IgA νεφροπάθεια πορφύρα Henoch-Schoenlein. Dr Αφροδίτη Ν. Παντζάκη Αναπληρώτρια διευθύντρια Παθολογοανατομικό Εργαστήριο Γ.Π.Ν.ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Θεσ/νίκης

Transcript

1 IgA νεφροπάθεια πορφύρα Henoch-Schoenlein Dr Αφροδίτη Ν. Παντζάκη Αναπληρώτρια διευθύντρια Παθολογοανατομικό Εργαστήριο Γ.Π.Ν.ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Θεσ/νίκης

2 IgA νεφροπάθεια - ορισμός Σπειραματική νόσος, στην οποία οι σπειραματικές IgA ανοσοεναποθέσεις είναι εντονότερες ή εξίσου έντονες με τις ανοσοχρώσεις για IgG και IgM Εξαίρεση: νεφροπάθεια ΣΕΛ

3 Ανοσοφθορισμός- μεσαγγειακές IgA εναποθέσεις

4 Ανοσοϊστοχημεία- μεσαγγειακές IgA εναποθέσεις

5 IgA νεφροπάθεια - ορισμός Πρωτοπαθής ή ιδιοπαθής Συστατικό πορφύρας Henoch- Schoenlein Δευτεροπαθής: σχετίζεται ή πιθανόν προκαλείται από ποικιλία εξωνεφρικών νόσων: ηπατική νόσος, νόσων: ηπατική νόσος, αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, ψωρίαση, νόσος Reiter, φλεγμονώδης νόσος εντέρου, λοίμωξη HIV

6 IgA νεφροπάθεια κλινικά στοιχεία Συχνότερη μορφή πρωτοπαθούς σπειραματονεφρίτιδας (ΣΝ) στον κόσμο 5-10% ΗΠΑ 20% Ευρώπη 40% Ασία Άνδρες:γυναίκες 2:1 Όψιμη παιδική ηλικία ή νεαροί ενήλικες

7 IgA νεφροπάθεια κλινικά στοιχεία Εμφάνιση όλων των συμπτωμάτων που μπορούν να προκληθούν από οποιαδήποτε σπειραματική νόσο 40% ασυμπτωματική μικρο-αιμ/ουρία 40% μακροσκοπική αιματουρία 10% νεφρωσικό σύνδρομο 10% νεφρική ανεπάρκεια

8 IgA νεφροπάθεια απλό μικροσκόπιο Μπορεί να εκδηλώσει τους περισσότερους ιστολογικούς φαινοτύπους που προκαλούνται από τις ανοσο-συμπλεγματικές συμπλεγματικές ΣΝ

9 IgA νεφροπάθεια απλό μικροσκόπιο Χωρίς αλλοιώσεις Εστιακή (<50% σπειραμάτων) ή διάχυτη (>50% σπειραμάτων) μεσαγγειοϋπερπλαστική ΣΝ Εστιακή ή διάχυτη ενδοτριχοειδική υπερπλαστική ΣΝ

10 IgA νεφροπάθεια απλό μικροσκόπιο Μηνοειδική ΣΝ (ασυνήθης) Τύπου I μεμβρανοϋπερπλαστική ΣΝ Εστιακή ή διάχυτη σκληρυντική ΣΝ

11 IgA νεφροπάθεια απλό μικροσκόπιο Σταθερό εύρημα Μεσαγγειακή υπερπλασία: : >3 κύτταρα σε ένα μεσαγγειακό τμήμα σε τομές πάχους 3-3 4μm Αύξηση μεσαγγειακής ουσίας (μικρό περιφερικό οζίο μεσαγγείου ή ευρύτερη, πιο ακανόνιστη διεύρυνση μεσαγγειακής ουσίας)

12 IgA νεφροπάθεια απλό μικροσκόπιο Διεύρυνση μεσαγγειακής ουσίας: διακριτά τμήματα σπειραμάτων & βατοί τριχοειδικοί αυλοί Σπειραματική σκλήρυνση: κολλαγονώδης ουσία αποφράσσει τριχοειδικούς αυλούς ή σχηματίζει συνέχειες μεταξύ σπειρ.τμημάτων και κάψας Bowman

13 Χωρίς αλλοιώσεις με το απλό μικροσκόπιο

14 Μεσαγγειακές εναποθέσεις στην χρώση Masson

15 Μεσαγγειοϋπερπλαστική ΣΝ

16 Μεσαγγειοϋπερπλαστική ΣΝ

17 Μεσαγγειοϋπερπλαστική ΣΝ

18 IgA νεφροπάθεια απλό μικροσκόπιο Ενδοτριχοειδική υπερπλαστική ΣΝ Δ.Δ. μεσαγγειοϋπερπλαστική ΣΝ 1. Ετερογένεια κυττάρων 2. Έκταση απόφραξης τριχοειδικών αυλών

19 IgA νεφροπάθεια απλό μικροσκόπιο Ενδοτριχοειδική υπερκυτταρικότητα οφείλεται σε: 1. Ενδογενή σπειραματικά κύτταρα: μεσαγγειακά & ενδοθηλιακά 2. Διηθούντα λευκοκύτταρα: ουδετερόφιλα, μονοκύτταρα, μακροφάγα,, λεμφοκύτταρα

20 IgA νεφροπάθεια απλό μικροσκόπιο Ενδοτριχοειδική υπερκυτταρικότητα + νέκρωση διάσπαρτοι πυκνωτικοί πυρήνες, καρρυορηκτικά αποτρίμματα ή τμηματική ινιδοειδής νέκρωση Εξωτριχοειδκή υπερκυτταρικότητα σχηματισμός crescent

21 Ενδοτριχοειδική Υπερπλαστική ΣΝ

22 Ενδοτριχοειδική Υπερπλαστική ΣΝ

23 Ενδοτριχοειδική Υπερπλαστική ΣΝ και νέκρωση

24 Ενδοτριχοειδική Υπερπλαστική ΣΝ και crescent

25 Μεμβρανοπαραγωγική ΣΝ

26 IgA νεφροπάθεια απλό μικροσκόπιο Σπειραματική φλεγμονή της IgA νεφροπάθειας ουλοποίηση σπειραμάτων, τμηματική και καθολική

27 Εστιακή σκληρυντική ΣΝ

28 Καθολική σπειραματική σκλήρυνση

29 IgA νεφροπάθεια απλό μικροσκόπιο Ήπια σπειραματική αλλοίωση διαμεσοσωληναριακός ιστός κ.φ. Ενεργός αιματουρία: ερυθροκύτταρα, κύλινδροι ερυθρών & κεχρωσμένοι κοκκώδεις κύλινδροι σε αυλούς σωληναρίων

30 IgA νεφροπάθεια απλό μικροσκόπιο Δύσμορφα ερυθρά & κεχρωσμένα ερυθροκυτταρικά αποτρίμματα πιστοποίηση αιματουρίας Εμμένουσα αιματουρία: αιμοσιδηρίνη σε σωληναριακά επιθηλιακά κύτταρα

31 IgA νεφροπάθεια απλό μικροσκόπιο Σοβαρότερη σπειραματική βλάβη, ιδιαίτερα χρόνια σκληρυντική σοβαρότερη διαμεσοσωληανριακή αλλοίωση Διάμεση ίνωση, χρόνια φλεγμονή, σωληναριακή ατροφία

32 Δύσμορφα ερυθροκύτταρα σε αυλούς σωληναρίων

33 Κοκκώδης κύλινδρος αιμοσφαιρίνης

34 Σωληναριακά επιθηλιακά κύτταρα με αιμοσιδηρίνη

35 Ήπια διαμεσοσωληναριακή βλάβη

36 Χρόνια διαμεσοσωληναριακή βλάβη

37 IgA νεφροπάθεια ανοσοφθορισμός Ανίχνευση IgA στο σπειραματικό μεσάγγειο Σχεδόν πάντα: + C3 >50%: + IgG & IgM, αλλά όχι μεγαλύτερης έντασης από IgA (σε Κυρίως λάμδα ελαφρές άλυσοι (σε αντίθεση με τις άλλες ανοσο- συμπλεγματικές ΣΝ)

38 Μεσαγγειακές IgA εναποθέσεις

39 Μεσαγγειακές IgA εναποθέσεις

40 IgA εναποθέσεις σε μεσάγγειο & τριχοειδικό τοίχωμα

41 Εκτεταμένες εναποθέσεις στο τριχοειδικό τοίχωμα

42 IgA νεφροπάθεια διαφορική διάγνωση Άλλες μεσαγγειοϋπερπλαστικές & υπερπλαστικές ενδοτριχοειδικές ΣΝ, προκαλούμενες από ανοσο- συμπλεγματικές ΣΝ Νεφροπάθεια ΣΕΛ: ενδοθηλιακά σωληνοδικτυωτά έγκλειστα & C1q σπειραματικές εναποθέσεις

43 IgA νεφροπάθεια αιτιολογία, παθογένεση Αντιγονική έκθεση βλεννογόνων σχηματισμό νεφριτογόνων IgA αντισωμάτων ανοσοσυμπλέγματα στην κυκλοφορία εναποθέσεις στα σπειράματα φλεγμονή

44 IgA νεφροπάθεια αιτιολογία, παθογένεση 1. Εκσεσημασμένη βλεννογονική έκθεση στο αντιγόνο 2. Εκσεσημασμένη διαπερατότητα του βλεννογόνου στο αντιγόνο 3. Εκσεσημασμένη απάντηση στην βλεννογονική αντιγονική έκθεση με παραγωγή IgA αντισωμάτων

45 IgA νεφροπάθεια αιτιολογία, παθογένεση 1. Ελαττωμένη κάθαρση των κυκλοφορούντων IgA συμπλεγμάτων 2. Αυξημένη σπειραματική μεσαγγειακή εναπόθεση 3. Διαταραγμένη μεσαγγειακή κάθαρση

46 Πορφύρα Henoch-Schoenlein

47 Πορφύρα Henoch-Schoenlein Αγγειϊτιδα μικρών αγγείων (τριχοειδή, φλεβίδια, αρτηριόλια) ) με επικρατούσες εναποθέσεις IgA στο αγγειακό τοίχωμα Προσβολή κυρίως: δέρμα, έντερο, αρθρώσεις, νεφρικά σπειράματα

48 Πορφύρα Henoch-Schoenlein Προσβολή κυρίως παιδιών < 10 ετών, αλλά και οποιαδήποτε ηλικία Άνδρες : γυναίκες 2:1 Διάγνωση κατά την διάρκεια ή αποδρομή λοίμωξης ανωτέρου αναπνευστικού

49 Πορφύρα Henoch-Schoenlein Πορφύρα,, αρθραλγίες, κωλικοειδή κοιλιακά άλγη 50% ασθενών: αιματουρία, λευκωματουρία Έναρξη νεφρίτιδας εντός 3 μηνών από την έναρξη της πορφύρας

50 Πορφύρα Henoch-Schoenlein απλό μικροσκόπιο Ταυτόσημη εικόνα με αυτήν της IgA νεφροπάθειας Εστιακή ενδοτριχοειδκή υπερπλαστική ΣΝ: συχνότερος φαινότυπος Ακολουθούν: Διάχυτη υπερπλαστική ΣΝ, μεσαγγειοϋπερπλαστική ΣΝ, βιοψία νεφρού χωρίς αλλοιώσεις

51 Πορφύρα Henoch-Schoenlein απλό μικροσκόπιο Νέκρωση & crescents συχνότερα στην HS σε σχέση με IgA νεφροπάθεια >50% ασθενών: >1 crescent Αγγειϊτιδα σε εξωσπειραματικά νεφρικά αγγεία σπάνια, αν ναι: αρτηριόλια

52 Πορφύρα HS με νέκρωση & crescent

53 Πορφύρα Henoch-Schoenlein απλό μικροσκόπιο Δέρμα: λευκοκυτταροκλαστική αγγειϊτιδα κυρίως στα φλεβίδια του επιπολής χορίου Ανάλογες αλλοιώσεις και στο έντερο

54 Λευκοκυτταροκλαστική αγγειϊτιδα

55 Πορφύρα Henoch-Schoenlein ανοσοφθορισμός Ταυτόσημη εικόνα με την IgA νεφροπάθεια Εντονότερες εναποθέσεις ινικής Συχνότερες εναποθέσεις στο τριχοειδικό τοίχωμα

56 Πορφύρα Henoch-Schoenlein ανοσοφθορισμός Εστιακές IgA εναποθέσεις σε αρτηριόλια & περισωληναριακά τριχοειδή Εναποθέσεις IgA και σε μικρά αγγεία δέρματος, εντέρου

57 Μεσαγγειακή IgA

58 IgA σε σπείραμα & αρτηριόλιο

59 IgA σε αγγεία δέρματος

60 Δ.Δ.πορφύρα + σπειραματονεφρίτιδα Henoch-Schoenlein Κρυοσφαιρινική αγγειϊτιδα Μικροσκοπική πολυαγγειϊτιδα Κοκκιωμάτωση Wegener Σύνδρομο Churg-Strauss Άλλες αγγειϊτιδες μικρών αγγείων