Η ΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ CEOM ΣΤΗΝ ΛΙΟΥΜΠΛΙΑΝΑ 31 ΜΑΙΟΥ και 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2012 Παρουσίαση : Αναστάσιος Βασιάδης Αντιπρόσωπος ΠΙΣ

Transcript

1 Η ΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ CEOM ΣΤΗΝ ΛΙΟΥΜΠΛΙΑΝΑ 31 ΜΑΙΟΥ και 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2012 Παρουσίαση : Αναστάσιος Βασιάδης Αντιπρόσωπος ΠΙΣ Η C.E.O.M. αποτελεί μία από τις πλέον αντιπροσωπευτικές και δραστήριες πανευρωπαϊκές ιατρικές οργανώσεις. Η ονομασία της προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων Conferénce Européen des Ordres des Médecins (Ευρωπαϊκή Συνδιάσκεψη των Ιατρικών Συλλόγων). Η έδρα της CEOM βρίσκεται στο Παρίσι. Συγκεντρώνει εκπροσώπους των Εθνικών Ιατρικών Συλλόγων της Ευρώπης και στην περίπτωση που δεν υπάρχουν Σύλλογοι, εκπροσώπους οργανώσεων που έχουν τις ίδιες δικαιοδοσίες σε θέματα ιατρικής δεοντολογίας και ηθικής. Επιμελείται την σύνταξη και αναθεώρηση του Ευρωπαϊκού Κώδικα Δεοντολογίας, τα κριτήρια δεοντολογίας των μεταναστών ιατρών, την ισχύ των πειθαρχικών ποινών, την ελεύθερη διακίνηση των επαγγελματιών υγείας, την ιατρική δημογραφία στην Ενωμένη Ευρώπη, την επαγγελματική επιμόρφωση των ιατρών, τα προβλήματα δημόσιας υγείας, τις πρακτικές διατάξεις που θα πρέπει να υιοθετηθούν για την εφαρμογή των Ευρωπαϊκών Οδηγιών, την διασφάλιση ποιοτικής ιατρικής άσκησης που σέβεται τα συμφέροντα των ασθενών στην Ε.Ε., την συνταγογράφηση ναρκωτικών ουσιών, την ευθανασία κλπ Η Οργάνωση C.E.O.M. συνεδριάζει δυο φορές το χρόνο (συνήθως Μάιο ή Ιούνιο και Δεκέμβριο). Πρόεδρος της C.E.O.M. είναι ο Dr Roland KERZMANN. Η πρόσφατη τακτική Σύνοδος της CEOM συνήλθε στην Λιουμπλιάνα με την οργανωτική ευθύνη του Εθνικού Ιατρικού Συλλόγου Σλοβενίας και με την συμμετοχή εκπροσώπων Εθνικών Ιατρικών Συλλόγων από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εκπροσώπων της UEMS και της FEMS. Οι εργασίες της Συνόδου πραγματοποιήθηκαν στις σύγχρονες εγκαταστάσεις DOMUS MEDICA του Ιατρικού Συλλόγου. Ως επίσημες γλώσσες της Συνόδου χρησιμοποιήθηκαν η αγγλική και η γαλλική ενώ υπήρξε μέριμνα για ταυτόχρονη μετάφραση στην ιταλική. Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος εκπροσωπήθηκε στην Σύνοδο της CEOM στην Λιουμπλιάνα από τα μέλη του Δ.Σ. Αναστάσιο Βασιάδη, Μαρίλυ Πασακιώτου και Βλαδίμηρο Παναγιωτίδη. Κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση της Συνόδου, τους εκπροσώπους καλωσόρισε η Πρόεδρος του Εθνικού Ιατρικού Συλλόγου Σλοβενίας Dr. Gordana GKALAN ŽIVCEC. Ακολούθησε ομιλία του Προέδρου της CEOM Dr. Roland KERZMANN, με ειδική αναφορά στην Σύνοδο που πραγματοποιήθηκε στο Τορίνο την προηγούμενη περίοδο. Μετά την

2 έγκριση των Πρακτικών της Συνόδου του Τορίνου από τους Aντιπροσώπους, πραγματοποιήθηκε παρουσίαση και επίκαιρη ενημέρωση για την Ιστοσελίδα της CEOM από εκπρόσωπο του Γραφείου Hλεκτρονικής Yποστήριξης της CEOM. Τα θέματα με τα οποία ασχολήθηκε η Σύνοδος της CEOM σε ξεχωριστούς κύκλους συνεδριάσεων, ήταν η Συμπληρωματική και Εναλλακτική Ιατρική, η Ιατρική Δημογραφία, η διαμόρφωση ενιαίου Ευρωπαϊκού Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας και η εξέλιξη της Ιατρικής Πειθαρχικής Δικαιοδοσίας, καθώς και ο Εκσυγχρονισμός της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2005/36/EΚ για την αναγνώριση των ιατρικών επαγγελματικών προσόντων. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΉ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ Τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου που είχε τεθεί προς όλους τους Εθνικούς Ιατρικούς Συλλόγους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρουσίασε ο Dr. Francesco ALBERTΙ (Ιταλία). Ακολούθησαν τοποθετήσεις από όλους τους εκπροσώπους που μετέφεραν τις εμπειρίες των χωρών τους. Εκ μέρους της Ελληνικής Αντιπροσωπείας, μετά την αναφορά στην σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, τέθηκε επιτακτικά η αναγκαιότητα διαμόρφωσης Ενιαίου Ευρωπαϊκού Νομοθετικού Πλαισίου που θα προβλέπει και θα καθορίζει τις εναλλακτικές θεραπευτικές πρακτικές που εφαρμόζονται από ιατρούς και η τήρηση ενιαίας στάσης απέναντι σε πρόσωπα που δεν έχουν την ιατρική ιδιότητα. Προτάθηκε δε η πραγματοποίηση επιδημιολογικών ερευνών προκειμένου να καταγραφούν τα αντικειμενικά στοιχεία που θα αναδείξουν το ζήτημα. Η ειδική επιτροπή που συγκροτήθηκε από την CEOM εξουσιοδοτήθηκε να συνεχίσει τις εργασίες της και να επαναφέρει το θέμα στην επόμενη Σύνοδο με νεώτερα στοιχεία και προτάσεις. ΙΑΤΡΙΚΗ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΑ Ο Dr. Patrick ROMESTAING (Γαλλία) παρουσίασε τα νεώτερα Ιατρικά Δημογραφικά Στοιχεία του Ευρωπαϊκού Παρατηρητήριου της CEOM. Κατά την διάρκεια των τοποθετήσεων εγένοντο εκ μέρους της Ελληνικής Αντιπροσωπείας ειδικές αναφορές στα ελληνικά ιατρικά δημογραφικά δεδομένα, όπως αυτά εξελίχθηκαν την τελευταία δεκαετία και όπως παρουσιάστηκαν στην σύνοδο της CEOM στην Κω τον Ιούνιο Πλέον εξειδικευμένα παρουσιάστηκε η κατανομή του ιατρικού δυναμικού με γεωγραφικά κριτήρια, κριτήρια ειδικοτήτων, φύλου και εργασιακού περιβάλλοντος. Σημαντικό μέρος της παρουσίασης αφιερώθηκε στην ιατρική ανεργία, στην ιατρική μετανάστευση των ελλήνων ιατρών και στην δραματική μείωση των ιατρικών θέσεων εργασίας συνεπεία των εφαρμοζόμενων μνημονιακών πολιτικών. Τέλος ειδική αναφορά έγινε για την κατανομή Ελλήνων Ιατρών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

3 ΕΝΙΑΙΟΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ Εκ μέρους του αρχικού ομιλητή Dr. Francesco ALBERTΙ (Ιταλία) αναφέρθηκε η μεγάλη δυσκολία που υφίσταται στην προσπάθεια διαμόρφωσης ενιαίου Ευρωπαϊκού Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας, λόγω του διαφορετικού νομοθετικού πλαισίου κάθε χώρας. Από τη Ελληνική Αντιπροσωπεία επισημάνθηκε το επίμοχθο έργο της ειδικής επιτροπής του Dr Pierre HEQUARD (Γαλλία) που είχε σαν αποτέλεσμα την ολοκλήρωση του Ενιαίου Κώδικα Ιατρικής Ηθικής που ψηφίστηκε ομόφωνα στην Σύνοδο της CEOM που συνήλθε στην Κω τον Ιούνιο Ζητήθηκε δε η ίδια επιτροπή να προχωρήσει στη διαμόρφωση σχεδίου Ενιαίου Ευρωπαϊκού Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας ως κοινής νομοθετικής πρόβλεψης που θα αναβαθμίζει τους Ιατρικούς Συλλόγους σαν εγγυητές και θεματοφύλακες των διατάξεων του. Εκφράστηκε δε η πεποίθηση ότι αυτή η πρόβλεψη μπορεί να γίνει αποδεκτή από τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ως Οδηγία πλέον προς τα κράτη μέλη να μετουσιωθεί σε γενικότερο νόμο ο οποίος θα ισχύσει ταυτόχρονα σε όλη την Ευρώπη. Η εισήγηση της Ελληνικής Αντιπροσωπείας έγινε ομόφωνα δεκτή. ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ Τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου για τις ιατρικές πειθαρχικές δικαιοδοσίες παρουσίασε ο Dr Roland KERZMANN (Βέλγιο). Χαρακτηριστικό της παρουσίασης υπήρξε η απόκλιση σε κάθε χώρα των προβλεπομένων πειθαρχικών δικαιοδοσιών και συνεπειών. Από την Ελληνική Αντιπροσωπεία επισημάνθηκε ότι οι πειθαρχικές δικαιοδοσίες πρέπει να προβλεφθούν στον υπό διαμόρφωση Ενιαίο Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας. Χαρακτηρίστηκε δε ως κομβικό στοιχείο η αρμοδιότητα που πρέπει να έχουν οι Ιατρικοί Σύλλογοι προκειμένου να μπορούν να επιβάλλουν τους κανόνες της Ιατρικής Δεοντολογίας και ταυτόχρονα να μπορούν εκ του ασφαλούς να τις ελέγχουν. Η Ελληνική Αντιπροσωπεία επεσήμανε ότι οι Ιατρικοί Σύλλογοι των περισσοτέρων χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαθέτουν αρκετές δικαιοδοσίες, τις οποίες μπορούν να τις ασκήσουν. Τονίστηκε ότι στην Ελλάδα η αντίληψη της άσκησης εξουσίας μέσα από ένα συγκεκριμένο στερεότυπο το οποίο δεν έχει αλλάξει εδώ και πάρα πολλά χρόνια, αποδυναμώνει τη θέση των Ιατρικών Συλλόγων οι οποίοι δυστυχώς αδυνατούν να επιβάλλουν τις διατάξεις του ισχύοντος Κώδικα και να αποτρέψουν συμπεριφορές και δράσεις των ιατρών οι οποίες προσκρούουν σε αυτούς. Επισημάνθηκε επίσης ότι μετά τις τελευταίες νομοθετικές παρεμβάσεις που επιβλήθηκαν από τα Μνημόνια που υπέγραψαν οι ελληνικές κυβερνήσεις, βασικές διατάξεις του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας, όπως αυτές που αφορούν την πλανοδιακή Ιατρική, τις Συλλογικές Συμβάσεις, το Ιατρικό Επάγγελμα και άλλα συναφή θέματα, έχουν ακυρωθεί με αποτέλεσμα να έχει αποδυναμωθεί ακόμα περισσότερο ο ρόλος των Ιατρικών Συλλόγων.

4 ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2005/36/EΚ Τα αποτελέσματα του σχετικού ερωτηματολογίου παρουσίασε η ειδική τεχνική σύμβουλος κ. Phillippa HENTSCH (Αγγλία) και ακολούθησε η παράθεση απόψεων εκ μέρους των Αντιπροσωπειών. Η Ελληνική Αντιπροσωπεία επισήμανε την καταγραφόμενη εμφανή αύξηση του μετακινούμενου ιατρικού πληθυσμού σε πολλά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την αναγκαιότητα πιστοποίησης των επιστημονικών και επαγγελματικών προσόντων. Πρότεινε δε την άμεση κάλυψη της έλλειψης σαφούς θεσμικού πλαισίου που να καλύπτει τους μετακινούμενους ειδικευμένους ιατρούς μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τονίζοντας ότι οι επαγγελματίες αυτοί μπορεί να αποτελέσουν βασική πηγή ανάπτυξης, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχουν τη δυνατότητα να μετακινούνται εύκολα για την κάλυψη θέσεων απασχόλησης, όπου αυτές υπάρχουν και να μπορούν να αναγνωρίζονται τα προσόντα τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση με γρήγορο, απλό και αξιόπιστο τρόπο. Αναφέρθηκε το φαινόμενο που καταγράφηκε τα προηγούμενα χρόνια με την εγκατάσταση στην Ελλάδα Ιατρών προερχομένων από χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης, οι οποίοι είχαν αποκτήσει τίτλους ιατρικής ειδικότητας στα χρονικά πλαίσια των βασικών τους σπουδών, οι οποίοι αναγνωρίστηκαν κατά αθέμιτο τρόπο σε σχέση με τους πτυχιούχους των ελληνικών Ιατρικών Σχολών. Με την τροποποίηση της Οδηγίας η Ελληνική Αντιπροσωπεία εισηγήθηκε να επικαιροποιηθεί σε όλα τα κράτη μέλη ενιαίος κατάλογος των κατοχυρωμένων ιατρικών ειδικοτήτων, εξειδικεύσεων και προσόντων, ο οποίος και θα επικυρωθεί νομοθετικά. Τον συμψηφισμό όλων των θέσεων που διατυπώθηκαν από τις Αντιπροσωπείες παρουσίασε ο Πρόεδρος της FEMS Dr Claude Wetzel (Fédération Européenne des Médecins Salariés Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία των Έμμισθων Ιατρών) Η Σύνοδος έληξε με την ανανέωση της εξουσιοδότησης των Επιτροπών για ολοκλήρωση και εμπλουτισμό των αποφάσεων με όλες τις ψηφισθείσες εισηγήσεις ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΣ ΟΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ο όρος εναλλακτική ιατρική συνήθως χρησιμοποιείται για να περιγράψει πρακτικές που υποκαθιστούν ή συμπληρώνουν τις συμβατικές ιατρικές πράξεις. Οι πρακτικές που καλύπτονται από τον όρο δεν είναι σαφώς καθορισμένες. Βάσει της βιβλιογραφίας ο όρος περιλαμβάνει διάφορα είδη ιατρικών πρακτικών που δεν θεωρούνται τμήμα της σύγχρονης συμβατικής ιατρικής. Στην Ελλάδα συνήθεις πρακτικές που περιγράφονται με τον όρο εναλλακτική ιατρική είναι η ομοιοπαθητική, o

5 βελονισμός, η ιριδολογία, η ρεφλεξολογία, η αγιουρβεδική ιατρική και η χειροπρακτική. Άλλες πρακτικές εναλλακτικής ιατρικής όπως η ομοτοξικολογία, η αρωματοθεραπεία, η βοτανοθεραπεία, σπανίζουν. Η πλειονότητα των εναλλακτικών ιατρικών πρακτικών χαρακτηρίζονται ως ολιστικές, με αναφορά στα φυσικά, πνευματικά και συναισθηματικά χαρακτηριστικά του ασθενή. Η εναλλακτική ιατρική και οι διάφορες πρακτικές της δεν αναγνωρίζονται επίσημα στην Ελλάδα, δεν αποτελούν ύλη που διδάσκεται στα πανεπιστήμια, δεν αποζημιώνονται από το Δημόσιο Ασφαλιστικό Σύστημα και οι διάφοροι τίτλοι που τυχόν τις συνοδεύουν δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν επίσημα. Ανεπίσημα όμως οι πρακτικές της εναλλακτικής Ιατρικής υφίστανται και εφαρμόζονται στην Ελλάδα από πολλά χρόνια. Σήμερα χρησιμοποιούνται συμπληρωματικά από ιατρούς πολλών ειδικοτήτων, οι οποίοι είναι οργανωμένοι σε Συλλόγους, Εταιρίες, Ινστιτούτα και άλλους φορείς που υλοποιούν προγράμματα εκπαιδεύσεων, συνέδρια σεμινάρια κλπ. Επισημαίνεται ωστόσο ότι ορισμένες από τις πρακτικές αυτές χρησιμοποιούνται και από πρόσωπα που δεν έχουν την ιδιότητα του ιατρού. Τα προηγούμενα χρόνια οι πρακτικές της εναλλακτικής ιατρικής εφαρμόζονταν στην πλειονότητά τους από αυτά τα πρόσωπα και αυτό πολλές φορές απέβαινε επικίνδυνο για την υγεία των πολιτών. Το ίδιο σε μικρότερη κλίμακα συμβαίνει και τώρα. Ορισμένα από τα πρόσωπα που εφαρμόζουν τις πρακτικές αυτές ασκούν παραϊατρικό επάγγελμα όπως φυσιοθεραπευτές, νοσηλευτές, βοηθοί ιατρικών εργαστηρίων, ψυχολόγοι κλπ. Υπάρχουν όμως και πρόσωπα που δεν έχουν καμία τέτοια παραϊατρική ιδιότητα, αλλά οι τοπικές κοινωνίες, τους χαρακτηρίζουν ως «πρακτικούς ιατρούς» που περιβάλλονται από μία μεταφυσική αίγλη, η οποία τους προσδίδει ιδιαίτερη δημοσιότητα και επιρροή. Οι πολίτες που τους εμπιστεύονται προσδοκούν συνήθως σε ανώδυνες και ανέξοδες θεραπείες, αποφυγή χειρουργικών επεμβάσεων και νοσηλειών, μη λήψη ακριβών φαρμάκων κλπ. Υπάρχουν πολλοί που προσφεύγουν σε αυτούς απογοητευμένοι από τις κλασσικές θεραπείες αρνούμενοι να αποδεχτούν το ανίατο η δυσίατο του προβλήματος υγείας τους και άλλοι που απλώς ακολουθούν την παράδοση. Στις υπηρεσίες εναλλακτικής ιατρικής από μη ιατρούς προσφεύγουν πολίτες όλων των ηλικιών από όλες τις περιοχές της χώρας. Πολλοί από αυτούς παρουσιάζουν ήπια προβλήματα υγείας που συνήθως αυτοθεραπεύονται και η θεραπεία τους αποδίδεται στην εναλλακτική πρακτική. Ορισμένοι αιτιώνται για συμπτώματα που αντιστοιχούν σε διάφορες παθήσεις χωρίς να πάσχουν από αυτές. Η απαλλαγή τους από τα συμπτώματα αυτά αποδίδεται στην εναλλακτική πρακτική, ενώ συνήθως είναι αποτέλεσμα αυθυποβολής. Άλλοι υποβάλλονται σε εναλλακτικές πρακτικές χωρίς αποτέλεσμα και υποχρεωτικά απευθύνονται στην κλασσική ιατρική, αφού ήδη έχει επιδεινωθεί η κατάστασή τους.

6 Υπάρχει και η κατηγορία των πασχόντων από κακοήθη νοσήματα, που με την προσήλωση τους στις εναλλακτικές πρακτικές δεν διαγιγνώσκονται έγκαιρα, η διακόπτεται η θεραπεία τους με δραματικές συνέπειες. Το φαινόμενο της επιστημονικά ανεύθυνης εφαρμογής πρακτικών εναλλακτικής ιατρικής από πρόσωπα που δεν έχουν την ιατρική ιδιότητα είναι ανεξέλεγκτο, λόγω απουσίας της απαραίτητης νομοθεσίας. Η σύγχρονη εποχή επιβάλλει την επιστημονική και νομοθετική επεξεργασία των πρακτικών της εναλλακτικής ιατρικής που εφαρμόζονται από ιατρούς, κατά τρόπο που να είναι ενιαίος για όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παράλληλα με ειδική νομοθεσία πρέπει να απαγορευτεί η εφαρμογή πρακτικών εναλλακτικής ιατρικής από πρόσωπα που δεν έχουν την ιατρική ιδιότητα. Σε κάθε περίπτωση η προστασία της δημόσιας υγείας και η διαφύλαξη του ιατρικού κύρους επιβάλλεται να διασφαλιστούν μέσω ενιαίας ευρωπαϊκής νομοθεσίας Η ΙΑΤΡΙΚΗ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Στην Σύνοδο της CEOM που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2011 στην Κω, παρουσιάστηκαν λεπτομερή και αναλυτικά στοιχεία για την άσκηση του Ιατρικού Επαγγέλματος στην Ελλάδα, καθώς και ιατρικά δημογραφικά στοιχεία κατά γεωγραφικές περιοχές, ειδικότητες εργασιακούς χώρους κλπ. Η συνδυασμένη καταγραφή των ιατρικών δημογραφικών στοιχείων, από όλες τις ιατρικές αντιπροσωπείες των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα συντελέσει ώστε να διαμορφωθεί ένας ενιαίος ευρωπαϊκός ιατρικός χάρτης, που θα αποτελέσει χρήσιμη βάση δεδομένων για όλους μας. Προς ενίσχυση αυτής της διεργασίας παρατίθενται ακόλουθα τα ακόλουθα στοιχεία. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδας που προέρχονται από τους Ιατρικούς Συλλόγους, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ένας σταθερά αυξανόμενος αριθμός Ιατρών στην χώρα. Συγκεκριμένα ο αριθμός των Ιατρών από το 1990 έως το 2000 αυξήθηκε από σε ενώ μέχρι το 2005 έφθασε στους Σήμερα υπολογίζεται περίπου στις Τα τελευταία στοιχεία που καταγράφηκαν με έρευνα της Orientum αποδίδουν για την Ελλάδα 5,4 γιατρούς ανά κατοίκους, τη στιγμή, που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος δεν ξεπερνά τους 3,1 Ιατρούς. Σύμφωνα με την έρευνα το 2007 είχαμε 13,3 αποφοίτους ιατρικής ανά πληθυσμό, την ώρα που ο μέσος όρος για τις υπόλοιπες χώρες προσδιορίζεται στο 9,9. Τα στοιχεία της έρευνας για την υπερπληθώρα των γιατρών είναι αποκαλυπτικά, καθώς το πρόβλημα εστιάζεται κυρίως στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, ενώ στην επαρχία μπορεί να υπάρχει τεράστια έλλειψη.

7 Είναι ενδεικτικό ότι το 70% των νευροχειρούργων και των ψυχιάτρων βρίσκεται στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, ενώ το 65% των γυναικολόγων, το 61% των καρδιολόγων, των ορθοπεδικών και των μικροβιολόγων δραστηριοποιείται επίσης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Την ίδια στιγμή, μόλις το 30% των αναισθησιολόγων βρίσκεται εκτός των δύο αστικών κέντρων. Σύμφωνα με τα ως άνω στοιχεία, οι νοσοκομειακοί γιατροί στο σύνολο της χώρας ξεπερνούν τους , με τους από αυτούς να είναι ειδικευόμενοι. Έτσι λοιπόν, εξηγείται γιατί οι πτυχιούχοι της Ιατρικής περιμένουν ως και 10 έτη για να ξεκινήσουν την ειδικότητα τους, αφού ο αριθμός τους είναι υπερβολικά μεγάλος, ενώ οι προσλήψεις σε θέσεις ειδικευομένων στα νοσοκομεία της χώρας είναι πολύ περιορισμένες. Από τους περίπου Ιατρούς που υπάρχουν αυτή τη στιγμή συνολικά στη χώρα μας, το 40% είναι αυτοί που περιμένουν την έναρξη ειδικότητας. Παρά ταύτα η χώρα μας παράγει ειδικευμένους ιατρούς σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό από το μέσο όρο του ΟΟΣΑ. Από τους ειδικευμένους Ιατρούς, οι παθολόγοι και γενικοί ιατροί είναι οι πολυπληθέστεροι. Ακολουθούν οι καρδιολόγοι και γυναικολόγοι ενώ εντύπωση προκαλεί ο αριθμός των ιατροδικαστών που δεν ξεπερνά τους 60. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, είμαστε πρώτοι στην παραγωγή Παιδιάτρων (0,28 παιδίατροι ανά 1000 κατοίκους, ενώ στη Γερμανία είναι 0,13 ανά 1000 κατοίκους, στην Αγγλία 0,14, στη Γαλλία 0,11 και στις Ηνωμένες Πολιτείες 0,23. Η ίδια κατάσταση επικρατεί και στην ειδικότητα των Γυναικολόγων. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, ανά κατοίκους αντιστοιχούν 0,23 Γυναικολόγοι, την ώρα που στην Γερμανία είναι 0,18, στη Γαλλία 0,12, στην Αγγλία 0,10 και στις Ηνωμένες Πολιτείες 0,14 ανά χίλιους κατοίκους Εξ αυτών ένας σημαντικός αριθμός ιατρών έχει αποφοιτήσει από ξένα πανεπιστήμια. Επιπλέον, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις νέων Ιατρών που περιμένουν αυτή τη στιγμή να ξεκινήσουν ή να συνεχίσουν την ειδικότητά τους, οι οποίοι ενδεχομένως να μην είναι ενεργά μέλη των τοπικών Ιατρικών Συλλόγων τους και για αυτό το λόγο να μην συμπεριλαμβάνονται στους αριθμούς της Στατιστικής Υπηρεσίας Η αξιοσημείωτη αύξηση του αριθμού των Ιατρών εκτιμάται γενικότερα ως πλεόνασμα, τουλάχιστον κατά την τελευταία δεκαετία. Το επιχείρημά αυτό στηρίζεται στο γεγονός ότι ο αριθμός των Ιατρών ανά 1000 κατοίκους στην Ελλάδα βρίσκεται αρκετά υψηλότερα από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ. Το 1993 ο αριθμός αυτός ήταν στο 3.8 στην Ελλάδα, από τους υψηλότερους στον ΟΟΣΑ όπου ο μέσος όρος ήταν 2.4. Ανέβηκε στο 4.4 στο 2003, ενώ ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ ήταν 2.9. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των Ιατρών στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλότερος από τον αντίστοιχο σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες,

8 όπως η Βρετανία και οι ΗΠΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά συμπεραίνεται ότι συνολικά στην Ελλάδα υπάρχει περίσσεια ιατρών. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν θέσεις στο δημόσιο τομέα υγείας σε επαρχιακές περιοχές, οι οποίες συμπληρώνονται με δυσκολία, καθώς θεωρούνται από τους ιατρούς ως περιοριστικές για την καριέρα τους. Το ίδιο συμβαίνει και με ορισμένες ειδικότητες που οδηγούν σε θέσεις εργασίας στα εργαστήρια των νοσοκομείων και κλινικών. Ο σχετικά υψηλός αριθμός Ιατρών στην Ελλάδα θα μπορούσε να εξηγηθεί εάν λάβει κανείς υπόψη τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά, καθώς και τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος υγείας. Οι επιτυχημένοι Ιατροί κερδίζουν υψηλές αμοιβές, γεγονός που έλκει τους νέους ανθρώπους να σπουδάσουν ιατρική. Σε αυτά τα πλαίσια, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι ξένοι Ιατροί στην Ελλάδα αντιπροσωπεύουν ένα μάλλον μικρό ποσοστό. Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία που προέρχονται από τους μεγαλύτερους Ιατρικούς Συλλόγους. Το ποσοστό των αλλοδαπών μελών του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών που προέρχονται από την Ευρωπαϊκή ένωση ανέρχεται στο 2.44%. Τα μέλη του Συλλόγου που είναι υπήκοοι τρίτων χωρών καταγράφεται στο 0.86%. Παρόμοια ποσοστά αλλοδαπών κοινοτικών και μη ιατρών παρουσιάζει και ο Ιατρικός Σύλλογος Πειραιά. Έτσι λοιπόν, στην Αττική, η οποία απορροφά περίπου το 1/3 όλων των ιατρών στην Ελλάδα, οι ιατροί από χώρες της ΕΕ είναι περίπου 1.6% κι εκείνοι από τρίτες χώρες λιγότερο από 1%. Περίπου η ίδια κατάσταση παρουσιάζεται και στους Ιατρικούς Συλλόγους της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας, ενώ ελαφρώς υψηλότερα ποσοστά δείχνουν τα Ιωάννινα, όπου το ποσοστό Ιατρών από μη κοινοτικές χώρες πλησιάζει το 2%, ενδεχομένως λόγω της γειτνίασης με την Αλβανία. Ένα σχετικό εύρημα είναι το γεγονός ότι οι περισσότεροι αλλοδαποί ιατροί μέλη των Ιατρικών Συλλόγων έχουν εγγραφεί σε αυτούς για πρώτη φορά από το 1990 και μετά. Επισημαίνεται πως ένα σημαντικό μερίδιο των προαναφερθέντων χαμηλών ποσοστών ξένων Ιατρών στην Ελλάδα ανήκει στους Κυπρίους καθώς και στους αλλοδαπούς υπηκόους με Ελληνικές ρίζες (ομογενείς), κυρίως από την Αλβανία. Επίσης, ένα σημαντικό ποσοστό των αλλοδαπών ιατρών βρίσκεται ουσιαστικά στο στάδιο της ειδικότητας. Η εικόνα, λοιπόν, της απασχόλησης αλλοδαπών ιατρών δεν δείχνει ιδιαίτερα θετική. Εκ των εγγεγραμμένων στους Ιατρικούς Συλλόγους της χώρας αλλοδαπούς Ιατρούς, ποσοστό 14% δηλώνει ότι δεν εργάζεται πουθενά. Αυτό αποδεικνύει πως αυτοί αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα ανεργίας, ή τουλάχιστον υποαπασχόλησης. Στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού αναφορικά με την ιατρική ανεργία φανερώνουν ότι η ανεργία των αποφοίτων ιατρικών σχολών είναι 4.8% σε σύγκριση με το συνολικό 9.6%. Οι γυναίκες απόφοιτοι

9 παρουσιάζουν ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας (8.8%) από τους άνδρες (2.6%), το οποίο μπορεί εύκολα να θεωρηθεί ως ανεργία τριβής. Σε αυτά τα πλαίσια, εκτιμάται ότι η Ελλάδα είναι μία χώρα που εξάγει παρά εισάγει Ιατρούς. Στοιχεία που γνωστοποιήθηκαν από το Βρετανικό Ιατρικό Σύλλογο δείχνουν ότι 238 από τα μέλη του έχουν αποκτήσει το πτυχίο τους στην Ελλάδα. Επιπλέον, δεδομένου ότι η εγγραφή στο Σύλλογο αυτό δεν είναι υποχρεωτική (μόνο 68% των Ιατρών είναι μέλη), καθώς και ότι οι Έλληνες υπήκοοι που έχουν αποφοιτήσει από Βρετανικά πανεπιστήμια δεν υπολογίζονται ως «Έλληνες», μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο αριθμός των Ελλήνων Ιατρών στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι μάλλον πολύ μεγαλύτερος. Αντίστοιχες πληροφορίες που έχουν συγκεντρωθεί από τον Ιταλικό Ιατρικό Σύλλογο, δείχνουν ότι είναι εγγεγραμμένοι ως μέλη 270 Έλληνες ιατροί, ενώ υπήρξαν 63 εγγραφές Ελλήνων το 2005, 62 το 2004 και 42 το Αυτή τη στιγμή, η Ελλάδα δεν μοιάζει να είναι χώρα που έλκει μεγάλο αριθμό αλλοδαπών Ιατρών. Τα κίνητρα για να μείνουν οι Ιατροί στην Ελλάδα περιορίζονται συνεχώς και περισσότερο. Αντιθέτως, οι Έλληνες Ιατροί που επιδιώκουν μια καριέρα στο εξωτερικό είναι πολύ περισσότεροι από τους αλλοδαπούς Ιατρούς που έρχονται να εργασθούν στην Ελλάδα. Ο ΕΝΙΑΙΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ Η διαμόρφωση ενός Ενιαίου Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας ο οποίος θα ισχύει και θα εφαρμόζεται ισότιμα σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτέλεσε από πολλά χρόνια διεκδίκηση της Ελληνικής Ιατρικής Κοινότητας. Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος με συνεχείς παρεμβάσεις και μετά από επιστάμενο και συνεχή διάλογο με όλους τους τοπικούς Ιατρικούς Συλλόγους αλλά και με τις κυβερνήσεις καταλήξαμε σε ένα κείμενο γενικότερα αποδεκτό το οποίο καλύπτει θεωρητικά όλες τις έννοιες που πρέπει να εντάσσονται μέσα σε ένα Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας. Αυτό το κείμενο έχει διαμορφωθεί στην Ελλάδα σε νόμο και σήμερα ισχύει επίσημα. Οι διατάξεις του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας στην Ελλάδα, εμπνέονται από τις βασικές αρχές που συνθέτουν τον ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΧΑΡΤΗ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΗΘΙΚΗΣ όπως αυτός ψηφίστηκε από το σύνολο των Ευρωπαϊκών Ιατρικών Αντιπροσωπειών στην Σύνοδο της CEOM που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο 2010 στην Κω. Η εξέλιξη της ιατρικής, οι νέες θεραπευτικοί και ερευνητικοί μέθοδοι και η ανάπτυξη της τεχνολογίας, έχουν δημιουργήσει μια εντελώς νέα βάση δεδομένων πάνω στην οποίαν πρέπει να συνταχθεί ο σύγχρονος Ευρωπαϊκός Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας. Η ελεύθερη πλέον διακίνηση των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς συνοριακές φραγές μεταξύ των χωρών μελών, αναδεικνύει ένα νέο περιβάλλον στην κοινωνική

10 ασφάλιση και την κάλυψη των παρεχόμενων υπηρεσιών Υγείας. Είναι αυτονόητο ότι επιβάλλεται να διασφαλιστεί η ελεύθερη πρόσβαση κάθε Ευρωπαίου πολίτη, σε οποιαδήποτε πρωτοβάθμια η δευτεροβάθμια δομή παροχής υπηρεσιών υγείας, σε κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την χρήση του Ατομικού Αριθμού Κοινωνικής Ασφάλισης ο οποίος είναι μοναδικός για κάθε φυσικό πρόσωπο, πράγμα το οποίο θα εγγυάται και την κάλυψη των δαπανών περίθαλψης απευθείας από τον Οργανισμό Κοινωνικής Ασφάλισης του ασθενούς, στον Φορέα που παρέχει την περίθαλψη. Υπάρχει ωστόσο ένα σημαντικότατο στοιχείο το οποίο πρέπει να αναφερθεί και που έχει σχέση με την δυνατότητα εφαρμογής των διατάξεων που προσδιορίζονται από τον Κώδικα της Ιατρικής Δεοντολογίας. Και αυτό το στοιχείο δεν είναι τίποτα άλλο από τις αρμοδιότητες που πρέπει να έχουν οι Ιατρικοί Σύλλογοι προκειμένου να μπορούν να επιβάλλουν τους κανόνες της Ιατρικής Δεοντολογίας και ταυτόχρονα να μπορούν εκ του ασφαλούς να τις ελέγχουν. Γνωρίζουμε ότι οι Εθνικοί Ιατρικοί Σύλλογοι αλλά και οι τοπικές οργανώσεις στο γενικότερο ευρωπαϊκό χώρο έχουν αρκετές αρμοδιότητες, τις οποίες μπορούν να τις ασκήσουν επιβάλλοντας τους κώδικες της Ιατρικής Δεοντολογίας. Θέλω όμως να αναφέρω ότι δεν συμβαίνει αυτό στην Ελλάδα. Και αυτό διότι η αντίληψη της άσκησης εξουσίας μέσα από ένα συγκεκριμένο στερεότυπο το οποίο δεν έχει αλλάξει εδώ και πάρα πολλά χρόνια, αποδυναμώνει τη θέση των Ιατρικών Συλλόγων οι οποίοι δυστυχώς αδυνατούν να επιβάλλουν τις διατάξεις του Κώδικα και να αποτρέψουν συμπεριφορές και δράσεις των ιατρών οι οποίες προσκρούουν σε αυτούς. Επισημαίνεται επίσης ότι μετά τις τελευταίες νομοθετικές παρεμβάσεις που επιβλήθηκαν από τα Μνημόνια που υπέγραψαν οι ελληνικές κυβερνήσεις, βασικές διατάξεις του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας, όπως αυτές που αφορούν την πλανοδιακή Ιατρική, τις Συλλογικές Συμβάσεις, το Ιατρικό Επάγγελμα και άλλα συναφή θέματα, έχουν ακυρωθεί με αποτέλεσμα να έχει αποδυναμωθεί ακόμα περισσότερο ο ρόλος των Ιατρικών Συλλόγων. Προς τούτο εκτιμάται ότι μαζί με ένα ενιαίο Ευρωπαϊκό Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας σαν βασικό νόμο ο οποίος θα διέπει το ιατρικό επάγγελμα και τη θέση του ιατρού στο γενικότερο κοινωνικό γίγνεσθαι, πρέπει ταυτόχρονα να μεθοδευτούν νομοθετικές διατάξεις όπου θα αναδεικνύουν σε όλη την Ευρώπη τους Ιατρικούς Συλλόγους ως θεματοφύλακες των κανόνων της Ιατρικής Δεοντολογίας και ταυτόχρονα αρμόδιους να τους επιβάλλουν στα μέλη τους. Η κοινή επομένως νομοθετική πρόβλεψη για έναν ενιαίο Ευρωπαϊκό Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας και μία γενικότερη αναβάθμιση των Ιατρικών Συλλόγων ως εγγυητών και θεματοφυλάκων των διατάξεων αυτών, μπορεί να γίνει αποδεκτή από τα θεσμικά

11 όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ως Οδηγία πλέον προς τα κράτη μέλη να μετουσιωθεί σε γενικότερο νόμο ο οποίος θα ισχύσει ταυτόχρονα σε όλη την Ευρώπη. Η ελληνική αντιπροσωπεία βρίσκεται διαρκώς παρούσα με εποικοδομητικές παρεμβάσεις και υλοποιήσιμες προτάσεις στο διάλογο ο οποίος βρίσκεται σε εξέλιξη. ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2005/36/ ΕΚ Η προσπάθεια εκσυγχρονισμού της Οδηγίας για τα επαγγελματικά προσόντα εις ότι αφορά την άσκηση της Ιατρικής, έχει σκοπό να διευκολύνει τους επαγγελματίες ιατρούς στην εξεύρεση θέσεων ειδικευμένης απασχόλησης σε ολόκληρη την Ευρώπη Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τελευταία χρόνια καταγράφεται εμφανής αύξηση του μετακινούμενου ιατρικού πληθυσμού σε πολλά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η αναγκαιότητα πιστοποίησης των επιστημονικών και επαγγελματικών προσόντων καθίσταται επιτακτική. Για να μπορέσει η Ευρώπη να ανταποκριθεί στην αναγκαιότητα αυτή, πρέπει να καλυφθεί άμεσα η έλλειψη σαφούς θεσμικού πλαισίου που να καλύπτει τους μετακινούμενους ειδικευμένους ιατρούς μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι επαγγελματίες αυτοί μπορεί να αποτελέσουν βασική πηγή ανάπτυξης, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχουν τη δυνατότητα να μετακινούνται εύκολα για την κάλυψη θέσεων απασχόλησης, όπου αυτές υπάρχουν. Αυτό απαιτεί να μπορούν να αναγνωρίζονται τα προσόντα τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση με γρήγορο, απλό και αξιόπιστο τρόπο. Για τον λόγο αυτόν, η αναγκαιότητα εκσυγχρονισμού της οδηγίας για τα επαγγελματικά προσόντα είναι επιτακτική. Ο προτεινόμενος εκσυγχρονισμός αποσκοπεί στην απλούστευση των κανόνων για την κινητικότητα των επαγγελματιών στην ΕΕ, με την καθιέρωση μιας Ενιαίας Ευρωπαϊκής Ιατρικής Ταυτότητας, η οποία θα επιτρέψει την ευκολότερη και ταχύτερη αναγνώριση των προσόντων, για όλους τους ενδιαφερόμενους επαγγελματικούς κλάδους. Με την ταυτότητα αυτή θα απευθύνονται σε διαφορετικές υπηρεσίες προκειμένου να λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τα έγγραφα που απαιτούνται για την αναγνώριση των προσόντων τους και να προβαίνουν, στις απαιτούμενες για την αναγνώριση διαδικασίες. Με τον εκσυγχρονισμό της Οδηγίας πρέπει επικαιροποιηθούν οι ελάχιστες απαιτήσεις εκπαίδευσης, για τους Ιατρούς και λοιπούς υγειονομικούς επιστήμονες. Επιβάλλεται να θεσπιστεί άμεσα η διαμόρφωση μηχανισμού έγκαιρης προειδοποίησης για τους επαγγελματίες στον τομέα της υγείας για τους οποίους προβλέπεται αυτόματη αναγνώριση. Οι αρμόδιες αρχές ενός κράτους μέλους θα είναι υποχρεωμένες να ειδοποιούν έγκαιρα τις αρμόδιες αρχές όλων των άλλων κρατών μελών σχετικά με την απαγόρευση, σε επαγγελματία του τομέα της υγείας, της άσκησης των επαγγελματικών

12 του δραστηριοτήτων, από δημόσια αρχή ή δικαστήριο. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία δεδομένου ότι έχουν υπάρξει περιπτώσεις ιατρών οι οποίοι, αφού τους απαγορεύθηκε η άσκηση του επαγγέλματός τους στο κράτος μέλος καταγωγής τους, εγκαταστάθηκαν σε άλλα κράτη μέλη, τα οποία δεν είχαν ενημερωθεί σχετικά. Στην Οδηγία πρέπει να προβλεφθεί η θέσπιση κοινών πλαισίων εκπαίδευσης και εξετάσεων. Οι ενδιαφερόμενοι επαγγελματίες ιατροί, πρέπει να μπορούν να επωφελούνται από την αυτόματη αναγνώριση, βάσει μιας κοινής δοκιμασίας αξιολόγησης τους, όσον αφορά την άσκηση του επαγγέλματος και της ειδικότητάς τους. Η γενική αξιολόγηση για τις νομοθετικώς κατοχυρωμένες ιατρικές ειδικότητες και τους επιστημονικούς τίτλους, πρέπει να προβλέπεται από ένα νέο και ενιαίο μηχανισμό με σκοπό την εξασφάλιση μεγαλύτερης διαφάνειας και πληρέστερης αιτιολόγησης των προσόντων που αφορούν την επαγγελματική εξέλιξη των ιατρών. Με την τροποποίηση της Οδηγίας επιβάλλεται να επικαιροποιηθεί σε όλα τα κράτη μέλη ενιαίος κατάλογος των κατοχυρωμένων ιατρικών ειδικοτήτων, εξειδικεύσεων και προσόντων, ο οποίος και θα επικυρωθεί νομοθετικά.