«Με επάρκεια και αξιοπιστία λειτουργεί η ελληνική δικαιοσύνη», συνέντευξη του πρ. Εφετών Ι. Χαμηλοθώρη [σελ. 4-5]

Transcript

1 Τριμηνιαίο Νομικό Επιστημονικό Περιοδικό ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΙ - ΤΕΥΧΟΣ 4 - ΜΑΪΟΣ/ΙΟΥΝΙΟΣ/ΙΟΥΛΙΟΣ ΤΙΜΗ ΤΕΥΧΟΥΣ: 0,50 «Με επάρκεια και αξιοπιστία λειτουργεί η ελληνική δικαιοσύνη», συνέντευξη του πρ. Εφετών Ι. Χαμηλοθώρη [σελ. 4-5] Ποδόσφαιρο και ΔΣΑ: Το τεκμήριο της αθωότητας δεν επιτάσσει σιωπή σε θέματα ηθικής τάξεως!! [σελ. 14] Το erga omnes καλύπτει το κενό ενημέρωσης των δικηγόρων... εντυπωσιακή εκδήλωση για τον ν.3919/11 [σελ. 6-7] «Μόνο με κόπο και αγάπη συνδυάζεις μητρότητα και δικηγορία» [σελ. 8-9]

2 Επί του πιεστηρίου Νέα «Απελευθέρωση»... Ακόμα δεν έχει μπει σε εφαρμογή ο νέος νόμος 3919/2011 και η Κομισιόν μας βγάζει «κίτρινη κάρτα» εκφράζοντας «αμφιβολίες για το εάν πραγματικά η ελληνική κυβέρνηση έχει απελευθερώσει πλήρως το επάγγελμα του δικηγόρου» και ζητά εξηγήσεις «για τους περιορισμούς στην ελευθερία εγκατάστασης δικηγορικών εταιριών». Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις δημοσιογράφων, ο κ. Δημήτρης Βερβεσός, μέλος του Δ.Σ. του ΔΣΑ, δήλωσε: «Πριν στεγνώσει το μελάνι του νόμου 3919/2011 κι ενώ ακόμα η Κυβέρνηση δεν έχει εκδώσει ως όφειλε κατά νόμο τα εναρμονιστικά προεδρικά διατάγματα του νόμου και τις εξειδικεύουσες κοινές υπουργικές αποφάσεις, αλλά ούτε καν τις εγκυκλίους που απαιτούνται για την εφαρμογή των νέων μέτρων που έφερε η «απελευθέρωση» του νόμου 3919/2011 με αποτέλεσμα να έχουν δημιουργηθεί τεράστια ερμηνευτικά ζητήματα καθημερινής πράξης στους δικηγόρους (που δεν γνωρίζουν το παραμικρό για τον τρόπο που πρέπει να συμπεριφέρονται απέναντι στη φορολογούσα Αρχή και τους εντολείς τους υπό το πρίσμα του νέου νόμου), νέες Σειρήνες προαναγγέλλουν «χίμαιρες» για το χειμαζόμενο δικηγορικό επάγγελμα. Και αυτό παρότι σήμερα οι δικηγορικές αμοιβές είναι πλήρως ανταγωνιστικές. Ακόμα δε και υπό το καθεστώς του «προστατευτικού» προηγούμενου καθεστώτος ήταν πιο φθηνές από τις δικηγορικές αμοιβές της Λετονίας και της Λιθουανίας, σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (!!). Η δικηγορία έχει μπει στο απόσπασμα, αντιμετωπίζεται ως σάκος του μποξ, οι κρατούντες υπογράφουν το ένα επικαιροποιημένο σχέδιο μετά το άλλο, χωρίς προηγουμένως να υλοποιήσουν το προηγούμενο, και αυτοί που έχουν ταχθεί να φυλάττουν τις Θερμοπύλες επιδεικνύουν εγκληματική αδράνεια μετατρεπόμενοι εκούσια ή ακούσια εις άλλους Εφιάλτες στρουνθοκαμηλίζοντες.» erga 0mnes Τριμηνιαίο Νομικό Επιστημονικό Περιοδικό Ιδιοκτησία - Στοιχεία Επικοινωνίας: ΒΗΜΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΕRGA OMNES Aσκληπιού 42, Αθήνα τηλ: , fax: , vimanomikon@ymail.com facebook group: Erga Omnes ( php?gid= ) Εκδότης - Διευθυντής: Δημήτρης Βερβεσσός, δικηγόρος Αρχισυντάκτης: Ηλίας Σιδέρης, δικηγόρος Συντακτική Επιτροπή Τεύχους: Αντρέας Τζίμας, Νικόλαος Νάκης, Ανδρέας Τσουροφλής, Βαγγέλης Κεχριώτης, Γιώργος Γκίολμας, Γεράσιμος Γκασούκας, Μανώλης Νικητάκης, Μιχάλης Κωνσταντίνου, Σαράντος Θεοδωρόπουλος. Σύμβουλος Έκδοσης: Γιάννης Π. Τριανταφύλλου Art Director: Αντώνης Χριστόπουλος Προεκτύπωση - Εκτύπωση - Βιβλιοδεσία: ΤΥΠΟ ΦΩΣ ΕΠΕ, Βατατζή 11 & Ιπποκράτους, Αθήνα Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τις απόψεις των συντακτών τους.

3 editorial η συντακτική επιτροπή του erga omnes Να μαστε πάλι εδώ παρέα! Τελικά, παρά τα αντίθετα σημεία των καιρών, αποφασίσαμε να επανεκδοθούμε, να συνεχίσουμε αυτή τη δεύτερη περίοδο της «παρουσίας» μας. Μας χώρισαν από σας και την επικοινωνία μας, λόγοι αμιγώς οικονομικοί: μετά την αύξηση των τελών διακίνησης των επιστημονικών κλπ εντύπων επί υπουργίας Πρωτόπαππα στο Υπουργείο Τύπου, το ετήσιο κόστος εκτύπωσης και κυρίως διακίνησης του εντύπου και δη σε ένα ολοένα αυξανόμενο αναγνωστικό κοινό έθεσε σε προβληματικότητα την βιωσιμότητα της προσπάθεια μας. Στο μεταξύ, τη δική μας πρωτοβουλία συνέχισαν (ευτυχώς) άλλα έντυπα στο χώρο («Νομικός Φάκελλος», «ΔΙΚΑΙΟΡΑΜΑ»), τα οποία έχοντας προφανώς την σχετική οικονομική δυνατότητα υπερκέρασαν τη δική μας ποσοτική εμβέλεια. Παράλληλα κάλυψαν (γιατί να το κρύψουμε) και ποιοτικά το κενό ενημέρωσης και πληροφόρησης που έχουν οι Αθηναίοι δικηγόροι για τα καθημερινά δρώμενα του κλάδου μας. Κενό που επιτείνει η διολίσθηση του επίσημου περιοδικού του ΔΣΑ (το «ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ») σε όργανο στείρας προπαγάνδισης του έργου του εκάστοτε Προέδρου ενώ θα έπρεπε να αποτελεί εργαλείο χρηστικό για τον απλό, μαχόμενο ή μη, δικηγόρο, που χρειάζεται πρακτικές πληροφορίες τις οποίες αδυνατεί να βρει στα επιστημονικά περιοδικά αλλά και τις ποικίλες διαδικτυακές σελίδες νομικής-δικηγορικής (παρα)πληροφόρησης που έχουν κατακλύσει τον χώρο. Δυστυχώς όμως (και το εννοούμε αυτό) αμφότερα τα ανωτέρω περιοδικά ανέστειλαν την έκδοση τους για «γνωστούςάγνωστους» λόγους, με προφανέστερο το ότι προφανώς επιτέλεσαν τον στόχο που είχαν θέσει(!!). Το «ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΔΙΚΗΓΟ- ΡΟΥ» συνεχίζει, αποτελώντας όμως έντυπο άκριτης προβολής του...έργου και του νέου ΗΓΕΜΟΝΑ της Ακαδημίας 60, με συνέπεια να υπάρχει πλήρες κενό στο χώρο της έντυπης δικηγορικής ενημέρωσης (για όσους ακόμα είναι λάτρεις ή έστω χρήστες εντύπων μέσων). Η εξέλιξη αυτή μας ώθησε να «ανοίξουμε» εδώ και ένα χρόνο την Περίοδο ΙΙ του Erga Omnes, μια περίοδο κατά την οποία αναζητούμε μια νέα ευκαιρία αλληλεπίδρασης μαζί σας, με τρεις κύριους κατευθυντήριες άξονες: 1. Να μην αναπαράγουμε επιστημονικές-νομικές διατριβές ή εργασίες, τις οποίες εύκολα θα αναζητήσει ο σύγχρονος ερευνητής του δικαίου στα κυκλοφορούντα έγκριτα κλαδικά νομικά περοδικά, 2. Να παρέχουμε χρηστικές πληροφορίες στο δικηγόρο της συμβουλευτικής και της παραστασιακής δικηγορίας, στο νέο συνάδελφο, στον έμμισθο και σε όποιον έχει ανάγκη από δικηγορικά νέα και πληροφόρηση, και 3. Να λειτουργούμε και ως έντυπο γνώμης, ώστε να υπάρχει ένας τόπος άρθρωσης άλλου λόγου απέναντι στη στείρα μονομέρεια και τον κατεστημένο λόγο της κάθε λογής εξουσίας, να αποτελούμε την «αλογόμυγα» κατά τη σωκρατική εκδοχή που κανείς δε θα μπορεί να ακυρώσει στην πράξη. Σημείωσις ακροτελεύτια: Και σε αυτή τη «νέα» προσπάθεια δεν επιθυμούμε να συνδιαλλαγούμε με πρόσωπα και συστήματα που θα θελήσουν (πιθανόν και προφανώς επ ανταλλάγματι) να μας ενισχύσουν «συμμετέχοντας» στο εκδοτικό μας έξοδο. Ο ΠΕΙΡΑσμΩΣ είναι υφ ημών απορριπτέος. Θα λειτουργήσουμε με οικονομικούς πόρους που θα είναι εμφανείς: όλα τα μέλη του Βήματος Νομικών «ERGA OMNES» θα δίδουν την ετήσια συνδρομή τους και τα λοιπά έξοδα της έκδοσης θα καλύπτονται από διαφήμιση. Γιατί η γυναίκα του ΚΑΙΣΑΡΑ δεν αρκεί να είναι τίμια πρέπει και να φαίνεται... Venceremos!!! ERGA OMNES / ΤΕΥΧΟΣ 4 3

4 υψηλό το αίσθημα ευθύνης των δικαστικών, πρέπει να αξιοποιηθούν όμως και οι τεχνολογικές δυνατότητες Ι. Χαμηλοθώρης: με επάρκεια και αξιοπιστία λειτουργεί η ελληνική δικαιοσύνη συνέντευξη στον αρχισυντάκτη μας κ. Ηλία Γ. Σιδέρη, δικηγόρο. συζήτηση περί έγκαιρης λειτουργίας της δικαιοσύνης στη χώρα μας Η άνοιξε και πάλι με αφορμή την πρόσφατη ψήφιση μιας σειράς τροποποιήσεων του ΚπολΔ για να επιταχυνθεί η πολιτική δίκη. Το θέμα αυτό, που απασχολεί το σύνολο του νομικού κόσμου καθώς άπτεται της ευνομίας και της σύννομης λειτουργίας της κοινωνίας, αποφασίσαμε να συζητήσουμε θεσμικά με τον αρεοπαγίτη κ. Ιωάννη Χαμηλοθώρη, προϊστάμενο της Τριμελούς Διοίκησης του Εφετείου Αθηνών, του μεγαλύτερου Εφετείου της χώρας. Ο κ. Χαμηλοθώρης έχει κατά το παρελθόν διατελέσει και προϊστάμενος του Πρωτοδικείου Αθηνών, ενώ είναι συγγραφέας πλειόνων νομικών συγγραμμάτων. Ηλίας Σιδέρης: Τελικά, για το Εφετείο Αθηνών, ισχύουν οι αναφορές περί προβλήματος λειτουργίας, περί καθυστερήσεων στον προσδιορισμό δικασίμου και την καθαρογραφή των αποφάσεων; Ιωάννης Χαμηλοθώρης: Δεν παρατηρείται πρόβλημα στο Εφετείο Αθηνών αναφορικά με τον προσδιορισμό δικασίμου σε πολιτικές υποθέσεις. Σήμερα στο Εφετείο Αθηνών ορίζεται δικάσιμος σε χρόνο που δεν υπερβαίνει το έτος, εκτός από τις υποθέσεις των εργατικών διαφορών, για τις οποίες η δικάσιμος φτάνει τους 17 μήνες. Μάλιστα, αν οι εισαγόμενες υποθέσεις έχουν για κάποιο λόγο επείγοντα χαρακτήρα προσδιορίζονται για να δικαστούν και ενωρίτερα. Περαιτέρω δε, γίνεται προσπάθεια με ορθολογικότερη κατανομή των δικαστών στα Τμήματα του Εφετείου να φέρουμε τις δικασίμους, κυρίως των εργατικών διαφορών, ενωρίτερα. Πρόβλημα πράγματι υπάρχει στην καθαρογραφή των αποφάσεων. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις προσωπικού. Ανεξάρτητα όμως από τις ελλείψεις αυτές, ένας αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος είναι να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες της μηχανοργάνωσης στο Εφετείο, όπου ήδη έχουμε δημιουργήσει και ιστοσελίδα την οποία εμπλουτίζουμε συνεχώς. Σκεπτόμαστε να επεκτείνουμε στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό την καταγραφή των αποφάσεων με ηλεκτρονικό τρόπο από τους δικαστές χειριστές ηλεκτρονικών υπολογιστών και έτσι να περιορίσουμε δραστικά τη χρονοβόρα διαδικασία καθαρογραφής των αποφάσεων από τους υπαλλήλους της γραμματείας. 4

5 ΗΣ: Μπορούμε επομένως να πούμε ότι η Ελληνική Δικαιοσύνη λειτουργεί... ΙΧ: Αν δούμε γενικότερα τη λειτουργία της δικαιοσύνης στη χώρα μας, νομίζω μπορούμε να πούμε χωρίς δισταγμό ότι η ελληνική δικαιοσύνη, παρά τα όποια προβλήματα παρουσίασε στο πρόσφατο παρελθόν και εξακολουθεί ως ένα βαθμό να παρουσιάζει ιδίως ως προς το χρόνο που απονέμεται, εκπληρώνει με επάρκεια και αξιοπιστία την αποστολή της. Αυτό οφείλεται στο υψηλό συναίσθημα ευθύνης των ελλήνων δικαστικών λειτουργών, που στην συντριπτική τους πλειοψηφία εργάζονται αφανώς με συνέπεια και χωρίς να φείδονται κόπου και χρόνου. ΗΣ: Πόσο θα βοήθησει εν τέλει στην απονομή δικαιοσύνης η λειτουργία των νέων Εφετείων, δεδομένου ότι δεν θα δημιουργηθούν νέες οργανικές θέσεις; ΙΧ: Είναι κατά τη γνώμη μου λάθος να συνδέεται η βελτίωση της απονομής της δικαιοσύνης με τη δημιουργία συνεχώς νέων οργανικών θέσεων δικαστικών λειτουργών. Η υπερβολική αύξηση των οργανικών θέσεων των δικαστικών λειτουργών ενέχει τον κίνδυνο υποβάθμισης του δικαιοδοτικού έργου. Για να βελτιώσουμε την απονομή της δικαιοσύνης πρέπει να προσβλέψουμε κυρίως σε άλλα μέσα (π.χ. εξώδικη επίλυση ορισμένων κατηγοριών διαφορών κ.α.). Η ίδρυση νέων εφετείων και γενικότερα νέων δικαστικών υπηρεσιών υπαγορεύεται από χωροταξικά κριτήρια και αποσκοπεί στην καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών. Με αυτή την έννοια, εφόσον γίνεται ορθολογικότερη κατανομή της δικαστηριακής ύλης, εξυπηρετείται μέσω της ίδρυσης νέων δικαστικών υπηρεσιών η απονομή της δικαιοσύνης. ΗΣ: Πως αξιολογείτε τη συνεργασία σας ως προιστάμενος του Εφετείου με την πολιτική ηγεσία; ΙΧ: Η συνεργασία μου ως Πρόεδρου του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Εφετείου Αθηνών, όπως και κάθε προϊσταμένου δικαστικής υπηρεσίας, με την πολιτική ηγεσία, δηλαδή με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, αποβλέπει και πρέπει, άλλωστε, να αποβλέπει στην υποβοήθηση της απρόσκοπτης και αποτελεσματικής λειτουργίας των δικαστηρίων (π.χ. με την εξασφάλιση των αναγκαίων μέσων κλπ.) Μέσα στο πλαίσιο αυτό η συνεργασία μου με το Υπουργείο Δικαιοσύνης οφείλει να είναι και πράγματι είναι άψογη. ΗΣ: Ο ν.3904/10 για την επιτάχυνση της δικαιοσύνης κατά πόσο θα βοηθήσει; Υπάρχουν σημεία που επιδέχονται βελτίωσης; ΙΧ: Ο ν.3904/2010 για τον εξορθολογισμό και τη βελτίωση στην απονομή της ποινικής δικαιοσύνης είναι πολύ πρόσφατος. Οι τροποποιήσεις και καινοτομίες που εισάγει πρέπει να δοκιμαστούν για κάποιο χρόνο στη πράξη ώστε να δούμε ποιες λειτούργησαν καλά και ποιες επιδέχονται βελτίωση. Είναι, λοιπόν, νωρίς ακόμη για να εκφέρουμε οποιαδήποτε θετική ή αρνητική κρίση. ΗΣ: Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τις ρυθμίσεις των προτεινομένων αλλαγών στον ΚπολΔ πχ για θεσμοθέτηση μονομελών πολιτικών εφετείων και κατά πόσο θα βοηθήσει στην λειτουργία τους; ΙΧ: Ακόμη πιο πρόσφατες είναι οι επερχόμενες τροποποιήσεις στον ΚΠολΔ. Παρά τις επιφυλάξεις που έχω επανειλημμένα διατυπώσει για την ίδρυση μονομελών εφετείων, θα πρέπει να περιμένουμε και εδώ την εφαρμογή των νεοεισαγόμενων ρυθμίσεων στην πράξη για να διατυπώσουμε οποιεσδήποτε παρατηρήσεις και να καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα. Κρατικές προμήθειες: το ελληνικό παρόν και το ευρωπαϊκό μέλλον Μία «παλιά» άλλα ενδιαφέρουσα ιστορία, απασχόλησε και πάλι πρόσφατα την επικαιρότητα, επ αφορμή ομιλίας στη Βουλή του Υπουργού Δικαιοσύνης κ. Χ. Καστανίδη για την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για τη διαφάνεια των προμηθειών και των συμβάσεων του Δημοσίου, στην οποία ο νυν υπουργός αναφέρθηκε και στην άρνηση του τέως Πρωθυπουργού κ. Κ. Σημίτη να προχωρήσει στην συγκρότηση Ανεξάρτητης Αρχής για τον έλεγχο των συμβάσεων και των προμηθειών του Δημοσίου, επικαλούμενος μάλιστα την αλληλογραφία που είχε με τον πρώην πρωθυπουργό την περίοδο , όταν ο ίδιος ήταν υπουργός Μεταφορών. γράφει ο κ. Γεράσιμος Σ. Γκασούκας, δικηγόρος -LLM ΟΙ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΣΗΜΕΡΑ Ας δούμε λοιπόν με λίγα λόγια τι είναι οι κρατικές προμήθειες, ποιο το ισχύον νομοθετικό και θεσμικό πλαίσιο και ποιες νομοθετικές πρωτοβουλίες βρίσκονται σε εξέλιξη σήμερα. Ως κρατικές προμήθειες ορίζονται γενικά οι αγορές που πραγματοποιούν οι διάφοροι φορείς και υπηρεσίες του Δημοσίου (Υπουργεία, Νοσοκομεία, ΕΛΑΣ κλπ) οι τοπικές αυτοδιοικήσεις και οι ΔΕΚΟ, σύμφωνα με τις ειδικότερες διατάξεις για κάθε περίπτωση. Το βασικό νομικό πλαίσιο είναι ο ν.2286/1995 για τις Προμήθειες του Δημοσίου Τομέα που θέτει το γενικό περίγραμμα (ορισμοί, πεδίο εφαρμογής, διαδικασίες συμβάσεων, επιτροπές κλπ.), το Π.Δ.195/1995 που είναι ο Οργανισμός της Γενικής Δ/νσης Κρατικών Προμηθειών, το Π.Δ.59/1996 που ρυθμίζει τη σύσταση Γενικής Γραμματείας Εμπορείου (ΓΓΕ) στην οποία υπάγεται η προαναφερθείσα Γεν. Δ/νση και το Π.Δ.118/2007 (αντικατέστησε το π.δ. 394/1996) που είναι ο Κανονισμός Προμηθειών του Δημοσίου. Φορείς υλοποίησης των προμηθειών του δημοσίου είναι (α) η Γενική Διεύθυνση Κρατικών Προμηθειών της ΓΓΕ του ΥΠΑΝ >>> συνέχεια στη σελ. 6 ERGA OMNES / ΤΕΥΧΟΣ 4 5

6 Η ενημέρωση των δικηγόρων είναι erga omnes δικαίωμα... Εντυπωσιακή σε πλήθος και ενεργό συμμετοχή η εκδήλωση του περιοδικού μας για το νέο καθεστώς στο δικηγορικό επάγγελμα Νέα δεδομένα έχει δημιουργήσει στην καθημερινότητα των δικηγόρων σε όλη τη χώρα η από 1ης Ιουλίου 2011 εφαρμογή των διατάξεων των νόμων 3919/2011 και 3943/2011, που αφορούν στην απελευθέρωση του επαγγέλματος του δικηγόρου και επιφέρουν μια σειρά από αλλαγές τόσο σε θέματα λειτουργίας και άσκησης του επαγγέλματος όσο και σε θέματα οικονομικά και φορολογικά. Και ενώ ο χρόνος εφαρμογής του νέου νόμου πλησίαζε, με λύπη οι δικηγόροι της Αθήνας διαπίστωναν ότι σε όλο το κρίσιμο χρονικό διάστημα από την ψήφιση του νέου νόμου ως και την έναρξη εφαρμογής του, ο Δ.Σ.Α. «απείχε παραδειγματικά» του καθήκοντος του για ενημέρωση και πληροφόρηση. Το κενό ανέλαβε να «καλύψει» η εκδοτική μας ομάδα, διοργανώνοντας ειδική εκδήλωση την Πέμπτη 07 Ιουλίου σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας. «Ως Βήμα Νομικών «Erga Omnes αποφασίσαμε να διοργανώσουμε εμείς μια εκδήλωση όχι μόνο ενημέρωσης αλλά και προβληματισμού, αφού κανείς δεν μας ενημέρωνε σε ερωτήματα της καθημερινότητας που μας απασχολούσαν», εξήγησε απευθυνόμενος στους δικηγόρους που είχαν κατακλύσει την μεγάλη αίθουσα του ξενοδοχείου και τον έξω χώρο, ο κ. Ηλίας Σιδέρης, αρχισυντάκτης του Erga Omnes. Ομιλητές στην εκδήλωση ήταν οι κύριοι Δημήτρης Βερβεσός, δικηγόρος & σύμβουλος του ΔΣΑ, Θεόδωρος Σχινάς, δικηγόρος σύμβουλος του ΔΣΑ και μέλος της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής και Γιώργος Μπούρας, δικηγόρος & τ. σύμβουλος ΔΣΑ. Παρεμβάσεις έκανε ο κ. Πιτσιλής, γνώστης των φορολογικών ζητημάτων, ενώ την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση συντόνισε ο κ. Κωνσταντίνος Κουτσελέλος. «Ο σύλλογος μας δυστυχώς είχε αδρανήσει στην ενημέρωση μας, όλοι μας ακούγαμε για εγκυκλίους επί φορολογικών ζητημάτων και υπουργικές αποφάσεις για την παρακράτηση φόρου και δεν είχαμε ούτε ένα επίσημο ενημερωτικό δελτίο να συμβουλευτούμε», συνέχισε στον σύντομο χαιρετισμό του ο κ. Σιδέρης. «Ήταν για μένα θέμα τιμής, στήριξα ευθύς εξ αρχής την πρωτοβουλία και ανέμενα την επιτυχία της. Δικαιωθήκαμε όχι μόνο από το ότι σε μια τόσο μεγάλη αίθουσα είχαμε ορθίους ακόμα και στον προθάλαμο αλλά και από το ότι επιτέλους αναγκάσαμε το σύλλογο να κινηθεί, να σπεύσει να μας προλάβει, να εκδόσει ενημερωτικό σημείωμα έστω και με δώδεκα ση- >>> συνέχεια από τη σελ. 5 για την Κεντρική Διοίκηση, με ανώτατη γνωμοδοτική επιτροπή προς τον Υπουργό για θέματα διαγωνισμών και εκτέλεσης συμβάσεων την Επιτροπή Κρατικών Προμηθειών (βλ. Κ.Υ.Α. Π1/525/2010), και (β) άλλοι φορείς που προβαίνουν στις προμήθειές τους ανεξάρτητα από την Κεντρική Διοίκηση και διαθέτουν προς αυτό ειδικούς Κανονισμούς Προμηθειών (ΥΕΘΑ, Δήμοι, Νοσοκομεία, ΔΕΗ κλπ). ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΝΙΑΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ Κάθε χρόνο, περί τον Σεπτέμβριο, η Γενική Διεύθυνση Κρατικών Προμηθειών αποστέλλει στους μη εξαιρούμενους με ειδικές διατάξεις φορείς του Δημοσίου εγκύκλιο για να κοινοποιήσουν τις ανάγκες τους σε προμήθειες για το επόμενο έτος. Οι προτεινόμενες προμήθειες εντάσσονται στο Ενιαίο Πρόγραμμα Προμηθειών (ΕΠΠ), το οποίο εγκρίνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιφερειακής Ανάπτυξης. Για κάθε προμήθεια που έχει ενταχθεί στο ΕΠΠ, προκηρύσσεται διαγωνισμός και ολοκληρώνεται με την υπογραφή δημόσιας σύμβασης. Αναλυτικές πληροφορίες δίνονται στο site της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου [ Νομοθετικές εξελίξεις Επιχειρώντας μια θεσμική μεταρρύθμιση στο πεδίο των διαγωνισμών του Δημοσίου, ο Υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης κ. Μ. Χρυσοχοίδης έχει εκπονήσει Σχέδιο Νόμου με το οποίο 6

7 μεία πριν το Σαββατοκύριακο (σ.σ. την Παρασκευή 01.07) και να οργανώσει εκδήλωση ενημέρωσης λίγες μέρες πριν τη δική μας (σ.σ. την Τετάρτη 06.07). Και πάλι όμως όταν οι εκδηλώσεις γίνονται στο πόδι, έρχονται και τα παράπονα. Ήρθαν π.χ. να μας ενημερώσουν συνάδελφοι από τον δικηγορικό σύλλογο Πατρών, αυτό δεν είναι απαραιτήτως κακό αλλά θεωρώ ότι υπάρχουν συνάδελφοι των Αθηνών που και γνώστες είναι και αρμόδιοι να μας απαντήσουν στα ερωτήματα μας», σχολίασε ο κ. Δημήτρης Βερβεσός μετά το πέρας της εκδήλωσης. Συνέχισε μάλιστα θυμίζοντας ότι στο όλως πρόσφατο παρελθόν, όταν άλλοι φορολογικού νόμοι τροποποίησαν άρδην και επί τω χείρω τα δεδομένα στη δικηγορική καθημερινότητα (π.χ. ΦΠΑ, άρθρο 6 παρ. 9 το ν.3842/2010) ο ΔΣΑ είχε σπεύσει έγκαιρα και είχε επιτύχει να εκδοθούν οι διευκρινιστικές εγκύκλιοι ΠΟΛ 1100/2010 και 1208/2010, οι οποίες σε συνδυασμό με αλλεπάλληλες ενημερωτικές εκδηλώσεις που ακολούθησαν διευκρίνισαν πλήρως το νέο (δυσμενές) φορολογικό τοπίο. Αυτό δυστυχώς δεν έχει γίνει ούτε και την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, μετά την ισχύ του νόμου 3919/2011! Στις σύντομες εισηγήσεις τους οι ομιλητές επιχείρησαν συνοπτική περιγραφή της νέας πραγματικότητας για το νομικό επάγγελμα με την κατάργηση των γεωγραφικών περιορισμών, το νέο καθεστώς αμοιβών για παραστάσεις και συμβόλαια και τις «νόμιμες αμοιβές» για δικαστικές και εξώδικες ενέργειες, κάνοντας παράλληλα αναφορές και στην ιστορική διαδρομή και τις «συγκρούσεις» με την κυβέρνηση κατά την διαμόρφωση του νέου νομοθετικού πλαισίου. Στην ενδελεχή πολύωρη συζήτηση που ακολούθησε, ήταν έκδηλη η σύγχυση μεταξύ των δικηγόρων ως προς την νέα κατάσταση που έχει πλέον δημιουργηθεί, ενώ πολλοί των παρισταμένων εξέφρασαν την αγωνία τους για την εγκατάλειψη από την συνδικαλιστική τους ηγεσία σε απλά, καθημερινά, θέματα όπως π.χ. υποδείγματα εγγράφων συμβάσεων. Ήταν πάντως κοινή διαπίστωση όλων, ομιλητών και παρισταμένων, ότι η εκδήλωση της 7ης Ιουλίου πρέπει να αποτελέσει αφετηρία ευρύτερου προβληματισμού αλλά και πίεσης προς τους κυβερνητικούς αρμόδιους για την άμεση έκδοση διευκρινιστικών υπουργικών αποφάσεων και εγκυκλίων ώστε να καταστεί εφικτή η βέλτιστη εφαρμογή της καινούργιας νομοθεσίας. δημιουργεί την Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, μια ανεξάρτητη, νομοθετικά κατοχυρωμένη, διοικητική αρχή, η οποία θα συγκεντρώσει τις αρμοδιότητες που μέχρι σήμερα ήταν διάσπαρτες σε διάφορα υπουργεία και φορείς, θα αναλάβει το έργο της παρακολούθησης, κωδικοποίησης και απλούστευσης του υφιστάμενου νομικού πλαισίου και θα έχει την πρωταρχική ευθύνη για τη χάραξη και παρακολούθηση της εθνικής στρατηγικής στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων. Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου επιχειρεί να υιοθετήσει τις περισσότερες από τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη σύσταση ανεξάρτητης αρχής, η οποία θα λειτουργεί με την ελάχιστη δυνατή δημοσιονομική επιβάρυνση. Η νομοθετική αυτή πρωτοβουλία συνιστά παράλληλα και δέσμευση της χώρας μας, η οποία απορρέει από τους όρους του Μνημονίου. Ως σήμερα έχει ολοκληρωθεί η δημόσια διαβούλευση και εκκρεμεί η τελική διαμόρφωση του κειμένου. Επίσης προγραμματίζεται από το ΥΠΑΝ η δημιουργία ενός κεντρικού ηλεκτρονικού μητρώου δημοσίων προμηθειών, με σχετική ιστοσελίδα που θα ονομάζεται «Agora». Σκοπός είναι η συλλογή, επεξεργασία και δημοσίευση όλων των στοιχείων που αφορούν τις προμήθειες και η σύνδεση με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους για την αποτελεσματική παρακολούθηση των προϋπολογισμών των φορέων του Δημοσίου. Το σύστημα θα τεθεί πιλοτικά σε εφαρμογή υπό τον συντονισμό της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου. ERGA OMNES / ΤΕΥΧΟΣ 4 7

8 Μόνο με κόπο και αγάπη συνδυάζεις μητρότητα και δικηγορία Η σκληρή καθημερινότητα μιας γυναίκας δικηγόρου που αποφασίζει να γίνει ΚΑΙ μητέρα... συνέντευξη στον κ. Δημήτρη Βαλάση, δικηγόρο Συνάντησα την Κωνσταντίνα Τρομπούκη τυχαία, καποιο πρωινό στο Υποθηκοφυλακείο Αθηνών. Νέα δικηγόρος, μέλος του ΔΣΑ από το 2003, παντρεμένη και μητέρα ενός παιδιού, διατηρεί γραφείο στην Αθήνα και ασκεί ελεύθερη δικηγορία, μία από τις χιλιάδες συναδέλφους που καλούνται να συνδυάσουν τις αντίξοες συνθήκες άσκησης του επαγγέλματός μας με τις υποχρεώσεις της μητρότητας χωρίς καν τη στοιχειώδη βοήθεια κάποιου φορέα. Δημήτρης Βαλάσης: Κωνσταντίνα, κατ αρχήν ευχαριστούμε για το χρόνο σου. Πόσο δύσκολο είναι αλήθεια να είσαι νέα μητέρα και δικηγόρος; Κωνσταντίνα Τρομπούκη: Μητρότητα και δικηγορία συνδυάζονται μόνο με πολύ κόπο και αγάπη. Είναι κοινώς αποδεκτό, ότι οι συνθήκες άσκησης της δικηγορίας είναι ιδιαίτερα δύσκολες και δυστυχώς ακόμα πιο δύσκολες για μία νέα μητέρα που επιλέγει ή αναγκάζεται να επιστρέψει στα εργασιακά της καθήκοντα, διότι η Πολιτεία ουδεμία στήριξη της παρέχει τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όσο και κατά το δύσκολο χρονικό διάστημα που ακολουθεί. ΔΒ: Σε βοήθησε τουλάχιστον ο Σύλλογος ή το Ταμείο μας μετά τη γέννηση του παιδιού; ΚΤ: Λυπάμαι πράγματι γι αυτό αλλά ουδέποτε με στήριξαν, ούτε ο Δικηγορικός Σύλλογος ούτε το Ταμείο Προνοίας Δικηγόρων. Είναι αληθές ότι το Τ.Π.Δ.Α. χορηγεί επίδομα κύησης και λοχείας στις γυναίκες δικηγόρους που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα, το οποίο ανέρχεται στο «υπέρογκο» ποσό των τετρακοσίων εβδομήντα Ευρώ. Επίσης, καταβάλλεται από το Ταμείο το ποσό των οκτακοσίων ογδόντα Ευρώ ως βοήθημα τοκετού, χωρίς ασφαλώς να λαμβάνεται υπόψη, ότι τα έξοδα τοκετού ενδεχομένως να ανέρχονται στις εννέα χιλιάδες Ευρώ. Πέραν των ανωτέρω, με εξέπληξε το γεγονός, ότι το Ταμείο Προνοίας Δικηγόρων Αθηνών χορηγεί επίδομα για την παραμονή παιδιών ασφαλισμένων σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, αλλά δικαιούχοι του επιδόματος είναι γυναίκες ασφαλισμένες που έχουν παιδιά ηλικίας από ενός μέχρι πέντε ετών. Διερωτώμαι, λοιπόν, βρέφος θεωρείται ένα παιδάκι ενός έτους και πάνω; Αναγκάστηκα, καθώς επέλεξα να ασκώ δικηγορία, να στείλω το παιδί μου στην ευαίσθητη ηλικία των επτά μηνών σε ιδιωτικό βρεφικό σταθμό, επιβαρυνόμενη με ένα σημαντικό μηνιαίο ποσό, το δε Ταμείο Πρόνοιας αρνήθηκε να μου καταβάλει το επίδομα με την αιτιολογία ότι «ο κανονισμός περίθαλψης δεν το επιτρέπει». ΔΒ: Πώς νοιώθεις που άλλες μητέρες εργαζόμενες στον ιδιωτικό και στο δημόσιο τομέα απολαμβάνουν αυτονόητες παροχές (άδειες, επιδόματα) προκειμένου να διευκολυνθούν ειδικά στα απαιτητικά πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού; ΚΤ: Νιώθω τεράστια αδικία και απογοήτευση. Οι γυναίκες δικηγόροι εργάζονται το ίδιο και περισσότερο σκληρά από τις περισσότερες εργαζόμενες, και πολλές φορές χωρίς ωράριο και με τεράστια ανασφάλεια, και δεν έχουν τουλάχιστον τα ίδια στοιχειώδη δικαιώματα και παροχές που οι μητέρες υπάλληλοι, δικαίως, απολαμβάνουν. ΔΒ: Ποιά είναι τα πράγματα στον τρόπο που ασκείται η δικηγορία σήμερα που ενοχλούν μια νέα μητέρα δικηγόρο; ΚΤ: Ο ίδιος ο τρόπος άσκησης της δικηγορίας αναμφίβολα ενοχλεί περισσότερο απ όλα. Θεωρώ ότι η δικηγορία που ασκείται ιδιαίτερα από νέους δικηγόρους ταυτίζεται με τις ακόλουθες λέξεις: άσκοπη κούραση, σωματική και ψυχική ταλαιπωρία, έλλειψη ελεύθερου χρόνου, εξάντληση, μειωμένες αποδοχές, εκμετάλλευση, υποτίμηση της εργασίας κλπ. Ως επακόλουθο, η δικηγορία γίνεται ακόμα πιο δύσκολη για μία νέα μητέρα, η επιστροφή στο σπίτι δε σημαίνει πάντα ανάπαυση και ψυχική ηρεμία, αφενός μεν το παιδί «απαιτεί» την πλήρη και απόλυτη αφοσίωσή σου, αφετέρου δε οι επαγγελματικές εκκρεμότητες αναμένουν λύση... 8

9 ΔΒ: Υπάρχουν πράγματα που δε μπορείς να κάνεις λόγω του παιδιού σου; ΚΤ: Δεν είναι το παιδί που δεσμεύει, είναι η δικηγορία. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: το Σαβατοκύριακο που μας πέρασε έπρεπε να δουλέψω και στο σπίτι για να τελειώσω υποχρεώσεις που είχαν συσσωρευτεί μέσα στη βδομάδα, έτσι δεν κατάφερα να αφιερώσω λίγο χρόνο στην οικογένειά μου, έστω για έναν περίπατο. ΔΒ: Άρα πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να μιλήσει μια νέα μητέρα δικηγόρος και για δεύτερο παιδί; ΚΤ: Υπό τις παρούσες επαγγελματικές συνθήκες και δεδομένης της έλλειψης στοιχειώδους στήριξης από κάποιο φορέα, η απόκτηση δεύτερου παιδιού είναι εξαιρετικά δύσκολη, πρέπει να σκεφτούμε διπλά και τριπλά αν θα μπορούσαμε με αυτά τα δεδομένα να ανταποκριθούμε. ΔΒ: Τι πιστεύεις ότι θα μπορούσε να κάνει ο Σύλλογος ή η Πολιτεία για να βοηθήσει τις μητέρες δικηγόρους; ΚΤ: Ακόμα και απλές, πρακτικές, λύσεις θα μπορούσαν να βοηθήσουν τη μητέρα δικηγόρο. Για παράδειγμα, η ίδρυση και λειτουργία παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών από το Σύλλογο ή το ΤΠΔΑ κοντά στα δικαστήρια, η πλήρης επιδότηση των διδάκτρων των βρεφονηπιακών σταθμών, η χορήγηση αδειών και επιδομάτων τουλάχιστον ανάλογων με των υπόλοιπων εργαζομένων στον ιδιωτικό ή στο δημόσιο τομέα. Αλλά και πιο απλές λύσεις, όπως η προτεραιότητα των εγκύων και των λεχώνων στην εκδίκαση των υποθέσεών τους ώστε να μην χάνουν ολόκληρη την ημέρα και να αποθαρρύνονται να εργαστούν με άμεση συνέπεια την περαιτέρω μείωση των εισοδημάτων τους, ή η κατοχύρωση χορήγησης αναβολής εφόσον η δικηγόρος του εντολέα βρίσκεται στους τελευταίους δύο μήνες πριν ή τρεις μήνες μετά τον τοκετό. Εδώ τελείωσε η κουβέντα μας. Η Κωνσταντίνα είχε να συνεχίσει τη διαδρομή της στην Ευελπίδων και στις δύο το μεσημέρι θα έπρεπε να προλάβει να είναι στο σπίτι της για να παραλάβει το παιδί της από την νταντά που έχει εξ ανάγκης προσλάβει. Η σκληρή καθημερινότητα μιας γυναίκας δικηγόρου που αποφασίζει να γίνει ΚΑΙ μητέρα... Πολίτες Β κατηγορίας οι έμμισθες δικηγόροι - μητέρες Σε αντίθεση με τα όσα απολαμβάνουν μετά τον τοκετό οι εργαζόμενες στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, οι μητέρες δικηγόροι που απασχολούνται με καθεστώς έμμισθης εντολής με πάγια αντιμισθία στερούνται βασικών δικαιωμάτων για την προστασία της μητρότητας. Οι εργαζόμενες στο δημόσιο τομέα μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας δικαιούνται αδείας συνολικής διάρκειας 9 μηνών με αποδοχές, σύμφωνα με το άρθρο 53 του Ν. 3528/2007, ή μειωμένο ωράριο κατά 2 ώρες ημερησίως εφόσον έχει τέκνα έως δύο ετών και κατά μία ώρα εφόσον τα τέκνα του είναι από δύο έως τεσσάρων ετών. Η πιο πάνω άδεια προσαυξάνεται εφόσον ο γονέας είναι άγαμος ή χήρος ή διαζευγμένος ή έχει αναπηρία 67% και άνω. Επίσης δικαιούνται άδεια 2 ετών, άνευ αποδοχών, εφόσον πρόκειται για την ανατροφή παιδιού έως και 6 ετών. Παρόμοιες παροχές ισχύουν και στον ιδιωτικό τομέα όπου οι μητέρες εργαζόμενες απολαμβάνουν του δικαιώματος είτε να προσέρχονται αργότερα είτε να αποχωρούν νωρίτερα κατά μία ώρα από την εργασία τους κάθε ημέρα για τις ανάγκες θηλασμού και ανατροφής του τέκνου, για χρονικό διάστημα 30 μηνών από τη λήξη της άδειας τοκετού, είτε να έχουν μειωμένο κατά δύο ώρες ωράριο για τους πρώτους 12 μήνες και κατά μία ώρα για 6 επιπλέον μήνες, είτε να λάβουν ισόχρονη συνεχόμενη άδεια, με πλήρεις αποδοχές από τον ΟΑΕΔ. Δικαιούνται επίσης και επιπλέον άδειας συνολικής διάρκειας 3,5 >>> συνέχεια στη σελ. 10 ERGA OMNES / ΤΕΥΧΟΣ 4 9

10 Ασφαλιστική αγορά την απ-ασφάλιση θα ακολουθήσει η έκρηξη; γράφει ο κ. Αντρέας Τζήμας, δικηγόρος Έκπληκτη, διευθύντρια υλικών ζημιών μεγάλης ασφαλιστικής εταιρείας άκουγε στο ξεκίνημα της καριέρας της, στα μέσα της δεκαετίας του 80, γηραιό συνάδελφό της προφητικά να της λέει: «Σε λίγα χρόνια οι ασφαλιστικές, που ξεπερνούν σήμερα τις έξι σελίδες δε θα ξεπερνούν τη μία σελίδα». Σήμερα, με την είσοδο της Τράπεζας της Ελλάδος στον εποπτικό έλεγχο των ασφαλιστικών εταιρειών, η ίδια βλέπει ξεκάθαρα το σενάριο μιας αγοράς με πέντε ασφαλιστικές ούτε καν έξι- περισσότερο πιθανό από ποτέ. Σήμερα, τρεις τουλάχιστον από αυτές, πολυεθνικές, έχουν παγκοσμίως τεράστιες ζημιές, ενώ τουλάχιστον τέσσερις ασφαλιστικές ήδη πληρώνουν παράνομα με επιταγές μεταχρονολογημένες και κάποιες φορές με επιταγές τρίτων. Επιπλέον, μετά το κλείσιμο του ομίλου Ψωμιάδη έχει καταρρεύσει η αγορά Ζωής, καθώς και οι μικτές ασφάλειες, συνεπικουρούσης και της οικονομικής κρίσης. Φυσιολογική(;) επωδός και η οικονομική δυστοκία του Επικουρικού Κεφαλαίου, το οποίο λίαν συντόμως μέσα στο καλοκαίρι θα δίδει πλέον ημερομηνία πληρωμής για το (!!). Και όσο και αυτό αντέξει. Απο κει και πέρα, εάν κάποιος καταθέσει π.χ. στο Ειρηνοδικείο Αμαρουσίου θα λαμβάνει δικάσιμο για το 2015 η οποία, με μία αναβολή, θα φτάνει το 2020(!!). Για ποσά 500 (!!). Δεν συζητούμε καν την περίπτωση εν συνεχεία και όταν βγει απόφαση να θελήσει να κάνει έφεση, διότι ήδη το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών ορίζει δικάσιμους για το Δεν προξενεί λοιπόν απορία το ότι οι ασφαλιστικές πιέζουν αφενός να μην πληρώνουν τα μικρά ποσά, αφετέρου δε ζητούν από τους πραγματογνώμονες να πετσοκόβουν τα προτεινόμενα ποσά. Όπως διηγείτο συνάδελφος ασφαλιστικής (η οποία έκλεισε ) «στους πραγματογνώμονες ασκούνταν απίστευτες πιέσεις να μη συμφωνούν τις ζημιές αλλιώς δε θα πληρωθούν και σε μας να δικάζουμε με πραγματογνωμοσύνες που δίπλα στο συμφωνεί προστίθετο ένα δε, ώστε στο δικαστήριο να εμφανίζεται ένα δε συμφωνεί». Σε αυτό ας προστεθεί και ότι π.χ. είναι σχεδόν απίθανο να βρεις γραμμή στο τηλεφωνικό κέντρο μεγάλης κρατικής ασφαλιστικής για να καλέσεις πραγματογνώμονα ή σε άλλες ασφαλιστικές να κλείσεις ραντεβού για ημερομηνία πληρωμής. Το πρόβλημα έλυνε προσωρινά η αντίδραση των καταναλωτών οι οποίοι απευθύνονταν είτε σε εξειδικευμένα γραφεία νομικής προστασίας είτε σε συνεργεία που αγοράζανε τις ζημιές, τις «φούσκωναν» καταλλήλως και τις διεκδικούσαν από τις εταιρείες. Αμφότεροι πλέον υφίστανται τον ανηλεή πόλεμο των ασφαλι- Πολίτες Β κατηγορίας οι έμμισθες δικηγόροι - μητέρες >>> συνέχεια από τη σελ. 5 μηνών μέχρις ότου το παιδί συμπληρώσει την ηλικία των 3 ετών για την ανατροφή του καθώς και ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας 6 μηνών μετά τη λήξη της κατά τα ανωτέρω άδειας ή μειωμένου ωραρίου για το θηλασμό και την ανατροφή του τέκνου. Οι μητέρες έμμισθοι δικηγόροι όμως στερούνται όλων των πιο πάνω στοιχειωδών δικαιώμάτων, αν και τις περισσότερες φορές έχουν τουλάχιστον ίσο ή και μεγαλύτερο φόρτο εργασίας από τις άλλες υπαλλήλους του εντολέα τους καθώς πέρα από το χειρισμό των καθημερινών νομικών υποθέσεων πρέπει να μελετήσουν και τις δικαστηριακές υποθέσεις παράλληλα ετοιμαζόμενες και παριστάμενες στα δικαστήρια χωρίς τους περιορισμούς του καθημερινού ή εβδομαδιαίου ωραρίου. Άραγε τι κάνει η ηγεσία του ΔΣΑ και των ΔΣ όλης της χώρας απέναντι σε αυτήν την καταφανέστατη και προκλητική αδικία προς τις μητέρες δικηγόρους; Το να μοιράζουν γνωμοδοτήσεις ευχολόγια για τήρηση της αρχής της ισότητας ευελπιστώντας ότι οι εργοδότες θα χορηγήσουν τις ίδιες παροχές και στις μητέρες δικηγόρους, όταν μάλιστα το Ταμείο Προνοίας δεν χορηγεί κανένα επίδομα για τις μητέρες πλην του επιδόματος τοκετού, είναι τουλάχιστον ουτοπικό. Όπως και είναι μάλλον υπεκφυγή το να παραπέμπουν στις συνταγματικά κατοχυρωμένες γενικές αρχές της προστασίας της μητρότητας προκειμένου να φιλοτιμηθούν οι εντολείς. Μήπως έφτασε η ώρα ο πρόεδρος του ΔΣΑ να παρέμβει, ζητώντας να κατοχυρωθεί και νομοθετικά το (αυτονόητο) δικαίωμα των εργαζομένων μητέρων δικηγόρων να μεγαλώσουν τα παιδιά τους, τουλάχιστον με τις ίδιες συνθήκες που το κάνουν και οι άλλες εργαζόμενες μητέρες; 10

11 στικών εταιρειών, ένεκα της οικονομικής κρίσης, ο οποίος λαμβάνει ακόμα και τη μορφή απειλών προς συναδέλφους. Οξύμωρο βέβαια, αλλά την ίδια ώρα οι εταιρείες συνεχίζουν το «ντάντεμα» στους πράκτορες, παρότι οι ίδιοι τους κατονομάζουν ως τη μεγαλύτερη αιτία της κρίσης, και έρχονται παρακλητικά σε συναδέλφους να προσθαφαιρέσουν ΦΠΑ με έξοδα ή να μην πληρώσουν αναβολές, κλήσεις κλπ. Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση έχει προετοιμάσει νομοσχέδιο με το οποίο, δια της προσαρμογής στην κοινοτική νομοθεσία, επιδιώκει όχι απλώς να εφαρμόσει μία σειρά μέτρων για τον ασφαλιστικό κλάδο αλλά κυρίως να σώσει το «πολύπαθο» Επικουρικό. Ανάμεσα στα μέτρα που προτείνονται, σε γενικές γραμμές, είναι και τα παρακάτω: Οι πράκτορες θα εξοφλούν τις υποχρεώσεις τους με επιταγές δύο μηνών το 2012 και ενός μήνα το 2013, αντί των έξι ως οκτώ μηνών που είναι σήμερα το σύνηθες. «αυτό θα οδηγήσει τα περισσότερα πρακτορεία σε κλείσιμο» Απαραίτητο στοιχείο της προδικασίας θα είναι πλέον η πραγματογνωμοσύνη από ανεξάρτητο φορέα και η πληρωμή εντός μηνός της ζημιάς με βάρος απόδειξης της ασφαλιστικής για τυχόν άρνηση «μετρο σαφώς ευνοϊκό για τους καταναλωτές» Οι εταιρείες θα πρέπει πλέον να αυξήσουν τα αποθεματικά τους, ενώ θα αυξηθεί και το ποσοστό κάλυψης «Λέγεται ότι το σύνολο των ασφαλιστικών αδυνατεί να καλύψει τα ως άνω» Όσον αφορά το Επικουρικό, θα υπάρχει απαλλαγή μέχρι 500 για ζημίες τρίτων και κάλυψη μέχρι του ποσού των «Αυτό θα οδηγήσει σε πλήρη κατάρρευση της ασφαλιστικής αγοράς καθώς και σε φαινόμενα αυτοδικίας, αφού καθένας μας μπορεί να εμπλακεί σε τροχαίο και παρότι ασφαλισμένος θα είναι ανασφάλιστος» Επισήμανση: Τις μεταχρονολογημένες επιταγές τις εισπράττουμε πάντα γράφοντας στην απόδειξη «μετ επιφυλάξεως πληρωμής της υπ αριθμ.επιταγής», άλλως εάν κλείσει η ασφαλιστική δεν αποζημιωνόμαστε από το Επικουρικό Κεφάλαιο!! Ο σύλλογος έχει αντιδράσει σε όλα αυτά όμως κανείς δεν αναρωτάται πως μπορεί το Επικουρικό να καλύπτει τις ζημιές όταν έχουν κλείσει όλες οι πηγές χρηματοδότησης. Μάλιστα, παρότι το Επικουρικό επισήμως ισχυρίζεται ότι τα ανασφάλιστα αυτοκίνητα δε ξεπερνούν τα , ανεπισήμως στελέχη του ισχυρίζονται ότι ξεπερνούν τα οχήματα επί συνόλου , δηλαδή 20%(!!) περίπου. Θα μπορούσαμε να προτείνουμε αρκετές λύσεις, θα ήταν όμως άλλες λαθεμένες και άλλες ανέφικτες υπό τις παρούσες συνθήκες. Αυτό το απλό και «γενικό», για καλύτερους δρόμους, πιο προσεκτικούς οδηγούς, λιγότερους ανασφάλιστους (τι πιο εύκολο και το πιο εφικτό;) και πιο νοικοκυρεμένες ασφαλιστικές (πρώην ιδιοκτήτης μεγάλης ασφαλιστικής, που εξακολουθεί να ενεργοποιείται -φευ- στον χώρο, διέθετε ένα από τα 5 μεγαλύτερα Ελληνικά σκάφη!!) θα αρκούσε ώστε να μην υπήρχε καν πρόβλημα, υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνει πράξη και δε θα μείνει στα λόγια. Αλλιώς η ασφαλιστική αγορά θα εξακολουθεί να θυμίζει τον Πουσκιν: «θα ήταν πάρα πολύ αστείο εάν δεν ήταν τόσο πολύ τραγικό». ERGA OMNES / ΤΕΥΧΟΣ 4 11

12 Στα δύο ή τα πέντε χρόνια η παραγραφή των αξιώσεων υπαλλήλων Δημοσίου και ΝΠΔΔ; Η ελληνική παραφροσύνη, τώρα και διεθνής... Υπέρ της «πενταετίας» η ολομέλεια του Σ.Τ.Ε. Η Ολομέλεια του ΣΤΕ, με την υπ αριθμ. 3654/2008 απόφασή της έκρινε ότι η θέσπιση ειδικής βραχυπρόθεσμης διετούς παραγραφής εις βάρος των υπαλλήλων των ν.π.δ.δ. με την οποία περιορίζεται το δικαίωμά τους να διεκδικήσουν αναδρομικά ποσά, λόγω καθυστερούμενων αποδοχών ή άλλων απολαυών ή αποζημιώσεως εξ αδικαιολογήτου πλουτισμού αντίκειται στο άρθρο 4 παρ.1 του Συντάγματος, διότι είναι μικρότερος και από εκείνον (πενταετής) που ισχύει για τους ιδιωτικούς υπαλλήλους (άρθρ 250 αριθ. 6 και 17 ΑΚ) και από εκείνους (ομοίως πενταετής) που προβλέπεται αφενός μεν από την παράγραφο 1 του ίδιου ως άνω άρθρου 48 αφετέρου δε από το άρθρο 44 του ν.δ/τος 496/1974. Κρίθηκε επίσης ότι η διάκριση αυτή δε δικαιολογείται από την ανάγκη προστασίας της περιουσίας των ν.π.δ.δ., εφόσον αφορά μόνο τις προαναφερθείσες αξιώσεις των υπαλλήλων των ν.π.δ.δ., ενώ για όλες τις άλλες αξιώσεις κατά των εν λόγω νομικών προσώπων η παραγραγράφει ο κ. Μανώλης Νικητάκης, δικηγόρος Ένα από τα ζητήματα του οποίου η νομική αντιμετώπιση απασχολεί την Ελληνική Δικαιοσύνη επί μακρόν, αλλά χωρίς τελική έκβαση μέχρι σήμερα, είναι αυτό της συνταγματικότητας η μη της διάταξης του άρθρου 90 παρ. 3 του ν. 2362/1995, η οποία αντικατέστησε την προγενέστερη αυτή του άρθρου 48 παρ.3 ν.δ./τος 496/1974, με την οποία θεσπίζεται διετής παραγραφή των αξιώσεων των επί σχέσει δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου υπαλλήλων του Δημοσίου κατ αυτού από καθυστερούμενες αποδοχές ή άλλης πάσης φύσεως απολαβές ή αποζημιώσεις. Πρόκειται για ζήτημα ιδιαίτερου νομικού αλλά και κοινωνικού ενδιαφέροντος και τούτο διότι η οριστική επ αυτού δικαστική κρίση όχι μόνο θα δώσει τέλος στις σχετικές νομολογιακές αντιθέσεις αλλά και θα καθορίσει αποφασιστικά τη μοίρα πολλών συμπολιτών μας, δημοσίων υπαλλήλων, των οποίων οι οικείες αξιώσεις εκκρεμούν ήδη ενώπιον των Ελληνικών Δικαστηρίων ή πρόκειται να εισαχθούν σε αυτά. Παρά τις κατά καιρούς προσπάθειες, η συνταγματικότητα της ανωτέρω διάταξης δεν είχε αμφισβητηθεί πειστικά, μέχρι την έκδοση της υπ αριθμ. 3428/2006 απόφασης του ΣΤ Τμήματος του Σ.Τ.Ε. η οποία έκρινε ότι η ανωτέρω ρύθμιση αντίκειται τόσο στο άρθρο 4 παρ.1 του Συντάγματος, όσο και στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, δεδομένου ότι περιορίζει τα περιουσιακά δικαιώματα ειδικά των υπαλλήλων των ν.π.δ.δ. χωρίς αυτό να δικαιολογείται από λόγους δημόσιας ωφέλειας και συνεπώς δεν είναι εφαρμοστέα. Λόγω δε αντιθέτου νομολογίας του Αρείου Πάγου (ΑΠ 1447/2002, 1139/2003) παρέπεμψε το ζήτημα προς επίλυση στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου. 12

13 φή είναι πενταετής. Το γεγονός δε ότι οι επί σχέσει δημοσίου δικαίου υπάλληλοι των ν.π.δ.δ. διέπονται από διαφορετικό καθεστώς εν σχέσει με τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, δεν δικαιολογεί την εις βάρος τους ανωτέρω διαφοροποίηση του χρόνου παραγραφής. Μετά ταύτα, και λόγω της αντίθετης νομολογίας του Α.Π., η Ολομέλεια ανέβαλε την έκδοση οριστικής απόφασης και παρέπεμψε το ζήτημα στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, σύμφωνα με το άρθρο 100 παρ. 1 περ.ε του Συντάγματος και το άρθρο 48 παρ. 2 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 345/1976 (ΦΕΚ Α 141) Κώδικα περί του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου, προς άρση της αμφισβητήσεως. Α.Ε.Δ.: «Δεν αντίκειται στο Σύνταγμα η διετία» Το Α.Ε.Δ. με την υπ αριθμ. 9/2009 απόφασή του έκρινε ότι η ανωτέρω αμφισβήτηση έπρεπε να αρθεί με την υιοθέτηση των κριθέντων από τον Άρειο Πάγο (Αντίθετη μειοψηφία) κατά τα οποία η διάταξη του άρθρου 48 παρ. 3 του Ν.Δ/τος 496/1974, που θεσπίζει διετή παραγραφή για τις αξιώσεις των υπαλλήλων των ΝΠΔΔ από καθυστερούμενες αποδοχές ή απολαβές οποιασδήποτε φύσης ή αποζημιώσεις από αδικαιολόγητο πλουτισμό που ορίζονται και οφείλονται απ ευθείας από το νόμο, δεν αντίκειται στην κατά το άρθρο 4 παρ.1 του Συντάγματος αρχή της ισότητος. Όμως αμέσως μετά την έκδοση της ανωτέρω απόφασης, η οποία φάνηκε να επιλύει οριστικά το ζήτημα σε εθνικό επίπεδο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Ε.Δ.Δ.Α.-Υπόθεση Ζουμπουλίδη κατά Ελλάδος), έκρινε ότι για τον προβλεπόμενο από το άρθρο 90 παρ.3 του ν.2362/1995 περιορισμό της αξίωσης των απαιτήσεων κατά του Δημοσίου (αποδοχές ή άλλες κάθε φύσεως απολαβές υπαλλήλων του Δημοσίου) σε μια διετία, έναντι των απαιτήσεων του Δημοσίου κατά άλλων προσώπων, όπου κατά το άρθρο 86 του ως άνω νόμου προβλέπονται προθεσμίες παραγραφής που κυμαίνονται μεταξύ πέντε και είκοσι ετών δεν υπάρχει κάποιος λόγος που να δικαιολογεί επαρκώς την εφαρμογή διετούς παραγραφής, μόνο δε το δημοσιονομικό συμφέρον του Δημοσίου δεν μπορεί να αφομοιωθεί συλλήβδην σε ένα γενικότερο δημόσιο συμφέρον. Με βάση το ανωτέρω σκεπτικό το Δικαστήριο έκρινε ότι η εφαρμογή από τα εθνικά δικαστήρια ειδικών διατάξεων, που παρέσχαν προνόμια στο Δημόσιο όπως αυτή που θεσπίζει τη διετή παραγραφή, έβλαψε το δικαίωμα του προσφεύγοντα στο σεβασμό της περιουσίας του και διατάραξε τη δίκαιη ισορροπία που πρέπει να τηρείται μεταξύ της προστασίας της περιουσίας και τις απαιτήσεις του δημοσίου συμφέροντος και τελικά αποφάνθηκε ομόφωνα ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 1 του 1 ου Πρωτοκόλλου. Σ.Τ.Ε.: Η Διετής παραγραφή αντίκειται στην Συνταγματική ισότητα Μετά από αυτά, η Ολομέλεια του Σ.Τ.Ε. με την υπ αριθμ. 953/2011 απόφασή της επέμεινε στη μέχρι τότε νομολογία του Δικαστηρίου, κρίνοντας ότι η διετής παραγραφή αντίκειται στο άρθρο 4 παρ. 1 του Συντάγματος (περί ισότητος) διότι είναι μικρότερος από το χρόνο παραγραφής που προβλέπεται (πενταετής) αφενός μεν από την παρ. 1 του ίδιου ως άνω άρθρου 90 του ν.2362/1995 για όλες τις άλλες χρηματικές αξιώσεις κατά του Δημοσίου, αφετέρου δε από το άρθρο 86 παρ. 2 του εν λόγω νόμου για τις χρηματικές αξιώσεις του Δημοσίου κατά τρίτων. Η θέσπιση δε της ανωτέρω βραχυπρόθεσμης παραγραφής δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από την ανάγκη της ταχείας εκκαθαρίσεως των αξιώσεων των υπάλληλων του Δημοσίου κατ αυτού που αφορούν αποδοχές ή άλλες απολαυές ή αποζημιώσεις, και της τηρήσεως της δημοσιονομικής τάξεως με την αποφυγή ανατροπής των δεδομένων, κατ εκτίμηση τω οποίων έχει καταρτισθεί ο κρατικός προϋπολογισμός. Και τούτο διότι η ανωτέρω βραχυπρόθεσμη παραγραφή έχει θεσπισθεί μόνον για τις απαιτήσεις των υπαλλήλων του Δημοσίου κατ αυτού, που αφορούν σε αποδοχές ή άλλες κάθε φύσεως απολαυές αυτών ή αποζημιώσεις, ενώ για όλες τις άλλες απαιτήσεις κατά του Δημοσίου ο χρόνος παραγραφής είναι πενταετής, αν και των απαιτήσεων αυτών ενδείκνυται η ταχεία εκκαθάριση. Εξάλλου, η θέσπιση της ανωτέρω διετούς παραγραφής δεν δικαιολογείται ούτε από τη φύση της εννόμου σχέσεως, που συνδέει το Δημόσιο με τους υπαλλήλους του, εφόσον οι χρηματικές αξιώσεις του Δημοσίου κατ αυτών δεν υπόκεινται στην ίδια βραχεία παραγραφή. Ενόψει των ανωτέρω η Ολομέλεια του Σ.Τ.Ε. έκρινε ότι η διάταξη της παραγράφου 3 του άρθρου 90 του ν.2362/1995 δεν θα έπρεπε να εφαρμοσθεί ως αντισυνταγματική και ως εκ τούτου, ανίσχυρη, με συνέπεια οι απαιτήσεις των υπαλλήλων του Δημοσίου από καθυστερούμενες αποδοχές ή απολαυές οποιασδήποτε φύσεως, ή αποζημιώσεις λόγω παράνομης πράξεως ή παραλείψεως της Διοικήσεως ή από αδικαιολόγητο πλουτισμό να υπόκεινται στην προβλεπόμενη από την παράγραφο 1 του ίδιου άρθρου 90 και ισχύουσα για όλες τις άλλες χρηματικές αξιώσεις κατά του δημοσίου πενταετή παραγραφή. Ολομέλεια Σ.Τ.Ε.: εκ νέου αναβολή και παραπομπή στο Α.Ε.Δ. Κρίνοντας αυτά η ανωτέρω υπ αριθμ. 953/2011 απόφαση της Ολομέλειας του Σ.Τ.Ε. ανέβαλε την έκδοση οριστικής απόφασης επί της κρινομένης υποθέσεως και παρέπεμψε το ζήτημα στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, δεδομένης και της αντίθετης νομολογίας του Αρείου Πάγου (Α.Π. 588/2007, 145, 250, 363/2006). Ήδη σήμερα αναμένεται η κρίση του Α.Ε.Δ. Η άποψή μας επί του θέματος δεν έχει σημασία. Σημασία έχει η Ελληνική Δικαιοσύνη να επιλύσει πειστικά, με σαφήνεια, οριστικά και αμετάκλητα ένα θέμα που όχι μόνο διχάζει τα Ανώτατα Δικαστήρια της χώρας αλλά ταυτόχρονα ταλανίζει ένα μεγάλο αριθμό συμπολιτών μας, οι οποίοι εδώ και πολλά χρόνια - και μάλιστα στο σημερινό δύσκολο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον- βρίσκονται εν αμφιβολία ως προς την τύχη των ενδίκων αξιώσεών τους. Ιδίως όμως συνεχίζει να εκθέτει τη χώρα στα Διεθνή Δικαστήρια όχι μόνο ως προς το κύρος της απονομής Δικαιοσύνης (όποιο της έχει απομείνει εκεί) αλλά και ως προς τις αποζημιώσεις που καλείται να πληρώνει το Δημόσιο Ταμείο μετά την έκδοση αλλεπάλληλων καταδικαστικών αποφάσεων του ΕΔΔΑ. ERGA OMNES / ΤΕΥΧΟΣ 4 13

14 Ποδόσφαιρο και ΔΣΑ Το τεκμήριο της αθωότητας δεν επιτάσσει σιωπή σε θέματα ηθικής τάξεως!! Στημένοι αγώνες και Στιμένες ιδέες... Με αφορμή όσα διαδραματίζονται στα πολιτικά και δικηγορικά δρώμενα του ΔΣΑ ως επακόλουθο της υπόθεσης «στημένοι ποδοσφαιρικοί αγώνες» και της εμπλοκής του ονόματος του νυν Α Αντιπροέδρου του ΔΣΑ κ. Αθανασίου Κανελλόπουλου, ο σύμβουλος του ΔΣΑ κ. Δημήτρης Κ. Βερβεσός, επ αφορμή του ότι επί μακρό χρόνο συνηπήρξαν και συνεργάστηκαν συνδικαλιστικά, αναφέρει σε ανακοίνωση του τα παρακάτω: «...Καταρχήν θλίβομαι για όσα πληροφορούμαι όπως και καθένας σας φαντάζομαι. Θεωρώ ότι όλοι είναι αθώοι μέχρι την τελεσίδικη δικαστική τους κρίση. Απεύχομαι να υπάρχουν έστω και ψήγματα αληθείας σε όσα καταγγέλλονται. Όμως ο/η κατηγορούμενος/η σε μια τέτοια υπόθεση, όταν μάλιστα τυχαίνει να είναι και θεσμικά εκπρόσωπος των δικηγορών, οφείλει ηθικά προπάντων απέναντι στον εαυτό του, μετά απέναντι στους Αθηναίους δικηγόρους, αλλά -τέλος- απέναντι και στην παράταξη υπό τη σημαία της οποίας εξελέγη, να προβεί σε εκείνες τις ενέργειες που άγουν στην (αυτό)κάθαρση και την αναίμακτη λύση του ζητήματος που έχει ανακύψει. Γιατί, ΣΤΗ ΔΗ- ΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΔΙΕΞΟΔΑ.» Η σιωπή δεν είναι πάντα χρυσός... Και ενώ το θέμα θα έπρεπε να αποτελεί ηθική προτεραιότητα για το ΔΣ του ΔΣΑ, για μια για μία ακόμα φορά ο Πρόεδρος και τα λοιπά μέλη του ΔΣ αρνήθηκαν να το συζητήσουν, παραπέμποντας το στις καλένδες και προκαλώντας τη συμβολική αποχώρηση του κ. Βερβεσού από την τελευταία συνεδρίαση του ΔΣ. «Προφανώς υπήρχαν σοβαρότερα θέματα να συζητήθουν, όμως ας μην μεμφόμεθα άλλους για την απαξίωση του επαγγέλματός μας, όταν εμείς στρουθοκαμηλίζουμε για ζητήματα που άπτονται της αξιοπρέπειάς μας και της εικόνας μας προς τα έξω», μας δήλωσε ο κ. Βερβεσός ο οποίος εξέδωσε και την ακόλουθη ανακοίνωση: «Αγαπητές/οί συνάδελφοι, Ανέμενα στη σημερινή Ημερήσια Διάταξη από την αυξημένη ευαισθησία που διέπει, ως εικάζω, τόσο τον Πρόεδρο όσο και τα μέλη του Δ.Σ. για ζητήματα ηθικής τάξεως, να τεθεί προς συζήτηση ως θέμα αυτό που αφορά την εμπλοκή του Α Αντιπροέδρου του ΔΣΑ, (ανεξαρτήτως ποινικών ευθυνών και με δεδομένο για όλους μας το τεκμήριο αθωότητος) στην πρόσφατη υπόθεση που απασχολεί την ελληνική κοινή γνώμη και την ελληνική δικαιοσύνη αναφορικά με τα κακώς κείμενα στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Στο βαθμό που κάτι τέτοιο δεν έχει λάβει χώρα, για να μη θεωρηθεί ότι κι εγώ με τη σιωπή μου συναινώ στην αποσιώπηση του θέματος και την οιονεί θέση του στο αρχείο των ζητημάτων που απασχολούν το Σύλλογο, σας δηλώνω ότι αποχωρώ συμβολικά από τη σημερινή συνεδρίαση του Δ.Σ. για να μη νομιμοποιήσω με την παρουσία μου πρακτικές που δεν με εκφράζουν. Ζητώ να έρθει προς συζήτηση το θέμα αυτό και όπως ζήτησε ο ίδιος ο Α Αντιπρόεδρος με την αυξημένη ευαισθησία που τον διέπει όταν δήλωσε ότι άφησε την αντιμετώπιση του ζητήματός του στην κρίση του ΔΣ, ας αναλάβει ο καθένας τις ευθύνες που αναλογούν και να μην αρκείται εις τη σιωπή διότι αυτή δεν είναι πάντα χρυσός. Δημήτριος Κ. Βερβεσός, σύμβουλος ΔΣΑ «14

15 Ασκούμενοι ή ορντινάντσες;; φιλοσοφία και πρόνοια του πρόσφατου νόμου Καστανίδη είναι θετική: Η οι δικηγόροι να μπορούν να κάνουν την άσκηση τους και στα δικαστήρια, θεσμός που έπρεπε να έχει καθιερωθεί εδώ και χρόνια. Στην Ελλάδα όμως η φιλοσοφία πόρρω απέχει της πρακτικής, η δε πρόνοια μένει ρήμα κενό υπαρχούσης της εύνοιας. Όσο για την σάρκα, αυτή είναι εδώ και χρόνια ασθενής... Ας το πιάσουμε από το τέλος: της σαρκός (δηλ. της οικονομικής κατάστασης της Ελληνικής Δικαιοσύνης) ασθενούσης εδώ και χρόνια, καλείται σε μια ακόμα περίπτωση το ΕΣΠΑ να καλύψει τα ακάλυπτα, τρέχοντα κόστη αντί για την ανάπτυ- Απίστευτα απίστευτοι... Ψηφίστηκαν οι τροποποιήσεις του ΚπολΔ σε μια ακόμα προσπάθεια «επιτάχυνσης», της πολιτικής δίκης αυτή τη φορά. Τι νομίζετε όμως ότι εννοούν οι «απίστευτοι» τύποι που νομοθετούν ερήμην των πραγματικών προβλημάτων και της ανάγκης επιτάχυνσης απονομής της Ελληνικής Δικαιοσύνης, χωρίς να έχουν περάσει έστω και απ έξω από τη Σχολή Ευελπίδων;(μπορεί να περνούν έξω από τη Βάρη, από την Κυψέλη αποκλείεται) Ι) Μπορούσαν να προβούν σε μερική κατάργηση των Πολυμελών Πρωτοβάθμιων Δικαστηρίων, εκεί που παρουσιάζεται η βασική καθυστέρηση, να θεσμοθετήσουν μονομελείς συνθέσεις και να προτάξουν τις ειδικές διαδικασίες εξευρίσκοντας έτσι περισσότερες συνθέσεις. Όχι!! Αντ αυτών κατάργησαν τα τριμελή Εφετεία ή τα αντικατέστησαν με μονομελή(!!!). Στον β βαθμό κρίσης όμως δεν παρουσιάζεται ως σήμερα σημαντική καθυστέρηση, επιπλέον στο επίπεδο αυτό «μαζεύονται» και τα (δυστυχώς συν το χρόνω όλο και περισσότερα) όποια ξη υποδομών. Έτσι, ο θεσμός είναι «ορισμένης χρονικής διάρκειας», με εφάπαξ χρηματοδότηση για έξι εξάμηνα. Μετά δε τη λήξη του προγράμματος, ζήσε Μάη μου...(;;) Έστω κι έτσι όμως, είναι ένα θετικό βήμα, μια πρόνοια για τους νέους δικηγόρους. Ή μήπως δεν είναι, αν δεν εμφιλοχωρεί και η εύνοια; Θα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να δούμε την καθημερινότητα των δικαστηριακώς ασκουμένων, υπάρχει πρόθεση να συνεισφέρουν στη διαδικασία απονομής της δικαιοσύνης ασκούμενοι μαζί με τους δικαστές ή θα μεταβληθούν σε «ορντινάντσες πολυτελείας»; Αρκεί να σκεφτούμε την ένδεια γραμματειακού προσωπικού στα δικαστήρια των μεγάλων πόλεων (ήδη το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών ζητεί την τοποθέτηση τριάντα ασκουμένων δικηγόρων για ένα (1) εξάμηνο στη Γραμματεία του Δικαστηρίου!!) για να κατανοήσουμε το μέγεθος της «εύνοιας» που κατά περιπτώσεις θα συναντήσουμε... λάθη α βάθμιων δικαστικών αποφάσεων. Πλέον, η ανασφάλεια της πιθανότητας λαθεμένων κρίσεων θα επεκταθεί και στο β βαθμό, χωρίς μάλιστα να υπάρχει δυνατότητα άλλων βαθμών ΟΥ- ΣΙΑΣΤΙΚΗΣ και ουχί ΑΝΑΙΡΕΤΙΚΗΣ κρίσης της υπόθεσης!!! ΙΙ) Και ως να μην ήταν αυτό αρκετό, οι «απίστευτοι φωστήρες» επέβαλλαν και την καταβολή δικαστικού ενσήμου και στην αναγνωριστική αγωγή είτε αρχήθεν είτε μετά από μετατροπή της από καταψηφιστική, χωρίς καμμιά εξαίρεση σε ευαίσθητες κατηγορίες (π.χ. εργατικές, θανατηφόρα αυτοκινητιστικά - εργατικά ατυχήματα κλπ), τοποθετούμενοι «ταξικά» και αδιάλλακτα υπέρ των ισχυρών διαδίκων, στην πλέον ανάλγητη παρέμβαση στην Πολιτική Δικονομία ever!!! ΙΙΙ) Τέλος, αντί να καταργήσουν την απαράδεκτη διάταξη του άρθρου 205 ΚΠολΔ σύμφωνα με την οποία ευθύνεται αλληλέγγυα και εις ολόκληρον και ο δικηγόρος για την κατάθεση ΠΡΟΦΑ- ΝΩΣ(Sic???) ενδίκων μέσων ή βοηθημάτων του/ των εντολέως(-έων), αύξησαν το σχετικό πρόστιμο από σε (!!!). Μην την τρέχετε άλλο την επιτάχυνση. Δεν θα προλαβαίνουμε να δικάζουμε αδέλφια. Θα χρειαζόμαστε ΔΙΑΚΤΙΝΙΣΗ... fast food, fast track, fast justice? Θέμα συζητήσεων, όχι μόνο ανάμεσα σε συναδέλφους αλλά -δυστυχώς πλέον- και ανάμεσα στους πολίτες, είναι η αργή απονομή δικαιοσύνης. Να όμως που μερικές φορές υπάρχει και η αντίθετη όψη. Με την 1037/2011 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, έγινε δεκτή σχετική αγωγή των ΕΛΤΑ, κρίνοντας ότι η σχετική απεργία του Πανελλήνιου Συλλόγου Οδηγών - Τεχνιτών ΕΛΤΑ είναι καταχρηστική. Δείτε τώρα πόσο γρήγορα μπορεί να λειτουργήσει η Ελληνική Δικαιοσύνη: - Η σχετική αγωγή κατατέθηκε στις Η εκδίκαση προσδιορίστηκε για την και ώρα 15:00 - Η επίδοση στον αντίδικο έγινε στις 13:10 της , «εμπροθέσμως», μάλιστα ο Πρόεδρος Υπηρεσίας της έκρινε ότι επαρκεί προθεσμία μίας ώρας για την προετοιμασία του δικηγόρου του σωματείου και όρισε ως περιθώριο για επίδοση τις 14.00(!!) - Η απόφαση εξεδόθη επίσης αυθημερόν (30.05), άγνωστο όμως ποιά ώρα (!!) «ΜΙΚΡΕΣ» ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ: - Η απόφαση απέρριψε σιγή τις ενστάσεις του εναγομένου σωματείου. - Το δικαστήριο δεν θεώρησε σκόπιμο, παρά τον κατεπείγοντα χαρακτήρα της διαφοράς, να περιλάβει διάταξη που να επιτρέπει την επίδοση της απόφασης σε εξαιρέσιμες ημέρες και ώρες(!!!) Μπροστά στην ταχύτητα αυτή, όλα τα άλλα συγχωρούνται. Σαράντος Θεοδωρόπουλος, δικηγόρος ERGA OMNES / ΤΕΥΧΟΣ 4 15

16 erga 0mnes In legal terminology, erga omnes rights or obligations are owed toward all. For instance a property right is an erga omnes entitlement, and therefore enforceable against anybody infringing that right. An erga omnes right (a statutory right) can here be distinguished from a right based on contract, which is only enforceable against the contracting party. Στη νομική ορολογία, erga omnes δικαιώματα ή υποχρεώσεις οφείλονται προς όλους. Για παράδειγμα, ένα δικαίωμα ιδιοκτησίας είναι erga omnes δικαίωμα, και ως εκ τούτου εκτελεστό εναντίον του οποιουδήποτε το παραβιάζει. Ένα erga omnes δικαίωμα (δικαίωμα εκ του νόμου) μπορεί εδώ να διαχωρίζεται από ένα δικαίωμα που βασίζεται σε σύμβαση, η οποία είναι εκτελεστή μόνο έναντι του συμβαλλόμενου μέρους. Στο διαδίκτυο, η κοινότητα του erga omnes δημιουργεί ήδη ομάδα στο facebook [facebook group: Erga Omnes ( php?gid= )], ενώ στους επόμενους μήνες θα ανακοινωθούν νέες διαδικτυακές πρωτοβουλίες επικοινωνίας. Η λειτουργία της κοινότητας μας στηρίζεται στην «αναγνώριση» από όλους της erga omnes υποχρέωσης μας να ανταλλάσουμε ιδέες, γνώμες, απόψεις, υποστήριξη σε θέματα που αφορούν τη νομική κοινότητα. Η πρώτη «προσφορά» μας, διαθέσιμη μέσω facebook ή , είναι μια σειρά από προσχέδια συμβάσεων που απαιτούνται πλέον από την εφαρμογή του ν.3919/2011. Η επόμενη προσφορά θέλουμε και μπορεί να είναι η δική σας. Σας περιμένουμε... Το Βήμα Νομικών Erga Omnes εκδίδεται κάθε τρίμηνο και μπορείτε να το βρίσκετε στους χώρους των Δικαστηρίων Αθηνών, στα γραφεία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών και σε επιλεγμένα σημεία νομικού ενδιαφέροντος στην Αθήνα.