορροή των ομβρίων και καταλήγουν στη λιμνοθάλασσα, στην περιοχή αυτή στο παρελθόν ψάρευαν χέλια. Οι φυτικές διαπλάσεις που παρουσιάζονται στη συνέχεια και αφορούν τη χερσαία ζώνη της περιοχής μελέτης, έχουν προκύψει από παρατηρήσεις της ομάδας μελέτης, δεδομένου ότι δεν βρέθηκε άλλου είδους καταγραφή. 48

50 Οι διαπλάσεις αναφέρονται με τη φυτοκοινωνιολογική τους ονοματολογία και με αναφορά στον τύπο φυσικών οικοτόπων και τον αντίστοιχο κωδικό της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ Τύποι Οικοτόπων Προστατευόμενη περιοχή του δικτύου NATURA 2000 «Παράκτια θαλάσσια ζώνη από Κανόνι ως Μεσογγή» ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΝΟΝΙ ΜΕΣΟΓΓΗ GR Η περιοχή περιλαμβάνει τον καθρέπτη της Λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου (τύπος οικότοπου προτεραιότητας της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, 1150* -Λιμνοθάλασσες) και τη θαλάσσια περιοχή ως την ισοβαθή των 30 m κατά μήκος όλης της ανατολικής ακτής του Δήμου Αχιλλείων που εκτείνεται ανατολικότερα στην περιοχή Κανονιού Δήμου Κερκυραίων και νότια ως την περιοχή Μεσογγής του Δήμου Μελιτειέων. Η συνολική έκταση του υγροβιότοπου της Λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου είναι περίπου στρ. εκ των οποίων στρ. είναι ελώδεις εκτάσεις οι οποίες διασχίζονται από ένα σημαντικό δίκτυο καναλιών και στρ. είναι η υδάτινη επιφάνεια. Τα κυριότερα φυτικά είδη της περιοχής είναι: καλάμια Phragmites australis, Arundo donax. και αλμυρίχα Salicornia spp. Η λιμνοθάλασσα διαθέτει μια πλούσια ορνιθοπανίδα. Η θαλάσσια περιοχή χαρακτηρίζεται από μεγάλη ποικιλότητα χλωρίδας. Περιλαμβάνει κολπίσκους με οικότοπους μαλακού υποστρώματος και βραχώδεις ακτές. Η αποκλειστικά θαλάσσια περιοχή έχει συνολική έκταση 553 ha, σε μήκος ακτογραμμής 21 Km που περιλαμβάνει περίπλοκους συνδυασμούς ακτών μεσαίου υδροδυναμισμού. Η περιοχή περιλαμβάνει κολπίσκους με οικοτόπους μαλακού υποστρώματος (119Α και 119Β) και βραχώδεις ακτές μεσαίου υδροδυναμισμού με πληθυσμούς Cystoseira spp. (τύπος οικοτόπου 1170, ύφαλοι). Υπάρχουν εκτεταμένα πυκνά υποθαλάσσια λιβάδια Posidonia oceanica (τύπος οικοτόπου 1120*), που αρχίζουν από τα 2-3 μέτρα και εκτείνονται μέχρι τα μέτρα βάθος. Τα Phanerophyceae κυριαρχούν, καθώς και οι φυτοκοινωνίες Cystoseiretum crinitae. Μεταξύ των ανώτερων βράχων αναπτύσσεται, σε αμμώδες υπόστρωμα, το θαλάσσιο φανερόγαμο Cymodocea nodosa. 49

51 Στο βόρειο τμήμα της περιοχής, υπάρχει η λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου (τύπος οικοτόπου 1150*). Παρά το γεγονός ότι σε τμήμα της λιμνοθάλασσας κατασκευάστηκε διάδρομος του αεροδρομίου της Κέρκυρας, ο οικότοπος διατηρεί σε μεγάλο βαθμό την οικολογική του αξία. Οι τύποι οικοτόπων και η συνταξινόμηση της βλάστησης είναι η ακόλουθη: Τύποι Οικοτόπων του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ Κωδικός Οικοτόπου % Κάλυψη Αντιπροσωπευτικότητα Κατάσταση διατήρησης Συνολική εκτίμηση ,81 B B B ,15 A A A Τύποι Οικοτόπων εκτός Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ Κωδικός Οικοτόπου % Κάλυψη Αντιπροσωπευτικότητα Κατάσταση διατήρησης Συνολική εκτίμηση 119Α 1,27 Α Α Α 119Β 28,76 Α Α Α Α : Εξαιρετική αξία Β : Καλή αξία C : Επαρκής αξία Το ποσοστό κάλυψης αναφέρεται μόνο στο θαλάσσιο τμήμα της περιοχής. Για τους τύπους οικοτόπων εκτός Οδηγίας 92/43 η αντιπροσωπευτικότητα, το καθεστώς διατήρησης και η γενική εκτίμηση χαρακτηρίζονται ως «Α». Class Order Alliance Association POSIDONIETEA Posidonietalia Posidonion oceanicae Posidonietum oceanicae CYSTOSEIRETEA Cystoseiretalia Cystoseiron Ass. Cystoseira crinita CYSTOSEIRETEA Cystoseiretalia Cystoseiron Ass. Cystoseira schiffneri CYSTOSEIRETEA Cystoseiretalia Cystoseiron s.l Ass. Padina pavonica CYSTOSEIRETEA Cystoseiretalia Cystoseiron s.l Ass. Corallina spp., Jania spp. & Amphiroa spp. CYSTOSEIRETEA Cladophora prolifera, Cladophora pellucida & Halimeda tuna CYSTOSEIRETEA Cladostephus spongiosus f. verticillatus CYSTOSEIRETEA Scytosiphon lomentaria Liebmannia leveillei CYSTOSEIRETEA Cystoseiretalia Cystoseiron Cystoseira sp. Η περιγραφή των τύπων οικοτόπων που ακολουθεί βασίζεται κυρίως στα αποτελέσματα εργασίας πεδίου της Ομάδας μελέτης, των καταγραμμένων δεδομένων των Πανεπιστημίων Πατρών και Θεσσαλονίκης και του Ε.Κ.Θ.Ε, στα πλαίσια της Χαρτογράφησης Οικοτόπων Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε

52 Λιμνοθάλασσες 1150* Ο τύπος οικοτόπων προτεραιότητας των λιμνοθαλασσών 1150* απαντά εκεί που όπου το γλυκό νερό συναντά το θαλασσινό, παραμένει ωστόσο απομονωμένος από τη θάλασσα. Εκτάσεις ρηχών νερών στις ακτές, ποικίλης αλατότητας και βάθους νερού, μερικώς ή ολικώς αποκομμένα από τη θάλασσα. Ο πυθμένας είναι αμμώδης ή και με κροκάλες. Η αλατότητα μπορεί να ποικίλει από πολύ χαμηλή (υφάλμυρη) έως πολύ υψηλή (υπερύαλη). Εξαρτάται από τη βροχόπτωση, την εξάτμιση, και την εισροή θαλασσινού ή γλυκού νερού από καταιγίδες ή κατάκλιση από τις πλημμύρες από τη θάλασσα τον χειμώνα. Χαρακτηριστικά φυτά των λιμνοθαλασσών, είδη των γενών: Calitriche, Chara, Eleocharis, Potamogeton, Phragmites κ.ά. Ζώα των Οικογενειών: Cnidaria, Polychaeta, Bryozoa, Rotifera και επίσης Μαλάκια και Καρκινοειδή. Ψάρια της Οικογένειας Cyprinidae, Ερπετά Algyroides nigropunctatus Κερκυραϊκή σαύρα, Lacerta trilineata τρανόσαυρα, Podarcis taurica ταυρική γουστέρα και Αμφίβια. Οι Λιμνοθάλασσες αποτελούν πολύ σημαντικό οικότοπο για την περιοχή. Οι λιμνοθάλασσες είναι από τα πλέον παραγωγικά οικοσυστήματα και πολύ σημαντικά για μεγάλο αριθμό πουλιών. Επίσης στηρίζουν μεγάλο αριθμό ιχθυοπληθυσμών. Εκτάσεις θαλάσσιου βυθού με βλάστηση (ποσειδωνίες) 1120* Τα λιβάδια ποσειδωνίας αποτελούνται από το ανώτερο φυτό Posidonia oceanica, με ριζικό σύστημα, που ανθίζει και καρποφορεί. Ενδημικό φυτό της Μεσογείου. Αναπτύσσεται με ριζώματα σε μαλακό υπόστρωμα από την επιφάνεια του νερού έως και 45m βάθος και σχηματίζει λιβάδια. Το μήκος των φύλλων μπορεί να φτάσει και το 1,5m. Τα λιβάδια συμβάλλουν σημαντικά στην οξυγόνωση του νερού, ένα τετραγωνικό μέτρο λιβαδιού παράγει 14l οξυγόνου την ημέρα μέσω της φωτοσύνθεσης. Είναι ανθεκτικά σε ένα ευρύ φάσμα θερμοκρασιών και κίνησης του νερού, αλλά ευαίσθητα στην διακύμανση της αλατότητας, με βέλτιστο εύρος μεταξύ 36%0 και 39%0. Η παρουσία, στην παράκτια ζώνη, του θαλάσσιου φανερόγαμου Posidonia oceanica είναι μεγάλης οικολογικής σημασίας. Τα στρώματα που σχηματίζει αυτό το είδος αποτελούν το πιο σημαντικό θαλάσσιο οικοσύστημα στη Μεσόγειο θάλασσα, αφού συμβάλλει σημαντικά στην πρωτογενή παραγωγή χρησιμεύοντας σαν κατάλληλο μέρος για την εναπόθεση των αυγών των ψαριών και αποτελώντας το ιδανικό και σπανίου πλούτου ενδιαίτημα για πολλά φυτικά και ζωικά είδη (φύκια, ασπόνδυλα, εχινόδερμα, γαστερόποδα, ψάρια κλπ.). Από τις

53 φυτικών και ζωικών ειδών που υπάρχουν στην Μεσόγειο, έχουν παρατηρηθεί μέσα στις αποικίες της Ποσειδωνίας (400 είδη φυκιών και πολλές χιλιάδες ζωικών ειδών). Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι αποικίες Ποσειδωνίας συγκρίνονται με τους κοραλλιογενείς ύφαλους. Υπάρχουν 100 φυτικά και ζωικά είδη τα οποία είναι παρόντα αποκλειστικά και μόνο στις αποικίες της Ποσειδωνίας. Αποτελούν σημαντικές περιοχές αναπαραγωγής πολλών ειδών και καταφύγιο για πολλούς οργανισμούς της πανίδας. Τα λιβάδια αυτά αναπτύσσονται πυκνότερα προς την πλευρά της Μεσογγής. Η θαλάσσια περιοχή χαρακτηρίζεται από μεγάλη ποικιλότητα χλωρίδας και βλάστησης. Η φυτοϋγειονομική κατάσταση του πληθυσμού αυτού δεν είναι καλή. Η διατύπωση αυτή απορρέει από την εξέταση δειγμάτων Posidonia oceanica που πάρθηκαν από τον πυθμένα της θάλασσας σε θέσεις απέναντι από τις ακτές Μεσογγής και στις Μπενίτσες. Στα φυτά αυτά το φύλλωμα παρουσιάζει σημαντικής έκτασης νεκρώσεις με απώλεια χλωροφύλλης ενώ τα λειτουργικά μέρη έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο. Πιθανά αίτια για τα φαινόμενα αυτά είναι η υπέρμετρη ανάπτυξη επιφύτων, η αύξηση της θολερότητας και οι μεταβολές της αλατότητας. Η αύξηση των επίφυτων δικαιολογείται από την αυξημένη συγκέντρωση υποστρώματος οργανικών ουσιών οι οποίες καταλήγουν στην περιοχή με τις εκβολές λυμάτων. Τα λύματα ενοχοποιούνται και για την αύξηση της θολερότητας και για τις μεταβολές της αλατότητας. Πρέπει να σημειωθεί ότι το φυτό Posidonia oceanica είναι στενύαλο και ιδιαίτερα ευαίσθητο στις μεταβολές της αλατότητας αλλά και της θολερότητας. Οι παράγοντες που προαναφέρθηκαν προκαλούν φαινόμενα stress και επηρεάζουν το μεταβολισμό των υδατανθράκων, των πρωτεϊνών και των οξέων με επιπτώσεις στην ανάπτυξη των φυτών και στην αναπνοή τους. Η διαπίστωση της επίδρασης των παραγόντων stress και η ακριβής διάγνωση των αιτίων της φυτοπαθολογίας απαιτεί εργαστηριακούς προσδιορισμούς μεταξύ των οποίων οι πλέον κατάλληλοι είναι αυτοί που βασίζονται στον προσδιορισμό των πρωτεϊνών του stress (Heat shock protein = Hsp) και ιδίως των Hsp 70. Ύφαλοι 1170 Υποθαλάσσιοι ή αναδυόμενοι σε χαμηλή παλίρροια βραχώδεις σχηματισμοί της υποπαράλιας ή και παράλιας ζώνης, στους οποίους αναπτύσσεται μια ζώνη φυτών και ζώων. Αυτοί οι ύφαλοι υποστηρίζουν βενθικές κοινωνίες φυκών και ζώων, συμπεριλαμβανομένων συσσωματωμάτων βιολογικής προέλευσης. Χαρακτηριστικά 52

54 είδη Φαιοφυκών που αναπτύσσονται είναι του γένους Cystoseira καθώς και το Padina pavonica και Ροδοφυκών το Laurencia obtusa. Τα είδη Ulva, Enteromorpha, Cladophora, Chaetomorpha αναπτύσσονται κύρια σε περιοχές που πλήττονται από ρύπανση. Τα είδη του γένους Cystoseira είναι τα μακροβιότερα των Φαιοφυκών ορισμένα ζουν πάνω από 20 χρόνια και άλλα πάνω από 40. Τα θαλάσσια δάση από Cystoseira μπορεί να είναι πολύ πυκνά, και παράγουν πάνω από 1.400g ξηρού βάρους ανά m 2. Στη Μεσόγειο έχουν βρεθεί φυτοκοινωνίες που παράγουν 4000 g βιομάζας ξηρού βάρους ανά m 2. Οι κοινότητες αυτές παράγουν επίσης σημαντική ποσότητα οξυγόνου μεταξύ 13-18mg O 2 /h dw. Τα διάφορα είδη της Cystoseira στη Μεσόγειο, αναπτύσσονται σε ένα μεγάλο εύρος βαθών και υδροδυναμικών χαρακτηριστικών του νερού. Τα είδη των ρηχών νερών σε βάθη από m αναπτύσσονται σε ήσυχα νερά με παρουσία φωτός. Μια μεγάλη ποικιλία επιφυτικών ειδών αναπτύσσονται στις κοινωνίες των Cystoseira, Υδρόζωα, Βρυόζωα καθώς και είδη που τρέφονται με αυτά τα φύκια Ισόποδα, Αμφίποδα και Μαλάκια. Με τις φυτοκοινωνίες των βαθέων υδάτων συνδέονται πολλά είδη ψαριών που ανήκουν στα γένη: Serranus, Sparus, Diplodus, Epinephelus κ.ά. Τα είδη της Cystoseira είναι ευαίσθητα στη ρύπανση και χρησιμοποιούνται σαν δείκτες ποιότητας του νερού. Aμμώδεις παραλίες χωρίς βλάστηση 119Α Ο οικότοπος αυτός καταλαμβάνει μία ζώνη με αμμώδες λεπτόκοκκο υπόστρωμα χωρίς βλάστηση. Οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις του νερού (κυμάτων) από την θάλασσα προς την ξηρά και το αντίστροφο, στη διάρκεια της ημέρας και η απουσία γόνιμου εδάφους δεν επιτρέπουν την παραμονή και φύτρωση σπόρων. Ceramiales Rhodomelaceae Laurencia obtusa (Hudson) Lamouroux Φυτά με 1,5-2,5 διάμετρο ψηλά, θαμνώδη, με τους πράσινους ή κίτρινους άξονες κύριοι μίσχοι μακροχρόνιοι, που διαδοχικά διακλαδίζονται. Ενδιαιτήματα Οικολογία : Η θαλάσσια νηρητική ζώνη. 53

55 Chromophycota Phaeophyceae Padina pavonica Το φύλλο είναι λεπτό, επίπεδο και ολόκληρο όταν είναι νέο, αλλά συχνά κοίλο, ή σχεδόν σαν χοάνη στα ώριμα άτομα, με ένα ακανόνιστα λοβωτό περιθώριο. Η εσωτερική (ή ανώτερη) επιφάνεια καλύπτεται σε ένα λεπτό επίστρωμα και η εξωτερική (ή χαμηλότερη) επιφάνεια παρουσιάζει ζώνες με ανοικτό καφέ, σκοτεινό καφέ και πράσινο ελιάς. Οι μικρές, λεπτές τρίχες διαμορφώνουν ομόκεντρες γραμμές, 3-5 χιλ. από το εξωτερικό περιθώριο που συνεχίζεται κάτω από την εξωτερική (χρωματισμένη) επιφάνεια των φύλλων. Απαντάται σε βραχώδεις ακτές σε μεσαία ή χαμηλότερα σημεία. Διαπλάσεις με Arthrocnemum (Μεσογειακές και θερμοατλαντικές αλόφιλες λόχμες 1420) Πρόκειται για διαπλάσεις με κυρίαρχο το Είδος Arthrocnemum macrostychum (συνώνυμο Arthrocnemum glaucum), που συνοδεύεται με Arthrocnemum perenne (συνώνυμο Sarcocornia perennis), Salicornia group europaea, Halimione portulaccoides, Scirpus maritimus, Festuca arundinacea, Inula crithmoides, Phragmites australis κ.α. Ανήκουν στη φυτοκοινωνιολογική ένωση του Arthrocnemion glauci. Αυτός ο τύπος διάπλασης καθορίζεται από την τακτική πλημμύρα από τα νερά της λιμνοθάλασσας ενώ χαρακτηριστικό των φυτών που αναπτύσσονται σ αυτήν είναι η αντοχή της στην αλατότητα. Η διάπλαση αυτή περιορίζεται στις όχθες της λιμνοθάλασσας και ακολουθεί κανάλια. Juncion maritimi (Μεσογειακά αλίπεδα 1410) Είναι οι διαπλάσεις όπου αναπτύσσονται βούρλα, που μπορούν και να κυριαρχούν στη βλάστηση, με χαρακτηριστικό το Juncus maritimus. Στη χλωρίδα του βιοτόπου αυτού απαντώνται και τα Juncus acutus, Limonium vulgare ssp. Serotinum (συνώνυμο Limonium narbonense), Elymus pycnanthus, Plantago coronopus, Centaurium tenuifolium, Cynodon dactylon, Aster tripolium, Scirpus holoschoenus, Phragmites australis κ.α. Αυτός ο τύπος βλάστησης χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό υγρασίας του εδάφους που δεν στερείται νερό ούτε το καλοκαίρι. Το νερό σε αυτήν τη διάπλαση είναι λιγότερο αλμυρό από εκείνο που βρίσκεται στο έδαφος του τύπου 1420 διότι 54

56 συνήθως δεν κατακλύζεται από το νερό της λιμνοθάλασσας. Το χειμώνα από τα νερά της βροχής τα εδάφη στη διάπλαση αυτή είναι κορεσμένα με νερό ενώ το καλοκαίρι με την εξάτμιση, το έδαφος αλατώνεται επιφανειακά αλλά διατηρούνται αποθέματα νερού στα βαθιά στρώματά του. Δεν υπάρχει διαφορά προέλευσης των εδαφών των τύπων 1410 και Και οι δύο τύποι προέρχονται από νεογενείς και τεταρτογενείς γκρίζες ιλυο-αμμώδεις προσχώσεις. H επιφάνεια του εδάφους των αλιπέδων Juncion maritimi είναι πιο ψηλά από εκείνη του προηγούμενου τύπου οικοτόπων και έτσι αποτελεί απόθεμα γλυκού νερού. Αυτό εξηγεί την παρουσία σε αυτά τα εδάφη φυτών που δεν αντέχουν το αλάτι, της ο σχίνος (Pistacia lentiscus). Ο τύπος οικότοπου, στην ανατολική όχθη της λιμνοθάλασσας Κόλας και τη νότια όχθη της λιμνοθάλασσας Χαλκιόπουλου, βόσκεται κατά τόπους. Στις βοσκούμενες εκτάσεις κυριαρχεί το είδος Plantago coronopus. Phragmition australis (Καλαμώνες 72A0) Το καλάμι (Pragmites australis) είναι αρκετά ανθεκτικό στην αλατότητα. Αυτό εξηγεί την παρουσία του στις όχθες των λιμνοθαλασσών. Η εξάπλωσή της σε αρκετή απόσταση από τις όχθες οφείλεται στην εισχώρηση του νερού της λιμνοθάλασσας χάρη στα κανάλια. Οι διαπλάσεις του επικαλύπτουν τα όρια μεταξύ των οικοτόπων 1410 και Η βόσκηση εμποδίζει την εξάπλωσή του στον οικότοπο 1410, ενώ στον επόμενο οικότοπο, εμποδίζεται από το Arundo. Διαπλάσεις με Arundo sp. (Ποταμοί της Μεσογείου με περιοδική ροή 3290) Η διάπλαση αυτή δεν αποτελεί τύπο φυσικού οικότοπου της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. Οι συμπαγείς διαπλάσεις του Είδους αυτού έχουν τα χαρακτηριστικά που αντιστοιχούν στον τύπο φυσικού οικότοπου των ποταμών «της Μεσογείου με περιοδική ροή». Αυτό το Είδος καλαμιού χαρακτηρίζει τα υγρά εδάφη όπου το νερό είναι γλυκό. Η εξάτμιση του νερού εδώ δεν φέρνει στην επιφάνεια τα άλατα της λιμνοθάλασσας λόγω του βαθύτερου αποθέματος γλυκού νερού. Χέρσα με Arundo sp. (Molinio-Holoschoenion: Μεσογειακοί λειμώνες υψηλών χόρτων και βούρλων 6420) Ούτε αυτή η διάπλαση αποτελεί τύπο φυσικού οικότοπου της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. Φιλοξενεί πολλά χαρακτηριστικά είδη που βρίσκονται σε υγρά μη αλμυρά εδάφη, η λιγαριά (Vitex agnus castus), τα Rubus ulmifolius (Βατόμουρα), Cynodon dactylon, Scirpus holoschoenus, Mentha pulegium, Pulicaria dysenterica, Picris echioides, 55

57 Plantago lanceolata, Polypogon monspelliensis, και τα δένδρα Ulmus minor (φτελιά), και πιο σπάνια το Quercus robur (δρυς). Αυτή η διάπλαση, με τα χαρακτηριστικά αυτοφυή Είδη της, μπορεί να ενταχθεί στη φυτοκοινωνιολογική ένωση Molinio-Holoschoenion. Λόγω της υγρασίας του εδάφους και του γλυκού εδαφικού νερού σε αυτό το ενδιαίτημα γίνονται συνήθως εκχερσώσεις για τη δημιουργία περιβολιών. Τα υγρά εδάφη των δυο παραπάνω τύπων βλάστησης (νεογενείς και τεταρτογενείς προσχώσεις), θα επέτρεπαν απουσία της ανθρώπινης δράσης, την ανάπτυξη δάσους δρυών του μέσο-ευρωπαϊκού Είδους Quercus robur με παρουσία φτελιάς (Ulmus minor), λεύκης (Populus alba) και ιτιάς (Salix alba). Σε αυτή την περίπτωση η έντονη παρουσία του Arundo ενδέχεται να επικρατήσει μελλοντικά σε μεγάλη έκταση. Διαπλάσεις με Tamarix (Θερμομεσογειακές παραποτάμιες στοές 92D0) Πρόκειται για συστάδες αλμυρικιών (Tamarix parviflora). Βρίσκονται σε εδάφη με διαφορετικά επίπεδα αλατότητες. Στη βόρεια όχθη της λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου η συστάδα αλμυρικιών αναπτύσσεται πάνω σε υπερυψωμένο έδαφος (μάλλον από παλιές επιχώσεις) και συνοδεύεται με φυτά που δεν είναι χαρακτηριστικά των υφάλμυρων εδαφών, της Arundo sp., Plantago lanceolata, Piptatherum miliaceum, Cocorium intibus, Daucus guttatus, Rubus ulmifolius κ.α. Ανήκουν στη φυτοκοινωνιολογική ένωση του Nerion oleandri. Αντίθετα, στη νότια όχθη της λιμνοθάλασσας, συνοδεύεται από φυτά των αλμυρών εδαφών, της τα Limonium narbonense, Juncus acutus, Halimione portulaccoides, μέχρι και με το Arthrocnemum macrostychum. Απουσία της ανθρώπινης δράσης, τα αλμυρίκια θα αποτελούσαν τη φυσική κάλυψη βλάστησης πάνω στα υφάλμυρα εδάφη. Euphorbion peplis (Μονοετής βλάστηση μεταξύ των ορίων πλημμυρίδας και αμπώτιδας 1210) Πρόκειται για μονοετή βλάστηση μεταξύ των ορίων πλημμυρίδας και αμπώτιδας των παραλίων της θάλασσας με χαρακτηριστικά φυτά τα Cakile maritime και Salsola kali. Είναι μια αλο-νιτρόφιλη ένωση, η οποία επωφελείται από τα οργανικά υπολείμματα που φέρνει η θάλασσα, και αναπτύσσεται συχνά στις ακτές του νησιού, χωρίς να έχει τέτοια έκταση που να μπορεί να χαρτογραφηθεί στην κλίμακα των χαρτών της παρούσας μελέτης. Καταλαμβάνει το πρώτο τμήμα της παραλίας και εύκολα 56

58 καταστρέφεται από τουριστικές δραστηριότητες. Αναπτύσσεται σε αμμώδη υποστρώματα, μικρών κλίσεων σε μικρή απόσταση από τη θάλασσα. Crithmo-Staticion (Απόκρημνες βραχώδεις ακτές με βλάστηση στη Μεσόγειο με ενδημικά Limonium spp 1240) Πρόκειται για βλάστηση των βραχωδών ακτών, με χαρακτηριστικά Είδη τα Crithmum maritimum και Limonium brevipetiolatum. Χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένες συνθήκες ανάπτυξης λόγω έλλειψης εδάφους, επίδρασης από τα κύματα και εκμετάλλευσης της θαλάσσιας αύρας. Δεν αποτελούν χαρτογραφήσιμες εκτάσεις στη κλίμακα παρουσίασης της μελέτης. Quercion ilicis (Ελληνικά δάση πρίνου 934A) Πρόκειται για διαπλάσεις μακκίας, δηλαδή νανόδενδρων όπου ο πρίνος (Quercus coccifera) είναι κυρίαρχο Είδος. Βρίσκονται της υψηλότερες θέσεις του υδροκρίτη και όπου δεν έχουν γίνει φυτεύσεις ελαιόδενδρων. Τα άλλα χαρακτηριστικά Είδη της διάπλασης είναι τα Arbutus unedo (κουμαριά), Pistacia terebenthus (κοκκορεβίθια), Phyllirea media (φυλλίκι), Erica arborea (ρείκι), Phlomis fruticosa (ασφάκα), Calycotome s.p. (ασπάλλαθος), Cistus creticus (λαδανιά), Cistus monspelliensis, Rubia peregrina, Smilax aspera (αρκουδόβατο), Asparagus acutifolius (σπαράγγι), Thymus capitatus (θυμάρι), τα ποώδη Brachypodium retusum, Stipa bromoides, Pteridium aquilinum (φτέρι) κ.α. Η παρουσία του σχίνου (Pistacia lentiscus) μέχρι τη κορυφή των Αγίων Δέκα (573 m) τεκμηριώνει ότι το βιοκλίμα παραμένει ήπιο και το χειμώνα σε όλη την περιοχή μελέτης. Σε δροσερά μέρη και σε αρκετά παχιά εδάφη, έχουμε τη παρουσία αριών (Quercus ilex) και δρυών (Quercus petraea), με κισσούς (Hedera helix) που αποτελούν δάσος με υψηλά δένδρα σε μικρές εκτάσεις. Ειδικά σε εδάφη με σκληρά ασβεστούχα πετρώματα αναπτύσσονται οι θάμνοι Anthyllis hermaniae και Coronilla emeroides. Στα όρια της διάπλασης με τις ελιές, είναι δύσκολο να διακριθούν οι αγριελιές από τις φυτεμένες. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στην κορυφή της Αγ. Κυριακής. Το μακκί που προαναφέρθηκε είναι χαρακτηριστικός τύπος οικοτόπου της αυτοφυούς βλάστησης σε υπό-μεσογειακό κλίμα, όπου το έδαφος παρουσιάζει έλλειψη νερού κατά το καλοκαίρι και είναι πιθανόν να μην αποτελεί βλάστηση σε πλήρη ισορροπία με το κλίμα (τη λεγόμενη κατάσταση Κλίμαξ). Μπορεί να βρίσκεται 57

59 σε ισορροπία με τον ανθρώπινο παράγοντα. Παλιά, οι βοσκοί ενδέχεται να είχαν προκαλέσει διαδοχικές πυρκαγιές και έτσι να επικράτησε ο πρίνος, που είναι από τα πιο ανθεκτικά φυτά σε καταστροφές. Η κορυφή «Καϊμάρος» είχε καεί το 1988 και βρίσκεται σε καθεστώς αναδάσωσης. Σε πολλά μέρη των καμένων εκτάσεων κυριαρχούν σήμερα οι λαδανιές (Cistus creticus). Οι μικρές δρύς (Quercus petraea) τεκμηριώνουν την πιθανή επικράτεια του είδους αυτού σε περίπτωση χαλάρωσης της ανθρώπινης επέμβασης. Έτσι, παρόλο που δεν έχει αποκατασταθεί το δάσος μετά από τη πυρκαγιά, οι θάμνοι που έχουν καταλάβει το έδαφος το προετοιμάζουν για την εγκατάσταση του δάσους, προστατεύοντάς το από τη διάβρωση. Χωρίς την επέμβαση του ανθρώπου, η φυσική βλάστηση των εδαφών της περιοχής μελέτης (που δεν επηρεάζονται από τις λιμνοθάλασσες) θα ήταν μικτό δάσος δρυών, όπου το μέσο-ευρωπαϊκό Είδος Quercus petraea θα επικρατούσε στα βαθύτερα εδάφη και το Quercus ilex (αριά) στα πιο βραχώδη. Α/Α Κωδ. Θέση Τύποι εκτός του τόπου GR ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Σε παρένθεση αναφέρεται οικότοπος που δεν έχει την αναφερόμενη έκταση. Η έκταση αυτή αναφέρεται στη διάπλαση Arundo. Για τους τύπους οικοτόπων 1210 και 1240 δεν αναφέρεται η έκταση διότι οι μικρές τους διαστάσεις δεν επιτρέπουν την απεικόνισή τους στην κλίμακα παρουσίασης της παρούσας μελέτης Πανίδα Η λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου, παρά τις επιπτώσεις που έχει υποστεί και τη σημαντική μείωση της έκτασής της, διατηρεί σε αρκετά καλή κατάσταση στο δυτικό της τμήμα υδατοσυλλογές με γλυκό νερό και με καλαμιώνες. Στις εκτάσεις αυτές βρίσκουν καταφύγιο διάφορα είδη Θηλαστικών μεταξύ των οποίων και η βίδρα αλλά και Πτηνά, κυρίως αποδημητικά. Ακόμα, αρκετά είδη Ερπετών μεταξύ των οποίων η Κερκυραϊκή σαύρα, η Τρανόσαυρα και το Νερόφιδο. Ιδιοκτησιακό καθεστώς Κάλυψη σε στρέμματα Όχθες των λιμνοθαλασσών και κατά μήκος των «σουδών» Ιδιωτικό Δίπλα στις λιμνοθάλασσες Ιδιωτικό Α0 Δίπλα και στις όχθες των λιμνοθαλασσών Ιδιωτικό (3290) Arundo Κατά μήκος των ρεμάτων Ιδιωτικό Μεταξύ 1410, 72Α0 και κατοικημένη περιοχή Ιδιωτικό D0 Όχθη χαλυβουργικής και εκβολή ρέματος «Καβαλάρηνα» Ιδιωτικό Παραλίες της θάλασσας Δημόσιο Βραχώδεις ακτές της θάλασσας Δημόσιο 9 Δημόσιο και 934Α Κορυφές των Άγιων Δέκα, Αγ. Κυριακή και Καϊμάρου ιδιωτικό

60 Στην λιμνοθάλασσα έχει επιβληθεί απαγόρευση αλιείας και κυνηγιού (ΔΔ/3656, 15422/ Απόφαση Νομάρχη). Οι πιο συστηματικές καταγραφές της πανίδας στην περιοχή μελέτης χρονολογούνται από το (6μηνη καταγραφή Ειδών κυρίως ορνιθοπανίδας από τον X. Gremillet στα πλαίσια του προγράμματος MEDMARAVIS) οι οποίες επιβεβαιώθηκαν και από μεταγενέστερες αναφορές (ΕΚΒΥ, Στ. Γκίνης, κ.ά.). Για ορισμένα είδη ιχθυοπανίδας υπάρχουν και παλιότερες αναφορές (Π. Οικονομίδης 1973). Σύντομες καταγραφές (λόγω του περιορισμένου χρόνου εκπόνησης), κυρίως Ορνιθοπανίδας, διεξήχθησαν και στα πλαίσια της παρούσας μελέτης. Τα ασπόνδυλα δεν αναφέρονται από έλλειψη συστηματικών καταγραφών. Επισημαίνεται ότι στη λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου αναφέρεται η παρουσία καβουριών Carcinus sp. (ΙΧΘΥΚΑ 2001, Γκίνης Στ. 2004), μικρών γαρίδων Grangon vulgaris, αχιβάδων Venus sp. και μυδιών Mytilus sp. Για την πανίδα των λιβαδιών του Posidonia oceanica οι κάτοικοι της περιοχής αναφέρουν ότι έχει μειωθεί πολύ τα τελευταία χρόνια η ποικιλία ελασματοβράγχιων τα κελύφη των οποίων αφθονούσαν παλιά στις ακτές. Μεταξύ των ειδών των οποίων σήμερα αναφέρεται η παρουσία είναι και τα Pinna nobilis (πίννα) και Pecten jacobeus (μεγάλο χτένι). Το Pinna nobilis περιλαμβάνεται στα αυστηρής προστασίας σύμφωνα με την Οδηγία 92/43 (Παράρτημα IV). Τα Αμφίβια που έχουν καταγραφεί στη λιμνοθάλασσα είναι τα Hyla arborea, Rana ridibunda και Rana esculenta. Το Hyla arborea (δενδροβάτραχος) προστατεύεται αυστηρά από τη σύμβαση της Βέρνης. Από τα Ερπετά αναφέρεται η χερσαία χελώνα Testudo hermanii, οι νεροχελώνες Emys orbicularis, Mayremys caspica (σπάνια), οι σαύρες Algyroides nigropunctatus (ενδημικό), Lacerta trileata, Podarcis taurica, Hemydactylus turcicus και τα φίδια Elaphe situla, Molpolon monspessulanus, Natrix natrix, Natrix tesselata, Tropidontus natrix. Ενδημικά Είδη με ευρύτερη εξάπλωση είναι οι σαύρες Lacerta trileata και Podarcis taurica. Επισημαίνεται ότι τα περισσότερα από τα ερπετά (όπως φαίνεται στον επόμενο πίνακα) υπάγονται σε καθεστώς αυστηρής προστασίας σύμφωνα με την Οδηγία 92/43. Η περιοχή παίζει επίσης ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην παρουσία του ρινοδέλφινου Tursiops truncatus και του ψαριού Syngnathus abaster σακοράφα. Η προστατευόμενη περιοχή δέχεται πιέσεις από τη ναυσιπλοΐα και τη γειτνίασή της με αστικές ζώνες κατοικίας, ψυχαγωγικές και τουριστικές δραστηριότητες. 59

61 Σύμφωνα με την εθνική και κοινοτική νομοθεσία επιβάλλεται η θεσμοθέτηση του καθεστώτος προστασίας και η διερεύνηση και επιλογή των απαιτούμενων μέτρων προστασίας και διαχείρισης των προς προστασία στοιχείων της περιοχής. Το καθεστώς προστασίας για τα σημαντικά Σπονδυλωτά και ένα Ασπόνδυλο, τα οποία έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα στην περιοχή μελέτης (σύμφωνα με τα δεδομένα από τη διαθέσιμη βιβλιογραφία), παρουσιάζονται στον Πίνακα που ακολουθεί. ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Σημαντικά είδη ασπόνδυλων, αμφίβιων, ερπετών και θηλαστικών που έχουν καταγραφεί στην παράκτια θαλάσσια ζώνη από Κανόνι έως Μεσογγή ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΟΙΝΟ ΟΝΟΜΑ ΒΕ ΒΟ Π.Δ. 67/80 RL RED 92/43 ΑΣΠΟΝΔΥΛΑ Pinna nobilis Πίννα IV ΑΜΦΙΒΙΑ Hyla arborea Δεντροβάτραχος II Δ (+) ΙV Rana ridibunda Μπάκακας IIΙ V EΡΠΕΤΑ Emys obricularis Βαλτοχελώνα II Δ + II/IV Mauremys caspica Ποταμοχελώνα II Δ II/IV Testudo hermanni Ονυχοχελώνα II Δ II/IV Hemydactylus turcicus Σαμιαμίδι IIΙ Δ Algyroides nigropunctatus Σαύρα Κερκυραϊκή IIΙ Δ + ΙV Lacerta trilineata Τρανόσαυρα IΙ Δ (+) ΙV Podarcis taurica Βαλκανόσαυρα IΙ Δ (+) ΙV Malpolon monpessulanus Σαπίτης Σαυρόφιδο IIΙ Δ Elaphe situla Σπιτόφιδο II Δ II/IV Natrix natrix Νερόφιδο IΙ Δ (+) ΙV ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ Erinaceus europaeus Σκατζόχοιρος IIΙ Δ Martes foina Κουνάβι IIΙ Δ V Lutra lutra Βίδρα II Δ V II/V Tursiops truncatus Ρινοδέλφινο II Δ V II Επεξηγήσεις συμβόλων ΒΕ Σύμβαση Βέρνης, 1979 ( ΙΙ: Είδη υπό αυστηρή προστασία Παρ. ΙΙ,.ΙΙΙ: Είδη υπό προστασία Παρ. ΙΙΙ) ΒΟ Σύμβαση Βόννης, 1979 (Ι: απειλούμενα αποδημητικά Παρ.Ι,.ΙΙ: αποδημητικά είδη που πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο συμφωνιών Παρ. ΙΙ) Δ Π.Δ. 67 / RL Red List of Τhreatened Αnimals, IUCN, 1988 RED Κόκκινο βιβλίο των απειλουμένων σπονδυλοζώων της Ελλάδας, 1992 (E: Κινδυνεύοντα είδη, Ε1 : Άμεσα κινδυνεύοντα είδη Ε2: Μη κινδυνεύοντα άμεσα είδη Εχ: Εκλιπόντα είδη, V: Τρωτά είδη, R: Σπάνια είδη, I: Απροσδιόριστα είδη, K: Ανεπαρκώς γνωστά είδη, (+) ενδημικό με ευρύτερη εξάπλωση, +:Ενδημικό είδος) 92/43 Οδηγία 92/43 EOK για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (ΙΙ: είδη Παρ. ΙΙ για τα οποία καθορίζεται Ειδική Ζώνη Διατήρησης, * : Είδη προτεραιότητας Παρ. ΙΙ, IV : είδη Παρ. IV υπό αυστηρή προστασία, V : εκμεταλλεύσιμα είδη υπό καθεστώς διαχειριστικών μέτρων Παρ. V) MUSTELIDAE Lutra lutra Βίδρα Η Ελλάδα φιλοξενεί έναν από τους καλύτερους πληθυσμούς βίδρας στην Ευρώπη. Η βίδρα εξαπλώνεται σε ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και την Κέρκυρα. Στη 60

62 λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου έχει επιβεβαιωθεί η παρουσία της σε ερευνητικές αναφορές των Gremillet X., 1997 και Ruiz-Olmo J., Ζει σε ποταμούς, λίμνες, έλη και σε βραχώδεις ακτές. Χρειάζεται καθαρά νερά, τροφή απαλλαγμένη από τοξικούς ρύπους και όχθες με πλούσια βλάστηση. Αναπαύεται και κρύβεται σε καταφύγια που σχηματίζονται μέσα στις ανασκαμμένες ρίζες παρυδάτιων δένδρων, ανάμεσα σε βράχους ή σε πυκνή βλάστηση ή καλαμιές. Τρέφεται κύρια με ψάρια, αλλά και με αμφίβια, καβούρια και άλλα μικρά ζώα. Την άνοιξη και το καλοκαίρι τρώει και νερόφιδα. Έχουν τη δυνατότητα να αναπαράγονται καθ' όλη τη διάρκεια του έτους και τα μικρά (1-3) ζουν με τη μητέρα κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής τους. Η ρύπανση, η καταστροφή των βιοτόπων και η διαταραχή από την ανθρώπινη παρουσία είναι οι πιο σημαντικοί κίνδυνοι για την επιβίωση της βίδρας. Η καταστροφή της παρυδάτιας και παρόχθιας βλάστησης δημιουργεί προβλήματα για την βίδρα. Κίνδυνο επίσης αποτελεί το κυνήγι και η παγίδευση των ζώων στα δίχτυα των ψαράδων. Η δημιουργία προστατευόμενων ζωνών σε ποτάμια και λίμνες, αποτελεί άμεση προτεραιότητα ώστε να προστατευθούν οι βίδρες. ANIMALIA CHORDATA MAMMALIA CETACEA DELPHINIDAE Tursiops truncatus Ρινοδέλφινο Το Ρινοδέλφινο είναι ένα δελφίνι που προτιμά τις ακτές και γι αυτό είναι το πιο γνωστό στον άνθρωπο. Πολύ σπάνια συναντάται στα ανοιχτά ή στα πολύ βαθιά νερά. Τους αρέσει να ακολουθούν τα πλοία στα ταξίδια τους και κολυμπούν πολύ γρήγορα και μπορούν να ξεπεράσουν με ευκολία τα 30 χιλιόμετρα την ώρα. Το είδος αυτό απαντάται σε όλες τις Μεσογειακές ακτές. Σε ορισμένες περιοχές μπορούν να σχηματιστούν ομάδες με περισσότερα από 100 ζώα. Τρέφεται με ψάρια που σχηματίζουν κοπάδια, όπως σαρδέλες, σκουμπριά, ρέγκες και κυνηγά κατά ομάδες. Αποκτά βάρος μέχρι 400 κιλά και έχει μήκος από 2 έως 4 μέτρα. Το χρώμα της κοιλιάς του ρινοδέλφινου ποικίλλει από ανοικτό γκρίζο έως άσπρο ή ροζ-άσπρο, η πλάτη του είναι γκριζόμαυρη και τα πλευρά του σχεδόν ομοιόμορφα γκρίζα. Το 61

63 ραχιαίο του πτερύγιο είναι τριγωνικό και μυτερό στην άκρη, εκτεινόμενο σαφώς προς τα πίσω. Έχει μια εγκυμοσύνη κάθε 3-4 χρόνια με διάρκεια κύησης 12 μήνες. Γεννά ένα μικρό που γίνεται ανεξάρτητο μετά από 2-6 χρόνια και ικανό για αναπαραγωγή έπειτα από 12 χρόνια. Ενδιαιτήματα Οικολογία : Η θαλάσσια νηρητική και πελαγική ζώνη, η νηρητική ζώνη και οι εκβολές ποταμών, επιπελαγική και πελαγική ζώνη m. Απειλές : - Συγκομιδή (κυνηγώντας/συλλέγοντας) - τροφή - εμπόριο - Συγκομιδή (κυνηγώντας/συλλέγοντας) - πολιτιστικός/επιστημονικός/δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου - εμπόριο - Τυχαία θνησιμότητα - δευτερεύον αλίευμα -που σχετίζεται με την αλιεία - δίχτυα - Τυχαία θνησιμότητα - δευτερεύον αλίευμα - που σχετίζεται με την αλιεία -Εμπλοκή - Ρύπανση που θίγει ενδιαιτήματα ή και είδη Ιχθυοπανίδα Λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου Η λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου βρίσκεται μέσα στα όρια του Δήμου Κέρκυρας, στο νότιο τομέα της πόλης και στα όρια του Δήμου Αχιλλείων στην περιοχή του Περάματος. Το όνομά της οφείλεται σε μια από τις οικογένειες που επί ενετοκρατίας στην Κέρκυρα είχαν δικαίωμα ποσοστού επί της αλιευτικής παραγωγής της Λιμνοθάλασσας. Η λιμνοθάλασσα έχει σχήμα ωοειδές- ημικυκλικό και υδάτινη έκταση με μέσο βάθος 1 μέτρο. Χωρίζεται από τη θάλασσα με μια μεγάλου μήκους πέτρινη πεζογέφυρα (600 μ. περίπου), η οποία φέρει ανοίγματα σε τρία σημεία, εκ των οποίων μόνο το μεσαίο έχει τέτοια εκβάθυνση και προστασία (πρανή πυθμένα και ογκόλιθους) που να επιτρέπει την ανανέωση των νερών. Οι ιχθυοφραγμοί βρίσκονται σε απόσταση 150 μ. από την πεζογέφυρα σε εκτεταμένο μέτωπο. Χαρακτηριστικό της λιμνοθάλασσας είναι η ύπαρξη του αεροδιαδρόμου που τη χωρίζει σε δύο μέρη, ένα μεγαλύτερο Νότιο και ένα μικρότερο Βόρειο τμήμα λιμνοθάλασσα Κόλλα. Είδη ιχθυοπανίδας που αλιεύονται στη λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου Κέφαλος Mugil cephalus MUGILIDAE MULLETS Μυξινάρι Mugil auratus / Liza aurata MUGILIDAE MULLETS Τσιπούρα Sparus aurata SPARIDAE PORGIES & PARGOS Σαργός Diplodus sargus SPARIDAE PORGIES & PARGOS Μουρµούρα Lithognathus mormyrus SPARIDAE PORGIES & PARGOS Σάλπα Sarpa Salpa SPARIDAE PORGIES & PARGOS Σπάρος Diplodus annullaris SPARIDAE PORGIES & PARGOS Λαβράκι Dicentrarchus labrax MORONIDAE TEMPERATE BASSES 62

64 Είδη ιχθυοπανίδας που αλιεύονται στη λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου Γλώσσα Solea solea / Solea vulgaris SOLIDAE SOLES Χέλι Anguilla anguilla ANGUILLIDAE FRESHWATER EELS Ντάσκα* Pseudophoxinus stymphalicus CYPRINIDAE MINNOWS OR CARPS Λιάρα* Phoxinellus pleurobipunctatus CYPRINIDAE MINNOWS OR CARPS Κερκυρογωβιός* Knipowitschia goerneri GOBIΙDAE GOBIES Ζουρνάς** Valencia letourneuxi VALENCIIDAE TOOTHCARPS *Ενδημικό είδος, **Απειλούμενο με εξαφάνιση Ψάρια γλυκού νερού CYPRINODONTIDAE (VALENCIIDAE) Valencia letourneuxi Ζουρνάς Μικρόσωμο ψάρι που φθάνει σε μήκος τα 6-7 mm. Το κεφάλι είναι πλατύ στο επάνω μέρος και οι γνάθοι φέρουν μικρά δόντια. Το ραχιαίο και εδρικό πτερύγιο είναι τοποθετημένα στο δεύτερο μισό του σώματος και έχουν περίπου το ίδιο μέγεθος. Υπάρχει έκδηλος φυλετικός διμορφισμός. Τα αρσενικά άτομα έχουν στο σώμα τους χαρακτηριστικές γαλάζιες κάθετες ταινίες, ενώ τα θηλυκά είναι ομοιόμορφα χρωματισμένα. Ιθαγενές ενδημικό είδος της Δυτικής Ελλάδας, έχει παρατηρηθεί στη λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου. Ενδιαιτήματα - Οικολογία: Ζει κατά προτίμηση σε καθαρά πηγαία νερά με αρκετό βάθος και πλούσια υδροχαρή βλάστηση. Είναι ανθεκτικό και στο αλμυρό νερό στις περιοχές που αυτό αναμιγνύεται με το γλυκό. Τρέφεται με μικροσκοπικά ζώα καρκινοειδή, έντομα, προνύμφες και είναι πιθανό ότι αναπαράγεται την άνοιξη. Απειλές: Τεχνικά έργα, ρύπανση, καταστροφή βιοτόπων και ανταγωνισμός με το εισαγόμενο κουνουπόψαρο που προσαρμόζεται πολύ καλά στους ίδιους βιότοπους και αναπτύσσει μεγάλους πληθυσμούς. CYPRINIDAE Pseudophoxinus stymphalicus Ντάσκα Μικρό ψάρι με κοντόχοντρο σώμα και μήκος που δεν ξεπερνά τα 6 mm. Χαρακτηρίζεται από τη μη πλήρη πλευρική του γραμμή, μια σειρά φαρυγγικών δοντιών και κοντό ρύγχος. Ενδιαιτήματα Οικολογία : Ζει σε στάσιμα κατά προτίμηση καθαρά νερά ανάμεσα σε υδροχαρή και υδρόβια φυτά. Τρέφεται με μικροοργανισμούς (πλαγκτόν, προνύμφες, θρύμματα) που αφθονούν στο βιότοπό του. Αναπαράγεται την άνοιξη σε περιοχές με ρηχά και καθαρά νερά και πλούσια βλάστηση. Ιθαγενές ενδημικό είδος στην Ελλάδα και την Κέρκυρα. 63

65 Απειλές: Ρύπανση των βιοτόπων, αποξηράνσεις, αλλοίωση των μικρών συγκεντρώσεων μόνιμου φυσικού νερού. Η ανοχή στην αυξημένη αλατότητα δύο Τελεόστεων ιχθύων Pseudophoxinus stymphalicus και Valencia letourneuxi αξιολογήθηκε σε εργαστηριακές μελέτες. Τα πειράματα εξέτασαν μια αλατότητα της τάξης των 6 ppt. Μέσω των βαθμιαίων αυξήσεων αλατότητας, άτομα του Pseudophoxinus stymphalicus ήταν σε θέση να ανεχτούν τις αλατότητες μέχρι και ppt, ενώ άτομα του Valencia letourneuxi επέζησαν και σε θαλασσινό νερό 33 ppt με ανώτερο θανατηφόρο όριο περίπου 46 ppt. Το Valencia letourneuxi, ένα από δύο είδη της μεσογειακής οικογένειας Valenciidae, είναι ένα από τα λιγότερο ευρύαλα είδη των Τελεόστεων. Phoxinellus pleurobipunctatus Λιάρα Μικρού ως μεσαίου μεγέθους είδος που φτάνει σε μήκος mm. Χαρακτηρίζεται από τη μια σειρά των φαρυγγικών δοντιών, τη μαύρη ταινία στην πλευρά του σώματος, την επιμήκη διπλή σειρά στιγμάτων γύρω από την πλευρική γραμμή, τα μόλις επικαλυπτόμενα μεταξύ τους λέπια, το κοντό ρύγχος και το χοντρό στρογγυλό σώμα. Ιθαγενές ενδημικό είδος στην Ελλάδα και την Κέρκυρα. Ενδιαιτήματα - Οικολογία: Είναι μάλλον ρεόφιλο είδος, συναντάται όμως και σε περιοχές με μικρή ή καθόλου ροή και μάλιστα στην άνω και μέση στήλη του νερού. Τρέφεται με πλαγκτόν, έντομα, προνύμφες και σπόρους. Αναπαράγεται τους ανοιξιάτικους μήνες ως την αρχή του καλοκαιριού. Απειλές : Ρύπανση των βιοτόπων, αποξηράνσεις, τεχνικά έργα. - Ιόνιο Πέλαγος Το Ιόνιο Πέλαγος αποτελεί θαλάσσια έκταση που εμφανίζει διαφορετικές οικολογικές ενότητες εξαιτίας της γεωμορφολογίας της (βαθυμετρία, παρουσία ποταμών, μορφολογία των ακτών, υπόστρωμα του πυθμένα), του διαφορετικού βαθμού εξαλίευσης και της παρουσίας σημαντικών αστικών κέντρων και βιομηχανικών μονάδων κατά μήκος των ακτών της. Είδη ιχθυοπανίδας που αλιεύονται στο Ιόνιο Πέλαγος Γαδίκουλος Gadiculus argenteus argenteus GADIDAE CODS & HADDOCKS Φύγγι / Μπακαλιαράκι Trisopterus minutus capelanus GADIDAE CODS & HADDOCKS Κότα / Βασιλάκης Capros aper CAPROIDAE BOARFISHES Μενίδα Spicara maena CENTRACANTHIDAE PICARELS Μαρίδα Spicara smaris CENTRACANTHIDAE PICARELS Μπακαλιάρος Merluccius merluccius MERLUCCIIDAE HAKES Γουρλομάτης Argentina sphyraena ARGENTINIDAE ARGENTINES Κουτσομούρα Mullus barbatus MULLIDAE OATFISHES, SURMULLETS & REDMULLETS 64

66 Είδη ιχθυοπανίδας που αλιεύονται στο Ιόνιο Πέλαγος Πέρκα Serranus hepatus SERRANIDAE SEA BASSES: GROUPERS AND FAIRY BASSLETS Σακοράφα Syngnathus abaster SYNGNATHIDAE GASTEROSTEIFORMES ANIMALIA CHORDATA ACTINOPTERYGII GASTEROSTEIFORMES SYNGNATHIDAE Syngnathus abaster Σακοράφα Ενδιαιτήματα Οικολογία : Γλυκά νερά και θάλασσα Ευρύαλο, συναντάται μεταξύ των προϊόντων αποσύνθεσης ή της βλάστησης πάνω στην άμμο ή τη λάσπη, σε θερμοκρασίες μεταξύ 8 και 24 C. Πιθανώς είναι αμφίδρομο είδος αλλά η μεταναστευτική του συμπεριφορά απαιτεί επαλήθευση. Το αρσενικό φέρνει τα αυγά σε σάκο που βρίσκεται κάτω από την ουρά. Νωρίς ελεύθερο το μικρό είναι 23 mm Ορνιθοπανίδα σημαντικά προστατευόμενα είδη Η Λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου έχει περιληφθεί από το ΥΠΕΧΩΔΕ στο δίκτυο Natura 2000 «GR Κέρκυρα -Κανόνι -Μεσογγή» βάσει της Οδηγίας 92/43. Όπως και στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας τα διαθέσιμα δημοσιευμένα στοιχεία για την ορνιθοπανίδα της περιοχής είναι σχετικά περιορισμένα. Στη κάλυψη αυτού του κενού συμβάλλει μερικώς η έκδοση «The Βirds of Greece (Handrinos & Akriotis 1997)». Στο πλαίσιο της παρούσας μελέτης έγινε ταχεία καταγραφή των ειδών της ορνιθοπανίδας και των βιοτόπων τους. Ο πίνακας που παρατίθεται στη συνέχεια εμπεριέχει στοιχεία παρατηρήσεων της Ορνιθοπανίδας οι οποίες πραγματοποιήθηκαν την περίοδο από 11/1/2008 έως 5/9/2008. Για την καταγραφή της ορνιθοπανίδας στη Λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου χρησιμοποιήθηκαν δύο θέσεις: - η πρώτη στην χερσόνησο του Κανονιού στο ΝΑ τμήμα της λιμνοθάλασσας και με συντεταγμένες N και E. - και η δεύτερη στο ΒΔ τμήμα της λιμνοθάλασσας με συντεταγμένες N και Ε. (Οι συντεταγμένες αντιστοιχούν σε αυτές του Google Earth). 65

67 Συγκεντρωτικός κατάλογος ειδών Καθεστώς Είδος Καθεστώς Προστασίας Κριτήρια Απειλής Παρουσίας Επιστημονική ονομασία Ελληνική ονομασία Οδηγία 79/409 Σύμβ Βέρνης Συμβ Βόννης Κατηγορία SPEC Ευρωπαϊκό Καθεστώς Απειλής Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο ANSERIFORMES Anatidae 1 Tadorna tadorna Βαρβάρα ΙΙ ΙΙ V W 2 Anas penelope Σφυριχτάρι ΙΙ W 3 Anas querquedula Σαρσέλα ΙΙ 3 V K P 4 Anas crecca Κιρκίρι ΙΙ 5 Anas platyrhynchos Πρασινοκέφαλη Πάπια ΙΙ 6 Anas acuta Ψαλίδα (του Βορά) ΙΙ 3 D 7 Anas clypeata Χουλιαρόπαπια ΙΙ D 8 Aythya ferina Γκισάρι ΙΙ 4 D K PODICIPEDIFORMES Podicipedidae 9 Τachybaptus ruficollis Νανοβουτηχτάρι ΙΙ W 10 Podiceps cristatus Σκουφοβουτηχτάρι W 11 Podiceps nigricollis Μαυροβουτηχτάρι ΙΙ K PROCELLARIIFORMES Phalacrocoracidae 12 Phalacrocorax carbo Κορμοράνος W W 13 Phalacrocorax pygmeus Λαγγόνα Ι ΙΙ ΙΙ 2 V E2 CICONIIFORMES Ardeidae 14 Egretta garzetta Λευκοτσικνιάς Ι ΙΙ P/W 15 Ardea alba Αργυροτσικνιάς Ι ΙΙ E2 P/W 16 Ardea cinerea Σταχτοτσικνιάς R? PHOENICOPTERIFORMES Phoenicopteridae 17 Phoenicopterus roseus Φοινικόπτερο Ι ΙΙ ΙΙ 3 L R P ACCIPITRIFORMES Accipitridae 18 Circus aeruginosus Καλαμόκιρκος Ι ΙΙ ΙΙ V W FALCONIFORMES Falconidae 19 Falco tinnunculus Βραχοκιρκίνεζο ΙΙ ΙΙ 3 D W GRUIFORMES Rallidae 20 Fulica atra Φαλαρίδα W 21 Rallus aquaticus Νεροκοτσέλα 22 Gallinula chloropus Νερόκοτα CHARADRIIFORMES Recurvirostridae 23 Himantopus himantopus Καλαμοκανάς Ι ΙΙ ΙΙ V P Charadriidae 24 Charadrius alexandrinus Θαλασσοσφυριχτής ΙΙ ΙΙ 3 D P 25 Vanellus vanellus Καλημάνα ΙΙ W Scolopacidae 26 Calidris alpina Λασποσκαλίδρα ΙΙ 3W VW P 27 Numenius phaeopus Σιγλίγουρος ΙΙ 4 P 28 Numenius arquata Τουρλίδα ΙΙ 3W DW W 29 Tringa nebularia Πρασινοσκέλης ΙΙ P 30 Gallinago gallinago Μπεκατσίνι Laridae 31 Larus melanocephalus Μαυροκέφαλος Γλάρος Ι ΙΙ ΙΙ 4 V P P Λ/θ Ακτή 66

68 Καθεστώς Είδος Καθεστώς Προστασίας Κριτήρια Απειλής Παρουσίας Επιστημονική ονομασία Ελληνική ονομασία Οδηγία 79/409 Σύμβ Βέρνης Συμβ Βόννης Κατηγορία SPEC Ευρωπαϊκό Καθεστώς Απειλής Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο 32 Larus ridibundus Καστανοκέφαλος Γλάρος P/W P/W 33 Larus fuscus Μελανόγλαρος 4 W 34 Larus michahellis Ασημόγλαρος P/W P/W Sternidae 35 Sterna sandvicensis Χειμωνογλάρονο Ι ΙΙ ΙΙ 2 D I P/W 36 Sterna hirundo Ποταμογλάρονο Ι ΙΙ P COLUMBIFORMES Columbidae 37 Streptopelia decaocto Δεκαοχτούρα R 38 Streptopelia turtur Τρυγόνι 3 D P APODIFORMES Apodidae 39 Apus melba Βουνοσταχτάρα ΙΙ P APODIFORMES Apodidae 40 Apus apus Σταχτάρα P CORACIIFORMES Alcedinidae 41 Alcedo atthis Αλκυόνη Ι ΙΙ 3 D P/W PASSERIFORMES Hirundinidae 42 Hirundo rustica Σταυλοχελίδονο ΙΙ 3 D B 43 Hirundo daurica Μιλτοχελίδονο ΙΙ B? 44 Delichon urbicum Λευκοχελίδονο ΙΙ B PASSERIFORMES Motacillidae 45 Motacilla alba Λευκοσουσουράδα ΙΙ P Sylviidae 46 Cisticola juncidis Κιστικόλη ΙΙ ΙΙ K R? 47 Sylvia melanocephala Μαυροτσιροβάκος ΙΙ ΙΙ 4 R? Corvidae 48 Garrulus glandarius Κίσσα R? 49 Pica pica Καρακάξα R? 50 Corvus monedula Κάργια 4 P 51 Corvus corone Κουρούνα P Passeridae 52 Passer domesticus Σπιτοσπουργίτης R Fringillidae 53 Carduelis carduelis Καρδερίνα ΙΙ R? Πηγή : Παρατηρήσεις πεδίου 2008 του Ορνιθολόγου, Συνεργάτη της ομάδας μελέτης, Ι. Γαστεράτου & X. Gremillet, 1992 Λ/θ Ακτή Επεξήγηση: Στήλες 1-3: Αύξων αριθμός, Επιστημονική και Ελληνική ονομασία των ειδών: Οι Ελληνικές ονομασίες είναι αυτές που χρησιμοποιούνται στο Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο (ΕΖΕ & ΕΟΕ 1992). Στήλες 4-6: Καθεστώς Προστασίας. Στήλη 4: Κοιν. Οδηγία 79/409/ΕΟΚ. Καταγράφονται τα είδη που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ «περί της διατήρησης των άγριων πτηνών». Για τα είδη αυτά η Οδηγία προβλέπει ειδικά μέτρα διατήρησης καθώς και τη δημιουργία ζωνών ειδικής προστασίας. Στήλη 5: Σύμβαση Βέρνης. Καταγράφονται τα είδη που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ (είδη πανίδας υπό αυστηρή προστασία) της Διεθνούς Σύμβασης για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης (Σύμβαση Βέρνης), όπως αυτή κυρώθηκε με το Ν. 1335/83. 67

69 Στήλη 6: Σύμβαση Βόννης. Καταγράφονται τα είδη που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ της Διεθνούς Σύμβασης για τη διατήρηση των Μεταναστευτικών ειδών άγριων ζώων. Στήλες 7-9: Κριτήρια Απειλής. Στήλη 7: Κατηγορία SPEC (Species of European Conservation Concern) Κατηγορίες σπανιότητας 1. Απειλείται με εξαφάνιση παγκοσμίως 2. Πληθυσμός συγκεντρωμένος στην Ευρώπη, σε δυσμενές καθεστώς διατήρησης 3. Πληθυσμός μη συγκεντρωμένος στην Ευρώπη, σε δυσμενές καθεστώς διατήρησης 4. Πληθυσμός συγκεντρωμένος στην Ευρώπη σε ικανοποιητικό καθεστώς διατήρησης Στήλη 8: Ευρωπαϊκό Καθεστώς Απειλής (European Threat Status). Αναγράφεται η κατηγορία στην οποία κατατάσσονται τα είδη σύμφωνα με την έκδοση του BirdLife International Birds in Europe: Population estimates, trends and conservaton status (BirdLife International 2004). ΕΝ: Κινδυνεύοντα V: Τρωτά D: Μειώνονται R: Σπάνια Η: Depleted L: Localised ΝΕ: Δεν αξιολογήθηκαν ( ): Προσωρινό Καθεστώς Στήλη 9: Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο. Αναγράφεται η κατηγορία στην οποία κατατάσσονται τα είδη στο Κόκκινο Βιβλίο των απειλούμενων Σπονδυλόζωων της Ελλάδας (ΕΖΕ & ΕΟΕ 1992). Ε1: Κινδυνεύουν άμεσα με εξαφάνιση. Ε2: Κινδυνεύουν με εξαφάνιση, όχι όμως άμεσα V: Τρωτά R: Σπάνια I: Απροσδιόριστα K: Ανεπαρκώς γνωστά Στήλες 10-11: Καθεστώς Παρουσίας. Στην στήλη 10 & 11 παρουσιάζονται τα είδη που παρατηρήθηκαν στον υγρότοπο Λ/Θ και την ακτή. Στην κάθε στήλη αναγράφεται το καθεστώς παρουσίας του είδους στη περιοχή μελέτης R: Αναπαραγόμενο επιδημητικό είδος στην περιοχή. Β: Αναπαραγόμενος επισκέπτης στην περιοχή. P: Περαστικός επισκέπτης, δεν φωλιάζει στην περιοχή. W: Χειμερινός επισκέπτης.?: Άγνωστο καθεστώς παρουσίας. Όταν συνοδεύει άλλο σύμβολο σημαίνει επιφύλαξη για το σύμβολο που προηγείται. Από τον παραπάνω πίνακα είναι προφανές ότι απαιτείται περαιτέρω συλλογή δεδομένων κατά τις μεταναστευτικές περιόδους και τη διαχείμαση των πουλιών στον υγρότοπο. Σε σχέση με το Καθεστώς Προστασίας των ειδών που απαντώνται στον υγρότοπο: 10 είδη περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ «περί της διατήρησης των άγριων πτηνών», 24 είδη περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ (είδη πανίδας υπό αυστηρή προστασία) της Διεθνούς Σύμβασης για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης (Σύμβαση Βέρνης), 22 είδη περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ της Διεθνούς Σύμβασης για τη διατήρηση των Μεταναστευτικών ειδών άγριων ζώων (Σύμβαση Βόννης), 8 είδη ανήκουν στην κατηγορία 3 SPEC, πληθυσμός μη συγκεντρωμένος στην Ευρώπη, σε δυσμενές καθεστώς διατήρησης, 6 είδη στην κατηγορία 4 SPEC, πληθυσμός συγκεντρωμένος στην Ευρώπη, σε ικανοποιητικό καθεστώς 68

70 διατήρησης και 2 είδη ανήκουν στην κατηγορία 2 SPEC, πληθυσμός συγκεντρωμένος στην Ευρώπη, σε δυσμενές καθεστώς διατήρησης. Σε σχέση με το Καθεστώς Απειλής των ειδών που απαντώνται στον υγρότοπο: Ως προς το Ευρωπαϊκό Καθεστώς Απειλής, 2 είδη περιλαμβάνεται στα Τρωτά, 9 στα είδη που Μειώνονται, ένα στα Localised. Ως προς το Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο των απειλούμενων Σπονδυλόζωων της Ελλάδας, 2 είδη περιλαμβάνονται στα είδη που κινδυνεύουν με εξαφάνιση όχι όμως άμεσα, 4 στα Τρωτά, 1 στα Σπάνια, 1 στα Απροσδιόριστα και 4 στα Ανεπαρκώς γνωστά. Αξιολόγηση ορνιθοπανίδας, σημαντικά προστατευόμενα είδη Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία για την ορνιθοπανίδα της Λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου και της ευρύτερης περιοχής της και τους τύπους οικοτόπων της περιοχής, η αξία του υγροτόπου σχετίζεται με: o τη θέση του στο ΒΔ άκρο της Ελλάδας. Το γεγονός αυτό τον καθιστά - μαζί και με τους υπόλοιπους υγροτόπους της Κέρκυρας - υψίστης σημασίας για τη μετανάστευση των υδροβίων ειδών, αλλά και άλλων ειδών της ορνιθοπανίδας κατά την εαρινή και φθινοπωρινή μετανάστευση. o την παρουσία στον υγρότοπο εκτεταμένου καλαμιώνα που αποτελεί στοιχείο μεγάλης σημασίας για τη βιοποικιλότητα του νησιού. o τη μεγάλη σημασία του υγροτόπου για τη μετανάστευση και διαχείμαση υδροβίων ειδών (π.χ. ερωδιόμορφα, κίρκοι, κλπ), καθώς και άλλων ειδών που τρέφονται σε υγροτόπους κατά τη μετανάστευση (Χελιδόνια, Κιτρινοσουσουράδες, κλπ). o την εν δυνάμει σημασία του υγροτόπου για την αναπαραγωγή υδρόβιων ειδών. Επιπλέον αυτών ο υγρότοπος έχει ιδιαίτερη αξία για τη διατροφή και τη ξεκούραση μεταναστευτικών ειδών. Συστηματικές καταγραφές κατά τις μεταναστευτικές περιόδους θα δώσουν στοιχεία για την καλύτερη αξιολόγηση του υγροτόπου ως προς τα είδη που χρησιμοποιούν τον υγρότοπο κατά τη μετανάστευση. Ενδιαιτήματα πανίδας Η υγροτοπική βλάστηση παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο για τα διάφορα είδη της ορνιθοπανίδας. Τα χαραδριόμορφα (παρυδάτια είδη) αναζητούν την τροφή τους στις αμμώδεις ή λασπώδεις ρηχές εκτάσεις των υγροτόπων. Τρέφονται επίσης στις παρυφές των υγροτόπων, στα όρια της αναδυόμενης και ποώδους βλάστησης, 69

71 αποφεύγουν όμως κατά την τροφοληψία τους τις θέσεις με δενδροθαμνώδη βλάστηση, επειδή αυτές μπορεί να αποτελούν καταφύγιο για θηρευτές. Τα ερωδιόμορφα προτιμούν ανοιχτές ρηχές εκτάσεις για την αναζήτηση της λείας τους (κυρίως ψάρια και αμφίβια). Τρέφονται επίσης σε υγρά λιβάδια και στις παρυφές των αναδυόμενων υδρόβιων διαπλάσεων. Συχνά χρησιμοποιούν ανοίγματα με ρηχό νερό μέσα στον καλαμώνα. Οι πάπιες επιφανείας αναζητούν την τροφή τους σε βάθη μικρότερα των 0,40 μ. Κατά την αναπαραγωγική περίοδο (άνοιξη - αρχές καλοκαιριού) τρέφονται κυρίως με ασπόνδυλα τα οποία συλλαμβάνουν είτε στην επιφάνεια του νερού, είτε σε γυμνές παρόχθιες εκτάσεις είτε στο φύλλωμα των υδροφύτων. Κατά τον υπόλοιπο χρόνο είναι κυρίως φυτοφάγες. Συχνάζουν συνήθως στις παρυφές των υγροτόπων, σε θέσεις με ικανοποιητική κάλυψη από αναδυόμενη και ποώδη βλάστηση. Οι κύκνοι τρέφονται με υδρόβια βλάστηση σε βάθη μέχρι και 1 μ. αλλά και με χερσαία ποώδη βλάστηση αντίστοιχη με αυτήν που προτιμούν οι χήνες. Οι βουτόπαπιες τρέφονται κυρίως σε βάθη νερού 0,5-2,5 μ. Τα χηνοπαπιά αλλά και τα πελεκανόμορφα είδη προτιμούν απομονωμένες, προστατευμένες από ενόχληση και καιρικά φαινόμενα νησίδες, που διαθέτουν ποώδη φυτική κάλυψη. Τα ερωδιόμορφα βρίσκουν καταφύγιο στην παρόχθια δενδροθαμνώδη βλάστηση ή σε συστάδες υπερυδατικής βλάστησης (καλαμώνες). Το ίδιο ισχύει και για τα ασπόνδυλα, για τα οποία οι απαιτήσεις σε ενδιαίτημα διαφέρουν από είδος σε είδος. Έτσι, χρησιμοποιούν διαφορετικές θέσεις για την ανάπτυξη των προνυμφών τους, την εναπόθεση των αυγών, ή στην ενήλικη φάση, οι οποίες ανάλογα με το είδος μπορεί να είναι βλαστοί και φύλλα υδροφύτων, αμμώδη πρανή, λασπώδες υπόστρωμα ή χαλίκια. Οι οικολογικές απαιτήσεις των περισσότερων ειδών ασπονδύλων δεν είναι λεπτομερώς γνωστές. Γενικά οι σημαντικότεροι τύποι ενδιαιτημάτων για τα ασπόνδυλα είναι οι διαπλάσεις βυθισμένων υδροφύτων, οι διαπλάσεις υπερυδατικής και ποώδους βλάστησης, τα λασποτόπια, οι αμμώδεις όχθες (ιδιαίτερα τα απότομα κάθετα πρανή), η παρυδάτια θαμνώδης και δενδρώδης βλάστηση. Τα αμφίβια προτιμούν μικρούς υγροτόπους με ρηχά και ζεστά νερά, συνήθως στάσιμα και προστατευμένα από κυματισμούς. Έτσι τις περισσότερες φορές αναπαράγονται σε μικρές απομονωμένες υδατοσυλλογές ή σε καλά προφυλαγμένους ρηχούς κολπίσκους μεγαλύτερων υδατοσυλλογών. Οι φρύνοι αποθέτουν τα αυγά τους σε νερά βάθους μέχρι 2 μ., γύρω από υδρόβια φυτά, ενώ οι κοινοί βάτραχοι ωοαποθέτουν σε ρηχά νερά βάθους μικρότερου των 0,15 μ. 70

72 Απαιτήσεις ειδών πουλιών Χαραδριόμορφα (Παρυδάτια) συνήθως πάνω στο υπόστρωμα του πυθμένα. Οι τρίτωνες αφήνουν τα αυγά τους επάνω σε φύλλα υδρόβιων φυτών. Ιδιαίτερα σημαντική για τα αμφίβια είναι η γειτνίαση του υγροτόπου με κατάλληλα χερσαία ενδιαιτήματα αφού περνούν μεγάλο μέρος του βιολογικού τους κύκλου μακριά από το νερό. Υγρές παρόχθιες εκτάσεις και γυμνές όχθες βοηθούν τους πληθυσμούς των αμφιβίων διευκολύνοντας τη διασπορά των νεαρών ατόμων. Τα ενήλικα άτομα αναζητούν την τροφή τους σε λιβαδικές εκτάσεις που φιλοξενούν μεγάλους πληθυσμούς ασπόνδυλων. Οι βάτραχοι διαχειμάζουν μέσα στο νερό ενώ οι τρίτωνες και οι φρύνοι διαχειμάζουν είτε κάτω από πέτρες είτε μέσα στο έδαφος (οι τρίτωνες συνήθως σε υγρότερες και οι φρύνοι σε ξηρότερες θέσεις). Απαιτήσεις ενδιαιτήματος και τροφής των σημαντικότερων ομάδων υδρόβιων πτηνών. Βάθος νερού Μερικά εκ. Τροφή Ασπόνδυλα Ερωδιόμορφα Μέχρι 0.3μ. Ψάρια και αμφίβια Πάπιες επιφανείας Βουτόπαπιες Κύκνοι Χήνες Απαιτήσεις αμφίβιων ειδών Φρύνοι Βάτραχοι <0.40μ μ. Μέχρι και 1μ. Ασπόνδυλα (αναπαραγωγική περίοδο) Υδρόβια βλάστηση (υπόλοιπο χρόνο) Ασπόνδυλα (αναπαραγωγική περίοδο) Υδρόβια βλάστηση (υπόλοιπο χρόνο) Υδρόβια και χερσαία ποώδης βλάστηση Μέχρι 0.5μ Χερσαία ποώδης βλάστηση Ενδιαίτημα αναζήτηση τροφής Αμμώδεις ή λασπώσεις ρηχές εκτάσεις, παρυφές και όρια βλάστησης. Ανοιχτές ρηχές εκτάσεις, υγρά λιβάδια και παρυφές υδρόβιας βλάστησης Επιφάνεια νερού, γυμνές παρόχθιες εκτάσεις και φύλλωμα υδροφύτων. Επιφάνεια νερού, γυμνές παρόχθιες εκτάσεις και φύλλωμα υδροφύτων. Επιφάνεια νερού, γυμνές παρόχθιες εκτάσεις, φύλλωμα υδροφύτων και παρόχθια ποώδη βλάστηση Επιφάνεια νερού, γυμνές παρόχθιες εκτάσεις, φύλλωμα υδροφύτων και παρόχθια ποώδης βλάστηση Ενδιαίτημα καταφυγίου /διαχείμασης Παρόχθια δενδροθαμνώδη βλάστηση ή συστάδες υπερυδατικής βλάστησης Απομονωμένες νησίδες με ποώδη φυτική κάλυψη. Απομονωμένες νησίδες με ποώδη φυτική κάλυψη. Απομονωμένες νησίδες με ποώδη φυτική κάλυψη. Απομονωμένες νησίδες με ποώδη φυτική κάλυψη. Απαιτήσεις ενδιαιτήματος και τροφής των σημαντικότερων ομάδων αμφιβίων Βάθος νερού Τροφή μέχρι 2μ. Ασπόνδυλα <0.15μ. Ασπόνδυλα Ενδιαίτημα αναζήτηση τροφής Γειτονικές λιβαδικές εκτάσεις, υγρές παρόχθιες εκτάσεις και γυμνές όχθες Γειτονικές λιβαδικές εκτάσεις, υγρές παρόχθιες εκτάσεις και γυμνές όχθες Ενδιαίτημα καταφυγίου Μικρές περιφερειακές υδατοσυλλογές Μικρές περιφερειακές υδατοσυλλογές Ενδιαίτημα διαχείμασης Κάτω από πέτρες σε πιο ξηρές περιοχές Στο νερό Ενδιαίτημα φωλεοποίησης Αραιή ποώδης βλάστηση και υπόστρωμα με χαλίκια και βότσαλα Δενδρώδης παρόχθια βλάστηση Απομονωμένες νησίδες με ποώδη φυτική κάλυψη. Απομονωμένες νησίδες με ποώδη φυτική κάλυψη. Απομονωμένες νησίδες με ποώδη φυτική κάλυψη. Απομονωμένες νησίδες με ποώδη φυτική κάλυψη. Ενδιαίτημα ωοαπόθεσης Σε υδρόφυτα μικρών απομονωμένων υδατοσυλλογών ή μικρούς κολπίσκους μεγαλύτερων υδατοσυλλογών Στο υπόστρωμα του πυθμένα μικρών απομονωμένων υδατοσυλλογών ή μικρούς κολπίσκους μεγαλύτερων υδατοσυλλογών Ενδιαιτήματα των σημαντικότερων σπάνιων και προστατευόμενων ειδών πανίδας Στο πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι τύποι φυσικών οικοτόπων των σημαντικότερων σπάνιων και προστατευόμενων ειδών πανίδας. Επισημαίνεται ότι πολλά είδη χρησιμοποιούν περισσότερους από έναν τύπους φυσικών οικοτόπων 71

73 στη διάρκεια του κύκλου ζωής τους ή στη διάρκεια παραμονής τους στον τόπο (στην περίπτωση των αποδημητικών). Ενδιαιτήματα σπάνιων και απειλούμενων ειδών πανίδας ΘΑ ΛΘ ΑΛ-ΘΛ ΚΑ Τ Α ΠΡ ΑΣΠΟΝΔΥΛΑ Pinna nobilis Χ ΙΧΘΥΕΣ Valencia hispanica Χ? Syngnathus abaster X ΑΜΦΙΒΙΑ Hyla arborea Χ Χ ΕΡΠΕΤΑ Emys obricularis Χ Χ Χ Mauremys caspica Χ Χ Testudo hermanni Χ Χ Χ Χ Algyroides nigropunctatus Χ Χ Lacerta trilineata Χ Χ Χ Podarcis taurica Χ Χ Χ Χ Elaphe situla Χ Χ Natrix natrix Χ Χ Χ ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑ Phalacrocorax carbo Χ Χ Χ Χ Χ Phalacrocorax pygmeus Χ Χ Χ Egretta garzetta Χ Χ Χ Egretta alba Χ Χ Χ Phoenicopterus ruber Χ Circus aeruginosus Χ Χ Χ Χ Himantopus himantopus Χ Χ Larus melanocephalus Χ Χ Sterna hirundo Χ Sterna sandvicensis Χ Χ Alcedo Atthis Χ Χ Χ Χ Hirundo rustica Χ Χ Χ Χ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ Lutra lutra Χ Χ Χ Tursiops truncatus Χ ΥΠΟΜΝΗΜΑ 1. ΘΑ = Θαλάσσια περιοχή με ποσειδώνια (κωδικός 1120), ύφαλους (κωδικός 1170), μαλακά υποστρώματα (κωδικοί 119Α & 119Β) και Μονοετής βλάστηση μεταξύ των ορίων πλημμυρίδας και αμπώτιδας (κωδικός 1210) 2. ΛΘ = Λιμνοθάλασσα (κωδικός 1150) 3. ΑΛ - ΘΛ = Μεσογειακά αλίπεδα Juncetalia και Θερμομεσογειακές παραποτάμιες αλόφιλες λόχμες Arthrocnemum (κωδικοί 1420, 1410) 4. ΚΑ = Καλαμώνες (κωδικός 72A0) 5. T = Θερμομεσογειακές παραποτάμιες στοές Tamaricetum (κωδικός 92D0) 6. Α = Διάπλαση ή χέρσα με Arundo donax (κωδικοί 3290, 6420) 7. ΠΡ = Πρινώνες (κωδικός 934A) ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ: Το σύμβολο (Χ) σημαίνει ότι χρησιμοποιεί τα ενδιαιτήματα του βιότοπου για διατροφή, ξεκούραση, φώλιασμα κλπ. Το σύμβολο (?) δίπλα στο Χ σημαίνει πιθανότητα χρήσης ή/και φωλιάσματος. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στον κατάλογο έχουν περιληφθεί τα Είδη σε αυστηρό καθεστώς προστασίας σύμφωνα με το Παράρτημα IV της Οδηγίας 92/43 (για τα ασπόνδυλα, τους ιχθύες, τα αμφίβια, τα ερπετά και τα θηλαστικά) και το Παράρτημα Ι της Οδηγίας 79/409 (για τα πτηνά). Στα πτηνά δεν έχει περιληφθεί το Alcedo athis το οποίο δεν απειλείται άμεσα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στους ιχθύς έχει περιληφθεί το είδος Syngnathus abaster, το οποίο αναφέρεται στα Άλλα Είδη στο Απογραφικό Δελτίο του ΤΚΣ. 72

74 2.3 Ανθρωπογενές Περιβάλλον Η περιοχή μελέτης (GR Παράκτια Θαλάσσια Ζώνη από Κανόνι έως Μεσογγή Κέρκυρας) βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Κέρκυρας και περιλαμβάνει την παράκτια ζώνη μεταξύ των περιοχών από το Κανόνι έως τη Μεσογγή. Διοικητικά υπάγεται στους Δήμους Αχιλλείων (όπου και το μεγαλύτερο τμήμα της), Κερκυραίων και Μελιτειέων. Πιο συγκεκριμένα οι κοινότητες - οικισμοί που περιλαμβάνονται στην ευρύτερη περιοχή μελέτης είναι οι εξής: Χρυσηίδα, Βιρός, Μπαστούνιο, Καστανέα, Πέραμα, Γαστούρι, Άγιος Προκόπιος, Κυνοπιάστες, Πικουλιάτικα, Καμάρα, Αλεποχώρι, Άγιοι Δέκα, Μπενίτσες, Λουκάτα και Δαφνάτα. Ωστόσο, τα στοιχεία που παρουσιάζονται παρακάτω αναφέρονται, ορισμένα σε επίπεδο Δήμων (Αχιλλείων, Κερκυραίων και Μελιτειέων), και ορισμένα, αναλυτικότερα, ανά Δημοτικό Διαμέρισμα, όπως διατίθενται από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδας Δημογραφικά στοιχεία Η έδρα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων βρίσκεται στην Κέρκυρα, και ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή της ΕΣΥΕ για το 2001, ανερχόταν σε κατοίκους, που αντιστοιχούσε στο 1,94% του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή της ΕΣΥΕ (2001), η εξέλιξη του πραγματικού πληθυσμού του Δήμου Αχιλλείων και του Δήμου Μελιτειέων την τελευταία δεκαετία παρουσίασε αύξηση κατά 6,2% και 10,7% αντίστοιχα, παράλληλα με το νομό Κέρκυρας και την Περιφέρεια όπου σημειώθηκε αύξηση 4,1% και 9,9% αντίστοιχα. Αντίθετα, στο Δήμο Κέρκυρας παρουσιάστηκε μείωση πληθυσμού 3,6%. Πίνακας 2.1: Πληθυσμιακές μεταβολές ανά Δημοτικό Διαμέρισμα κατά την περίοδο για τους Δήμους Αχιλλείων, Κερκυραίων και Μελιτειέων Σύνολο νομού, δήμου, δημοτικά διαμερίσματα και οικισμοί Πραγματικός πληθυσμός Μεταβολή Μέσος Ετήσιος Ρυθμός Μεταβολής % % ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ,9 9,52 ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,1 4,04 ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ,2 6,06 Δ.Δ.Γαστουρίου ,6 46,55 Γαστούρι,το ,8 59,83 Πέραμα,το ,6 33,96 Δ.Δ.Αγίου Προκοπίου ,1-2,08 Άγιος Προκόπιος,ο ,1-2,08 Δ.Δ.Αγίων Δέκα ,2-26,00 Άγιοι Δέκα,οι ,2-26,00 Δ.Δ.Άνω Γαρούνας ,9 2,87 Άνω Γαρούνα,η ,9 2,87 Δ.Δ.Βαρυπατάδων ,3-0,30 Βαρυπατάδες,οι ,3-0,30 Δ.Δ.Βιρού ,6 15,49 Βιρός,ο ,3 9,84 73

75 Σύνολο νομού, δήμου, δημοτικά διαμερίσματα και οικισμοί Πραγματικός πληθυσμός Μεταβολή Μέσος Ετήσιος Ρυθμός Μεταβολής % % Άγιος Γεώργιος,ο ,6 36,88 Καστανέα,η ,8 30,29 Μπαστούνιον,το ,2-9,62 Δ.Δ.Καλαφατιώνων ,1-7,34 Καλαφατιώνες,οι ,1-7,34 Δ.Δ.Καμάρας ,6 6,41 Καμάρα,η ,8 11,23 Αλεποχώριον,το ,4-3,50 Καρδαμάτικα,τα ,0 0,00 Δ.Δ.Καστελλάνων Μέσης ,1 12,41 Καστελλάνοι,οι ,1 8,72 Εσταυρωμένος,ο ,0 116,12 Δ.Δ.Κάτω Γαρούνας ,0-4,03 Κάτω Γαρούνα,η ,8-8,09 Άγιος Γόρδιος,ο ,0 306,58 Δ.Δ.Κουραμάδων ,8 13,02 Κουραμάδες,οι ,8 13,02 Δ.Δ.Κυνοπιαστών ,2 25,96 Κυνοπιάσται,οι ,7 36,23 Πικουλάτικα,τα ,0 28,15 Σουλαίικα,τα ,8 33,33 Χρυσηίς,η ,3 1,28 Δ.Δ.Μπενιτσών ,5-55,53 Μπενίτσαι,αι ,5-55,53 Δ.Δ.Σταυρού ,0-7,27 Λουκάτα,τα ,3 15,22 Δαφνάτα,τα ,8-14,73 Κομιανάτα,τα ,6-15,70 Κορνάτα,τα ,5-6,69 Μακράτα,τα ,7-25,38 Χαλιδιάτα,τα ,1-18,63 ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ,6-3,67 Δ.Δ.Κερκυραίων ,6-6,84 Κέρκυρα,η ,1-10,61 Γουβιά,τα ,1-35,11 Κοντοκάλιον,το ,7 28,68 Κυρά Χρυσικού,η ,3 78,71 Λαζαρέτο, το (νησίς) ,00 Ποντικονήσιον,το (νησίς) ,00 Ποταμός,ο ,7 20,69 Πτυχία,η (νησίς) 0 0 0,0 0,00 Τεμπλόνιον,το ,9 35,59 ΔΗΜΟΣ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ ,7 10,22 Δ.Δ.Μοραΐτικων ,4 5,24 Μοραΐτικα,τα ,7 6,53 Επισκοπιανά,τα ,6 2,56 Δ.Δ.Αγίου Ματθαίου ,2 4,16 Άγιος Ματθαίος,ο ,6 9,16 Σκάλα,η ,7-165,88 Χαλικούνας,ο ,0 0,00 Δ.Δ.Άνω Παυλιάνας ,9-2,98 Άνω Παυλιάνα,η ,4 7,16 Παραμόνας,ο ,0-129,45 Δ.Δ.Βουνιατάδων ,7 30,26 Βουνιατάδες,οι ,7 30,26 Δ.Δ.Κάτω Παυλιάνας ,2 60,67 Κάτω Παυλιάνα,η ,2 60,67 Δ.Δ.Πεντατίου ,0 20,94 Πεντάτιον,το ,0 20,94 Δ.Δ.Στρογγυλής ,8 14,74 Στρογγυλή,η ,4 11,76 Άγιος Ιωάννης Περιστερών,ο ,9 66,80 74

76 Σύνολο νομού, δήμου, δημοτικά διαμερίσματα και οικισμοί Πραγματικός πληθυσμός Μεταβολή Μέσος Ετήσιος Ρυθμός Μεταβολής % % Δ.Δ.Χλοματιανών ,4-1,41 Χλοματιανά,τα ,4-2,45 Βραγκανιώτικα,τα ,4-16,53 Κάτω Σπήλαιον,το ,8-13,56 Μεσογγή,η ,2 17,70 Δ.Δ.Χλομού ,9 16,59 Χλομός,ο ,1 3,07 Άγιος Δημήτριος,ο ,6 17,22 Λίνια,η ,7 35,50 Ψαράς,ο ,0 28,18 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ 2008 Είναι προφανές από τον άνω πίνακα ότι ο Μέσος Ετήσιος Ρυθμός Μεταβολής του πληθυσμού τόσο των Δήμων Αχιλλείων και Μελιτειέων, όσο και του Νομού αλλά και της Περιφέρειας μεταξύ των δύο απογραφών είναι σταθερά αυξητικός κατά μέσο όρο ετησίως. Ποσοστό μείωσης παρουσιάζει ο Δήμος Κέρκυρας. Με βάση τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, ο μόνιμος πληθυσμός κατανεμημένος σε ομοδημότες, ετεροδημότες και αλλοδαπούς των Δημοτικών Διαμερισμάτων των Δήμων Αχιλλείων, Κέρκυρας και Μελιτειέων αναλυτικά έχει ως εξής: Πίνακας 2.2: Μόνιμος πληθυσμός κατανεμημένος σε ομοδημότες, ετεροδημότες και αλλοδαπούς και νόμιμος πληθυσμός σε διαμένοντες στο δήμο ή την κοινότητα που είναι δημότες, σε άλλους δήμους και κοινότητες και διαμένοντες στο εξωτερικό στους Δήμους Αχιλλείων, Κέρκυρας, Μελιτειέων και το Νομό Κέρκυρας Μόνιμος Πληθυσμός Σύνολο νομού, δήμου, δημοτικά διαμερίσματα και οικισμοί Σύνολο Ομοδημότες Ετεροδημότες Αλλοδαποί Σύνολο Νόμιμος πληθυσμός Διαμένοντες στο δήμο ή την κοινότητα που είναι δημότες Διαμένοντες σε άλλους δήμους ή κοινότητες Διαμένοντες στο εξωτερικό ΙΟΝΙΟΙ ΝΗΣΟΙ Νομός Κερκύρας ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ΔΗΜΟΣ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ Αναλυτικά για τους Δήμους ανά οικισμό: Σύνολο δήμου, δημοτικά Μόνιμος Πληθυσμός διαμερίσματα και οικισμοί Σύνολο Ομοδημότες Ετεροδημότες Αλλοδαποί ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ Δ.Δ.Γαστουρίου Γαστούρι,το Πέραμα,το Δ.Δ.Αγίου Προκοπίου Άγιος Προκόπιος,ο Δ.Δ.Αγίων Δέκα Άγιοι Δέκα,οι Δ.Δ.Άνω Γαρούνας Άνω Γαρούνα,η Δ.Δ.Βαρυπατάδων Βαρυπατάδες,οι Δ.Δ.Βιρού Βιρός,ο Άγιος Γεώργιος,ο Καστανέα,η Μπαστούνιον,το

77 Σύνολο δήμου, δημοτικά Μόνιμος Πληθυσμός διαμερίσματα και οικισμοί Σύνολο Ομοδημότες Ετεροδημότες Αλλοδαποί Δ.Δ.Καλαφατιώνων Καλαφατιώνες,οι Δ.Δ.Καμάρας Καμάρα,η Αλεποχώριον,το Καρδαμάτικα,τα Δ.Δ.Καστελλάνων Μέσης Καστελλάνοι,οι Εσταυρωμένος,ο Δ.Δ.Κάτω Γαρούνας Κάτω Γαρούνα,η Άγιος Γόρδιος,ο Δ.Δ.Κουραμάδων Κουραμάδες,οι Δ.Δ.Κυνοπιαστών Κυνοπιάσται,οι Πικουλάτικα,τα Σουλαίικα,τα Χρυσηίς,η Δ.Δ.Μπενιτσών Μπενίτσαι,αι Δ.Δ.Σταυρού Λουκάτα,τα Δαφνάτα,τα Κομιανάτα,τα Κορνάτα,τα Μακράτα,τα Χαλιδιάτα,τα ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ Δ.Δ.Κερκυραίων Κέρκυρα,η Γουβιά,τα Κοντοκάλιον,το Κυρά Χρυσικού,η Λαζαρέτο, το (νησίς) Ποντικονήσιον,το (νησίς) Ποταμός,ο Πτυχία,η (νησίς) Τεμπλόνιον,το Δ.Δ.Αλεπούς Αλεπού,η Δ.Δ.Εβροπούλων Εβροπούλοι,οι Δ.Δ.Καναλίου Κανάλιον,το ΔΗΜΟΣ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ Δ.Δ.Μοραΐτικων Μοραΐτικα,τα Επισκοπιανά,τα Δ.Δ.Αγίου Ματθαίου Άγιος Ματθαίος,ο Σκάλα,η Χαλικούνας,ο Δ.Δ.Άνω Παυλιάνας Άνω Παυλιάνα,η Παραμόνας,ο Δ.Δ.Βουνιατάδων Βουνιατάδες,οι Δ.Δ.Κάτω Παυλιάνας Κάτω Παυλιάνα,η Δ.Δ.Πεντατίου Πεντάτιον,το Δ.Δ.Στρογγυλής

78 Σύνολο δήμου, δημοτικά Μόνιμος Πληθυσμός διαμερίσματα και οικισμοί Σύνολο Ομοδημότες Ετεροδημότες Αλλοδαποί Στρογγυλή,η Άγιος Ιωάννης Περιστερών,ο Δ.Δ.Χλοματιανών Χλοματιανά,τα Βραγκανιώτικα,τα Κάτω Σπήλαιον,το Μεσογγή,η Δ.Δ.Χλομού Χλομός,ο Άγιος Δημήτριος,ο Λίνια,η Ψαράς,ο Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ 2008 Παρακάτω ακολουθεί πίνακας του μόνιμου πληθυσμού με βάση τον τόπο διαμονής του στο σύνολο των Δημοτικών Διαμερισμάτων των Δήμων Αχιλλείων, Κέρκυρας και Μελιτειέων. Τόπος διαμονής κατά την απογραφή 2001 Σύνολο Πίνακας 2.3: Μόνιμος πληθυσμός κατά τόπο διαμονής (Απογραφή 2001, Δεκέμβριος 1995 και Μάρτιος 2000) Τόπος διαμονής κατά το Δεκέμβριο του 1995 Τόπος διαμονής κατά το Μάρτιο του 2000 Διαμένοντες σε άλλο Διαμένοντες σε άλλο Διαμένοντες στον δήμο ή κοινότητα του Γεννηθέντες Διαμένοντες στον δήμο ή κοινότητα ίδιο δήμο ή ίδιου ή διαφορετικού Διαμένοντες μετά το ίδιο δήμο ή του ίδιου ή Διαμένοντες κοινότητα, όπου κοινότητα, όπου νομού από αυτόν σε χώρα του Δεκέμβριο διαφορετικού νομού σε χώρα του διέμεναν κατά διέμεναν κατά την που διέμεναν κατά εξωτερικού την απογραφή 1995 από αυτόν που εξωτερικού απογραφή του την απογραφή του διέμεναν κατά την του απογραφή του 2001 Γεννηθέντες μετά το Μάρτιο 2000 ΙΟΝΙΟΙ ΝΗΣΟΙ ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ΔΗΜΟΣ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ 2008 Με βάση, επίσης, τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, ο πληθυσμός κατά ομάδες ηλικιών και φύλο των Δημοτικών Διαμερισμάτων των Δήμων Αχιλλείων, Κέρκυρας και Μελιτειέων αναλυτικά έχει ως εξής: Ομάδες ηλικιών / Σύνολο δήμου & νομού Πίνακας 2.4: Πραγματικός πληθυσμός κατά ομάδες ηλικιών και φύλο Αμφοτέρων Αμφοτέρων Άρρενες Θήλεις των φύλων των φύλων Άρρενες Θήλεις Αμφοτέρων Αμφοτέρων Άρρενες Θήλεις των φύλων των φύλων Άρρενες ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ΔΗΜΟΣ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ Θήλεις 77

79 Ομάδες ηλικιών / Σύνολο δήμου & νομού Αμφοτέρων Αμφοτέρων Άρρενες Θήλεις των φύλων των φύλων Άρρενες Θήλεις Αμφοτέρων Αμφοτέρων Άρρενες Θήλεις των φύλων των φύλων Άρρενες ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ΔΗΜΟΣ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ >= Σύνολο Πηγή: ΕΣΥΕ 2008 Από τον πιο πάνω πίνακα φαίνεται ότι διατηρείται ένα υψηλό ποσοστό του πληθυσμού που αφορά τις ηλικίες 25 έως 64 ετών τόσο στο Δήμο όσο και στο Νομό. Το σύνολο των ατόμων ηλικίας 25 έως 64 ετών είναι για το Δήμο Αχιλλείων (52,4%), για το Δήμο Κερκυραίων (55,5%), για το Δήμο Μελιτειέων (52,1%) και (53,6%) για το Νομό. Για τις λοιπές ηλικίες το σύνολο των ατόμων είναι για το Δήμο Αχιλλείων (47,6%), για το Δήμο Κερκυραίων (44,5%), για το Δήμο Μελιτειέων (47,9%) και (46,4%) για το νομό. Με βάση τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδας, το 2001, ο οικονομικά ενεργός και μη ενεργός πληθυσμός των Δήμων και του νομού, ανά τομέα παραγωγής, καθώς και οι άνεργοι, παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί. Πίνακας 2.5: Απασχολούμενοι και άνεργοι Σύνολο νομού, δήμου / κοινοτήτων Ο ι κ ο ν ο μ ι κ ώ ς ε ν ε ρ γ ο ί Οικονομικώς και δημοτικών / κοινοτικών Απασχολούμενοι Α ν ε ρ γ ο ι διαμερισμάτων Σύνολο μη ενεργοί Σύνολο % Σύνολο % ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ , , Δ.Δ.Γαστουρίου , ,6 971 Δ.Δ.Αγίου Προκοπίου , ,2 241 Δ.Δ.Αγίων Δέκα , ,5 263 Δ.Δ.Άνω Γαρούνας , ,8 179 Δ.Δ.Βαρυπατάδων ,3 8 7,7 162 Δ.Δ.Βιρού , ,8 862 Δ.Δ.Καλαφατιώνων , ,8 319 Δ.Δ.Καμάρας ,5 4 5,5 134 Δ.Δ.Καστελλάνων Μέσης ,3 8 3,7 349 Δ.Δ.Κάτω Γαρούνας , ,6 394 Δ.Δ.Κουραμάδων ,0 12 9,0 138 Δ.Δ.Κυνοπιαστών , , Δ.Δ.Μπενιτσών , ,5 488 Δ.Δ.Σταυρού , ,5 261 ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ , , Δ.Δ.Κερκυραίων , , Δ.Δ.Κερκυραίων , , Δ.Δ.Αλεπούς , ,9 843 Δ.Δ.Εβροπούλων , ,3 242 Δ.Δ.Καναλίου , , ΔΗΜΟΣ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ , , Θήλεις 78

80 Σύνολο νομού, δήμου / κοινοτήτων Ο ι κ ο ν ο μ ι κ ώ ς ε ν ε ρ γ ο ί Οικονομικώς και δημοτικών / κοινοτικών Απασχολούμενοι Α ν ε ρ γ ο ι διαμερισμάτων Σύνολο μη ενεργοί Σύνολο % Σύνολο % Δ.Δ.Μοραΐτικων , ,1 529 Δ.Δ.Αγίου Ματθαίου , , Δ.Δ.Άνω Παυλιάνας , ,9 276 Δ.Δ.Βουνιατάδων , ,9 169 Δ.Δ.Κάτω Παυλιάνας , ,3 222 Δ.Δ.Πεντατίου , ,6 173 Δ.Δ.Στρογγυλής , ,4 379 Δ.Δ.Χλοματιανών , ,3 440 Δ.Δ.Χλομού ,0 36 8,0 619 ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ , , Πηγή: ΕΣΥΕ 2008 Όπως παρατηρείται, το ποσοστό των ανέργων του Δήμου Αχιλλείων είναι 16,1%, με μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας στο Δ.Δ. Μπενιτσών 25,5%, του Δήμου Κέρκυρας είναι 13,8%, με μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας στο Δ.Δ. Εβροπούλων 15,3%, του Δήμου Μελιτειέων είναι 17,4%, με μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας στο Δ.Δ. Άνω Παυλιάνας 31,9%, καθώς και ολόκληρου του νομού με ποσοστό 16,3%. Οι οικονομικά ενεργοί του συνόλου του δήμου Αχιλλείων αποτελούν περίπου το 41,6%, του δήμου Κερκυραίων το 43,4%, του δήμου Μελιτειέων το 41,4% και του νομού Κέρκυρας το 41,5%, και οι μη ενεργοί το 58,4% του Δήμου Αχιλλείων, το 56,6% του Δήμου Κέρκυρας, το 58,6%, του Δήμου Μελιτειέων και το 58,5% του Νομού. Το επίπεδο εκπαίδευσης του πληθυσμού των Δήμων και του Νομού κατά ομάδες ηλικιών, με βάση τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδας (απογραφή 2001) παρουσιάζονται αναλυτικά στον πίνακα που ακολουθεί. Πίνακας 2.6: Πληθυσμός ηλικίας 6 ετών και άνω, κατά ομάδες ηλικιών και επίπεδο εκπαίδευσης Νομός, δήμος / κοινότητες, δημοτικά / κοινοτικά διαμερίσματα, ομάδες ηλικιών Σύνολο Κάτοχοι διδακτορικού τίτλου Κάτοχοι Μάστερ Πτυχιούχοι Ανωτάτων Σχολών Πτυχιούχοι ΤΕΙ (ΚΑΤΕ, ΚΑΤΕΕ) Και Ανωτέρων Σχολών Πτυχιούχοι μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ Απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης Πτυχιούχοι ΤΕΛ Πτυχιούχοι ΤΕΣ Απόφοιτοι 3ταξίου Γυμνασίου Απόφοιτοι Δημοτικού Φοιτούν στο Δημοτικό Εγκατέλειψαν το δημοτικό αλλά γνωρίζουν γραφή & ανάγνωση Δε γνωρίζουν γραφή & ανάγνωση 79

81 Νομός, δήμος / κοινότητες, δημοτικά / κοινοτικά διαμερίσματα, ομάδες ηλικιών Σύνολο Κάτοχοι διδακτορικού τίτλου Κάτοχοι Μάστερ Πτυχιούχοι Ανωτάτων Σχολών Πτυχιούχοι ΤΕΙ (ΚΑΤΕ, ΚΑΤΕΕ) Και Ανωτέρων Σχολών Πτυχιούχοι μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ΔΗΜΟΣ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ ΝΟΜΟΣ ΚΕΚΡΥΡΑΣ Πηγή: ΕΣΥΕ 2008 Απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης Πτυχιούχοι ΤΕΛ Πτυχιούχοι ΤΕΣ Απόφοιτοι 3ταξίου Γυμνασίου Απόφοιτοι Δημοτικού Φοιτούν στο Δημοτικό Εγκατέλειψαν το δημοτικό αλλά γνωρίζουν γραφή & ανάγνωση Δε γνωρίζουν γραφή & ανάγνωση 80

82 Το μορφωτικό επίπεδο των κατοίκων δεν είναι ικανοποιητικό και αποτυπώνεται στους υψηλούς αριθμούς αποφοίτων στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης και στην περιορισμένη συμμετοχή στις ανώτερες βαθμίδες εκπαίδευσης. Πίνακας 2.7: Πληθυσμός κατά επίπεδο εκπαίδευσης ανά Δημοτικό Διαμέρισμα Νομός, δήμοι / κοινότητες, δημοτικά / κοινοτικά διαμερίσματα Σύνολο Κάτοχοι διδακτορικού τίτλου Κάτοχοι Μάστερ Πτυχιούχοι Ανωτάτων Σχολών Πτυχιούχοι ΤΕΙ (ΚΑΤΕ, ΚΑΤΕΕ) και Ανωτέρων Σχολών ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ Δ.Δ.Γαστουρίου Δ.Δ.Αγίου Προκοπίου Δ.Δ.Αγίων Δέκα Δ.Δ.Άνω Γαρούνας Δ.Δ.Βαρυπατάδων Δ.Δ.Βιρού Δ.Δ.Καλαφατιώνων Δ.Δ.Καμάρας Δ.Δ.Καστελλάνων Μέσης Δ.Δ.Κάτω Γαρούνας Δ.Δ.Κουραμάδων Δ.Δ.Κυνοπιαστών Δ.Δ.Μπενιτσών Δ.Δ.Σταυρού ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ Δ.Δ.Κερκυραίων Δ.Δ.Αλεπούς Δ.Δ.Εβροπούλων Δ.Δ.Καναλίου ΔΗΜΟΣ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ Δ.Δ.Μοραΐτικων Δ.Δ.Αγίου Ματθαίου Δ.Δ.Άνω Παυλιάνας Δ.Δ.Βουνιατάδων Δ.Δ.Κάτω Παυλιάνας Δ.Δ.Πεντατίου Δ.Δ.Στρογγυλής Δ.Δ.Χλοματιανών Δ.Δ.Χλομού Πηγή: ΕΣΥΕ 2008 Όπως παρατηρείται, το ποσοστό των ατόμων που δεν γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση στο Δήμο Αχιλλείων είναι περίπου 8%, στο Δήμο Κερκυραίων 4%, στο Πτυχιούχοι μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Δήμο Μελιτειέων 12%, ενώ στο Νομό είναι 7%. Στο διάστημα της τελευταίας δεκαετίας, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, παρατηρήθηκε σημαντική βελτίωση στο επίπεδο εκπαίδευσης των κατοίκων τόσο των δήμων της περιοχής μελέτης, όσο και του νομού Κέρκυρας. Αξιοσημείωτο είναι ότι μειώθηκε ο αριθμός των αναλφάβητων ενώ αντίθετα, αυξήθηκε η συμμετοχή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης Πτυχιούχοι ΤΕΛ Πτυχιούχοι ΤΕΣ Απόφοιτοι 3ταξίου Γυμνασίου Απόφοιτοι Δημοτικού Φοιτούν στο Δημοτικό Εγκατέλειψαν το δημοτικό αλλά γνωρίζουν γραφή & ανάγνωση Δε γνωρίζουν γραφή & ανάγνωση 81

83 2.3.2 Διοικητική και οικιστική δομή Οι Δήμοι της περιοχής μελέτης του νομού Κέρκυρας υπάγονται διοικητικά στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων. Τα Ιόνια Νησιά αποτελούν το Ιόνιο Αρχιπέλαγος, το οποίο εκτείνεται κατά μήκος των δυτικών παραλίων της Ελλάδας. Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων βρίσκεται στο θαλάσσιο χώρο της Κεντρικής Μεσογείου και γειτνιάζει βόρεια με την Βαλκανική και δυτικά με την Ιταλία. Η συνολική έκτασή της είναι τ.χλμ, και καλύπτει το 1,8% της συνολικής έκτασης της χώρας. Αποτελείται από τους Νομούς Κέρκυρας, Λευκάδας, Κεφαλληνίας, Ιθάκης και Ζακύνθου και σύμφωνα με την πρόσφατη διοικητική διαίρεση Ν. 2359/1997 Πρόγραμμα Ιωάννης Καποδίστριας αποτελείται από 33 δήμους και 6 κοινότητες. Ο νομός Κέρκυρας βρίσκεται στην είσοδο της Αδριατικής Θάλασσας, κοντά στις Ηπειρωτικές ακτές και περιλαμβάνει τα νησιά: Κέρκυρα, Παξοί, Αντίπαξοι και τα Διαπόντια Νησιά: Οθωνοί, Ερείκουσα, Μαθράκι. Η έκταση του νομού είναι στρέμματα και αποτελείται από 13 Δήμους και 3 Κοινότητες, με πληθυσμό κατοίκους (απογραφή ΕΣΥΕ 2001). Η νήσος Κέρκυρα έχει σχήμα μακρόστενο, πλατύτερο στο βόρειο τμήμα της, ενώ στενεύει προς το νότο. Οι βορειοανατολικές ακτές του νησιού πλησιάζουν αρκετά (περίπου 2,5 χλμ) τις ακτές των Αγίων Σαράντα της Αλβανίας. Τα παράλιά της έχουν συνολικό μήκος 217 χιλιόμετρα και σχηματίζουν αρκετούς όρμους και ακρωτήρια. Το έδαφός της είναι κυρίως ορεινό, ιδιαίτερα στο βόρειο τμήμα. Με το Νόμο 2539/1997 "Συγκρότηση της Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης" συστάθηκαν οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α Βαθμού, οι οποίοι αποτελούν Ν.Π.Δ.Δ. (Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου). Ο νέος Δήμος Αχιλλείων συγκροτείται από τον τέως δήμο Αχιλλείων και τις κοινότητες Αγίων Δέκα, Άνω Γαρούνας, Βαρυπατάδων, Βιρού, Καλαφατιώνων, Καμάρας, Καστελλάνων Μέσης, Κάτω Γαρούνας, Κουραμάδων, Μπενιτσών και Σταυρού, οι οποίες καταργήθηκαν, και έχει έδρα τον οικισμό Γαστούρι του τέως Δήμου Αχιλλείων. Ο νέος Δήμος Κερκυραίων συγκροτείται από τον τέως δήμο Κερκυραίων και τις κοινότητες Αλεπούς, Εβροπούλων και Καναλίου, οι οποίες καταργήθηκαν, και έχει έδρα τον οικισμό Κέρκυρας του τέως Δήμου Κερκυραίων. Ο νέος Δήμος Μελιτειέων συγκροτείται από τον τις κοινότητες Αγίου Ματθαίου, Άνω Παυλιάνας (Παυλιάνα), Βουνιατάδων, Μοραΐτικων, Κάτω Παυλιάνας, Πεντατίου, Στρογγυλής, Χλοματιανών και Χλομού, οι οποίες καταργήθηκαν, και έχει έδρα τον οικισμό Μοραΐτικα. Ο Δήμος Αχιλλείων καλύπτει έκταση στρεμμάτων στην οποία αντιστοιχούν 212 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο (στοιχεία Γ.Γ. ΕΣΥΕ 2008). Συνορεύει 82

84 Βόρεια με το Δήμο Κερκυραίων, Βορειοδυτικά με το Δήμο Παρελίων, Νότια με το Δήμο Μελιτειέων, Ανατολικά βρέχεται από το Ιόνιο Πέλαγος και Δυτικά από την Αδριατική. Ο Δήμος Κερκυραίων καλύπτει έκταση στρεμμάτων που αντιστοιχούν 942 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο (στοιχεία Γ.Γ. ΕΣΥΕ 2008). Συνορεύει Βόρεια με το Δήμο Φαιάκων, Βορειοδυτικά με το Δήμο Παλαιοκαστριτών, Δυτικά με το Δήμο Παρελίων, Νότια με το Δήμο Αχιλλείων και Ανατολικά βρέχεται από το Ιόνιο Πέλαγος. Ο Δήμος Μελιτειέων καλύπτει έκταση στρεμμάτων στην οποία αντιστοιχούν 100 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Συνορεύει Βόρεια με το Δήμο Αχιλλείων, Νότια με το Δήμο Κορισσίων, Ανατολικά βρέχεται από το Ιόνιο Πέλαγος και Δυτικά από την Αδριατική. (στοιχεία Γ.Γ. ΕΣΥΕ 2008). Ο αριθμός των οικισμών της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και του Νομού Κέρκυρας και ο μόνιμος πληθυσμός τους κατά τάξεις μεγέθους, σύμφωνα με την Γ.Γ. ΕΣΥΕ, φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. Πίνακας 2.8: Οικισμοί και μόνιμος πληθυσμός κατά τάξεις μεγέθους Τάξεις μεγέθους οικισμών Πληθυσμός Αριθμός εκ του οποίου οικισμών Σύνολο συγκεντρωμένος ΙΟΝΙΟΙ ΝΗΣΟΙ και άνω Νομός Κερκύρας και άνω Πηγή: Απογραφή ΕΣΥΕ 2001 Αναλυτικότερα, για τους Δήμους Αχιλλείων, Κερκυραίων και Μελιτειέων ο μόνιμος πληθυσμός, η επιφάνεια και η πυκνότητα πληθυσμού ανά Δημοτικό Διαμέρισμα, σύμφωνα με την Γ.Γ. ΕΣΥΕ, φαίνονται στον παρακάτω πίνακα. 83

85 Πίνακας 2.9: Μόνιμος πληθυσμός, επιφάνεια και πυκνότητα του πληθυσμού, με διάκριση σε αστικές και αγροτικές περιοχές καθώς, και σε πεδινές, ημιορεινές και ορεινές περιοχές. Μέσος σταθμικός των υψομέτρων Δημοτικά Διαμερίσματα, Δήμος, Νομός, Περιφέρεια Αστικά και Αγροτικά Δ.Δ/Κ.Δ Ορεινά ημιορεινά και πεδινά Δ.Δ/Κ.Δ. Αριθμός Δ.Δ. & Κ.Δ. Πληθυσμός Επιφάνεια (τ.χμ.) Με εσωτερικά ύδατα Χωρίς εσωτερικά ύδατα Πυκνότητα πληθυσμού ανά τ.χμ. Μέσος σταθμικός υψομέτρου ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ,650 48, , Δ.Δ.Γαστουρίου ΑΓ Π ,250 5, ,48 87 Δ.Δ.Αγίου Προκοπίου ΑΓ Π 378 1,225 1, , Δ.Δ.Αγίων Δέκα ΑΓ Π 480 3,450 3, , Δ.Δ.Άνω Γαρούνας ΑΓ Η 280 3,150 3,150 88, Δ.Δ.Βαρυπατάδων ΑΓ Π 266 5,100 5,100 52, Δ.Δ.Βιρού ΑΓ Π ,925 3, ,36 87 Δ.Δ.Καλαφατιώνων ΑΓ Π 471 4,075 4, , Δ.Δ.Καμάρας ΑΓ Π 207 1,650 1, , Δ.Δ.Καστελλάνων ΑΓ Π 568 2,225 2, , Δ.Δ.Κάτω Γαρούνας ΑΓ Η 674 3,925 3, , Δ.Δ.Κουραμάδων ΑΓ Π 272 1,700 1, , Δ.Δ.Κυνοπιαστών ΑΓ Π ,525 4, ,13 52 Δ.Δ.Μπενιτσών ΑΓ Π 802 1,700 1, ,76 10 Δ.Δ.Σταυρού ΑΓ Η 417 6,750 6,750 61, ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ,905 40, ,10 14 Δ.Δ.Κερκυραίων ΑΣ Π ,830 31, ,02 13 Δ.Δ.Αλεπούς ΑΓ Π ,375 2, ,26 20 Δ.Δ.Εβροπούλων ΑΓ Π 432 2,375 2, , Δ.Δ.Καναλίου ΑΣ Π ,325 4, ,75 10 ΔΗΜΟΣ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ ,054 62,874 98, Δ.Δ.Μοραΐτικων ΑΓ Π 880 4,151 4, ,00 65 Δ.Δ.Αγίου Ματθαίου ΑΓ Η ,301 21,676 75, Δ.Δ.Άνω Παυλιάνας ΑΓ Η 486 3,600 3, , Δ.Δ.Βουνιατάδων ΑΓ Π 325 3,075 3, ,69 80 Δ.Δ.Κάτω Παυλιάνας ΑΓ Η 321 1,375 1, , Δ.Δ.Πεντατίου ΑΓ Η 380 3,173 3, , Δ.Δ.Στρογγυλής ΑΓ Η 600 5,175 5, ,94 63 Δ.Δ.Χλοματιανών ΑΓ Π ,327 8,702 80,57 54 Δ.Δ.Χλομού ΑΓ Π ,877 11,977 77, ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ , , ,28 70 Αστικά ,961 55, ,67 Αγροτικά , , ,12 Πεδινά , , ,55 Ημιορεινά , ,354 80,16 Ορεινά 0 0 0,000 0,000 0,00 ΙΟΝΙΟΙ ΝΗΣΟΙ , ,100 90,86 85 Αστικά , , ,81 Αγροτικά , ,662 60,61 Πεδινά , , ,93 Ημιορεινά , ,360 40,29 Ορεινά , ,794 21,60 Πηγή: Απογραφή Γ.Γ. ΕΣΥΕ 2001 Όροι Δόμησης Η κατηγοριοποίηση και ο καθορισμός Ορίων και Όρων Δόμησης στους Οικισμούς των Δήμων Αχιλλείων, Κέρκυρας και Μελιτειέων, έχει ως εξής: 84

86 Οικισμός Αγ. Γόρδη Αγίου Προκοπίου Αγίων Δέκα Άνω Γαρούνας Βαρυπατάδων Βίρου Γαστούρι Καστανιάς Καστελλάνων Κάτω Γαρούνας Κομιανάτα Κουραμάδων Κυνοπιαστών Λουκάτα Χαλιδιάτα Χρυσηίδας Αλεπού Γουβιών Εβροπούλων Καναλίων Κοντοκαλίου Κυρά Χρυσικού Ποταμός Τεμπλόνι Αγ. Δημητρίου Αγίου Ματθαίου Άνω Παυλιάνας Βραγγανιώτικα Επισκεοπιανά Κάτω Σπήλαιο Λινία Μεσογγής Μοραϊτίκων Χλωμοτιανά Χλωμού Πηγή: ΔΟΜΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 2008, ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ΦΕΚ 800/Δ/87, 556/Δ/ /Δ/86, 444/Δ/93 607/Δ/87 690/Δ/ /Δ/86 631/Δ/ /Δ/86, 23/Δ/93 631/Δ/ /Δ/86, 472/Δ/87 713/Δ/86 128/Δ/ /Δ/92 416/Δ/87 126/Δ/87 126/Δ/87 391/Δ/87 ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ 1289/Δ/86, 507/Δ/87 806/Δ/88 99/Δ/87 959/Δ/86, 377/Δ/97 800/Δ/87 496/Δ/87 573/Δ/87, 958/Δ/92, 356/Δ/92, 222/Δ/93, 435/Δ/93, 495/Δ/93 150/Δ/87 ΔΗΜΟΣ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ 429/Δ/ /Δ/ /Δ/86 367/Δ/ /Δ/86 366/Δ/87 761/Δ/89 120/Δ/88, 592/Δ/92, 492/Δ/93 638/Δ/92 366/Δ/87 430/Δ/87 Το νέο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Πόλεως Κέρκυρας εγκρίθηκε από το ΥΠΕΧΩΔΕ με την με αριθμό πρωτοκόλλου Απόφαση 27148/ , το οποίο μεταξύ των άλλων, περιλαμβάνει: 1. Την ένταξη στο σχέδιο 780 στρεμμάτων. 2. Τη δημιουργία δεκατριών πολεοδομικών ενοτήτων (Π.Ε.), με μέσο συντελεστή δόμησης που κυμαίνεται από 4 στις Π.Ε. Καμπιέλο, Σπηλιά και Πόρτα Ρεμούντα έως 0,40 στην Π.Ε. Κανόνι. 3. Την τροποποίηση και ιεράρχηση του οδικού δικτύου της πόλεως της Κέρκυρας και τον καθορισμό χώρων στάθμευσης: 85

87 - Εντός της παλιάς πόλης στις περιοχές Κάτω Πλατεία, Σπηλιά και Λαϊκή Αγορά. - Περιφερειακά, με υπερτοπική σημασία: Στην περιοχή ΑΣΠΙΩΤΗ - ΕΛΚΑ, στο βόρειο τμήμα της Π.Ε. Παγκρατέικων, στην περιοχή Μεγαλομάτας, στην Π.Ε. Αγίου Σπυρίδωνα και στην θέση Πλατυτέρα για την εξυπηρέτηση του Συνεδριακού Μεγάρου. 4. Τον καθορισμό χρήσεων γης γενικής κατοικίας, πολεοδομικών κέντρων, τοπικών κέντρων, τουρισμού, εκπαίδευσης, πρόνοιας, αθλητικών εγκαταστάσεων, διοίκησης κλπ. 5. Τη χωροθέτηση ζώνης χονδρεμπορίου, δημοτικής αγοράς και Σταθμού υπεραστικών λεωφορείων στην Π.Ε. Αγίου Σπυρίδωνα. 6. Τη δημιουργία ζωνών περιαστικού και αστικού πρασίνου. 7. Τον καθορισμό χώρου Μεγάρου Μουσικής στην Π.Ε. Παγκρατέικων. 8. Τον καθορισμό ζωνών θεσμικών και οικονομικών κινήτρων και πολεοδομικών μηχανισμών και ειδικότερα τον καθορισμό: - Ζώνης Ανάπλασης Ανασυγκρότησης στην περιοχή αναδασμού της παλαιάς πόλης. - Ζώνης Ανάπλασης στην παλαιά πόλη και σε τμήματα των Π.Ε. Μαντουκίου, Γαρίτσας και Ανεμόμυλου. - Ζώνης Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης στην Π.Ε. Σαρόκκου. Ενώ, τέλος, σημειώνεται ότι οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί με βάση προγενέστερα ισχύουσες διατάξεις εντός της περιοχής του Γ.Π.Σ. θα εκτελούνται όπως εκδόθηκαν. Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού & Αειφόρου Ανάπτυξης Ιονίων Νήσων Στη συνέχεια αναφέρονται οι κατευθύνσεις που προβλέπονται στο ΠΠΧ ΣΑΑ Ιονίων Νήσων. Το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Ιονίων Νήσων, εγκρίθηκε και δημοσιεύτηκε με την ΥΑ 48976/04 (ΦΕΚ 56 Β'/ ). Το πρότυπο χωρικής ανάπτυξης της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων συντάσσεται με τις επιλογές του Εθνικού ΣΠΑ και του αντίστοιχου ΠΕΠ Ιονίων Νήσων θέτοντας ως στρατηγικούς στόχους : - Την άρση της απομόνωσης και τη βελτίωση της αναπτυξιακής θέσης της περιφέρειας στον εθνικό χώρο. - Την αναβάθμιση του ρόλου της περιφέρειας Ιονίων Νήσων με την ανάδειξή της σε κόμβο κέντρο μεταξύ των Βαλκανικών χωρών και ιδιαίτερα με τον χώρο των Δυτικών Βαλκανίων (χώρες που βρέχονται από την Αδριατική), που αποτελεί χώρο 86

88 ιδιαίτερης σημασίας για τα ζωτικά συμφέροντα οικονομικής κοινωνικής ανάπτυξης της περιφέρειας (προτείνεται η προώθηση από την περιφέρεια κατάλληλων δράσεων, όπως η δημιουργία Βαλκανικού Παρατηρητήριου για τον τουρισμό πολιτισμό κλπ). - Την ανάπτυξη συνεργασιών με περιφέρειες νησιωτικού χαρακτήρα και ανάλογης πολιτιστικής σημαντικότητας στην ευρύτερη περιοχή της μεσογειακής λεκάνης (Κύπρος, Κορσική, Βαλεαρίδες νήσοι, Σαρδηνία, Σικελία κλπ). - Την ενδυνάμωση των σχέσεων της περιφέρειας με τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. - Την προστασία και εξορθολογισμένη διαχείριση του φυσικού, πολιτιστικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, με σκοπό τη διαφύλαξη της αειφορίας, την τόνωση της πολιτισμικής ταυτότητας και την ενίσχυση της ελκυστικότητας της Περιφέρειας ως τουριστικού προορισμού. Επισημαίνεται η ανάγκη προώθησης προγράμματος αναβάθμισης του ρόλου των παραδοσιακών οικισμών και ειδικού προγράμματος για την ανάπλαση του ιστορικού κέντρου της Κέρκυρας, ως μοναδικού αρχιτεκτονικού μνημείου της επτανησιακής αρχιτεκτονικής, με παράλληλη ενίσχυση των δικτύων συνεργασίας με ιστορικές πόλεις γειτονικών χωρών. - Τη μεγιστοποίηση της ενδοπεριφερειακής συνοχής με την ενίσχυση της ανάπτυξης των μειονεκτικότερων περιοχών και την ανάσχεση της μετακίνησης του πληθυσμού προς τις ανεπτυγμένες τουριστικές ζώνες. - Την αύξηση της ανταγωνιστικότητας του τουρισμού στο νέο περιβάλλον της διευρυμένης Ευρωπαϊκής Ένωσης (πχ συμπλήρωση υποδομών και θεσμοθέτηση κινήτρων για την ανάπτυξη ποιοτικού και ειδικών μορφών τουρισμού) με παράλληλη αποθάρρυνση της "μονοκαλλιέργειας" του κλάδου μέσω της ενίσχυσης της ανάπτυξης και των άλλων παραγωγικών τομέων. - Τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την αντιμετώπιση των ενδονομαρχιακών και διανομαρχιακών ανισοτήτων με ισόρροπη κατανομή κοινωνικών εξυπηρετήσεων και βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών του δημόσιου τομέα και της τοπικής αυτοδιοίκησης στα οικιστικά κέντρα 1ου, 2ου και 3ου επιπέδου (ολοκλήρωση του προγράμματος Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών, τηλεδιοίκηση, κλπ). - Τη διασύνδεσή της παραγωγικής βάσης της Περιφέρειας με κέντρα έρευνας και εκπαίδευσης, με ενεργοποίηση προς αυτήν την κατεύθυνση του Ιονίου Πανεπιστημίου. 87

89 - Την αντιμετώπιση των οξυμένων προβλημάτων στον κρίσιμο τομέα της διαχείρισης του υδάτινου δυναμικού. - Τη διαμόρφωση ιδιαίτερης πολιτικής για τα μικρά νησιά στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη θεσμοθέτηση ειδικών κινήτρων λόγω του νησιωτικού χαρακτήρα της περιφέρειας, που θα επιτρέψουν: - Τον περιορισμό του κόστους μεταφοράς ανθρώπων και αγαθών και την πύκνωση των θαλάσσιων και εναέριων συγκοινωνιακών συνδέσεων. - Την προσέλκυση διοικητικών στελεχών. Τη διάδοση της χρήσης των νέων τεχνολογιών. Την ανάπτυξη ποιοτικού και ειδικών μορφών τουρισμού. - Τη σύνδεση των δραστηριοτήτων του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα με την τουριστική αγορά. - Την ενίσχυση επιχειρήσεων που θα στηρίξουν την ενδογενή ανάπτυξη, με στόχο τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Πολεοδομικός και Χωροταξικός Σχεδιασμός Δήμου Αχιλλείων Ο Δήμος Αχιλλείων απαρτίζεται από ένα μεγάλο αριθμό, 32 συνολικά, μικρών οικιστικών συνόλων που χωροθετούνται παραλιακά, στην ενδοχώρα του Δήμου, στα ημιορεινά και τα ορεινά. Από τους 32 οικισμούς, οι 14 είναι κηρυγμένοι αξιόλογοι παραδοσιακοί οικισμοί με σχετικά καλά διατηρημένο τον πολεοδομικό ιστό τους, αξιόλογα κτίρια της εποχής της ενετοκρατίας και της αγγλοκρατίας, με τάσεις όμως αλλοίωσης της δομής και του μορφολογικού τους χαρακτήρα. Είναι πυκνοδομημένοι, ενώ αναπτύσσονται στην πλειονότητα τους αξονικά κατά μήκος των κατά τόπους δημοτικών οδών. Επίσης σε όλους τους οικισμούς του Δήμου συναντά κανείς πληθώρα μικρών παλαιών εκκλησιών. Από πλευράς χωροθέτησης χρήσεων, μπορεί κανείς να διακρίνει: α) την ανάπτυξη ζώνης εμπορικών λειτουργιών, ανάμικτων με κατοικία, κατά μήκος της επαρχιακής οδού Κέρκυρας - Λευκίμμης μέχρι τη διασταύρωση Βρυώνη β) την ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων στο παραλιακό τμήμα της Εθνικής οδού Γύρου Αχιλλείου (περιοχή Περάματος) και στους παραλιακούς οικισμούς των Μπενιτσών και του Άγιου Γόρδιου. Οι υπόλοιποι οικισμοί είναι περιοχές αμιγούς κατοικίας με μικρά εμπορικά καταστήματα εξυπηρέτησης αμέσων αναγκών. 88

90 2.3.3 Δίκτυα τεχνικής και κοινωνικής υποδομής Στο Δήμο Αχιλλείων έχουν συσταθεί και λειτουργούν Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης - Αποχέτευσης και Τουριστική Αναπτυξιακή Περιβαλλοντική Επιχείρηση. Στο Δήμο Κερκυραίων έχουν συσταθεί και λειτουργούν Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης - Αποχέτευσης, Δημοτική Επιχείρηση Τεχνικών Έργων και Αναπτυξιακή Επιχείρηση. Στο Δήμο Μελιτειέων έχουν συσταθεί και λειτουργούν Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης - Αποχέτευσης, Διαδημοτική Επιχείρηση Ιχθυοκαλλιέργειας Λίμνης Κορισσίων και Επιχείρηση Ανάπτυξης Οδικό δίκτυο H Επιχείρηση Οδικής Ασφάλειας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κέρκυρας (Ο.Α.Ν.Α.Κ.) είναι υπεύθυνη για την ασφάλεια του οδικού δικτύου του νησιού. Στην περιοχή μελέτης και ειδικότερα στην περιοχή του Δήμου Αχιλλείων, το συνολικό μήκος του ασφαλτοστρωμένου κύριου Οδικού Δικτύου είναι 87,5 χλμ. από το οποίο τα 12,5 χλμ είναι Εθνική Οδός, τα 40,2 χλμ Επαρχιακή Οδός και τα 52 χλμ Δημοτική Οδός. Το συνολικό μήκος των αγροτικών οδών είναι 140 χλμ. και των δασικών οδών είναι 6,5 χλμ. Οδική σύνδεση Δημοτικών Διαμερισμάτων με την έδρα του Δήμου Αχιλλείων- Γαστούρι και την πόλη της Κέρκυρας Περιοχή Χλμ απόσταση από Γαστούρι (έδρα Δήμου) Απόσταση σε λεπτά από Γαστούρι (έδρα Δήμου) Χλμ απόσταση από Κέρκυρα Γαστουρίου Αγίου Προκοπίου Αγίων Δέκα 5, Άνω Γαρούνας Βαρυπατάδων Βιρού Καλαφατιώνων Καμάρας Καστελλάνων Μέσης Κάτω Γαρούνας Κουραμάδων Κυνοπιαστών Μπενιτσών Σταυρού Όλοι οι δρόμοι που συνδέουν τις Κοινότητες των Αγ. Δέκα, Άνω Γαρούνας, Βαρυπατάδων, Καλαφατιώνων, Καμάρας, Καστελλάνων Μέσης, Κουραμάδων, Μπενιτσών και Βιρού με την έδρα του Δήμου είναι ασφαλτοστρωμένοι και μέτριας κατάστασης. 89

91 Η κοινότητα Σταυρού συνδέεται με την έδρα του Δήμου με ασφαλτοστρωμένο δρόμο 7 χλμ μέτριας κατάστασης, καθώς και με 2 χλμ χωματόδρομου δευτερεύοντος δικτύου Δίκτυα Επικοινωνιών - Συγκοινωνιών Η ετήσια καταγραφή του έτους 2000 στον τομέα των επικοινωνιών του νομού Κέρκυρας φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ 2000 Κύριες τηλεφωνικές συνδέσεις, συσκευές ως Κύριες τηλεφωνικές συνδέσεις ανά 100 κατοίκους 55,63 Πηγή: Τηλεπικοινωνίες Ο Ο.Τ.Ε. έχει κατασκευάσει και συνεχίζει να βελτιώνει ένα πυκνό δίκτυο σταθερής τηλεφωνίας στην Κέρκυρα. Τα δίκτυα σταθερής τηλεφωνίας που έχουν αναπτυχθεί στην Κέρκυρα από τον Ο.Τ.Ε. (στοιχεία 2006) είναι: - Δημόσιο επιλεγόμενο τηλεφωνικό δίκτυο (PSTN) (4.805 στο Δήμο Αχιλλείων) - Ψηφιακό δίκτυο ενοποιημένων υπηρεσιών (ISDN) (164 στο Δήμο Αχιλλείων) - Σύστημα σηματοδοσίας Νο 7 (CCS 7) - Καρτοτηλέφωνα - ADSL συνδέσεις (43 στο Δήμο Αχιλλείων) Από τα παραπάνω και με βάση τον συνολικό πληθυσμό του δήμου Αχιλλείων ( κάτοικοι) υπολογίζεται ότι ανάμεσα σε κατοίκους του δήμου, οι 389 διαθέτουν απλές τηλεφωνικές συνδέσεις και οι 13 διαθέτουν ψηφιακές συνδέσεις. Παρά το γεγονός ότι η Κέρκυρα διαθέτει σημαντικές υποδομές και δυνατότητες στον τομέα των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (ICT), η χρήση προσωπικών υπολογιστών και η πρόσβαση στο διαδίκτυο δεν είναι αναλόγως υψηλή, όπως προκύπτει από στοιχεία της ΕΣΥΕ τα οποία εμφανίζουν την Κέρκυρα στον μέσον περίπου της κατάταξης, σε επίπεδο Νομών, από πλευράς χρήσης υπολογιστή και πρόσβασης στο διαδίκτυο. Γενικά αναφέρεται ότι η χρήση των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών στον τριτογενή τομέα ανέρχεται περίπου σε ένα ποσοστό 25 30%. Συγκοινωνίες Η ετήσια καταγραφή του έτους 2000 στον τομέα των συγκοινωνιών του νομού Κέρκυρας φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. 90

92 ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ 2000 Επιβατ. αυτοκίνητα ΙΧ σε κυκλοφορία Επιβατ. αυτοκίνητα ΙΧ ανά 100 κατοίκους 28,35 Εγγραφές καινούριων επιβατικών ΙΧ Ταξί σε κυκλοφορία 248 Λεωφορεία σε κυκλοφορία 395 Φορτηγά σε κυκλοφορία Τροχαία ατυχήματα 207 Τροχαία ατυχήματα ανά κατοίκους 1,86 Πηγή: Συγκοινωνιακά, η σύνδεση των Κοινοτήτων του Δήμου Αχιλλείων με το κέντρο της Κέρκυρας γίνεται με λεωφορεία του αστικού και υπεραστικού Κ.Τ.Ε.Λ. του νησιού με τακτά δρομολόγια Ακτοπλοϊκή Συγκοινωνία Στο Νομό Κέρκυρας τον μεγαλύτερο ακτοπλοϊκό φόρτο (εμπορευματική επιβατική κίνηση) δέχεται η γραμμή Κέρκυρας -Ηγουμενίτσας και ακολουθούν οι γραμμές Λευκίμμης -Ηγουμενίτσας, Κέρκυρας- Ιταλίας και Κέρκυρας -Αλβανίας. Επίσης ο Νομός διαθέτει λιμενικές υποδομές στο βόρειο και νότιο τμήμα του για την εξυπηρέτηση της σύνδεσης της Κέρκυρας με τους Παξούς και με τα Διαπόντια νησιά (λιμάνια Κασσιόπης, Αγ. Στεφάνου Αυλιωτών και Λευκίμμης), όπως και μαρίνα στη θέση Γουβιά. Λιμάνι Μπενιτσών Στην περιοχή μελέτης υπάρχει η δυνατότητα ακτοπλοϊκής σύνδεσης με τα λιμάνια άλλων περιοχών μέσω του καταφυγίου τουριστικών σκαφών στο λιμάνι των Μπενιτσών του Δήμου Αχιλλείων. Το καταφύγιο σκαφών αναψυχής έχει κατασκευαστεί και μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 100 σκάφη με μελλοντική υποδομή για σταθμό Λιμεναρχείου. Οι κτιριακές εγκαταστάσεις που υπάρχουν ήδη στο χώρο είναι ένα κτίριο που στεγάζει τον Υποσταθμό της Δ.Ε.Η. ενώ προβλέπεται μελλοντικά η κατασκευή ενός ισογείου κτιρίου που προορίζεται για την εξυπηρέτηση και την αναψυχή των ελλιμενιζόμενων και επισκεπτών του καταφυγίου Αεροπορική Συγκοινωνία Η αεροπορική συγκοινωνία διενεργείται από τον Κρατικό Αερολιμένα Κέρκυρας «Ιωάννης Καποδίστριας» που απέχει 3 χλμ από το κέντρο της πόλης και λειτουργεί από το Η Κέρκυρα συνδέεται καθημερινά με την Αθήνα με την εταιρεία Aegean Airlines και την εταιρεία Ολυμπιακές Αερογραμμές που πραγματοποιεί πτήσεις και για Θεσσαλονίκη, Ζάκυνθο, Κεφαλονιά και Πρέβεζα. Επίσης, συνδέεται απευθείας με πολλούς προορισμούς του εξωτερικού, όπως: Αμβούργο, Ανόβερο, Βερολίνο/TXL, Δρέσδη, Ερφούρτη, Ζυρίχη, Κολωνία, Στουτγάρδη, Λειψία, Μόναχο, 91

93 Μούνστερ, Ντίσελντορφ, Νυρεμβέργη, Πάντερμπορν, Φρανκφούρτη, Ρώμη, Βιέννη, Λιντς, Γκρατς, Σάλτσμπουργκ, Βερολίνο/SXF, Μόναχο, Φρανκφούρτη, Λονδίνο/LGW, Εξετερ, Λονδίνο/STN, Μάντσεστερ, Μπέρμιγχαμ, Μπρίστολ, Νότινγκαμ, Λουξεμβούργο, Όσλο, Άμστερνταμ, Βαρσοβία, Βουδαπέστη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, η κίνηση του Αερολιμένα Κέρκυρας για το έτος 2004, φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. Πτήσεις αεροσκαφών Επιβάτες (σε 1.000) Εμπορεύματα και Αερολιμένας Αναχωρήσεις- Αφίξεις Επιβιβασθέντες Αποβιβασθέντες Ταχυδρομείο (τόνοι) Κέρκυρας Με δεδομένο ότι οι εγκαταστάσεις του αεροδρομίου καταλαμβάνουν σημαντικό τμήμα του υγροτόπου και της λιμνοθάλασσας, στη συνέχεια αναφέρεται συνοπτικά το ιστορικό κατασκευής και το μέγεθός του. Το αεροδρόμιο της Κέρκυρας ιδρύθηκε το Στη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου χρησιμοποιήθηκε από τις Ιταλικές και Γερμανικές δυνάμεις ως βάση μεταφορικών και μαχητικών αεροσκαφών. Στα τέλη του 1945 το μήκος του διαδρόμου έφτανε τα 600 μέτρα. Οι εργασίες επέκτασης του διαδρόμου, το 1949, κατέληξαν σε ένα μήκος 800 μέτρων. Η επόμενη και τελευταία επέκταση του διαδρόμου ξεκίνησε το 1957 και ολοκληρώθηκε το 1959, με μήκος μέτρων. Το 1962 κατασκευάστηκε το μικρό κτίριο επιβατικού σταθμού, το οποίο σήμερα στεγάζει την Αερολέσχη Κέρκυρας και το Γραφείο Εμπορευμάτων της Ολυμπιακής Αεροπορίας. Το 1965 το Αεροδρόμιο της Κέρκυρας έγινε Διεθνές και η πρώτη πτήση, υπό την καθοδήγηση Ελέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας πραγματοποιήθηκε με αεροσκάφος της Ολυμπιακής Αεροπορίας. Η κατασκευή του νέου επιβατικού σταθμού άρχισε το 1968 και ολοκληρώθηκε το Οι στεγασμένοι χώροι του αερολιμένα που προορίζονται για την εξυπηρέτηση των επιβατών έχουν επιφάνεια m 2. Ο ημιώροφος στον οποίο στεγάζονται τα γραφεία της ΥΠΑ και των αεροπορικών εταιρειών έχει εμβαδόν m 2. Στον υπόγειο χώρο του αεροσταθμού βρίσκονται οι ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις, τα ψυκτικά μηχανήματα καθώς και αποθηκευτικοί χώροι εμβαδού m 2. Ο διάδρομος προσγείωσης - απογείωσης (17-35) έχει μήκος 2375 m. και πλάτος 45 m. Υπάρχει τροχόδρομος από το κατώφλι του 17, μήκους 800 m και 3 συνδετήριοι. 92

94 Ενεργειακή υποδομή Όσον αφορά την ενεργειακή υποδομή, τα Ιόνια Νησιά εξαρτώνται πλήρως από την Ηπειρωτική Ελλάδα και δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα επάρκειας. Δίκτυα Ηλεκτρικής Ενέργειας Η ετήσια καταγραφή του έτους 2000 στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας του νομού Κέρκυρας φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ (σε MWh) 2000 Συνολική κατανάλωση ηλεκτρ. ρεύματος Οικιακή χρήση ηλεκτρικού ρεύματος Εμπορική χρήση Βιομηχανική χρήση ηλεκτρ. ρεύματος Γεωργική χρήση Δημόσιες αρχές Φωτισμός οδών Κατανάλωση οικ. ρεύματος ανά κάτοικο, χιλ. KWh 1.343,34 Πηγή: Τομέας Παιδείας Η ετήσια καταγραφή του έτους 2000 στον τομέα της παιδείας του νομού Κέρκυρας φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. ΠΑΙΔΕΙΑ 2000 Αριθμός δημοτικών σχολείων 66 Διδακτικό προσωπικό δημοτ. σχολείων 543 Μαθητές δημοτικών σχολείων Αριθμός γυμνασίων 23 Αριθμός ιδιωτικών γυμνασίων 1 Διδακτικό προσωπικό γυμνασίων 416 Μαθητές γυμνασίων Μαθητές ιδιωτικών γυμνασίων 26 Αριθμός λυκείων-tee 22 Αριθμός ιδιωτικών λυκείων-tee 1 Αριθμός γενικών λυκείων 15 Αριθμός ΤΕΕ 7 Διδακτικό προσωπικό λυκείων-tee 312 Διδακτικό προσωπικό ενιαίων λυκείων 182 Διδακτικό προσωπικό TEE 130 Μαθητές λυκείων-tee Μαθητές ιδιωτικών λυκείων-tee 23 Μαθητές ενιαίων λυκείων Μαθητές ΤΕΕ Μαθητές Β/άθμιας εκπαίδευσης ανά κατοίκους 72,92 Μαθητές δημοτικού ανά κατοίκους 55,76 Πηγή: Οι αίθουσες των σχολικών μονάδων καθώς και οι μαθητές Α βάθμιας και Β βάθμιας Εκπαίδευσης φαίνονται στον παρακάτω πίνακα. 93

95 ΠΑΙΔΕΙΑ ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ Σχολικές Μονάδες 11 Αίθουσες Σχολικών Μονάδων 50 Λειτουργούντα Τμήματα 50 Μαθητές Α' θμιας Εκπαίδευσης 511 Μαθητές Β' θμιας Εκπαίδευσης 266 ΔΗΜΟΣ ΚΕΚΡΥΡΑΙΩΝ Σχολικές Μονάδες 38 Αίθουσες Σχολικών Μονάδων 567 Λειτουργούντα Τμήματα 567 Μαθητές Α' θμιας Εκπαίδευσης Μαθητές Β' θμιας Εκπαίδευσης ΔΗΜΟΣ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ Σχολικές Μονάδες 8 Αίθουσες Σχολικών Μονάδων 24 Λειτουργούντα Τμήματα 0 Μαθητές Α' θμιας Εκπαίδευσης 300 Μαθητές Β' θμιας Εκπαίδευσης 0 Πηγή: Υπουργείο Εσωτερικών 2008 Σε όλη την έκταση του Δήμου Αχιλλείων λειτουργούν α) νηπιαγωγεία με τάξεις προνηπίων - νηπίων στους οικισμούς: Γαστουρίου, Βιρού, Καλαφατιώνων, Καστελλάνων, Κάτω Γαρούνας, Κυνοπιαστών και Μπενιτσών, β) δημοτικά σχολεία στους οικισμούς: Γαστουρίου, Βιρού, Καστελλάνων, Κάτω Γαρούνας, Κυνοπιαστών και Μπενιτσών γ) γυμνάσιο και λύκειο στους Καστελλάνους Μέσης. Όλα τα σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης λειτουργούν ως ολοήμερα. Σε όλη την έκταση του Δήμου Κερκυραίων λειτουργούν 9 νηπιαγωγεία και 15 δημοτικά σχολεία, 7 γυμνάσια, 4 λύκεια, 1 εσπερινό λύκειο, 2 Τ.Ε.Λ. και Τ.Ε.Σ. στην Κέρκυρα. Ακόμη, λειτουργούν νηπιαγωγείο και δημοτικό σχολείο στο Κανάλι, και δημοτικά σχολεία στους οικισμούς: Γουβιών, Κοντοκαλίου, Κυρά Χρυσικού, Ποταμού, Τεμπλονίου, Αλεπούς και Εβροπούλων. Σε όλη την έκταση του Δήμου Μελιτειέων λειτουργούν: νηπιαγωγείο στα Χλοματιανά και δημοτικά σχολεία: στα Μοραΐτικα, τα Επισκοπιανά, τον Άγιο Ματθαίο, την Άνω Παυλιάνα, το Πεντάτι, τη Στρογγυλή, τη Μεσογγή και το Χλομό. Στην Κέρκυρα υπάρχουν 3 δημοτικοί βρεφονηπιακοί σταθμοί, και από έναν δημοτικό βρεφονηπιακό-παιδικό σταθμό διαθέτουν ο Δήμος Αχιλλείων και ο Δήμος Μελιτειέων Τομέας Υγείας -Πρόνοιας Η ετήσια καταγραφή του έτους 2000 στον τομέα της υγείας του νομού Κέρκυρας φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. ΥΓΕΙΑ 2000 Κλίνες θεραπευτηρίων 611 Αριθμός δημόσιων νοσοκομείων 2 94

96 ΥΓΕΙΑ 2000 Αριθμός ιδιωτικών κλινικών 2 Κλίνες ιδιωτικών κλινικών 60 Αριθμός ιατρών 414 Αριθμός οδοντιάτρων 71 Φαρμακεία 65 Αριθμός ιατρών ανά 1000 κατοίκους 3,73 Πηγή: Ο Δήμος Αχιλλείων διαθέτει αγροτικά ιατρεία στα δεκατέσσερα (14) Δημοτικά Διαμερίσματα της περιφέρειάς του, τα οποία υπάγονται στο Κέντρο Υγείας Λευκίμμης, Αγρού και Αγ. Αθανασίου, καθώς ως Δήμος δεν διαθέτει δικό του Κέντρο Υγείας. Συγκεκριμένα τα αγροτικά Ιατρεία: Αγίων Δέκα, Γαστουρίου, Κυνοπιαστών, Μπενιτσών, Βρυώνη, Σταυρού, Κάτω Γαρούνας και Άνω Γαρούνας υπάγονται στο Κέντρο Υγείας Λευκίμμης. Τα αγροτικά Ιατρεία: Καστελλάνων, Αγ. Προκοπίου, Καλαφατιώνων, Βαρυπατάδων, Κουραμάδων, Βιρού και Καμάρας υπάγονται στο Κέντρο Υγείας Αγρού - Αγ. Αθανασίου. Ωστόσο, λειτουργεί στο κέντρο του Δήμου (επί της Εθν. Γύρου Αχιλλείου) Ιατρείο του ΠΕΣΥ Ιονίων Νήσων που εξυπηρετεί καθημερινά τους δημότες της περιοχής. Παράλληλα, στα όρια του Δήμου Αχιλλείων (θέση Τσάρου) λειτουργεί η Ιδιωτική Κλινική. Πλήρης νοσοκομειακή περίθαλψη για την ευρύτερη περιοχή μελέτης παρέχεται από το Γενικό Νοσοκομείο Κέρκυρας «Η Αγία Ειρήνη». Στην Κέρκυρα λειτουργεί ακόμη ψυχιατρικό νοσοκομείο, ενώ από το Δήμο Κερκυραίων έχει συσταθεί Μονάδα Πρόληψης κατά των εξαρτησιογόνων ουσιών και AIDS «ΝΙΚΟΣ ΜΩΡΟΣ». Στο Δήμο Κερκυραίων και στο Δήμο Μελιτειέων έχουν συσταθεί και λειτουργούν Κέντρα Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ). Ο Δήμος Αχιλλείων στην προσπάθειά του να παρέχει Υπηρεσίες Κοινωνικής φροντίδας σε όσο το δυνατόν περισσότερους ηλικιωμένους, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας & Πρόνοιας και την υποστήριξη των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής ένωσης, ανέπτυξε το Πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι». Το Πρόγραμμα Βοήθεια στο Σπίτι του Δήμου Αχιλλείων λειτουργεί από το 2005 και αποτελείται από έναν Κοινωνικό Λειτουργό και δύο Οικογενειακούς Βοηθούς. Υπάγεται στο Μέτρο 5.3 «Ανάπτυξη της γυναικείας απασχόλησης και επιχειρηματικότητας προώθηση της Ισότητας των δύο φύλων» στα πλαίσια του Γ Κοινοτικού πλαισίου στήριξης και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Ταμείο (75%) και από Εθνικούς Πόρους (25%). Φορέας υλοποίησης του Προγράμματος είναι η Τουριστική Αναπτυξιακή Περιβαλλοντική Επιχείρηση Δήμου Αχιλλείων. 95

97 Ύδρευση - Αποχέτευση - Απορρίμματα Ένα υδρευτικό σύστημα αποτελείται από τεχνικά υποσυστήματα, συνδεδεμένα σε σειρά με σκοπό την προμήθεια νερού επαρκούς παροχής και ικανοποιητικής ποιότητας για τις οικιακές, δημοτικές και βιομηχανικές ανάγκες ενός αστικού κέντρου. Ομοίως ένα αποχετευτικό σύστημα αποτελείται από συνδεδεμένα σε σειρά τεχνικά υποσυστήματα για την γρήγορη και ευχερή απομάκρυνση των όμβριων και ακαθάρτων υδάτων τα οποία προέρχονται από το χρησιμοποιημένο προς ύδρευση νερό, όπως και από τα όμβρια ύδατα. Ακολουθεί η διάθεση τους σε αποδέκτες με κατάλληλη ποιότητα (βαθμός καθαρισμού) και διάλυση, ώστε να μην υφίσταται κανένας κίνδυνος ρύπανσης. Στο Δήμο Κερκυραίων λειτουργεί Βιολογικός Καθαρισμός ο οποίος καλύπτει και την περιοχή Καναλίων. Επιπλέον, στην ευρύτερη περιοχή μελέτης καλύπτονται με ΒΙΟΚΑ οι περιοχές Μπενιτσών- Περάματος, Αγ.Προκοπίου -Κυνοπιαστών -Γαστουρίου, Μωραϊτίκων - Μεσογγής. Η Μονάδα Βιολογικού Καθαρισμού Λυμάτων Δήμου Κέρκυρας, κατασκευάστηκε με τη μέθοδο της οξειδωτικής τάφρου με υποβρύχια διάχυση αέρα και όχι με το συμβατικό σύστημα επιφανειακού αερισμού. Η συγκεκριμένη τεχνολογία (LANDOX) συνδυάζει τα πλεονεκτήματα της οξειδωτικής τάφρου με αυτά της διάχυσης αέρα δηλαδή, μηδενική εκπομπή σταγονιδίων ή οσμών και κυρίως υψηλή απόδοση οξυγόνωσης με αποτέλεσμα τη μικρή κατανάλωση ενέργειας. Η ΔΕΥΑΚ δεν έχει στην αρμοδιότητά της τους ανοικτούς αγωγούς ομβρίων (τάφρους, χαντάκια) αλλά τους αγωγούς των παντορροϊκών δικτύων. Έτσι για την αντιμετώπιση των πλημμυρών που επί χρόνια ταλαιπωρούν ορισμένα σημεία των περιοχών Μαντουκιού, Γαρίτσας και Ανεμόμυλου, λόγω της χαμηλής τους στάθμης σε σχέση με την θάλασσα, η ΔΕΥΑΚ έχει εκπονήσει μελέτες για τον διαχωρισμό των ομβρίων και αποχέτευσης. Ξεκινώντας από την περιοχή του Μαντουκιού, έγινε ο διαχωρισμός των δικτύων ομβρίων και λυμάτων της περιοχής. Μέσα στα έργα που έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Συνοχής προβλέπεται η συμπλήρωση διαχωρισμού ομβρίων στις περιοχές Μαρασλή, Γαρίτσας, Κωτσέλα και Μαντουκιού. 96

98 Σύμφωνα με το πρόγραμμα των Τ.Υ. της ΔΕΥΑΚ, θα υπάρξουν έργα τα οποία θα εκτελεστούν για την αντικατάσταση μεγάλου μέρους του αγωγού που φέρνει το νερό από τις πηγές της Χρυσηίδας στην Ανάληψη και τμήμα αγωγού από τις πηγές του Γαρδικίου στην Ανάληψη. Σύμφωνα με το Δήμο Κερκυραίων και τη ΔΕΥΑΚ, το υδρευτικό ζήτημα μπορεί να επιλυθεί με το σχεδιασμό φραγμάτων. Το ΥΠΕΧΩΔΕ ανέθεσε την οριστική μελέτη των φραγμάτων, γεγονός που σε συνδυασμό με την ένταξη του έργου στο Δ' ΚΠΣ, εξασφαλίζει τη χρηματοδότησή του. Η ολοκλήρωση των φραγμάτων υπολογίζεται ότι θα γίνει μετά από τέσσερα χρόνια από την έναρξη των εργασιών, στη μελέτη των φραγμάτων συνυπολογίζεται η κατασκευή μονάδων αποσκλήρυνσης, οι οποίες θα δίνουν στην πόλη της Κέρκυρας (δηλαδή στο 70% των καταναλωτών του νομού) το μεγαλύτερο ποσοστό του νερού που θα χρειάζεται ενώ το υπόλοιπο θα το λαμβάνει από τα φράγματα. Η ΔΕΥΑΚ, μέσω των τακτικών μετρήσεων των πηγών, καταγράφει μια συνεχόμενη μείωση της στάθμης άντλησης των υδάτων, γεγονός που καθιστά απαραίτητο κατά προτεραιότητα το έργο των φραγμάτων. Ύδρευση Δήμου Αχιλλείων Το κύριο χαρακτηριστικό του συστήματος ύδρευσης του Δήμου Αχιλλείων είναι ότι αποτελείται από αυτοτελή υποσυστήματα χωρίς ενιαία μορφή, εφόσον ο Δήμος προήλθε από την συνένωση πολλών κοινοτήτων. Επειδή η δημιουργία αυτών των συστημάτων δεν έγινε ταυτόχρονα, ποικίλει και η κατάσταση τους. Υπάρχουν αρκετά σημεία που χρειάζονται αντικαταστάσεις και κυρίως προκύπτει η ανάγκη ολοκληρωμένων παρεμβάσεων για την ενοποίηση τους όπου κρίνεται αναγκαίο και κυρίως για την επίλυση του προβλήματος της επάρκειας νερού σε όλα τα δημοτικά διαμερίσματα δεδομένου ότι υπάρχουν δυνατότητες αξιοποίησης των υπαρχόντων υδάτινων πόρων. Χαρακτηριστικό του νερού που αντλείται, είναι η καλή από πλευράς σκληρότητας ποιότητά του. Ύδρευση Δημοτικών Διαμερισμάτων Δήμου Αχιλλείων Περιοχή Νερό πόσιμο Νερό μη πόσιμο Κοινόχρηστες βρύσες πόσιμου νερού Δ.Δ.Γαστουρίου NAI Δ.Δ.Αγίου Προκοπίου NAI NAI Δ.Δ.Αγίων Δέκα NAI Δ.Δ.Άνω Γαρούνας NAI Δ.Δ.Βαρυπατάδων NAI NAI Δ.Δ.Βιρού NAI NAI Δ.Δ.Καλαφατιώνων NAI NAI Δ.Δ.Καμάρας NAI 97

99 Ύδρευση Δημοτικών Διαμερισμάτων Δήμου Αχιλλείων Περιοχή Νερό πόσιμο Νερό μη πόσιμο Κοινόχρηστες βρύσες πόσιμου νερού Δ.Δ.Καστελλάνων Μέσης NAI NAI Δ.Δ.Κάτω Γαρούνας NAI Δ.Δ.Κουραμάδων NAI NAI Δ.Δ.Κυνοπιαστών NAI NAI Δ.Δ.Μπενιτσών NAI Δ.Δ.Σταυρού NAI Αποχέτευση Δήμου Αχιλλείων Ο Δήμος Αχιλλείων αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα από την έλλειψη αποχέτευσης σε πολλά Δημοτικά Διαμερίσματα. Δεν υπάρχει οργανωμένο δίκτυο αποχέτευσης και όσες περιοχές δεν εξυπηρετούνται από τους βιολογικούς καθαρισμούς των Μπενιτσών και των Κυνοπιαστών καλύπτονται από σηπτικούς βόθρους ή παντορροικό σύστημα. Οι περιοχές που εξυπηρετούνται από το δίκτυο αποχέτευσης είναι το κυρίως χωριό των Μπενιτσών καθώς και το χωριό των Κυνοπιαστών έως την περιοχή «Ποντί». Αυτή την περίοδο, υλοποιείται ένα σημαντικό έργο αποχέτευσης μήκους 8,5 χλμ, το οποίο ξεκινάει από την περιοχή του Περάματος και καταλήγει πέραν των Μπενιτσών στην περιοχή «Τσάκι», σύνορα με το Δήμο Μελιτειέων. Εγκαταστάσεις Βιολογικού Καθαρισμού Δήμου Αχιλλείων Μονάδες Επεξεργασίας Λυμάτων Η Δ.Ε.Υ.Α.Α. έχει υπό την ευθύνη της δύο σταθμούς βιολογικής επεξεργασίας λυμάτων. Σταθμός Επεξεργασίας Λυμάτων Δ.Δ. Μπενιτσών Ο σταθμός αυτός βρίσκεται στην τοποθεσία «Παλαιό υδραγωγείο» και λειτουργεί από το Η ικανότητα της εγκατάστασης είναι άτομα. Ο μέγιστος ημερήσιος όγκος λυμάτων που μπορεί να επεξεργαστεί είναι 3.235m 3. Ο σταθμός εξυπηρετεί το Δ.Δ. Μπενιτσών, ενώ υπάρχει μελέτη αποχετευτικού δικτύου Σταυρού που πρόκειται να ενταχθεί στον υπάρχον Β.Σ. Επίσης υπάρχει μελέτη σε εξέλιξη, ένταξης της παραλιακής ζώνης του Περάματος στον Β.Σ. Ο Β.Σ. είναι β βάθμιας επεξεργασίας, μεθόδου παρατεταμένου αερισμού, σταθεροποιημένης ιλύος. Αυτή την περίοδο βρίσκεται σε στάδιο εκπόνησης μελέτης, μελέτη εκσυγχρονισμού βελτίωσης εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων Δ.Δ. Μπενιτσών. 98

100 Σταθμός Επεξεργασίας Λυμάτων Δ.Δ. Κυνοπιαστών Ο σταθμός αυτός βρίσκεται στην τοποθεσία «Ποντί» και λειτουργεί από το Η ικανότητα της εγκατάστασης είναι για εξυπηρετούμενο πληθυσμό 2600 άτομα. Ο μέγιστος ημερήσιος όγκος λυμάτων που μπορεί να επεξεργαστεί είναι 450 m 3. Ο σταθμός εξυπηρετεί το Δ.Δ. Κυνοπιαστών. Ο Β.Σ. είναι β βάθμιας επεξεργασίας, μεθόδου παρατεταμένου αερισμού, σταθεροποιημένης ιλύος. Διαχείριση Απορριμμάτων Δήμου Αχιλλείων Στο Δήμο Αχιλλείων η αποκομιδή των απορριμμάτων γίνεται από την Αναπτυξιακή Επιχείρηση του Δήμου (ΤΑΠΕΔΑ) εκτός της περιοχής του Γαστουρίου που γίνεται από ιδιώτη με εργολαβία. Η αποκομιδή σε όλα τα Δημοτικά διαμερίσματα γίνεται 6 φορές την εβδομάδα και καθημερινά τους καλοκαιρινούς μήνες. Ο μηχανολογικός εξοπλισμός της καθαριότητας περιλαμβάνει δύο απορριμματοφόρα οχήματα ένα 10 τόνων και ένα 6 τόνων καθώς και ένα φορτηγό 5 τόνων. Τα απορρίμματα διατίθενται μετά την αποκομιδή τους από τους κάδους στον ΧΥΤΑ Τεμπλονίου του Δήμου Κερκυραίων. Επίσης όλα τα Δημοτικά Διαμερίσματα συμμετέχουν σε προγράμματα ανακύκλωσης χαρτιού Κάλυψη και χρήσεις γης Βασικά γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά των Ιόνιων Νησιών είναι οι ορεινοί όγκοι με μεγάλο υψόμετρο, οι λιμνοθάλασσες, τα ποτάμια καθώς και οι καταπράσινες πεδιάδες. Τα υψηλότερα όρη είναι ο Αίνος στην Κεφαλληνία, η Ελάτη στην Λευκάδα, ο Παντοκράτορας στην Κέρκυρα και ο Βραχίωνας στην Ζάκυνθο. Ανάμεσα στα όρη απλώνονται εύφορες κοιλάδες κατάφυτες στο μεγαλύτερο μέρος από ελιές. Το ποσοστό των ορεινών εκτάσεων καλύπτει το 28,3% της συνολικής έκτασης της Περιφέρειας, των ημιορεινών το 35,8%, ενώ το 35,9% των εκτάσεων είναι πεδινές. Η Κεφαλληνία και η Ζάκυνθος έχουν εκτεταμένες ζώνες ημιορεινών εκτάσεων, 41,84% και 55,15% αντίστοιχα. Μεγάλο τμήμα ορεινών ζωνών έχει η Λευκάδα 62,25%, ενώ μεγάλα τμήματα πεδινών εκτάσεων διαθέτει η Κέρκυρα, το 68,32% περίπου της έκτασής της. Όλα τα νησιά έχουν πλούσια βλάστηση και το καθένα έχει μια ιδιαίτερη φυσικογεωγραφική ταυτότητα. Στην περιοχή μελέτης, σε όλους τους Δήμους, το μεγαλύτερο μέρος των εκτάσεων καλύπτεται από καλλιεργούμενες εκτάσεις και αγραναπαύσεις. Ο αριθμός των εκτάσεων ανά κατηγορίες χρήσεις/ κάλυψης γης του νομού Κέρκυρας και των Δήμων 99

101 της περιοχής μελέτης, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ φαίνονται στον παρακάτω πίνακα. Πίνακας 2.10: Κατανομή της έκτασης σε γενικευμένες κατηγορίες χρήσεις/ κάλυψης ΔΗΜΟΙ Σύνολο εκτάσεων* % % Καλλιεργούμενες εκτάσεις και αγραναπαύσεις* Βοσκότοποι* % Δάση * % Εκτάσεις καλυπτόμενες από νερά * % * σε χιλιάδες στρέμματα Εκτάσεις οικισμών Άλλες (κτίρια, % εκτάσεις * δρόμοι, κλπ) * ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ 47, ,7 85,5 0,0 0,00 3,5 7,35 0,7 1,47 2,7 5,67 0,0 0,00 Δ. ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ 41, ,8 74,6 0,0 0,00 0,1 0,24 0,2 0,48 9,6 23,2 0,6 1,45 Δ. ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ 67, ,7 81,0 0,4 0,6 3,9 5,8 4,1 6 2,8 4,2 1,6 2,4 Νομός Κέρκυρας 639, , ,1 4,7 65,3 10,2 7,1 1,1 31,1 4,9 39,0 6,1 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ 2008 Από τα πιο πάνω αναφερόμενα στοιχεία, προκύπτουν τα ποσοστά που καλύπτουν οι εκτάσεις των Δήμων στο σύνολο των αντίστοιχων εκτάσεων του νομού Κέρκυρας και παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί. Πίνακας 2.11: Κατανομή της έκτασης % σε γενικευμένες κατηγορίες χρήσεις/ κάλυψης των δήμων στο σύνολο των αντίστοιχων εκτάσεων του νομού Δήμοι, νομός Σύνολο εκτάσεων Καλλιεργούμενες εκτάσεις και αγραναπαύσεις Βοσκότοποι Δάση Εκτάσεις καλυπτόμενες από νερά Εκτάσεις οικισμών (κτίρια, δρόμοι, κ.λ.π.) % Άλλες εκτάσεις Ποσοστό στο σύνολο των αντίστοιχων εκτάσεων του νομού % % % % % % % ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ 7,4 8,7 0,0 5,4 9,9 8,7 0,0 Δ. ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ 6,5 6,6 0,0 0,2 2,8 30,9 1,5 Δ. ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ 10,5 11,7 1,3 6,0 57,7 9,0 4,1 ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Η απουσία χωροταξικού σχεδιασμού δημιουργεί συγκρούσεις στις προγραμματιζόμενες χρήσεις γης. Έντονες είναι οι πιέσεις που ασκούνται στις υγροτοπικές εκτάσεις που περιβάλλουν την λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου για τις οποίες έχουν εκφραστεί διεκδικήσεις γης με αποτέλεσμα να έχει επιχωματωθεί ένα τμήμα της Οικονομικές δραστηριότητες και τάσεις Περιφερειακό Α.Ε.Π. Υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των επιμέρους νομών της Περιφέρειας. Στο νομό Κερκύρας το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι κατά πολύ ανώτερο του μέσου κατά κεφαλήν εισοδήματος της Περιφέρειας, όπως και μεγαλύτερο του μέσου κατά κεφαλήν εισοδήματος της χώρας. Ο νομός Λευκάδας, αντίθετα, χαρακτηρίζεται από το μικρότερο κατά κεφαλήν εισόδημα και αντιστοιχεί στο 67% του κατά κεφαλήν εισοδήματος του Νομού Κερκύρας. Η οικονομική ανάπτυξη του νομού Κερκύρας οφείλεται κυρίως στην έντονη ανάπτυξη του τριτογενούς τομέα και βασικά του τουρισμού. Εξάλλου, η ανάλυση κατά τομείς παραγωγής καταδεικνύει ότι η Κέρκυρα 100

102 υπερτερεί σε αριθμό απασχολουμένων και στους τρεις τομείς παραγωγής, έναντι των άλλων νομών. Από την προσέγγιση ορισμένων γενικών δεικτών (όπως η εξέλιξη του πληθυσμού) και οικονομικών δεικτών της Περιφέρειας (όπως το ΑΠΠ), φαίνεται η σημαντική ανάπτυξη που έχει συντελεσθεί κατά τα τελευταία χρόνια στα Ιόνια Νησιά, αλλά και η εξάρτησή της από τον τριτογενή τομέα (κυρίως από τον τουρισμό), όπως επίσης και η διαφοροποίηση πλούτου που υπάρχει μεταξύ των νησιών. Ο νομός Κέρκυρας αποτελεί τον πλουσιότερο, ακολουθεί ο νομός Ζακύνθου, μετά ο νομός Κεφαλληνίας & Ιθάκης και τελευταίος έρχεται ο νομός Λευκάδας. Η Περιφέρεια παράγει το 1,74% του συνολικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της χώρας. Στον πρωτογενή τομέα παράγεται το 17% του Περιφερειακού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, στον δευτερογενή το 14% και στον τριτογενή τομέα το 69%. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τη χώρα (1994) είναι 15% για τον πρωτογενή τομέα, 25% για τον δευτερογενή και 60% για τον τριτογενή. Διαχρονικά, παρατηρείται μια στροφή της περιφερειακής οικονομίας των Ιονίων προς τον τριτογενή τομέα, έχει αυξηθεί σημαντικά η συμμετοχή του τομέα αυτού στο συνολικό Περιφερειακό ΑΕΠ, ενώ έχει μειωθεί η συμμετοχή των άλλων δύο τομέων της οικονομίας, δηλαδή του πρωτογενή και του δευτερογενή τομέα. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Περιφέρειας ανέρχεται στο 90% του μέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας για το έτος Αν γίνει σύγκριση με τα αντίστοιχα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκύπτει ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Περιφέρειας αντιστοιχεί στο 62% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Περιφέρεια κατατάσσεται στην εικοστή δεύτερη θέση μεταξύ των είκοσι πέντε πιο φτωχών Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από την δέκατη πέμπτη θέση που κατείχε το Αναλυτικότερα, το κατά κεφαλή ΑΕΠ, με μέσο όρο χώρας 3,64 εκ. δρχ., ανέρχεται στο νομό Κέρκυρας στα 3,61 εκ. δρχ. (16η θέση), στο νομό Λευκάδας στα 3,32 εκ. δρχ. (21 θέση), στο νομό Κεφαλληνίας & Ιθάκης στα 3,64 εκ δρχ. (14η θέση) και στο νομό Ζακύνθου στα 3,89 εκ. δρχ. (7η θέση). Όσον αφορά την παραγωγικότητα η Περιφέρεια υστερεί σε σχέση με τα αντίστοιχα στοιχεία τόσο της χώρας, όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συγκεκριμένα, το 1996 η παραγωγικότητα των Ιόνιων Νησιών ανερχόταν στο 63% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το αντίστοιχο ποσοστό της χώρας ήταν 72%, παρουσιάζοντας μικρή βελτίωση σε σχέση με το 1993 που το αντίστοιχο ποσοστό ανερχόταν στο 62%. 101

103 Α.Ε.Π. Νομού Κέρκυρας ΑΚ. ΕΓΧΩΡΙΟ ΠΡΟΪΟΝ (νέα σειρά 1995, 2000) 2000 ΓΕΩΡΓΙΑ, εκ. ευρώ, εκ. δρχ. ως Μεταλλεία - Ορυχεία, εκ. ευρώ, εκ. δρχ. ως Μεταποίηση, εκ. ευρώ, εκ. δρχ. ως Ενέργεια, εκ. ευρώ, εκ. δρχ. ως Κατασκευές, εκ. ευρώ, εκ. δρχ. ως ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ-ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ, εκ. ευρώ 102 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ, εκ. ευρώ, εκ. δρχ. ως Εμπόριο, εκ. ευρώ 126 Ξενοδοχεία και εστιατόρια, εκ. ευρώ 312 Μεταφορές- επικοινωνίες, εκ. ευρώ 41 Χρηματοπιστωτική διαμεσολάβηση 50 Ακ. Προστιθέμενη αξία, εκατ. ευρώ 1057 Ακαθ.Εγχ.Προϊόν, εκατ. ευρώ, εκ. δρχ. ως ΓΕΩΡΓΙΑ % ΑΕΠ 4,63 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ-ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ % ΑΕΠ 9,65 Μεταλλεία - Ορυχεία % ΑΕΠ 0,18 Μεταποίηση % ΑΕΠ 0,66 Ενέργεια % ΑΕΠ 1,89 Κατασκευές % ΑΕΠ 6,9 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ % ΑΕΠ 85,71 Ξενοδοχεία και εστιατόρια % ΑΕΠ 29,51 Ακαθ.Εγχ.Προϊόν κατά κεφαλή % μ.ό. χώρας 86,35 Ακαθ.Εγχ.Προϊόν κατά κεφαλή, ευρώ,δρχ. ως ,07 Μεταποίηση % μεταποίησης χώρας 0,05 Υπηρεσίες % υπηρεσιών χώρας 1,03 Γεωργία % γεωργίας χώρας 0,61 Ξενοδοχεία και εστιατόρια % ξενοδ. χώρας 3,44 ΑΕΠ % ΑΕΠ χώρας 0,87 Πηγή: Περιοχή Μελέτης Τα τελευταία χρόνια η περιοχή, και ιδιαίτερα η παραλιακή ζώνη γνωρίζει ιδιαίτερη τουριστική ανάπτυξη. Έχουν αρχίσει να κατασκευάζονται σύγχρονες και μεγάλες υποδομές, και η περιοχή γίνεται πόλος έλξης και για τους γύρω Δήμους, ενώ γίνονται και αρκετές πολιτιστικές εκδηλώσεις. Στους παρακάτω πίνακες εμφανίζονται τα ποσοστά που καταλαμβάνουν οι εργαζόμενοι των Δήμων ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας έναντι του συνόλου των εργαζομένων του Νομού Κέρκυρας, καθώς και ο οικονομικώς ενεργός πληθυσμός κατά ομάδες κλάδων οικονομικής δραστηριότητας και θέση στο επάγγελμα. 102

104 Πίνακας 2.12: Ποσοστά των εργαζομένων των Δήμων ανά δραστηριότητα έναντι του συνόλου του Νομού Δήμοι / ομάδες κλάδων οικονομικής δραστηριότητας (ΣΤΑΚΟΔ - 91) ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ΔΗΜΟΣ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ Σύνολο Γεωργία, κτηνοτροφία, θήρα, δασοκομία Αλιεία Ορυχεία και λατομεία Μεταποιητικές βιομηχανίες Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου και νερού Κατασκευές Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή αυτοκινήτων, οχημάτων, μοτοσικλετών και ειδών ατομικής και οικιακής χρήσης Ξενοδοχεία και εστιατόρια Μεταφορές, αποθήκευση και επικοινωνίες Ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί Ποσοστό % επί του νομού 9,2 6,4 6,4 7,4 11,7 10,9 10,4 10,3 7,1 9,9 9,4 9,9 9,1 8,7 11,3 14,0 8,8 0,0 9,3 10,8 36,9 4,4 15,7 14,8 37,4 45,1 36,4 49,5 28,7 41,4 59,0 53,2 52,4 57,1 55,8 43,6 63,2 33,3 35,3 40,5 6,0 11,7 4,3 3,7 5,1 4,7 4,9 3,6 7,4 4,4 3,3 3,5 3,3 2,8 3,8 3,1 2,9 33,3 5,5 9,2 Διαχείριση ακίνητης περιουσίας, εκμισθώσεις και επιχειρηματικές δραστηριότητες Δημόσια διοίκηση και άμυνα, υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση Εκπαίδευση Υγεία και κοινωνική μέριμνα Δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών υπέρ του κοινωνικού ή ατομικού χαρακτήρα Ιδιωτικά νοικοκυριά που απασχολούν οικιακό προσωπικό Ετερόδικοι οργανισμοί και όργανα Νέοι Δήλωσαν ασαφώς ή δε δήλωσαν κλάδο οικονομικής δραστηριότητας Νομος, δήμοι / ομάδες κλάδων οικονομικής δραστηριότητας (ΣΤΑΚΟΔ - 91) Πίνακας 2.13: Οικονομικώς ενεργός πληθυσμός κατά ομάδες κλάδων οικονομικής δραστηριότητας και θέση στο επάγγελμα Σύνολο Γεωργία, κτηνοτροφία, θήρα, δασοκομία Αλιεία Ορυχεία και λατομεία Μεταποιητικές βιομηχανίες Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου και νερού Κατασκευές Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή αυτοκινήτων, οχημάτων, μοτοσυκλετών και ειδών ατομικής και οικιακής χρήσης ΝΟΜΟΣ ΚΕΚΡΥΡΑΣ Εργοδότες Εργαζόμενοι για δικό τους λογαριασμό Θέση στο Μισθωτοί επάγγελμα Συμβοηθούντα και μη αμειβόμενα μέλη νοικοκυριού Νέοι ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ Εργοδότες Θέση στο επάγγελμα Ξενοδοχεία και εστιατόρια Εργαζόμενοι για δικό τους λογαριασμό Μισθωτοί Συμβοηθούντα και μη αμειβόμενα μέλη νοικοκυριού Νέοι ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ Εργοδότες Εργαζόμενοι για δικό τους λογαριασμό Θέση στο Μισθωτοί επάγγελμα Συμβοηθούντα και μη αμειβόμενα μέλη νοικοκυριού Νέοι Μεταφορές, αποθήκευση και επικοινωνίες Ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί Διαχείριση ακίνητης περιουσίας, εκμισθώσεις και επιχειρηματικές δραστηριότητες Δημόσια διοίκηση και άμυνα, υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση Εκπαίδευση Υγεία και κοινωνική μέριμνα Δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών υπέρ του κοινωνικού ή ατομικού χαρακτήρα Ιδιωτικά νοικοκυριά που απασχολούν οικιακό προσωπικό Ετερόδικοι οργανισμοί και όργανα Νέοι Δήλωσαν ασαφώς ή δε δήλωσαν κλάδο οικονομικής δραστηριότητας 103

105 Νομος, δήμοι / ομάδες κλάδων οικονομικής δραστηριότητας (ΣΤΑΚΟΔ - 91) Σύνολο Γεωργία, κτηνοτροφία, θήρα, δασοκομία Αλιεία Ορυχεία και λατομεία Μεταποιητικές βιομηχανίες Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου και νερού Κατασκευές Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή αυτοκινήτων, οχημάτων, μοτοσυκλετών και ειδών ατομικής και οικιακής χρήσης ΔΗΜΟΣ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ Εργοδότες Εργαζόμενοι για δικό τους λογαριασμό Θέση στο Μισθωτοί επάγγελμα Συμβοηθούντα και μη αμειβόμενα μέλη νοικοκυριού Νέοι Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ 2008 Ξενοδοχεία και εστιατόρια Μεταφορές, αποθήκευση και επικοινωνίες Ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί Διαχείριση ακίνητης περιουσίας, εκμισθώσεις και επιχειρηματικές δραστηριότητες Δημόσια διοίκηση και άμυνα, υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση Εκπαίδευση Υγεία και κοινωνική μέριμνα Δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών υπέρ του κοινωνικού ή ατομικού χαρακτήρα Πίνακας 2.14: Απασχολούμενοι κατά τομέα οικονομικής δραστηριότητας Σύνολο νομού, δήμου / κοινοτήτων και δημοτικών / κοινοτικών διαμερισμάτων Σύνολο Πρωτογενής Τομέας NACE A-B Απασχολούμενοι Δευτερογενής Τριτογενής Τομέας Τομέας NACE C-F NACE G-Q Ιδιωτικά νοικοκυριά που απασχολούν οικιακό προσωπικό Δε δήλωσαν κλαδο οικονομικής δραστηριότητας ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ Δ.Δ.Γαστουρίου Δ.Δ.Αγίου Προκοπίου Δ.Δ.Αγίων Δέκα Δ.Δ.Άνω Γαρούνας Δ.Δ.Βαρυπατάδων Δ.Δ.Βιρού Δ.Δ.Καλαφατιώνων Δ.Δ.Καμάρας Δ.Δ.Καστελλάνων Μέσης Δ.Δ.Κάτω Γαρούνας Δ.Δ.Κουραμάδων Δ.Δ.Κυνοπιαστών Δ.Δ.Μπενιτσών Δ.Δ.Σταυρού ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ Δ.Δ.Κερκυραίων Δ.Δ.Αλεπούς Δ.Δ.Εβροπούλων Δ.Δ.Καναλίου ΔΗΜΟΣ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ Δ.Δ.Μοραΐτικων Δ.Δ.Αγίου Ματθαίου Δ.Δ.Άνω Παυλιάνας Δ.Δ.Βουνιατάδων Δ.Δ.Κάτω Παυλιάνας Δ.Δ.Πεντατίου Δ.Δ.Στρογγυλής Δ.Δ.Χλοματιανών Δ.Δ.Χλομού ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ 2008 Ετερόδικοι οργανισμοί και όργανα Νέοι Δήλωσαν ασαφώς ή δε δήλωσαν κλάδο οικονομικής δραστηριότητας 104

106 Όπως παρατηρείται από τα άνω στοιχεία, η οικονομία στο σύνολο των Δήμων βασίζεται στον τριτογενή τομέα και στις δραστηριότητες που αναπτύσσονται γύρω από αυτόν, αλλά με μεγάλη διαφορά από τους άλλους δυο παραγωγικούς τομείς Πρωτογενής τομέας Οι κύριες δραστηριότητες του πρωτογενούς παραγωγικού τομέα είναι η γεωργία, η κτηνοτροφία και σε πολύ μικρό ποσοστό η αλιεία. Γεωργία Το σύστημα καλλιεργειών στο Νομό αποτελείται κυρίως από ελαιόδεντρα, αμπέλια, οπωροφόρα και πατάτες. Επίσης, καλλιεργούνται με τρομερές εξαγωγικές δυνατότητες διάφορα εσπεριδοειδή. Καταγραφή Γεωργίας Νομού Κέρκυρας 2000 Σύνολο καλλιεργειών, στρέμματα Αρδευθείσες καλλιέργειες, στρέμματα Ελαιόλαδο, τόνοι Σιτάρι, τόνοι 9 Εσπεριδοειδή, τόνοι Μήλα, τόνοι Ροδάκινα, τόνοι 278 Πατάτες, τόνοι Τομάτες, τόνοι Πηγή: Τόσο στην περιοχή μελέτης, όσο και στο Νομό Κέρκυρας, υπερέχουν οι δενδρώδεις καλλιέργειες με ποσοστό 84,5% για το Δήμο Αχιλλείων, 85,6% για το Δήμο Κέρκυρας, 87,3% για το Δήμο Μελιτειέων και 83,3% για το Νομό. Οι ετήσιες καλλιέργειες καταλαμβάνουν ποσοστό 6,2% για το Δήμο Αχιλλείων, 8,5% για το Δήμο Κέρκυρας, 4,8% για το Δήμο Μελιτειέων και 5,8% για το Νομό. Τα αμπέλια και τα σταφιδάμπελα καταλαμβάνουν ποσοστό 4,6% για το Δήμο Αχιλλείων, 2,2% για το Δήμο Κέρκυρας, 3,2% για το Δήμο Μελιτειέων και 3,1% για το Νομό. Τα μόνιμα λιβάδια και οι βοσκότοποι καταλαμβάνουν ποσοστό 0,2% για το Δήμο Αχιλλείων, 0,4% για το Δήμο Κέρκυρας, 1,8% για το Δήμο Μελιτειέων και 4,8% για το Νομό. Οι λοιπές εκτάσεις (αγραναπαύσεις, οικογενειακοί λαχανόκηποι, φυτώρια καρποφόρων δένδρων και άλλες πολυετείς φυτείες) καταλαμβάνουν ποσοστό 4,4% για το Δήμο Αχιλλείων, 3,3% για το Δήμο Κέρκυρας, 2,9% για το Δήμο Μελιτειέων και 3% για το Νομό. Οι αγρότες κάτοικοι των Δήμων ασχολούνται κυρίως με την καλλιέργεια της ελιάς, που αποτελεί την κύρια γεωργική εκμετάλλευση και καθορίζει την οικονομία του τόπου. Ακόμα ένα πολύ σημαντικό προϊόν για την οικονομία του τόπου αποτελεί το κουμ κουάτ, αφού στην Κέρκυρα παράγεται σε μεγάλες ποσότητες και αποτελεί 105

107 Σύνολο Δημοτικών Διαμερισμάτων / Δήμου / Νομού προϊόν προστασίας γεωγραφικής ένδειξης. Αξιόλογη είναι και η παραγωγή άλλων εσπεριδοειδών, όπως των νεραντζιών, καθώς επίσης των καρυδιών και των οπωροκηπευτικών. Τα κύρια γεωργικά προϊόντα που παράγονται στην περιοχή είναι: ελιές, λάδι, εσπεριδοειδή, οπωροκηπευτικά, καρύδια, εσπεριδοειδή, αμπέλια (σταφύλια), κρασί, λαχανικά και άλλα φρούτα. Φημισμένα είναι τα σπιτικά κρασιά. Κουμ κουάτ Σημαντικό αγροτικό προϊόν που παράγεται στην Κέρκυρα αποτελεί το κουμ κουάτ. Το κουμκουάτ, με καταγωγή από την Ανατολή όπου Kam Kwat στα κινέζικα σημαίνει χρυσός καρπός, καλλιεργείται σε όλη την Κέρκυρα. Στο νησί το έφορο έδαφος, τα πλούσια νερά και το ήπιο κλίμα, ειδικά το χειμώνα- συνιστούν ένα ιδανικό περιβάλλον για την σωστή ανάπτυξη του καρπού. Το κουμκουάτ, που έχει συνδέσει το όνομά του με αυτό της Κέρκυρας, έχει αρωματικές και θρεπτικές ιδιότητες και είναι πλούσιο σε βιταμίνη C και άλλες 11 βιταμίνες. Στο πλαίσιο των Κανονισμών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για την προστασία γεωγραφικών ενδείξεων για τα αγροτικά προϊόντα και είδη διατροφής (ΕΕ αρ. 2081/92), το κουμκουάτ συμπεριλήφθηκε στα προϊόντα αυτά και με την υπουργική απόφαση αρ / αποτελεί πλέον προϊόν ποιότητας προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης. Εκμεταλλεύσεις και εκτάσεις Στους πίνακες που ακολουθούν, με βάση τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, φαίνονται αναλυτικά όλες οι εκμεταλλεύσεις με τις εκτάσεις που καταλαμβάνουν (γενικά και κατά είδος καλλιέργειας) και οι εκμεταλλεύσεις που αρδεύονται και όσες έχουν αρδευτεί σε όλα τα Δ.Δ. των Δήμων της περιοχής μελέτης και του Νομού Κέρκυρας. Πίνακας 2.15: Εκμεταλλεύσεις και εκτάσεις κατά είδος καλλιέργειας των Δήμων ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΙΣ Σύνολο Από αυτές με χρησ/μενη γεωργική έκταση Χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση Ετήσιες Καλλιέργειες Δενδρώδεις Καλλιέργειες Εκτάσεις σε στρέμματα Ε Κ Τ Α Σ Ε Ι Σ Κ Α Τ Α Ε Ι Δ Ο Σ Κ Α Λ Λ Ι Ε Ρ Γ Ε Ι Α Σ Αμπέλια και Σταφιδάμπελα Μόνιμα λιβάδια & βοσκότοποι Αγρανα-παύσεις Λ Ο Ι Π Ε Σ Ε Κ Τ Α Σ Ε Ι Σ Οικογενειακοί Λαχανόκηποι Φυτώρια καρποφόρων δένδρων, άλλες πολυετείς φυτείες Εκμετ Εκτάσεις Εκμετ Εκτάσεις Εκμετ Εκτάσεις Εκμετ Εκτάσεις Εκμετ Εκτάσεις Εκμετ Εκτάσεις Εκμετ Εκτάσεις ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ 1.423, , ,2 664,0 896, , ,3 493,0 660,7 12,0 35,2 65,0 145,7 751,0 490,6 1,0 1,5 Δ.Δ.Αχιλλείων 362,0 362, ,1 204,0 151,1 354, ,1 152,0 121,4 1,0 8,0 13,0 21,2 230,0 133,3 0,0 0,0 Δ.Δ.Αγίων Δέκα 131,0 131, ,1 42,0 28,5 130, ,5 42,0 44,0 1,0 2,0 19,0 33,5 75,0 44,6 0,0 0,0 Δ.Δ.Ανω Γαρούνας 67,0 67,0 849,3 40,0 44,9 67,0 714,7 32,0 45,8 10,0 25,2 0,0 0,0 34,0 18,7 0,0 0,0 Δ.Δ.Βαρυπατάδων 85,0 85, ,0 59,0 90,0 84,0 824,5 36,0 56,5 0,0 0,0 16,0 57,0 11,0 8,0 0,0 0,0 Δ.Δ.Βιρού 70,0 70,0 486,0 60,0 96,0 66,0 326,0 4,0 8,0 0,0 0,0 9,0 14,5 51,0 41,5 0,0 0,0 Δ.Δ.Καλαφατιώνων 99,0 99,0 712,4 50,0 77,6 96,0 588,0 17,0 19,0 0,0 0,0 0,0 0,0 39,0 27,8 0,0 0,0 106

108 ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΙΣ Ε Κ Τ Α Σ Ε Ι Σ Κ Α Τ Α Ε Ι Δ Ο Σ Κ Α Λ Λ Ι Ε Ρ Γ Ε Ι Α Σ Σύνολο Δημοτικών Διαμερισμάτων / Δήμου / Νομού Σύνολο Από αυτές με χρησ/μενη γεωργική έκταση Χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση Ετήσιες Καλλιέργειες Δενδρώδεις Καλλιέργειες Αμπέλια και Σταφιδάμπελα Μόνιμα λιβάδια & βοσκότοποι Αγρανα-παύσεις Λ Ο Ι Π Ε Σ Ε Κ Τ Α Σ Ε Ι Σ Οικογενειακοί Λαχανόκηποι Φυτώρια καρποφόρων δένδρων, άλλες πολυετείς φυτείες Εκμετ Εκτάσεις Εκμετ Εκτάσεις Εκμετ Εκτάσεις Εκμετ Εκτάσεις Εκμετ Εκτάσεις Εκμετ Εκτάσεις Εκμετ Εκτάσεις Δ.Δ.Καμάρας 53,0 53,0 589,6 20,0 17,5 53,0 519,6 16,0 18,0 0,0 0,0 3,0 11,0 34,0 23,5 0,0 0,0 Δ.Δ.Καστελλάνων Μέσης 117,0 117, ,3 66,0 183,0 112, ,3 24,0 36,5 0,0 0,0 0,0 0,0 60,0 45,5 0,0 0,0 Δ.Δ.Κάτω Γαρούνας 158,0 158, ,3 40,0 42,0 158, ,2 92,0 170,6 0,0 0,0 2,0 6,0 94,0 67,0 1,0 1,5 Δ.Δ.Κουραμάδων 76,0 76,0 574,0 30,0 25,1 74,0 422,2 51,0 108,7 0,0 0,0 2,0 1,5 36,0 16,5 0,0 0,0 Δ.Δ.Μπενιτσών 85,0 85,0 529,4 6,0 7,0 85,0 507,4 8,0 7,0 0,0 0,0 1,0 1,0 8,0 7,0 0,0 0,0 Δ.Δ.Σταυρού 120,0 120, ,7 47,0 133,5 120, ,8 19,0 25,2 0,0 0,0 0,0 0,0 79,0 57,2 0,0 0,0 ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ 1.642, , ,8 494, , , ,1 170,0 286,8 10,0 53,0 48,0 96,0 496,0 334,5 3,0 7,0 Δ.Δ.Κερκυραίων 1.306, , ,6 196,0 526, , ,3 163,0 281,9 5,0 30,0 5,0 8,5 360,0 245,5 3,0 7,0 Δ.Δ.Αλεπούς 32,0 32,0 137,5 23,0 53,5 13,0 67,6 6,0 4,4 0,0 0,0 0,0 0,0 16,0 12,0 0,0 0,0 Δ.Δ.Εβροπούλων 25,0 25,0 276,7 15,0 31,0 24,0 241,7 1,0 0,5 0,0 0,0 0,0 0,0 7,0 3,5 0,0 0,0 Δ.Δ.Καναλίου 279,0 279, ,0 260,0 511,5 142,0 355,5 0,0 0,0 5,0 23,0 43,0 87,5 113,0 73,5 0,0 0,0 ΔΗΜΟΣ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ 1.466, , ,5 803, , , ,6 606, ,6 73,0 588,5 141,0 401,0 716,0 549,1 3,0 10,0 Δ.Δ.Μοραϊτίκων 169,0 169, ,3 74,0 163,8 167, ,0 12,0 17,5 9,0 169,5 24,0 54,5 110,0 80,0 0,0 0,0 Δ.Δ.Αγίου Ματθαίου 441,0 441, ,7 216,0 244,1 439, ,4 178,0 368,8 13,0 59,0 62,0 174,6 245,0 177,8 0,0 0,0 Δ.Δ.Άνω Παυλιάνας 125,0 125, ,5 91,0 123,2 125, ,1 90,0 132,5 0,0 0,0 20,0 40,0 57,0 30,7 0,0 0,0 Δ.Δ.Βουνιατάδων 84,0 84, ,0 65,0 197,0 84, ,0 60,0 122,0 0,0 0,0 7,0 36,0 66,0 66,0 0,0 0,0 Δ.Δ.Κάτω Παυλιάνας 49,0 49, ,0 25,0 25,5 49,0 946,5 21,0 29,5 0,0 0,0 0,0 0,0 7,0 3,5 0,0 0,0 Δ.Δ.Πεντατίου 84,0 84, ,0 76,0 73,5 84, ,0 83,0 100,5 0,0 0,0 0,0 0,0 4,0 3,0 0,0 0,0 Δ.Δ.Στρογγυλής 135,0 135, ,0 82,0 349,5 135, ,5 22,0 25,5 49,0 348,5 0,0 0,0 87,0 67,0 0,0 0,0 Δ.Δ.Χλοματιανών 184,0 184, ,4 82,0 207,5 182, ,5 74,0 153,7 1,0 10,0 13,0 41,5 39,0 27,2 1,0 8,0 Δ.Δ.Χλομού 195,0 195, ,6 92,0 173,6 195, ,6 66,0 95,6 1,0 1,5 15,0 54,4 101,0 93,9 2,0 2,0 ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ , , , , , , , , ,8 503, ,2 803, , , ,4 70,0 178,0 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ 2008 Με βάση τα παραπάνω, οι ετήσιες καλλιέργειες του Δήμου Αχιλλείων καλύπτουν το 6,4% του Νομού Κέρκυρας, οι δενδρώδεις καλλιέργειες το 6%, τα αμπέλια και σταφιδάμπελα το 8,8%, τα μόνιμα λιβάδια και οι βοσκότοποι το 0,3% και οι λοιπές εκτάσεις το 17,9%. Οι ετήσιες καλλιέργειες του Δήμου Κερκυραίων καλύπτουν το 8% του Νομού Κέρκυρας, οι δενδρώδεις καλλιέργειες το 5,6%, τα αμπέλια και σταφιδάμπελα το 3,8%, τα μόνιμα λιβάδια και οι βοσκότοποι το 0,5% και οι λοιπές εκτάσεις το 15,4%. Οι ετήσιες καλλιέργειες του Δήμου Μελιτειέων καλύπτουν το 11,1% του Νομού Κέρκυρας, οι δενδρώδεις καλλιέργειες το 14,2%, τα αμπέλια και σταφιδάμπελα το 13,9%, τα μόνιμα λιβάδια και οι βοσκότοποι το 5,1% και οι λοιπές εκτάσεις το 36,9%. Πίνακας 2.16: Εκμεταλλεύσεις και εκτάσεις κατά είδος καλλιέργειας του Δήμου της περιοχής μελέτης Εκμεταλλεύσεις Από αυτές με αρδευόμενες και αρδευθείσες εκτάσεις Δήμος / Κοινότητα Από αυτές με Σύνολο καλλιεργούμενη Εκτάσεις Εκμεταλλεύσεις Αρδευόμενες Αρδευθείσες έκταση ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ,2 894, ,9 970,8 Δ.Δ.Αχιλλείων ,1 246,0 276,6 261,4 Δ.Δ.Αγίων Δέκα ,1 82,0 71,1 71,1 Δ.Δ.Aνω Γαρούνας ,3 46,0 62,3 60,8 Δ.Δ.Βαρυπατάδων ,0 59,0 69,0 67,5 107

109 Δήμος / Κοινότητα Σύνολο Εκμεταλλεύσεις Από αυτές με καλλιεργούμενη έκταση Από αυτές με αρδευόμενες και αρδευθείσες εκτάσεις Εκτάσεις Εκμεταλλεύσεις Αρδευόμενες Αρδευθείσες Δ.Δ.Βιρού ,0 61,0 63,5 63,5 Δ.Δ.Καλαφατιώνων ,4 62,0 100,4 100,4 Δ.Δ.Καμάρας ,6 34,0 30,5 30,5 Δ.Δ.Καστελλάνων Μέσης ,3 63,0 49,5 48,0 Δ.Δ.Κάτω Γαρούνας ,3 97,0 97,5 94,0 Δ.Δ.Κουραμάδων ,0 37,0 37,3 20,9 Δ.Δ.Μπενιτσών ,4 18,0 31,5 22,0 Δ.Δ.Σταυρού ,7 89,0 130,7 130,7 ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ,8 833, , ,1 Δ.Δ.Κερκυραίων ,6 520,0 769,1 743,1 Δ.Δ.Αλεπούς ,5 27,0 66,0 65,5 Δ.Δ.Εβροπούλων ,7 19,0 34,5 34,5 Δ.Δ.Καναλίου ,0 267,0 557,0 325,0 ΔΗΜΟΣ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ ,5 892, , ,5 Δ.Δ. Μοραϊτίκων ,3 121,0 225,3 218,3 Δ.Δ.Αγίου Ματθαίου ,7 285,0 579,3 579,3 Δ.Δ. Άνω Παυλιάνας ,5 62,0 72,7 64,2 Δ.Δ.Βουνιατάδων ,0 75,0 204,0 204,0 Δ.Δ. Κάτω Παυλιάνας ,0 21,0 21,0 21,0 Δ.Δ.Πεντατίου ,0 7,0 8,5 8,5 Δ.Δ.Στρογγυλής ,0 103,0 310,0 310,0 Δ.Δ.Χλοματιανών ,4 94,0 194,7 189,7 Δ.Δ.Χλομού ,6 124,0 240,5 218,5 ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ , , ,5 ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ , , ,7 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ 2008 Οι αρδευόμενες εκτάσεις του Δήμου Αχιλλείων καταλαμβάνουν το 6,7% των συνολικά αρδευόμενων εκτάσεων του νομού Κέρκυρας και το 2,9% της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, και οι αρδευθείσες το 6,9% του νομού και το 3,3% της Περιφέρειας. Οι αρδευόμενες εκτάσεις του Δήμου Κερκυραίων καταλαμβάνουν το 9,4% των συνολικά αρδευόμενων εκτάσεων του νομού Κέρκυρας και το 4,1% της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, και οι αρδευθείσες το 8,3% του νομού και το 4% της Περιφέρειας. Οι αρδευόμενες εκτάσεις του Δήμου Μελιτειέων καταλαμβάνουν το 12,3% των συνολικά αρδευόμενων εκτάσεων του νομού Κέρκυρας και το 5,3% της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, και οι αρδευθείσες το 12,9% του νομού και το 6,2% της Περιφέρειας. Κτηνοτροφία Η κτηνοτροφία για το νομό Κέρκυρας αποτελεί μια από τις βασικές πηγές εισοδήματος και οικονομικής δραστηριότητας. Μεγάλο τμήμα της έκτασης του νομού καλύπτεται από καλλιέργειες, λιβάδια και βοσκότοπους. Καταγραφή Κτηνοτροφίας Νομού Κέρκυρας (ετήσια παραγωγή) 2000 Κρέας, τόνοι Γάλα, τόνοι Τυρί μαλακό, τόνοι 375 Αυγά, χιλ.τεμάχια Πηγή: 108

110 Σημαντική κτηνοτροφική εκμετάλλευση στην περιοχή μελέτης αποτελεί η αιγοπροβατοτροφία, τα βοοειδή, η εκτροφή πουλερικών, τα κουνέλια, τα βοοειδή, τα ιπποειδή, οι κυψέλες μελισσών και τα χοιροειδή. Η παραγωγή κτηνοτροφικών προϊόντων περιλαμβάνει: γάλα, κρέας, τυρί, βούτυρο, μέλι, αυγά και μαλλί. Ο αριθμός εκμεταλλεύσεων και ζώων στο Δήμο της περιοχής μελέτης, με βάση τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, φαίνεται αναλυτικά στον πίνακα που ακολουθεί: Πίνακας 2.17: Εκμεταλλεύσεις και αριθμός ζώων κατά κατηγορία ανά Δημοτικό Διαμέρισμα των Δήμων της περιοχής μελέτης ΒΟΟΕΙΔΗ ΙΠΠΟΕΙΔΗ ΚΥΨΕΛΕΣ Δημοτικά Διαμερίσματα / ΠΡΟΒΑΤΟΕΙΔΗ ΑΙΓΕΣ ΧΟΙΡΟΙ ΚΟΥΝΕΛΙΑ ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ ΣΥΝΟΛΟ ΘΗΛΥΚΑ ΚΑΙ ΟΝΟΙ ΜΕΛΙΣΣΩΝ Δήμος/ Νομός εκμ. κεφ. εκμ. κεφ. εκμ. κεφ. εκμ. κεφ. εκμ. κεφ. εκμ. κεφ. εκμ. κεφ. εκμ. κεφ. εκμ. κεφ. ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ Δ.Δ.Αχιλλείων Δ.Δ.Αγίων Δέκα Δ.Δ.Ανω Γαρούνας Δ.Δ.Βαρυπατάδων Δ.Δ.Βιρού Δ.Δ.Καλαφατιώνων Δ.Δ.Καμάρας Δ.Δ.Καστελλάνων Μέσης Δ.Δ.Κάτω Γαρούνας Δ.Δ.Κουραμάδων Δ.Δ.Μπενιτσών Δ.Δ.Σταυρού ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ Δ.Δ.Κερκυραίων Δ.Δ.Αλεπούς Δ.Δ.Εβροπούλων Δ.Δ.Καναλίου ΔΗΜΟΣ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ Δ.Δ.Μοραϊτίκων Δ.Δ.Αγίου Ματθαίου Δ.Δ.Ανω Παυλιάνας Δ.Δ.Βουνιατάδων Δ.Δ.Κάτω Παυλιάνας Δ.Δ.Στρογγυλής Δ.Δ.Χλοματιανών Δ.Δ.Χλομού ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ 2008 Πίνακας 2.18: Ποσοστά % που καταλαμβάνουν τα ζώα των Δήμων Αχιλλείων, Κερκυραίων και Μελιτειέων στο σύνολο των αντίστοιχων του Νομού Κέρκυρας και της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΒΟΟΕΙΔΗ ΙΠΠΟΕΙΔΗ ΚΥΨΕΛΕΣ ΠΡΟΒΑΤΟΕΙΔΗ ΑΙΓΕΣ ΧΟΙΡΟΙ ΚΟΥΝΕΛΙΑ ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ ΚΑΙ ΟΝΟΙ ΜΕΛΙΣΣΩΝ ΔΗΜΟΣ % νομού 20,08 5,00 5,98 1,89 11,21 7,20 4,90 13,98 ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ % περιφέρειας 2,48 0,61 0,28 0,61 4,69 1,10 1,66 2,09 ΔΗΜΟΣ % νομού 17,01 5,27 2,86 38,26 2,12 4,61 3,96 8,12 ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ % περιφέρειας 2,10 0,64 0,14 12,35 0,89 0,71 1,34 1,21 ΔΗΜΟΣ % νομού 0,00 10,16 9,81 3,15 13,33 9,08 10,03 5,04 ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ % περιφέρειας 0,00 1,23 0,47 1,02 5,58 1,39 3,39 0,75 109

111 Αλιεία Η ετήσια καταγραφή αλιείας εσωτερικών υδάτων για το Νομό Κέρκυρας, με στοιχεία της Γ.Γ. ΕΣΥΕ για το 2006, είχε ως εξής: Νομός Αλιείς και εκτροφείς Σύνολο Από τους οποίους ερασιτέχνες Χρησιμοποιούμενα σκάφη ή λέμβοι Σύνολο Από τα οποία ερασιτεχνικά Μηχανοκίνητα επαγγελματικά σκάφη ή λέμβοι Αλιευθείσα ποσότητα αλιευμάτων από όλους τους αλιείς (σε τόννους) Ψάρια Λοιπές Σύνολο υφάλμυρων κατηγορίες παραγωγής υδάτων Κέρκυρας Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ 2008 Η καταγραφή του στόλου του Νομού Κέρκυρας και των Ιονίων Νήσων σε σχέση και με την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ως ακολούθως: Περιοχή Αριθμός σκαφών % αριθμού σκαφών Χωρητικότητα (*GT) % Χωρητικότητας Ισχύς κινητήρα (kw) % Ισχύoς κινητήρα (kw) Κέρκυρα , , ,35 Ιόνια Νησιά % στόλου Ε.Ε. 1,71% 0,21% 0,46% Πηγή: *GT: Ολική Χωρητικότητα Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της ΕΣΥΕ (2007) στην ευρύτερη περιοχή της Νήσου Κέρκυρας και των ακτών της Ηπείρου, η ποσότητα των αλιευμάτων σε τόνους είχε ως εξής: Μεταβολή % , , ,0-19,2 Στοιχεία για την συστηματική ενασχόληση με την αλιεία στην περιοχή μελέτης από τη Στατιστική Υπηρεσία δεν υπάρχουν. Ωστόσο, με βάση την καταγραφή για το 2001 της ΕΣΥΕ η ενασχόληση του πληθυσμού του Δήμου Αχιλλείων με την επαγγελματική αλιεία αποτελεί το 0,35% του συνολικά ενεργού πληθυσμού, του Δήμου Κερκυραίων το 0,22% και του Δήμου Μελιτειέων το 0,36%, ενώ σε όλο το νομό το αντίστοιχο ποσοστό είναι 0,51%. Η αλιεία ασκείται επαγγελματικά στο Δήμο Αχιλλείων μόνο από 5 οικογένειες στο τοπικό διαμέρισμα Μπενιτσών. Το προϊόν διοχετεύεται απευθείας από τους ίδιους στην τοπική αγορά, κυρίως στα εστιατόρια κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και στα νοικοκυριά και ένα πολύ μικρό μέρος αυτού (12%) διοχετεύεται σε όμορους Δήμους και στην λαϊκή αγορά της Κέρκυρας. Το ποσοστό της αλιευτικής παραγωγής σε σχέση με το Νομό είναι της τάξεως του 8%. Σήμερα, το συγκεκριμένο ποσοστό είναι πολύ μικρό εάν σκεφτεί κανείς ότι την δεκαετία του 70 οι Μπενίτσες ήταν το μεγαλύτερο ψαροχώρι του Νομού και το ποσοστό της αλιευτικής παραγωγής αντιστοιχούσε στο 45%. 110

112 Παραγωγή Λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου Υπάρχουν δεδομένα για ορισμένες χρονιές, τα οποία παρουσιάζονται στους πίνακες που ακολουθούν. Από τα στοιχεία αυτά φαίνεται ότι κατά την δεκαετία του '70 η λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου ήταν ένα ιδιαίτερα παραγωγικό σύστημα µε ετήσιες αποδόσεις που έφθαναν τα επίπεδα των 20 kg/ στρέμμα. Τα τελευταία δεδομένα παρουσιάζονται να είναι µάλλον απογοητευτικά 1-2 κg/ στρέμμα και αυτό μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους: - Αδυναμία των νέων ενοικιαστών να προβούν σε επενδύσεις για την στοιχειώδη έστω κάλυψη των αναγκών λειτουργίας της λιμνοθάλασσας λόγω του αβέβαιου της έκβασης του καθορισμού του ιδιοκτησιακού καθεστώτος. - Ευκαιριακοί μισθωτές, όχι πάντα προερχόμενοι από τον επαγγελματικό χώρο µε ολιγόχρονες μισθώσεις. - Προβλήματα οργάνωσης της υπηρεσίας Αλιείας της Κέρκυρας ως αναφορά την συλλογή και τον έλεγχο των στοιχείων παραγωγής (κενή η θέση του επόπτη για μεγάλο χρονικό διάστημα). - Εντατικοποίηση της χρήσης του αεροδρομίου τα τελευταία χρόνια (ηχητική ρύπανση). - Ενδεχόμενη συσσώρευση τοξικών στοιχείων (μέταλλα πετρελαιοειδή) στην λιμνοθάλασσα από την εντατική λειτουργία του αεροδρομίου. Παραγωγή ανά είδος/ έτος : 1973 (1) 1974 (l) 1975 (1) 1976 (1) 1977 (l) Είδος Ποσότ. Ποσότ. Ποσότ. Ποσότ. Ποσότ. (kg) (kg) (kg) (kg) (kg) Κέφαλοι Βουρί Τσιπούρες Λαβράκια_ Γαρίδες Σαργός Σάλπες Σπάρος Μουρµούρι Γλώσσες Κουτσοµούρες Χέλια ΣΥΝΟΛΟ Είδος 1985 (3) 1986 (4) 1990 (7) 1991 (7) Ποσότ. /(Kg) Ποσότ. /(Kg) Είδος Ποσότ. /(Kg) Ποσότ. /(Kg) Κέφαλοι Κέφαλοι Βουρί Μυξινάρι Τσιπούρες Γαρίδες 200 Λαβράκια Χέλια Γαρίδες ΣΥΝΟΛΟ Σαργός

113 Σάλπες Σπάρος 5 13 Μουρµούρι Γλώσσες Γοβιοί /\.ιάνωµα Χέλια ΣΥΝΟΛΟ Στην λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου δεν έχουν ποτέ διενεργηθεί εμπλουτισμοί. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Η μόνη καταγραφείσα περίπτωση θνησιμότητας προκύπτει από καταγγελία του μισθωτή της ΛΘ τον Αύγουστο 1994 (11), οποίος αναφέρει τον αριθμό των θανάτων (περιορισμένοι) και απέδιδε το περιστατικό σε ρύπανση της ΛΘ. Υποδομές Αλιείας Λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου Οι ιχθυοφραγμοί και οι ιχθυοσυλληπτικές εγκαταστάσεις είναι διατεταγμένοι σε ένα μέτωπο παράλληλο µε την πεζογέφυρα σε απόσταση 100 περίπου μέτρων από αυτήν. Τα δύο τμήματα της λιμνοθάλασσας (λιμνοθάλασσα «Κόλλα» και νότιο τμήμα) δεν επικοινωνούν μεταξύ τους, χωρίζονται από τον αεροδιάδρομο και το κάθε ένα διαθέτει τις δικές του ιχθυοσυλληπτικές εγκαταστάσεις. Οι ιχθυοσυλληπτικές εγκαταστάσεις, σε αντίθεση µε τις υπόλοιπες λιμνοθάλασσες της περιοχής, είναι διευθετημένες, χωρίς όμως μεγάλα εσοδευτικά Οι πείρες εξαλίευσης είναι φτιαγμένες µε τα συνήθη υλικά (σκελετός από σίδηρο, πλαστική σήτα) ενώ οι ιχθυοφραγμοί από πλαστική σήτα υποστηριζόμενη από ξύλινους πασσάλους. Για να κατευθυνθούν τα ψάρια προς τις πείρες ένα τμήμα του εμπρόσθιου μέρους της λιμνοθάλασσας έχει αποκλειστεί µε ιχθυοφραγμούς. Τάφρος διαχείμανσης δεν υπάρχει. Η επικοινωνία με τη θάλασσα γίνεται κύρια από ένα από τα ανοίγματα της πέτρινης πεζογέφυρας (2 μέτρα πλάτος), το οποίο έχει κατάλληλη εκβάθυνση (έως 2 μέτρα βάθος) και προστασία (πρανή πυθμένα µε ογκόλιθους) ώστε να επιτρέπει την χωρίς πρόβλημα ανανέωση των νερών. Στο εσωτερικό τμήμα της λιμνοθάλασσας υπάρχει οικίσκος 70 περίπου m 2 παλαιοτάτων χρόνων. από 112

114 Επίσης, δίπλα στις ιχθυοσυλληπτικές εγκαταστάσεις υπάρχει φυλάκιοαποθηκευτικός χώρος 30 m 2 περίπου. Δεν έχουμε πληροφορίες για τη σημερινή τους κατάσταση. Επίσης δεν υπάρχει καμία πληροφόρηση σχετικά µε τον μηχανικό εξοπλισμό της λιμνοθάλασσας. Εξόρυξη Στοιχεία για την συστηματική ενασχόληση με την εξόρυξη στην περιοχή μελέτης από την Στατιστική Υπηρεσία δεν υπάρχουν. Ωστόσο, με βάση την καταγραφή για το 2001 της ΕΣΥΕ η ενασχόληση του πληθυσμού του Δήμου Αχιλλείων στον τομέα ορυχείων και λατομείων αποτελεί το 0,09% του συνολικά ενεργού πληθυσμού, του Δήμου Κερκυραίων το 0,05% και του Δήμου Μελιτειέων το 0,07%, ενώ σε όλο το νομό το αντίστοιχο ποσοστό είναι 0,12% Δευτερογενής τομέας Ο δευτερογενής τομέας είναι άμεσα συνδεδεμένος με τον πρωτογενή. Οι υπάρχουσες μονάδες αφορούν κυρίως τη μεταποίηση, τη συσκευασία και γενικά την επεξεργασία αγροτικών προϊόντων (όπως λάδι, κρασί, σταφύλια, σταφίδα, κουμ κουάτ, κ.α.). Οι επιχειρήσεις της μεταποίησης είναι σχετικά μικρού μεγέθους με εξαίρεση τις συνεταιριστικές. Από βιομηχανική -βιοτεχνική άποψη στο νομό Κέρκυρας υπάρχουν εργοστάσια ελαιουργίας, σαπωνοποιίας, υφαντουργίας, χαρτοποιίας, γαλακτοκομικών προϊόντων, βιομηχανίας ζυμαρικών, ελαιοτριβεία και ναυπηγεία. Η καταγραφή στον τομέα της βιομηχανίας για το Νομό Κέρκυρας (2000) έχει ως εξής: ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ-ΒΙΟΤΕΧΝΙΑ-ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ 2000 Αριθμός μεταποιητικών επιχειρήσεων 947 Κύκλος εργασιών μετ/κών επιχ/σεων, εκ. δρχ, εκ. ευρώ από ,53 Αριθμός κατασκευαστικών επιχειρήσεων Κύκλος εργασιών κατασκ. επιχ/σεων, εκ. δρχ., εκ. ευρώ από ,81 Αριθμός μεταποιητικών επιχειρήσεων (απασχ.>10 άτομα) 10 Προστ/νη αξία μετ/κών επιχ/σεων(απ.>10 άτομα), εκ. ευρώ, εκ. δρχ. ως ,08 Πωλήσεις μετ/κών επιχ/σεων (απ.>10 άτομα), εκ. ευρώ, εκ. δρχ. ως ,35 Μέση ετήσια απασχόληση (απασχ.>10 άτομα) 147 Αμοιβές, μεταποιητικές επιχ. (απασχ.>10 άτομα), εκ. ευρώ, εκ. δρχ. ως ,29 Άδειες λειτουργίας νέων μεταποιητικών επιχειρήσεων 19 Ισχύς νέων μεταποιητικών επιχειρήσεων, ΗΡ 349 Πηγή: Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας της ΕΣΥΕ και το Μητρώο Επιχειρήσεων το 2003, ο αριθμός επιχειρήσεων κατά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας (ΣΤΑΚΟΔ-2003) στο Νομό Κέρκυρας και ο αριθμός των απασχολούμενων φαίνεται αναλυτικά στον Πίνακα που ακολουθεί. 113

115 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΛΑΔΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΑΡ. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ν. Κέρκυρας ΑΡ. ΑΠΑΣΧΟΛΟΥ- ΜΕΝΩΝ Άγνωστος Κλάδος Γεωργία, κτηνοτροφία, θήρα και συναφείς βοηθητικές δραστηριότητες 78 7 Δασοκομία, υλοτομία και συναφείς δραστηριότητες 4 3 Αλιεία, ιχθυοκαλλιέργεια και συναφείς βοηθητικές δραστηριότητες 37 7 Άλλες εξορυκτικές και λατομικές δραστηριότητες Βιομηχανία τροφίμων και ποτών Παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών υλών 15 3 Κατασκευή ειδών ένδυσης κατεργασία και βαφή γουναρικών Κατεργασία και δέψη δέρματος κατασκευή ειδών ταξιδίου (αποσκευών), τσαντών, ειδών σελλοποιίας, ειδών σαγματοποιίας και υποδημάτων 12 9 Βιομηχανία ξύλου και κατασκευή προϊόντων από ξύλο και φελλό, εκτός από τα έπιπλα κατασκευή ειδών καλαθοποιίας και σπαρτοπλεκτικής Παραγωγή χαρτοπολτού, χαρτιού και προϊόντων από χαρτί 1 Εκδόσεις, εκτυπώσεις και αναπαραγωγή προεγγεγραμμένων μέσων εγγραφής ήχου και εικόνας και μέσων πληροφορικής Παραγωγή οπτάνθρακα (κωκ), προϊόντων διύλισης πετρελαίου και πυρηνικών καυσίμων 2 Παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων 11 0 Κατασκευή προϊόντων από ελαστικό (καουτσούκ) και πλαστικές ύλες 2 Κατασκευή άλλων προϊόντων από μη μεταλλικά ορυκτά Παραγωγή βασικών μετάλλων 12 2 Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη εξοπλισμού Κατασκευή μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού μ.α.κ Κατασκευή μηχανών γραφείου και ηλεκτρονικών υπολογιστών 1 Κατασκευή ηλεκτρικών μηχανών και συσκευών μ.α.κ Κατασκευή ιατρικών οργάνων, οργάνων ακριβείας και οπτικών οργάνων, κατασκευή ρολογιών κάθε είδους 1 Κατασκευή αυτοκινήτων οχημάτων κατασκευή ρυμουλκούμενων και ημιρυμουλκούμενων οχημάτων 2 Κατασκευή λοιπού εξοπλισμού μεταφορών Κατασκευή επίπλων λοιπές βιομηχανίες μ.α.κ Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και ζεστού νερού 8 0 Συλλογή, καθαρισμός και διανομή νερού Κατασκευές Εμπόριο, συντήρηση και επισκευή αυτοκινήτων οχημάτων και μοτοσυκλετών Χονδρικό εμπόριο και εμπόριο με προμήθεια, εκτός από το εμπόριο αυτοκινήτων οχημάτων και μοτοσυκλετών Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο αυτοκινήτων οχημάτων και μοτοσυκλετών επισκευή ειδών ατομικής και οικιακής χρήσης Ξενοδοχεία και εστιατόρια Χερσαίες μεταφορές. Μεταφορές μέσω αγωγών Υδάτινες μεταφορές Βοηθητικές και συναφείς προς τις μεταφορές δραστηριότητες δραστηριότητες ταξιδιωτικών πρακτορείων Ταχυδρομεία και τηλεπικοινωνίες Ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, με εξαίρεση τις ασφαλιστικές εταιρείες και τα ταμεία συντάξεων 2 Ασφαλίσεις και συνταξιοδοτικά ταμεία, εκτός από την υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση 13 1 Δραστηριότητες συναφείς με τις δραστηριότητες ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών 28 2 Δραστηριότητες σχετικές με ακίνητη περιουσία Εκμίσθωση μηχανημάτων και εξοπλισμού χωρίς χειριστή εκμίσθωση ειδών ατομικής και οικιακής χρήσης Πληροφορική και συναφείς δραστηριότητες Έρευνα και ανάπτυξη 12 2 Άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες Δημόσια διοίκηση και άμυνα υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση 19 8 Εκπαίδευση

116 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΛΑΔΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΑΡ. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ν. Κέρκυρας ΑΡ. ΑΠΑΣΧΟΛΟΥ- ΜΕΝΩΝ Υγεία και κοινωνική μέριμνα Διάθεση λυμάτων και απορριμμάτων υγιεινή και παρόμοιες δραστηριότητες 10 0 Δραστηριότητες οργανώσεων με μέλη μ.α.κ Ψυχαγωγικές, πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών Δραστηριότητες νοικοκυριών ως εργοδοτών οικιακού προσωπικού 1 ΣΥΝΟΛΟ Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ 2008 / ΜΗΤΡΩΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 2003 Σύμφωνα με τα στοιχεία του Μητρώου Επιχειρήσεων της Γενικής Γραμματείας της ΕΣΥΕ, το 2003, ο αριθμός επιχειρήσεων κατά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας (ΣΤΑΚΟΔ-2003) στο Δήμο Αχιλλείων, Κέρκυρας και Μελιτειέων φαίνεται αναλυτικά στον παρακάτω Πίνακα. ΣΤΑΚ ΟΔ 03 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΛΑΔΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΑΡ. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΗΜΟΥ ΔΗΜΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ 0 Αγνωστος Κλάδος Γεωργία, κτηνοτροφία, θήρα και συναφείς βοηθητικές δραστηριότητες 8 05 Αλιεία, ιχθυοκαλλιέργεια και συναφείς βοηθητικές δραστηριότητες 5 14 Άλλες εξορυκτικές και λατομικές δραστηριότητες 4 15 Βιομηχανία τροφίμων και ποτών Παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών υλών Κατασκευή ειδών ένδυσης κατεργασία και βαφή γουναρικών Κατεργασία και δέψη δέρματος κατασκευή ειδών ταξιδίου (αποσκευών), τσαντών, ειδών σελλοποιίας, ειδών σαγματοποιίας και υποδημάτων Βιομηχανία ξύλου και κατασκευή προϊόντων από ξύλο και φελλό, εκτός από τα έπιπλα κατασκευή ειδών καλαθοποιίας και σπαρτοπλεκτικής Εκδόσεις, εκτυπώσεις και αναπαραγωγή προεγγεγραμμένων μέσων εγγραφής ήχου και εικόνας και μέσων πληροφορικής Παραγωγή οπτάνθρακα (κωκ), προϊόντων διύλισης πετρελαίου και πυρηνικών καυσίμων 1 24 Παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων 2 26 Κατασκευή άλλων προϊόντων από μη μεταλλικά ορυκτά Παραγωγή βασικών μετάλλων Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη εξοπλισμού Κατασκευή μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού μ.α.κ Κατασκευή μηχανών γραφείου και ηλεκτρονικών υπολογιστών 1 31 Κατασκευή ηλεκτρικών μηχανών και συσκευών μ.α.κ Κατασκευή ιατρικών οργάνων, οργάνων ακριβείας και οπτικών οργάνων, κατασκευή ρολογιών κάθε είδους 1 34 Κατασκευή αυτοκινήτων οχημάτων κατασκευή ρυμουλκούμενων και ημιρυμουλκούμενων οχημάτων Κατασκευή λοιπού εξοπλισμού μεταφορών Κατασκευή επίπλων λοιπές βιομηχανίες μ.α.κ Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και ζεστού νερού Συλλογή, καθαρισμός και διανομή νερού Κατασκευές Εμπόριο, συντήρηση και επισκευή αυτοκινήτων οχημάτων και μοτοσυκλετών Χονδρικό εμπόριο και εμπόριο με προμήθεια, εκτός από το εμπόριο αυτοκινήτων οχημάτων και μοτοσυκλετών Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο αυτοκινήτων οχημάτων και μοτοσυκλετών επισκευή ειδών ατομικής και οικιακής χρήσης Ξενοδοχεία και εστιατόρια Χερσαίες μεταφορές. Μεταφορές μέσω αγωγών Υδάτινες μεταφορές Βοηθητικές και συναφείς προς τις μεταφορές δραστηριότητες δραστηριότητες

117 ΣΤΑΚ ΟΔ 03 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΛΑΔΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΔΗΜΟΥ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ΑΡ. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ΔΗΜΟΥ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ ταξιδιωτικών πρακτορείων 64 Ταχυδρομεία και τηλεπικοινωνίες Ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, με εξαίρεση τις ασφαλιστικές εταιρείες και τα ταμεία συντάξεων 2 66 Ασφαλίσεις και συνταξιοδοτικά ταμεία, εκτός από την υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση Δραστηριότητες συναφείς με τις δραστηριότητες ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών Δραστηριότητες σχετικές με ακίνητη περιουσία Εκμίσθωση μηχανημάτων και εξοπλισμού χωρίς χειριστή εκμίσθωση ειδών ατομικής και οικιακής χρήσης Πληροφορική και συναφείς δραστηριότητες Έρευνα και ανάπτυξη Άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες Δημόσια διοίκηση και άμυνα υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση Εκπαίδευση Υγεία και κοινωνική μέριμνα Διάθεση λυμάτων και απορριμμάτων υγιεινή και παρόμοιες δραστηριότητες Δραστηριότητες οργανώσεων με μέλη μ.α.κ Ψυχαγωγικές, πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ 2008 / ΜΗΤΡΩΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 2003 Δύο από τις σημαντικότερες επιχειρήσεις οι οποίες ανήκουν στην Βιομηχανία Τροφίμων και Ποτών λειτουργούν στην περιοχή του Δήμου Αχιλλείων και παράγουν τα κυριότερα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα: Κουμ Κουάτ και Τσιτσιμπύρα. Στο Δήμο Αχιλλείων λειτουργεί, ακόμη, μια σημαντική επιχείρηση η οποία ασχολείται κυρίως με την παραγωγή παραδοσιακών ειδών κεραμοποιίας, τα προϊόντα της οποίας διατίθενται σε ολόκληρη την κερκυραϊκή αγορά και στους τουρίστες Τριτογενής τομέας Οι βασικές δραστηριότητες του τριτογενή τομέα είναι τα καταστήματα πώλησης ειδών διατροφής, τα πρατήρια υγρών καυσίμων, τα εστιατόρια, τα ξενοδοχεία και το χονδρικό εμπόριο. Ο νομός Κέρκυρας διαθέτει άφθονους φυσικούς και πολιτισμικούς πόρους που επιδέχονται τουριστικής αξιοποίησης, γι αυτό τα τελευταία χρόνια στην περιοχή μελέτης ο τουρισμός παρουσιάζει μεγάλη ανάπτυξη στον τριτογενή τομέα. Το εμπόριο και οι υπηρεσίες αναπτύσσονται, επίσης, προς την κατεύθυνση της εξυπηρέτησης των τουριστικών αναγκών της περιοχής. Εμπόριο - Υπηρεσίες Η ετήσια καταγραφή στον τομέα του εμπορίου και των υπηρεσιών για το Νομό Κέρκυρας (2000) έχει ως εξής: 116

118 ΕΜΠΟΡΙΟ - ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ 2000 Αριθμός επιχειρήσεων χονδρικού εμπορίου 614 Κύκλος εργασιών χονδρικού εμπορίου, εκ.δρχ, εκ. ευρώ από ,05 Αριθμός επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου 3076 Κύκλος εργασιών λιανικού εμπορίου, εκ.δρχ, εκ. ευρώ από ,43 Αριθμός επιχειρήσεων εμπορίας, συντήρησης αυτοκινήτων, καυσίμων 363 Κύκλος εργασιών επιχ. εμπορίας, συντ. αυτ/των, καυσίμων, εκ. ευρώ 56,88 Αριθμός επιχειρήσεων ξενοδοχείων-εστιατορίων 4021 Κύκλος εργασιών ξεν/xείων-εστ/ρίων, εκ. ευρώ 207,15 Αριθμός ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών 46 Κύκλος εργασιών ενδιάμεσων χρημ/τικών οργανισμών, εκ. ευρώ 1,01 Αριθμός επιχειρήσεων υπηρεσιών εκπαίδευσης 64 Κύκλος εργασιών επιχειρήσεων υπηρεσιών εκπαίδευσης, εκ. ευρώ 3,09 Αριθμός επιχειρήσεων υπηρεσιών υγείας 32 Κύκλος εργασιών επιχειρήσεων υπηρεσιών υγείας, εκ. ευρώ 0,81 Αριθμός λοιπών επιχειρήσεων υπηρεσιών 2634 Κύκλος εργασιών λοιπών επιχειρήσεων υπηρεσιών, εκ. ευρώ 120,5 Πηγή: Στην Κέρκυρα συγκεντρώνονται όλες οι υπηρεσίες περιφερειακού και νομαρχιακού επιπέδου ως πρωτεύουσα των Ιονίων Νήσων και του νομού Κέρκυρας. Στην Κέρκυρα, και ιδιαίτερα στο λιμάνι της, παρουσιάζεται σημαντική εκτός από τουριστική και εμπορική κίνηση. Στην πόλη λειτουργούν: Οικονομικές Εφορίες, Δημόσιο Ταμείο, Πρωτοδικείο, Εισαγγελία, Ειρηνοδικείο και Πταισματοδικείο, Δικηγορικός Σύλλογος, Υποθηκοφυλακείο, Δασαρχείο, Ταχυδρομείο, Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, ΙΚΑ, ΔΕΗ, ΟΤΕ, Αστυνομική Διεύθυνση, Τροχαία, Τελωνείο, Πυροσβεστική Υπηρεσία, Λιμεναρχείο, Επιμελητήριο, Τράπεζες, Γραφείο ΟΑΕΔ, ΚΕΠ, ΟΣΕ, ΚΤΕΛ Αστικά και Υπεραστικά, και πολλές άλλες υπηρεσίες. Στο Δήμο Αχιλλείων, στον τομέα των υπηρεσιών υπάρχουν οι βασικές υποδομές εκπαίδευσης (Νηπιαγωγεία, Δημοτικά, Γυμνάσιο, Λύκειο). Επίσης λειτουργούν δομές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας υγείας καθώς και φαρμακεία και μια ιδιωτική κλινική. Οι λοιπές εξυπηρετήσεις που διαθέτει ο Δήμος αφορούν: Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών, Αστυνομικό Τμήμα, Υποθηκοφυλακείο Μέσης, ΕΛΤΑ, Βρεφονηπιακός Σταθμός, προσεχώς Υποκατάστημα Εθνικής Τράπεζας, Δημαρχείο. Οι κάτοικοι των πιο απομακρυσμένων αγροτικών οικισμών δεν καλύπτονται επαρκώς από την υποδομή και τις υπηρεσίες που υπάρχουν στα σημερινά κέντρα του νομού και υπάρχει ανάγκη δημιουργίας περισσότερων τοπικών κέντρων με στόχο την αποκέντρωση ορισμένων εξυπηρετήσεων και δραστηριοτήτων προκειμένου να βοηθηθεί η ισόρροπη ανάπτυξη των οικισμών του Νομού. Στον τομέα του Εμπορίου, στο Δήμο Αχιλλείων λειτουργούν 439 επιχειρήσεις του τριτογενή τομέα, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 32,7% των αντίστοιχων 117

119 επιχειρήσεων του Νομού Κερκύρας. Κυρίαρχοι κλάδοι είναι το «Εμπόριο» και τα «Ξενοδοχεία Εστιατόρια». Ο Δήμος ακολουθεί το μοντέλο του Νομού και της Περιφέρειας, όσον αφορά την κατανομή των επιχειρήσεων ανά κλάδο. Χωρικά οι περισσότερες επιχειρήσεις συγκεντρώνονται στα Δ.Δ. Μπενιτσών, Αγ. Γορδίου που χαρακτηρίζονται από τουριστική ανάπτυξη και στην περιοχή Βρυώνη όπου είναι και η έδρα του Δήμου. Η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων του τριτογενή τομέα στο Δήμο Αχιλλείων απασχολούν από 1 έως 4 άτομα και είναι οι περισσότερες οικογενειακής μορφής και δομής. Σύμφωνα με την ταξινόμηση της Ε.Ε, το 100% των επιχειρήσεων του Δήμου, χαρακτηρίζονται ως Πολύ Μικρές Επιχειρήσεις (έως 10 εργαζόμενους), ενώ απουσιάζουν παντελώς οι Μεσαίες και Μεγάλες Επιχειρήσεις (άνω των 50 εργαζομένων). Παράλληλα αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων είναι ατομικής μορφής. Τα παραπάνω στοιχεία σε συνδυασμό με το γεγονός της χαμηλής εξειδίκευσης και της περιορισμένης χρήσης των νέων τεχνολογιών που χαρακτηρίζουν τις ΜΜΕ (Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις) επηρεάζουν σημαντικά το δυναμισμό και την ανταγωνιστικότητα τους. Τουρισμός Τα τελευταία χρόνια ο τουρισμός αναπτύσσεται αλματωδώς σε όλες τις παραλιακές περιοχές του νομού Κέρκυρας. Οι φυσικές ομορφιές του νομού αποτελούν σημαντικό πόλο έλξης για χιλιάδες τουρίστες, Έλληνες και ξένους. Είναι μια περιοχή με μεγάλες δυνατότητες αγροτουριστικής ανάπτυξης, ειδικότερα όσον αφορά στις εναλλακτικές - ήπιες μορφές τουρισμού. Οι τουριστικές εγκαταστάσεις έχουν δημιουργηθεί κυρίως στην παράκτια ζώνη του νησιού. Στην περιοχή μελέτης, με βάση τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, τα τουριστικά καταλύματα βρίσκονται στα Δημοτικά Διαμερίσματα των Κερκυραίων, του Γαστουρίου, της Κάτω Γαρούνας, των Μπενιτσών, των Μοραΐτικων, του Αγίου Ματθαίου, της Στρογγυλής και των Χλοματιανών. Στο Δήμο Αχιλλείων στην κατηγορία των κύριων καταλυμάτων εντάσσονται τριάντα μία (31) μονάδες. Επίσης στο Δήμο στην κατηγορία των μη κύριων καταλυμάτων εντάσσονται 312 επιχειρήσεις ενοικιαζόμενων δωματίων- διαμερισμάτων, τα οποία αντιστοιχούν στο 30,39% της αντίστοιχης προσφοράς σε επίπεδο Νομού Κέρκυρας και στα οποία αναλογούν κλίνες. Σύμφωνα με την ετήσια καταγραφή της Γενικής Γραμματείας της ΕΣΥΕ των ετών 2005 και 2006 στον τομέα του τουρισμού του νομού Κέρκυρας και ειδικότερα των 118

120 Δ.Δ. της περιοχής μελέτης, οι διανυκτερεύσεις και η πληρότητα των καταλυμάτων φαίνεται στους παρακάτω πίνακες. Πίνακας 2.19: Διανυκτερεύσεις και πληρότητα στα τουριστικά καταλύματα τα έτη (πλην Campings) Περιγραφή Δεδομένα ΜΗΝΑΣ Ιαν Φεβ Μαρ Απρ Μαϊ Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ 2005 Γενικό Άθροισμα Δ.Δ.Αγίου Ματθαίου ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ 64,62% 55,13% 61,44% 54,39% 20,97% 256,55% Δ.Δ.Γαστουρίου ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ 9,20% 15,62% 47,22% 73,79% 286,10% 273,89% 236,45% 217,62% 1159,88% Δ.Δ.Κάτω Γαρούνας ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ 63,83% 110,16% 82,69% 98,32% 96,01% 42,24% 493,24% Δ.Δ.Κερκυραίων ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ 22,63% 24,14% 30,19% 34,80% 56,27% 68,26% 86,91% 101,78% 76,07% 47,99% 48,68% 37,37% 635,09% Δ.Δ.Μοραΐτικων ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ 10,54% 77,35% 108,58% 136,07% 145,81% 111,83% 69,29% 659,48% Δ.Δ.Μπενιτσών ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ 16,43% 54,83% 75,76% 103,71% 122,38% 88,89% 39,75% 501,74% Δ.Δ.Στρογγυλής ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ 17,79% 62,89% 82,67% 103,25% 112,77% 102,21% 29,11% 510,70% Δ.Δ.Χλοματιανών ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ 23,54% 63,96% 103,96% 137,88% 143,31% 109,34% 29,81% 611,80% ΚΛΙΝΕΣ Ν. Κέρκυρας ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ 22,6% 23,7% 28,1% 20,4% 62,1% 86,4% 115,0% 129,3% 100,6% 48,0% 48,7% 37,4% 87,1% 2006 Δ.Δ.Αγίου Ματθαίου ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ 45,1% 55,9% 46,4% 52,1% 61,7% 10,6% 271,8% Δ.Δ.Γαστουρίου ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ 32,8% 52,3% 75,7% 106,0% 120,8% 88,4% 17,7% 493,6% Δ.Δ.Κάτω Γαρούνας ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ 91,0% 117,8% 111,2% 116,1% 108,7% 35,7% 580,4% Δ.Δ.Κερκυραίων ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ 35,6% 48,9% 43,8% 39,4% 58,3% 72,3% 90,2% 102,3% 77,1% 35,8% 41,9% 28,9% 517,3% Δ.Δ.Μοραΐτικων ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ 12,0% 57,8% 85,1% 106,0% 112,8% 92,8% 49,0% 515,4% Δ.Δ.Μπενιτσών ΚΛΙΝΕΣ ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ 24,4% 48,3% 70,7% 91,6% 107,5% 55,3% 25,9% 423,9% Δ.Δ.Στρογγυλής ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ 44,7% 51,5% 98,9% 117,5% 122,0% 93,1% 21,3% 549,0% Δ.Δ.Χλοματιανών ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ 5,8% 45,9% 90,2% 125,5% 131,3% 96,1% 30,6% 525,4% ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ Ν. Κέρκυρας ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ 35,6% 48,9% 43,8% 28,5% 56,3% 85,8% 108,1% 117,5% 88,9% 39,5% 41,9% 28,9% 80,5% Πηγή: Γενική Γραμματεία ΕΣΥΕ 2008 Όπως παρατηρείται από τον άνω πίνακα, στο σύνολο των διανυκτερεύσεων των Δ.Δ. της περιοχής μελέτης σημειώνεται μείωση μεταξύ των ετών 2006 έναντι

121 κατά διανυκτερεύσεις. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι στο σύνολο του νομού κατά την ίδια χρονική περίοδο αυξήθηκαν οι κλίνες κατά 8,2% (δηλ περισσότερες κλίνες), γι αυτό και η μείωση στις διανυκτερεύσεις του νομού είναι ελάχιστη μόλις 0,03%. Πίνακας 2.20: Διανυκτερεύσεις στα πάσης φύσεως ξενοδοχειακά τουριστικά καταλύματα τα έτη ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΑΣΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΑ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ ΗΜΕΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ ΜΗΝΑΣ Γενικό Περιγραφή Δεδομένα Ιαν Φεβ Μαρ Απρ Μαϊ Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Άθροισμα 2005 Ημεδαποί Δ.Δ. Κερκυραίων Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Γαστουρίου Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Κάτω Γαρούνας Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Μπενιτσών Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Μοραϊτικων Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Αγίου Ματθαίου Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Στρογγυλής Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Χλοματιανών Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Ν. Κέρκυρας Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Κερκυραίων Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Γαστουρίου Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Κάτω Γαρούνας Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Μπενιτσών Αλοδαποί Σύνολο

122 ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΑΣΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΑ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ ΗΜΕΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ ΜΗΝΑΣ Γενικό Περιγραφή Δεδομένα Ιαν Φεβ Μαρ Απρ Μαϊ Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Άθροισμα Ημεδαποί Δ.Δ. Αλοδαποί Μοραϊτικων Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Αγίου Ματθαίου Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Στρογγυλής Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Χλοματιανών Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Ν. Κέρκυρας Αλοδαποί Σύνολο Πηγή: Γενική Γραμματεία ΕΣΥΕ 2008 Σύμφωνα με τα άνω στοιχεία, για το έτος 2006 συγκριτικά με το 2005, σημειώθηκε σημαντική μείωση των διανυκτερεύσεων στα ξενοδοχειακά καταλύματα του Γαστουρίου και πολύ μεγάλη αύξηση των διανυκτερεύσεων στο Δ.Δ. Χλοματιανών. Πίνακας 2.21: Αφίξεις στα πάσης φύσεως ξενοδοχειακά τουριστικά καταλύματα τα έτη Περιγραφή Δεδομένα ΜΗΝΑΣ Γενικό Ιαν Φεβ Μαρ Απρ Μαϊ Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Άθροισμα 2005 Ημεδαποί Δ.Δ. Κερκυραίων Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Γαστουρίου Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Κάτω Γαρούνας Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Μπενιτσών Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Μοραϊτικων Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Αγίου Ματθαίου Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Στρογγυλής Αλοδαποί Σύνολο Δ.Δ. Ημεδαποί Χλοματιανών Αλοδαποί

123 Περιγραφή Δεδομένα ΜΗΝΑΣ Γενικό Ιαν Φεβ Μαρ Απρ Μαϊ Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Άθροισμα Σύνολο Ημεδαποί Ν. Κέρκυρας Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Κερκυραίων Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Γαστουρίου Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Κάτω Γαρούνας Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Μπενιτσών Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Μοραϊτικων Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Αγίου Ματθαίου Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Στρογγυλής Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Δ.Δ. Χλοματιανών Αλοδαποί Σύνολο Ημεδαποί Ν. Κέρκυρας Αλοδαποί Σύνολο Πηγή: Γενική Γραμματεία ΕΣΥΕ 2008 Σύμφωνα με τα άνω στοιχεία, για το έτος 2006 συγκριτικά με το 2005, σημειώθηκε σημαντική μείωση των αφίξεων στα ξενοδοχειακά καταλύματα του Γαστουρίου και των Μπενιτσών, ενώ η μεγαλύτερη αύξηση παρουσιάστηκε στα καταλύματα των Χλοματιανών. Προγραμματιζόμενα έργα ΕΝΤΑΓΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙ- ΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ ΕΡΓΑ ΟΔΟΠΟΙΪΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΠΟΛΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,92 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΔΟΠΟΙΙΑΣ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ,02 ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΔΟΠΟΙΙΑ ΔΗΜΟΥ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ ,60 ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΔΟΠΟΙΙΑ ΔΗΜΟΥ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ,06 ΑΞΟΝΑΣ ΒΟΡΡΑ ΝΟΤΟΥ (ΣΚΡΙΠΕΡΟ-ΚΕΡΚΥΡΑ-ΛΕΥΚΙΜΜΗ). ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΒΟΛΙΟΥ ΝΗΣΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΣΤΟ Δ. Δ. ΛΑΚΚΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΜΟΝΟΔΕΝΔΡΙ ,00 ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΔΟΠΟΙΙΑ ΔΗΜΟΥ ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΙΤΩΝ ,00 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΟΔΟΥ Κ-48 ΑΠΟ ΟΙΚΙΣΜΟ ΜΕΓΓΟΥΛΑ ΜΕΧΡΙ ΑΓ. ΒΑΡΒΑΡΑ ,00 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΟΔΟΥ ΚΑΛΑΦΑΤΙΩΝΩΝ - ΑΓ. ΑΝΔΡΕΑ ΒΑΡΥΠΑΤΑΔΩΝ ΔΗΜΟΥ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ,00 ΣΥΝΔΕΤΗΡΙΟΣ ΔΡΟΜΟΣ ΠΕΡΙΑΣΤΙΚΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ,46 122

124 ΕΝΤΑΓΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙ- ΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΑΓ.ΜΑΤΘΑΙΟΥ-ΑΝΩ ΠΑΥΛΙΑΝΑΣ Δ.ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ ,00 ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΔΟΠΟΙΙΑ Δ. ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ,00 ΕΘΝΙΚΗ ΟΔΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ - ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΙΤΣΑΣ ,00 ΕΡΓΑ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΜΩΡΑΪΤΙΚΑ - ΚΑΒΟΣ ,00 ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ,00 ΑΜΕΣΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΟΛΕΩΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΝΟΝΙΟΥ ,00 ΑΣΦΑΛΤΟΣΤΡΩΣΗ ΔΡΟΜΟΥ ΑΓ. ΔΕΚΑ - ΜΠΕΝΙΤΣΩΝ ,96 ΑΣΦΑΛΤΟΣΤΡΩΣΗ ΔΡΟΜΟΥ "ΣΤΑΥΡΟΥ-ΜΠΕΝΙΤΣΩΝ" ,74 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΔΟΠΟΙΙΑΣ Β.Δ. ΠΕΡΙΟΧΗΣ Δ. ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ ,60 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΑΣΦΑΛΤΟΣΤΡΩΣΗ ΟΔΩΝ ΑΠΟ ΜΕΓΓΟΥΛΑ ΠΡΟΣ Κ54 & ΕΠ19 ΜΕΣΩ ΘΕΣΗΣ ΦΑΝΟΣ ,00 ΑΣΦΑΛΤΟΣΤΡΩΣΗ ΔΡΟΜΟΥ ΓΕΡΟΔΟΥΛΟΥ - ΓΗΠΕΔΟ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΜΑΤΘΑΙΟ ,00 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΕΝΔΟΧΩΡΑΣ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ,00 ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΥΛΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΣΤΙΣ ΟΔΟΥΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΟΤΟΚΗ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ ΚΑΙ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ,00 ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΥΛΩΝ & ΔΙΚΤΥΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΙΩΑΝΝΟΥ ΘΕΟΤΟΚΗ ,00 ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟΥ ΑΠΟ ΧΘ 0+00 ΕΩΣ ,00 ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΟΔΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ ,00 ΠΛΑΚΟΣΤΡΩΣΗ 1ΗΣ ΠΑΡΟΔΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΔΕΣΥΛΛΑ ,00 ΠΛΑΚΟΣΤΡΩΣΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΟΔΟΥ ΣΠ. ΣΑΜΑΡΑ ,00 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΔΡΟΜΩΝ "ΛΑΚΚΟΙ" & "ΛΙΝΑΙΝΑ" ,00 ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΙΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΟΔΩΝ ,00 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΔΟΠΟΙΙΑΣ ΔΗΜΟΥ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ ,00 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ,00 ΕΡΓΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΔΙΚΤΥΟ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ,00 ΕΡΓΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΕΠΙΠΛΩΣΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΝΙΑΙΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ,02 ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,01 12ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ,43 ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΓΥΡΑΔΩΝ ,00 ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΙΟΝΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ,35 ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΠΡΑΞΕΩΝ ΕΚΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ( ) ,84 ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΥ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΙΟΝΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ,97 ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΙΕΚ ,82 ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΓΙΑ 3o ENIAIO ΛΥΚΕΙΟ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,44 ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΓΙΑ TO 1ο & 2ο ENIAIO ΛΥΚΕΙΟ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,88 ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΓΙΑ ΜΟΥΣΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,44 ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΓΙΑ ΤO 5ο ΕΝΙΑΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,44 ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΟΥ 4ου ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,13 ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 5ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 1ου ΤΕΕ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,60 ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 7ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΤΟΥ 15ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ 1ου ΣΕΚ (ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ) ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ,45 ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΠΟΠΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ - ΠΡΟΒΟΛΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕΣΩ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ,25 ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΠΡΑΞΕΩΝ ΕΚΤ ΝΕΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΔΙΕΥΡΥΝΣΗΣ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Γ ΦΑΣΗ ( ) ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ,40 ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ,00 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ - ΕΤΠΑ ,00 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ,00 ΚΤΙΡΙΟ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΕΙΟΝΟΜΙΑΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣ ,22 ΕΡΓΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ ΚΤΙΡΙΑΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ Κ.Υ. ΚΑΙ Π.Ι. ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΩΝ - Η/Μ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΟΥ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,84 ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ Κ.Υ. ΚΑΙ Π.Ι. ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,92 ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΤΡΟΦΕΙΟΥ ΓΙΑ 15 ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ (ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ) ,23 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΜΕΣΗΣ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ-ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΤΟΥ Γ. Ν. ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΤΙΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΕΓΑΣΗ ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟΥ ΤΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ ΨΥΧΙΚΑ ΑΣΘΕΝΩΝ ,60 123

125 ΕΝΤΑΓΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙ- ΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ ΑΝΕΓΕΡΣΗ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΤΘΑΙΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ ,00 ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ, ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΧΩΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ,00 ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΔΡΑΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΥΝΕΡΓΕΙΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ 1.140,00 ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΔΡΑΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ - ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ 400 ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ - ΣΥΝΕΡΓΕΙΟ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 4.600,00 ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΙΝΗΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ 7.700,00 ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΕΝΤΡΟΥ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΜΕ ΙΑΤΡΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ ,00 ΕΡΓΑ ΥΔΡΕΥΣΕΩΝ ΒΕΛΤΙΩΣΗ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ & ΜΟΡΑΪΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΥ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ ,76 ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ,41 ΕΡΓΑ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ - ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ - ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΑ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΟΜΒΡΙΩΝ ΓΑΡΙΤΣΑΣ ,05 ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗ ΛΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ - ΤΣΑΚΙ ΜΠΕΝΙΤΣΩΝ ΔΗΜΟΥ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ,50 ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗ ΝΟΤΙΑΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ - ΤΜΗΜΑ Β : ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΟΙΝ. ΧΛΟΜΑΤΙΑΝΩΝ - Α ΦΑΣΗ: ΤΜΗΜΑ ΚΑΤΩ ΜΕΣΟΓΓΗΣ ,53 ΕΡΓΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΗΓΩΝ ΧΡΥΣΙΔΑΣ ,30 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ - ΕΓΓΕΙΟΒΕΛΤΙΩΤΙΚΑ ΕΡΓΑ-ΑΝΑΔΑΣΜΟΙ ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΔΑΦΟΥΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΣΤΑ ΕΔΑΦΗ ΥΔΑΤΟΣ -ΤΟΠΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΔΑΦΟΥΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΣΤΑ ΕΔΑΦΗ ΥΔΑΤΟΣ -ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ,00 ΜΟΥΣΕΙΑ ΕΠΑΝΕΚΘΕΣΗ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ ΠΤΕΡΥΓΑΣ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ,86 ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ - ΕΠΑΝΕΚΘΕΣΗ ΠΤΕΡΥΓΑΣ Ν. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΙΕΟΥ ,00 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΜΟΝΙΜΗ ΕΚΘΕΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΑΛΑΙΟΠΟΛΗΣ, MON REPOS ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΑΛΑΙΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ,00 ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΛΙΜΕΝΩΝ /ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΙΜΕΝΩΝ/ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ KΑΤΑΦΥΓΙΩΝ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΕΡΓΩΝ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΛΙΜΕΝΙΣΜΟΥ ΜΙΚΡΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΣΤΗ ΘΕΣΗ "ΝΗΣΑΚΙ" (ΑΛΙΕΥΤΙΚΟ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ) ,01 ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΣΤΙΣ ΜΠΕΝΙΤΣΕΣ Ν. ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,82 ΕΡΓΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ & ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΑΛΙΕΥΤΙΚΟ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ 'ΑΥΛΑΚΙΑ' ΟΘΩΝΩΝ - ΤΜΗΜΑ 1: ΕΡΓΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤ. ΛΙΜΕΝΟΛΕΚΑΝΗ ,69 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΡΓΩΝ ΧΕΡΣΑΙΑΣ ΖΩΝΗΣ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΜΠΕΝΙΤΣΩΝ ΔΗΜΟΥ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ,00 ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ -ΑΣΦΑΛΤΟΣΤΡΩΣΕΙΣ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΧΩΡΩΝ ΛΙΜΕΝΙΚΗΣ ΖΩΝΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,19 ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ ΝΕΟΥ ΕΠΙΒΑΤΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,91 ΛΙΜΕΝΑΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΣΚΑΦΩΝ ΑΝΑΨΥΧΗΣ ΣΤΗ ΘΕΣΗ "ΣΠΗΛΙΑ" ,00 GIPSY-ΕΛΛΗΝΟ-ΙΤΑΛΙΚΑ ΛΙΜΕΝΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΩΣ ΠΟΛΥΡΥΘΜΙΚΕΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΖΟΜΕΝΕΣ ΜΕΣΩ ΤΠΕ ,00 ADRION-ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ,00 ADRION-ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΑΝΑΠΛΑΣΗ -ΑΝΑΔΕΙΞΗ - ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ ΤΗΣ ΝΗΣΙΔΑΣ ΛΑΖΑΡΕΤΟ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ "ΠΟΡΤΑ ΡΕΜΟΥΝΤΑ" ΠΑΛΙΑΣ ΠΟΛΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,67 ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ "ΕΒΡΑΪΚΗΣ" ΠΑΛΙΑΣ ΠΟΛΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,56 ΑΝΑΔΕΙΞΗ - ΑΝΑΠΛΑΣΗ - ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΕΡΙΠΑΤΟΥ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΠΑΛΑΙΟΠΟΛΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,29 ΣΤΕΡΕΩΣΗ- ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΦΡΟΥΡΙΟΥ ΑΓΓΕΛΟΚΑΣΤΡΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΨΗΦΙΔΩΤΩΝ ΡΩΜΑΙΚΩΝ ΛΟΥΤΡΩΝ ΠΑΛΑΙΟΠΟΛΗΣ ,00 ΔΙΚΤΥΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ,51 ΣΤΕΡΕΩΣΗ ΕΠΙΣΦΑΛΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΠΑΛΑΙΟΥ ΦΡΟΥΡΙΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ- ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΡΤΕΜΙΔΑΣ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ ,00 ΑΝΑΠΛΑΣΗ - ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΑΚΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΚΟΡΙΣΣΙΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ ,68 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΑΚΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ,63 ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ Δ. ΜΕΛΙΤΕΙΕΩΝ ,74 124

126 ΕΝΤΑΓΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙ- ΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ - ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ Α.Ε.(ΑΓΡΟΚ Α.Ε.) ,70 ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΜΑΝΔΟΥΚΙΟΥ ,00 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΑΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΣΠΗΛΙΑΣ ΠΑΛΗΑΣ ΠΟΛΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΤΙΡΙΑΚΩΝ ΜΕΤΩΠΩΝ ΠΕΡΙΟΧΗΣ "ΕΒΡΑΙΚΗΣ-ΣΠΗΛΙΑΣ" ΠΑΛΙΑΣ ΠΟΛΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 OLIMPIO GRIKO-ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ,00 ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΑΙΝΕΑ -Ν.Α. ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 S.I.RI.AR: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ -ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ,00 ΕΡΓΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ/ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ- ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ/ ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΧΗΜΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ Δ.Ε.Υ.Α.Κ ,00 ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΥΔΡΟΦΟΡΩΝ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ,00 ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΩΣΤΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ,41 ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ ,00 ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ - ΕΛΙΚΟΔΡΟΜΙΟ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΠΕΔΙΟΥ ΕΛΙΓΜΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΣΤΟ Α/Δ ΚΕΡΚΥΡΑΣ Ι. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ (ΚΑΚΚ) ,50 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΣΤΟΝ ΚΡΑΤΙΚΟ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑ ΚΕΡΚΥΡΑΣ "Ι. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ" ,47 ΜΕΛΕΤΕΣ - ΕΡΓΑΛΕΙΑ - ΕΡΕΥΝΕΣ ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΑΓΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ, ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ,00 ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Ο.Ε.Κ. ΕΠΕΚΤΑΣΗ, ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΤΗΣ Π.Ε. ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ ΚΟΤΣΕΛΑ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ,00 ΠΑΡΟΧΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΟΥΣ, ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ,20 ΣΥΝΤΑΞΗ ΣΧΕΔΙΩΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΤΑΣΗΣ ,00 «ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΧΩΡΟΥΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΕ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ, ΛΙΜΑΝΙΑ ΚΑΙ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ,00 ΠΑΡΟΧΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ - ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ Α.Ε. (ΑΓΡΟΚ Α.Ε.) ,00 «ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ - ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΟ ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ,00 ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ ΙΙ - ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΟ ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ,00 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ ΙΙ - ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΟ ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ,00 ΦΥΛΟ - ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ ΙΙ - ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΟ ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ,00 ΘΕΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΣΧΟΛΕΣ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ,00 ΣΥΝΤΑΞΗ ΜΟΥΣΕΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ,00 ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΑΝΕΚΘΕΣΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΜΕΛΕΤΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ "ΠΡΩΗΝ ΒΙΛΑΣ ΚΟΚΟΤΟΥ" ,00 ΣΥΝΤΑΞΗ ΜΕΛΕΤΩΝ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΑΝΑΠΛΑΣΗ - ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΜΝΗΜΕΙΩΝ Ν. ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΧΩΡΙΚΑ ΑΝΤΙΚΤΥΠΑ ΣΥΝΔΙΑΣΜΕΝΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΕ ΠΙΛΟΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ :ΙΤΑΛΙΑ,ΕΛΛΑΔΑ,ΤΟΥΡΚΙΑ - ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ,21 ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΔΥΟ ΠΛΕΥΡΕΣ ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ.-ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ,36 ΙΤ NET - Ν.Α. ΚΕΡΚΥΡΑΣ Ι ,00 ΔΙΚΤΥΩΣΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΔΥΟ Ή ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΩΝ ΚΡΑΤΩΝ : ΔΙΑΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ - ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ Α.Ε. (ΑΓΡΟΚ Α.Ε.) ,77 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΝΙΚΗΣ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΗ ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ ,00 ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ: ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΑ - ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΔΙΚΤΥΟ ΔΙΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ - ΔHMOΣ AXIΛΛEION ,00 ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ/ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ,69 ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΤΩΝ ΦΩΝΩΝ - ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΝΕΩΝ (ΟΠΕΡΑ)- ΝΟΜΑΡΧΙΑ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ATTRAVERSO LO SPETTACOLO: ARCHIVIO IPERMEDIALE ITALO-GRECO IN RETE-ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΔΙΑ ΜΕΣΟΥ ΤΟΥ ΘΕΑΜΑΤΟΣ: ΙΤΑΛΟ-ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΥΠΕΡΜΕΣΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΣΕ ΔΙΚΤΥΟ- ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ,00 ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΤΩΝ ΦΩΝΩΝ - ΘΕΑΤΡΟ-ΝΑ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 TRIANET - ΔΗΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ ,00 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΙΟΤΟΠΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ, ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ NATURA 2000 GR ΚΕΡΚΥΡΑ- ΚΑΝΟΝΙ-ΜΕΣΟΓΓΗ ,00 ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΡΡΟΠΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ " " - ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ - ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,14 ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ - ΠΡΟΒΟΛΗΣ - ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ Α.Ε. (ΑΓΡΟΚ Α.Ε.) ,65 ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 125

127 ΕΝΤΑΓΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙ- ΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ ΔΡΑΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ/ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ "ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ" ,00 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΈΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ: ΨΗΦΙΑΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ - ΙΟΝΙΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ,00 ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ - ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ, ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΒΡΩΣΙΜΩΝ ΒΟΤΑΝΩΝ - ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΟΝΙΟΥ ,00 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ, ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΒΡΩΣΙΜΩΝ ΒΟΤΑΝΩΝ - ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ,00 FOCUSMED-ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ,00 FOCUSMED-ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ,00 ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΕΜΠΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ ΧΩΡΙΣ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΔΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΑΣ ,76 ΙΔΡΥΣΗ ΝΕΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ,23 ΔΑΣΙΚΑ ΕΡΓΑ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΤΟΥ ΔΑΣΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,19 ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΔΑΣΩΝ ΚΑΙ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ Ν. ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,58 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΜΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΔΑΣΩΝ Π.Ι.Ν ,99 ΔΑΣΗ - ΔΑΣΙΚΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ Ν. ΚΕΡΚΥΡΑΣ. ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ,96 ΜΕΣΑ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΤΟΥ ΔΑΣΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ Ν. ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΑΛΙΕΥΤΙΚΑ ΣΚΑΦΗ ΔΙΑΛΥΣΗ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΜΕ ΑΛΙΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΡΑΤΑ (1Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ) ,04 ΔΙΑΛΥΣΗ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΜΕ ΑΛΙΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ Δ-Π<12ΜΕΤΡΩΝ (1η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ) ,41 ΔΙΑΛΥΣΗ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΜΕ ΑΛΙΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ Δ-Π<12Μ ( 2Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ) ,72 ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ 23 ΥΠΑΡΧΟΝΤΩΝ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΜΕ ΑΛΙΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ Δ-Π<12 ΜΕΤΡΩΝ (1Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ -1Η ΤΑΚΤΙΚΗ Γ.Ε. 2002) ,65 ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ 16 ΥΠΑΡΧΟΝΤΩΝ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΣΚΑΦΩΝ (1Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ - 1Η ΕΚΤΑΚΤΗ Γ.Ε. 2003) ,26 ΔΙΑΛΥΣΗ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΜΕ ΑΛΙΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ Δ-Π<12Μ (2η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ-1η, ΕΚΤΑΚΤΗ Γ.Ε. 2003) ,20 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ 62 ΝΕΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΣΕ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΛΑΙΩΝ (1Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ - 1Η ΕΚΤΑΚΤΗ Γ.Ε. 2004) ,10 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ 22 ΝΕΩΝ ΣΚΑΦΩΝ 7Μ ΜΗΚΟΥΣ ΜΕΤΑΞΥ ΚΑΘΕΤΩΝ ΣΕ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΛΑΙΩΝ (1η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ- ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΤΑΚΤΗ Γ.Ε. 2004) ,69 ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ 29 ΥΠΑΡΧΟΝΤΩΝ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΑΠΟ ΚΑΒΑΛΑ, ΚΑΛΥΜΝΟ, ΚΕΡΚΥΡΑ, ΚΟΡΙΝΘΟ, ΚΥΚΛΑΔΕΣ, ΚΥΘΗΡΑ (2Η ΕΚΤΑΚΤΗ Γ.Ε Η ΕΚΤΑΚΤΗ Γ.Ε. 2006) ,99 ΔΙΑΛΥΣΗ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΜΕ ΑΛΙΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΜΗΧΑΝΟΤΡΑΤΑ, ΓΡΙΓΡΙ, ΤΡΑΤΑ, Δ-Π>12Μ & ΜΗΧΑΝΟΤΡΑΤΑ ΥΠΕΡΠΟΝΤΙΑΣ ΑΛΙΕΙΑΣ (2Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ - 1Η ΕΚΤΑΚΤΗ Γ.Ε. 2006) ,94 ΔΙΑΛΥΣΗ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΜΕ ΑΛΙΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ Δ-Π<12Μ (2Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ - 1Η ΕΚΤΑΚΤΗ Γ.Ε. 2006) ,32 ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ 54 ΥΠΑΡΧΟΝΤΩΝ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΣΚΑΦΩΝ (2Η ΕΚΤΑΚΤΗ Γ.Ε. 2006) ,71 ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ Ή ΚΑΙ ΜΕΤΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΧΩΡΙΣ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ (Γ.Ε. 14/07/05) ,00 ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΤΟΜΕΑ- ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ, ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΘΕΣΗ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΕ ΜΙΚΡΑ ΝΗΣΙΑ ,00 ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΤΟΜΕΑ- ΔΙΚΤΥΑ ,23 ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ - ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ ΜΕ Υ/Β ΚΑΛΩΔΙΟ 150 KV /AC ,99 ΕΡΓΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ - ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΔΙΑΚΡΑΤΙΚΕΣ Ε-Τ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ,08 ΕΝΤΑΞΗ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ (ΕΝΤΕΡ) ,71 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ - ΠΕΝΕΔ ,00 ΔΙΑΚΡΑΤΙΚΕΣ (ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΕΙΣ) ΕΤΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ,00 ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΕ ΤΟΜΕΙΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ,15 ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΕΛΑΙΑΣ ,00 ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΑΣΤΡΟΔΙΑΣΤΗΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΓΕΩΔΥΝΑΜΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΟ ΙΟΝΙΟ ,00 ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΚΟΙΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ : ΕΡΕΥΝΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ -ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ-ΠΟΙΟΤΗΤΑ SEALINK- N.A. ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ ΙΟΝΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ- Β ΦΑΣΗ ,00 ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΧΗ ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ,00 ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΠ "ΝΙΚΟΣ ΜΩΡΟΣ" ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ "ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ,00 126

128 ΕΝΤΑΓΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙ- ΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ" ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ,00 ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΓΟΝΕΩΝ ΙΙ ,89 ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΔΗ.ΜΟ.Π. "ΝΙΚΟΣ ΜΩΡΟΣ" ΓΙΑ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ "ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ" ,60 ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΓΟΝΕΩΝ ΙΙΙ ,51 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣ (Γ.Ε.Α.Σ.) ΣΤΑ ΙΕΚ ΤΟΥ ΟΕΕΚ ,00 ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΥΠΕΡ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΕΙΟΝΕΚΤΟΥΣΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΜΕ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ (ΤΣΙΓΓΑΝΟΙ, ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ) ,00 ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΥΠΕΡ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΕΙΟΝΕΚΤΟΥΣΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΙ, ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΑΝΕΡΓΟΙ ΑΝΩ ΤΩΝ 45 ΕΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΟΘΕΤΙΚΟΙ) ,00 ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ,00 ΕΠΕΚΤΑΣΗ-ΒΕΛΤΙΩΣΗ-ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΩΝ ΚΤΙΡΙΑΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ (ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ - ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΞΕΝΩΝΕΣ) ,44 ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΨΥΧΙΚΑ ΠΑΣΧΟΝΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ,00 ΔΡΑΣΕΙΣ Μ.Κ.Ο ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΑΝΕΡΓΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΟ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ (ΜΚΟ) ,00 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΙΣ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ ΓΙΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΝ. (ΕΚ) 950/97 ΣΤΗΝ ΔΑΑ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,30 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ - 2Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΈΝΤΑΞΗΣ ,98 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ - 3Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΈΝΤΑΞΗΣ ,18 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΙΣ ΚΥΡΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ,74 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΙΣ ΚΥΡΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ,81 (ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ) ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΤΩΝ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΦΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ,00 ΝΕΟΙ ΓΕΩΡΓΟΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ - 1Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΈΝΤΑΞΗΣ ,16 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ - 2Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΈΝΤΑΞΗΣ ,00 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ - 3Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΈΝΤΑΞΗΣ ,00 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ - 4Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΈΝΤΑΞΗΣ, ,00 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ - 5Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΈΝΤΑΞΗΣ ,00 ΔΟΜΕΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ-ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ Α.Ε.(ΑΓΡΟΚ Α.Ε) ,03 ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΕ ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ - ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ Α.Ε. (ΑΓΡΟΚ Α.Ε.) ,46 ΜΙΚΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΛΟΙΠΩΝ ΤΟΜΕΩΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ-ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ Α.Ε. (ΑΓΡΟΚ Α.Ε.) ,44 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΝΙΣΧΥΟΥΝ ΤΗ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ, ΤΟΜΕΑΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΟΜΕΑΚΗ ΔΡΑΣΗ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ, ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ - ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ Α.Ε. (ΑΓΡΟΚ Α.Ε.) ,67 ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΑ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΦΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ,89 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΤΩΝ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΦΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ,17 ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ / ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ & ΑΛΛΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΟΥ ΤΙΘΕΝΤΑΙ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΑΛΙΕΙΑΣ Ενέργειες που τίθενται σε εφαρμογή από τους επαγγελματίες, Μέτρο 4.4 Δράση 3 (3η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος στον τομέα της αλιείας) ,00 ΠΡΟΩΡΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗ ΑΛΙΕΩΝ ΠΡΟΩΡΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗ 170 ΑΛΙΕΩΝ (1H ΕΚΤΑΚΤΗ Γ.Ε. 2005) ,00 ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΠΩΛΕΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΑΛΙΕΩΝ ΑΠΟ ΔΙΑΘΡΩΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ & ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΩΜΕΣ 73 ΑΛΙΕΩΝ (1Η ΕΚΤΑΚΤΗ Γ.Ε. 2005) ,00 ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ - ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΑΝΕΓΕΡΣΗ ΛΥΡΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ - ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ Α.Ε. (ΑΓΡΟΚ Α.Ε.) ,70 Ανάδειξη πολιτιστικής κληρονομιάς - δημιουργία οπτικοακουστικών μέσων στο Νέο Φρούριο ,00 127

129 ΕΝΤΑΓΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙ- ΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ ANAKATΑΣΚΕΥΗ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΕΓΑΣΗ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ "ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ" ,00 ΕΔΑΦΗ ΜΕ ΦΩΝΗ-ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΝΥΧΤΕΣ-ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ,00 ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ - ΤΟΥΡΙΣΜΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΣΕ ΜΟΥΣΕΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ,00 ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,41 ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ, ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥ ΛΑΪΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,34 ΕΠΙΓΡΑΦΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ,00 ΠΟΛΥΓΛΩΣΣΙΚΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ,00 ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΟΛΗ ΕΡΓΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΤΩΝ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ,00 ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ, ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ, ΠΡΟΒΟΛΗ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΤΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ Ν. ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΘΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΤΟΛΟΓΙΟΥ ,00 ΚΕΝΤΡΟ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,08 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΤΩΝ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΕΩΝ (Π.Σ.Ν.Α.): ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΑΝΩΝΥΜΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ,00 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΤΩΝ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΕΩΝ (Π.Σ.Ν.Α.): ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΥΚΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ ,00 ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΩΝ ΜΕ ΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ,00 ΕΝΙΑΙΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΟΤΑ ΓΙΑ ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ,00 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΔΕΔΥ ,00 ΕΝΙΑΙΑ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ,00 ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ, ΤΗΝ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ & ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ "ΚΡΙΣΕΩΝ" (ΜΕ GIS) ΔΗΜΩΝ ΠΑΡΕΛΙΩΝ, ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΙΤΩΝ, ΑΓ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ & ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΟΘΩΝΩΝ, ΜΑΘΡΑΚΙΟΥ Ν.ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΠΥΛΗ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ,00 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ON LINE ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ Δ/ΝΣΕΙΣ ΤΩΝ ΝΑ ΜΕ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ,00 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ,00 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΕΣ ΔΑΣΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ-ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΙΣ ΔΑΣΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ ΚΑΙ ΙΘΑΚΗΣ ,00 ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ "ΝΑΥΤΙΛΟΣ" ,00 ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΚΟΙΝΟΥ ΚΑΙ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ(ΚΕΡΚΥΡΑΣ) ,00 SECURE_TRANS_PORTS-ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ,00 SECURITY CHECK-IN SYSTEMS-ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ,00 PELAGOS-ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 PELAGOS-ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ,00 PELAGOS-ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ,00 INTRA_RADAR-ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ,00 ΥΠΟΔΟΜΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΔΑΣΩΝ ΚΑΙ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ ,00 ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ TΩΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ (GIS) Ολοκληρωμένο Γ.Π.Σ. του Δήμου Κερκυραίων ,00 Σύνολο Νομού ,58 Πηγή: Ο.Π.Σ. ΕΡΓΟΡΑΜΑ Ιστορικά και Πολιτιστικά χαρακτηριστικά Η Κέρκυρα κατοικείται τουλάχιστον από την κατώτερη παλαιολιθική εποχή και θεωρείται η Ομηρική νήσος των Φαιάκων. Το πρώτο ιστορικό όνομα του νησιού ήταν Δρεπάνη, επειδή, κατά μια εκδοχή, αναφέρεται ότι εδώ βρισκόταν θαμμένο το δρεπάνι του Κρόνου, ή, κατά μια άλλη εκδοχή, λόγω του σχήματος (δρεπανοειδές) 128

130 του πορθμού που χώριζε τη νήσο από την ηπειρωτική Ελλάδα. Το όνομα Κέρκυρα, σύμφωνα με τον τοπικό μύθο, οφείλεται στη νύμφη Κέρκυρα, κόρη του Ασωπού και της Μεθώνης, την οποία έφερε στο νησί ο Ποσειδώνας. Μαζί απέκτησαν ένα γιο, τον Φαίακα, που αργότερα έγινε ο γενάρχης των πρώτων κατοίκων του νησιού. Από τα αρχαιολογικά δεδομένα προκύπτει πως οι πρώτοι Έλληνες που αποίκισαν την Κέρκυρα μεταξύ π.χ. ήταν Ερετριείς που λίγο αργότερα (734 π.χ.) εκδιωχθήκαν από Κορινθίους με επικεφαλής τον Χερσικράτη. Η αποικία αυτών πιθανολογείται ότι εκτεινόταν στη σημερινή πόλη της Κέρκυρας από την περιοχή του Ανεμόμυλου μέχρι το Κανόνι. Η μεγάλη ανάπτυξή των αποίκων, και η διείσδυσή τους στις αγορές της Ηπείρου και της Αδριατικής, είχε ως αποτέλεσμα την αντίδραση της μητρόπολης Κορίνθου (του Κύψελου), με την οποία συγκρούστηκαν οι Κερκυραίοι σε ναυμαχία το 664 π.χ. και την νίκησαν. Το 610 π.χ. το νησί κατελήφθη από τον τύραννο της Κορίνθου Περίανδρο, ο οποίος εγκατέστησε τοποτηρητή αρχικά το γιο του Λυκόφρωνα και στη συνέχεια τον ανιψιό του Ψαμμήτιχο, που όμως και οι δύο δολοφονήθηκαν από τους Κερκυραίους. Η διαμάχη μεταξύ Κέρκυρας και Κορίνθου, με αφορμή την αποικία της Επιδάμνου -σημερινού Δυρραχίου- στα παράλια της Ιλλυρίας που ιδρύθηκε το 626 π.χ. και η νικηφόρα για τους Κερκυραίους ναυμαχία της Λευκίμμης το 435 π.χ., υπήρξε η αιτία του Πελοποννησιακού Πολέμου, στον οποίο η Κέρκυρα έμεινε ουδέτερη λόγω των εσωτερικών της βιαιότατων και μακρών συγκρούσεων μεταξύ δημοκρατικών και ολιγαρχικών (427 π.χ π.χ.). Ωστόσο κατά τους Περσικούς Πολέμους οι Κερκυραίοι δραστηριοποιήθηκαν, δυστυχώς όμως ο στόλος τους δεν κατόρθωσε να περάσει το Ταίναρο, και λίγο αργότερα έλαβαν μέρος στο πλευρό των Αθηναίων στη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.χ.). Το 281 π.χ. η Κέρκυρα κατελήφθη υπό του Πύρρου και μετέπειτα, το 229 π.χ. παραδόθηκε στους Ρωμαίους. Στον εμφύλιο πόλεμο Αντωνίου - Οκταβιανού Αύγουστου, οι Κερκυραίοι τάχθηκαν με το μέρος του πρώτου με αποτέλεσμα να ισοπεδωθεί η πρωτεύουσά τους από τον Αγρίππα, φίλο του Οκταβιανού το 31 π.χ.. Οι Ρωμαίοι έμειναν στο νησί ως το 337 μ.χ. Κατά τη ρωμαϊκή περίοδο, η Κέρκυρα διατήρησε μερική αυτονομία και εις αντάλλαγμα, οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν το λιμάνι και τα πλοία της. Κατά τον 1 ο αι. μ.χ. διαδόθηκε στο νησί ο χριστιανισμός, από τους μαθητές του Αποστόλου Παύλου Ιάσονα και Σωσίπατρο. Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία χωρίστηκε σε δυτική και ανατολική, και η τελευταία έγινε η Βυζαντινή Αυτοκρατορία, όπου και ανήκε το νησί της Κέρκυρας. Στη διάρκεια της βυζαντινής περιόδου, ως το 1267 μ.χ. η Κέρκυρα δεχόταν επιδρομές πειρατών κι επιθέσεις βαρβάρων, Γότθων ή Σαρακηνών. Στη συνέχεια, πέρασε στα χέρια των 129

131 Νορμανδών, που τους διαδέχτηκαν οι Ενετοί. Το 1267, ο Κάρολος της Ανζού, Γάλλος βασιλιάς της Σικελίας, κατέλαβε το νησί και αποπειράθηκε να αντικαταστήσει την χριστιανική ορθόδοξη πίστη με την καθολική. Οι χριστιανοί ορθόδοξοι καταδιώχθηκαν και κάθε ναός έγινε καθολικός. Αλλά, η απόπειρα απέτυχε και η Κέρκυρα τέθηκε πάλι υπό την εξουσία των Ενετών το Οι Ενετοί έμειναν στην Κέρκυρα ως το 1797, ενώ η υπόλοιπη Ελλάδα τελούσε υπό την κατοχή των Οθωμανών. Κατά την περίοδο των Βενετσιάνων, το νησί υπέστη πολλές επιθέσεις πειρατών. Επικρατούσε φεουδαρχικό σύστημα, με τρεις τάξεις: τους αριστοκράτες, τους αστούς και τους πληβείους. Ο Ναπολέων Βοναπάρτης κατέκτησε την Βενετία και το 1797, η Κέρκυρα έγινε γαλλική κτήση. Ο Ναπολέων ήρθε ως απελευθερωτής και έκαψε το " Libro d ' Oro " (το Χρυσό Βιβλίο), όπου αναγράφονταν τα προνόμια των αριστοκρατών. Ακολούθησε περίοδος ευημερίας, με πολλές προόδους σε γεωργία και κοινωνία. Τότε ιδρύθηκε η Ιόνιος Ακαδημία, οργανώθηκαν δημόσιες υπηρεσίες και χτίστηκαν σχολεία. Παράλληλα, οι Άγγλοι άρχισαν να κατακτούν τα Επτάνησα, φτάνοντας στην Κέρκυρα το 1815, οπότε και την κατέκτησαν. Η αγγλική κατοχή επισημοποιήθηκε με την Συνθήκη των Παρισίων το Η περίοδος της αγγλικής κυριαρχίας ήταν περίοδος ευημερίας για την Κέρκυρα, γιατί η ελληνική έγινε επίσημη γλώσσα, κατασκευάστηκαν νέοι δρόμοι, βελτιώθηκε η υδροδότηση του νησιού όπως και το εκπαιδευτικό σύστημα και ιδρύθηκε το πρώτο ελληνικό πανεπιστήμιο το Παρά το γεγονός ότι η Κέρκυρα δεν κατακτήθηκε ποτέ από Τούρκους, οι κάτοικοι βοήθησαν οικονομικά την υπόλοιπη Ελλάδα που τελούσε υπό οθωμανική κατοχή, ώστε να προετοιμαστεί για την Επανάσταση του Γένους. Στις 21 Μαΐου 1864, τα Επτάνησα ενσωματώθηκαν στο νεοϊδρυθέν ελληνικό κράτος. Κατά τον 20 ο αι., η Κέρκυρα συμμετείχε, όπως η υπόλοιπη Ελλάδα, στους δύο παγκόσμιους πολέμους και υπέστη μεγάλες ζημιές, ενώ κατά τη μεταπολεμική περίοδο συντονίστηκε με την υπόλοιπη χώρα. Από τη δεκαετία του 70 και μετά η τουριστική ανάπτυξη οδήγησε σε οικονομική και κοινωνική άνθιση του νησιού. Χερσόνησος του Κανονιού Αρχίζει από το νότιο άκρο του όρμου της Γαρίτσας, μετά την περιοχή του Ανεμόμυλου. Εδώ βρίσκεται ο λόφος της Ανάληψης στον οποίο είχε χτιστεί η πρώτη πόλη των Φαιάκων. Στο βόρειο άκρο της χερσονήσου υπήρχε ο αρχαίος ναός της Αρτέμιδος. Όταν τον 6 ο αι. μ.x. η πόλη μεταφέρθηκε στη σημερινή της θέση, ο χώρος συνέχισε να κατοικείται, σε μικρότερο ποσοστό. Όταν το 1540 οι Eνετοί, κατόπιν συμφωνίας με τους Τούρκους, εκκένωσαν τα οχυρά του Ναυπλίου και της Μονεμβασιάς έφεραν και εγκατέστησαν εδώ τους στρατιώτες των οχυρών αυτών 130

132 παραχωρώντας τους γη, με σκοπό να τους χρησιμοποιήσουν στις πολεμικές τους δραστηριότητες. Το 1799 το στρατιωτικό αυτό σώμα καταργήθηκε, οι απόγονοι τους όμως διατήρησαν το δικαίωμα χρήσης της γης. Αποτέλεσμα αυτού υπήρξε ο κατακερματισμός του λόφου σε πολλές μικρές ιδιοκτησίες. Μόνο το κτήμα της Παλαιόπολης παρέμεινε ενιαίο. Πρώτη πόλη της Κέρκυρας Ιδρύθηκε τον 8 ο π.x. αιώνα από τους Κορίνθιους αποίκους στο χώρο της χερσονήσου του Κανονιού. Είχε ως κέντρο την Παλαιόπολη, από το Mon Repos ως την Ανάληψη. Ανατολικά της υπήρχε το λιμάνι του Αλκίνοου (κόλπος Γαρίτσας) και δυτικά το Yλλαϊκό λιμάνι (λιμνοθάλασσα Xαλικιόπουλου). Ένδειξη των βόρειων συνόρων της είναι ο Πύργος της Nεραντζίχας - μοναδικό υπόλειμμα του αρχαίου τείχους (6 ος αι. π.x.). Oι μεγάλες βαρβαρικές επιδρομές με οριακή την καταστρεπτική επίθεση των Γότθων του Tοτίλα (562 μ.x.), ανάγκασαν τους Κερκυραίους να καταφύγουν σε άλλη τοποθεσία με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί η νέα πόλη. Παλαιόπολη Η Παλαιόπολη αποτελεί τον κεντρικό πυρήνα της αρχαίας πόλης της Κέρκυρας και βρίσκεται στο βόρειο άκρο της χερσονήσου του Κανονιού. Ακμή, στην Παλαιόπολη, σημειώνεται, αρχικά κατά τους αρχαϊκούς χρόνους και στη συνέχεια στους ύστερους ελληνιστικούς χρόνους, επικεντρωμένη στο χώρο της αγοράς και του λιμανιού. Εν μέρει άνθιση στον ίδιο χώρο παρατηρείται κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, με την κατασκευή ωδείου και τη λειτουργία εκτεταμένου λουτρικού συγκροτήματος. Το 1831 στο κτήμα της Παλαιόπολης χτίστηκε μια εξοχική έπαυλη για τον Άγγλο Αρμοστή Adam. Πρόκειται για ένα οίκημα νεοκλασικό, με δωρικό περιστύλιο. Το 1864 το Συμβούλιο της Κέρκυρας παραχώρησε τη χρήση της έπαυλης στο βασιλιά Γεώργιο. Από τότε έγινε το θερινό ανάκτορο της βασιλικής οικογένειας, πιο γνωστό με την ονομασία Mon Repos. Σήμερα στο ανάκτορο Mon Repos στεγάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο Παλαιόπολης. Πλησίον της εισόδου του Mon Repos βρίσκεται η Βασιλική της Παλαιόπολης, ή αλλιώς Αγία Κέρκυρα, χτισμένη τον 5ο αι. από υλικά κτιρίων που προϋπήρχαν στη θέση αυτή (ένα δωρικό ναό, ρωμαϊκό ωδείο κ.α.). Στην Παλαιόπολη σώζονται ερείπια ενός αρχαίου ναού αφιερωμένου στην Ήρα με την προσωνυμία Aκραία, τα λείψανα της παλαιοχριστιανικής Βασιλικής Παλαιόπολης χτισμένης τον 5 ο αι. από υλικά κτιρίων που προϋπήρχαν στη θέση αυτή (ένα δωρικό ναό, ρωμαϊκό ωδείο κ.α.), η Αρχαία Αγορά, τα Ρωμαϊκά Λουτρά, το Ρωμαϊκό Βαλανείο και τα Κεραμικά Εργαστήρια της αρχαίας πόλης της Κέρκυρας. 131

133 Στην απότομη ανατολική ακτή της χερσονήσου του Κανονίου, εντός του κτήματος του Μον-Ρεπό, λίγο ψηλότερα από την πηγή του Καρδακίου, ανακαλύφθηκε το 1822 ο Ναός του Kαρδακίου. Πρόκειται για ένα δωρικού ρυθμού ναό μικρών διαστάσεων (11,91 Χ 25,5 μ), αφιερωμένο στον Απόλλωνα, άριστα διατηρημένο. Χρονολογείται στους υστεροαρχαϊκούς χρόνους (510 π.χ.) και είναι ο καλύτερα σωζόμενος απ' τους κερκυραϊκούς ναούς. Έξι κίονες στέκονταν στις στενές και δώδεκα σε κάθε μία απ' τις μακρές πλευρές του. Το ανατολικό τμήμα του ναού έχει κατολισθήσει προς την θάλασσα. Υλλαϊκός λιμένας Η λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου αξιοποιήθηκε σαν λιμάνι (Υλλαϊκός λιμένας), καθώς προσέφερε εξαιρετική ασφάλεια στα πλοία. Με βάση τα μέχρι στιγμής ανασκαφικά δεδομένα από την πρώτη χρήση του χώρου στους αρχαϊκούς χρόνους, έχει αποκαλυφτεί στο βόρειο τμήμα του, τοίχος που πρέπει να ανήκει στα τεχνικά έργα του λιμανιού. Στους ελληνιστικούς χρόνους ανήκει το τμήμα των νεωρίων που έχει ανασκαφτεί, τα λείψανα των οικοδομημάτων νότια του μαζί με το πλακόστρωτο της αγοράς. Η πόλη καταστράφηκε το 31 π.χ. και τα ερείπιά της χρησιμοποιήθηκαν για την επιχωμάτωση του λιμανιού στα τέλη του 1 ου αι. μ.χ. Στην τελευταία, ρωμαϊκή φάση χρήσης του χώρου, ανήκουν λείψανα κτιρίου στο βόρειο τμήμα του χώρου. Η περιοχή του λιμανιού επιχωματώθηκε εκ νέου το Μεσαίωνα με αποτέλεσμα η ακτογραμμή να μετατεθεί πολύ πιο βόρεια. Αγορά Αρχαίας πόλης Κέρκυρας Η αγορά αποτελεί το κέντρο της αρχαίας πόλης της Κέρκυρας και βρίσκεται δίπλα στο πολεμικό λιμάνι της, γνωστό ως λιμάνι του Αλκινόου, και τα ιερά της πόλης. Τα ερείπια των κτιρίων και τα λείψανα που σώζονται δεν επιτρέπουν παρά μια αποσπασματική θεώρηση της ιστορίας του χώρου. Η πρώτη κατοίκηση του από την οποία έχουν εντοπιστεί μόνο θραύσματα κεραμικής και τμήματα τοίχων τοποθετείται στον 8ο αι. π.χ. Κατόπιν τα ευρήματα μας οδηγούν κατευθείαν στην ύστερη ελληνιστική περίοδο στην οποία ανήκουν το πλακόστρωτο της αγοράς καθώς και τα θεμέλια κτηρίων δημόσιου χαρακτήρα. Η κατοίκηση κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους επιβεβαιώνεται από τα θεμέλια ωδείου των ρωμαϊκών χρόνων κάτω από την παλαιοχριστιανική βασιλική καθώς και από τα λείψανα ρωμαϊκών λουτρών και ρωμαϊκού βαλανείου. 132

134 Κεραμικά Εργαστήρια αρχαίας πόλης Κέρκυρας Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται στη σημερινή συνοικία Φιγαρέτο Κανονίου, που στην αρχαιότητα ήταν η εργατοτεχνική συνοικία της αρχαίας Πόλεως, κοντά στην σημερινή λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου, το αρχαίο εμπορικό λιμάνι της πόλης της Κέρκυρας, τον Υλλαϊκό λιμένα. Η ζωή του εργαστηρίου και η ακμή του τοποθετείται από το τέλος των αρχαϊκών χρόνων έως τον 3 ο αι. π.χ., εποχή που η Κέρκυρα περνά, νωρίτερα από τον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο, στην επιρροή των Ρωμαίων, οπότε φαίνεται να σταματά η λειτουργία του. Τα σημαντικότερα μνημεία του χώρου είναι: οι έντεκα κεραμικοί κλίβανοι, οι οποίοι χρονολογούνται από το τέλος της υστεροαρχαϊκής εποχής μέχρι την αρχή της Ρωμαϊκής, το πηγάδι με τον πήλινο αγωγό και τις λεκάνες για τον καθαρισμό του πηλού, αποθέτες αμφορέων από την κλασική μέχρι και την ελληνιστική εποχή, αποθέτης ειδωλίων, αποθέτης μητρών, εργαστηριακό ιερό μέσα στο οποίο αποκαλύφθηκε λίθινο αρχαϊκό άγαλμα, πιθανώς της επικλιβανίου Αρτέμιδος. Ναός της Θεάς Ήρας Ακραίας Έστεκε από τον 7 ο αιώνα στο σημερινό λόφο του «Μον Ρεπό» και θεωρείται το σπουδαιότερο αρχαϊκό δωρικό Ιερό το οποίο κατασκευάστηκε με την πρώτη εποίκηση των Κορινθίων, επιβλητικό με πήλινη στέγη όπως και εκείνα του Θέρμου και της Καλυδωνίας στην Αιτωλία. Κατά τον 6 ο αι. προστέθηκαν δύο μικρότεροι Ναοί, της Θεάς Αφροδίτης και του Θεού Ερμή και τειχίσθηκε με περίβολο. Το Ιερό καταστράφηκε στα μέσα του 5 ου αι. και κτίσθηκε μεγαλοπρεπέστερος. Σε αυτόν κατέφυγαν ως ικέτες το 427 π.χ. οι ολιγαρχικοί Κερκυραίοι που όμως κατεσφάγησαν από τους δημοκρατικούς, ενώ η τελική καταστροφή του έγινε από τον Αγρίππα (31 π.χ.). Ιερά στο Μon Repos Σε χαμηλό ύψωμα προς το λόφο της Ανάληψης, στα βορειοδυτικά του ναού του Καρδακίου, αποκαλύφθηκαν το 1914 και ανασκάφηκαν την δεκαετία του 1960, τα λείψανα ιερού τεμένους με διάρκεια ζωής από τα αρχαϊκά έως τα ελληνιστικά χρόνια. Δυστυχώς οι πολλαπλές καταστροφές του χώρου επέφεραν ολική σχεδόν καταστροφή στα κτίρια του ιερού και ειδικότερα στον κυρίως ναό, που ήταν αφιερωμένος στην Ήρα. Εντοπίστηκαν ανασκαφικά: Η κοίτη θεμελίωσης και ελάχιστοι κυβόλιθοι μεγαλοπρεπούς ναού, που κατασκευάστηκε στα τέλη του 7 ου αι. π.χ. με επιβλητική πήλινη αρχιτεκτονική κεράμωση. Στα τέλη του 5 ου αι. π.χ., πυρκαγιά κατέστρεψε τον ναό οπότε ανεγέρθηκε, νέος περίπτερος με μαρμάρινη 133

135 στέγη και αρκετές αθηναϊκές και ιταλικές επιδράσεις. Έξω από τον υστεροαρχαϊκό περίβολο του ιερού εντοπίστηκαν: α) Μικρό υπαίθριο ιερό, που χρονολογείται στα τέλη του 6 ου αι. π.χ. και αποδίδεται στον Απόλλωνα Κορκυραίο. β) Μικρό διμερές κτίσμα με φρέαρ του 5 ου αι. π.χ. γ) Κτίριο των ελληνιστικών χρόνων δ) Τριμερές ελληνιστικό κτίριο με φρέαρ και πλακόστρωτο δάπεδο που χαρακτηρίζεται ως αναπαυτήριο των προσκυνητών. Η τελική καταστροφή του νεότερου ναού και η εγκατάλειψη του ιερού επήλθαν κατά τους τελευταίους ελληνιστικούς χρόνους. Ρωμαϊκά Λουτρά Παλαιόπολης Βρίσκονται στο δυτικό όριο της πόλης σε άμεση γειτονία με τον αρχαιολογικό χώρο του Mon- Repos, περιοχή των ιερών της αρχαίας πόλης της Κέρκυρας. Τα λουτρά κατασκευάστηκαν στα τέλη του 1 ου αι. και στις αρχές του 2 ου αι. μ.χ. και χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2 ου και 3 ου αι. μ.χ. Επισκευάστηκαν κατά τον 4 ο και 5 ο αι. μ.χ. και πιθανόν ορισμένοι χώροι τους να λειτούργησαν τότε ως εργαστήρια. Τον 6 ο αι. μ.χ. καταστράφηκαν από σεισμούς. Ναός Αρτέμιδος- Αγίων Θεοδώρων Στην άκρη της λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου (Υλλαϊκή) υπήρχε ο αρχαϊκός ψευδοδίπτερος δωρικός Ναός της Θεάς Αρτέμιδος από πωρόλιθο, και αρχικά πήλινη στέγη που το 530 π.χ. αντικαταστάθηκε από μαρμάρινη. Τα γλυπτά αετώματα (το περίφημο αέτωμα της Γοργούς -γοργόνα Μέδουσα- είναι το αρχαιότερο λίθινο αέτωμα που σώζεται ολόκληρο, όπου απεικονίζεται η Γοργώ και τα δύο παιδιά της Πήγασος και Χρυσάωρ) κατασκευάστηκαν κατά την περίοδο της κυβέρνησης του Λυκόφρωνα (590 π.χ.). Τριάντα μέτρα ανατολικά του Ναού υπήρχε μεγαλοπρεπής Βωμός, που συνδεόταν με αυτόν με πλακόστρωτο δρόμο. Σώζονται μόνον λίγα ερείπια (βάσεις θεμελίωσης και κρατευτές) του Ναού, που προφανώς λεηλατήθηκε κατά την ίδρυση της Μονής των «Αγίων Θεοδώρων» που κτίσθηκε πάνω στο Βωμό της Θεάς. Πύργος Νεραντζίχας Πρόκειται για τμήμα πύργου από το αρχαίο τείχος της πόλης. Σώζεται ενσωματωμένο στα ερείπια της βυζαντινής εκκλησίας της Παναγίας της Νεραντζίχας, πάνω σε μικρό ύψωμα στα δυτικά του ναού της Αρτέμιδος. Ο πύργος χρονολογείται στον 5 ο αι. π.χ. και προστάτευε πύλη του τείχους της πόλης. Πάνω στον αρχαίο 134

136 ισοδομικό τοίχο από ασβεστολιθικούς λιθόπλινθους στηρίζεται ο βόρειος τοίχος της βυζαντινής εκκλησίας. Στο εσωτερικό του πύργου διακρίνονται και επιχρίσματα του βυζαντινού ναού. Από τον πύργο της Νεραντζίχας από το όνομα της εκκλησίας, που ήταν αφιερωμένη στην Παναγία, το αρχαίο τείχος συνεχιζόταν προς ΒΑ, ακολουθώντας την κορυφογραμμή των λόφων που καταλήγουν στο τρίστρατο των οδών Δαίπερφλδ - Αλκινόου - Αγ. Θεοδώρων. Κηρυγμένοι Αρχαιολογικοί Χώροι και Ιστορικά Διατηρητέα Μνημεία από το Υπουργείο Πολιτισμού Ονομασία Χώρου / Μνημείου / Τόπου Παλαιόπολη Ρωμαϊκά Λουτρά Παλαιόπολης Κερκύρας Ναός Αρτέμιδος Αγίων Θεοδώρων Βασιλική Παλαιοπόλεως Κερκύρας Αγορά Αρχαίας πόλης Κέρκυρας Αρχαίο τείχος Παναγίας Νεραντζίχας Παναγία Νεραντζίχα, Παναγία Κασσωπίτρα Κανονίου Ιερά ΜΟΝ RΕΡΟS Ναός της Θεάς Ήρας Ακραίας Ναός Καρδακιού Κεραμικά Εργαστήρια αρχαίας πόλης Κέρκυρας Xερσόνησος Κανονίου Κερκύρας μετά της παρακειμένης πεζονησίδος Ιερά Mονή Υπαπαντής Θεοτόκου των Bλαχερνών Αρχαίος Yλλαϊκός λιμένας Εκκλησία Παντοκράτορος στο Ποντικονήσι Αχίλλειο Ρωμαϊκά λουτρά Μπενίτσης Αριθμός Απόφασης /Φ.Ε.Κ. ΥΑ 4701/ ΦΕΚ 183/Β/ ΥΑ 24946/ ΦΕΚ 606/Β/ ΥΑ 7514 π.ε./ ΦΕΚ 445/Β/ YA 12524/ ΦEΚ 38/B/ ΥΑ ΚΥ 627/ ΦΕΚ 996/Β/Δ/ ΥΑ ΚΥ 627/ ΦΕΚ 996/Β/Δ/ ΥΑ 6742/ ΦΕΚ 513/Β/ ΥΑ 3003/ ΦΕΚ 152/Β/ ΠΔ ΦΕΚ 61/Α/ ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ08/26077/1541/ ΦΕΚ 636/Β/ ΚΥΑ /2667/0010/ ΦΕΚ 341 Δ / ΥΑ Α/Φ31/15017/1349 π.ε./ ΦΕΚ 599/Β/ ΥΑ 11707/ ΦΕΚ 429/Β/ ΥΑ 4701/ ΦΕΚ 183/Β/ & ΥΑ ΥΠΠΕ/Β1/Φ33/32196/1438/ ΦΕΚ 235/Β/ ΥΑ 15794/ ΦΕΚ 35/Β/ Αξιοθέατα Το Κανόνι: Πήρε την ονομασία του από τους Γάλλους, που εγκατέστησαν στο χώρο του σημερινού τουριστικού περιπτέρου μία πυροβολαρχία το Από δω διακρίνεται το Ποντικονήσι, η μονή των Βλαχερνών, η λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου. Ακόμη ένα αξιόλογο βυζαντινό μνημείο βρίσκεται στην περιοχή Φιγαρέτο εντός του αρχαιολογικού χώρου και πρόκειται για την Ιερά Μονή Θεοτόκου Κασσωπίτρας Κανονίου Κερκύρας που χρονολογείται τον 17 ο αι. με μεταβυζαντινές εικόνες, αργυρά σκεύη, κανδήλες και λειψανοθήκη. 135

137 Ιερά Μονή Υπαπαντής Θεοτόκου των Βλαχερνών: Ο ναός της Παναγίας της Βλαχέραινας ή των Βλαχερνών, είναι βυζαντινός και χρονολογείται από τον 17ο αιώνα. Είναι ένα μικρό κτίσμα, με λευκό χρώμα και κεραμοσκεπή με υψηλό καμπαναριό. Έχει ένα εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο τέμπλο και αξιόλογες εικόνες και τοιχογραφίες. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα μικρό νησάκι, το οποίο απέχει από τη στεριά 300 μ. περίπου και ενώνεται με την παραλία του Κανονιού, μέσω μιας στενής λωρίδας υπερυψωμένου εδάφους. Ποντικονήσι: Μία παλιά μικρή εκκλησία (του 11 ου ή 12 ου αι.) αφιερωμένη στον Παντοκράτορα, κρυμμένη μέσα σε μια συστάδα από δέντρα, είναι το μοναδικό κτίσμα που κυριαρχεί στο Ποντικονήσι το νησί του Οδυσσέα, σύμφωνα με το μύθο. Πέραμα: είναι ένας παραθαλάσσιος τουριστικός οικισμός που βρίσκεται στο στόμιο της Λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου. Έχει θέα στο Ποντικονήσι, όπου μπορεί κανείς να πάει με καΐκι από τον Αη - Νικόλα, ενώ ενώνεται με τη Βλαχέρνα με πεζογέφυρα 300 μ. Στη διαδρομή από το Πέραμα προς τις Μπενίτσες, πάνω στην αμμουδιά, βρίσκεται η μισοερειπωμένη γέφυρα του Κάιζερ, η γέφυρα που ένωνε την παραλία με το ανάκτορο του Αχιλλείου για την εύκολη πρόσβαση του Γουλιέλμου Β προς τη θάλασσα. Γαστούρι: είναι ένας από τους γραφικότερους οικισμούς της Κέρκυρας, καλά διατηρημένος, με πλακόστρωτα δρομάκια και παραδοσιακά πέτρινα σπίτια. Έγινε διάσημο επειδή φιλοξενεί το «Αχίλλειο», το ανάκτορο, που έκτισε η αυτοκράτειρα της Αυστρίας Ελισάβετ. Η έπαυλη του Αχίλλειου χτίστηκε μεταξύ 1890 και 1892 και η διακόσμηση του αφιερώθηκε στον Αχιλλέα και τη μητέρα του τη Θέτιδα. Από την Ελισάβετ χρησιμοποιήθηκε έως το Μετά το θάνατό της, το Ανάκτορο αγοράστηκε από τον Κάιζερ Γουλιέλμο τον ΙΙ της Γερμανίας, ενώ σήμερα λειτουργεί ως Μουσείο και αποτελεί ένα από τα πλέον δημοφιλή αξιοθέατα του νησιού. Η αρχιτεκτονική του νεοκλασικού κτιρίου είναι ογκώδης και έχει έναν όμορφο εξώστη με ιωνικό περιστύλιο και γοητευτικούς κήπους, τους οποίους κοσμούν αγάλματα. Αξίζει, να αναφέρουμε ένα μαρμάρινο άγαλμα, έργο του γλύπτη Herter, του 1884, το οποίο παριστάνει τον Αχιλλέα «θνήσκοντα». Από το σημείο αυτό πανοραμική είναι η θέα του νησιού προς το Πέραμα, το Κανόνι και το Ποντικονήσι, τη λιμνοθάλασσα του Χαλικιόπουλου, την πόλη, το Φρούριο, τον Παντοκράτορα και τα βουνά της Ηπείρου και της Αλβανίας. Άγιος Προκόπιος: παραδοσιακός οικισμός, χτισμένος στην κορυφογραμμή δύο καταπράσινων λόφων σε υψόμετρο 440 μέτρων, που αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα της ντόπιας αρχιτεκτονικής. Αξιοσημείωτοι είναι οι ναοί του χωριού, όπως ο 136

138 Ναός του Αγίου Βασιλείου που χρονολογείται στις αρχές του 16 ου αι. (1511) με σπουδαίες αγιογραφίες, δείγμα της εγχώριας λαϊκής παραγωγής, ο Ναός της Αγίας Τριάδος και Αγίων Πάντων που εγκαινιάστηκε το 1745 με πέτρινο τέμπλο διακοσμημένο από γύψινα ημίγλυπτα («άμπελος») με αγιογραφίες ονομαστών αγιογράφων της εποχής και τοιχογραφίες των μέσων του 18 ου αι., και ο Ναός του Αγίου Προκοπίου που υπήρχε ήδη στις αρχές του 16 ου αι. αλλά καταστράφηκε από πυρκαγιά στα τέλη του 19 ου αι. και κτίστηκε ο σημερινός ναός που ολοκληρώθηκε το Επίσης, νοτιοανατολικά του λόφου του Αγίου Προκοπίου, μέσα στο χωριό βρίσκεται η ελιά του Αγίου Προκοπίου, που όπως λέγεται είναι η γηραιότερη και μεγαλύτερη σε μέγεθος ελιά του νησιού με περιφέρεια κορμού 19 μέτρα. Κυνοπιάστες: παραδοσιακό χωριό με παλιά αρχοντικά σπίτια του 17 ου έως 19 ου αιώνα. Στην κεντρική πλατεία του χωριού βρίσκεται ο καθεδρικός ναός, τρίκλιτη Βασιλική, αφιερωμένος στην Παναγία με μαρμαρόγλυπτη είσοδο και αγιογραφίες της Επτανησιακής σχολής του 18 ου αιώνα. Στην κοινότητα λειτουργεί Μουσείο Ελιάς. Στην άκρη των Κυνοπιαστών βρίσκεται το μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής χτισμένο τον 17 ο αι. Στα διοικητικά όρια του χωριού βρίσκεται και ο οικισμός της Χρυσηίδας με το ομώνυμο μικρό ποτάμι που οι πηγές του βρίσκονται δίπλα στην Εκκλησία της Αγ. Κυριακής. Η παράδοση συνδέει την περιοχή αυτή με την περιγραφή της Η Ραψωδίας της Οδύσσειας για την υποδοχή και φιλοξενία του Οδυσσέα από τον βασιλιά των Φαιάκων Αλκίνοο και την κόρη του Ναυσικά. Καμάρα: παλιό παραδοσιακό χωριό χτισμένο στους πρόποδες του βουνού των Αγίων Δέκα. Ένα πέτρινο μονοπάτι που οδηγεί από το κέντρο του χωριού στη συνοικία Αγ. Θεόδωροι είναι από τα ελάχιστα απομεινάρια στην Κέρκυρα, δείγμα τέχνης παλιών μαστόρων και θεωρείται από τους ωραιότερους περιπάτους. Αξιόλογα μνημεία βυζαντινού και μεταβυζαντινού ρυθμού είναι τα εξωκλήσια του Αγ. Βλασίου και των Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ με τοιχογραφίες του 12 ου έως και 17 ου αι. Ο τοπικός πολιτιστικός σύλλογος αναβιώνει κάθε χρόνο δύο παραδοσιακά πανηγύρια στο χωριό στις 2 και 26 Ιουλίου σε περιβάλλον γύρω από ελαιόδεντρα. Άγιοι Δέκα: μικρό χωριό χτισμένο στις πλαγιές του ομώνυμου βουνού, σε υψόμετρο 250 μ. Βρίσκεται στην καρδιά του Δήμου Αχιλλείων, πολύ κοντά στο Γαστούρι, προσφέρεται για περιπατητικό τουρισμό. Ένα λιθόστρωτο μονοπάτι συνδέει το χωριό με το μοναστήρι του Παντοκράτορος στην κορυφή του βουνού, σε υψόμετρο 580 μ., απ όπου μπορεί να δει κανείς το μεγαλύτερο μέρος του νησιού. Κάθε χρόνο στις 6 137

139 Αυγούστου στο μοναστήρι του Παντοκράτορα και στις 23 Αυγούστου στη γιορτή της Παναγίας Οδηγήτριας πραγματοποιούνται παραδοσιακά πανηγύρια. Μπενίτσες: Παράκτια περιοχή, πολύ ανεπτυγμένη τουριστικά. Πυκνή βλάστηση και όμορφες παραλίες χαρακτηρίζουν το τοπίο. Στην περιοχή βρίσκονται οι πηγές του Υδραγωγείου της Κέρκυρας καθώς και ερείπια ρωμαϊκών λουτρών με ψηφιδωτά δάπεδα. Επίσης, στις Μπενίτσες λειτουργεί, το μοναδικό στο νησί, Μουσείο Θαλάσσης. Πολιτιστικές Εκδηλώσεις και Πολιτιστικά Χαρακτηριστικά Δήμου Αχιλλείων Ο Δήμος Αχιλλείων φιλοξενεί στα όρια του 19 πολιτιστικούς συλλόγους (χορωδιακούς, χορευτικούς και εκπολιτιστικούς). Η διοργάνωση πολιτιστικών δραστηριοτήτων τους χειμερινούς μήνες είναι περιορισμένη, ενώ κατά κύριο λόγο τη θερινή περίοδο πραγματοποιούνται οι περισσότερες πολιτιστικές εκδηλώσεις, σε όλα τα δημοτικά διαμερίσματα. Κάθε καλοκαίρι στην πλατεία των Καστελλάνων Μέσης πραγματοποιείται Χορωδιακό Φεστιβάλ, ενώ κάθε Ιούλιο στην τουριστική περιοχή του Άη - Γόρδη, στον Κάτω Γαρούνα, πραγματοποιείται Χορευτικό Φεστιβάλ. Στο Ανάκτορο του Αχιλλείου, στον Κήπο των Μουσών και στην αίθουσα εκδηλώσεων, φιλοξενούνται εκδηλώσεις μουσικού κυρίως περιεχομένου. Στο Δήμο λειτουργούν δύο Φιλαρμονικές, η Φιλαρμονική Γαστουρίου και η Φιλαρμονική Κυνοπιαστών, οι οποίες είναι από τις πιο παλιές της Κέρκυρας (ιδρύθηκαν το 1898 και το 1966 αντίστοιχα), και λειτουργούν ως σχολές μουσικής για τα παιδιά της περιοχής. Η παρουσία των Φιλαρμονικών, εκτός των εκδηλώσεων που διοργανώνουν, έχει καθιερωθεί στην παρέλαση της 21ης Μαΐου, την ημέρα της επετείου της Ένωσης της Επτανήσου με την Ελλάδα, (ημέρα γιορτής και αργίας για το νησί) που γίνεται στον κεντρικό δρόμο των Μπενιτσών. Επίσης, ο Δήμος Αχιλλείων διαθέτει Δημοτική Χορωδία που ιδρύθηκε το 2000 με βασικούς της στόχους την καταγραφή, καλλιέργεια και διάδοση της πλούσιας τοπικής λαϊκής και Χορωδιακής μουσικής παράδοσης. Η Χορωδία συγκροτήθηκε σε δύο τμήματα τα οποία έχουν κάνει εμφανίσεις σε Δημοτικά Διαμερίσματα του Δήμου Αχιλλείων, στο Ανάκτορο του Αχίλλειου, στο Δημοτικό Θέατρο της Κέρκυρας και στην Κάτω Ιταλία. 138

140 2.3.7 Κοινωνικά χαρακτηριστικά και τάσεις Η σημερινή κατάσταση της περιοχής μελέτης, χαρακτηρίζεται από την έλλειψη οποιουδήποτε μέτρου ελέγχου ή περιορισμού των υφιστάμενων δραστηριοτήτων στην κατεύθυνση της βελτίωσης του καθεστώτος διατήρησης. Ως εκ τούτου, δεν θα μπορούσε να υπάρξει σήμερα μια αξιόπιστη εκτίμηση για τη στάση των κατοίκων της περιοχής σχετικά με την προστασία της. Είναι εύλογο να υποθέσει κανείς ότι η προοπτική λήψης μέτρων ελέγχου ή περιορισμών στην άσκηση κάποιων δραστηριοτήτων θα είχε αρνητικές επιπτώσεις στη στάση του τοπικού πληθυσμού, εάν δεν υπάρξουν ταυτόχρονα κάποια μέτρα αντιστάθμισης. Για παράδειγμα, η λήψη μέτρων περιορισμού ή ελέγχου της τουριστικής ανάπτυξης στην παράκτια ζώνη, θα δημιουργούσε σοβαρές αντιδράσεις από τους ασχολούμενους με τα τουριστικά επαγγέλματα, αφού τα τελευταία χρόνια τόσο η αξία της γης όσο και το εισόδημα της συγκεκριμένης ομάδας κατοίκων έχουν βελτιωθεί λόγω της ανάπτυξης του τουρισμού. Η προώθηση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού σε εθνικό επίπεδο ως σημαντικού άξονα της εθνικής τουριστικής πολιτικής μπορεί να συμβάλλει αποφασιστικά στη διαμόρφωση κλίματος κοινωνικής αποδοχής του καθεστώτος προστασίας από τις τοπικές κοινότητες, αφού η προστατευόμενη περιοχή μπορεί να δημιουργήσει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στον τομέα της προώθησης εναλλακτικών, συμβατών με την προστασία μορφών τουρισμού. Συμπερασματικά, εκτιμάται ότι με το σχεδιασμό κατάλληλων μέτρων χωροταξικής οργάνωσης και προώθησης συμβατών με την προστασία δραστηριοτήτων στον πρωτογενή και τριτογενή τομέα, μπορεί να διασφαλισθεί η κοινωνική αποδοχή του καθεστώτος προστασίας και ένταξη ομάδων του τοπικού πληθυσμού στις διαδικασίες προστασίας και διαχείρισης. Είναι προφανές ότι για την επίτευξη των παραπάνω απαιτείται η υλοποίηση αποτελεσματικών προγραμμάτων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του τοπικού πληθυσμού Υφιστάμενο νομικό καθεστώς Ζώνες χρήσεων γης, θεσμοθετημένες και μη Χωροταξικές μελέτες καθορισμού χρήσεων γης, για την περιοχή μελέτης έχουν εκπονηθεί και σε μεγάλο βαθμό έχουν ολοκληρωθεί, αλλά δεν έχουν ποτέ προχωρήσει στο στάδιο θεσμοθέτησης. Ισχύει το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, που εγκρίθηκε και δημοσιεύτηκε με το ΦΕΚ Β 56/

141 Προτεινόμενες Περιοχές Προστασίας της Φύσης Τοπία Φυσικού Κάλλους Κηρυγμένοι Παραδοσιακοί Οικισμοί Η ιδιαιτερότητα του τοπίου της Κέρκυρας προστατεύεται από έναν αρκετά μεγάλο αριθμό θεσμοθετημένων ή όχι τοπίων ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, βιοτόπων και προστατευόμενων περιοχών που για την περιοχή μελέτης είναι τα ακόλουθα: α/α ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΕΚ Αχίλλειο μετά των περιβαλλόντων κήπων και ζώνης 1 προστασίας 2000 μ. περιλαμβανομένου και του Υ.Α.Φ33/32196/1438/ /Β/ χωριού Γαστουρίου 2 Χερσόνησος Κανονιού Υ.Α.Φ33/15017/1349/Π.Ε./ /Β/ Δάσος εις περιοχή άνωθεν του χωριού Αγ. Ματθαίου 4701/ /Β/ Άγιοι Δέκα 4701/ /Β/ Τμήμα της πόλης Κέρκυρας 4701/ /Β/ Περιοχή των ανακτόρων 4701/ /Β/ Το νησάκι Βίδο 1560/Β/ Γαστούρι 235/Β/ Όνομα τόπου Κωδικός 1 Αχίλλειο και Γαστούρι Κερκύρας AT Βαρυπατάδες AT Βουνό πάνω από Μπενίτσες AT Γαστούρι και Αχίλλειον Κέρκυρας AB Κάτω Γαρούνα και γύρω περιοχή AT Λιμνοθάλασσα Χαλκιοπούλου AT Νησίδα Πτυχία (Βίδος) AT ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΖΩΝΗ ΑΠΟ ΚΑΝΟΝΙ ΕΩΣ ΜΕΣΟΓΓΗ (ΚΕΡΚΥΡΑ) GR Πόλη της Κέρκυρας AB Φρούριο Αγίου Νικολάου (Παλιό) Κέρκυρας AT Χερσόνησος Κανόνι και Ποντικονήσι Κερκύρας AT ΑΤ: Φυσικό Τοπίο ΑΒ: Βιότοπος GR: Περιοχή Natura Υφιστάμενες συνθήκες διαχείρισης Η Διεύθυνση Δασών Κέρκυρας έχει απαγορεύσει τη θήρα στη Λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου σε έκταση στρ έως τις Από το 1992 η Λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου βρίσκεται σε δικαστική διαμάχη για το ιδιοκτησιακό καθεστώς μεταξύ Δημοσίου και φερόμενων ως ιδιοκτητών και την ευθύνη της διαχείρισής της έχει το Τμήμα Αλιείας της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κέρκυρας. Από τότε μέχρι και σήμερα δεν λειτουργεί ως ιχθυοτροφείο. Σύμφωνα με πρόσφατη Απόφαση του Εφετείου Κέρκυρας (2007 που ήρθε στην επικαιρότητα το 2008), η λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου χαρακτηρίζεται δημόσιο κτήμα. 140

142 3. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 3.1 Φυσικές και αναπτυξιακές δυνατότητες Στην ευρύτερη περιοχή μελέτης η μακροχρόνια και ποικιλόμορφη ανάπτυξη έχει σε μεγάλο βαθμό εκμεταλλευτεί τους υφιστάμενους πόρους. Η έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού, καθώς και η καθυστέρηση λήψης μέτρων για τον έλεγχο της ρύπανσης και την διατήρηση των μοναδικών χαρακτηριστικών του περιβάλλοντος, οδηγεί στην συνεχή υποβάθμιση του τουριστικού προϊόντος, πολύτιμου πόρου για την Κέρκυρα, αλλά και τη χώρα. Οι φυσικές δυνατότητες είναι σημαντικές όμως δεν είναι ανεξάντλητες, η ανάπτυξη βρίσκεται σε ένα κομβικό σημείο στο οποίο θα πρέπει να δεχτεί την ευθύνη και το κόστος σημαντικών ενεργειών και έργων αποκατάστασης και ανάδειξης με κοινωνικό περιβαλλοντικά κριτήρια. Τα συμπεράσματα και τα προτεινόμενα μέτρα των Περιβαλλοντικών και Χωροταξικών μελετών θα πρέπει άμεσα να υλοποιούνται, ώστε να υπάρχουν ορατά αποτελέσματα. Η ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού θα μπορούσε να στρέψει το τουριστικό ενδιαφέρον και σε άλλες λιγότερο κορεσμένες κατευθύνσεις. Το προτεινόμενο όμως πρότυπο θα πρέπει να λάβει υπόψη, το ότι το κοινό στο οποίο απευθύνεται είναι αφενός ένα τμήμα ατόμων που προέρχεται από το ρεύμα του μαζικού τουρισμού, το οποίο μπορεί να στραφεί προς άλλα ενδιαφέροντα, αν αυτά του προσφερθούν κατάλληλα και αφετέρου ένα ειδικευμένο κοινό που έχει συγκεκριμένες και ιδιαίτερα καθορισμένες απαιτήσεις. Η ανάδειξη επομένως και προβολή του φυσικού περιβάλλοντος στην μελετώμενη περιοχή είναι καλό να συνδυάζεται με στοιχεία διαχείρισης και μέτρα ελέγχου και αποκατάστασης των εντατικών, ρυπογόνων και ενεργειοβόρων δράσεων. Το πρότυπο αυτό ανάπτυξης προστασίας αποκατάστασης μπορεί να είναι αποτέλεσμα συνδυασμού πολλών παραγόντων και συνεργασίας φορέων οι οποίοι θα συμφωνήσουν ένα πλαίσιο δράσης με κοινούς στόχους, όπου ο καθένας από αυτούς θα δεσμευθεί να υλοποιήσει στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων. Σε αυτή την περίπτωση μιας οργανωμένης συλλογικής δράσης το αποτέλεσμα επί μέρους ενεργειών θα είναι ορατό Χωρικές ενότητες με διαφορετικές φυσικές & αναπτυξιακές δυνατότητες Στη μελετώμενη περιοχή διακρίνονται οι εξής ενότητες : - Η λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου και η εγγύς περιβάλλουσα έκταση. - Η θαλάσσια ζώνη από Πέραμα έως Μεσογγή. 141

143 - Οι περιβάλλουσες εκτάσεις των δύο πρώτων ενοτήτων στα όρια του υδροκρίτη. Α. Λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου και περιβάλλουσα έκταση Οι φυσικές δυνατότητες για τη λ/θ Χαλικιόπουλου είναι οι ακόλουθες: - Αλιευτική αξιοποίηση Στο παρελθόν η λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου αποτελούσε ένα σπουδαίο αλιευτικό πεδίο και εθεωρείτο μία από τις πλέον παραγωγικές λιμνοθάλασσες της χώρας (αποδόσεις της τάξης των 223 kg/ha το 1973). Τα τελευταία χρόνια η λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου δεν λειτουργεί ως ιχθυοτροφείο λόγω δικαστικής διαμάχης για την εκμετάλλευσή της μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και ιδιωτών. Για την ιχθυοκομική εκμετάλλευση της λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου 30 ιδιώτες είχαν επιδοθεί σε πολύχρονους δικαστικούς αγώνες και για το λόγο αυτό με εισαγγελική εντολή η λιμνοθάλασσα είχε παύσει να αλιεύεται. Οι αγώνες αυτοί μόλις πρόσφατα (Αύγουστος 2008) τελεσιδίκησαν κατοχυρώνοντας στο ελληνικό δημόσιο τόσο την ιδιοκτησία όσο και την εκμετάλλευση. Με την κατασκευή του αεροδρομίου Κέρκυρας, η λιμνοθάλασσα χωρίστηκε σε δύο τμήματα, το δυτικό με μέσο βάθος 0,20 0,50 m και μέγιστο 1,50 m σε ορισμένα σημεία και το ανατολικό ή λιμνοθάλασσα Κόλα με βάθος μέχρι 0,30 m. Με τις τελευταίες επεκτάσεις του αεροδρομίου η έκταση του ανατολικού τμήματος έχει ελαχιστοποιηθεί. Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια η έκταση της λιμνοθάλασσας έχει μειωθεί και λόγω επιχώσεων και καταπατήσεων παράκτιων εκτάσεων της για βιοτεχνικές, οικιστικές και άλλες δραστηριότητες. Οι ιχθυοφραγμοί και οι ιχθυοσυλληπτικές εγκαταστάσεις που λειτουργούσαν κατά την περίοδο αλιευτικής εκμετάλλευσης της λιμνοθάλασσας ήταν διαταγμένοι σε ένα μέτωπο παράλληλο με την πεζογέφυρα και σε απόσταση 100 m περίπου από αυτήν. Στις ιχθυοσυλληπτικές εγκαταστάσεις αιχμαλωτίζονταν όλα τα είδη ανάλογα με την εποχή εξόδου τους από την λιμνοθάλασσα. Επίσης, υπήρχε έντονη αλιεία του χελιού όλο τον χρόνο με βολκούς τοποθετημένους στην περιφέρεια της λιμνοθάλασσας και ειδικά στο νότιο τμήμα της. Όσα προαναφέρθηκαν και σε συνδυασμό με το αποσαφήνιση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος τεκμηριώνουν τη δυνατότητα αλιευτικής εκμετάλλευσης της λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου ως ιχθυοτροφείου. Για το σκοπό αυτό μάλιστα, οι Δήμοι Αχιλλείων και Κέρκυρας έχουν συστήσει (ήδη από το 2000) τη Διαδημοτική Επιχείρηση Αλιευτικής Εκμετάλλευσης Λιμνοθάλασσας Υλλαϊκού Λιμένα όπου 142

144 προβλέπουν την κατασκευή σύγχρονων ιχθυοσυλληπτικών και αύξηση αλιευτικής παραγωγής στα υψηλά επίπεδα του παρελθόντος. Η δυνατότητα αλιευτικής αξιοποίησης της λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου υπονομεύεται από τους αυστηρούς κανόνες ασφάλειας των πτήσεων των αεροσκαφών (Κανονισμός για τη μείωση της απειλής πρόσκρουσης πτηνών και ζώων σε αεροσκάφη πολιτικής αεροπορίας Δ3/Β/26901/6554/ ). Σύμφωνα με τους κανόνες αυτούς απαγορεύεται κοντά στα αεροδρόμια η άσκηση δραστηριοτήτων όπως οι ιχθυοκαλλιέργειες, οι οποίες μπορούν να προσελκύσουν πτηνά. Άλλη παράμετρος που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι η παρατηρούμενη διαχρονική μείωση της αλιευτικής παραγωγής σε όλες τις λιμνοθάλασσες της χώρας παρότι σε πολλές από αυτές πραγματοποιήθηκαν υψηλού κόστους κατασκευές όπως σύγχρονες ιχθυοσυλληπτικές, τάφροι διαχείμανσης, κλπ, καθώς και διαχειριστικές παρεμβάσεις όπως εμπλουτισμοί με ιχθύδια και προσθήκη ιχθυοτροφών. Ακόμα, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι στη λιμνοθάλασσα καταλήγουν άμεσα ή έμμεσα οι απορροές από τις πάσης φύσεως δραστηριότητες που έχουν αναπτυχθεί περιμετρικά μεταξύ των οποίων και τα λύματα οικισμών (μέσω του ρ. Καβαλάραινα), απορροές από αεροδρόμιο, κ.λπ. Κατά συνέπεια, προκύπτει και θέμα διασφάλισης της καταλληλότητας των αλιευμάτων ως τροφίμων. - Συμβολή της λιμνοθάλασσας στους αλιευτικούς πόρους Η λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου μπορεί να λειτουργήσει ως τόπος αναπαραγωγής υδρόβιων οργανισμών. Οι οργανισμοί αυτοί, αν και δεν εκμεταλλεύονται άμεσα, εμπλουτίζουν τους αλιευτικούς πόρους τόσο στα εγγύς λιβάδια ποσειδωνίας όσο και στον ευρύτερο θαλάσσιο χώρο. Η λειτουργία αυτή συμβάλλει στην αύξηση της αλιευτικής παραγωγής στον ευρύτερο θαλάσσιο χώρο. - Οικοτουριστικές διαδρομές γύρω από τη λιμνοθάλασσα Η ύπαρξη τουριστικής κίνησης την καλοκαιρινή περίοδο επιτρέπει τη δημιουργία οικοτουριστικών διαδρομών γύρω από τη λιμνοθάλασσα με σκοπό την παρατήρηση πτηνών και άλλων ειδών πανίδας. Πρόβλημα στην περίπτωση αυτή αποτελεί η έλλειψη προσβάσεων και το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Η πρόσβαση προς τις μικρές εκτάσεις φυσικής βλάστησης γύρω από τις λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου και Κόλλα είναι εξαιρετικά δύσκολη ενώ σε πολλές περιπτώσεις η πρόσβαση προς την όχθη διακόπτεται από περιφράξεις και εμπόδια. Η διάβαση του ρ. Καβαλάραινα δεν είναι δυνατή λόγω μη καθαρισμού του 143

145 για πολλά έτη με συνέπεια σε πολλά σημεία να είναι αδιάβατο λόγω βλάστησης ή απορριμμάτων. Οι περισσότερες εκτάσεις γύρω από τη λιμνοθάλασσα είναι ιδιωτικές και θα απαιτηθεί αγορά ή απαλλοτρίωσή τους για να διατεθούν για άλλες χρήσεις. Σημαντικές είναι οι πιέσεις που ασκούνται περιμετρικά της λιμνοθάλασσας για τη δημιουργία κατοικιών, περιβολιών ή άλλων δραστηριοτήτων. Β. Θαλάσσια έκταση από Κανόνι έως Μεσογγή Η μορφολογία της ακτογραμμής, η χάραξη της οδού και οι παράκτιες κατασκευές διαμορφώνουν μικρού πλάτους ακτές, με άμμο ή ψιλό βότσαλο, που καταλαμβάνονται από εξοπλισμό οργανωμένων ακτών κολύμβησης (αποδυτήρια, ντους, ομπρέλες, ξαπλώστρες, κλπ). Σε ορισμένες ακτές όπως π.χ. της Μεσογγής περιμετρικά της ακτής έχουν τοποθετηθεί ξύλινοι πεζοδιάδρομοι, ενώ σε άλλες υπάρχουν ξύλινες προβλήτες για καταδύσεις, εκκίνηση θαλάσσιων παιχνιδιών κ.λπ. Στις Μπενίτσες βρίσκεται μαρίνα τουριστικών σκαφών ενώ διάσπαρτα σκάφη αναψυχής βρίσκονται και κοντά στις οργανωμένες ακτές κολύμβησης. Αυτές οι χρήσεις έρχονται σε αντίθεση με το καθεστώς προστασίας που επιβάλλει η νομοθεσία μας για τα εξαιρετικά ευαίσθητα οικοσυστήματα όπως αυτό της Posidonia oceanica, όπου απαγορεύει κάθε δραστηριότητα τόσο στην ακτή όσο και στη θαλάσσια έκταση. Γ. Περιβάλλουσα έκταση στα όρια του υδροκρίτη Η περιβάλλουσα έκταση στα όρια του υδροκρίτη έχει χαρακτήρα κυρίως αγροτικό με διάσπαρτη δόμηση. Πρόκειται κυρίως για παλιούς ελαιώνες πολλοί από τους οποίους έχουν εγκαταλειφθεί και έχουν αποκτήσει χαρακτήρα μάλλον δασικό. Στις υψηλότερες κορυφές και όπου δεν έχουν φυτευτεί ελαιόδεντρα αναπτύσσεται μακκία βλάστηση με κυρίαρχο είδος το πουρνάρι. Στην έκταση αυτή βρίσκονται και ορισμένοι σημαντικοί οικισμοί, οι περισσότεροι παραδοσιακοί, με συνεκτικό χαρακτήρα, όπως Αγ. Δέκα, Κυνοπιάστες, κλπ. Τα τελευταία χρόνια η τουριστική ανάπτυξη έχει αρχίσει να επηρεάζει το χαρακτήρα και αυτών των περιοχών με αποτέλεσμα να παρατηρείται μια εκτεταμένη υποχώρηση της αγροτικής σύνθεσης του πληθυσμού και του αγροτικού χαρακτήρα του χώρου. Πολλά από τα ελαιοπερίβολα δίνουν τη θέση τους σε τουριστικές κατασκευές, βίλες κλπ. 144

146 Οι αναπτυξιακές δυνατότητες που προσφέρονται στην έκταση αυτή - εκτός από τη γεωργική εκμετάλλευση - είναι η δημιουργία περιηγητικών - οικοτουριστικών διαδρομών, οι οποίες μπορούν να διέρχονται μέσα από δασωμένους ελαιώνες, παραδοσιακούς οικισμούς και εκτάσεις με φυσική βλάστηση. Προς αυτήν την κατεύθυνση έχει προχωρήσει ήδη ο Δήμος Αχιλλείων με την πρόβλεψη καθαρισμού παλιών μονοπατιών και χαρτογράφησής τους. Άλλη δυνατότητα που υπάρχει είναι η βελτίωση των παραγόμενων προϊόντων από τα ελαιόδεντρα και η πιστοποίησή τους ως ΠΟΠ (περιοχή ονομασίας προέλευσης). 3.2 Προβλήματα και επιπτώσεις στο περιβάλλον από το οικονομικό - κοινωνικό σύστημα Κατάσταση και προβλήματα διαχείρισης του περιβάλλοντος Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, αποτελεί τον κεντρικό φορέα σχεδιασμού και εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής στο νησί, στον οποίο υπάγονται τόσο η Διεύθυνση Δασών όσο και η ΔΙΠΕΧΩ. Η Περιφέρεια ασκεί περιβαλλοντική πολιτική, εφαρμόζοντας την υφιστάμενη νομοθεσία έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων των διαφόρων κατασκευαστικών έργων, επικουρούμενη στις περιπτώσεις των έργων που γίνονται στις περιοχές του δικτύου ΦΥΣΗ 2000 από τις κεντρικές υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ. Ταυτόχρονα, ασκεί αναπτυξιακή πολιτική μέσω κοινοτικών και εθνικών προγραμμάτων, η οποία συχνά έρχεται σε αντίθεση με τους στόχους της προστασίας ιδιαίτερα στις περιοχές του δικτύου ΦΥΣΗ Η Διεύθυνση Δασών της Περιφέρειας είναι υπεύθυνη για την προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων, από λαθροϋλοτομίες, πυρκαγιές, υπερβόσκηση, ασθένειες και από εκχερσώσεις που έχουν ως στόχο την αλλαγή χρήσης γης. Το πολύπλοκο και ιδιόμορφο ιδιοκτησιακό καθεστώς που διέπει τα δάση και δασικές εκτάσεις, έχει ως συνέπεια η πλειοψηφία των εκτάσεων αυτών να διακατέχεται από ιδιώτες, με ασαφείς τίτλους ιδιοκτησίας, τις οποίες το κράτος θεωρεί ως δημόσιες. Η κατάσταση αυτή δεν επιτρέπει στη Δασική υπηρεσία να παρέμβει αποτελεσματικά στη διαχείρισή τους και να εκτελέσει δράσεις περιβαλλοντικής προστασίας και διαχείρισης. Η ανεπάρκεια των απαραίτητων οικονομικών και ανθρώπινων πόρων που χαρακτηρίζει τη λειτουργία των Δασικών Υπηρεσιών ολόκληρης της χώρας κατά τις τελευταίες δεκαετίες, αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την αποτελεσματική διαχείριση των περιοχών αρμοδιότητάς τους. Η πρόσφατη ολοκλήρωση των διαδικασιών τροποποίησης ορίων και θεσμοθέτησης νέων καταφυγίων άγριας ζωής 145

147 στα οποία η Δασική Υπηρεσία έχει αυξημένες διαχειριστικές αρμοδιότητες, αναμένεται ότι θα βελτιώσει αποφασιστικά τόσο το θεσμικό όσο και τον ουσιαστικό της ρόλο στη διαχείριση και προστασία των σημαντικών περιβαλλοντικά περιοχών του Νομού. Οι Διευθύνσεις Γεωργικής Ανάπτυξης, είναι υπεύθυνες για την πολιτική που εφαρμόζεται στις γεωργικές εκτάσεις και στην κτηνοτροφία. Η πολιτική αυτή, ευθυγραμμιζόμενη με την αντίστοιχη εθνική και Κοινοτική πολιτική, ενθάρρυνε στο παρελθόν την εντατικοποίηση του πρωτογενή τομέα και την επέκταση της μονοκαλλιέργειας της ελιάς στην ημιορεινή ζώνη, σε βάρος των φυσικών οικοσυστημάτων (δασών και δασικών εκτάσεων). Οι αναθεωρήσεις της ΚΑΠ σε συνδυασμό με τους σύγχρονους Κανονισμούς για την Ανάπτυξη της Υπαίθρου δημιουργούν βάσιμες προσδοκίες για επαναπροσανατολισμό της πολιτικής στους τομείς γεωργίας και κτηνοτροφίας, ώστε να γίνει συμβατή με την προστασία και διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και του εκτατικού αγροτικού τοπίου. Ο Εθνικός Οργανισμός Τουρισμού έχει αρμοδιότητα κυρίως για τις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες του Νομού και ασκεί περιορισμένο έλεγχο στα ενοικιαζόμενα δωμάτια, των οποίων η κατασκευή υπάγεται στην αρμοδιότητα των Διευθύνσεων Πολεοδομίας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Η Αρχαιολογική Υπηρεσία μέσω των υπηρεσιών Προϊστορικών, Κλασικών, Βυζαντινών και νεότερων μνημείων καταβάλλει προσπάθειες για να προστατεύσει την πληθώρα μνημείων και αρχαιολογικών χώρων, αν και υπάρχει το μόνιμο πρόβλημα έλλειψης επαρκών πιστώσεων για πρόσληψη των απαραίτητων φυλάκων. Οι τοπικοί ΟΤΑ εμπλέκονται στα ζητήματα περιβαλλοντικής προστασίας μέσω των προγραμμάτων διαχείρισης των απορριμμάτων, καθώς και των προγραμμάτων ανάδειξης και αξιοποίησης των πολιτιστικών και φυσικών πόρων των περιοχών ευθύνης τους. Οι Υπηρεσίες που ασχολούνται άμεσα ή έμμεσα με τον έλεγχο της εφαρμογής της νομοθεσίας για την προστασία των θαλασσών από τη ρύπανση είναι: - Η Διεύθυνση Προστασίας του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος του ΥΕΝ που παρακολουθεί τη διεθνή εμπειρία και πρακτική σχετικά με την προστασία της θάλασσας, εισηγείται την κατασκευή ευκολιών υποδοχής καταλοίπων και συντονίζει το σύνολο των δραστηριοτήτων του ΥΕΝ σχετικά με τη ρύπανση της θάλασσας. - Οι Περιφερειακοί Σταθμοί Καταπολέμησης της Ρύπανσης που βάσει του Ν.743/77 υπάρχουν στα Λιμεναρχεία. Αντικείμενο των σταθμών αυτών είναι ο έλεγχος της 146

148 παράδοσης πετρελαιοειδών και άλλων ρυπογόνων ουσιών στις «Ευκολίες Υποδοχής Καταλοίπων», όπου πραγματοποιείται επιτήρηση με πλωτά και χερσαία μέσα του θαλάσσιου χώρου και αντιμετώπιση των διαφόρων περιστατικών θαλάσσιας ρύπανσης. - Οι υγειονομικές Υπηρεσίες των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων που εκδίδουν τις άδειες διάθεσης των αποβλήτων στη θάλασσα και έχουν αρμοδιότητα να παρακολουθούν τη λειτουργία των συστημάτων επεξεργασίας και διάθεσης υγρών αποβλήτων και να εκτελούν δειγματοληψίες. - Οι Ο. Τ. Α. που σύμφωνα με το Δημοτικό και Κοινοτικό Κώδικα (Π.Δ. 434/82) έχουν στη δικαιοδοσία τους την αστυνόμευση των αποχετεύσεων και του περιβάλλοντος στην περιφέρειά τους και τη δυνατότητα σύστασης ειδικής υπηρεσίας. - Το ΥΠΕΧΩΔΕ (ΕΥΠΕ και ΠΕΡΠΑ) και η Διεύθυνση Προστασίας Περιβάλλοντος ελέγχει τις Μ.Π.Ε. και γνωματεύει σχετικά με τα όρια ποιότητας και ποσότητας εκβολών αποβλήτων. Άλλες Υπηρεσίες, επίσης, ασχολούνται με την εφαρμογή της νομοθεσίας για τον έλεγχο της θαλάσσιας ρύπανσης, αυτές είναι: η Διεύθυνση Αλιείας του Υπουργείου Γεωργίας, η Διεύθυνση Υγειονομικής Προστασίας του Υπουργείου Υγείας κ.α. Από τα παραπάνω γίνεται εμφανές, ότι στη διαχείριση της περιοχής εμπλέκονται αρκετές υπηρεσίες, οι οποίες συχνά έχουν αντικρουόμενους στόχους και πολιτικές. Για την αντιμετώπιση των διαχειριστικών προβλημάτων, θεωρείται απαραίτητη η δημιουργία συντονιστικού φορέα για την περιοχή μελέτης, ο οποίος θα βοηθήσει στη σύγκλιση των τομεακών πολιτικών ώστε αυτές να καταστούν συμβατές με τους στόχους της προστασίας Προβλήματα και αρνητικές επιπτώσεις στο βιοτικό περιβάλλον Περιοχή λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου Η λειτουργία του αεροδρομίου επηρεάζει άμεσα και έμμεσα τόσο το φυσικό περιβάλλον, όσο και το ανθρωπογενές περιβάλλον και το τοπίο της ευρύτερης περιοχής. Η χωροθέτηση του αεροδρομίου μέσα στον υγρότοπο είναι προβληματική αφενός για τη δομή και τη λειτουργία των φυσικών οικοσυστημάτων και της άγριας ζωής που συνδέεται με αυτά και αφετέρου για τη λειτουργία του αεροδρομίου και την τήρηση των κανόνων ασφάλειας των πτήσεων κατά την διάρκεια της προσγείωσης και απογείωσης. Οι ακριβείς επιπτώσεις του αεροδρομίου στο φυσικό περιβάλλον δεν είναι εύκολο να προσδιοριστούν εφόσον δεν υπάρχουν συστηματικές μετρήσεις 147

149 των φυσικο-χημικών, μετεωρολογικών και βιοτικών παραμέτρων που θα επέτρεπαν την εκτίμηση της επίδρασης της λειτουργίας του αεροδρομίου στο φυσικό περιβάλλον. Αυτό που είναι αναμφισβήτητο πάντως είναι η μείωση της έκτασης των φυσικών οικοσυστημάτων και ο κατακερματισμός τους λόγω των εγκαταστάσεων και μόνο του αεροδρομίου, αυτό όμως έχει ήδη συμβεί από το Κύριες παράμετροι της λειτουργίας του αεροδρομίου που προκαλούν δυσλειτουργίες στα φυσικά οικοσυστήματα και τους ζωντανούς οργανισμούς είναι η εκπομπή ρύπων και η ηχορύπανση. Ιδιαίτερα ασύμβατη είναι αυτή η λειτουργία στη συγκεκριμένη περιοχή λόγω των υγροτοπικών της χαρακτηριστικών και της αφθονίας παρουσίας πτηνών όλη τη διάρκεια του χρόνου. Οι δραστηριότητες των πτηνών στο χώρο του αεροδρομίου δημιουργούν αυξημένο κίνδυνο πρόσκρουσής τους σε αεροσκάφη. Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Συστήματος Πληροφοριών για Προσκρούσεις Πτηνών (IBIS) του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), το 92% των προσκρούσεων που συνέβησαν παγκοσμίως δεν είχαν καμία ή ελάχιστες επιπτώσεις στις πτήσεις. Για τη μείωση των κινδύνων από πτηνά στα αεροδρόμια πρέπει να χρησιμοποιούνται τόσο μακροπρόθεσμα (παθητικά), όσο και βραχυπρόθεσμα (ενεργητικά) μέτρα. Τα μακροπρόθεσμα μέτρα μειώνουν τους παράγοντες που προσελκύουν τα πτηνά, και περιλαμβάνουν : - απουσία καρποφόρων δένδρων και ανοικτών κάδων απορριμμάτων ώστε τα πτηνά να μη βρίσκουν τροφή, - έλεγχο των συγκεντρώσεων νερών, όπως η δεξαμενή καθίζησης της εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων, με τοποθέτηση ειδικών διχτυών που δεν επιτρέπουν στα πουλιά να πλησιάσουν, - κτίρια που είναι κατασκευασμένα με τρόπο που δεν ευνοούν τη δημιουργία θέσεων φωλιάσματος ή κουρνιάσματος, - συνεχή μελέτη των ειδών των πτηνών και των δραστηριοτήτων τους στο χώρο του αεροδρομίου και τις γειτονικές περιοχές, - στήριξη προτάσεων για καθορισμό χρήσεων γης εκτός αεροδρομίου, ώστε να αποφεύγονται εγκαταστάσεις που προκαλούν συγκεντρώσεις πτηνών (π.χ ΧΥΤΑ). Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα στοχεύουν στην απομάκρυνση των πτηνών από ευαίσθητες περιοχές του αεροδρομίου και περιλαμβάνουν μεθόδους όπως η βιοακουστική που είναι φυσικοί ήχοι, όπως κραυγές πανικού ή συναγερμού, κραυγές αρπακτικών κλπ. 148

150 Καθώς και πυροακουστικά που είναι σύντομοι δυνατοί ήχοι (εκρήξεις), είτε ηλεκτρονικοί, είτε από όπλα (άσφαιρα φυσίγγια). Επομένως, η διασφάλιση αμετάβλητης της έκτασης του τόπου και της δομής και της λειτουργίας των τύπων φυσικών οικοτόπων, επιταγή του άρθρου 6 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, έρχεται ευθέως σε αντίθεση με τους όρους ασφάλειας των πτήσεων και των αεροσκαφών. Οι όροι αυτοί απαιτούν αφενός, γύρω από τα αεροδρόμια και σε ακτίνα 8 χιλιομέτρων από αυτά να μην ασκούνται δραστηριότητες ή να υπάρχουν υδατοσυλλογές που προσελκύουν πτηνά και αφετέρου στις εκτάσεις αυτές εφαρμόζονται ενεργές μέθοδοι απομάκρυνσης πτηνών και λοιπών ζώων (Κανονισμός για τη μείωση της απειλής πρόσκρουσης πτηνών και ζώων σε αεροσκάφη πολιτικής αεροπορίας Δ3/Β/26901/6554/ ). Παράκτια θαλάσσια ζώνη από Κανόνι Μεσογγή Οι πιο σημαντικές ανθρωπογενείς απειλές που δέχεται η παράκτια ζώνη αφορούν στην απώλεια και την υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων, τους παράγοντες που προκαλούν ρύπανση και την ενόχληση από την αύξηση της θαλάσσιας κυκλοφορίας. - Η ρύπανση προέρχεται από τα αστικά απόβλητα, βιολογικούς καθαρισμούς και αποχετεύσεις, αυξημένες ποσότητες θρεπτικών αλάτων από εκπλύσεις λιπασμάτων, χημικές ουσίες, μέταλλα και τοξικά, ηχητική ρύπανση από την θαλάσσια κυκλοφορία, την βιομηχανία, τις παράκτιες κατασκευές κ.α., καθώς επίσης και βιολογική και γενετική ρύπανση λόγω βακτηρίων και ιών που καταλήγουν στους υδάτινους αποδέκτες και τη θάλασσα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. - Χρήσεις που συνδέονται άμεσα με το θαλάσσιο περιβάλλον και τους πόρους του, την αλιεία, την θαλάσσια κυκλοφορία και τη βιομηχανία. - Ανάπτυξη στην ακτή που περιλαμβάνει την αστικοποίηση, τον τουρισμό, την βιομηχανία. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες επιδρούν στην άγρια ζωή με διάφορους τρόπους. Η επίπτωση μπορεί να δρα σε επίπεδο ατόμου με αποτέλεσμα είτε βραχυπρόθεσμο, είτε μακροπρόθεσμο. Αν ένας μεγάλος αριθμός ατόμων θίγονται τότε η επίπτωση επηρεάζει τον πληθυσμό. Η δραστηριότητα μπορεί επίσης να προκαλεί υποβάθμιση ή και καταστροφή των ενδιαιτημάτων με μακροπρόθεσμα και μη αναστρέψιμα αποτελέσματα. Τα οργανικά απόβλητα συμπεριλαμβανομένων των φυτοφαρμάκων και των ιχνοστοιχείων, συσσωρεύονται στους έμβιους οργανισμούς μέσω της τροφής που 149

151 έχει ήδη μολυνθεί. Τοξικές ουσίες όπως PCB, DDT, ο (Hg) υδράργυρος, τα βαρέα μέταλλα συσσωρεύονται στους ιστούς ψαριών και κητωδών σε όλη τη Μεσόγειο. Τα αποτελέσματα της συσσώρευσης τέτοιων ουσιών συνδέονται με διαταραχές του ενδοκρινικού συστήματος, του νευρικού και του ανοσοποιητικού. Τα κητώδη, οι φώκιες και οι θαλάσσιες χελώνες είναι τα είδη που απειλούνται περισσότερο από τους παράγοντες ρύπανσης των ακτών. Η λήψη από τους έμβιους οργανισμούς ξένων αντικειμένων και υλικών όπως πλαστικά, ξύλα ή υφαντά προκαλούν βλάβες που μπορεί να οδηγήσουν τα ζώα στο θάνατο. Τα πλαστικά αποτελούν το 75% των αιτιών που προκαλούν την απώλεια ζωής των οργανισμών. Η ποικιλία σε μεγέθη, σχήματα και χρώματα των πλαστικών αντικειμένων δημιουργούν σύγχυση στα ζώα που τα λαμβάνουν σαν τροφή ή θήραμα. Τα λάθη αυτά οδηγούν στο θάνατο των οργανισμών είτε διότι συσσωρεύονται στο έντερο και προκαλούν την αίσθηση της πληρότητας οπότε το ζώο πεθαίνει από πείνα, είτε προκαλούν ασφυξία. Και φυσικά τα πλαστικά περιέχουν βλαβερές για τους οργανισμούς ενώσεις όπως τα οργανοχλωριούχα, που μέσω της διαδικασίας της πέψης προκαλούν δυσλειτουργίες στην αναπαραγωγική λειτουργία και το ανοσοποιητικό σύστημα. Η ηχορύπανση είναι ένας ακόμη παράγοντας που επηρεάζει τους οργανισμούς που ζουν στο νερό, δεδομένου ότι το υγρό στοιχείο χαρακτηρίζεται από άριστες ιδιότητες διάχυσης του ήχου. Τα επίπεδα ήχου σε περιοχές με σημαντική κυκλοφορία και λιμάνια είναι της τάξης των 150dB. Στην ανοικτή θάλασσα ο θόρυβος που προκαλεί ένα μεγάλο καράβι από τη λειτουργία των ελίκων του είναι χαμηλής συχνότητας και η ένταση κυμαίνεται από db στην πηγή. Η ενόχληση που προκαλεί η αυξημένη θαλάσσια κυκλοφορία στους οργανισμούς είναι εντονότερη κοντά στις ακτές. Στις εμπορικές και επιβατικές μεταφορές έρχεται να προστεθεί και η δραστηριότητα των θαλάσσιων αθλημάτων και της αναψυχής που συνδέεται με την ανάπτυξη του τουρισμού και παρουσιάζει την μεγαλύτερή της ένταση κοντά στην ακτή. Οι επιπτώσεις της θαλάσσιας κυκλοφορίας στους οργανισμούς έχουν να κάνουν με την διακοπή της οποιασδήποτε δραστηριότητας του ζώου κατά τη διάρκεια που περνά το πλεούμενο, που φυσικά η διαταραχή που αυτό προκαλεί είναι εντονότερη όσο ο αριθμός των πλοίων και η ταχύτητά τους μεγαλώνουν. - Ποιότητα υδάτινου περιβάλλοντος Η ποιότητα του θαλασσινού νερού παρακολουθείται από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε, ως προς την καταλληλότητά του για κολύμβηση. Η μικροβιολογική ποιότητα του νερού για το 150

152 2002, χαρακτηρίζεται πολύ καλή, δεδομένου ότι το σύνολο των ληφθέντων δειγμάτων ικανοποιεί τουλάχιστον κατά 80% τις Επιθυμητές τιμές (G) της Οδηγίας 76/160/ΕΟΚ και κατά 95% τις Επιτρεπτές τιμές (I) της ίδιας Οδηγίας, για τις παραμέτρους: ολικά κολοβακτηριοειδή/100ml και κολοβακτηριοειδή κοπρανώδους προέλευσης/100ml. Η φυσικοχημική ποιότητα του νερού στη περιοχή μελέτης (δειγματοληψίες στην πόλη της Κέρκυρας, το Ποντικονήσι και τις Μπενίτσες) ανήκει στην κατηγορία Α, δηλαδή το σύνολο των ληφθέντων δειγμάτων ικανοποιεί τουλάχιστον κατά 95% τις Επιτρεπτές τιμές της Οδηγίας για τις φυσικοχημικές παραμέτρους: χρώμα, ορυκτέλαια, επιφανειακά ενεργοί ουσίες που αντιδρούν με κυανούν μεθυλενίου, φαινόλες, κατάλοιπα πίσσας και επιπλέοντα αντικείμενα. Θα πρέπει να αναφερθεί εδώ, ότι ο θαλάσσιο τμήμα από Κανόνι έως Μεσογγή αποτελεί μία από τις πιο αναπτυγμένες τουριστικά περιοχές της Κέρκυρας, χαρακτηρισμένη ως τουριστικά κορεσμένη ενώ η ευρύτερη περιοχή ανήκει στις ζώνες με ελεγχόμενη τουριστική ανάπτυξη. Ειδικότερα με την Υπουργική Απόφαση 2647/86 στις περιοχές αυτές δεν επιτρέπεται η ανέγερση νέων ξενοδοχείων ή η επέκταση των λειτουργούντων. Η τουριστική ανάπτυξη της παραλιακής ζώνης όμως δεν συνοδεύτηκε από ανάλογα έργα υποδομής όπως οδικό δίκτυο, αποχετευτικό δίκτυο κ.λπ. Έτσι, ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή είναι και η επεξεργασία των λυμάτων. Με νομαρχιακές αποφάσεις οι περισσότερες από τις ξενοδοχειακές μονάδες της ζώνης αυτής οδηγούν σήμερα τα υγρά απόβλητα, συνήθως μετά από επεξεργασία, με υποθαλάσσιους ελαστικούς αγωγούς στη θάλασσα. Το μήκος των αγωγών αυτών ποικίλει από m. Στη θάλασσα οδηγούνται επίσης τα επεξεργασμένα αστικά απόβλητα από τον οικισμό Μπενίτσες, με υποθαλάσσιο αγωγό μήκους 1 km περίπου. Αυτό το διάστημα (Σεπτέμβριος 2008) κατασκευάζεται από το Δήμο Αχιλλείων αποχετευτικό δίκτυο για τη συλλογή των λυμάτων στο τμήμα από Πέραμα έως Τσάκι Μπενιτσών. Τα απόβλητα μετά από επεξεργασία προβλέπεται να οδηγούνται στον υποθαλάσσιο αγωγό του οικισμού των Μπενιτσών. Η ολοκλήρωση του έργου αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στην προστασία του περιβάλλοντος Απειλές πιέσεις στη προτεινόμενη για προστασία περιοχή Οι πιέσεις που δέχεται το φυσικό περιβάλλον της προτεινόμενης για προστασία περιοχής, ομαδοποιούνται αφενός χωρικά, και εντοπίζονται στη λιμνοθάλασσα και 151

153 την υγροτοπική ζώνη που την περιβάλλει, την ακτή και την θαλάσσια ζώνη και αφετέρου ποιοτικά, σε παράγοντες που συνδέονται με την παραγωγή αποβλήτων, την οικιστική πίεση, την κατασκευή και λειτουργία βασικών υποδομών, όπως δρόμοι, λιμάνια και φυσικά την εγκατάσταση και λειτουργία του αεροδρομίου. Αυτές οι δραστηριότητες έχουν σε μεγάλο βαθμό περιορίσει τις εκτάσεις φυσικού περιβάλλοντος και έχουν διαφοροποιήσει τις λειτουργίες των οικοσυστημάτων. Στον πίνακα που ακολουθεί αναφέρονται οι παράκτιες και θαλάσσιες δραστηριότητες σε αντιστοιχία με τις περιβαλλοντικές παραμέτρους που επηρεάζονται. Δραστηριότητες όπως έργα προστασίας των ακτών, δημιουργία τεχνητών παραλιών, λιμενικές εγκαταστάσεις, καθώς και δραστηριότητες αναψυχής επηρεάζουν την μορφή και την λειτουργία του παράκτιου και θαλάσσιου περιβάλλοντος. Η οικιστική ανάπτυξη, η κατασκευή νέων υποδομών καθώς και η λειτουργία των υφιστάμενων επιδρά στα επίπεδα ποιότητας του ατμοσφαιρικού, υδατικού και ακουστικού περιβάλλοντος. 152

154 Παράκτιες/ θαλάσσιες Δραστηριότητες/ γεγονότα Υποδραστηριότητες υπόστρωμα αιωρούμενα ξηρασία αλλαγές στις συνθήκες διαλυτότητας αλλαγές στη ροή Περιβαλλοντικοί παράγοντες Φυσικοί Χημικοί Βιολογικοί αλλαγές θερμοκρασίας αλλαγές θολερότητας Αλλαγή επιπέδου θάλασσας * * * * Κλιματικές Αλλαγή θερμοκρασίας αλλαγές * * * * * * * Αλλαγή καιρικών συνθηκών * * * * Φράγματα * * * * * * * * * * * * * * Προστασία Κυματοθραύστες ακτών * * * * * * * * * * * * Έργα σχηματισμού ακτών * * * * * * * * * * * * * Φυτών * * * * * * * * * * Συλλογή Αυγών πουλιών * * * * Οστράκων * * * * * * * Φυκιών * * * * * * * Λιμενικές εγκαταστάσεις * * * * * * * * * * * * * * * * * Ανάπτυξη Οικιστική ανάπτυξη * * * * * * * * * * Δίκτυα επικοινωνίας * * * * Ιχθυοκαλλιέργεια * * * * * * * * * * * Εκσκαφές * * * * * * * * * * * * * Εξόρυξη * * * * * * * * * * * Αλιεία Τράτες * * * * * * * * * * * Δίχτυα * * * * αλλαγές στην έκθεση των κυμάτων ηχορύπανση οπτική ενόχληση φυσική ενόχληση μετατόπιση αλλαγές στα επίπεδα θρεπτικών αλλαγές αλατότητας αλλαγές στα επίπεδα οξυγόνου ρύπανση/βαρέα μέταλλα/υδρογονάνθρακς εισαγωγή παθογόνων οργανισμών εισαγωγή ξενικών ειδών επιλεκτική συλλογή ειδών 153

155 Παράκτιες/ θαλάσσιες Δραστηριότητες/ γεγονότα Αναψυχή Χρήσεις Απόβλητα Υποδραστηριότητες υπόστρωμα αιωρούμενα ξηρασία αλλαγές στις συνθήκες διαλυτότητας αλλαγές στη ροή Περιβαλλοντικοί παράγοντες Φυσικοί Χημικοί Βιολογικοί αλλαγές θερμοκρασίας αλλαγές θολερότητας αλλαγές στην έκθεση των κυμάτων Ιστιοπλοΐα * * * * * * * Καταδύσεις * * * * Θαλάσσια αθλήματα * * * * Τουριστική υποδομή * * * * * * * * * Ερασιτεχνική αλιεία * * * * * * * Ναυσιπλοΐα * * * * * * * * Ιχθυοκαλλιέργεια * * * * * * * * * * * Στρατιωτική υποδομή * * * * * * * * * * * Έρευνα * * Προσέγγιση/διανυκτέρευση πλοίων * * * * * * * * Απόβλητα γεωργίας /αλιείας * * * * * * * Βιομηχανικά απόβλητα * * * * * * * * * * * Αστικά απόβλητα * * * * * * * * * * Ανόργανη & σωματιδιακή ρύπανση * * * * * * * * Απορρίμματα * * * * * * * * Θερμική ρύπανση * * * * * * * * * * * Απόβλητα πλοίων * * * * * * * * * Πετρέλαιο * * * * * * * * * ηχορύπανση οπτική ενόχληση φυσική ενόχληση μετατόπιση αλλαγές στα επίπεδα θρεπτικών αλλαγές αλατότητας αλλαγές στα επίπεδα οξυγόνου ρύπανση/βαρέα μέταλλα/υδρογονάνθρακς εισαγωγή παθογόνων οργανισμών εισαγωγή ξενικών ειδών επιλεκτική συλλογή ειδών 154

156 3.2.4 Απειλές Πιέσεις που δέχονται οι οικότοποι 1150* Λιμνοθάλασσες Οι υδρόβιες φυτοκοινότητες και τα είδη που τις συγκροτούν και περιορίζονται σε αυτές απειλούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στις μεταβολές της υδρολογικής ισορροπίας και στη ρύπανση των υδάτων. Η άναρχη και παράνομη δόμηση, η απόθεση υλικών, η διάνοιξη οδών, η επέκταση καλλιεργειών, οι καταπατήσεις και η αποκοπή από την παραλία αποτελούν τις κύριες απειλές για τον εξεταζόμενο τύπο οικοτόπου Μονοετής βλάστηση μεταξύ των ορίων πλημμυρίδας και αμπώτιδας Η ευπάθειά τους έγκειται στο ότι τα χαρακτηριστικά τους είδη περιορίζονται στο συγκεκριμένο βιότοπο και επομένως απειλούνται από την υποβάθμιση του. Οι έντονες πιέσεις στις ακτές όπου αναπτύσσονται, μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και στην εξαφάνιση των κοινοτήτων. Σε ορισμένες παραλίες που χρησιμοποιούνται περισσότερο από το κοινό υπάρχει πιθανότητα υποχώρησης των αμμονιτρόφιλων ειδών και επικράτησης των νιτρόφιλων της κλάσης Chenopodietea Απόκρημνες βραχώδεις ακτές με βλάστηση στη Μεσόγειο (με ενδημικά Limonium spp.) Κυριότερη απειλή, ιδιαίτερα για τους επίπεδους βράχους, αποτελεί η κατασκευή έργων (δρόμοι, εγκαταστάσεις και οικιστικές δραστηριότητες) κοντά στις ακτές. Ο εξεταζόμενος οικότοπος δεν απειλείται άμεσα από τις τουριστικές δραστηριότητες Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi) Στο χώρο της Μεσογείου η έκταση των κοινοτήτων έχει συρρικνωθεί λόγω των επεμβάσεων στην υδρολογία και λόγω εκχέρσωσης χάριν των επεκτάσεων των καλλιεργειών και κατασκευαστικών έργων (δρόμοι, οικισμοί). Οι δραστηριότητες αυτές είναι πιο έντονες στις τουριστικά αξιοποιήσιμες περιοχές. Η ρύπανση από την ανεξέλεγκτη εναπόθεση απορριμμάτων και την απόρριψη λυμάτων είναι ένας επιπλέον παράγοντας υποβάθμισης Μεσογειακές και θερμοατλαντικές αλόφιλες λόχμες (Arthrocnemetalia fructicosae) Στο χώρο της Μεσογείου η έκταση του οικοτόπου έχει συρρικνωθεί λόγω των επεμβάσεων στην υδρολογία και κυρίως λόγω των εκχερσώσεων για την επέκταση των καλλιεργειών και των κατασκευαστικών έργων (δρόμοι, οικισμοί). Οι δραστηριότητες αυτές είναι πιο έντονες στις τουριστικά ανεπτυγμένες περιοχές. Η ρύπανση από την ανεξέλεγκτη εναπόθεση απορριμμάτων και την απόρριψη 155

157 λυμάτων είναι ένας επιπλέον παράγοντας κινδύνου. Η βόσκηση είναι συχνή δραστηριότητα στους υγροτόπους, αλλά δεν έχουν αξιολογηθεί οι πιθανές επιπτώσεις της στην Ελλάδα. Η εισβολή νιτρόφιλων ειδών και ζιζανίων λόγω βόσκησης, ρύπανσης ή γειτνίασης με καλλιέργειες αποτελεί επιπρόσθετη απειλή. Πρόκειται για σημαντικό τύπο οικοτόπου, ο οποίος διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση αλλά χρειάζεται προστασία καθώς κινδυνεύει από την επέκταση των οικισμών, την τουριστική ανάπτυξη, τη μη οργανωμένη δραστηριότητα για αναψυχή και τη χρήση λιπασμάτων και ζιζανιοκτόνων στις παρακείμενες καλλιέργειες. 72A0 Καλαμώνες Οι κοινότητες του οικοτόπου ως υγροτοπικές είναι ευαίσθητες στις μεταβολές της υδρολογικής ισορροπίας και στη ρύπανση των υδάτων. Συνεπώς απειλούνται από αποστραγγίσεις, πρακτικές άντλησης και διευθετήσεις ρεμάτων. 92D0 Θερμομεσογειακές παραποτάμιες στοές (Nerio-Tamariceteae), παραποτάμιες στοές της Νοτιο-Δυτικής Ιβηρικής χερσονήσου (Securinegion tinctoriae) Τα αίτια της υποβάθμισης του οικοτόπου αυτού αποτελούν συχνά συνδυασμό ανθρωπογενών και φυσικών παραγόντων. 3.3 Εντοπισμός κρίσιμων φυσικο- βιολογικών παραμέτρων Πριν από την αναλυτική επιλογή των στόχων της διαχείρισης, είναι σκόπιμο να συνοψισθούν οι κύριες αιτίες επιδείνωσης της κατάστασης διατήρησης του προστατευτέου αντικειμένου της περιοχής μελέτης, προκειμένου στη συνέχεια να προσδιορισθούν επακριβώς οι κατευθύνσεις και στόχοι της προστασίας για την περιοχή. Κύρια αιτία της επιδείνωσης θεωρείται η γενικότερη αναπτυξιακή κατεύθυνση που έχει υιοθετηθεί εδώ και πολλά χρόνια, και έχει προκαλέσει άναρχη οικιστική και τουριστική ανάπτυξη. Το γεγονός αυτό, έχει επιδράσει αρνητικά στους οικοτόπους και τα ενδιαιτήματα που έχουν υποβαθμισθεί : - Η ετερογένεια των φυσικών και ανθρωπογενών οικοσυστημάτων, επηρεάζοντας αρνητικά τους πληθυσμούς πολλών ειδών που άμεσα ή έμμεσα εξαρτώνται από συγκεκριμένα ενδιαιτήματα ή από συνδυασμό ενδιαιτημάτων. - Η οικολογική κατάσταση κρίσιμων ενδιαιτημάτων για τα είδη της πανίδας, λόγω της επέκτασης των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων και στις πιο απομονωμένες περιοχές καταφύγια της βιοποικιλότητας. 156

158 Τα παραπάνω επιδείνωσαν σταδιακά τις συνθήκες διατήρησης για τη βιοποικιλότητα των οικοσυστημάτων. Αναλυτικότερα, οι πιέσεις που ασκούνται στο βιοτικό περιβάλλον σε επίπεδο πανίδας είναι για τα: - Είδη ιχθυοπανίδας όπως Valencia hispanica και Syngnathus abaster. Οι απειλές αφορούν κυρίως στη ρύπανση και στην περίπτωση του Syngnathus abaster στην καταστροφή των ενδιαιτήματός του (λιβάδια Ποσειδωνίας). - Είδη Αμφιβίων και ερπετοπανίδας. Οι απειλές αφορούν κυρίως στην καταστροφή των ενδιαιτημάτων τους από εκχερσώσεις, επιχωματώσεις, μείωση των γλυκών νερών και ρύπανση. - Είδη παρυδάτιας ορνιθοπανίδας. Οι απειλές προέρχονται κυρίως από τα προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα του αερολιμένα για την ασφάλεια των πτήσεων, τις προσκρούσεις των πτηνών σε αεροσκάφη, την καταστροφή των ενδιαιτημάτων τους από εκχερσώσεις και επιχωματώσεις, τη μείωση των γλυκών νερών, τη ρύπανση και το θόρυβο κ.λπ. Επίσης, από το λαθροθηρία. - Αρπακτικά πτηνά και τα παρυδάτια θηλαστικά (βίδρα). Οι απειλές αφορούν κυρίως στη μείωση των θηραμάτων τους λόγω των παραγόντων που προαναφέρθηκαν αλλά και στη αλλαγή χρήσεων γης στην ευρύτερη περιοχή. - Θαλάσσιο θηλαστικό (ρινοδέλφινο). Οι απειλές αφορούν στην καταστροφή των ενδιαιτημάτων στα οποία θηρεύει στα οποία περιλαμβάνονται και τα λιβάδια της Ποσειδωνίας αλλά και σε άλλους παράγοντες στο ευρύτερο γεωγραφικό πλαίσιο. 3.4 Αξιολόγηση εξελίξεων για το φυσικό περιβάλλον Η κατάσταση στην οποία τείνει το χερσαίο περιβάλλον στη περιοχή μελέτης εξαρτάται από τις μεταβολές στους περιοριστικούς του παράγοντες. Ο πρώτος παράγοντας που καθορίζει τις τάσεις εξέλιξης είναι οι αλλαγές στο είδος της κάλυψης γης. Οι πιέσεις για αλλαγές αφορούν στην οικοπεδοποίηση των υγρών και χέρσων εκτάσεων. Επισημαίνεται ότι οι εκτάσεις αυτές στο παρελθόν καλλιεργούνταν με αποτέλεσμα να υπάρχει η διεκδίκηση εμπράγματων δικαιωμάτων. Τα αλίπεδα και ένα μέρος των χέρσων χρησιμοποιούνται σήμερα κυρίως ως βοσκότοποι. Η χρήση αυτή τα διαφυλάσσει προς το παρόν από τάσεις οικοδόμησης. Οι καλαμώνες, λόγω του πολύ υγρού εδάφους τους, κινδυνεύουν από πλημμύρες. 157

159 Άλλη πιθανή αιτία εξέλιξης του χερσαίου περιβάλλοντος μπορεί να προκύψει σε περίπτωση μείωσης των εισροών γλυκού νερού ή μεταβολής του κλίματος προς το ξηρότερο που αποτελεί και το δυσμενέστερο σενάριο κλιματικής αλλαγής. Η μείωση των εισροών γλυκού νερού ή το μικρότερο ύψος βροχοπτώσεων αναμένεται να επιφέρει έλλειψη γλυκού νερού στο έδαφος των αλιπέδων με αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη αλάτωση των εδαφών το καλοκαίρι λόγω εξάτμισης, και μετατροπή των πλησιέστερων της λιμνοθάλασσας αλίπεδων σε αλατούχες στέππες, με κυρίαρχα είδη τα Limonium. Αυτό θα υποβαθμίσει τους βοσκότοπους με κίνδυνο την αύξηση των πιέσεων για οικοδόμησή τους. Άλλη εξέλιξη στην περίπτωση αλλαγής του κλίματος, θα επέλθει στη μακκία καθώς θα αυξηθούν οι πυρκαγιές και θα εξαφανιστούν οι δρυς. Η μείωση των γλυκών νερών επηρεάζει και τη λιμνοθάλασσα. Οι κρισιμότεροι φυσικοί παράγοντες που καθορίζουν την ανάπτυξη της πανίδας συμπεριλαμβανομένης και της ιχθυοπανίδας της λιμνοθάλασσας είναι η αλατότητα και η θερμοκρασία του νερού. Η αλατότητα του νερού σε συνδυασμό με τη θερμοκρασία καθορίζουν με τη σειρά τους την συγκέντρωση του διαλυμένου οξυγόνου, την διαδικασία αποδόμησης οργανικών ουσιών, κλπ. Η αλατότητα εξαρτάται από την εισροή γλυκών νερών από διάφορες πηγές ενώ η θερμοκρασία εξαρτάται από τον ρυθμό ανανέωσης των υδάτων από την θάλασσα. Η περιοδική διατήρηση της διατομής των ανοιγμάτων κάτω από τη πεζογέφυρα εξασφαλίζει την απρόσκοπτη κυκλοφορία των νερών. Η τυχόν αλλαγή της σύνθεσης της ιχθυοπανίδας επηρεάζει και τα είδη πανίδας που εξαρτώνται από αυτή και κυρίως την ορνιθοπανίδα Αξιολόγηση της περιοχής με βάση σειρά κριτηρίων Με βάση την παραπάνω αξιολόγηση, προκύπτει ότι η περιοχή μελέτης διαθέτει αρκετά σημαντικά χαρακτηριστικά σε ότι αφορά το φυσικό της περιβάλλον. Στη συνέχεια με τη χρήση σειράς κριτηρίων θα υπάρξει ανάλυση της αξίας της περιοχής ως εξής: Μέγεθος: Το μέγεθος της ενότητας λιμνοθάλασσα, υγρότοπος, ελαιώνες και ακτή, καθιστούν την περιοχή ιδιαίτερα σημαντική για την διατήρηση και προστασία των οικοτόπων, ειδών χλωρίδας, πανίδας και ενδιαιτημάτων που απαντούν σε αυτή. Η περιοχή χαρακτηρίζεται από μωσαϊκό οικοτόπων ικανό για την διατήρηση υψηλής βιοποικιλότητας. Επομένως, από άποψη μεγέθους (με την έννοια της αυτοτελούς 158

160 μονάδας), η περιοχή μπορεί να χαρακτηρισθεί επαρκής για το σχεδιασμό διαχειριστικών μέτρων προστασίας και αποκατάστασής της. Ποικιλότητα ενδιαιτημάτων: Στην περιοχή μελέτης έχουν προσδιορισθεί πέντε(5) τύποι οικοτόπων οι οποίοι περιλαμβάνονται στην Οδηγία 92/43, δυο εκ των οποίων (η λιμνοθάλασσα 1150* και οι εκτάσεις θαλάσσιου βυθού με βλάστηση (ποσειδωνίες) 1120*) είναι οικότοποι προτεραιότητας. Επιπλέον στον υγρότοπο που περιβάλλει τη λιμνοθάλασσα, στα πλαίσια καταγραφής της παρούσας μελέτης, εντοπίστηκαν άλλα έξι (6) είδη οικοτόπων (1420, 1410, 72Α0, 3290, 6420, 92D0), ενώ στην παράκτια ζώνη άλλα τρία (3) είδη (1210, 1240, 934Α). Ταυτόχρονα υπάρχει υψηλής οικολογικής αξίας μωσαϊκό φυσικών και ημιφυσικών ενδιαιτημάτων, όπως υγροτοπικές εκτάσεις, ακτές, ελαιώνες και εκτάσεις που καλύπτονται με μακκία, το οποίο είναι ικανό να στηρίξει τα σημαντικά είδη χλωρίδας και πανίδας που απαντούν στην περιοχή. Οι υφιστάμενοι οικότοποι αποτελούν ενδιαίτημα φωλεοποίησης για τα σπάνια είδη πτηνών, καθώς και ενδιαίτημα αρκετών ενδημικών φυτών. Βαθμός διατάραξης: Η περιοχή μελέτης χαρακτηρίζεται ως υψηλού βαθμού διατάραξης, λόγω της έντονης οικιστικής ανάπτυξης, της συνεχώς αυξανόμενης τουριστικής δραστηριότητας για ένα μεγάλο διάστημα του χρόνου, και της βιοτεχνικής δραστηριότητας. Απαιτείται επομένως άμεση δράση για την αποφυγή περαιτέρω φθοράς, αλλοίωσης, ή καταστροφής από επεκτεινόμενη αναπτυξιακή δραστηριότητα. Επομένως σε γενικές γραμμές, το μεγαλύτερο μέρος των φυσικών οικοσυστημάτων (και οικοτόπων) της περιοχής μελέτης, θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως υψηλού βαθμού διατάραξης, στο οποίο απαιτείται άμεσα σχεδιασμός διαχειριστικών παρεμβάσεων διατήρησης. Σπανιότητα: Η περιοχή μελέτης κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική κυρίως λόγω της παρουσίας των δέκα τεσσάρων (14) οικοτόπων της Οδηγίας 92/43, φυτικών ειδών του Παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας 92/43, ενδημικών και σπάνιων ειδών χλωρίδας και πανίδας. Η βίδρα Lutra lutra προστατεύεται στο Παρ. II/IV 92/43/ΕEC, Παρ.II Bern, Π.Δ. 67/81, European Red List V Σύμβαση CITES I/A και το Κόκκινο Βιβλίο V, καθώς και τα 10 παρατηρηθέντα είδη ορνιθοπανίδας του Παρ. Ι. της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ. Το Ρινοδέλφινο Tursiops truncatus προστατεύεται σύμφωνα με το Παρ. II 92/43/ΕEC, Παρ.II Bern, Π.Δ. 67/81. Η Σακοράφα Syngnathus abaster ανήκει στον Κατάλογο της IUCN για τα Απειλούμενα Είδη στην κατηγορία DD: Ανεπαρκώς γνωστά. 159

161 Η Λιάρα Phoxinellus pleurobipunctatus και η Ντάσκα Pseudophoxinus stymphalicus είναι ενδημικά και ο Ζουρνάς Valencia letourneuxi είδος απειλούμενο με εξαφάνιση. Ο συνδυασμός των στοιχείων αυτών και η προσθήκη σε αυτά σειράς άλλων παραγόντων όπως, η αισθητική αξία της περιοχής και η παρουσία υψηλής οικολογικής αξίας μωσαϊκού ενδιαιτημάτων, δημιουργεί ένα ιδιαίτερης σπανιότητας σύμπλοκο, το οποίο επιβάλλεται να διατηρηθεί και να αποκατασταθεί. Ευπάθεια: Ο υψηλός βαθμός διαταραχής που οφείλεται κύρια στην έντονη και αυξανόμενη οικιστική, τουριστική και γενικά αναπτυξιακή πίεση, δημιουργεί προβλήματα. Υπάρχουν πολλά είδη και οικότοποι που εμφανίζουν υψηλή ευπάθεια στις ανθρωπογενείς διαταραχές και στις μεταβολές χρήσεων και για το λόγο αυτό καθιστούν αναγκαία τη λήψη μέτρων προστασίας και διατήρησης. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελούν οι οικότοποι, 1150* Λιμνοθάλασσες (οικότοπος προτεραιότητας), οι εκτάσεις θαλάσσιου βυθού με βλάστηση (ποσειδωνίες) 1120* στις εκτάσεις των οποίων σημειώνονται οι μεγαλύτερες και σημαντικότερες συνέπειες της έντονης ανθρωπογενούς δραστηριότητας. Επομένως, η περιοχή μελέτης διαθέτει αρκετά στοιχεία που χαρακτηρίζονται από υψηλή ευπάθεια, γεγονός που καθιστά επιτακτική τη λήψη διαχειριστικών μέτρων για τη διατήρησή τους ή και την αποκατάστασή τους. Αντιπροσωπευτικότητα: Οι οικότοποι μαλακού υποστρώματος (119Α και 119Β) και οι βραχώδεις ακτές με πληθυσμούς Cystoseira spp. (τύπος οικοτόπου 1170, ύφαλοι), τα εκτεταμένα πυκνά υποθαλάσσια λιβάδια Posidonia oceanica (τύπος οικοτόπου 1120*), η λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου (τύπος οικοτόπου 1150*) χαρακτηρίζονται από καλό βαθμό αντιπροσωπευτικότητας. Επίσης, τόσο η χλωρίδα όσο και η πανίδα της περιοχής μελέτης μπορούν να χαρακτηρισθούν αντιπροσωπευτικές των παραλιακών και νησιωτικών οικοσυστημάτων της χώρας. Συμπερασματικά, η περιοχή μελέτης διαθέτει αρκετά, υψηλής αντιπροσωπευτικότητας στοιχεία, χαρακτηριστικά της Μεσογείου, κατάσταση που επιβάλλει τη λήψη μέτρων διαχείρισης για τη διατήρηση και προστασία τους από υφιστάμενες ή δυνητικές απειλές. Δυνατότητα αποκατάστασης: Ορισμένες από τις διαταραχές που έχουν υποστεί τα ενδιαιτήματα, το τοπίο και τα είδη της περιοχής μελέτης θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν σε ένα βαθμό αναστρέψιμες εφόσον ληφθούν άμεσα μέτρα αποφυγής νέων επιχωματώσεων και καταπατήσεων των υγροτοπικών εκτάσεων και υπάρξει αυστηρός και άμεσος έλεγχος όλων των δραστηριοτήτων που προκαλούν ρύπανση. Η υλοποίηση κατάλληλου χωροταξικού σχεδιασμού και η λήψη των απαραίτητων διαχειριστικών μέτρων αποκατάστασης οικοτόπων και ενδιαιτημάτων 160

162 θα πρέπει να δράσουν συγχρόνως και ολοκληρωμένα, ώστε να μειωθούν οι παράγοντες που οδηγούν το φυσικό περιβάλλον σε συνεχή υποβάθμιση. Η υιοθέτηση συγκεκριμένων κανόνων συμπεριφοράς επισκεπτών και η κατάλληλη οργάνωση για την εξυπηρέτηση της τουριστικής δραστηριότητας θα συμβάλλει σημαντικά, στην επίτευξη των στόχων προστασίας και αποκατάστασης των οικοτόπων και των ενδιαιτημάτων της. Οι ενέργειες αυτές αφενός στηρίζουν την αειφορική ανάπτυξη του τουρισμού και επιτρέπουν στους επισκέπτες να ωφεληθούν από την μοναδική αυτή εμπειρία, και αφετέρου διατηρούν, σε μεγάλο βαθμό, τις ισορροπίες στον κοινωνικό ιστό των ομάδων που χρησιμοποιούν την περιοχή, οι οποίες θα συμβάλλουν σημαντικά στη διατήρηση των ιδιαίτερων αξιών των τοπικών οικοσυστημάτων. Συμπερασματικά, η δυνατότητα αποκατάστασης των ιδιαίτερων αξιών της περιοχής μελέτης μπορεί να χαρακτηρισθεί επαρκής, παρά το γεγονός ότι οι προϋποθέσεις για την επίτευξη αυτού του στόχου συνδέεται άμεσα με τον έλεγχο της επέκτασης και την παραγωγή ρύπων πολλών δραστηριοτήτων. Αισθητική τοπίου: Η λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου, η ακτή νότια αυτής, αλλά και η γύρω περιοχή χαρακτηρίζεται από πολύ υψηλή τοπιακή αξία, συνδυάζοντας την παρουσία πολλών διαφορετικών μορφολογικών και φυσικών χαρακτηριστικών. Το μωσαϊκό τοπιακών στοιχείων και μορφών βλάστησης, προσδίδουν στην περιοχή υψηλή αξία σε ότι αφορά το τοπίο και την αισθητική του αξία. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι ένας μεγάλος αριθμός περιοχών και στοιχείων στην μελετώμενη περιοχή έχει χαρακτηριστεί, και σε πολλές περιπτώσεις έχει θεσμοθετηθεί σαν τοπίο ιδιαίτερου κάλλους, όπως τα εξής: Χερσόνησος Κανόνι και Ποντικονήσι, Νησίδα Πτυχία (Βίδος), Λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου, Κάτω Γαρούνα και γύρω περιοχή, Γαστούρι και Αχίλλειον, Βουνό πάνω από Μπενίτσες, Αχίλλειο και Γαστούρι. Συνολικά, επομένως, η περιοχή μελέτης χαρακτηρίζεται από την παρουσία τοπίων υψηλής αισθητικής αξίας, τα οποία επιβάλλεται να προστατευθούν από ενδεχόμενες αλλοιώσεις ή καταστροφές. Κοινωνικο-οικονομική αξία: Δεδομένου λοιπόν ότι η προστασία του φυσικού αντικειμένου της περιοχής μελέτης μπορεί να είναι συμβατή με την αναπτυξιακή και οικονομική δραστηριότητα και ταυτόχρονα να συμβάλλει στη διατήρηση των κοινωνικών αξιών της, υπάρχουν οι αντικειμενικές προϋποθέσεις για την κοινωνικά και οικονομικά αποδεκτή ένταξη της περιοχής σε καθεστώς προστασίας. Πολιτιστική - Ιστορική αξία: Η ευρύτερη περιοχή μελέτης διακρίνεται επίσης για το αρχαιολογικό της ενδιαφέρον δεδομένου ότι υπάρχουν πολλοί Κηρυγμένοι Αρχαιολογικοί Χώροι και Ιστορικά Διατηρητέα Μνημεία από το Υπουργείο Πολιτισμού 161

163 όπως: Ρωμαϊκά λουτρά Μπενίτσης, Αχίλλειο, Χερσόνησος Κανονίου Κερκύρας μετά της παρακείμενης πεζονησίδος, Ιερά Μονή Υπαπαντής Θεοτόκου των Βλαχερνών & Αρχαίος Υλλαϊκός λιμένας. Η περιοχή επομένως διαθέτει τα χαρακτηριστικά περιοχής σημαντικής πολιτιστικής αξίας, η οποία μπορεί και πρέπει να διατηρηθεί και να αναδειχθεί, μέσα από την ανακήρυξη και λειτουργία της ως προστατευόμενης περιοχής. Συνολικά λοιπόν, η περιοχή μελέτης καλύπτει ικανοποιητικά όλα τα επιμέρους κριτήρια για την ένταξή της σε καθεστώς προστασίας. 162

164 4. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΡΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 4.1 Σκοπιμότητα και στόχοι της προστασίας Η συνεχώς αυξανόμενη οικιστική ανάπτυξη και η ανάγκη για παραθεριστική ή και μόνιμη κατοικία, σε συνδυασμό με την τουριστική δραστηριότητα μειώνουν διαρκώς την έκταση των φυσικών οικοσυστημάτων στην ευρύτερη περιοχή. Το φυσικό περιβάλλον, εναρμονίζεται με την ανθρώπινη παρουσία ήδη από τους κλασικούς χρόνους. Η ποικιλία του τοπίου είναι αποτέλεσμα του ανάγλυφου και της πολύχρονης αλληλεπίδρασης ανθρώπου φυσικού περιβάλλοντος. Η ενότητα υφιστάμενων οικοσυστημάτων, δέχεται μεγάλο αριθμό πιέσεων, οι οποίες απειλούν έντονα την ύπαρξή της. Σε μία περιορισμένη έκταση που καταλαμβάνει σήμερα το σύμπλεγμα υγροτόπου, λιμνοθάλασσας, ακτών και δασικών εκτάσεων αναπτύσσονται πολλές και ποικίλες χρήσεις, όπως η οικιστική ανάπτυξη και η βιομηχανική δραστηριότητα, ο τουρισμός, η γεωργία, η αλιευτική δραστηριότητα, η αναψυχή, ενώ παράλληλα προγραμματίζονται έργα υποδομής. Η μελετώμενη περιοχή καλύπτει ένα χώρο μεγάλης έκτασης και συνδυάζει ποικίλα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά πουν φιλοξενούν ένα σημαντικό αριθμό ειδών πανίδας. Αφενός επομένως οι αξίες της περιοχής και αφετέρου οι απειλές που δέχεται καθιστούν άμεσης προτεραιότητας την ανάγκη λήψης μέτρων προστασίας. Η μοναδικότητα του συγκεκριμένου πλέγματος οικοσυστημάτων αυτής της έκτασης δίνει στην περιοχή μία επιπλέον αιτία για την αποτελεσματική προστασία της, με στόχους την έρευνα, την εκπαίδευση, την ενημέρωση και αναψυχή και την σύνδεση του φυσικού περιβάλλοντος με την πολιτιστική κληρονομιά. 4.2 Προτεινόμενο θεσμικό πλαίσιο για την προστασία Η περιοχή μελέτης πρόκειται να ενταχθεί για προστασία στον Ν.1650 «Για την προστασία του περιβάλλοντος». Σκοπός του νόμου είναι «η θέσπιση θεμελιωδών κανόνων και η καθιέρωση κριτηρίων και μηχανισμών για την προστασία του περιβάλλοντος, έτσι ώστε ο άνθρωπος ως άτομο και ως μέλος του κοινωνικού συνόλου, να ζει σε ένα υψηλής ποιότητας περιβάλλον, μέσα στο οποίο να προστατεύεται η υγεία του και να ευνοείται η ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. Η προστασία του περιβάλλοντος, θεμελιώδες και αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής και αναπτυξιακής διαδικασίας και πολιτικής, υλοποιείται κύρια μέσα από το δημοκρατικό προγραμματισμό». 163

165 Το άρθρο 18 του εν λόγω νόμου, «Αντικείμενα προστασίας και διατήρησης», ορίζει πως: Η φύση και το τοπίο προστατεύονται και διατηρούνται ώστε να διασφαλίζονται οι φυσικές διεργασίες, η αποδοτικότητα των φυσικών πόρων, η ισορροπία και η εξέλιξη των οικοσυστημάτων, καθώς και η ποικιλομορφία, η ιδιαιτερότητα ή η μοναδικότητά τους. Χερσαίες υδάτινες ή μικτού χαρακτήρα περιοχές, μεμονωμένα στοιχεία ή σύνολα της φύσης και του τοπίου, μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενα προστασίας και διατήρησης, λόγω της οικολογικής, γεωμορφολογικής, βιολογικής, επιστημονικής ή αισθητικής σημασίας τους. Οι περιοχές, τα στοιχεία ή τα σύνολα των πιο πάνω αναφερομένων, μπορούν να χαρακτηρίζονται ως : περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης, περιοχές προστασίας της φύσης, εθνικά πάρκα, προστατευόμενοι φυσικοί σχηματισμοί, προστατευόμενα τοπία και στοιχεία του τοπίου, περιοχές οικοανάπτυξης. Αν για την προστασία και διατήρηση των περιοχών, των στοιχείων ή των συνόλων της προηγούμενης παραγράφου, επιβάλλεται παράλληλα η εφαρμογή ορισμένων μέτρων σε γειτονικές εκτάσεις, οι παραπάνω περιοχές, τα στοιχεία ή τα σύνολα αποτελούν κεντρικό τμήμα μιας ευρύτερης περιοχής, στην οποία τα αναγκαία μέτρα προστασίας κλιμακώνονται κατά ζώνες. Οι περιοχές που αποτελούν αντικείμενα προστασίας και διατήρησης με τις τυχόν ζώνες τους, διέπονται από κανονισμούς λειτουργίας, ή κανονισμούς λειτουργίας και διαχείρισης, ή ειδικά σχέδια ανάπτυξης και διαχείρισης (άρθρο 21 παρ.2), όπου εξειδικεύονται τα αναγκαία μέτρα προστασίας, οργάνωσης και λειτουργίας και οι όροι και περιορισμοί άσκησης δραστηριοτήτων και εκτέλεσης έργων». Σημειώνεται εδώ ότι σύμφωνα με ερμηνεία του άρθρου 18 του ν.1650 που έχει γίνει από το ΥΠΕΧΩΔΕ, η επιλογή του χαρακτηρισμού της προστατευόμενης περιοχής θα πρέπει να γίνει σε μία μόνο από τις προβλεπόμενες στο άρθρο 18 κατηγορίες του ν.1650/86, δεδομένου ότι η Διοίκηση αποσκοπεί στην έκδοση ενός ενιαίου Π. Διατάγματος για το σύνολο της κάθε περιοχής (Α.Π.Οικ /2881/96). 164

166 Για τις κατηγορίες Εθνικό πάρκο και περιοχές οικοανάπτυξης, προβλέπεται η δυνατότητα να περιλαμβάνουν περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης, ή και περιοχές προστασίας της φύσης Τεκμηρίωση ένταξης του προστατευτέου αντικειμένου σε μια από τις κατηγορίες του άρθρου 18 του Ν. 1650/86 Το προτεινόμενο θεσμικό πλαίσιο για την ένταξη των ευαίσθητων και οικολογικά σημαντικών περιοχών σε καθεστώς προστασίας είναι ο Ν. 1650/86. Σύμφωνα με τα άρθρα 18 και 19 του Ν. 1650/86, περιοχές χερσαίες, υδάτινες ή μικτού χαρακτήρα και μεμονωμένα στοιχεία ή σύνολα της φύσης και του τοπίου μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενα προστασίας και διατήρησης. Στο ίδιο άρθρο ο νόμος προτείνει κατηγορίες των παραπάνω περιοχών, σύμφωνα με κριτήρια χαρακτηρισμού και τις αρχές προστασίας. Έτσι ορίζονται: 1. Περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης Χαρακτηρίζονται εκτάσεις με εξαιρετικά ευαίσθητα οικοσυστήματα, βιότοποι ή οικότοποι σπάνιων ή απειλούμενων με εξαφάνιση ειδών της αυτοφυούς χλωρίδας ή άγριας πανίδας. Στις περιοχές αυτές απαγορεύεται κάθε δραστηριότητα. Κατ εξαίρεση μπορεί να επιτρέπονται, σύμφωνα με τις ειδικότερες διατάξεις του οικείου κανονισμού, η διεξαγωγή επιστημονικών ερευνών και η εκτέλεση εργασιών που αποσκοπούν στη διατήρηση των χαρακτηριστικών τους εφόσον εξασφαλίζεται υψηλός βαθμός προστασίας. 2. Περιοχές προστασίας της φύσης Χαρακτηρίζονται εκτάσεις μεγάλης οικολογικής ή βιολογικής αξίας. Στις περιοχές αυτές προστατεύεται το φυσικό περιβάλλον από κάθε δραστηριότητα ή επέμβαση που είναι δυνατόν να μεταβάλλει ή να αλλοιώσει τη φυσική κατάσταση, σύνθεση ή εξέλιξή του. Κατ εξαίρεση μπορούν να επιτρέπονται, σύμφωνα με τις ειδικότερες ρυθμίσεις του οικείου κανονισμού, η εκτέλεση εργασιών, ερευνών και η άσκηση ασχολιών και δραστηριοτήτων, κυρίως παραδοσιακών, εφόσον δεν έρχονται σε αντίθεση με τους σκοπούς προστασίας. Στις περιοχές αυτές μπορεί να δίνονται ειδικότερες ονομασίες ανάλογα με το συγκεκριμένο αντικείμενο και το σκοπό προστασίας. 3. Εθνικά Πάρκα Χαρακτηρίζονται εκτεταμένες χερσαίες, υδάτινες ή μικτού χαρακτήρα εκτάσεις οι οποίες παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεπηρέαστες από ανθρώπινες 165

167 δραστηριότητες. Στις περιοχές αυτές διατηρείται μεγάλος αριθμός και ποικιλία αξιόλογων βιολογικών, οικολογικών, γεωμορφολογικών και αισθητικών στοιχείων. Τα εθνικά πάρκα όταν πρόκειται για θαλάσσιες περιοχές ή εκτάσεις δασικού χαρακτήρα, ονομάζονται θαλάσσια πάρκα ή εθνικοί δρυμοί αντίστοιχα. Στα εθνικά πάρκα επιτρέπεται να εκτελούνται έργα, να γίνονται έρευνες και να ασκούνται δραστηριότητες, κυρίως παραδοσιακού χαρακτήρα, με τους όρους και περιορισμούς που καθορίζονται ειδικότερα από τον οικείο κανονισμό λειτουργίας και διαχείρισης. 4. Προστατευόμενοι φυσικοί σχηματισμοί, προστατευόμενα τοπία και στοιχεία του τοπίου. Χαρακτηρίζονται λειτουργικά τμήματα της φύσης ή μεμονωμένα στοιχεία της που συμβάλλουν στη διατήρηση των φυσικών διεργασιών και στην προστασία των φυσικών πόρων. Στις περιοχές αυτές απαγορεύονται ενέργειες ή δραστηριότητες που μπορούν να επιφέρουν καταστροφή, φθορά ή αλλοίωση των φυσικών σχηματισμών. 5. Περιοχές οικοανάπτυξης Χαρακτηρίζονται εκτεταμένες περιοχές που μπορούν να περιλαμβάνουν χωριά ή οικισμούς, εφόσον παρουσιάζουν ιδιαίτερη αξία και ενδιαφέρον λόγω της ποιότητας των φυσικών και πολιτιστικών τους χαρακτηριστικών και παράλληλα προσφέρουν σημαντικές δυνατότητες για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που εναρμονίζονται με την προστασία της φύσης και του τοπίου Τεκμηρίωση της προτεινόμενης ένταξης της περιοχής σε κατηγορία προστασίας Η περιοχή Κέρκυρα -Κανόνι -Μεσογγή GR που είναι, SCI Ειδική Ζώνη Διατήρησης 92/43/ΕΟΚ, προτείνεται για υπαγωγή σε μία από τις κατηγορίες του άρθρου 19 του νόμου 1650/86 σύμφωνα με τα κριτήρια του άρθρου 18 του ίδιου νόμου, περιλαμβάνει οικοσυστήματα υψηλής βιολογικής, οικολογικής και αισθητικής αξίας, η διατήρηση και προστασία των οποίων είναι σημαντική για την διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας στην περιοχή. Η περιοχή μελέτης κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική κυρίως λόγω της παρουσίας των δέκα τεσσάρων (14) οικοτόπων της Οδηγίας 92/43, φυτικών ειδών του Παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας 92/43, ενδημικών και σπάνιων ειδών χλωρίδας και πανίδας. Η βίδρα Lutra lutra προστατεύεται στο Παρ. II/IV 92/43/ΕEC, Παρ.II Bern, Π.Δ. 67/81, European Red List V Σύμβαση CITES I/A και το Κόκκινο Βιβλίο V. 166

168 Το Ρινοδέλφινο Tursiops truncatus προστατεύεται σύμφωνα με το Παρ. II 92/43/ΕEC, Παρ.II Bern, Π.Δ. 67/81. Η Σακοράφα Syngnathus abaster ανήκει στον Κατάλογο της IUCN για τα Απειλούμενα Είδη στην κατηγορία DD: Ανεπαρκώς γνωστά. Η Λιάρα Phoxinellus pleurobipunctatus και η Ντάσκα Pseudophoxinus stymphalicus είναι ενδημικά και ο Ζουρνάς Valencia letourneuxi είδος απειλούμενο με εξαφάνιση. Περιοχές που είτε έχουν θεσμοθετηθεί, είτε έχουν χαρακτηριστεί σαν τοπία ιδιαίτερου κάλλους, όπως: η Χερσόνησος Κανόνι και Ποντικονήσι, Λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου, Κάτω Γαρούνα και γύρω περιοχή, Γαστούρι και Αχίλλειον, Βουνό πάνω από Μπενίτσες, Αχίλλειο και Γαστούρι. Καθώς και Κηρυγμένοι Αρχαιολογικοί Χώροι και Ιστορικά Διατηρητέα Μνημεία από το Υπουργείο Πολιτισμού όπως: Ρωμαϊκά λουτρά Μπενίτσης, Αχίλλειο, Χερσόνησος Κανονίου Κερκύρας μετά της παρακείμενης πεζονησίδος, Ιερά Μονή Υπαπαντής Θεοτόκου των Βλαχερνών & Αρχαίος Υλλαϊκός λιμένας. Ο διαχωρισμός της περιοχής μελέτης στις κατηγορίες του άρθρου 19 του νόμου 1650/86, έγινε σύμφωνα με τις οριοθετήσεις ένταξης της περιοχής στο δίκτυο Φύση 2000, και τις υπάρχουσες διατάξεις που ισχύουν για την περιοχή. Έλαβε επίσης υπόψη πέρα από την οικολογική και βιολογική αξία της περιοχής, τα κοινωνικά, πολιτιστικά και αρχαιολογικά της χαρακτηριστικά, τις ανθρώπινες δραστηριότητες που ασκούνται και τις δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής μέσω ενός μοντέλου κοινωνικά αποδεκτού, οικονομικά βιώσιμου και οικολογικά συμβατού με την προστασία της βιοποικιλότητας. Το μοντέλο αυτό δεν μπορεί να είναι άλλο από την προώθηση της διατήρησης βιώσιμων οικονομικά πρακτικών, παράλληλα με την ήπια ανάδειξη της περιοχής στην κατεύθυνση της αειφορικής ανάπτυξης. Η περιοχή μελέτης διαθέτει επομένως, τα κατάλληλα χαρακτηριστικά για να ενταχθεί στην κατηγορία «περιοχές οικοανάπτυξης» του άρθρου 18 του Ν. 1650/86, με βάση τα κριτήρια του άρθρου 19, δεδομένου ότι περιλαμβάνει εκτάσεις μεγάλης οικολογικής και βιολογικής αξίας λόγω των τύπων οικοτόπων και του μεγάλου αριθμού σημαντικών ειδών που φιλοξενούν, καθώς και εκτάσεις όπου ασκούνται ανθρωπογενείς δραστηριότητες σχετικά ήπιας μορφής, καθώς και οικισμούς. 167

169 4.3 Καθορισμός Ζωνών Προστασίας Οι Ζώνες Οικοανάπτυξης θα οριοθετηθούν στο χάρτη κλίμακας 1: και θα περιλαμβάνουν τις ενότητες και υποενότητες που αναφέρθηκαν στην ανάλυση, δηλαδή: Υγρότοποι, Λιμνοθάλασσα, Ακτές, Δασικές εκτάσεις και Θάλασσα. Η επιλογή των προτεινόμενων χωρικών και λειτουργικών ενοτήτων αποτελεί αποτέλεσμα της αξιολόγησης οικοτόπων, ενδιαιτημάτων, χλωρίδας και πανίδας και λαμβάνει υπόψη της τις υφιστάμενες χρήσεις και πιέσεις, τις προτάσεις προηγούμενων μελετών και την δυνατότητα διατύπωσης κατά την επόμενη Φάση, τεκμηριωμένης πρότασης μέτρων και όρων προστασίας, οι οποίοι θα είναι προϊόν επεξεργασίας της ομάδας μελέτης και οι οποίοι θα ολοκληρωθούν με τις προτάσεις και τα σχόλια των αρμόδιων τοπικών φορέων. 4.4 Δυνατότητες και προϋποθέσεις εφαρμογής των προτάσεων Οι προτεινόμενοι όροι και περιορισμοί ανά ζώνη προστασίας θα εντάσσονται στις κατευθύνσεις διαχείρισης και προστασίας της περιοχής, που έχουν προκύψει τόσο από παλαιότερες μελέτες όσο και από την πρακτική διαχείρισης φορέων της περιοχής. Η διοίκηση της προστατευόμενης περιοχής δεν θέτει ιδιαίτερα προβλήματα με δεδομένο το γεγονός ότι αυτή ανήκει σε μία Νομαρχία. Η χρηματοδότηση δράσεων για το περιβάλλον μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο του ΚΠΣ (Πρόγραμμα Περιβάλλοντος), Κοινοτικών Προγραμμάτων κ.λ.π. Η υλοποίηση των προτάσεων εξαρτάται κύρια από το πόσο γρήγορα θα ξεπεραστούν τα θέματα που απαιτούν λήψη αποφάσεων σε διοικητικό επίπεδο. 4.5 Αναμενόμενες επιπτώσεις και αναγκαίες υποστηρικτικές ρυθμίσεις Αξιολόγηση των αναμενόμενων επιπτώσεων Οι παρεμβάσεις προστασίας, που σχεδιάζονται αδρά στην παρούσα φάση της μελέτης, συνδέονται με το νομικό πλαίσιο προστασίας, που είναι η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος και η εφαρμογή του προβλεπόμενου Διαχειριστικού Σχεδίου, που θα διασφαλίσει τις λειτουργίες του προστατευόμενου συστήματος. Υπεύθυνος για το σχεδιασμό και την υλοποίηση των δράσεων προστασίας θα είναι ο Φορέας Διαχείρισης της περιοχής και προσωρινά η προβλεπόμενη στα επόμενα κεφάλαια Επιτροπή. 168

170 Το Νομικό πλαίσιο προστασίας, το οποίο περιγράφεται στο Προεδρικό Διάταγμα, περιλαμβάνει όλες τις απαραίτητες διατάξεις που με την μορφή άρθρων κατοχυρώνουν τους όρους προστασίας. Η εφαρμογή του Σχεδίου Διαχείρισης εξασφαλίζει την υλοποίηση των στόχων προστασίας, τηρώντας το χρονοδιάγραμμα και εξασφαλίζοντας τους ανάλογους πόρους για την υλοποίησή του. Η λειτουργία του Φορέα Διαχείρισης επιτρέπει την άμεση και επί τόπου αντιμετώπιση των προβλημάτων και την εξεύρεση και εφαρμογή λύσεων. Η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων κρίνεται με κριτήρια περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά. Στη συνέχεια επιλέγουμε μία σειρά κριτηρίων που θα μας επιτρέψουν να προσεγγίσουμε το βαθμό σύνδεσης των στόχων προστασίας με τις προτεινόμενες παρεμβάσεις. Η διατήρηση των ειδών και των οικοτόπων τους, η αειφορική διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων, η διατήρηση των φυσικών πόρων αποτελούν περιβαλλοντικά κριτήρια. Η ένταξη των δραστηριοτήτων τοπικών ομάδων στους στόχους προστασίας, η αποδοχή του σχεδίου διατήρησης από τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής, τα κοινωνικά οφέλη, η διατήρηση των πολιτιστικών χαρακτηριστικών αποτελούν κοινωνικά κριτήρια. Ενώ τέλος η δυνατότητα εξεύρεσης πόρων και τα οικονομικά οφέλη εκφράζουν τα οικονομικά κριτήρια. Η εφικτότητα υλοποίησης και η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων ελέγχεται από την τήρηση του χρονοδιαγράμματος και τον βαθμό επίτευξης του στόχου. Στον επόμενο πίνακα παρουσιάζονται τα κριτήρια που εκφράζουν τους στόχους προστασίας και το βαθμό σύνδεσής τους με τις προτεινόμενες παρεμβάσεις. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Ενέργειες-Δράσεις Κριτήρια Νομικό Πλαίσιο προστασίας Λειτουργία Φορέα Διαχείρισης Εφαρμογή Διαχειριστικού Σχεδίου Διατήρηση των ειδών και των οικοτόπων τους Διατήρηση-Διαχείριση δασικών οικοσυστημάτων Διατήρηση αγροτικών εκτάσεων Ένταξη των δραστηριοτήτων τοπικών ομάδων στους στόχους της προστασίας Αποδοχή του σχεδίου διατήρησης από τους κατοίκους της περιοχής Αξιοποίηση-Διατήρηση των πολιτιστικών στοιχείων Εξεύρεση πόρων Τήρηση χρονοδιαγράμματος Κοινωνικο-οικονομικά οφέλη Επίτευξη στόχων Βαθμός σύνδεσης των παρεμβάσεων προστασίας με το αναμενόμενο αποτέλεσμα : Υψηλός +++ Μέτριος ++ Χαμηλός + 169

171 Παρατηρούμε επομένως πως η εφαρμογή του διαχειριστικού σχεδίου αναμένεται να επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό την υλοποίηση των στόχων προστασίας, ακολουθεί η λειτουργία του φορέα διαχείρισης και τέλος το νομικό πλαίσιο προστασίας. Ειδικότερα, η ένταξη της περιοχής σε καθεστώς προστασίας βάσει των κατηγοριών του Ν. 1650/80 και η εφαρμογή των όρων και μέτρων προστασίας όπως αυτά έχουν ήδη περιγραφεί σε προηγούμενα κεφάλαια θα επιφέρει σημαντικές θετικές επιπτώσεις στο κοινωνικοοικονομικό και φυσικό περιβάλλον της περιοχής Αναγκαίες υποστηρικτικές ρυθμίσεις Εκτιμάται ότι τα προβλεπόμενα μέτρα προστασίας και διαχείρισης της περιοχής δεν θα επιφέρουν επί πλέον δεσμεύσεις για τους μόνιμους χρήστες ούτε θα θίγουν μεμονωμένα άτομα, ή μεγαλύτερες παραγωγικές ομάδες. Εάν κατά την φάση δημοσιοποίησης των μέτρων προστασίας προκύψει θέμα ιδιοκτησιών που θίγονται θα πρέπει η πολιτεία να μεριμνήσει ώστε να τηρηθούν οι προβλεπόμενες από το νόμο διαδικασίες και να αποζημιωθούν οι θιγόμενοι. Αντίθετα είναι αναγκαία τα μέτρα και οι ενέργειες που θα δημιουργήσουν ένα κλίμα αποδοχής και υποστήριξης των προτάσεων τόσο στην τοπική αυτοδιοίκηση όσο και στην τοπική κοινωνία. Επισημαίνουμε σε αυτό το σημείο τις έντονες πιέσεις που δέχεται το φυσικό περιβάλλον από την επέκταση της οικιστικής ανάπτυξης, την αύξηση του κυκλοφοριακού φόρτου, τόσο οδικά όσο και αεροπορικά και συνακόλουθα των επιπέδων θορύβου, την συνεχή αύξηση των τουριστικών δραστηριοτήτων και της αναγκαίας υποστηρικτικής υποδομής. 170

172 5. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ 5.1 Προτάσεις έργων και ενεργειών Στο κεφάλαιο αυτό περιγράφονται αναλυτικά οι διαχειριστικές δράσεις που προτείνονται προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος διαχείρισης της περιοχής μελέτης. Οι δράσεις ομαδοποιούνται σε τέσσερις ενότητες: Θεσμικές και διοικητικές ρυθμίσεις, Μηχανισμοί εφαρμογής των ρυθμίσεων, Διαχειριστικές παρεμβάσεις, Κοινωνικο-οικονομικές παρεμβάσεις για διασφάλιση της συμβατής με την προστασία βιώσιμης ανάπτυξης της περιοχής Για κάθε δράση τεκμηριώνεται η σκοπιμότητα, περιγράφεται η διαδικασία εφαρμογής, ο φορέας που προτείνεται να την αναλάβει, ο φορέας χρηματοδότησης, το εκτιμώμενο κόστος, το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και τα αναμενόμενα αποτελέσματα από την εφαρμογή της. Λόγω της ύπαρξης αρκετών εναλλακτικών δυνατοτήτων σχετικά με την υπόσταση της υπηρεσίας που θα αναλάβει την εφαρμογή των κανονιστικών ρυθμίσεων και την υλοποίηση του σχεδίου διαχείρισης της περιοχής, η υπηρεσία αυτή περιγράφεται στους παρακάτω πίνακες με τον γενικό όρο «Φορέας Διαχείρισης». Σε κάθε περίπτωση ο «Φορέας Διαχείρισης» είναι η υπηρεσία που συντονίζει και υλοποιεί τις διαχειριστικές παρεμβάσεις στην περιοχή, επικουρούμενη κατά περίπτωση από άλλες αρμόδιες υπηρεσίες ή φορείς Έργα και ενέργειες προστασίας περιβάλλοντος Η ολοκληρωμένη διαχείριση της προστατευόμενης περιοχής προϋποθέτει την ύπαρξη του απαραίτητου διαχειριστικού μηχανισμού (Φορέα Διαχείρισης) καθώς και τον επιτελικό σχεδιασμό των μέτρων και πρακτικών που πρέπει να υλοποιηθούν έτσι ώστε να διασφαλισθεί η αποτελεσματική προστασία και διατήρηση των αξιόλογων στοιχείων του προστατευτέου αντικειμένου, δηλαδή την εκπόνηση Διαχειριστικού Σχεδίου. Το Διαχειριστικό Σχέδιο θα προτείνει και ο Φορέας Διαχείρισης θα υλοποιήσει, σε συνεργασία με τους αρμόδιους κατά περίπτωση δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, έργα και ενέργειες που αφορούν στη διαχείριση επί μέρους ενοτήτων τόσο του αμιγώς φυσικού περιβάλλοντος όσο και των αγροοικοσυστημάτων. Τα προτεινόμενα μέτρα βρίσκονται σε αντιστοιχία με τις ήδη διαπιστωμένες απειλές και προβλήματα που αντιμετωπίζει το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον της περιοχής, καθώς και τη σημαντικότητα της περιοχής ως θύλακα διατήρησης της βιοποικιλότητας στο νησί. 171

173 Παρατίθενται στη συνέχεια τα σημαντικότερα ζητήματα που κρίνεται ότι θα πρέπει να περιληφθούν στο προτεινόμενο Διαχειριστικό Σχέδιο, για την πρώτη πενταετία εφαρμογής της διαχείρισης στην προστατευόμενη περιοχή, στόχοι του Σχεδίου είναι: - Ολοκληρωμένος και περιβαλλοντικά φιλικός σχεδιασμός της διαχείρισης της προστατευόμενης περιοχής. - Έλεγχος των παράνομων δραστηριοτήτων εντός των ευαίσθητων οικοσυστημάτων της περιοχής. Αποτελεσματική προστασία της περιοχής μελέτης. - Αύξηση της ετερογένειας και βιοποικιλότητας του υγροτοπικού οικοσυστήματος. - Διατήρηση των εκτατικών καλλιεργειών, μείωση της ρύπανσης στα ρέματα που καταλήγουν στον υγρότοπο και την ακτή. - Ανάδειξη των φυσικών, ιστορικών και πολιτιστικών χαρακτήρων της περιοχής μέσω της δημιουργίας δικτύου περιηγητικών - ενημερωτικών διαδρομών και δυνατοτήτων ήπιας αναψυχής. Στο Διαχειριστικό Σχέδιο θα περιληφθούν: o Σχέδιο διαχείρισης και λειτουργίας του υγροτόπου, με στόχο την αποκατάσταση των υγροτοπικών λειτουργιών του συστήματος, που έχουν υποβαθμιστεί λόγω σειράς έντονων και συνεχών ανθρωπογενών πιέσεων, σημαντικότερες από τις οποίες είναι η αλλοίωση του υδρολογικού καθεστώτος, οι καταπατήσεις, επιχωματώσεις, η ανεξέλεγκτη απόθεση απορριμμάτων. o Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί λόγω της αύξησης της περιβαλλοντικής πίεσης εξαιτίας της λειτουργίας του Αερολιμένα και των σχετιζόμενων αλλαγών στην ευρύτερη περιοχή. o Το σχέδιο διαχείρισης και αποκατάστασης θα πρέπει επομένως να προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για την άρση των παραπάνω αιτίων υποβάθμισης και να εξασφαλιστεί και να διατηρηθεί η οικολογική του ισορροπία. o Μεταξύ των άμεσων προτεραιοτήτων του σχεδίου θα είναι η διατήρηση και ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων που βρίσκονται στις παρυφές του υγροτόπου, η αποκατάσταση της υδρολογικής ισορροπίας στον υγρότοπο. o Διαχειριστικά μέτρα προστασίας των ευαίσθητων οικοσυστημάτων όπως, έλεγχο της πρόσβασης στον υγρότοπο, φύλαξη της προστατευόμενης περιοχής, σήμανση και περιφράξεις οικολογικά ευπαθών, και υποβαθμισμένων ενδιαιτημάτων, περιορισμό της ρύπανση. 172

174 o Σχεδιασμός συστήματος επισκεψιμότητας του χώρου σε συνδυασμό με τις υπάρχουσες υποδομές των αρχαιολογικών χώρων. Η ποικιλία του τοπίου και το σχετικά ομαλό ανάγλυφο της περιοχής θα επέτρεπαν τη χάραξη δικτύου περιπατητικών διαδρομών (εφόσον αποσαφηνιστούν τα όρια των ιδιοκτητών) που θα αναδεικνύουν και θα συνδέουν τα αξιόλογα στοιχεία του τοπικού φυσικού, ιστορικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος. o Σχεδιασμός συστήματος παρακολούθησης οικοτόπων προτεραιότητας και περιβαλλοντικών παραμέτρων (ποιότητα νερού, υδροπερίοδος, πληθυσμοί ειδών βιολογικών δεικτών και σημαντικών ειδών χλωρίδας - πανίδας). Η περιβαλλοντική παρακολούθηση θα πρέπει να συμπεριλάβει και την εκτίμηση των επιπτώσεων της επισκεψιμότητας στο χώρο προστασίας καθώς και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των μέτρων διαχείρισης. Με τον τρόπο αυτό θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τη μελλοντική αναπροσαρμογή των μέτρων διαχείρισης έτσι ώστε αυτά να επιτελούν στο μέγιστο βαθμό τους στόχους προστασίας, διατήρησης και ανάδειξης της περιοχής. Με βάση τα παραπάνω προτείνονται οι εξής δράσεις - ενέργειες που αφορούν στη διαχείριση των οικοσυστημάτων της προστατευόμενης περιοχής. 173

175 ΔΡΑΣΗ : Εκπόνηση πενταετούς Διαχειριστικού Σχεδίου της προστατευόμενης περιοχής Σκοπιμότητα: Τεχνική Περιγραφή: Φορέας υλοποίησης: Φορέας Χρηματοδότησης: Κόστος: Χρονοδιάγραμμα: Αναμενόμενα αποτελέσματα: Επιτελικός σχεδιασμός της διαχείρισης κατά την πρώτη πενταετία με στόχο την άρση των αιτίων υποβάθμισης της προστατευόμενης περιοχής. Καθορισμός των προτεραιοτήτων και των στόχων της διαχείρισης. Σχεδιασμός των επιμέρους διαχειριστικών πρακτικών. Το Διαχειριστικό Σχέδιο θα προδιαγράψει και θα καθορίσει τις διαχειριστικές πρακτικές που θα πρέπει να υλοποιηθούν κατά την πρώτη πενταετία εφαρμογής της διαχείρισης στην περιοχή, έτσι ώστε να αρθούν τα αίτια υποβάθμισής της και να διασφαλισθεί η αποτελεσματική διατήρηση και προστασία της. Φορέας Διαχείρισης της περιοχής σε συνεργασία με το κατάλληλο Ερευνητικό Φορέα / Πανεπιστήμιο ΥΠΕΧΩΔΕ, Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Περιφέρεια Ιονίων Νήσων Κόστος σχεδιασμού του Διαχειριστικού Σχεδίου ευρώ Το Διαχειριστικό Σχέδιο θα πρέπει να υλοποιηθεί μέσα στην επόμενη διετία Το Διαχειριστικό Σχέδιο λόγω του επιτελικού χαρακτήρα του συνδέεται με όλες τις ενέργειες διαχείρισης - προστασίας στην περιοχή και δρα σαν ένας άξονας προσανατολισμού όλων των ενεργειών. ΔΡΑΣΗ : Πρόγραμμα συστηματικής επιστημονικής παρακολούθησης για βελτίωση και περιοδική αναπροσαρμογή της διαχείρισης Σκοπιμότητα: Τεχνική Περιγραφή: Φορέας υλοποίησης: Φορέας Χρηματοδότησης: Κόστος: Χρονοδιάγραμμα: Αναμενόμενα αποτελέσματα: Η συστηματική επιστημονική παρακολούθηση του αντικειμένου προστασίας αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αποτελεσματική διαχείριση τόσο της περιοχής όσο και των ειδών προτεραιότητας, διότι παρέχει τα δεδομένα για την έγκαιρη αναπροσαρμογή των μέτρων διαχείρισης για μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητάς τους. Το πρόγραμμα παρακολούθησης περιλαμβάνει την παρακολούθηση της αναπαραγωγικής επιτυχίας των ειδών προτεραιότητας, παρακολούθηση της πληθυσμιακής τους κατάστασης. Για τους οικοτόπους και ενδιαιτήματα προτεραιότητας παρακολούθηση της έκτασης και της κατάστασής τους. Ο αναλυτικός σχεδιασμός του συστήματος παρακολούθησης για την περιοχή μελέτης θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο ειδικού προγράμματος, το οποίο αφού εφαρμοστεί πιλοτικά θα παραδώσει αναλυτικά πρωτόκολλα για υλοποίησή του από το Φορέα Διαχείρισης της περιοχής. Φορέας Διαχείρισης της περιοχής σε συνεργασία με το κατάλληλο Ερευνητικό Φορέα / Πανεπιστήμιο ΥΠΕΧΩΔΕ, Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Περιφέρεια Ιονίων Νήσων Κόστος σχεδιασμού και πιλοτικής εφαρμογής ολοκληρωμένου συστήματος επιστημονικής παρακολούθησης της περιοχής ευρώ. Ετήσιο κόστος υλοποίησης του συστήματος παρακολούθησης ευρώ. Το πρόγραμμα σχεδιασμού συστήματος επιστημονικής παρακολούθησης θα πρέπει να υλοποιηθεί μέσα στην επόμενη τριετία. Η παρακολούθηση του φυσικού περιβάλλοντος αποτελεί προϋπόθεση για τη διαχείριση και προστασία των σπάνιων και απειλούμενων ειδών στην περιοχή. Η συστηματική επιστημονική παρακολούθηση της περιοχής αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του προγράμματος διαχείρισης, η αποτελεσματικότητα του οποίου εξαρτάται απόλυτα από τα ευρήματα και τις προβλέψεις του προγράμματος παρακολούθησης. Ωφελούνται όλα τα είδη προτεραιότητας όπως και οι σημαντικοί οικότοποι της περιοχής. 174

176 ΔΡΑΣΗ : Έλεγχος των παράνομων δραστηριοτήτων, απειλών στην προστατευόμενη περιοχή Σκοπιμότητα: Αποτελεσματική φύλαξη των ευαίσθητων οικοσυστημάτων και των εξαρτώμενων από αυτά ειδών χλωρίδας και πανίδας. Αποθάρρυνση των ενδεχόμενων αυθαίρετων ενεργειών - οχλήσεων στην προστατευόμενη περιοχή. Η εφαρμογή του προγράμματος φύλαξης αναμένεται ότι θα βελτιώσει σημαντικά τις οικολογικές συνθήκες στα ενδιαιτήματα της προστατευόμενης περιοχής, επηρεάζοντας θετικά τους πληθυσμούς των ειδών που εξαρτώνται από αυτά. Τεχνική Περιγραφή: Η δράση αφορά την υλοποίηση προγράμματος φύλαξης - επόπτευσης της περιοχής, όπως αυτό θα καθορισθεί από το Διαχειριστικό Σχέδιο. Με δεδομένες τις πιέσεις τόσο στο χώρο του υγροτόπου (καταπατήσεις, επιχωματώσεις, ανεξέλεγκτη εισροή ρύπων, παράνομη συλλογή ειδών χλωρίδας και πανίδας), όσο και στα γύρω χερσαία και θαλάσσια ενδιαιτήματα θεωρείται απολύτως απαραίτητη η υλοποίηση ενός αποτελεσματικού προγράμματος φύλαξης - επόπτευσης που θα προλαμβάνει τις ενδεχόμενες παράνομες ενέργειες στην προστατευόμενη περιοχή. Στο πρόγραμμα εντάσσονται και οι απαραίτητες παρεμβάσεις σε επίπεδο σήμανσης και περιφράξεων ευπαθών οικοσυστημάτων όπως αυτά θα καθορισθούν από το διαχειριστικό σχέδιο. Φορέας υλοποίησης: Φορέας Διαχείρισης της περιοχής σε συνεργασία με το το Δασαρχείο, το Λιμεναρχείο και τοπικούς ΟΤΑ. Φορέας Χρηματοδότησης: ΥΠΕΧΩΔΕ, Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Περιφέρεια Ιονίων Νήσων / Δήμοι Κόστος: Χρονοδιάγραμμα: Αναμενόμενα αποτελέσματα: Άμεση υλοποίηση Η υλοποίηση του προγράμματος φύλαξης θα γίνει με βάση τις κατευθύνσεις και προτεραιότητες του Διαχειριστικού Σχεδίου και θα βελτιώσει τις συνθήκες λειτουργίας των ενδιαιτημάτων ασκώντας ουσιαστικό έλεγχο στις αιτίες συρρίκνωσης και απειλής τους. ΔΡΑΣΗ : Πρόγραμμα διατήρησης διαχείρισης αποκατάστασης υγροτόπου Σκοπιμότητα: Έλεγχος της υπερυδατικής βλάστησης, σχέδιο διαχείρισης καλαμιών, καθαρισμός καναλιών για τη βελτίωση της κυκλοφορίας του νερού Τεχνική Περιγραφή: Το έργο εξασφαλίζει : - διατήρηση των ενοτήτων φυσικού περιβάλλοντος - αναβάθμιση του ενδιαιτήματος σπάνιων ειδών χλωρίδας και πανίδας - δημιουργία ελεύθερων επιφανειών νερού μέσα στον καλαμώνα -διευκόλυνση της πρόσβασης της ιχθυοπανίδας σε πεδία ωοτοκίας - διατήρηση και αναβάθμιση του εξυγιαντικού ρόλου του καλαμώνα Απαιτούμενες μελέτες : Τοπογραφική Αποτύπωση και Χαρτογράφηση βλάστησης και οικοτόπων Τεχνική μελέτη εφαρμογής της διαχείρισης Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Φορέας υλοποίησης: Φορέας Διαχείρισης της περιοχής σε συνεργασία με Επιστημονικό φορέα & τη Διαδημοτική Επιχείρηση Φορέας Χρηματοδότησης: ΥΠΕΧΩΔΕ, Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Περιφέρεια Ιονίων Νήσων / Δήμοι Κόστος: Χρονοδιάγραμμα: Αναμενόμενα αποτελέσματα: Άμεση υλοποίηση Αναμένεται η βελτίωση των συνθηκών ανάπτυξης και διατήρησης του υγροτόπου και της λιμνοθάλασσας 175

177 5.1.2 Έργα και ενέργειες ανάδειξης - περιβαλλοντικής εκπαίδευσης - οικοτουρισμού Ο επιτελικός σχεδιασμός των παρεμβάσεων ανάδειξης - ενημέρωσης- εκπαίδευσης θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο του Διαχειριστικού Σχεδίου της προστατευόμενης περιοχής, έτσι ώστε το όλο σύστημα επισκεψιμότητας να ενταχθεί στο συνολικότερο πλαίσιο διαχείρισης και προστασίας. Οι προτάσεις λοιπόν που γίνονται στην συνέχεια υπόκεινται στην τελική κρίση και πιθανή αναμόρφωση από τους υπεύθυνους εκπόνησης του Διαχειριστικού Σχεδίου και το γενικότερο σχεδιασμό του μελλοντικού Φορέα Διαχείρισης. Κρίνεται σκόπιμο να περιγραφεί σε γενικές γραμμές το πλαίσιο που πρέπει να διέπει την ενημέρωση - πληροφόρηση - ευαισθητοποίηση πριν παρατεθούν οι προτεινόμενες σχετικές ενέργειες. Η περιοχή μελέτης εμφανίζει μια σειρά σημαντικών πλεονεκτημάτων όσον αφορά στις δυνατότητες ανάδειξης και στήριξης της περιβαλλοντικής ενημέρωσης - εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης: Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το πολεοδομικό συγκρότημα της Κέρκυρας, εφάπτεται σειράς παραθεριστικών και τουριστικών οικισμών με δυναμική εξέλιξη και συνδέεται άμεσα με τον Αερολιμένα. Είναι δηλαδή περιοχή εύκολα προσβάσιμη για ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Συνδυάζει αξιόλογα στοιχεία φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος με προεξέχοντα την περιοχή που έχει προταθεί για ένταξη στο δίκτυο ΦΥΣΗ 2000 και τους πολυάριθμους αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία σε μια πολύ ευρύτερη ζώνη. Υπάρχει έτσι ένα σύμπλοκο χαρακτηριστικών ιδιαίτερα ελκυστικών για τους επισκέπτες. Παρά την άμεση γειτνίασή της με υποβαθμισμένες και πυκνοκατοικημένες περιοχές, η περιοχή διαθέτει σήμερα ένα εξαιρετικό τοπίο, το οποίο διατηρεί ακόμη ανέπαφα αρκετά ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά. Η λειτουργία της περιοχής ως χώρος περιβαλλοντικής ενημέρωσης προϋποθέτει το σχεδιασμό μιας σειράς μέτρων που αφορούν στην ενημέρωση - πληροφόρηση των επισκεπτών, στη δημιουργία υποδομών ερμηνείας του περιβάλλοντος (δραστηριότητες περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, βιωματικής ανακάλυψης του περιβάλλοντος, μακέτες, παιχνίδια, οπτικοακουστικό υλικό κ.λ.π.). Στόχος των παρεμβάσεων θα είναι η πληροφόρηση των επισκεπτών για το φυσικό περιβάλλον της περιοχής, η ενημέρωσή τους σε σχέση με τις αξίες και λειτουργίες 176

178 των οικοσυστημάτων, η ευαισθητοποίηση των επισκεπτών στο ζήτημα της αειφορικής διαχείρισης των φυσικών πόρων και η ήπια αναψυχή. Θα απαιτηθεί η κατασκευή περιηγητικών - ενημερωτικών μονοπατιών, η κατασκευή και ο εξοπλισμός κέντρου υποδοχής και ενημέρωσης των επισκεπτών και η σήμανση του χώρου με ενημερωτικές πινακίδες. Το Κέντρο Πληροφόρησης πέρα από τις αναλυτικές πληροφορίες για το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον της περιοχής, πρέπει να δίνει στον επισκέπτη πληροφορίες σχετικά με τις υποχρεώσεις που έχει όταν επισκέπτεται μια προστατευόμενη φυσική περιοχή και τα σημεία στα οποία πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός. Ο ρόλος των Κέντρων Πληροφόρησης είναι αποφασιστικός για την καλλιέργεια της ενδεδειγμένης συμπεριφοράς από μέρους των επισκεπτών. Είναι ευνόητο ότι τέτοια Κέντρα πρέπει να είναι στελεχωμένα με εκπαιδευμένο προσωπικό το οποίο να είναι σε θέση να δίνει τις απαραίτητες πληροφορίες, τουλάχιστον στα ελληνικά και αγγλικά, αλλά επίσης να μπορεί να απαντάει και στις ερωτήσεις των επισκεπτών οι οποίες πολλές φορές είναι ιδιαίτερα εξειδικευμένες. Η λειτουργία της περιβαλλοντικής ενημέρωσης - ευαισθητοποίησης στηρίζεται στην προσωπική επαφή, κατανόηση και εμπειρία του επισκέπτη με το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον της περιοχής. Αυτό προϋποθέτει μια στοιχειώδη οργάνωση του τρόπου με τον οποίο ο επισκέπτης θα προσεγγίσει το περιβάλλον. Χρειάζονται, δηλαδή, κάποια καλά σημασμένα μονοπάτια τα οποία και θα οριοθετούν τις ενδιαφέρουσες διαδρομές για τους επισκέπτες. Σε ιδιαίτερα ενδιαφέροντα σημεία των διαδρομών μπορούν να κατασκευαστούν θέσεις παρατήρησης που θα επιτρέπουν στον επισκέπτη την εξ αποστάσεως παρατήρηση κυρίως κάποιων ενδιαφερόντων ειδών πουλιών της περιοχής. Το Κέντρο Πληροφόρησης θα παράσχει στους επισκέπτες τη δυνατότητα λεπτομερούς πληροφόρησης για τα θέματα του φυσικού περιβάλλοντος, των υγροτοπικών λειτουργιών, της δομής και της λειτουργίας των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και των απειλών που δέχονται, της αειφορικής διαχείρισης των φυσικών πόρων αλλά και για το κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον της περιοχής. Ο συνδυασμός του Κέντρου Πληροφόρησης με εργαστήρια και υπαίθριες υποδομές επίδειξης - ενημέρωσης δημιουργεί σημαντικές ευκαιρίες ολοκληρωμένης πληροφόρησης και βιωματικής προσέγγισης του περιβάλλοντος, ενώ ταυτόχρονα αποδεικνύεται ιδιαίτερα ελκυστικός για δραστηριότητες περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Στους χώρους περιβαλλοντικής ενημέρωσης θα μπορούν να προγραμματίζονται θεματικές εκδηλώσεις (π.χ. ημέρα ανακύκλωσης, διαγωνισμοί, με 177

179 θέμα το περιβάλλον, ημέρα χειροτεχνίας, κουκλοθέατρο, γιορτές περιβάλλοντος), ενώ ταυτόχρονα σε μονιμότερη βάση μπορούν να διεξάγονται δράσεις επίδειξης όπως η κομποστοποίηση οργανικού υλικού, η παραγωγή ηλεκτρισμού από εναλλακτικές μορφές ενέργειας, μικρές κατασκευές από ανακυκλωμένα υλικά κ.λ.π. Η δημιουργία φακέλου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για μαθητές δημοτικού και γυμνασίου, σε συνεργασία με τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, θα εξασφαλίσει την παρουσία σημαντικού αριθμού μαθητών στην περιοχή. ΔΡΑΣΗ : Διαδρομές μετακίνησης επισκεπτών Σκοπιμότητα: Τεχνική Περιγραφή: Φορέας υλοποίησης: Φορέας Χρηματοδότησης: Κόστος: Χρονοδιάγραμμα: Αναμενόμενα αποτελέσματα: Οι προτεινόμενες διαδρομές θα συμβάλλουν στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των επισκεπτών και θα προσφέρουν ταυτόχρονα σημαντικές δυνατότητες στον τομέα της ήπιας αναψυχής (πεζοπορία, ποδηλασία). Κατασκευή σημασμένων περιηγητικών διαδρομών που θα συνδέει το Κέντρο Πληροφόρησης με τα αξιόλογα σημεία της περιοχής (αρχαιολογικοί χώροι & υγρότοπος). Φορέας Διαχείρισης της περιοχής σε συνεργασία με Περιφέρεια Ιονίων Νήσων ΥΠΕΧΩΔΕ, Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Περιφέρεια Ιονίων Νήσων Ξύλινο μονοπάτι πλάτους 130cm προϋπολογίζεται 200 /m μήκος Άμεση υλοποίηση Αναμένεται η δυνατότητα ασφαλών συνθηκών περιήγησης του υγρότοπου καθώς και η βελτίωση των συνθηκών ανάπτυξης και διατήρησης της βλάστησης ΔΡΑΣΗ : Περιβαλλοντική ενημέρωση εκπαίδευση ευαισθητοποίηση Σκοπιμότητα: Τεχνική Περιγραφή: Φορέας υλοποίησης: Φορέας Χρηματοδότησης: Κόστος: Χρονοδιάγραμμα: Αναμενόμενα αποτελέσματα: Η περιβαλλοντική ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες προϋποθέσεις για την επιτυχία των μέτρων διαχείρισης, την αποδοχή και υιοθέτησή τους από τον τοπικό πληθυσμό. Ταυτόχρονα, συμβάλλει στην βελτίωση της εικόνας που έχουν ντόπιοι και ξένοι για την περιοχή και τις αξίες της, αναβαθμίζοντας έτσι την εκτίμηση της αναγκαιότητας της προστασίας. Απαιτείται η υλοποίηση συστηματικού προγράμματος περιβαλλοντικής ενημέρωσης ευαισθητοποίησης και η συμπλήρωσή του από υλικό για προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για την περιοχή και το αντικείμενο προστασίας. Προτείνεται η δημιουργία Φακέλου περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Φορέας Διαχείρισης ΥΠΕΧΩΔΕ, Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, Δήμοι, Ευρωπαϊκή Ένωση Υλικό περιβαλλοντικής εκπαίδευσης ευρώ. Η δημιουργία του υλικού ενημέρωσης και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης εκτιμάται ότι απαιτεί προκαταρκτικές εργασίες 1 έτος. Η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση ελαχιστοποιεί τα προβλήματα από παράνομες δραστηριότητες εντός της προστατευόμενης περιοχής, αφού διαμορφώνει κοινωνικό κλίμα αποτρεπτικό για τις δραστηριότητες αυτές. Επομένως αναμένεται ότι θα έχει ιδιαίτερα θετική συμβολή στη μείωση των αιτίων υποβάθμισης των οικοτόπων, ενώ ταυτόχρονα θα συμβάλλει στη μακροπρόθεσμη διασφάλιση του καθεστώτος προστασίας. 178

180 5.2 Πρόγραμμα περιβαλλοντικής παρακολούθησης (monitoring) Σύστημα μόνιμης παρακολούθησης οικοτόπων Το πρόγραμμα παρακολούθησης των οικοτόπων και των σημαντικών ειδών χλωρίδας εξασφαλίζει τα απαραίτητα δεδομένα για την διαχείριση των οικοτόπων και ειδών. Το πρόγραμμα προσαρμόζεται στα πορίσματα της παρακολούθησης με αναθεώρηση των μέτρων ανά πενταετία. Η παρακολούθηση περιλαμβάνει την αναγνώριση και συστηματική κατάταξη των φυτοκοινωνιών με συμπλήρωση των γνωστών σήμερα δεδομένων. Η έκταση των οικοτόπων είναι σε ορισμένο βαθμό γνωστή, όπου έγινε η χαρτογράφησή της απαιτούνται συμπληρωματικές ακριβείς εργασίες. Η συγκέντρωση δεδομένων για τις φυτοκοινότητες σε επίπεδο πληθυσμού, είναι απαραίτητα ώστε να χρησιμεύουν ως βάση σύγκρισης και για να εκτιμώνται οι τυχόν τάσεις υποβάθμισης. Συνεπώς, είναι απαραίτητος ο ακριβέστερος προσδιορισμός της κατάστασης διατήρησης και ποσοτικοποίηση των παραμέτρων που θα παρακολουθούνται. Η περιοδική παρακολούθηση θα πρέπει να αξιολογεί, αν το επίπεδο αυτό διατηρείται ή υποβαθμίζεται ανάλογα με τον στόχο των μέτρων. Επίσης, θα μπορέσει να δώσει μια εκτίμηση της φυσιολογικής μεταβολής των μέτρων και θα γίνει, αν χρειάζεται, αναπροσαρμογή του διαχειριστικού σχεδίου για τη λειτουργία των οικοτόπων, βάσει των γνώσεων που αποκτήθηκαν. Στη συνέχεια θα υπάρξει περίοδος για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας ενός διαχειριστικού σχεδίου και θα καταλήξει σε νέα αναπροσαρμογή του σχεδίου. Για την παρακολούθηση προτείνεται η μέθοδος του καθορισμού μόνιμων επιφανειών δειγματοληψίας και διατομών, καθώς θεωρούνται οι πλέον κατάλληλες για τη μελέτη και την παρακολούθηση της δομής, της σύνθεσης και των λειτουργιών σε επίπεδο φυτοκοινότητας, οικοσυστήματος, ή τοπίου. Η συχνότητα των μετρήσεων θα πρέπει να είναι τουλάχιστον μια μέτρηση τον χρόνο, αλλά συχνότερες μετρήσεις (ανά 4 ή 6 μήνες), είναι προτιμότερες. Οι μετρήσεις της βιοποικιλότητας μπορούν να ενταχθούν σε βάσεις δεδομένων για εκτίμηση / παρακολούθηση βιοποικιλότητας σε ευρωπαϊκό ή παγκόσμιο επίπεδο. Οι φυτοκοινωνιολογικές μετρήσεις θεωρούνται απαραίτητες για την ταξινομική μελέτη των φυτοκοινωνιών, με δείκτη τις φυτοκοινωνίες που προκύπτουν από μετρήσεις σε χαρακτηριστικές επιφάνειες δειγματοληψίας. 179

181 Τα είδη-δείκτες είναι κατάλληλα ώστε να εντοπιστεί η θετική ή αρνητική κατάσταση διατήρησης των οικοτόπων. Μετρήσεις αβιοτικών παραμέτρων, με όση λεπτομέρεια είναι δυνατόν, είναι απαραίτητο να εκτελούνται γιατί χρησιμεύουν στην κατανόηση των δεδομένων των μετρήσεων των βιοτικών παραμέτρων και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακόμη στη δημιουργία μοντέλου εκτίμησης της βιοποικιλότητας και παρακολούθησης Παρακολούθηση ορνιθοπανίδας Περιλαμβάνει συλλογή και αξιολόγηση βιβλιογραφικών στοιχείων. Καταμέτρηση της σχετικής αφθονίας ενός αριθμού ειδών, καταμέτρηση του συνολικού πληθυσμού και της αναπαραγωγικής αποτελεσματικότητας ενός αριθμού ειδών με μικρούς πληθυσμούς ή κάποιων ειδών δεικτών, εκτίμηση του συνολικού πληθυσμού όλων των χαρακτηριστικών ειδών πτηνών. Οι βασικές μέθοδοι δειγματοληψίας είναι η καταμέτρηση σε διαδρομές (καταγραφή σε στενή έκταση εκατέρωθεν της διαδρομής, καταμέτρηση πάνω στη διαδρομή και καταγραφή σε καθορισμένα σημεία πάνω στη διαδρομή), καταγραφή σε επιφάνειες γύρω από καθορισμένα σημεία και χαρτογράφηση επικρατειών. Η παρακολούθηση θα πρέπει να εστιάζεται στα είδη εκείνα ή τους πληθυσμούς ειδών για τα οποία η περιοχή έχει αναγνωρισμένη αξία. Σε δεύτερο στάδιο, αντικείμενο παρακολούθησης, με σειρά προτεραιότητας, μπορούν να είναι είδη ή πληθυσμοί για τα οποία ισχύουν τα παρακάτω: - Είναι ευρωπαϊκής προτεραιότητας για προστασία με βάση την επιτροπή ORNIS. - Βρίσκονται στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ. - Αποτελούν είδη Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος για Προστασία - SPECs - BirdLife International. - Έχουν ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον. - Είναι είδη που δεν ανήκουν σε μία από τις παραπάνω κατηγορίες, ωστόσο επηρεάζουν σημαντικά κάποιο από τα παραπάνω είδη (π.χ. ως βασική πηγή τροφής, ανταγωνιστές κλπ.). 5.3 Διοικητική διαχείριση της περιοχής Προκειμένου να διατυπωθεί μία πρόταση Διοικητικής Διαχείρισης της περιοχής, εξετάστηκαν πρόσφατες κατευθύνσεις του τμήματος Φυσικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ «Πλαίσιο Δημιουργίας Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών», παλαιότερες προτάσεις του τμήματος «Σύσταση Ειδικής Υπηρεσίας 180

182 (φορέα διαχείρισης) σε σημαντικές προστατευόμενες περιοχές (υγρότοποι Ramsar, θαλάσσια πάρκα, ορεινά οικοσυστήματα)». Οι προτάσεις για την «Οργάνωση Εθνικού και Τοπικών Φορέων Διαχείρισης Βιοτόπων» 1993 ΥΠΕΧΩΔΕ. Οι προτάσεις Φορέων Διαχείρισης για άλλες Προστατευόμενες περιοχές κ.λ.π. Ο νόμος 2742/1999 (ΦΕΚ 207Α ) στον οποίο τροποποιούνται οι παράγραφοι: 5 του άρθρου 18, 2 και 4 του άρθρου 21 του ν.1650/1986, σχετικά με τους Κανονισμούς διοίκησης και λειτουργίας, καθώς και τα Σχέδια Διαχείρισης των προστατευόμενων αντικειμένων. Στο άρθρο 15 του ίδιου νόμου καθορίζεται το θέμα σύστασης Φορέων Διαχείρισης και η διοίκησή τους. Αυτό που προκύπτει από την αξιολόγηση των πιο πάνω, είναι πως το σύστημα λειτουργίας και διαχείρισης της προστατευόμενης περιοχής, περιλαμβάνει τόσο την λήψη περιοριστικών μέτρων και έλεγχο για την εφαρμογή τους, όσο και εφαρμογή συγκεκριμένων ενεργειών διαχείρισης. Στο σύστημα λειτουργίας και διαχείρισης της περιοχής περιλαμβάνονται όλοι οι εμπλεκόμενοι στην περιοχή φορείς και προβλέπονται οι διαδικασίες για την υλοποίηση των δράσεων Κανονισμός διοίκησης και λειτουργίας - Σχέδιο Διαχείρισης του προστατευόμενου αντικειμένου Σύμφωνα με το άρθρο 18, Τροποποιήσεις και συμπληρώσεις του ν. 1650/1986, του Ν.2742/1999 (ΦΕΚ 207 Α ) Η παράγραφος 5 του άρθρου 18 του ν. 1650/1986 αντικαθίσταται ως εξής: α. Τα αντικείμενα προστασίας και διατήρησης της παρ. 3 με τις ζώνες τους διέπονται από κανονισμούς διοίκησης και λειτουργίας, στους οποίους καθορίζονται τα αναγκαία μέτρα οργάνωσης και λειτουργίας των προστατευόμενων αντικειμένων και εξειδικεύονται οι γενικοί όροι και περιορισμοί άσκησης δραστηριοτήτων και εκτέλεσης έργων, που καθορίζονται με το προεδρικό διάταγμα που προβλέπεται στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 21. Οι ανωτέρω κανονισμοί καταρτίζονται εντός έτους από τη δημοσίευση του προεδρικού διατάγματος που προβλέπεται στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 21 και εγκρίνονται με κοινές αποφάσεις του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και των κατά περίπτωση αρμόδιων Υπουργών και δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 181

183 β. Με τις ίδιες ή όμοιες υπουργικές αποφάσεις εγκρίνονται επίσης πενταετή Σχέδια Διαχείρισης των προστατευόμενων αντικειμένων της παραγράφου 3. Με τα Σχέδια Διαχείρισης προσδιορίζονται, στο πλαίσιο των γενικότερων όρων και προϋποθέσεων που τίθενται στα προεδρικά διατάγματα των 1 και 2 του άρθρου 21, οι κατευθύνσεις και οι προτεραιότητες για την εφαρμογή των έργων, δράσεων και μέτρων που απαιτούνται για την αποτελεσματική προστασία και διαχείριση των κατά περίπτωση προστατευόμενων αντικειμένων. Τα Σχέδια Διαχείρισης συνοδεύονται από προγράμματα δράσης στα οποία εξειδικεύονται τα αναγκαία μέτρα, δράσεις, έργα και προγράμματα, οι φάσεις, το κόστος και οι πηγές και οι φορείς χρηματοδότησής τους, καθώς και τα χρονοδιαγράμματα εκτέλεσής τους και οι φορείς εφαρμογής τους. Οι διατάξεις της περιπτώσεως αυτής εφαρμόζονται αναλόγως και για την κατάρτιση Σχεδίων Διαχείρισης για τα προστατευόμενα είδη της χλωρίδας και πανίδας που αναφέρονται στο άρθρο 20, καθώς και για τους οικοτόπους που ορίζονται στην κοινή υπουργική απόφαση 33318/3028/ (ΦΕΚ 1289 Β / ). Η παράγραφος 2 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986 αντικαθίσταται ως εξής: Με το παραπάνω προεδρικό διάταγμα καθορίζονται οι αναγκαίοι για την προστασία του συγκεκριμένου αντικειμένου γενικοί όροι, απαγορεύσεις και περιορισμοί στις χρήσεις γης, στη δόμηση και στην κατάτμηση ακινήτων, καθώς και στην εγκατάσταση και άσκηση δραστηριοτήτων και στην εκτέλεση έργων. Με το ίδιο προεδρικό διάταγμα μπορεί να προβλέπεται η υποχρέωση σύνταξης μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και για έργα ή δραστηριότητες που δεν περιλαμβάνονται στην πρώτη κατηγορία έργων και δραστηριοτήτων του άρθρου 3 του παρόντος νόμου. Η παράγραφος 4 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986 αντικαθίσταται ως εξής: α. Τα προεδρικά διατάγματα των παραγράφων 1 και 2, καθώς και οι κανονισμοί διοίκησης και λειτουργίας και τα Σχέδια Διαχείρισης των προστατευόμενων αντικειμένων αναθεωρούνται ανά πενταετία, σύμφωνα με όσα ορίζονται στην επόμενη περίπτωση. Στο χρονικό αυτό διάστημα επιτρέπεται κατ εξαίρεση η τροποποίησή τους, μετά από τεκμηρίωση του Φορέα Διαχείρισης, εφόσον έχει συσταθεί, ή των υπηρεσιών ή νομικών προσώπων, στα οποία έχει ανατεθεί η σχετική αρμοδιότητα: α) για την αντιμετώπιση έκτακτων γεγονότων που σχετίζονται με την προστασία της περιοχής, β) για την προσαρμογή τους σε υποδείξεις και παρατηρήσεις της ετήσιας έκθεσης αξιολόγησης της επόμενης περιπτώσεως, γ) για να εκτελεστούν έργα και μέτρα ιδιαίτερα σημαντικά για την προστασία και διαχείριση της περιοχής. 182

184 β. Η παρακολούθηση και αξιολόγηση της εφαρμογής των ρυθμίσεων των προεδρικών διαταγμάτων των παραγράφων 1 και 2, καθώς και των Κανονισμών Διοίκησης και Λειτουργίας και των σχεδίων Διαχείρισης της παραγράφου 5 του άρθρου 18, γίνεται είτε από τον οικείο φορέα διαχείρισης, εφόσον έχει συσταθεί, είτε από τις υπηρεσίες ή νομικά πρόσωπα, στα οποία έχει ανατεθεί η σχετική αρμοδιότητα. Για το σκοπό αυτό, τα πρόσωπα του προηγούμενου εδαφίου συντάσσουν ετήσια έκθεση αξιολόγησης που κοινοποιείται με μέριμνά τους στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, και στο Υπουργείο Γεωργίας, καθώς και σε άλλα Υπουργεία, των οποίων οι αρμοδιότητες εμπίπτουν στην περιοχή του προστατευόμενου κατά περίπτωση αντικειμένου. Η έκθεση αυτή μπορεί να κοινοποιείται επίσης σε οργανισμούς του ευρύτερου Δημόσιου τομέα, των οποίων η δραστηριότητα εκτείνεται στην περιοχή διαχείρισης, στις αρμόδιες υπηρεσίες της οικείας περιφέρειας και στους οικείους οργανισμούς αυτοδιοίκησης και των δυο βαθμίδων, προκειμένου να λαμβάνεται υπόψη κατά την επεξεργασία μέτρων, δράσεων, ενεργειών και ρυθμίσεων αρμοδιότητάς τους που προωθούν την αποτελεσματική εφαρμογή των σχετικών προεδρικών διαταγμάτων, κανονισμών διοίκησης και λειτουργίας των σχεδίων διαχείρισης Διοικητικό σύστημα της προστατευόμενης περιοχής Σύμφωνα με το άρθρο 15, Φορείς διαχείρισης, του Ν.2742/1999 (ΦΕΚ 207 Α) 1. α. Με το προεδρικό διάταγμα που προβλέπεται στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986, μπορεί να συνιστώνται νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ως φορείς διαχείρισης, με σκοπό τη διοίκηση και διαχείριση των περιοχών, στοιχείων και συνόλων της φύσης και του τοπίου που αναφέρονται στο άρθρο 18 του ν. 1650/1986, καθώς και των περιοχών που χαρακτηρίζονται ως Ειδικές Ζώνες Διατήρησης κατά το άρθρο 4 της Κοινής Υπουργικής Απόφασης 33318/ (ΦΕΚ 1289 Β / ), και να καθορίζονται τα όρια της χωρικής τους αρμοδιότητας. Τα νομικά αυτά πρόσωπα έχουν την έδρα τους μέσα ή κοντά στις περιοχές στις οποίες βρίσκονται τα προστατευόμενα αντικείμενα, είναι κοινωφελούς χαρακτήρα και εποπτεύονται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. β. Με το προεδρικό διάταγμα των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986, μπορεί να συνίσταται νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου ως κοινός φορέας διαχείρισης για το σύνολο των προστατευόμενων αντικειμένων μιας γεωγραφικής ή ιδιωτικής ενότητας, με έδρα εντός της ενότητας αυτής, ή να 183

185 υπάγεται η διοίκηση και διαχείριση ενός ή περισσοτέρων προστατευόμενων αντικειμένων στην αρμοδιότητα υφιστάμενου φορέα διαχείρισης. Με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του νομικού αυτού προσώπου μπορεί να ιδρύονται παραρτήματα ή γραφεία του σε προστατευόμενες περιοχές από αυτές που εμπίπτουν στην περιοχή ευθύνης του. γ. Αν δεν έχουν συσταθεί φορείς διαχείρισης ή δεν έχει υπαχθεί η διαχείριση του προστατευόμενου κατά περίπτωση αντικειμένου σε υφιστάμενο φορέα διαχείρισης, ή δεν έχει ακόμα λειτουργήσει ο φορέας που έχει συσταθεί, η σύνταξη, παρακολούθηση της εφαρμογής και αξιολόγηση των κανονισμών διοίκησης και λειτουργίας και των σχεδίων διαχείρισης που αναφέρονται στο άρθρο 18 παρ. 5 του ν. 1650/1986, όπως τροποποιείται με το νόμο αυτόν, μπορεί να ανατίθεται σε υφιστάμενες δημόσιες υπηρεσίες ή σε ειδικές υπηρεσίες που συνιστώνται για το σκοπό αυτόν κατά τις κείμενες διατάξεις, σε οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και των δυο βαθμίδων, σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι) και δημόσια ερευνητικά κέντρα ή άλλα νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα του ευρύτερου δημοσίου τομέα, καθώς και σε μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα, που έχουν διακριθεί για το έργο τους στον τομέα της προστασίας της φύσης ή γενικότερα της προστασίας του περιβάλλοντος και τα οποία διαθέτουν την κατάλληλη τεχνική και επιστημονική υποδομή. Η ανάθεση αυτή στις περιπτώσεις δημοσίων υπηρεσιών, ειδικών υπηρεσιών και νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου γίνεται με το προεδρικό διάταγμα που προβλέπεται στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, γίνεται με σύμβαση που συνάπτεται μεταξύ του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και του νομικού προσώπου που αναλαμβάνει τις πιο πάνω αρμοδιότητες και η οποία καλείται σύμβαση διαχείρισης. Στη σύμβαση αυτή προσδιορίζονται οι συμβαλλόμενοι φορείς, η διάρκεια, ο τρόπος και η διαδικασία άσκησης από τον ανάδοχο φορέα, των ανατιθέμενων αρμοδιοτήτων, ο τρόπος και τα ποσά χρηματοδότησης των δαπανών της διαχείρισης, ο τρόπος, τα όργανα και η διαδικασία εποπτείας και ελέγχου από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων του ανάδοχου φορέα, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή του εδαφίου αυτού. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και Γεωργίας εξειδικεύονται το περιεχόμενο και η διαδικασία σύναψης συμβάσεων 184

186 διαχείρισης, τα κριτήρια επιλογής των φορέων και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια. δ. Για την επιλογή οργανωτικού σχήματος σύμφωνα με τις προηγούμενες περιπτώσεις α, β και γ συνεκτιμώνται ιδίως η σημασία και η έκταση του προστατευόμενου αντικειμένου, η γειτνίασή του ή μη με άλλα προστατευόμενα αντικείμενα, καθώς και τα συμπεράσματα της οικείας οικονομοτεχνικής μελέτης. Για την τεκμηρίωση της οικονομικής βιωσιμότητας του προτεινόμενου φορέα διαχείρισης πρέπει σε κάθε περίπτωση να έχει προηγηθεί η κατάρτιση οικονομοτεχνικής μελέτης. Ειδικά η ίδρυση φορέων διαχείρισης σύμφωνα με τους ορισμούς της περίπτωσης α είναι υποχρεωτική σε Εθνικά Πάρκα που χαρακτηρίζονται κατά το άρθρο 19 παρ. 3 του ν. 1650/1986 και στα οποία περιλαμβάνονται και περιοχές που χαρακτηρίζονται κατά τις παραγράφους 1 ή 2 του ιδίου άρθρου. Διοίκηση των Φορέων Διαχείρισης α. Οι φορείς διαχείρισης διοικούνται από επταμελή έως ενδεκαμελή Διοικητικά Συμβούλια (Δ.Σ.) που συγκροτούνται από εκπροσώπους του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, του Υπουργείου Γεωργίας, άλλων αρμόδιων κατά περίπτωση Υπουργείων, της οικείας περιφέρειας και των οικείων οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτης και δεύτερης βαθμίδας, κοινωνικών, επιστημονικών και παραγωγικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή του προστατευομένου αντικειμένου, από ειδικούς επιστήμονες, καθώς και από εκπροσώπους μη κυβερνητικών περιβαλλοντικών οργανώσεων που έχουν, σύμφωνα με το καταστατικό τους, ως σκοπό την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και διαθέτουν προηγούμενη δράση και εμπειρία σε σχετικά θέματα. Ο πρόεδρος του Δ. Σ. και η ακριβής συγκρότηση του κατά φορέα ορίζεται με το προεδρικό διάταγμα που προβλέπεται στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 21. β. Η θητεία των μελών του διοικητικού συμβουλίου είναι τριετής και μπορεί να ανανεώνεται. γ. Ο ορισμός των μελών του Δ. Σ. γίνεται μέσα σε ένα (1) μήνα από την αποστολή σχετικής πρόσκλησης από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. Αν οι ανωτέρω φορείς δεν υποδείξουν τους εκπροσώπους τους εντός της προαναφερόμενης προθεσμίας, ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων ορίζει το αντίστοιχο μέλος κατά την κρίση του. 185

187 Το Διοικητικό Συμβούλιο συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. δ. Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι αρμόδιο για την άσκηση των αρμοδιοτήτων που αναφέρονται στην παράγραφο 2. Αποφασίζει επίσης για κάθε θέμα που αφορά τη διοίκηση και λειτουργία του οικείου φορέα, τη διαχείριση της περιουσίας και τη διάθεση των πόρων του, καθώς και κάθε άλλο θέμα που ανάγεται στην εκπλήρωση των σκοπών του φορέα διαχείρισης και του προστατευόμενου αντικειμένου. Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου μπορεί να συνίσταται επιστημονική επιτροπή από μέλη Διδακτικού και Ερευνητικού προσωπικού Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, ερευνητές όλων των βαθμίδων των ερευνητικών κέντρων και ινστιτούτων όλης της χώρας και ειδικούς επιστήμονες, με σκοπό την παροχή επιστημονικά τεκμηριωμένων εισηγήσεων για το θέμα που ζητείται από το Δ. Σ. και αφορά τη διαχείριση του προστατευομένου αντικειμένου και την εύρυθμη λειτουργία του φορέα διαχείρισης. Με όμοια απόφαση καθορίζεται ο τρόπος λειτουργίας και κάλυψης των δαπανών της Επιστημονικής Επιτροπής και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια. Αρμοδιότητες του Φορέα Διαχείρισης Στην αρμοδιότητα των φορέων διαχείρισης υπάγονται: α. Η κατάρτιση και η ευθύνη της εφαρμογής των κανονισμών διοίκησης και λειτουργίας των προστατευόμενων αντικειμένων, καθώς και των σχεδίων διαχείρισης που αναφέρονται στο άρθρο 18 παρ. 5 του ν. 1650/1986, όπως τροποποιείται με το νόμο αυτόν. β. Η παρακολούθηση και αξιολόγηση της εφαρμογής των κανονιστικών όρων και περιορισμών που επιβάλλονται με τα διατάγματα των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986, καθώς και των κανονισμών διοίκησης και λειτουργίας και των σχεδίων διαχείρισης που αναφέρονται στο άρθρο 18 παρ. 5 του ν. 1650/1986, σύμφωνα με όσα ειδικότερα ορίζονται στο άρθρο 21 παρ. 5 του ν. 1650/1986, όπως τροποποιείται με το νόμο αυτόν. Στο πλαίσιο αυτό οι φορείς διαχείρισης μεριμνούν για τη συλλογή, ταξινόμηση και επεξεργασία περιβαλλοντικών στοιχείων και δεδομένων για τις περιοχές ευθύνης τους, καθώς και για τη συγκρότηση και λειτουργία σχετικών βάσεων δεδομένων και τεκμηρίωσης, σύμφωνα με τα υπάρχοντα εθνικά πρότυπα. Για την άσκηση της λειτουργίας αυτής, οι φορείς διαχείρισης συνεργάζονται με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, άλλα αρμόδια Υπουργεία, Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα και ινστιτούτα, μη 186

188 κυβερνητικές οργανώσεις και άλλους οργανισμούς δημοσίου ή ιδιωτικού χαρακτήρα. Τα ανωτέρω στοιχεία, δεδομένα και πληροφορίες κοινοποιούνται και εντάσσονται στο Εθνικό Σύστημα Πληροφοριών Περιβάλλοντος που λειτουργεί στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. γ. Η παροχή γνωμοδοτήσεων πριν από την προέγκριση χωροθέτησης και την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων των έργων και δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στις περιοχές ευθύνης τους, καθώς και σε κάθε άλλο θέμα για το οποίο ζητείται η γνώμη τους από τις αρμόδιες αρχές. δ. Η επικουρία των αρμόδιων διοικητικών και δικαστικών αρχών στον έλεγχο της εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και των περιβαλλοντικών και πολεοδομικών όρων που ισχύουν ή επιβάλλονται αντιστοίχως για έργα ή δραστηριότητες που πραγματοποιούνται στις περιοχές ευθύνης τους. Για το σκοπό αυτό, οι φορείς διαχείρισης εισηγούνται ή αναφέρουν προς τις αρμόδιες αρχές τις πράξεις ή παραλείψεις εκείνες που συνιστούν παράβαση των όρων και περιορισμών που καθορίζονται με τα προεδρικά διατάγματα των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986 για τις περιοχές ευθύνης τους. Για το σκοπό αυτό οι φορείς διαχείρισης θέτουν στη διάθεση των αρμοδίων αρχών τα αναγκαία μέσα και προσωπικό που απαιτούνται για την εκτέλεση αποφάσεων με τις οποίες επιβάλλονται κυρώσεις ή άλλα μέτρα προστασίας της περιοχής. ε. Η κατάρτιση μελετών και ερευνών, καθώς και η εκτέλεση τεχνικών ή άλλων έργων που περιλαμβάνονται στο οικείο σχέδιο διαχείρισης και στα αντίστοιχα προγράμματα δράσης και είναι απαραίτητα για την προστασία, διατήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη των προστατευόμενων αντικειμένων που εμπίπτουν στην περιοχή ευθύνης τους. Η κατασκευή, επισκευή και συντήρηση των αναγκαίων έργων υποδομής, καθώς και η προμήθεια του αναγκαίου επιστημονικού και τεχνικού εξοπλισμού για την άσκηση των λειτουργιών διαχείρισης. στ. Η ανάληψη εκπόνησης ή εκτέλεσης εθνικών ή ευρωπαϊκών προγραμμάτων και δράσεων σχετικών με την περιοχή ευθύνης τους, τα οποία προάγουν ή προβάλλουν τους σκοπούς της διαχείρισης των προστατευόμενων αντικειμένων. ζ. Η ενημέρωση, εκπαίδευση και κατάρτιση του πληθυσμού σε θέματα αναγόμενα στις αρμοδιότητες και σκοπούς των φορέων διαχείρισης, καθώς και στην προστασία των περιοχών ευθύνης τους. Στο πλαίσιο αυτό, οι φορείς διαχείρισης μπορούν να ιδρύουν κέντρα πληροφόρησης στην έδρα των προστατευόμενων αντικειμένων, να διοργανώνουν προγράμματα κατάρτισης και επιμόρφωσης σε 187

189 συνεργασία με άλλους αρμόδιους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς, καθώς και συνέδρια, ημερίδες, επιμορφωτικά σεμινάρια και άλλες ενημερωτικές εκδηλώσεις για την προβολή των στόχων και των επιτευγμάτων της διαχείρισης και να αναλαμβάνουν σχετική εκδοτική δραστηριότητα έντυπης ή και ηλεκτρονικής μορφής. η. Η προώθηση, υποστήριξη, οργάνωση και εφαρμογή οικοτουριστικών προγραμμάτων, ή έκδοση αδειών ξενάγησης και η χορήγηση αδειών επιστημονικής έρευνας και τεχνικών δοκιμών και αναλύσεων εντός των ορίων των προστατευόμενων αντικειμένων, σύμφωνα με τους ειδικότερους όρους και προϋποθέσεις που καθορίζονται στα προεδρικά διατάγματα των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986 και στον κανονισμό διοίκησης και λειτουργίας του προστατευομένου αντικειμένου. Η χορήγηση σήματος ποιότητα; και συνεργασίας σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται εντός των προστατευόμενων αντικειμένων σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που τίθενται στον κανονισμό διοίκησης και λειτουργίας της προστατευόμενης περιοχής. θ. Η διαχείριση δημόσιων εκτάσεων που παραχωρούνται προς το φορέα ή μισθώνονται από το φορέα διαχείρισης κατά τις κείμενες διατάξεις, καθώς και η ενοικίαση ιδιωτικών εκτάσεων που περιλαμβάνονται στην περιοχής ευθύνης του, και η πραγματοποίηση σε αυτές των προβλεπόμενων στον οικείο κανονισμό διοίκησης και λειτουργίας και στο σχέδιο διαχείρισης αναγκαίων παρεμβάσεων. - Για την εκπλήρωση των αρμοδιοτήτων τους, οι φορείς διαχείρισης συνεργάζονται με όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των διεθνών οργανισμών, τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και των δυο βαθμίδων, καθώς και κάθε άλλο οργανισμό του δημοσίου τομέα. Οι κατά τα ανωτέρω οργανισμοί και υπηρεσίες οφείλουν να συνδράμουν τους φορείς στο έργο τους, παρέχοντας κάθε αναγκαίο στοιχείο και πληροφορία. Οι φορείς διαχείρισης μπορεί να συνεργάζονται επίσης με ημεδαπά και αλλοδαπά εκπαιδευτικά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα, οργανισμούς του ίδιου ή συγγενούς επιστημονικού ενδιαφέροντος, μη κυβερνητικές οργανώσεις, καθώς και με φυσικά πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα που δραστηριοποιούνται στα πεδία αρμοδιότητάς τους. Ο τρόπος εκτέλεσης για λογαριασμό τρίτων ή ανάθεσης σε τρίτους υπηρεσιών για θέματα που υπάγονται στους σκοπούς των φορέων διαχείρισης, ο τρόπος κοστολόγησης των εργασιών και η καταβολή των δαπανών και αμοιβών ρυθμίζονται με τον κανονισμό της παραγράφου 8 του άρθρου αυτού. 188

190 Προτεινόμενο διοικητικό σύστημα για την περιοχή μελέτης Με δεδομένο ότι σύμφωνα με τον υφιστάμενο σχεδιασμό του ΥΠΕΧΩΔΕ: - η διαχείριση της περιοχής δεν προβλέπεται να ανατεθεί σε αυτόνομο φορέα διαχείρισης, ενώ - η δημιουργία συνολικού Φορέα Διαχείρισης για τις υπό προστασία περιοχές του Νομού Κέρκυρας προβλέπεται για το μεσο-μακροπρόθεσμο μέλλον, Έως ότου προχωρήσουν οι διαδικασίες υπογραφής του Προεδρικού Διατάγματος, η διαχείριση της περιοχής θα μπορούσε να ανατεθεί σε «Επιτροπή Διαχείρισης» αποτελούμενη από εκπροσώπους της Δασικής Υπηρεσίας, εκπρόσωπο της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, εκπροσώπους των ΟΤΑ της περιοχής και εκπρόσωπο Επιστημονικού Φορέα, η οποία θα υπογράψει σύμβαση διαχείρισης με το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Στη σύμβαση αυτή προσδιορίζονται οι συμβαλλόμενοι φορείς, η διάρκεια, ο τρόπος και η διαδικασία άσκησης από τον ανάδοχο φορέα των ανατιθέμενων δραστηριοτήτων. 189

191 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Convention on International Trade in Endangered Species (CITES or Washington Convention, 1973). Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats (Bern Convention, 1979). Convention on the Conservation of Migratory Species of Wild Animals (Bonn Convention or CMS, 1979). Directive on the conservation of the natural and semi-natural habitats and wild fauna and flora (92/43/EEC) (Habitats Directive, 1992). Directive on the conservation of wild birds (79/409/EEC) (Birds Directive, 1979). GEORGIADIS TH., CHONDROPOULOS B.P., FRAGUEDAKIS-TSOLIS S. & P. KASPIRIS, HARITONIDIS S. & E. LAZARIDOU. PARAKTIA THALASSIA ZONI APO KANONI EOS MESONGI (KERKYRA). Τυποποιημένο Δελτίο Πληροφοριών του Δικτύου NATURA 2000 για την περιοχή GR GREMILLET X., Proposals for the conservation of otters Lutra lutra on Corfu island. Hystrix, (n.s) 7(1-2) 1995 : GREMILLET X., Υγρότοπος λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου. HANDRINOS, G. AND AKRIOTIS, T The Birds of Greece. London, UK: Helm Publ. Interpretation Manual -EUR27 IUCN IUCN Red List of Threatened Species. < Downloaded on 10 July NATURA 2000, Standard data form «Παράκτια θαλάσσια ζώνη από Κανόνι ως Μεσογγή» ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΝΟΝΙ ΜΕΣΟΓΓΗ GR RUIZ -OLMO J., The Otter (Lutra lutra L.) on Corfu Island (Greece): Situation in 2006 IUCN Otter Spec. Group Bull. 23 (1): TUCKER G. & ENANS M., Habitat for birds in Europe, UK: BirdLife International (BirdLife conservation series No 6). ΓΚΙΝΗΣ ΣΤ. & ΓΚΙΝΗΣ ΣΠ., Οι υγρότοποι της Κέρκυρας. ΔΩΡΙΚΟΣ ΣΤ., Βασικοί υγρότοποι της χώρας. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. ΦΙΛΟΤΗΣ-Τράπεζα Στοιχείων για την Ελληνική Φύση. ΕΚΒΥ, Απογραφή Ελληνικών Υγροτόπων ως φυσικών πόρων. ΖΑΛΙΔΗΣ Γ. & ΜΑΝΤΖΑΒΕΛΑΣ Α., Απογραφή των Ελληνικών Υγροτόπων ως Φυσικών Πόρων (Πρώτη Προσέγγιση). Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας. Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων -Υγροτόπων. 190

192 Η Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Υπουργείου Πολιτισμού, 2008, Αρχαιολογικοί Χώροι και Μνημεία Αρμοδιότητας της Υπηρεσίας. ΙΧΘΥΚΑ, Στοιχεία λ/θ Περιφέρειας Ιονίων Νήσων. ΚΑΡΑΝΔΕΙΝΟΣ Μ., Το κόκκινο βιβλίο των απειλουμένων σπονδυλοζώων της Ελλάδας. Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία & Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗΣ Γ.- Ίδρυμα Δασικών Ερευνών Αθηνών, Δασική Έρευνα Τόμος Ι, Παράρτημα. Το Βιοκλίμα της Ελλάδας. Σχέσεις κλίματος και φυσικής βλάστησης, Βιοκλιματικοί χάρτες. Υπουργείο Γεωργίας/ Γενική Διεύθυνση Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ ΠΑΝ., Κατάλογος των ιχθύων της Ελλάδας ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ Ε., Οι ακτές της Ελλάδας. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία & RSPB. ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ Ε.Π.Ε., ΚΕΡΚΥΡΑ -ΕΙΔΙΚΗ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΠΙΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ, Τεύχος 2. Π.Δ. 67/ "Περί προστασίας της αυτοφυούς Χλωρίδος και Αγρίας Πανίδος και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και Ελέγχου της Ερεύνης επ' αυτών" Φ.Ε.Κ. 23/ /Τ.Α'. Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. ΣΦΗΚΑΣ Γ., Τα Ενδημικά Φυτά της Ελλάδας, Εκδόσεις Μπάστας- Πλέσσας. ΤΕΧΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΕΡΓΟΥ: Μέτρο 4.3 «Προστασία του περιβάλλοντος σε συνδυασμό με την δασοκομία, γεωργία και διατήρηση του τοπίου. Βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ζώων» Έργο: ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ, ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ NATURA 2000 GR ΚΕΡΚΥΡΑ-ΚΑΝΟΝΙ-ΜΕΣΟΓΓΗ Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε, 1989, Ειδική Χωροταξική Μελέτη Προστασίας Τοπίου & Αναβάθμισης Τουρισμού Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε, 2001, Έργο Χαρτογράφησης οικοτόπων 191

193 Διαδικτυακοί Τόποι

194 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΑΝΝΑ ΓΚΑΤΖΕΛΙΑ Βιολόγος Περιβαλλοντολόγος D.E.A Κάτοχος Πτυχίου Γ τάξης στις κατηγορίες 1 Χωροταξικές & 27 Περιβαλλοντικές Μελέτες Έδρα Μπουμπουλίνας 10 Αθήνα , τηλ , fax

195 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ 194

196 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ 195

197 Χαρακτηριστική άποψη Λιμνοθάλασσας Χαλικιόπουλου από Νότο προς Βορά Λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου -Λίμνη Κόλα και αεροδιάδρομος αερολιμένα

198 Βορειοανατολική όψη Βόρεια όχθη Λιμνοθάλασσας

199 Υγροτοπική ζώνη και καλλιέργειες Νοτιοανατολική όχθη Λιμνοθάλασσας

200 Νοτιοδυτική ακτή Λιμνοθάλασσας Εγκαταλειμμένες ιχθυοσυλληπτικές εγκαταστάσεις

201 Σύστημα καναλιών αποστράγγισης ομβρίων στη Λιμνοθάλασσα Καλλιέργειες στην παράκτια ζώνη

202 Πεζογέφυρα και Χερσόνησος Κανονιού στο βάθος Μονή Βλαχέρνας και Ποντικονήσι

203 Limonium narbonenese Διάπλαση Tamarix με υποόροφο Limonium narbonenese

204 Εκτάσεις με Salicornia spp. και Egretta garzetta Λευκοτσικνιάς Ardea cinerea Σταχτοτσικνιάς

205 Larus ridibundus Καστανοκέφαλος Γλάρος Λιβάδια ποσειδωνίας Posidonia oceanica

206 Σκληρόφυλλη βλάστηση και ελαιώνες νοτιοανατολικής ακτής προς Μπενίτσες Ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις κατά μήκος του δρόμου προς Μπενίτσες

207 Βλάστηση κατάντη του δρόμου προς Μπενίτσες Μαρίνα στις Μπενίτσες