Ψυχικές διαταραχές στην περιγεννητική περίοδο

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ψυχικές διαταραχές στην περιγεννητική περίοδο"

Transcript

1 Ψυχικές διαταραχές στην περιγεννητική περίοδο Δέσποινα Καραγιάννη-Ψυχολόγος Κέντρου Ημέρας (Κλινική Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια, Υποψήφια Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών) 1

2 Περιεχόμενα Η περιγεννητική περίοδος ως περίοδος αλλαγής... 3 Αναμενόμενες αλλαγές στην ψυχολογία της γυναίκας... 4 Baby blues ή επιλόχεια κατάθλιψη;... 6 Περιγραφή των συνηθέστερων ψυχικών διαταραχών, στην περιγεννητική περίοδο... 8 Διαταραχές της Διάθεσης... 9 Κατάθλιψη... 9 Κλινική περίπτωση:, Επιλόχεια Κατάθλιψη Διπολική Διαταραχή Κλινική περίπτωση: Διπολική Διαταραχή Ι Κλινική περίπτωση: Διπολική Διαταραχή ΙΙ Αγχώδεις Διαταραχές Επιλόχεια Ψύχωση Κλινική περίπτωση επιλόχειας ψύχωσης Αιτιολογία ψυχικών διαταραχών Παράγοντες που συνδέονται με την εμφάνιση ψυχικών διαταραχών Συνέπειες των ψυχικών διαταραχών στην περιγεννητική περίοδο για την πάσχουσα, το παιδί και την οικογένεια Κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του NICE για τις παρεμβάσεις κατά την περιγεννητική περίοδο

3 Ψυχικές διαταραχές στην περιγεννητική 1 περίοδο Η περιγεννητική περίοδος ως περίοδος αλλαγής Η απόφαση μιας γυναίκας να φέρει στον κόσμο ένα παιδί, αποτελεί ένα κομβικό γεγονός, μια τεράστια αλλαγή στη ζωή της και μάλιστα, μια αλλαγή χωρίς επιστροφή. Η εγκυμοσύνη και η απόκτηση παιδιού είθισται να περιγράφονται ως ευτυχείς εμπειρίες, ως επιτυχία της ίδιας της γυναίκας αλλά και του ζευγαριού. Μια πιο προσεκτική προσέγγιση, όμως, αναδεικνύει μια σειρά αμφιθυμικών συναισθημάτων και προβληματισμών, ικανών να τη μετατρέψουν σε μια δυσάρεστη εμπειρία. Σε όλη τη διάρκεια της περιγεννητικής περιόδου η γυναίκα έρχεται αντιμέτωπη με μια σειρά από σημαντικά ερωτήματα: πόσο επιθυμητή είμαι από τον σύζυγο; Εγώ θα τον επιθυμώ; Πόσο θα αλλάξει η σχέση μας ως ζευγάρι; Θα είμαι καλή μητέρα; Θα μπορώ να μεγαλώσω το παιδί μου σωστά ή κάποια στιγμή θα δω στη ζωή του τα λάθη που διέπραξα στην ανατροφή του; Θα μπορώ να συνεχίσω την καριέρα μου ή θα κλειστώ σε ένα σπίτι, έχοντας μόνο τον ρόλο της μητέρας; Θα έχω βοήθεια από το σύζυγο σε πρακτικά θέματα; Η μητέρα μου θα μου σταθεί; Μήπως όλοι θα με κατακρίνουν για τα λάθη που κάνω στην ανατροφή του παιδιού; Γιατί οι άλλες γυναίκες τα καταφέρνουν καλύτερα (γεννούν με φυσιολογικό τοκετό, θηλάζουν περισσότερο, κ.λ.π); Η εγκυμοσύνη δεν αποτελεί μόνο ένα βιολογικό σωματικό γεγονός, αλλά μια πολύπλοκη διαδικασία, στην οποία εμπλέκονται βιολογικοί, ψυχικοί, κοινωνικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες. Η γυναίκα καλείται να προσαρμοστεί σε μια πληθώρα πρωτόγνωρων καταστάσεων και συνθηκών ζωής και καθημερινότητας: θα πρέπει να φροντίσει ώστε η ίδια και το έμβρυο να παραμείνουν ασφαλείς, πράγμα που προϋποθέτει τη συγκατάθεσή της σε μια σειρά «θυσίες» - αλλαγές στο μέχρι τότε τρόπο ζωής της. Οι αλλαγές ενδέχεται να είναι καλοδεχούμενες, ίσως όμως να απομακρύνουν για ένα μεγάλο διάστημα τη γυναίκα από σημαντικά ενδιαφέροντα, 1 Στο παρόν κείμενο χρησιμοποιούμε τον όρο περιγεννητική περίοδος όταν αναφερόμαστε στο χρονικό διάστημα της κύησης, της λοχείας και των πρώτων μηνών μετά τον τοκετό. 3

4 εργασιακά, κοινωνικά ή άλλου τύπου. Η έγκυος καλείται να συνάψει ένα δεσμό με το έμβρυο που κυοφορεί, να διασφαλίσει την αποδοχή του από το οικογενειακό περιβάλλον και να προετοιμαστεί για τον τοκετό. Καλείται, τέλος, να αποδεχθεί τις αλλαγές στην εικόνα του σώματός της και να τροποποιήσει διάφορες πτυχές στη σχέση με το σύντροφο και πατέρα του παιδιού. Οι προαναφερθείσες προσαρμοστικές προκλήσεις είναι μόνο ενδεικτικές, από τη στιγμή που κάθε γυναίκα κουβαλάει τη δική της ιστορία, τις σχέσεις και τον τρόπο ζωής, άρα και διαφορετικές ανάγκες. Αναμενόμενες αλλαγές στην ψυχολογία της γυναίκας Οι οργανικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης νοηματοδοτούνται από τις ιδιαίτερες σκέψεις, φαντασιώσεις, προσδοκίες και συναισθήματα της κάθε γυναίκας. Οι αναπαραστάσεις της για την εγκυμοσύνη, τη μητρότητα και το παιδί, προέρχονται εξ ολοκλήρου από το δικό της ψυχικό κόσμο. Για κάθε γυναίκα οι αλλαγές έχουν διαφορετική βαρύτητα και σημασία, εξαρτώμενη άμεσα από την προσωπική της ιστορία. Ακόμα και μια επιθυμητή και προσδοκώμενη εγκυμοσύνη δημιουργεί αμφιθυμία, από τη στιγμή που η έλευση μιας νέας ζωής σηματοδοτεί μια τεράστια αλλαγή στον τρόπο ζωής της μητέρας, του πατέρα και των υπολοίπων παιδιών (εφόσον υπάρχουν). Την πρώτη περίοδο της εγκυμοσύνης, μέχρι και τους 4 ½ περίπου μήνες, όταν η γυναίκα αρχίζει να αντιλαμβάνεται τις κινήσεις του παιδιού, κάποιες γυναίκες νιώθουν πληρότητα, ικανοποίηση και ευχαρίστηση. Νιώθουν τότε την ανάγκη να αποσυρθούν από τον εξωτερικό κόσμο, γιατί έχουν τη διάθεση να ασχοληθούν με τον εαυτό τους. Άλλες πάλι νιώθουν μια ελαφριά κατάθλιψη αυτή την περίοδο και αυξάνουν τη σωματική τους δραστηριότητα για να νιώσουν καλύτερα. Οι πιο δραστήριες δυσκολεύονται να αποδεχτούν ότι χρειάζονται τη βοήθεια των άλλων. Συχνά ζηλεύουν το γεγονός ότι ο σύζυγος μπορεί να συνεχίσει την καριέρα του, τη στιγμή που εκείνες αναγκάζονται να διακόψουν την ενασχόληση με τα ενδιαφέροντα και την εργασία τους. 4

5 Η δεύτερη περίοδος της εγκυμοσύνης αρχίζει όταν γίνονται αντιληπτές οι πρώτες κινήσεις του εμβρύου. Τα συμπτώματα της ναυτίας υποχωρούν και η γυναίκα νιώθει ευεξία. Συχνά παρατηρούνται δυσκολίες ως προς την αποδοχή των σωματικών αλλαγών. Ενώ κάποιες γυναίκες προσπαθούν να προσαρμοστούν στην ιδέα μιας επιπλέον δέσμευσης, για άλλες η εγκυμοσύνη δημιουργεί μια αίσθηση ελευθερίας, με λιγότερες υποχρεώσεις και περισσότερο ελεύθερο χρόνο για τον εαυτό τους. Την περίοδο αυτή η γυναίκα συχνά επεξεργάζεται θέματα που έχουν να κάνουν με τη μητέρα της, την αυτονομία (τη δική της αλλά και του παιδιού που θα αποκτήσει) και γενικότερα, με ζητήματα που αφορούν τη σχέση μητέρας παιδιού. Οι ρόλοι αλλάζουν: από κόρη κάποιας άλλης γυναίκας, η έγκυος προετοιμάζεται να αναλάβει τη φροντίδα ενός παιδιού από τη θέση της μητέρας. Η τρίτη περίοδος είναι το στάδιο πριν τον τοκετό, όπου η γυναίκα νιώθει συχνά κόπωση. Η ανάγκη της για ασφάλεια και προστασία αυξάνεται. Παρατηρούνται διακυμάνσεις του συναισθήματος, από χαρά στην προοπτική του παιδιού, μέχρι και άγχος για τη διαδικασία του τοκετού, την υγεία της ίδιας και του παιδιού. Για αρκετές γυναίκες ο τοκετός αναμένεται με ανυπομονησία, εφόσον η στιγμή αυτή σημαίνει την πιο ενεργή στάση ζωής και την έξοδο από την παθητικότητα. Έπειτα από τον τοκετό η γυναίκα έρχεται και πάλι αντιμέτωπη με μια αλλαγή στη σωματική εικόνα της. Ταυτόχρονα καλείται να αναγνωρίσει την ατομικότητα του παιδιού, το οποίο δεν αποτελεί πια τμήμα του σώματός της. Η γυναίκα μπορεί να νιώθει κάπως μπερδεμένη, στην περίπτωση που δεν νιώθει άμεσα το ξύπνημα της μητρικής αγάπης. Συχνά μετά τη γέννα νιώθει μια μικρή απογοήτευση, όπως νιώθει κανείς μετά από την επίτευξη κάποιου μεγάλου και πολυαναμενόμενου κατορθώματος. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ιδιαίτερα σημαντική η κατανόηση και συμπαράσταση του συζύγου και της οικογένειας. Τονίζουμε ότι οι παραπάνω αλλαγές είναι απόλυτα φυσιολογικές και αναμενόμενες. 5

6 Baby blues ή επιλόχεια κατάθλιψη; Η Λ. 2 γέννησε πριν τέσσερις μέρες. Ένιωθε ένα ρίγος στην ιδέα ότι είχε γίνει μητέρα και ήταν φοβισμένη σε σχέση με τις υποχρεώσεις της απέναντι στο παιδί. Ταυτόχρονα, ένιωθε πολύ τυχερή που είχε ελάχιστες μόνο ενοχλήσεις από τον τοκετό. Ο σύζυγός της ήταν πολύ υποστηρικτικός και τη βοηθούσε με το παιδί, έτσι ώστε η Λ. δεν ήταν τόσο εξουθενωμένη όπως άλλες γυναίκες. Παρατήρησε, όμως, κάποια περίεργα συναισθήματα και αντιδράσεις: συνήθως χωρίς λόγο, ξέσπαγε σε κλάμα με το παραμικρό, όταν για παράδειγμα άκουγε κάποιο τραγούδι ή έβλεπε κάτι στην τηλεόραση, ή ενοχλούνταν αδικαιολόγητα, όταν ο σύζυγος της σχολίαζε, καθόλου επικριτικά, ότι το σπίτι τώρα με το μωρό είναι ακατάστατο. Η Λ. περνάει μια περίοδο baby blues, που αποτελεί μια φυσιολογική αντίδραση στις αλλαγές μετά τη γέννα, φάση που βιώνουν πολλές νέες μητέρες. Τα baby blues είναι ένα όνομα για τις αλλαγές στη διάθεση που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες κατά τη λοχεία. Γίνονται ευαίσθητες, ευσυγκίνητες και ευερέθιστες, αντιδρούν πιο έντονα και βιώνουν ως πιο «βαθιά» τα συναισθήματά τους, από ότι συνήθιζαν στο παρελθόν. Η διάθεσή τους αλλάζει συχνά, αλλά δεν νιώθουν θλίψη διαρκώς, απεναντίας, μπορούν να ευχαριστηθούν τη σχέση με το παιδί τους. Οι γυναίκες με baby blues δεν χρειάζεται να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας για διάγνωση, αλλά χρειάζονται κατανόηση, υποστήριξη, ξεκούραση και αρκετό ύπνο. Οι γυναίκες που βιώνουν τα baby blues, όπως και όλες οι λεχωίδες, χρειάζονται συνεχή υποστήριξη, παρακολούθηση και συμβουλευτική στη διάρκεια της λοχείας από εξειδικευμένες μαίες. Σημαντική είναι επίσης η υποστήριξη από το σύζυγο και το οικογενειακό τους περιβάλλον. Αν όλα αυτά τους παρέχονται, οι αλλαγές στη διάθεση θα υποχωρήσουν σύντομα, έπειτα από μερικές μέρες. Αλλαγές στη διάθεση εμφανίζονται σε πολύ μεγάλο ποσοστό γυναικών (κάποιες έρευνες αναφέρουν ακόμα και 85% του πληθυσμού των εγκύων) μετά τον 2 Τα παραδείγματα των κλινικών περιπτώσεων, για λόγους τήρησης του απορρήτου, έχουν ανασυρθεί από το διαδίκτυο και από τη βιβλιογραφία και έχουν τροποποιηθεί για να εξυπηρετήσουν τους σκοπούς του παρόντος άρθρου. 6

7 τοκετό. Τα συμπτώματα αυτά είναι πιο ήπια και διαρκούν λιγότερο, συγκρινόμενα με τα καταθλιπτικά συμπτώματα. Συγκεκριμένα, η γυναίκα ενδέχεται να: είναι καταβεβλημένη νιώθει σωματική εξάντληση νιώθει ευερεθιστότητα, απογοήτευση, άγχος υποφέρει από εναλλαγές στο συναίσθημα και από θλίψη ξεσπάει σε κλάμα αντιμετωπίζει δυσκολίες με τον ύπνο της. Τα συμπτώματα αυτά συνήθως εμφανίζονται ανάμεσα στην τρίτη και την πέμπτη μέρα μετά τον τοκετό, και υποχωρούν μέσα σε λίγες μέρες. Μια σειρά από προϋπάρχουσες δυσκολίες φαίνεται να σχετίζονται με την εμφάνιση baby blues, όπως η προγεννητική κατάθλιψη ή ύπαρξη κατάθλιψης στο ιστορικό της γυναίκας, καθώς και έντονα προεμμηνορυσιακά συμπτώματα 3. Παρόλο που τα συμπτώματα των baby blues είναι συνήθη και παροδικά και δεν απαιτούν άμεση παρέμβαση από ειδικό ψυχικής υγείας, όταν διαρκούν περισσότερο από 2 εβδομάδες και προκαλούν την ενόχληση της γυναίκας, η εκτίμηση τους από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας είναι πολύ σημαντική. Η παράταση των συμπτωμάτων αυξάνει τον κίνδυνο για την εμφάνιση επιλόχειας κατάθλιψης αλλά και αγχωδών διαταραχών 4,5. 3 Henshaw C. Mood disturbance in the early puerperium: a review. Arch Womens Ment.Health 2003;6:S33-S42. 4 NHMRC (National Health and Medical Research Council (2000). Postnatal Depression: Not Just the Baby Blues. Commonwealth of Australia. 5 Reck C, Stehle E, Reinig K, Mundt C. Maternity blues as a predictor of DSM-IV depression and anxiety disorders in the first three months postpartum. J Affect Disord 2009;113:

8 Περιγραφή των συνηθέστερων ψυχικών διαταραχών 6,7 στην περιγεννητική περίοδο Ψυχικές διαταραχές στην περιγεννητική περίοδο, κυρίως μετά τη λοχεία, έχουν παρατηρηθεί και καταγραφεί ήδη από την εποχή του Ιπποκράτη, ενώ πιο συστηματικές έρευνες έγιναν μόλις τον 19 ο αιώνα. Οι ψυχικές διαταραχές που συνδέονται περισσότερο με την εγκυμοσύνη και την περίοδο της λοχείας είναι η κατάθλιψη και η επιλόχεια ψύχωση. Ο όρος επιλόχεια κατάθλιψη χρησιμοποιείται πλέον ευρύτατα και σε αρκετές περιπτώσεις καταχρηστικά, συγκαλύπτοντας μια σειρά βαρύτερων διαταραχών που ενέχουν σοβαρότερους κινδύνους 8. Η ευρύτατη χρήση του όρου συνοδεύεται από την αντίληψη ότι η επιλόχεια κατάθλιψη είναι διαφορετική από την «κοινή» κατάθλιψη. Συχνές τέτοιες παρερμηνείες αφορούν την υποτίμηση των συμπτωμάτων, με επακόλουθο οι ενδιαφερόμενοι να μη ζητούν την κατάλληλη βοήθεια, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο πρόκλησης βλάβης στον εαυτό τους και στο βρέφος. Οι συχνότεροι μύθοι που περιβάλλουν τη διαταραχή είναι οι εξής: Μύθοι Τα συμπτώματα της επιλόχειας κατάθλιψης είναι «φυσιολογικά» είναι λιγότερο σοβαρά από την «κανονική» κατάθλιψη περνούν μόνα τους, χωρίς τη δημιουργία προβλημάτων προέρχονται από τις ορμονικές αλλαγές δεν υπάρχει κίνδυνος να εμφανιστούν ξανά μετά το πέρας της λοχείας δεν εμφανίζονται τόσο συχνά πριν τον τοκετό ή ακόμα και αν εμφανιστούν, δεν πρόκειται για το ίδιο πράγμα. 6 DSM-IV (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (2000). American Psychiatric Association. 7 Μάνος, Ν. (1997). Βασικά Στοιχεία Κλινικής Ψυχιατρικής. University Studio Press. 8 The NICE (National Institute for Health and Clinical Excellence) (2007). Antenatal and Postnatal Mental Health. The British Psychological Society & the Royal College of Psychiatrists. 8

9 Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι οι γυναίκες στην περιγεννητική περίοδο είναι πιθανό να πάσχουν ή και να αναπτύξουν ασθένειες από όλο το φάσμα της ψυχοπαθολογίας, όπως και κάθε άλλος ενήλικος. Παρακάτω επιχειρείται μια σύντομη αναφορά των συχνότερων ψυχικών διαταραχών κατά την περιγεννητική περίοδο. Διαταραχές της Διάθεσης Κατάθλιψη Μια γυναίκα μπορεί να αντιμετωπίσει συμπτώματα κατάθλιψης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή και μετά τη γέννα. Η κατάθλιψη, της οποίας η έναρξη λαμβάνει χώρα κατά την εγκυμοσύνη ή και λίγους μήνες μετά τον τοκετό, χαρακτηρίζεται ως περιγεννητική. Συγκεκριμένα, όταν αρχίζει μετά τον τοκετό, ονομάζεται επιλόχεια. Παρόλο που οι μέχρι τώρα έρευνες έχουν επικεντρωθεί στην επιλόχεια κατάθλιψη, δεν θα πρέπει να παραγνωρίζουμε τη σοβαρότητα της κατάθλιψης που κάνει αισθητή την παρουσία της στην προγεννητική περίοδο (βλ. πίνακα 1 9 ). 9 The NICE (National Institute for Health and Clinical Excellence) (2007). Antenatal and Postnatal Mental Health. The British Psychological Society & the Royal College of Psychiatrists. 9

10 Πίνακας 1: Επιδημιολογικά στοιχεία για την περιγεννητική κατάθλιψη Από την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας προκύπτει ότι ο επιπολασμός, δηλαδή η συχνότητα εμφάνισης της κατάθλιψης είναι στις 1000 κυήσεις. στο πρώτο τρίμηνο της κύησης 3,8% στο τέλος του δεύτερου τριμήνου 4,9% στο τέλος του τρίτου τριμήνου 3,1% τον πρώτο χρόνο μετά τη γέννα 1% - 5,7%, με τις υψηλότερες συγκεντρώσεις στους 2 μήνες (5,7%) και στους 6 μήνες (5,6%). Συνοπτικά, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για: 12,7% κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης 5,7% στους πρώτους δύο μήνες μετά τον τοκετό 6,5% στους 6 μήνες 21,9% στον πρώτο χρόνο Το άτομο που υποφέρει από κατάθλιψη, παρουσιάζει τα εξής: Καταθλιπτική διάθεση για το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας σχεδόν κάθε μέρα. Νιώθει λυπημένο ή άδειο. Είναι ευσυγκίνητο, κλαίει συχνά ή μπορεί να είναι ευερέθιστο. Παρουσιάζει έντονη ελάττωση του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης σε όλες σχεδόν τις δραστηριότητες. Η έγκυος που έχει κατάθλιψη ενδέχεται να μη μπορεί να φροντίσει επαρκώς το παιδί. Μπορεί να παρουσιάσει σημαντική απώλεια βάρους, ενώ δεν κάνει δίαιτα ή αντίθετα σημαντική αύξηση βάρους μέσα σε ένα μήνα. Αϋπνία ή υπερυπνία. Ψυχοκινητική διέγερση ή επιβράδυνση. Κόπωση, εξάντληση ή απώλεια ενεργητικότητας σχεδόν κάθε μέρα. Ελαττωμένη ικανότητα να σκεφτεί, να συγκεντρωθεί ή να λάβει αποφάσεις. Υποφέρει από αίσθημα αναξιότητας, ενοχής και αυτομομφής. 10

11 Μπορεί να σκέφτεται να κάνει κακό στον εαυτό του ή να έχει ιδέες αυτοκτονίας, συμπτώματα που χρήζουν άμεσης εκτίμησης και παρέμβασης. Συχνά αυξημένο άγχος ή και κρίσεις πανικού συνυπάρχουν με τα καταθλιπτικά συμπτώματα. Το καταθλιπτικό επεισόδιο μπορεί να είναι ήπιο, μέτριο ή σοβαρό, ανάλογα με τον αριθμό των συμπτωμάτων και τον βαθμό έκπτωσης του ατόμου στην επαγγελματική του λειτουργικότητα ή στις συνηθισμένες κοινωνικές δραστηριότητες και τις σχέσεις με τους άλλους. Ένα καταθλιπτικό επεισόδιο μπορεί να συνοδεύεται από ψυχωτικά στοιχεία, δηλαδή από παραληρητικές ιδέες ή ψευδαισθήσεις, γεγονός που αυξάνει τη σοβαρότητα της κατάστασης (βλ. ενότητα για την επιλόχεια ψύχωση). Μια στις τρείς γυναίκες βιώνουν συμπτώματα κατάθλιψης 10, σε κάποιο στάδιο της κύησης, χωρίς να πληρούνται όλα τα κριτήρια για τη διάγνωση της διαταραχής. Σε κάθε περίπτωση, συνιστάται η εκτίμηση από ειδικό ψυχικής υγείας, ο οποίος θα προσδιορίσει το είδος της παρέμβασης που χρειάζεται, ανάλογα με την κρισιμότητα της κατάστασης. Οι Barnett και Fowler 11 προτείνουν κάποια συμπληρωματικά συμπτώματα που παρουσιάζονται ειδικά μετά τον τοκετό. Τα συμπτώματα αυτά είναι τα εξής: Υπερβολική και συχνά αδικαιολόγητη απογοήτευση από τον τοκετό, τον θηλασμό ή άλλες πλευρές της μητρότητας. Μειωμένο ενδιαφέρον για κοινωνικές επαφές. Μειωμένη ερωτική διάθεση. 10 Kent, A. (2008). Psychiatric Disorders in Pregnancy. Obstetrics, Gynaecology and Reproductive Medicine. Vol. 19:2. Pp Barnett, B. and C. Fowler (1995). Caring for the family's future: A practical workbook on recognising and managing post-natal depression. Haymarket, NSW, Norman Swan Medical Communications. 11

12 Κλινική περίπτωση: 12, 13 Επιλόχεια Κατάθλιψη Η Λ. και ο σύζυγός της αποφάσισαν να κάνουν προσπάθειες για να αποκτήσουν παιδί με πολύ χαρά και μεγάλο ενθουσιασμό. Ήταν παντρεμένοι 4 χρόνια και είχαν αραιώσει αρκετά από τις παρέες τους. Είχαν γίνει αυτό που λέμε «σπιτόγατοι». Ένιωθαν πλέον την ανάγκη να φροντίσουν κάποιον άλλον. Εξαιτίας δυσκολιών που αντιμετώπισε η Λ., πήρε φαρμακευτική αγωγή για υποβοήθηση και αμέσως έμεινε έγκυος. Στην αρχή της κύησης αγχώθηκαν, αλλά μετά ένιωθαν πολύ ευτυχισμένοι. Καταπιάστηκαν με ετοιμασίες για το παιδικό δωμάτιο και για όλο το σπίτι, ώστε να υποδεχτούν το παιδί. Η εγκυμοσύνη και ο τοκετός εξελίχθηκαν πολύ καλά. Η Λ. είχε μελετήσει αρκετά βιβλία για την εγκυμοσύνη και την ανατροφή του παιδιού και ένιωθε έτοιμη να φροντίσει ένα αβοήθητο πλάσμα που θα έφερνε στη ζωή. Δεν είχε, όμως, καθόλου προετοιμαστεί για συναισθήματα θλίψης και απουσίας ενδιαφέροντος προς το παιδί, ούτε και για τον πανικό που άρχισε να νιώθει. Στο μαιευτήριο είχε κάποια ξεσπάσματα κλάματος που διαρκούσαν ακόμα και μια ολόκληρη ώρα. Οι επαγγελματίες υγείας που τη φρόντιζαν της έλεγαν ότι αυτό είναι φυσιολογικό και ότι πρόκειται να περάσει στις επόμενες εβδομάδες. Η μητέρα της έμεινε την πρώτη εβδομάδα στο σπίτι βοηθώντας την με το παιδί και έτσι η Λ. είχε τη δυνατότητα να αναπληρώσει τον ύπνο που είχε χάσει. Συνειδητοποίησε, όμως, ότι δεν μπορούσε να κοιμηθεί. Αναγκάστηκε να ζητήσει τη συνταγογράφηση υπνωτικών χαπιών. Όταν έφυγε η μητέρα της, έκαναν βάρδιες με τον σύζυγό της ταΐζοντας το παιδί. Ο σύζυγος τη βοηθούσε, παρόλο που έπρεπε να πάει για δουλειά το πρωί. Κατά τη διάρκεια της ημέρας η Λ. φρόντιζε το παιδί μηχανικά, σαν να ήταν ρομπότ. Τάισμα, άλλαγμα, τάισμα πάλι. Όταν το παιδί κοιμόταν προσπαθούσε μάταια να κοιμηθεί και η ίδια. Τη στιγμή που ξάπλωνε της έρχονταν στο μυαλό χιλιάδες πράγματα που είχε να κάνει και την έπιανε πανικός. Άρχισε να παίρνει αγχολυτικά, χρησιμοποιώντας μια παλιά συνταγή που είχε, για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τον πανικό της. Έκλαιγε ανεξέλεγκτα και ένιωθε ότι έχει αποτύχει 12 Βασίζεται σε προσωπική μαρτυρία γυναίκας. Ανασύρθηκε από το διαδίκτυο. 13 Τα παραδείγματα των κλινικών περιπτώσεων, για λόγους τήρησης του απορρήτου, έχουν ανασυρθεί από το διαδίκτυο και από τη βιβλιογραφία και έχουν τροποποιηθεί για να εξυπηρετήσουν τους σκοπούς του παρόντος άρθρου. 12

13 πλήρως. Δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί ένιωθε τόσο δυστυχισμένη, τη στιγμή που οι μαμάδες υποτίθεται ότι είναι ευτυχισμένες με την έλευση του μωρού τους. Όταν ο σύζυγός της γυρνούσε το βράδυ σπίτι, έβρισκε τη σύζυγο και το μωρό να κλαίνε και οι δύο. Η Λ. τηλεφώνησε στο γυναικολόγο της, ο οποίος της είπε ότι είχε baby blues και θα είναι καλύτερα σε μερικές εβδομάδες. Προσπάθησε τότε να αρχίσει τις βόλτες με το μωρό, να βγαίνει από το σπίτι για να κάνει κάποιες βασικές προμήθειες. Αλλά ό,τι και αν έκανε της δημιουργούσε όλο και περισσότερο άγχος. Άρχισαν να τις έρχονται στο μυαλό όλα τα πιθανά κακά που μπορεί να συμβούν στο παιδί κατά τη διάρκεια αυτών των εξόδων. Όλα αυτά τα συμπτώματα διήρκησαν για έναν περίπου μήνα. Μια μέρα που ο σύζυγος ετοιμαζόταν να φύγει για τη δουλειά του, η Λ. κατέρρευσε και άρχισε να τον παρακαλάει να μη φύγει, κλαίγοντας. Ένιωθε ότι δεν άντεχε πια. Η απομόνωση, το άγχος και η κατάθλιψη την είχαν φτάσει πλέον σε οριακή κατάσταση. Η μητέρα της επέστρεψε για να τη βοηθήσει και η Λ. επισκέφτηκε έναν ψυχοθεραπευτή, ο οποίος είχε στο παρελθόν ασχοληθεί με επιλόχειες διαταραχές. Ο ειδικός αναγνώρισε αμέσως το πρόβλημα και παρέπεμψε την Λ. για ψυχιατρική εκτίμηση. Η Λ. ξεκίνησε αμέσως φαρμακευτική αγωγή, και συνέχισε σε εβδομαδιαία βάση την ψυχοθεραπεία. Η ίδια περιγράφει ότι βοηθήθηκε πολύ από αυτές τις παρεμβάσεις. Νιώθει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και έχει θέσει τα όριά της σε αρκετές καθημερινές καταστάσεις. Μερικές φορές έχει ξεσπάσματα κλάματος, τα οποία, όμως, συνιστούν μια διαδικασία εκτόνωσης της έντασης, και δεν έχουν καμία σχέση με το προηγούμενο καταθλιπτικό συναίσθημα. Τέλος, βελτιώθηκε ο ύπνος της. Διπολική Διαταραχή Πρόκειται για διαταραχή της διάθεσης που χαρακτηρίζεται από συναισθηματική διάθεση επίμονα ανεβασμένη, ευερέθιστη, και διαχυτική, ξεκάθαρα διαφορετική από τη συνηθισμένη διάθεση του ατόμου. Η διπολική διαταραχή είναι γνωστή και ως μανιοκατάθλιψη, όρος που εκφράζει τους δύο πόλους ή αλλιώς επεισόδια που παρατηρούνται στην εν λόγω διαταραχή, δηλαδή το μανιακό και το καταθλιπτικό. Συνήθως τα μανιακά επεισόδια εναλλάσσονται με καταθλιπτικά, αλλά 13

14 και με περιόδους φυσιολογικής κλινικής εικόνας. Οι εναλλαγές μανιακών και καταθλιπτικών επεισοδίων είναι εξαιρετικά απότομες. Κατά τη διάρκεια των μανιακών επεισοδίων μπορεί να είναι παρόντα συμπτώματα, όπως διογκωμένη αυτοεκτίμηση, ελαττωμένη ανάγκη για ύπνο, μεγαλύτερη ομιλητικότητα, διάσπαση προσοχής και υποκειμενική αίσθηση ότι οι σκέψεις «καλπάζουν», αύξηση δραστηριότητας και ψυχοκινητικής διέγερσης, υπερβολική εμπλοκή σε ευχάριστες δραστηριότητες και συμπεριφορές που μπορεί να έχουν οδυνηρές συνέπειες για το άτομο. Ψυχωτικά συμπτώματα, όπως παραισθήσεις και ψευδαισθήσεις, μπορεί να είναι παρόντα, προσδιορίζοντας τη σοβαρότητα της διαταραχής. Μια στις εκατό γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία πάσχουν από διπολική διαταραχή. Η διαταραχή αυτή εμφανίζεται άμεσα κατά την πρώτη εβδομάδα μετά τον τοκετό. Κλινική περίπτωση: Διπολική Διαταραχή Ι Η Ν. 36 χρονών, διευθυντικό στέλεχος σε εταιρεία, άρχισε να νιώθει άσχημα από τότε που γέννησε. Ο σύζυγός της είχε παρατηρήσει ότι φερόταν «περίεργα» σε κάποιες περιπτώσεις στο παρελθόν. Δεν μπορούσε να αποκοιμηθεί το βράδυ και περπατούσε διαρκώς στο σπίτι. Κατ επανάληψη προσπαθούσε να ταΐσει το παιδί ακόμα και όταν αυτό δεν πεινούσε. Επιπλέον, άρχισε να σκέφτεται πράγματα για τους άλλους, τα οποία δεν ίσχυαν. Η Ν. είχε διαγνωστεί με διπολική διαταραχή πριν 2 χρόνια και λάμβανε από τότε φαρμακευτική αγωγή, την οποία διέκοψε μόλις έμαθε ότι είναι έγκυος. Δυστυχώς, ήταν μια πρωτοβουλία που πήρε από μόνη της, χωρίς συνεννόηση με τον ψυχίατρό της. Πίστευε ότι η εγκυμοσύνη θα την προστάτευε από περεταίρω επεισόδια διαταραχής της διάθεσης. Ο σύζυγός της, ανέφερε ότι η Ν. δυσκολεύτηκε αρκετά με το θηλασμό, γιατί δεν μπορούσε να αποκωδικοποιήσει τι ήθελε το βρέφος. Τις τελευταίες τρεις νύχτες έμενε ξύπνια όλο το βράδυ καθαρίζοντας το σπίτι και τηλεφωνώντας σε φίλους που έμεναν στο εξωτερικό. Η ίδια αρνιόταν να κάνει μπάνιο και να φροντίσει τον εαυτό της, ήταν ευέξαπτη και εκδήλωνε αδικαιολόγητο θυμό απέναντι στο σύζυγό της. 14

15 Κλινική περίπτωση: Διπολική Διαταραχή ΙΙ H Χ. 29 ετών, παντρεμένη, γέννησε το πρώτο της παιδί 7 μήνες πριν. Το διάστημα των τελευταίων μηνών γινόταν ολοένα και πιο καταθλιπτική, ευέξαπτη και αδιάφορη για το παιδί της. Καταλάβαινε ότι κάτι δεν πάει καλά, από τη στιγμή που άρχισε να πηγαίνει το παιδί της στο βρεφονηπιακό σταθμό, παρόλο που δεν είχε ακόμα επιστρέψει στην εργασία της. Αναζήτησε βοήθεια ύστερα από την πίεση του συζύγου της, ο οποίος ανησυχούσε για την επιδείνωση της κατάστασής της. Τα περισσότερα συμπτώματά της ήταν τυπικά συμπτώματα επιλόχειας κατάθλιψης: θλίψη, μελαγχολική διάθεση, δυσκολία στη σύναψη δεσμού με το παιδί, ευερεθιστότητα, απουσία κινητοποίησης και ενεργητικότητας. Δεν είχε σκέψεις να κάνει κακό στο παιδί της, αλλά συχνά ένιωθε θυμό για αυτό. Όμως, υπήρχαν και κάποια συμπτώματα που ένιωθε, τα οποία δεν χαρακτηρίζουν την επιλόχεια κατάθλιψη, όπως το ότι ήταν υπερβολικά ευερέθιστη, είχε έντονο άγχος, μειωμένη ανάγκη για ύπνο και παρορμητική συμπεριφορά. Ήταν επίσης πολύ θυμωμένη και εχθρική απέναντι στον σύζυγό της και ένιωθε ανταγωνιστικά για αυτόν. Η Χ. διαγνώστηκε με διπολική διαταραχή ΙΙ, μια πιο ήπια μορφή της ασθένειας και ξεκίνησε φαρμακευτική αγωγή. Αγχώδεις Διαταραχές Σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από έρευνες, μία στις δύο γυναίκες θα βιώσουν σοβαρά συμπτώματα άγχους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλες πληρούν τα κριτήρια μιας ψυχικής διαταραχής. Πάντως, οι γυναίκες που υποφέρουν από συμπτώματα που επιμένουν, με όλες τις συνέπειες δυσλειτουργικότητας που αυτά προκαλούν, μπορεί να βοηθηθούν με μια έγκυρη διάγνωση και παρέμβαση. Οι έγκυες ή οι λεχωίδες με αγχώδεις διαταραχές συνήθως κατακλύζονται από το φόβο ότι δεν θα καταφέρουν να ανταπεξέλθουν στις ευθύνες του νεογέννητου. Αυτό δεν αφορά αποκλειστικά και μόνο γυναίκες που γίνονται για πρώτη φορά μητέρες, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και σε γυναίκες που έχουν ήδη παιδιά. 15

16 Πολύ συχνά οι αγχώδεις διαταραχές συνυπάρχουν με κατάθλιψη στο γενικό πληθυσμό και στον πληθυσμό των εγκύων 14. Ακολουθεί μια συνοπτική περιγραφή των συνηθέστερων αγχωδών διαταραχών. Η διαταραχή πανικού, η οποία συχνά συνυπάρχει με αγοραφοβία συνίσταται σε απροσδόκητες προσβολές πανικού, κατά τη διάρκεια των οποίων το άτομο κατακλύζεται αιφνίδια από συμπτώματα όπως, αίσθημα επιτάχυνσης καρδιακών παλμών, εφίδρωση, τρεμούλα, δύσπνοια, αίσθημα πνιγμονής, ναυτία, ζάλη, αίσθημα λιποθυμίας, φόβο ότι τρελαίνεται, φόβο ότι πεθαίνει, κλπ. Οι προσβολές πανικού εμφανίζονται ξαφνικά, κορυφώνονται μέσα σε λίγα λεπτά και διαρκούν συνήθως από 5 έως και 30 λεπτά. Το άτομο με διαταραχή πανικού συχνά αναπτύσσει άγχος ανάμεσα στις προσβολές, συγκεκριμένα ένα άγχος αναμονής ότι η προσβολή πρόκειται να του ξανασυμβεί, με αποτέλεσμα να αρχίσει να αποφεύγει καταστάσεις ή τοποθεσίες που του είχε συμβεί κάποια προσβολή στο παρελθόν. Ο φόβος τον καταλαμβάνει όταν βρίσκεται μακριά από την πηγή της ασφάλειάς του. Φοβάται, λοιπόν, μήπως πάθει κάποια προσβολή πανικού σε δημόσιο χώρο, με αποτέλεσμα να αποφεύγει σταδιακά πολυσύχναστα μέρη, κυρίως όταν είναι μόνο του και ασυνόδευτο. Τα συμπτώματα αυτά συνιστούν την περιγραφή της αγοραφοβίας, μιας πολύ κοινής φοβίας που συναντάται μαζί με τη διαταραχή πανικού. Πιθανή συνέπεια της αγοραφοβίας στην έγκυο είναι η αποφυγή της προσέλευσης στα προκαθορισμένα ιατρικά ραντεβού της. Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή χαρακτηρίζεται από μόνιμο, υπερβολικό και διάχυτο άγχος, στενοχώρια και ανησυχία που το άτομο δυσκολεύεται πολύ να ελέγξει, χωρίς τα ειδικά συμπτώματα που χαρακτηρίζουν άλλες αγχώδεις διαταραχές. 14 Heron, J., O Connor, T. G., Evans, J., et al. (2004) The course of anxiety and depression through pregnancy and the postpartum in a community sample. Journal of Affective Disorders, 80,

17 Επιλόχεια Ψύχωση Η ψύχωση που εμφανίζεται στο διάστημα των τριών πρώτων μηνών μετά τον τοκετό, ονομάζεται επιλόχεια ψύχωση. Παρόλα αυτά δεν φαίνεται να συνιστά μια διαφορετική κλινική οντότητα. Η συχνότητα εμφάνισης είναι 1 με 2 ανά 1000 γεννήσεις. 15,16 Η επιλόχεια ψύχωση έχει τη μορφή μιας οξείας εμφάνισης και ραγδαίας εξέλιξης, από πλευράς σοβαρότητας των συμπτωμάτων. Η έναρξη της τοποθετείται ανάμεσα στις 2 με 14 μέρες μετά τον τοκετό. Συνήθως μαζί με τη διαταραχή στην αντίληψη της πραγματικότητας, συνυπάρχουν συμπτώματα διαταραχής της διάθεσης, όπως μανία και κατάθλιψη (βλ. ενότητα για διπολική διαταραχή), και τότε η διαταραχή ονομάζεται «σχιζοσυναισθηματική». Συχνά επίσης, παρατηρείται μια εικόνα σύγχυσης στη γυναίκα 17. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα έρευνες, οι παράγοντες κινδύνου που συνδέονται με την εμφάνιση ψύχωσης κατά τη λοχεία είναι η ύπαρξη ιστορικού σοβαρής ψυχικής διαταραχής, κυρίως διπολικής, καθώς και προηγούμενης επιλόχειας ψύχωσης, σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής και σχιζοφρένειας 18. Πρέπει, δηλαδή, να τονίσουμε ότι η πλειονότητα των γυναικών που εμφανίζουν επιλόχεια ψύχωση έχουν προηγούμενο ψυχιατρικό ιστορικό, με επεισόδια διπολικής διαταραχής ή και σχιζοφρένειας. Το στοιχείο αυτό δεν αποκλείει την πρώτη έναρξη της διαταραχής κατά τη λοχεία Terp, I. M. & Mortensen, P. B. (1998) Post-partum psychoses. Clinical diagnoses and relative risk of admission after parturition. The British Journal of Psychiatry, 172, Kumar, R. (1989) Postpartum psychosis. Bailliere s Clinical Obstetrics and Gynaecology, 3, Brockington, I. Obstetric and gynaecological conditions associated with psychiatric disorder. Στο Gelder et al. (2002). New Oxford Textbook of Psychiatry. Ηλεκτρονική έκδοση. 18 The NICE (National Institute for Health and Clinical Excellence) (2007). Antenatal and Postnatal Mental Health. The British Psychological Society & the Royal College of Psychiatrists. 19 Dean, C., Williams, R. J. & Brockington, I. F. (1989) Is puerperal psychosis the same as bipolar manic-depressive disorder? A family study. Psychological Medicine, 19,

18 Κλινική περίπτωση επιλόχειας ψύχωσης Όταν η Κ. ήταν έγκυος, παρόλο που διάβαζε όσα περισσότερα βιβλία μπορούσε, δεν συνάντησε ποτέ τον όρο «επιλόχεια ψύχωση». Ακόμα και κατά τη διάρκεια της γέννας κατάλαβε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Είχε την αίσθηση ότι παρακολουθούσε τη διαδικασία του τοκετού από ψηλά. Τρομοκρατήθηκε, αλλά τη διαβεβαίωσαν ότι το συναίσθημα θα περνούσε. Όμως δεν πέρασε ακόμα και όταν επέστρεψε στο σπίτι με τον γιο της. Η Κ. περιγράφει ότι περπατούσε όλη την ώρα, ένιωθε μια ανυπόφορη θλίψη, κατά περιόδους έκλαιγε, δεν μπορούσε να φάει και να κοιμηθεί. Αυτό που της συνέβαινε δεν ήταν τα γνωστά baby blues, ένα παροδικό άγχος, μια ήπια κατάθλιψη που πλήττει αρκετές γυναίκες, ούτε έμοιαζε με την επιλόχεια κατάθλιψη. Η Κ. ήταν τρομοκρατημένη, είχε ψευδαισθήσεις, αλλά φοβόταν να το πει στους άλλους, μη τυχόν και της πάρουν τον γιο της. Μετά όμως από μια έντονη αλλαγή, ένιωσε απελπισία: άρχισε να έχει σκέψεις ότι θα κάνει κακό στο παιδί της. Αυτό ήταν εξαιρετικά ανυπόφορο η Κ. πήγε στο μπάνιο και πήρε μια πολύ μεγάλη δόση από παυσίπονα. Όταν ο σύζυγός της επέστρεψε στο σπίτι τη βρήκε στο πάτωμα και τη μετέφερε στο νοσοκομείο. Η Κ. νοσηλεύτηκε για μερικές μέρες, και ξεκίνησε αγωγή με αντιψυχωτικά, αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά για 18 μήνες. Ο γιος της είναι τώρα 5 ετών και η ίδια έχει ειδικευτεί στη δημόσια υγεία και ασχολείται με την εκπαίδευση ατόμων σχετικά με την επιλόχεια ψύχωση. Αιτιολογία ψυχικών διαταραχών Οι ακριβείς αιτίες των ψυχικών διαταραχών αναζητούνται εδώ και πολλά χρόνια, χωρίς να έχουν εντοπισθεί. Προοδευτικά έχει γίνει αντιληπτό, ότι πιθανότατα είναι λάθος να αναζητούμε ένα συγκεκριμένο αιτιολογικό παράγοντα και ότι η αιτιολογία των ψυχικών διαταραχών είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης πολλών παραγόντων, βιολογικών, ψυχολογικών, κοινωνικών. Πολλοί υποστηρίζουν ένα μοντέλο γενετικής προδιάθεσης, το οποίο δύναται να πυροδοτηθεί από στρεσογόνους παράγοντες του περιβάλλοντος. Η αιτιολογία των ψυχικών διαταραχών αποτελεί ένα τεράστιο κεφάλαιο που δεν εμπίπτει στα ενδιαφέροντα του παρόντος άρθρου. Στην 18

19 περίπτωση των περιγεννητικών διαταραχών έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί υποθέσεις, σύμφωνα με τις οποίες υπεύθυνη είναι η αλλαγή στις ορμόνες, κάτι που δεν αποδεικνύεται από τις μέχρι τώρα έρευνες 20. Παράγοντες που συνδέονται με την εμφάνιση ψυχικών διαταραχών Οι έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι τώρα υποστηρίζουν ότι η καταθλιπτική διάθεση ή το άγχος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αποτελούν τους ισχυρότερους παράγοντες που συνδέονται με την εμφάνιση κατάθλιψης στην επιλόχεια περίοδο. Άλλοι σημαντικοί παράγοντες είναι ο βαθμός υποστήριξης, πρακτικής και συναισθηματικής, από το σύντροφο σύζυγο και το κοινωνικό δίκτυο της γυναίκας, κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, γεγονότα ζωής και η ύπαρξη παλαιότερου ψυχιατρικού ιστορικού 21. Το προϋπάρχον ψυχιατρικό ιστορικό αποτελεί τον πιο σημαντικό παράγοντα κινδύνου. Μια γυναίκα με ατομικό ιστορικό κάποιας ψυχικής πάθησης, φαίνεται να είναι περισσότερο ευάλωτη στο να ανταπεξέλθει σε ενδεχόμενες δυσκολίες, όπως κάποια επιπλοκή στην κύηση ή τον τοκετό, ή σε προβλήματα στη σχέση με το σύζυγο, αλλά και γενικότερα σε οποιοδήποτε στρεσογόνο συμβάν, επαγγελματικό, οικονομικό, οικογενειακό, κλπ. Την ίδια βαρύτητα φαίνεται να έχει και η ύπαρξη ψυχικής διαταραχής στο οικογενειακό ιστορικό της γυναίκας. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η συγκέντρωση παραγόντων κινδύνου στο ιστορικό ατομικό και οικογενειακό μιας γυναίκας, αυξάνουν τις πιθανότητες για εμφάνιση κάποιας περιγεννητικής διαταραχής. Πρόκειται για πιθανότητα και όχι για βεβαιότητα, που θα πρέπει να ευαισθητοποιεί τη γυναίκα, το οικογενειακό της περιβάλλον, αλλά και τους επαγγελματίες υγείας που συνεργάζονται μαζί της, μπροστά στα όποια συμπτώματα. 20 Hendrick, V., Altshuler, L. L. & Suri, R. (1998) Hormonal changes in the postpartum and implications for postpartum depression. Psychosomatics, 39, Milgrom, J. et all. (2007). Antenatal risk factors for postnatal depression: A large prospective study. Journal of Affective Disorders 108 (2008)

20 Συνέπειες των ψυχικών διαταραχών στην περιγεννητική περίοδο για την πάσχουσα, το παιδί και την οικογένεια Σε αρκετές περιπτώσεις γυναικών η ψυχική διαταραχή μπορεί να μη γίνει αντιληπτή και να παραμείνει αθεράπευτη. Τα αίτια μιας τέτοιας παράβλεψης ποικίλουν. Είναι πολύ πιθανό η γυναίκα να μην αναφέρει ότι αντιμετωπίζει δυσκολίες, αν δεν τις υποβληθούν συγκεκριμένες ερωτήσεις. Δυστυχώς οι περισσότεροι επαγγελματίες υγείας δεν είναι εκπαιδευμένοι στον τομέα αυτόν. Άλλες γυναίκες αποκρύπτουν τα συμπτώματά τους, προσπαθώντας να ανταποκριθούν στο ρόλο της «τέλειας» μητέρας και συζύγου. Παρόλα αυτά ένας ειδικός ψυχικής υγείας ή ένας εκπαιδευμένος επαγγελματίας υγείας άλλης ειδικότητας (πχ. μαία), μπορεί να υποψιαστεί την ψυχική διαταραχή ακούγοντας τα συχνά παράπονα της γυναίκας: άγχος, αρνητικά συναισθήματα για το παιδί, δυσκολία να νιώσει ότι έχει έναν ικανοποιητικό δεσμό μαζί του. Η γυναίκα μπορεί να παραπονιέται για απουσία σεξουαλικής διάθεσης, ένταση στον γάμο της, ανησυχία για την επιστροφή της στην εργασία, δυσκολίες να φέρει σε πέρας τις υποχρεώσεις της με το σπίτι και τη φροντίδα του παιδιού, κοινωνική απομόνωση, έλλειψη αυτοπεποίθησης, φόβο ότι δεν είναι αρκετά καλή μητέρα, καθώς και μια σειρά σωματικών συμπτωμάτων, πόνους στην πλάτη, πονοκεφάλους, κλπ. 22 Τα προηγούμενα «παράπονα», καθώς και διαταραχές στον ύπνο και στην όρεξη, αίσθημα κόπωσης ή λήθαργος, μπορεί κάλλιστα να αποτελούν συμπτώματα ψυχικής διαταραχής, τα οποία ο μη ειδικός ενδέχεται να τα παρερμηνεύσει 23. Οι ψυχικές διαταραχές κατά την κύηση αλλά και μετά είναι πιθανό να επιφέρουν σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική υγεία, στην ποιότητα ζωής της γυναίκας, του εμβρύου ή του βρέφους, καθώς και μια σειρά επιπτώσεων που αφορούν τις σχέσεις, την εργασία και τη γενικότερη λειτουργικότητα. Οι σοβαρές ψυχικές παθήσεις έχουν συσχετισθεί με απόπειρες αυτοκτονίας, επιπλοκές κατά την κύηση, πρόωρο τοκετό, λιποβαρή βρέφη. Αν μάλιστα αφεθούν χωρίς την κατάλληλη παρέμβαση, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος επιδείνωσης των 22 Sharp D (1996). The Prevention of Postnatal Depression. In: D Kendrick P Freeling and A Tyle (eds), The Prevention of Mental Illness in Primary Care. 23 NHMRC (2000). Postnatal Depression, not just the baby blues. Canberra, Australia. 20

Ψυχικές διαταραχές στην περιγεννητική περίοδο. Δέσποινα Δριβάκου Ψυχολόγος Msc Οικογενειακή θεραπεύτρια

Ψυχικές διαταραχές στην περιγεννητική περίοδο. Δέσποινα Δριβάκου Ψυχολόγος Msc Οικογενειακή θεραπεύτρια Ψυχικές διαταραχές στην περιγεννητική περίοδο Δέσποινα Δριβάκου Ψυχολόγος Msc Οικογενειακή θεραπεύτρια με τον όρο περιγεννητική περίοδος αναφερόμαστε στο χρονικό διάστημα της κύησης, της λοχείας και των

Διαβάστε περισσότερα

Ποια είναι τα είδη της κατάθλιψης;

Ποια είναι τα είδη της κατάθλιψης; Ολοι κάποιες φορές νιώθουμε μελαγχολία ή θλίψη, αλλά αυτά τα συναισθήματα συνήθως περνούν μετά από λίγες μέρες. Όταν ένα άτομο έχει κατάθλιψη, η διαταραχή αυτή επηρεάζει την καθημερινή του ζωή, τη φυσιολογική

Διαβάστε περισσότερα

Αλλαγές Κατά τη Διάρκεια της Εγκυμοσύνης

Αλλαγές Κατά τη Διάρκεια της Εγκυμοσύνης Η εγκυμοσύνη αποτελεί μια φυσιολογική αναπτυξιακή κρίση που περιλαμβάνει σημαντικές σωματικές και ψυχολογικές αλλαγές και επηρεάζει όλες τις εγκύους ανεξάρτητα από την ψυχολογική τους υγεία. Όπως κάθε

Διαβάστε περισσότερα

Αποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου

Αποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου Αποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου Πανταζής Α. Ιορδανίδης Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Α.Π.Θ Καθηγητής Ψυχολογίας & Διατροφής, ΑΤΕΙ Ιορδανίδης,, 10/3/11 1 ρ.πανταζής Ιορδανίδης, 10/3/11 2

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΑΙΤΙΑ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΑΙΤΙΑ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ Συνεδρίου-Σεμιναρίου Μητρικού Θηλασμού Μιλένα Ρούσκοβα 22-26 Οκτωβρίου 2014 ΞΑΝΘΗ ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΑΙΤΙΑ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ Παναγιώτης Μ. Σαμαράς Ψυχολόγος Mphil, PgDip, BSc Hons κατάθλιψη της λοχείας Κύρια

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι η κατάθλιψη;

Τι είναι η κατάθλιψη; Τι είναι η κατάθλιψη; Στην καθημερινή ζωή με τον όρο κατάθλιψη εννοούμε μια κατάσταση θλίψης και μελαγχολίας, αυτό συνήθως είναι παροδικό και μάλλον οφείλεται σε κάτι σχετικά ασήμαντο και επουσιώδες. Η

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Ψυχική Υγεία της Αναπαραγωγής

Εισαγωγή στην Ψυχική Υγεία της Αναπαραγωγής Εισαγωγή στην Ψυχική Υγεία της Αναπαραγωγής Γιάννης Ζέρβας Π.Μ.Σ. «Έρευνα στη Γυναικεία Αναπαραγωγή» Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Τμήμα Μαιευτικής Τ.Ε.Ι. Αθηνών Outline Προεμμηνορυσιακή Δυσφορική

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια

Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια 5 ο Συμπόσιο Νοσηλευτικής Ογκολογίας "Οι Ψυχολογικές Επιπτώσεις στον Ογκολογικό Ασθενή και ο Πολυδιάστατος Ρόλος της Συμβουλευτικής στην Αντιμετώπισής τους" Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Τ.Ε. Β Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η στεφανιαία µονάδα είναι ένας χώρος

Διαβάστε περισσότερα

Διπολική διαταραχή μανιοκατάθλιψη,

Διπολική διαταραχή μανιοκατάθλιψη, ΨΥΧΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Ο όρος ψυχική διαταραχή περιλαμβάνει ένα μεγάλο εύρος προβλημάτων που έχουν σχέση με την ψυχική κατάσταση και την συμπεριφορά ενός ατόμου. Οι διάφορες ψυχικές διαταραχές εκδηλώνονται

Διαβάστε περισσότερα

Κατάθλιψη: ορισμός, συμπτώματα, αίτια, αντιμετώπιση, πρόληψη

Κατάθλιψη: ορισμός, συμπτώματα, αίτια, αντιμετώπιση, πρόληψη Εσπερινό ΕΠΑΛ Αγρινίου 26-01-2016 Κατάθλιψη: ορισμός, συμπτώματα, αίτια, αντιμετώπιση, πρόληψη Παλαιοδήμου Ε., ψυχολόγος Κέντρο Ημέρας για Παιδιά με Αναπτυξιακές Διαταραχές, Εταιρία Ψυχικής Υγείας Παιδιού

Διαβάστε περισσότερα

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το όνειρο Ένα ζευγάρι περιμένει παιδί. Τότε αρχίζει να ονειρεύεται αυτό το παιδί. Κτίζει την εικόνα ενός παιδιού μέσα στο μυαλό του. Βάσει αυτής της εικόνας, κάνει

Διαβάστε περισσότερα

Επιλόχειος κατάθλιψη

Επιλόχειος κατάθλιψη ΕΠΙΛΟΧΕΙΟΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Επιλόχειος κατάθλιψη «Γιατί νιώθω έτσι; Τι μου συμβαίνει;» Είναι η σκέψη που, πολύ συχνά, βασανίζει τη νέα μαμά, η οποία λίγες μέρες μετά τη γέννηση του μωρού της αρχίζει να έχει κακή

Διαβάστε περισσότερα

Εργάζομαι αισθάνομαι... πετυχαίνω!!!!!

Εργάζομαι αισθάνομαι... πετυχαίνω!!!!! Εργάζομαι αισθάνομαι... πετυχαίνω!!!!! Η παραδοχή ενός πρώην νοσηλευτή της ΜΤΝ Κλεισαρχάκη Σοφία Κοινωνική Λειτουργός Εργάζομαι. Ως επαγγελματίας και είμαι Ηθικά ευαίσθητος στην ευπάθεια του ασθενούς Βιώνω

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο ΤΖΙΝΕΒΗ ΜΥΡΤΩ - ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΕΣ Τ.Ε. Β & Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η καρδιακή ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις

Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις Πιθανότατα αισθάνεστε πολύ αναστατωµένοι αφού λάβατε µια διάγνωση καρκίνου. Συνήθως είναι δύσκολο να αποδεχθείτε τη διάγνωση αµέσως και αυτό είναι

Διαβάστε περισσότερα

Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια

Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια ρ ZΩΗ ΚΑΤΣΑΡΟΥ Νευρολόγος ιευθύντρια ΕΣΥ Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια µορφή κατάθλιψης,

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην έκβαση της ΡΑ: Προοπτική μελέτη παρέμβασης. Δημητράκη Γεωργία. Υπ. Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας

Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην έκβαση της ΡΑ: Προοπτική μελέτη παρέμβασης. Δημητράκη Γεωργία. Υπ. Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην έκβαση της ΡΑ: Προοπτική μελέτη παρέμβασης Δημητράκη Γεωργία Ψυχολόγος Υγείας MSc Υπ. Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας Δομή παρουσίασης... Συννοσηρότητα

Διαβάστε περισσότερα

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους.

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί» Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους Η αυτοεικόνα μας «σχηματίζεται» ως ένα σχετικά σταθερό

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές συμπεριφοράς στην Άνοια

Διαταραχές συμπεριφοράς στην Άνοια Διαταραχές συμπεριφοράς στην Άνοια Κώστας Νικολάου ψυχίατρος Παρουσίαση βασισμένη στο: BPSD Educational Pack, International Psychogeriatric Association (IPA) 2002 Τα Συμπεριφορικά και Ψυχολογικά συμπτώματα

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Δανιηλίδου Νικολίνα, Ψυχολόγος, MSc στην Ψυχολογία της Υγείας

Γράφει: Δανιηλίδου Νικολίνα, Ψυχολόγος, MSc στην Ψυχολογία της Υγείας Γράφει: Δανιηλίδου Νικολίνα, Ψυχολόγος, MSc στην Ψυχολογία της Υγείας Η ιατρική ορίζει ως χρόνια ασθένεια την ασθένεια που είναι μακρόχρονη ή με συχνά επεισόδια. Παλαιότερα, η διάγνωση μιας σημαντικής

Διαβάστε περισσότερα

Κρίσεις πανικού!!!! Η διαταραχή πανικού κρίσεις πανικού

Κρίσεις πανικού!!!! Η διαταραχή πανικού κρίσεις πανικού Κρίσεις πανικού!!!! Η διαταραχή πανικού (ΔΠ) είναι μια αγχώδης διαταραχή που εκδηλώνεται με ψυχολογικά και σωματικά συμπτώματα. Είναι μια από τις πιο συχνές ψυχικές παθήσεις κατά την οποία το άτομο παρουσιάζει

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι φόβος και τι φοβια;

Τι είναι φόβος και τι φοβια; ΦΟΒΟΙ - ΦΟΒΙΕΣ Τι είναι φόβος και τι φοβια; Φόβος: η δυσάρεστη συναισθηματική κατάσταση που δημιουργείται απέναντι σε πραγματικό κίνδυνο, ή απειλή. Φοβία: ο επίμονος φόβος που παγιδεύει το άτομο περιορίζοντας

Διαβάστε περισσότερα

«Οικογένεια σε Κρίση Διαχείριση της Απώλειας». Δρ. Μάγια Αλιβιζάτου Ψυχολόγος / Διασχολική Συντονίστρια Ψυχοπαιδαγωγικών Τμημάτων Κολλεγίου Αθηνών

«Οικογένεια σε Κρίση Διαχείριση της Απώλειας». Δρ. Μάγια Αλιβιζάτου Ψυχολόγος / Διασχολική Συντονίστρια Ψυχοπαιδαγωγικών Τμημάτων Κολλεγίου Αθηνών + «Οικογένεια σε Κρίση Διαχείριση της Απώλειας». Δρ. Μάγια Αλιβιζάτου Ψυχολόγος / Διασχολική Συντονίστρια Ψυχοπαιδαγωγικών Τμημάτων Κολλεγίου Αθηνών + Απώλεια ονομάζουμε κάθε στέρηση, κάθε αποχωρισμό από

Διαβάστε περισσότερα

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς A...Τα αισθήματα και η ενεργεία που δημιουργήθηκαν μέσα μου ήταν μοναδικά. Μέσα στο γαλάζιο αυτό αυγό, ένιωσα άτρωτος, γεμάτος χαρά και αυτοπεποίθηση.

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχωτικές διαταραχές και θεραπευτική αντιμετώπιση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Σάββατο, 10 Ιούλιος :29

Ψυχωτικές διαταραχές και θεραπευτική αντιμετώπιση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Σάββατο, 10 Ιούλιος :29 Γράφει: Νικόλαος Βακόνδιος, Ψυχολόγος Η λέξη «ψύχωση» είναι μία λέξη η οποία χρησιμοποιείται υπερβολικά συχνά από τον κόσμο με λάθος νόημα και περιεχόμενο. Στο κείμενο αυτό, γίνεται μία προσπάθεια να δοθεί

Διαβάστε περισσότερα

Όλοι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε διάφορα συναισθήματα και διαθέσεις. Ορισμένες φορές νιώθουμε ευτυχισμένοι και ενθουσιασμένοι.

Όλοι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε διάφορα συναισθήματα και διαθέσεις. Ορισμένες φορές νιώθουμε ευτυχισμένοι και ενθουσιασμένοι. Μελαγχολία Το φυλλάδιο θα σου φανεί χρήσιμο στην περίπτωση που νιώθεις θλίψη ή μελαγχολία. Θα σε βοηθήσει να καταλάβεις αν έχεις συμπτώματα κατάθλιψης και πώς μπορείς να βοηθήσεις τον εαυτό σου ή κάποιον

Διαβάστε περισσότερα

Πώς μπορούν να συμβάλλουν οι ψυχολογικές παρεμβάσεις στην Καρδιαγγειακή νόσο

Πώς μπορούν να συμβάλλουν οι ψυχολογικές παρεμβάσεις στην Καρδιαγγειακή νόσο Πώς μπορούν να συμβάλλουν οι ψυχολογικές παρεμβάσεις στην Καρδιαγγειακή νόσο Ανδρέας Φλωράκης Βιολόγος, Ψυχίατρος, PhD, Γ.Ν. Ελευσίνας Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία Σεμινάρια Εργασίας Θεσσαλονίκη 2 ος

Διαβάστε περισσότερα

Θετική Ψυχολογία. Καρακασίδου Ειρήνη, MSc. Ψυχολόγος-Αθλητική Ψυχολόγος Υποψήφια Διδάκτωρ Κλινικής και Συμβουλευτικής Ψυχολογίας, Πάντειο Παν/μιο

Θετική Ψυχολογία. Καρακασίδου Ειρήνη, MSc. Ψυχολόγος-Αθλητική Ψυχολόγος Υποψήφια Διδάκτωρ Κλινικής και Συμβουλευτικής Ψυχολογίας, Πάντειο Παν/μιο Θετική Ψυχολογία Καρακασίδου Ειρήνη, MSc Ψυχολόγος-Αθλητική Ψυχολόγος Υποψήφια Διδάκτωρ Κλινικής και Συμβουλευτικής Ψυχολογίας, Πάντειο Παν/μιο Εισαγωγή Θετική-Αρνητική Ψυχολογία Στόχοι της Ψυχολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΤΣΕΠΗΣ. European Society of Human Reproduction and Embryology

ΟΔΗΓΟΣ ΤΣΕΠΗΣ. European Society of Human Reproduction and Embryology European Society of Human Reproduction and Embryology ΟΔΗΓΟΣ ΤΣΕΠΗΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΣΤΗΝ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΙΑΤΡΙΚΩΣ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: ΠΩΣ ΝΑ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΘΕΙΤΕ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Σχιζοφρένεια. Τι Είναι η Σχιζοφρένεια; Από Τι Προκαλείται η Σχιζοφρένεια; Ποια Είναι Τα Συμπτώματα Της Σχιζοφρένειας;

Σχιζοφρένεια. Τι Είναι η Σχιζοφρένεια; Από Τι Προκαλείται η Σχιζοφρένεια; Ποια Είναι Τα Συμπτώματα Της Σχιζοφρένειας; Σχιζοφρένεια Τι Είναι η Σχιζοφρένεια; Η σχιζοφρένεια, μια πνευματική ασθένεια που προκαλεί διαταραχή στον τρόπο που σκέφτεται το άτομο, επηρεάζει περίπου το 1% του πληθυσμού. Συνήθως ξεκινά από τα τελευταία

Διαβάστε περισσότερα

Βασιλική Ψάρρα, MSc Επιμελήτρια Β Ψυχιατρικής Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής

Βασιλική Ψάρρα, MSc Επιμελήτρια Β Ψυχιατρικής Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής Βασιλική Ψάρρα, MSc Επιμελήτρια Β Ψυχιατρικής Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής Εισαγωγή Η διάγνωση καρκίνου του μαστού αποτελεί ιδιαίτερα τραυματικό γεγονός 1,2 Στην τελευταία έκδοση του Diagnostic and Statistical

Διαβάστε περισσότερα

Συμπτώματα συνεξάρτησης

Συμπτώματα συνεξάρτησης Συμπτώματα συνεξάρτησης Οι συνεξαρτητικές συμπεριφορές είναι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Το συνεξαρτητικό άτομο προσπαθεί να βοηθήσει τους άλλους καταστρέφοντας τον εαυτό του. Τέτοιου είδους συμπεριφορές

Διαβάστε περισσότερα

* Μήπως είστε γονείς ενός παιδιού που: * Μήπως είστε εκπαιδευτικοί που στην τάξη σας έχετε μαθητή ή

* Μήπως είστε γονείς ενός παιδιού που: * Μήπως είστε εκπαιδευτικοί που στην τάξη σας έχετε μαθητή ή Εισαγωγή Eiσαγωγη 17 * Μήπως είστε γονείς ενός παιδιού που: Η ανατροφή του σας δυσκολεύει και σας κάνει να νιώθετε ανεπαρκείς ή ένοχοι; Δεν μπορείτε να κατανοήσετε τη συμπεριφορά του; Βρίσκεστε συχνά σε

Διαβάστε περισσότερα

Μητρικός Θηλασμός μετά το Πρώτο Έτος.

Μητρικός Θηλασμός μετά το Πρώτο Έτος. Μητρικός Θηλασμός μετά το Πρώτο Έτος. Αντιγόνη Συμεωνίδου Ψυχολόγος MA, PgD Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεύτρια. Προγεννητική Ψυχολόγος, υπό Πιστοποίηση ΕΚΠΑ Ψυχικές κ συναισθηματικές ανάγκες Επαφή Σύνδεση Αίσθηση

Διαβάστε περισσότερα

«Η Διατήρηση της Σεξουαλικότητας μετά τον Γυναικολογικό Καρκίνο»

«Η Διατήρηση της Σεξουαλικότητας μετά τον Γυναικολογικό Καρκίνο» «Η Διατήρηση της Σεξουαλικότητας μετά τον Γυναικολογικό Καρκίνο» Βασιλική Κουμαντάκη Ψυχολόγος Εθελόντρια & Μέλος Εξελεγκτικής Επιτροπής Συλλόγου «Κ.Ε.Φ.Ι.» Αθηνών Επιστημονικός Συνεργάτης «ΚΕΝΤΡΟ ΜΑΣΤΟΥ»

Διαβάστε περισσότερα

Ζώντας με Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση

Ζώντας με Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση H Πνευμονική Υπέρταση Ελλάδας ευχαριστεί την PH EUROPE για την συνδρομή της στην δημιουργία αυτού του εργαλείου Ζώντας με Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση Πνευμονική Υπέρταση Ελλάδας - HPH Δερβενακίων 11β

Διαβάστε περισσότερα

Βασιλόπουλος Φ. Στέφανος. Παιδαγωγικό Τμήμα Δ. Ε. Πανεπιστήμιο Πατρών

Βασιλόπουλος Φ. Στέφανος. Παιδαγωγικό Τμήμα Δ. Ε. Πανεπιστήμιο Πατρών Βασιλόπουλος Φ. Στέφανος Παιδαγωγικό Τμήμα Δ. Ε. Πανεπιστήμιο Πατρών Τις τελευταίες δεκαετίες, η παιδική και εφηβική κατάθλιψη έχει μετατραπεί σε ένα υπαρκτό πρόβλημα που ταλανίζει τους νέους. Τα ποσοστά

Διαβάστε περισσότερα

ΤΣΑΠΑΤΣΑΡΗ ε.

ΤΣΑΠΑΤΣΑΡΗ ε. Ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να εμφανιστεί στον καθένα ανεξάρτητα από την ηλικία, το χρώμα ή το φύλο. Είναι μια χρόνια νόσος που όταν δεν είναι σωστά ρυθμισμένη μπορεί να δημιουργήσει απειλητικές για τη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΕΣ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΕΣ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΕΣ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΟΡΙΣΜΟΣ Η αυτοκτονική συµπεριφορά ορίζεται ως η συµπεριφορά, κατά την οποία το άτοµο θέλει να κάνει κακό στον εαυτό του µε σκοπό να δώσει ένα τέλος στη ζωή του. ιαχωρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Καραλέξη Μαρία, Θωμόπουλος Θωμάς, Πετρίδου Ελένη Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, ΕΚΠΑ

Καραλέξη Μαρία, Θωμόπουλος Θωμάς, Πετρίδου Ελένη Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, ΕΚΠΑ Καραλέξη Μαρία, Θωμόπουλος Θωμάς, Πετρίδου Ελένη Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, ΕΚΠΑ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ενημερωτικό Φυλλάδιο για την. Κατάθλιψη. Απόδοση: Αγγελίνα Δροσίτη, κλινικός ψυχολόγος Επιμέλεια: Στάθης Παναγούλιας, ψυχίατρος-δ/ντής Ε.Σ.Υ.

Ενημερωτικό Φυλλάδιο για την. Κατάθλιψη. Απόδοση: Αγγελίνα Δροσίτη, κλινικός ψυχολόγος Επιμέλεια: Στάθης Παναγούλιας, ψυχίατρος-δ/ντής Ε.Σ.Υ. Ενημερωτικό Φυλλάδιο για την Κατάθλιψη Απόδοση: Αγγελίνα Δροσίτη, κλινικός ψυχολόγος Επιμέλεια: Στάθης Παναγούλιας, ψυχίατρος-δ/ντής Ε.Σ.Υ. ΚΕΝΤΡΟ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ Εκδότης:

Διαβάστε περισσότερα

Κατανοώντας το Μετατραυματικό Στρες Ενημερωτικό Φυλλάδιο για το Πυροσβεστικό Προσωπικό και τις Οικογένειές του

Κατανοώντας το Μετατραυματικό Στρες Ενημερωτικό Φυλλάδιο για το Πυροσβεστικό Προσωπικό και τις Οικογένειές του Κατανοώντας το Μετατραυματικό Στρες Ενημερωτικό Φυλλάδιο για το Πυροσβεστικό Προσωπικό και τις Οικογένειές του ΓΡΑΦΕΙΟ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ/ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ/ ΑΡΧΗΓΕΙΟ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Συναισθήματα και η Διαχείρισή τους

Συναισθήματα και η Διαχείρισή τους Συναισθήματα και η Διαχείρισή τους Όταν είμαστε παιδιά, στο ξεκίνημα της ζωής μας, έχουμε έντονη σύγχυση σχετικά με τα συναισθήματά μας, νοιώθοντας την ανάγκη να κατανοήσουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός γονέων Διαταραχή Ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα (ΔΕΠ/Υ)

Οδηγός γονέων Διαταραχή Ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα (ΔΕΠ/Υ) Οδηγός γονέων Διαταραχή Ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα (ΔΕΠ/Υ) ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΔΕΠΥ; Αποτελεί μια ομάδα διαταραχών όπου τα συμπτώματα εμφανίζονται πριν από την ηλικία των 12 ετών. Τα κυριότερα

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (ΣΤΗΝ ΨΥΧΩΣΗ) Ντούρος Ευάγγελος Ψυχίατρος 424 ΓΣΝΕ Α Ψυχιατρική Κλινική ΑΠΘ

ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (ΣΤΗΝ ΨΥΧΩΣΗ) Ντούρος Ευάγγελος Ψυχίατρος 424 ΓΣΝΕ Α Ψυχιατρική Κλινική ΑΠΘ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (ΣΤΗΝ ΨΥΧΩΣΗ) Ντούρος Ευάγγελος Ψυχίατρος 424 ΓΣΝΕ Α Ψυχιατρική Κλινική ΑΠΘ ΨΥΧΩΣΗ-ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ Η σχιζοφρένεια αποτελεί τη σοβαρότερη μορφή μεταξύ των ψυχώσεων. Περίπου 1-2%

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών που διεξάγονται σε σχολεία της χώρας θεωρούνται κοινωνικό πρόβλημα

Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών που διεξάγονται σε σχολεία της χώρας θεωρούνται κοινωνικό πρόβλημα Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών που διεξάγονται σε σχολεία της χώρας θεωρούνται κοινωνικό πρόβλημα Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ Ορίζουν μια κατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

Πρόωρότητα κ Μητρικός Θηλασμός

Πρόωρότητα κ Μητρικός Θηλασμός Πρόωρότητα κ Μητρικός Θηλασμός Αντιγόνη Συμεωνίδου, Ψυχολόγoς Ma,PgD- Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεύτρια. Προγεννητική Ψυχολόγος υπό Πιστοποίηση ΕΚΠΑ Προωρότητα Πρώτες στιγμές μετά τον τοκετό Mε την γέννηση μας,

Διαβάστε περισσότερα

Η αξιολόγηση πρέπει να γίνεται σε σχέση µε το πώς ο/η ασθενής αισθάνονταν την περασµένη εβδοµάδα.

Η αξιολόγηση πρέπει να γίνεται σε σχέση µε το πώς ο/η ασθενής αισθάνονταν την περασµένη εβδοµάδα. Κλίµακα Μontgomery Asberg για την Κατάθλιψη Ο ΗΓΙΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ MADRS: Η βαθµολόγηση πρέπει να γίνεται κατόπιν συνέντευξης µε τον/την ασθενή, αρχίζοντας από γενικές ερωτήσεις µε τα συµπτώµατα

Διαβάστε περισσότερα

Κατάθλιψη. Κατάθλιψη

Κατάθλιψη. Κατάθλιψη Κατάθλιψη Παρόλο που η κατάθλιψη είναι μια από τις πιο κοινές ψυχικές διαταραχές, υπάρχει ακόμη κάποια σύγχυση στο ευρύ κοινό σχετικά με το τι ακριβώς εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος πάσχει από κατάθλιψη.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ, ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ, ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ, ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 5ο μάθημα Διδάσκουσα Δήμητρα Ιορδάνογλου ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΡΕΣ Διεθνές Εθνικό Οργανισμού Πανεπιστημίου Διαπροσωπικό Ατομικό ΜΕΡΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΑΓΧΟΣ: Ένας "μη

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ

ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ Λογικοθυμική προσέγγιση (Rational-Emotive Therapy) Αναπτύχθηκε από τον Albert Ellis τη δεκαετία του 1950. Πεποίθηση πως οι συναισθηματικές δυσκολίες οφείλονται σε λανθασμένες

Διαβάστε περισσότερα

πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη μέση σας

πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη μέση σας πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη μέση σας Αυτά τα συμπτώματα είναι πολύ σπάνια αλλά πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με τον γιατρό σας εάν τα αισθανθείτε Αισθάνεστε δυσφορία με τον πόνο στην μέση

Διαβάστε περισσότερα

Τους τροµάζει η µοναξιά. Πώς θα κάνουν καινούρια αρχή µετά από τόσα χρόνια συµβίωσης; Τι θα αντιµετωπίσουν;

Τους τροµάζει η µοναξιά. Πώς θα κάνουν καινούρια αρχή µετά από τόσα χρόνια συµβίωσης; Τι θα αντιµετωπίσουν; Διαζύγιο Σύµφωνα µε στατιστικά στοιχεία, στις αναπτυγµένες χώρες υπολογίζεται ότι ένας στους δύο γάµους καταλήγει σε διαζύγιο. Το διαζύγιο είναι µια ψυχικά τραυματική εμπειρία για αυτούς που χωρίζουν.

Διαβάστε περισσότερα

Η Επιθετικότητα στα Παιδιά που Έχουν Βιώσει Τραύμα. Victoria Condon and Panos Vostanis Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου

Η Επιθετικότητα στα Παιδιά που Έχουν Βιώσει Τραύμα. Victoria Condon and Panos Vostanis Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου Η Επιθετικότητα στα Παιδιά που Έχουν Βιώσει Τραύμα Victoria Condon and Panos Vostanis Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου Η συχνή επιθετική συμπεριφορά ενός παιδιού εναντίον ενηλίκων και συνομηλίκων, μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Aγχώδεις διαταραχές. Αυτό το φυλλάδιο εξηγεί τι είναι οι αγχώδεις διαταραχές και πώς μπορείτε να βρείτε βοήθεια.

Aγχώδεις διαταραχές. Αυτό το φυλλάδιο εξηγεί τι είναι οι αγχώδεις διαταραχές και πώς μπορείτε να βρείτε βοήθεια. Αυτό το φυλλάδιο εξηγεί τι είναι οι αγχώδεις διαταραχές και πώς μπορείτε να βρείτε βοήθεια. Οι αγχώδεις διαταραχές, όπως η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή, η Διαταραχή Πανικού και η Κοινωνική Φοβία, συνήθως

Διαβάστε περισσότερα

Διαχειρίζομαι το στρες, απολαμβάνω τη ζωή!!! Πίζγα Ασπασία, Ψυχολόγος MSc Διαχείριση του Στρες & Προαγωγή Υγείας

Διαχειρίζομαι το στρες, απολαμβάνω τη ζωή!!! Πίζγα Ασπασία, Ψυχολόγος MSc Διαχείριση του Στρες & Προαγωγή Υγείας Διαχειρίζομαι το στρες, απολαμβάνω τη ζωή!!! Πίζγα Ασπασία, Ψυχολόγος MSc Διαχείριση του Στρες & Προαγωγή Υγείας Ας ξεκινήσουμε με ένα σύντομο τεστ Για κάθε δήλωση που συμφωνείτε προσθέτετε 1 βαθμό. 1.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΜΠΤΗ 2/5/ ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ ΔΙΑΚΟΠΗ

ΠΕΜΠΤΗ 2/5/ ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ ΔΙΑΚΟΠΗ ΠΕΜΠΤΗ 2/5/2019 8.30 9.30 ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗ ΕΓΓΡΑΦΕΣ 9.30 11.00 11.00 11.45 Ι. Νηματούδης Χ. Τουλούμης Χ. Τουλούμης Ι. Νηματούδης Θ. Μουγιάκος Ομιλητής P. Haddad Αυτοκτονία και ψυχοπαθολογία: Διαχωρισμός ιδεασμού

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι οι ψυχικές παθήσεις;

Τι είναι οι ψυχικές παθήσεις; Greek Τι είναι οι ψυχικές παθήσεις; (What is mental illness?) Τι είναι οι ψυχικές παθήσεις; Περίπου ένας στους πέντε Αυστραλούς θα υποστεί κάποια ψυχική πάθηση, και οι περισσότεροι από εμάς θα δοκιμάσουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ Αυτές οι μεταβολές στη ΠΧΠ και το φύλλο οδηγιών χρήσης θα είναι εν ισχύ κατά την έκδοση της Κοινοτικής

Διαβάστε περισσότερα

Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΤΑΞΙΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΤΑΞΙΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΤΑΞΙΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΕΩΡΓΙΛΑ ΕΛΕΝΗ Απαρτιωμένη Διδασκαλία ΕΙΣΑΓΩΓΗ Διάγνωση: είναι η πολύπλοκη διαδικασία αναγνώρισης και ταυτοποίησης μιας διαταραχής που γίνεται

Διαβάστε περισσότερα

"Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι." Oscar Wilde

Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι. Oscar Wilde 1 Αγαπημένε μου φίλε/η, "Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι." Oscar Wilde Θα ήθελα να σε καλωσορίσω σε αυτό το σεμινάριο. Είναι πολύ σημαντικό για εμένα να ξέρεις πώς δεσμεύομαι με το πέρας

Διαβάστε περισσότερα

"Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα"

Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα "Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα" Σύμφωνα με τον Αμερικάνικο Ιατρικό Σύλλογο και το Σύνδεσμο Νοσηλευτών η κατ οίκον

Διαβάστε περισσότερα

Πρώτα διάβασε και κατανόησε τις δηλώσεις και μετά κύκλωσε την απάντηση που πιστεύεις ότι ταιριάζει καλύτερα σε εσένα

Πρώτα διάβασε και κατανόησε τις δηλώσεις και μετά κύκλωσε την απάντηση που πιστεύεις ότι ταιριάζει καλύτερα σε εσένα ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ Για μαθητές Παράρτημα 1: συναισθήματα που βιώνεις στο σχολείο Στον παρακάτω πίνακα υπάρχουν μερικές δηλώσεις με αρίθμηση από το 1 μέχρι το 5. Πρώτα διάβασε και κατανόησε τις δηλώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση και διαχείριση άγχους για τα παιδιά

Αντιμετώπιση και διαχείριση άγχους για τα παιδιά Αντιμετώπιση και διαχείριση άγχους για τα παιδιά Άρτεμις Τσίτσικα Επίκ. Καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής Παν/μιου Αθηνών Επιστ. Υπεύθυνος Μονάδας Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ) Β Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής στην Εφηβεία

Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής στην Εφηβεία Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής στην Εφηβεία Β. Α. Παπαγεωργίου MD, Med, Δρ. Α.Π.Θ. Παιδοψυχίατρος - TEACCH Consultant τ. Επίκουρος Καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής Οι Δ.Π.Τ. Δεν είναι απλώς αποκλίνουσες διατροφικές

Διαβάστε περισσότερα

Για να μπορέσουν να κατανοήσουν πλήρως τη νέα κατάσταση και να αποδεχτούν πως είναι οριστική, θα χρειαστεί να περάσουν αρκετοί μήνες.

Για να μπορέσουν να κατανοήσουν πλήρως τη νέα κατάσταση και να αποδεχτούν πως είναι οριστική, θα χρειαστεί να περάσουν αρκετοί μήνες. Όταν οι γονείς χωρίζουν-οι συνέπειες ενός διαζυγίου στα παιδιά. Ο χωρισμός των δύο γονέων, θεωρείται ένα από τα πιο στρεσσογόνα συμβάντα για όλα τα μέλη που αποτελούν μια οικογένεια. Τα παιδιά βιώνουν

Διαβάστε περισσότερα

Η χρήση ναρκωτικών έχει τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, ωστόσο ο εθισμός στα ναρκωτικά είναι πάθηση που μπορεί να θεραπευτεί.

Η χρήση ναρκωτικών έχει τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, ωστόσο ο εθισμός στα ναρκωτικά είναι πάθηση που μπορεί να θεραπευτεί. 1 Η χρήση ναρκωτικών έχει τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, ωστόσο ο εθισμός στα ναρκωτικά είναι πάθηση που μπορεί να θεραπευτεί. Η θεραπεία απεξάρτησης μπορεί να προσφέρει τα μέγιστα στο

Διαβάστε περισσότερα

Το ερωτηµατολόγιο του Beck (B.D.I.). ερωτηµατολόγιο τύπου Α, ανδρική µορφή.

Το ερωτηµατολόγιο του Beck (B.D.I.). ερωτηµατολόγιο τύπου Α, ανδρική µορφή. Το ερωτηµατολόγιο του Beck (B.D.I.). ερωτηµατολόγιο τύπου Α, ανδρική µορφή. Α. Συναίσθηµα 0. δεν αισθάνοµαι λυπηµένος 1. αισθάνοµαι λυπηµένος ή µελαγχολικός 2. είµαι λυπηµένος ή µελαγχολικός συνεχώς και

Διαβάστε περισσότερα

«Ο ξεχωριστός κόσμος των διδύμων», η Εύη Σταθάτου μιλά στο Mothersblog, για το πρώτο της συγγραφικό εγχείρημα!

«Ο ξεχωριστός κόσμος των διδύμων», η Εύη Σταθάτου μιλά στο Mothersblog, για το πρώτο της συγγραφικό εγχείρημα! Ημερομηνία 14/02/2017 Μέσο Συντάκτης Link www.mothersblog.gr Κατερίνα Ηλιάκη http://www.mothersblog.gr/synenteyxeis/item/43377-o-ksexoristos-kosmos-tondidymon--i-eyi-stathatou-mila-sto-mothersblog--gia-to-proto-tis-syggrafikoegxeirima

Διαβάστε περισσότερα

Οι γνώμες είναι πολλές

Οι γνώμες είναι πολλές Η Ψυχολογία στη Φυσική Αγωγή στο πλαίσιο του σχολικού περιβάλλοντος ΚασταμονίτηςΚωνσταντίνος Ψυχολόγος Οι γνώμες είναι πολλές Πολλές είναι οι γνώμες στο τι προσφέρει τελικά ο αθλητισμός στην παιδική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΩ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΜΟΥ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ ΤΟ ΛΕΜΦΩΜΑ;

ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΩ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΜΟΥ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ ΤΟ ΛΕΜΦΩΜΑ; ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΩ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΜΟΥ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ ΤΟ ΛΕΜΦΩΜΑ; Με την επιστημονική συνεργασία της Αιματολογικής Μονάδας, Γ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Με

Διαβάστε περισσότερα

Πως μπορώ να υποστηρίξω τον άνθρωπό μου. να αντιμετωπίσει το λέμφωμα;

Πως μπορώ να υποστηρίξω τον άνθρωπό μου. να αντιμετωπίσει το λέμφωμα; Πως μπορώ να υποστηρίξω τον άνθρωπό μου να αντιμετωπίσει το λέμφωμα; Το λέμφωμα είναι δυνητικά ιάσιμη νόσος Με την επιστημονική συνεργασία του Αιματολογικού Τμήματος, Γ Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής,

Διαβάστε περισσότερα

Γιάννης Θεοδωράκης (2010). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ

Γιάννης Θεοδωράκης (2010). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ Γιάννης Θεοδωράκης (2010). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ Πολύ συχνά, τα άτομα, παρατηρώντας τους άλλους, εντοπίζουν υπερβολές και ακρότητες στις συμπεριφορές τους. Παρατηρούν υπερβολές στους χώρους της εργασίας.

Διαβάστε περισσότερα

1) Η κατάθλιψη δεν είναι τίποτα σπουδαίο!

1) Η κατάθλιψη δεν είναι τίποτα σπουδαίο! 7 μύθοι για την κατάθλιψη 1) Η κατάθλιψη δεν είναι τίποτα σπουδαίο! Είναι πολύ σπουδαίο! Η πιθανότητα να παρουσιάσει κάποιος μείζονα καταθλιπτική διαταραχή κατά τη διάρκεια της ζωής του φτάνει έως 8% εάν

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και κατάθλιψη. Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Άσκηση και κατάθλιψη. Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Άσκηση και κατάθλιψη. Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Θέματα που θα αναπτυχθούν Άσκηση και κατάθλιψη Άσκηση και σχιζοφρένεια Άσκηση και αλκοόλ Εισαγωγή Για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης και

Διαβάστε περισσότερα

Η ιδανική κατάσταση του ανθρώπινου σώματος αλλάζει, καθώς περνάει από διαφορετικές. φάσεις. Σκεφτείτε πως λειτουργεί το ανθρώπινο σώμα μια μέρα.

Η ιδανική κατάσταση του ανθρώπινου σώματος αλλάζει, καθώς περνάει από διαφορετικές. φάσεις. Σκεφτείτε πως λειτουργεί το ανθρώπινο σώμα μια μέρα. Οι Φάσεις Θεραπείας Η ιδανική κατάσταση του ανθρώπινου σώματος αλλάζει, καθώς περνάει από διαφορετικές φάσεις. Σκεφτείτε πως λειτουργεί το ανθρώπινο σώμα μια μέρα. Παρατηρούμε ότι το πρωί, έχοντας μόλις

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Βασιλειάδης Γρηγόρης, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, Διδάκτωρ Ψυχολογίας (Ph.D.)

Γράφει: Βασιλειάδης Γρηγόρης, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, Διδάκτωρ Ψυχολογίας (Ph.D.) www.iatronet.gr Γράφει: Βασιλειάδης Γρηγόρης, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, Διδάκτωρ Ψυχολογίας (Ph.D.) Πολλές μπορεί να είναι οι αιτίες που αναγκάζουν ένα παιδί να μην τα πηγαίνει καλά στα μαθήματα: Σχολική

Διαβάστε περισσότερα

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES.

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα

Διαβάστε περισσότερα

Αγχώδειςδιαταραχές. διαταραχέςκαι Πανικός. Ψυχίατρος- Γνωσιακός Ψυχοθεραπευτής ιδάκτωρ Πανεπιστηµίου Αθηνών. Αθηνών

Αγχώδειςδιαταραχές. διαταραχέςκαι Πανικός. Ψυχίατρος- Γνωσιακός Ψυχοθεραπευτής ιδάκτωρ Πανεπιστηµίου Αθηνών. Αθηνών Αγχώδειςδιαταραχές διαταραχέςκαι Πανικός Εµµανουήλ Ν. Κάττουλας MD, PhD Ψυχίατρος- Γνωσιακός Ψυχοθεραπευτής ιδάκτωρ Πανεπιστηµίου Αθηνών Επιστηµονικός Συνεργάτης Α Ψυχιατικής Κλινικής Παν/µίου Αθηνών Ψυχίατρος

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΠΟΔΙΟΥ

ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΠΟΔΙΟΥ ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΠΟΔΙΟΥ Δρ. Νίκη Παπαγεωργίου Αν. Καθηγήτρια Κοινωνιολογίας Α.Π.Θ. ΟΙ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΠΟΔΙΟΥ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Τα προβλήματα υγείας ενός

Διαβάστε περισσότερα

Η Έκθεση του Π.Ο.Υ για την πρόληψη των αυτοκτονιών με στοιχεία και για την Ελλάδα.

Η Έκθεση του Π.Ο.Υ για την πρόληψη των αυτοκτονιών με στοιχεία και για την Ελλάδα. Η Έκθεση του Π.Ο.Υ για την πρόληψη των αυτοκτονιών με στοιχεία και για την Ελλάδα. Στόχος του Σχεδίου Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2013-2020 του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας(Π.Ο.Υ) ήταν η μείωση του ποσοστού

Διαβάστε περισσότερα

Για το προσωπικό του Πανεπιστημίου Κύπρου Βάσω Σαμανή NHR Solutions Ltd

Για το προσωπικό του Πανεπιστημίου Κύπρου Βάσω Σαμανή NHR Solutions Ltd Θετική Ψυχολογία σε περίοδο «Κρίσης» Για το προσωπικό του Πανεπιστημίου Κύπρου Βάσω Σαμανή NHR Solutions Ltd Εισαγωγή «Δεν είναι τα πιο δυνατά ή έξυπνα είδη που επιβιώνουν, αλλά αυτά που ανταποκρίνονται

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπεία των ψυχικών διαταραχών

Θεραπεία των ψυχικών διαταραχών Στην Κλινική ΒΕΡΕΣΙΕ προτείνεται θεραπεία των ψυχιατρικών διαταραχών άγχους, κατάθλιψης, φοβίες, κρίσεις πανικού, ψυχαναγκασμοί, σχιζοφρένειας, γεροντικής άνοιας άλτζχαιμερ- τόσο στην Κλινική όσο και ως

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές άγχους σε παιδιά και εφήβους Γενικό Λύκειο Σπάτων PROJECT A 3

Διαταραχές άγχους σε παιδιά και εφήβους Γενικό Λύκειο Σπάτων PROJECT A 3 Διαταραχές άγχους σε παιδιά και εφήβους Γενικό Λύκειο Σπάτων PROJECT A 3 Το ΑΓΧΟΣ είναι μια πολύ σοβαρή και δυσάρεστη κατάσταση όπου κάποιος αισθάνεται σαν να πνίγεται. Διακρίνεται σε ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΠΑΝΙΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Η περίπτωση έφηβης, 16 χρονών, με άγχος υγείας

Η περίπτωση έφηβης, 16 χρονών, με άγχος υγείας Η περίπτωση έφηβης, 16 χρονών, με άγχος υγείας Το κρίσιμο ζήτημα της εμπιστευτικότητας και της τήρησης του απορρήτου στη θεραπεία εφήβων Ευτυχία Αργαλιά, Ψυχολόγος, MSc Κλινικής Ψυχολογίας Επόπτρια: Δρ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2009

ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 EUFAMI ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 Επιμέλεια Πανελ. Συλ. Οικογ. για την Ψυχική Ύγεία ΣΟΨΥ 1 1 Σκοποί της έρευνας To 2008, η EUFAMI έκανε μια έρευνα σε 11 Ευρωπαϊκές χώρες, για να αξιολογήσει:

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση Περιστατικού. Αυτοκτονικός Ιδεασμός και Κατάθλιψη στην Ήπια Νοητική Διαταραχή. Διαμαντίδου Αλεξάνδρα, Ψυχολόγος

Παρουσίαση Περιστατικού. Αυτοκτονικός Ιδεασμός και Κατάθλιψη στην Ήπια Νοητική Διαταραχή. Διαμαντίδου Αλεξάνδρα, Ψυχολόγος Παρουσίαση Περιστατικού Αυτοκτονικός Ιδεασμός και Κατάθλιψη στην Ήπια Νοητική Διαταραχή Διαμαντίδου Αλεξάνδρα, Ψυχολόγος Δημογραφικά Στοιχεία Ηλικία:65 ετών Εκπαίδευση: 6 έτη Επάγγελμα: Μοντελίστ Τόπος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΧΟΣ ΣΤΡΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ: ΑΜΑΞΟΠΟΥΛΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑ ΑΝΕΒΛΑΒΗ ΣΟΦΙΑ

ΑΓΧΟΣ ΣΤΡΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ: ΑΜΑΞΟΠΟΥΛΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑ ΑΝΕΒΛΑΒΗ ΣΟΦΙΑ ΑΓΧΟΣ ΣΤΡΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ: ΑΜΑΞΟΠΟΥΛΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑ ΑΝΕΒΛΑΒΗ ΣΟΦΙΑ ΟΡΙΣΜΟΣ Το άγχος είναι μια επώδυνη συναισθηματική εμπειρία εσωτερικής δυσφορίας, απροσδιόριστης προέλευσης όπου κυριαρχεί

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας 29.05.2015 Ερωτήματα που μας απασχολούν Τι κάνουμε όταν αμφιβάλλουμε για το αν θα τα καταφέρουμε να κρατήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Η αντίσταση στην ψυχοθεραπεία από ασθενείς με καρκίνο

Η αντίσταση στην ψυχοθεραπεία από ασθενείς με καρκίνο Η αντίσταση στην ψυχοθεραπεία από ασθενείς με καρκίνο Χριστιάνα Μήτση Ψυχολόγος Μsc-Ψυχοθεραπεύτρια Πανελληνίου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής» ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Υπάρχουν

Διαβάστε περισσότερα

Περιγραφή ατοµικής περίπτωσης µεσήλικης γυναίκας µε Aποφευκτική ιαταραχή Προσωπικότητας και Αγοραφοβία 12ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας 14 17 Μαϊου 2009, Βόλος, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Χ. Βαρβέρη-Γ.

Διαβάστε περισσότερα

DRUGOMANIA ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ

DRUGOMANIA ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ DRUGOMANIA ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ Ποια είναι τα συμπτώματα που εμφανίζει ο χρήστης; Η χρήση ναρκωτικών ουσιών διαταράσσει τη λειτουργία εγκεφαλικών περιοχών που είναι κρίσιμες για την κίνηση, τη μνήμη, τη μάθηση, την

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙΔΩΝ «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ Γιώργος Γιαννακόπουλος, Ειδ. Παιδοψυχίατρος Στρογγυλό Τραπέζι: «Οι διάφορες διαστάσεις της Διασυνδετικής-

Διαβάστε περισσότερα

Ενσωματωμένες υπηρεσίες Συμπεριφορικής Υγείας στις δομές υγείας. Β Μέρος

Ενσωματωμένες υπηρεσίες Συμπεριφορικής Υγείας στις δομές υγείας. Β Μέρος Ενσωματωμένες υπηρεσίες Συμπεριφορικής Υγείας στις δομές υγείας Β Μέρος Κατάθλιψη Αξιολόγηση Χρήση ψυχομετρικών εργαλείων Ερωτήσειςγια: Συναίσθημα Ύπνο Ενδιαφέροντα Ενοχή Ενέργεια Συγκέντρωση Όρεξη Ψυχοκοινωνική

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΡΑΒΙΔΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Τ.Ε ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Γ.Ν.ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΧΑΝΔΟΛΙΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Τ.Ε ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Γ.Ν.ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΧΝΟΥΔΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΑ ΕΘΝΟΣ ΣΕ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

ΕΝΑ ΕΘΝΟΣ ΣΕ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Νοέμβριος 2017 ΕΝΑ ΕΘΝΟΣ ΣΕ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Κωνσταντίνα Πρασσά Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια Υπ. Διδάκτωρ Ψυχολογίας-Πάντειο Πανεπιστήμιο Μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Θετικής Ψυχολογίας (Ε.Ε.ΘΕ.ΨΥ.) Θλίψη Άγχος

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφικές Διαταραχές. Κεφάλαια 7 8

Διατροφικές Διαταραχές. Κεφάλαια 7 8 Διατροφικές Διαταραχές Κεφάλαια 7 8 7. Πώς να βοηθήσουμε τα άτομα που υποφέρουν από Ψυχογενή Ανορεξία Στόχος η πάσχουσα να τρέφεται κανονικά ώστε να αποκατασταθεί το φυσιολογικό της βάρος. Ο στόχος αυτός

Διαβάστε περισσότερα

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας Ενότητα 6:Κατάθλιψη: Συναισθηματικά, Σωματικά, Γνωσιακά, Συμπεριφορικά Συμπτώματα Μαίρη Γκούβα 1 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα