ΤΜΗΜΑ ΙΕΘΝΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ( Τ.Ε.Ι.) ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΕΘΝΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Η συμμετοχή της Κύπρου στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση (Ο.Ν.Ε). Οι επιπτώσεις κυκλοφορίας του ευρώ στην Εθνική Οικονομία. Τα οφέλη και τα ενδεχόμενα προβλήματα ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ των ΙΩΑΝΝΟΥ Θ. ΑΡΕΤΗ ΦΙΛΙΠΠΟΥ Μ. ΘΕΚΛΑ Επιβλέπων : Σίσκος Ευάγγελος Καθηγητής Καστοριά, Νοέμβριος 2009

2 Copyright Ιωάννου Θ. Αρετή, Φιλίππου Μ. Θέκλα Απαγορεύεται η αντιγραφή, αποθήκευση και διανομή της παρούσας εργασίας, εξ ολοκλήρου ή τμήματος αυτής, για εμπορικό σκοπό. Επιτρέπεται η ανατύπωση, αποθήκευση και διανομή για σκοπό μη κερδοσκοπικό, εκπαιδευτικής ή ερευνητικής φύσης, υπό την προϋπόθεση να αναφέρεται η πηγή προέλευσης και να διατηρείται το παρόν μήνυμα Οι απόψεις και τα συμπεράσματα που περιέχονται σε αυτό το έγγραφο εκφράζουν αποκλειστικά τον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν τις επίσημες θέσεις του Τ.Ε.Ι. Δυτικής Μακεδονίας

3

4 1 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Μέσα από αυτή την εργασία προσπαθούμε να αναλύσουμε την ενταξιακή πορεία της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Συμμετοχή της στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση. Η Κύπρος την 1η Ιανουαρίου 2008, πραγματοποίησε μια από τις σημαντικότερες αλλαγές των τελευταίων δεκαετιών, την πλήρη συμμετοχή της στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση και την υιοθέτηση του ευρώ, ως του νέου νομίσματος της Κύπρου. Η ένταξη της Κύπρου στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση έχει επιφέρει σημαντικά οφέλη, που αφορούν κυρίως στο εξωτερικό εμπόριο, στην οικονομική πολιτική και τον επιχειρηματικό τομέα όπως θα δούμε και παρακάτω σε λεπτομερή ανάλυση. Εκτός από τα σημαντικά οφέλη που προέκυψαν από την ένταξη της Κύπρου στην ζώνη του ευρώ, υπάρχουν και κάποιες αρνητικές επιπτώσεις που αφορούν κυρίως το κόστος επιμόρφωσης του προσωπικού, τις προσαρμογές ή ακόμη και την αντικατάσταση μηχανογραφικών συστημάτων, του εξοπλισμού, των εντύπων, των διαφημιστικών ταινιών και φιλμ, του ενημερωτικού υλικού κ.λπ. Γενικότερα, αυτές τις αρνητικές επιπτώσεις θα μπορούσαμε να τις χαρακτηρίσουμε ως κόστη προετοιμασίας της Κύπρου για την υιοθέτηση του ευρώ. Με την εισαγωγή της Κύπρου στη ζώνη του ευρώ υπήρξαν και αλλαγές σε πολλά θέματα που αφορούσαν κυρίως τις τράπεζες και τους τραπεζικούς λογαριασμούς, τα επιτόκια, τα χαρτόσημα και γραμματόσημα, τις ομολογίες αποταμιεύσεως, τους πολίτες της Κυπριακής ημοκρατίας και τα τυχερά λαχεία. Επίσης όπως θα δούμε και παρακάτω, ο ρόλος της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, έχει διαφοροποιηθεί με την εισαγωγή του ευρώ στο νησί την 1η Ιανουαρίου Λέξεις κλειδιά: : Ευρωπαϊκή Ένωση, Οικονομική και Νομισματική Ένωση, ευρώ, οφέλη, προβλήματα, προκλήσεις, αλλαγές

5 2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ..1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΑΙ Η ΕΝΤΑΞΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ. Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ (Ο.Ν.Ε) ΠΩΣ ΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ Η ΕΝΤΑΞΙΑΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (Ε.Κ.Τ) Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (Κ.Τ.Κ) και πως διαφοροποιείται ο ρόλος της μετά την ένταξη της Κύπρου στη ζώνη του ευρώ Εξέλιξη της Συναλλαγματικής Ισοτιμίας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΤΟ ΕΥΡΩ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ. ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΕΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΠΡΟΚΥΨΟΥΝ ΜΙΑ ΑΝΑ ΡΟΜΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ. ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΚΕΡΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΛΙΡΑ ΣΤΟ ΕΥΡΩ. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ, ΣΤΑΘΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Εθνικό Σχέδιο Μετάβασης από τη λίρα στο ευρώ Βασικές επιδιώξεις του Σχεδίου Μετάβασης από τη λίρα στο ευρώ Χρονοδιάγραμμα μετάβασης από τη λίρα στο ευρώ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩ Τα χαρτονομίσματα του ευρώ Τα κέρματα του ευρώ Τα κυπριακά ευρώ ΧΑΡΤΟΣΗΜΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΑ, ΟΜΟΛΟΓΙΕΣ ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΕΩΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ, ΤΥΧΕΡΑ ΛΑΧΕΙΑ. ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ Χαρτόσημα και Γραμματόσημα.. 44

6 Ομολογίες Αποταμιεύσεως και αξιόγραφα Τυχερά Λαχεία..46 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΓΙΑ ΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ (Ο.Ν.Ε) ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ. ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ Συμφωνία για ίκαιη Τιμολόγηση όσον αφορά τις επιχειρήσεις Γιατί ο Κύπριος πολίτης δεν πρέπει να φοβάται την εισαγωγή του ευρώ στην Κυπριακή Οικονομία Οι πρώτες μέρες κυκλοφορίας του ευρώ στην Κύπρο ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Εξωτερικό εμπόριο Τουρισμός ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ. ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΟΦΕΛΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΟΙΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΘΑ ΕΠΙΦΕΡΕΙ Η ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΤΟΜΕΑ, ΤΑ ΕΠΙΤΟΚΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΗ ΤΡΑΠΕΖΕΣ, ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΠΙΤΟΚΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Τράπεζες και ευρώ Η αντικατάσταση των επιτοκίων 78 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...79 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 81

7 4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κύριο σημείο αναφοράς της εργασίας αυτής είναι η εισαγωγή της Κύπρου στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση (Ο.Ν.Ε) και η ανάλυση των οφελών, των προβλημάτων καθώς και των προκλήσεων που προκύπτουν για την Κύπρο με την ένταξή της στην Ευρωζώνη. Παρακάτω, γίνεται μια συνοπτική παρουσίαση ως προς το περιεχόμενο κάθε κεφαλαίου ξεχωριστά. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μια περιγραφή όσον αφορά το πώς δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση και πώς προέκυψε η ένταξη της Κύπρου σε αυτή. Λεπτομερώς περιγράφεται η ενταξιακή πορεία της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, σε αυτό το κεφάλαιο γίνεται μια ανάλυση όσον αφορά την Οικονομική και Νομισματική Ένωση και το ευρώ. Περιγράφεται ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (Ε.Κ.Τ) και γίνεται μια ανάλυση της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου και πώς διαφοροποιείται ο ρόλος της μετά την ένταξή της στη ζώνη του ευρώ. Στη συνέχεια, στο ίδιο κεφάλαιο αναλύουμε την εξέλιξη της συναλλαγματικής ισοτιμίας. Εν συνεχεία, στο δεύτερο κεφάλαιο, θα δούμε την εισαγωγή του ευρώ στην Κύπρο και τις αλλαγές που προκύπτουν με την υιοθέτηση του νέου νομίσματος. Επίσης, γίνεται μια αναδρομή στο παρελθόν με σκοπό να γνωρίσουμε τα πρώτα κέρματα που υπήρξαν στην Κυπριακή ημοκρατία μέχρι την εισαγωγή του ευρώ και πιο συγκεκριμένα, αναλύουμε τις ημερομηνίες, σταθμούς για την εισαγωγή του ευρώ στην Κύπρο. Αναφερόμαστε σε αυτό το κεφάλαιο και στο Εθνικό Σχέδιο Μετάβασης από την κυπριακή λίρα στο ευρώ και πιο συγκεκριμένα αναλύουμε, τις βασικές επιδιώξεις του σχεδίου αυτού και το χρονοδιάγραμμα μετάβασης από την λίρα στο ευρώ. Στο ίδιο κεφάλαιο θα γνωρίσουμε το ευρώ. Γίνεται μια λεπτομερής ανάλυση του νομίσματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία ανάλυση περιλαμβάνει: τα χαρακτηριστικά του ευρώ, πώς είναι τα χαρτονομίσματα του ευρώ, πως είναι τα κέρματα του ευρώ και περιγράφουμε τα κυπριακά ευρώ. Τέλος, το δεύτερο κεφάλαιο κλείνει με το πώς αλλάζουν τα χαρτόσημα και γραμματόσημα, οι ομολογίες αποταμιεύσεως και αξιόγραφα καθώς και τα τυχερά λαχεία, με την υιοθέτηση του ευρώ στην Κυπριακή Οικονομία.

8 5 Στο τρίτο κεφάλαιο, κάνουμε μια παρουσίαση των οφελών του ευρώ για τις χώρες της ευρωζώνης και την παγκόσμια οικονομία, όπως επίσης θα δούμε τα οφέλη, τα προβλήματα και τις προκλήσεις που θα προκύψουν συγκεκριμένα για την Κύπρο από την ένταξή της στη ζώνη του ευρώ. Τέλος, στο τέταρτο και τελευταίο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στα οφέλη και τα προβλήματα, αλλά και τις αλλαγές που θα επιφέρει το ευρώ στην Κύπρο για τους πολίτες, τον τραπεζικό τομέα της Κύπρου και τα επιτόκια.

9 6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΑΙ Η ΕΝΤΑΞΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ. Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 1.1. ΠΩΣ ΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ Η ιστορία της ΕΕ είναι ελάχιστα ίσως γνωστή. Πώς, πότε και γιατί δημιουργήθηκε; Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια οικογένεια ευρωπαϊκών δημοκρατικών χωρών, οι οποίες έχουν ενωθεί οικονομικά και πολιτικά και έχουν δεσμευτεί να συνεργάζονται για την ειρήνη, την ελευθερία και την ευημερία. Οι ιστορικές ρίζες της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκονται στο εύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ιδέα γεννήθηκε με σκοπό να αποτραπεί η επανάληψη ενός παρόμοιου αιματηρού και καταστροφικού για την ανθρωπότητα πολέμου. Η ιδέα για τη δημιουργία μιας Ένωσης των καπιταλιστικών χωρών της υτικής Ευρώπης ήταν παλιά, ακόμη πριν το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Για πρώτη φορά προβλήθηκε επίσημα και ολοκληρωμένα από τη Γαλλία στα 1930 με το «Σχέδιο Μπριάν» η σύσταση μιας «Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας» με σκοπό τη συσπείρωση της καπιταλιστικής Ευρώπης σε μια πολιτική και στρατιωτική κοινότητα. Όμως, η πρόταση εκείνη βρήκε πολλές δυσκολίες και, τελικά, ναυάγησε με την κήρυξη του εύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, που ξεκίνησε ο Χίτλερ με το δόγμα του «ζωτικού χώρου». Το θέμα της «οικονομικής και πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης» έρχεται πάλι στο προσκήνιο, αναζωπυρώνεται μετά το τέλος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου. Το σοσιαλιστικό σύστημα - τα σύνορα του οποίου με τον καπιταλισμό βρίσκονταν στο έδαφος της Ευρώπης και, μάλιστα, στη Γερμανία (ήταν τα σύνορα μεταξύ Ομοσπονδιακής ημοκρατίας Γερμανίας και Λαοκρατικής ημοκρατίας της Γερμανίας) - βρίσκεται εκείνη την περίοδο σε άνοδο. Το αμερικάνικο κεφάλαιο έχει διεισδύσει στην Ευρώπη με το Σχέδιο Μάρσαλ, προκειμένου να ισχυροποιήσει τον καπιταλισμό, που ήταν τσακισμένος οικονομικά από τον πόλεμο και να εμποδίσει την εξάπλωση του σοσιαλισμού, αφού το λαϊκόεπαναστατικό κίνημα, λόγω του πολέμου και της αίγλης του σοσιαλισμού, ήταν σε ανοδική πορεία. Οι ισχυρές καπιταλιστικές χώρες της Ευρώπης

10 7 συνειδητοποιούν την ανάγκη συνένωσης των δυνάμεών τους στις συγκεκριμένες τότε συνθήκες της εποχής του ιμπεριαλισμού. Ως ανάγκη που προκύπτει και από την καπιταλιστική διεθνοποίηση και το διεθνή ανταγωνισμό, για να αναπτυχθούν οι οικονομίες τους, διεκδικώντας όσο γίνεται μεγαλύτερο μερίδιο στην παγκόσμια καπιταλιστική αγορά, τα όρια της οποίας μετά την εξάπλωση του σοσιαλισμού στένευαν, και να αντιμετωπίσουν επίσης την άνοδο του σοσιαλισμού στην Ευρώπη. Έτσι, με την ενεργό συμμετοχή των ΗΠΑ στις εξελίξεις, στις 18 Απρίλη του 1951 υπογράφεται στο Παρίσι η ιδρυτική Συνθήκη της «Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακος και Χάλυβος» (ΕΚΑΧ) από τα έξι ιδρυτικά της μέλη - τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία και το Λουξεμβούργο. Ακολούθησε η Συνθήκη της Ρώμης (25 Μάρτη του 1957) για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ) απ' αυτά τα έξι κράτη-μέλη και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (EURATOM), των προγόνων της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ας δούμε πιο αναλυτικά τους σημαντικότερους σταθμούς. Στις 9 Μαΐου 1950 ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Ρομπέρ Σουμάν διαβάζει στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση τη ιακήρυξη για τη «γαλλογερμανική συμφιλίωση και την Ευρωπαϊκή Ένωση». Η άρχουσα τάξη των χωρών που συμμετείχαν στον πόλεμο και υποχρεώθηκαν να αντιταχθούν στο φασιστικό άξονα, από την επόμενη κιόλας μέρα της λήξης του πολέμου έβαζε μπροστά τη συνεργασία «νικητών» και «ηττημένων» κατά του κοινού εχθρού, που δεν έπαψε να είναι η Σοβιετική Ένωση και το σοσιαλιστικό σύστημα που δημιουργήθηκε μετά τον πόλεμο στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Η διακήρυξη του Ρομπέρ Σουμάν, την επέτειο της οποίας «γιορτάζει» η Ευρωπαϊκή Ένωση ως «Ημέρα της Ευρώπης», αναφέρει λοιπόν: «Η Ευρώπη πρέπει να οργανωθεί σε ομοσπονδιακή βάση. Μια γαλλογερμανική ένωση είναι ουσιώδης, η καθιέρωση κοινών βάσεων οικονομικής ανάπτυξης πρέπει να αποτελέσει την πρώτη φάση. Η γαλλική κυβέρνηση προτείνει να τεθεί το σύνολο της γαλλογερμανικής παραγωγής άνθρακα και χάλυβα υπό την αιγίδα μιας νέας Υψηλής Αρχής, που θα είναι ανοιχτή στη συμμετοχή των άλλων χωρών της Ευρώπης». Αυτά γράφει το «πιστοποιητικό γέννησης» της ιδέας της

11 8 ευρωπαϊκής ενοποίησης. Ο πρόσκοπος όμως αυτής της ιδέας Ζαν Μονέ από το 1947 στήριζε τις ελπίδες για την επιτυχία του εγχειρήματος στην αμερικανική κηδεμονία και έγραφε ότι η «εξαγγελία του όγματος Τρούμαν σήμαινε ότι οι ΗΠΑ θα εμπόδιζαν την Ευρώπη να γίνει μια ζώνη ύφεσης στο έλεος του κομμουνισμού»! Η πρώτη και ιδρυτική Σύνοδος Κορυφής, έγινε στο διάστημα από το Μάη του 1950 ως τον Απρίλη του Συμμετείχαν Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Βέλγιο, Ολλανδία και Λουξεμβούργο. Η Σύνοδος κατέληξε στη Συνθήκη του Παρισιού, που έθετε την Κοινότητα Ανθρακιά και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) υπό τον έλεγχο μιας ανώτατης αρχής, η οποία λογοδοτούσε σε μια Συνέλευση. Η δεύτερη Σύνοδος Κορυφής άρχισε τον Απρίλη του 1955 στη Μεσσίνα της Ιταλίας. Συμμετείχαν οι ίδιες χώρες. Κατέληξε στη Συνθήκη της Ρώμης, που υπογράφηκε το Μάρτη του 1957, με την οποία εγκαθιδρύονταν η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) και η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (EURATOM). Αυτή η διάσκεψη θα μπορούσε να θεωρηθεί καθοριστικής σημασίας για την εξέλιξη της ενοποίησης, αφού μετά την εμπέδωση της συνεργασίας μεταξύ των «έξι» στον οικονομικό τομέα αποφασίστηκε να προωθηθεί και η πολιτική συνεργασία, ενώ άνοιξαν και οι πόρτες για την ένταξη νέων μελών. Η τρίτη Σύνοδος Κορυφής έγινε το Προστέθηκαν ακόμη εκτός από τη Μεγάλη Βρετανία, η ανία, η Ιρλανδία και η Ελλάδα. Η Σύνοδος αυτή κατέληξε στην Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη, με την οποία τα κράτη - μέλη ανέλαβαν την υποχρέωση να ολοκληρώσουν την εσωτερική αγορά μέχρι το Πρόκειται, ουσιαστικά, για την καθιέρωση των «τεσσάρων ελευθεριών». Της ελευθερίας στην κίνηση των κεφαλαίων, της ελευθερίας στην κίνηση των εμπορευμάτων, της ελευθερίας στην κίνηση των υπηρεσιών και της ελευθερίας στην κίνηση του εργατικού δυναμικού. Από την άποψη αυτή, η Ενιαία Πράξη είναι η μεγαλύτερη προσφορά στις πολυεθνικές επιχειρήσεις και το μεγάλο κεφάλαιο, αφού καταργεί σειρά «εμποδίων» στην απρόσκοπτη και χωρίς όρια κερδοσκοπία τους και ταυτοχρόνως δημιουργεί το πλαίσιο για την ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων.

12 9 Η Ενιαία Πράξη άρχισε να εφαρμόζεται το 1992 με την καθιέρωσή της από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ (βλέπε ξεχωριστό θέμα στη σημερινή μικρή ιστορική αναδρομή) για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ( εκέμβρης 1991). Τότε άρχισε να προσδιορίζεται η θέση και η προοπτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης πλέον στα νέα δεδομένα που προέκυψαν από την αντεπανάσταση, τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και την ανατροπή των σοσιαλιστικών καθεστώτων στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Η Σύνοδος Κορυφής του 1997, έγινε τον Ιούνιο στο Άμστερνταμ, και είναι η πέμπτη στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η τέταρτη Σύνοδος Κορυφής είχε γίνει το εκέμβρη του Σ' αυτήν πήραν μέρος ακόμη η Ισπανία και η Πορτογαλία. Η Σύνοδος αυτή κατέληξε με τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, που έγινε περισσότερο γνωστή ως Συνθήκη του Μάαστριχτ. Το κυριότερο στοιχείο αυτής της Συνθήκης ήταν η πορεία προς την Οικονομική και Νομισματική Ένωση, ενώ δίνεται και το πρόπλασμα της πολιτικής ενοποίησης. Η καθιέρωση του κοινού νομίσματος, του ευρώ, η εμπέδωση των «τεσσάρων ελευθεριών», σε συνδυασμό με τη διεύρυνση του 2004 (την ένταξη των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, της Κύπρου και της Μάλτας) οδηγούσαν τους ιθύνοντες κύκλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο επόμενο βήμα, την «πολιτική ενοποίηση». Στοιχείο αυτής της ενοποίησης ήταν η δημιουργία του λεγόμενου Ευρώ-συντάγματος, ενός κειμένου που επιχειρούσε να θέσει τις βάσεις για τη δημιουργία κοινών πολιτικών θεσμών με τελικό σκοπό τη δημιουργία μιας ομοσπονδιακής Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα γαλλογερμανικά σχέδια. Το «Ευρωσύνταγμα», αφού συντάχθηκε από τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, τέθηκε στην έγκριση των κρατών-μελών το Όμως το ηχηρό ΟΧΙ στα δημοψηφίσματα της Γαλλίας και της Ολλανδίας, το Μάιο του 2005, οδήγησε τους ηγέτες της ΕΕ σε αναδίπλωση μπροστά στις λαϊκές αντιδράσεις και τον κίνδυνο να απορριφθεί το «Ευρωσύνταγμα» και σε άλλα προγραμματισμένα δημοψηφίσματα. Ήταν μια μεγάλη στιγμή στην πάλη των λαών κατά των επιλογών του κεφαλαίου. Όπως προκύπτει από την ανάλυση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των αποτελεσμάτων των δύο δημοψηφισμάτων, δεν ήταν μόνον ένα ΟΧΙ στο

13 10 συγκεκριμένο κείμενο, ήταν ένα ΟΧΙ στις θεμελιώδεις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη συνέχεια το «Ευρωσύνταγμα» βαφτίζεται «Συνθήκη», στη Σύνοδο Κορυφής της Λισαβόνας, που έγινε στις 18 και 19 Οκτώβρη του 2007, προκειμένου να παρακαμφθεί ο σκόπελος των δημοψηφισμάτων και να περάσει το «Ευρωσύνταγμα» ως μια Συνθήκη. Αλλά επειδή το Σύνταγμα της Ιρλανδίας επιβάλλει δημοψηφίσματα, ο ιρλανδικός λαός με το περήφανο «ΟΧΙ» σ' αυτή την «Ευρωσυνθήκη» εμπόδισε την εφαρμογή της όταν στις άλλες χώρες ψηφίζεται απλά από τα εθνικά Κοινοβούλια. είγμα του ότι όταν ένας λαός θέλει και αποφασίσει μπορεί να ματαιώνει αντιλαϊκά μέτρα. Ακόμη, οι κυβερνήσεις της ΕΕ ψάχνουν φόρμουλα για να το ξεπεράσουν Η ΕΝΤΑΞΙΑΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΈΝΩΣΗ Οι σχέσεις της Κύπρου με την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, και ακολούθως με την Ευρωπαϊκή Ένωση, έχουν εξελιχθεί σταδιακά από μια Συμφωνία Σύνδεσης το 1972 σε ένα Πρωτόκολλο Τελωνειακής Ένωσης το Στη συνέχεια είχαμε την αίτηση για πλήρη ένταξη το 1990, τη θετική γνωμοδότηση της Επιτροπής της ΕΕ για την αίτηση της Κύπρου το 1993, και την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων το Μάρτιο Η εξέλιξη προς ακόμα στενότερες σχέσεις με την ΕΕ προχώρησε σταθερά στη βάση της επιτυχούς εφαρμογής κάθε σταδίου, και είναι αξιοσημείωτο το ότι λίγα τεχνικά ή εμπορικά προβλήματα υπήρξαν με την εφαρμογή των συμφωνιών. Ένα χαρακτηριστικό όλων των συμφωνιών με την ΕΕ είναι η αμοιβαία επιθυμία η ένταξη να αποβεί προς όφελος ολόκληρου του λαού της Κύπρου, και παρά τους περιορισμούς υπήρξαν οφέλη στο εμπόριο καθώς και σε δικοινοτικά έργα όπως το αποχετευτικό σχέδιο Λευκωσίας, το Ενιαίο Ρυθμιστικό Σχέδιο Λευκωσίας και έργα ηλεκτροδότησης και ύδρευσης τα οποία στο παρελθόν χρηματοδοτούνταν από τα Χρηματοδοτικά Πρωτόκολλα που συνήφθησαν στο πλαίσιο της σύνδεσης Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κύπρου.

14 11 Οι πολύ στενές σχέσεις με την ΕΕ αναπτύχθηκαν στη βάση της συμφωνίας σύνδεσης, και πιο συγκεκριμένα η συμπλήρωση της πρώτης φάσης της Τελωνειακής Ένωσης την 1 η Ιανουαρίου 1998, καθώς και τα οικονομικά επιτεύγματα της χώρας από της ανεξαρτησίας της έχουν καταστήσει την Κύπρο την πιο προηγμένη από τις αιτήτριες χώρες, και το κράτος που θεωρείται ότι αντιμετωπίζει τα λιγότερα προβλήματα όσον αφορά την εναρμόνιση με το κοινοτικό κεκτημένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πιο κάτω παρατίθεται ένα σύντομο ιστορικό των σχέσεων της Κύπρου με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Κύπρος συνδέεται με την Ευρωπαϊκή Ένωση από το 1973 με μια Συμφωνία Σύνδεσης η οποία προνοεί για την εγκαθίδρυση τελωνειακής ένωσης σε δυο στάδια. Η συμφωνία αυτή περιέχει διευθετήσεις για εμπορική, οικονομική και τεχνική συνεργασία οι οποίες θα εφαρμοστούν προς όφελος ολόκληρου του πληθυσμού του νησιού. Το πρώτο στάδιο προνοούσε για την κατά φάσεις μείωση των δασμών στα βιομηχανικά και γεωργικά προϊόντα. Το στάδιο αυτό έπρεπε να λήξει τον Ιούνιο του 1977 αλλά παρατάθηκε μέχρι το τέλος του 1987, προθεσμία μέχρι την οποία όλοι οι στόχοι επιτεύχθηκαν. Το Πρωτόκολλο που διέπει τη μετάβαση στο δεύτερο στάδιο της Συμφωνίας, τη συμπλήρωση της τελωνειακής ένωσης, επίσης σε δυο φάσεις, τέθηκε σε ισχύ την 1 η Ιανουαρίου Η πρώτη φάση, από το 1988 μέχρι το 1997 προνοούσε α) για τη μείωση από πλευράς της Κύπρου των τελωνειακών δασμών και των ποσοτικών περιορισμών στα βιομηχανικά προϊόντα (εκτός των προϊόντων πετρελαίου και 15 κατηγοριών ευαίσθητων προϊόντων) και σε 43 γεωργικά προϊόντα που καλύπτονται από τη Συμφωνία β) την υιοθέτηση από πλευράς της Κύπρου του Κοινού Τελωνειακού ασμολογίου της Ένωσης και γ) την εναρμόνιση των πολιτικών για τον ανταγωνισμό, τις κρατικές βοήθειες και την προσέγγιση της νομοθεσίας. Η δεύτερη φάση, από το 1998 μέχρι το 2002 ή 2003 (ανάλογα με το τι θα αποφασισθεί από το Συμβούλιο Σύνδεσης ΕΕ-Κύπρου) προνοεί για την

15 12 ελεύθερη και χωρίς περιορισμούς διακίνηση βιομηχανικών και γεωργικών προϊόντων και την υιοθέτηση των πολιτικών που απαιτούνται για τη συμπλήρωση της τελωνειακής ένωσης. Εν όψει, όμως, της έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων το Μάρτιο του 1998, για πρακτικούς λόγους οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση της τελωνειακής ένωσης αναβλήθηκαν. Σε μια προσπάθεια να ενισχύσει την υποδομή της χώρας η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει παράσχει οικονομική βοήθεια με την υπογραφή τεσσάρων χρηματοδοτικών πρωτοκόλλων με την Κύπρο τεχνικής και οικονομικής φύσεως που καλύπτουν την περίοδο Με τα πρώτα τρία χρηματοδοτικά πρωτόκολλα η Κύπρος πήρε συνολικά 136 εκατομμύρια ΕCU, τα 92 σε δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων με επιχορηγημένο επιτόκιο και τα 44 από τον προϋπολογισμό της Ενωσης υπό μορφή χορηγιών, δανείων και κεφαλαίων κινδύνου. Το τέταρτο πρωτόκολλο, συνολικού ύψους 34 εκατομμυρίων ΕCU, υπογράφηκε το 1995 για να καλύψει την περίοδο και περιλαμβάνει 24 εκατομμύρια ΕCU από χορηγίες από τον προϋπολογισμό της ένωσης και 50 εκατομμύρια ECU από δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Όλες οι χορηγίες και τα δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων βάσει των πρώτων δυο πρωτοκόλλων χρησιμοποιήθηκαν για τη χρηματοδότηση έργων υποδομής προς όφελος όπου είναι δυνατόν ολόκληρου του πληθυσμού της Κύπρου, όπως το αποχετευτικό σύστημα Λευκωσίας και η πεζοδρομοποίηση των οδών Λήδρας και Ονασαγόρου και της Λεωφόρου Κερύνειας και από τις δύο πλευρές της μοιρασμένης πόλης της Λευκωσίας, καθώς και το υδατικό έργο του Νοτίου Αγωγού και το σχέδιο επεξεργασίας λυμάτων και την κατασκευή δυο ηλεκτροπαραγωγών μονάδων στον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό εκέλειας. Το τρίτο πρωτόκολλο χρησιμοποιήθηκε για να διευκολυνθεί η μετάβαση της οικονομίας της Κύπρου προς την ενσωμάτωση στην Ενωση με έμφαση στην ανάπτυξη μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στη βιομηχανία, τον τουρισμό και τη μεταποίηση και προς την ίδρυση Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου στο νησί.

16 13 Ο σκοπός του τέταρτου πρωτοκόλλου είναι να προωθήσει την ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας και των στόχων της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ και Κύπρου, να διευκολύνει την οικονομική μετάβαση της Κύπρου με στόχο την ένταξη της στην ΕΕ, να υποστηρίξει συμμετοχή της Κύπρου σε ορισμένα προγράμματα της ΕΕ και να υποστηρίξει τις προσπάθειες για προώθηση μιας συνολικής διευθέτησης του κυπριακού προβλήματος. Από τα συνολικά 24 εκατομμύρια ECU των χορηγιών, 5 εκατομμύρια τέθηκαν κατά μέρος για έργα που προορίζονται να προωθήσουν την ανάπτυξη ολόκληρου του νησιού (δικοινοτικά έργα ή έργα προς όφελος της τουρκοκυπριακής κοινότητας τα οποία συμβάλλουν στην ενότητα του νησιού) και 12 εκατομμύρια ECU για πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην προώθηση μιας συνολικής λύσης του κυπριακού προβλήματος. Τέταρτο χρηματοδοτικό πρωτόκολλο παρατάθηκε μέχρι τις 31 εκεμβρίου Πιο πρόσφατα, και εκτός του πλαισίου των χρηματοδοτικών πρωτοκόλλων, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων έχει αποφασίσει να δανείσει στους ήμους Λεμεσού - Αμαθούντας 10 εκατομμύρια ECU για την επέκταση του αποχετευτικού δικτύου της πόλης, έργο που θα συμπληρωθεί μέχρι το Στις 4 Ιουλίου 1990 η αίτηση της Κυπριακής ημοκρατίας για ένταξη στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες υποβλήθηκε στον Υπουργό Εξωτερικών της Ιταλίας, τότε Πρόεδρο του Συμβουλίου. Η Επιτροπή στην γνωμοδότηση της για την αίτηση που εκδόθηκε στις 30 Ιουνίου 1993 και εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 17 Οκτωβρίου του ίδιου χρόνου, έκρινε την Κύπρο επιλέξιμη για ένταξη και εν αναμονή προόδου στο πολιτικό πρόβλημα επιβεβαίωσε ότι η κοινότητα ήταν έτοιμη να αρχίσει τη διαδικασία με την Κύπρο που θα οδηγούσε στην τελική της ένταξη. Το συμπέρασμα στην γνωμοδότηση της Επιτροπής για την αίτηση της Κύπρου για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα ανέφερε τα ακόλουθα: «Η γεωγραφική θέση της Κύπρου, οι βαθιοί δεσμοί οι οποίοι, για δυο χιλιάδες χρόνια, τοποθετούν το νησί στην ίδια την πηγή της Ευρωπαϊκής

17 14 κουλτούρας και πολιτισμού, η έντονη ευρωπαϊκή επίδραση που είναι εμφανής στις αξίες που έχει ο λαός της Κύπρου και στην πολιτιστική, πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή των πολιτών της, ο πλούτος των ποικίλων επαφών της με την Κοινότητα, όλα αυτά προσδίδουν στην Κύπρο, πέραν πάσης αμφιβολίας, την ευρωπαϊκή της ταυτότητα και χαρακτήρα και επιβεβαιώνουν τον ευρωπαϊκό της προσανατολισμό». Η Επιτροπή εισηγήθηκε στο Συμβούλιο την έναρξη ουσιαστικών συνομιλιών με την Κύπρο με την ελπίδα ότι θα διευκολύνουν τη διεξαγωγή των μελλοντικών ενταξιακών διαπραγματεύσεων και σύστησε την επανεξέταση της αίτησης τον Ιανουάριο του Τα Ευρωπαϊκά Συμβούλια της Κέρκυρας τον Ιούνιο του 1994 και του Έσσεν το εκέμβριο του 1994 επιβεβαίωσαν ότι ο επόμενος γύρος της διεύρυνσης της Ένωσης θα περιλαμβάνει την Κύπρο και τη Μάλτα. Το Συμβούλιο Υπουργών της Ε.Ε. μετά από εξέταση της έκθεσης του παρατηρητή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κύπρο στις 6 Μαρτίου 1995 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι διαπραγματεύσεις θα άρχιζαν στη βάση των προτάσεων της Επιτροπής έξι μήνες μετά την λήξη της ιακυβερνητικής ιάσκεψης του 1996, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της ιάσκεψης. Θεώρησε επίσης ότι η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. πρέπει να φέρει αυξημένη ασφάλεια και ευημερία και στις δυο κοινότητες του νησιού. Ιδιαίτερα πρέπει να επιτρέψει στο βόρειο τμήμα του νησιού να προοδεύσει οικονομικά και να βελτιώσει την προοπτική για την ανάπτυξη και την απασχόληση ιδιαίτερα για την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Το Συμβούλιο θεώρησε ότι η τουρκοκυπριακή κοινότητα πρέπει να αντιληφθεί τα πλεονεκτήματα της ένταξης στην Ε.Ε. πιο καθαρά και οι ανησυχίες της για την προοπτική αυτή να κατευναστούν. Το Συμβούλιο ζήτησε από την Επιτροπή να οργανώσει, σε διαβούλευση με την Κυβέρνηση της Κύπρου, τις απαραίτητες επαφές για το σκοπό αυτό με την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Το Συμβούλιο Σύνδεσης Ε.Ε.-Κύπρου στις 12 Ιουνίου 1995 υιοθέτησε ένα κοινό ψήφισμα για την εγκαθίδρυση ενός διαρθρωμένου διαλόγου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κύπρου και για ορισμένα στοιχεία της

18 15 στρατηγικής για την προετοιμασία της για ένταξη. Το ψήφισμα περιλάμβανε μερικά συγκεκριμένα σημεία που έπρεπε να καλυφθούν από την προενταξιακή στρατηγική όπως προσπάθειες να εξοικειωθεί η Κυπριακή διοίκηση με το κοινοτικό κεκτημένο και να μπορέσει να συμμετάσχει η Κύπρος σε διάφορα κοινοτικά προγράμματα όπως τα εκπαιδευτικά προγράμματα Λεονάρδο και Σωκράτης, τα πολιτιστικά προγράμματα Αριάν, Καλειδοσκόπιο και Ραφαήλ, το οπτικό-ακουστικό πρόγραμμα Media II, το 4 ο Πρόγραμμα Πλαισίου για Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη, το πρόγραμμα τελωνείων Ματθαίος και τα προγράμματα νεολαίας Νεολαία για την Ευρώπη ΙΙΙ. Το Συμβούλιο Σύνδεσης συμφώνησε ότι η ένταξη της Κύπρου στην Ένωση στοχεύει να ωφελήσει και τις δύο κοινότητες στο νησί και να συμβάλει στην ειρήνη και τη συμφιλίωση. Στις 17 Ιουλίου 1995 η Ένωση υιοθέτησε τις ακριβείς διευθετήσεις για το διαρθρωμένο διάλογο που περιλάμβαναν Συναντήσεις Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων της Ε.Ε., Υπουργικές συναντήσεις, συναντήσεις πολιτικών διευθυντών και εμπειρογνωμόνων καθώς και την πιθανή ευθυγράμμιση με τις διακηρύξεις της Ένωσης, σύνδεση με τα διαβήματα της Ένωσης και με την εφαρμογή κοινών ενεργειών. Από τότε έχουν γίνει δεκάδες συναντήσεις για το διαρθρωμένο διάλογο τόσο στην Κύπρο όσο και σε χώρες-μέλη για θέματα εσωτερικών και δικαιοσύνης, εσωτερικής αγοράς, περιβάλλοντος, μεταφορών, εκπαίδευσης και πολιτισμού, έρευνας και ανάπτυξης, οικονομικά και δημοσιονομικά θέματα, θέματα Υγείας και Κοινωνικά, Πολιτικά θέματα, ενώ ο Πρόεδρος της Κύπρου παρέστη σε ενημέρωση που έγινε στα περιθώρια των ιασκέψεων Κορυφής. Οι συναντήσεις για το διαρθρωμένο διάλογο αποτέλεσαν σημαντικό βήμα για στενές ανταλλαγές απόψεων και σε βάθος εξέταση της προόδου που έκανε η Κύπρος σε σχέση με την εναρμόνιση της νομοθεσίας της, των πολιτικών και των πρακτικών για τελική ένταξη. Στο μεταξύ η Ένωση επαναβεβαίωσε σε διάφορες περιπτώσεις ( ιασκέψεις Καννών, Μαδρίτης και Φλωρεντίας) ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις θα άρχιζαν έξι μήνες μετά τη λήξη της ιακυβερνητικής ιάσκεψης και η Προεδρία του Συμβουλίου διόρισε ένα

19 16 απεσταλμένο για να παρακολουθεί τις εξελίξεις στο Κυπριακό και τις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών για μια πολιτική λύση. Στις 27 Ιουνίου 1997 οι Αρχηγοί Κυβερνήσεων δέκα χωρών της ανατολικής και κεντρικής Ευρώπης, της Κύπρου και της Τουρκίας, ενημερώθηκαν από τον Ολλανδό Πρωθυπουργό Κοκ, τον Υπουργό Εξωτερικών van Mierlo, τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Santer και τον Επίτροπο van den Broek για τα αποτελέσματα της Ευρωπαϊκής ιάσκεψης Κορυφής του Άμστερνταμ η οποία είχε επίσημα κλείσει την ιακυβερνητική ιάσκεψη. Το Συμβούλιο και η Επιτροπή έδωσαν εκτενείς λεπτομέρειες για τη Συνθήκη που προέκυψε υπογραμμίζοντας τομείς όπου είχαν γίνει σημαντικές βελτιώσεις και εξηγώντας τις θεσμικές συμφωνίες που σχετίζονταν με τη διεύρυνση. Τρεις εβδομάδες αργότερα, στις 16 Ιουλίου, η Επιτροπή επανεκτίμησε στην Ατζέντα 2000, το έγγραφο προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τις μελλοντικές εξελίξεις της Ένωσης, την κατάσταση από της έκδοσης της γνωμοδότησης της για την Κύπρο το 1993 επιβεβαιώνοντας ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις θα άρχιζαν πράγματι όπως σχεδιάστηκε. Η Ατζέντα 2000 επανέλαβε την αποφασιστικότητα της Ένωσης να διαδραματίσει θετικό ρόλο στην επίτευξη μιας διαρκούς και μόνιμης διευθέτησης, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Για το σκοπό αυτό το Συμβούλιο συνέχισε να ανανεώνει το διορισμό απεσταλμένου της Προεδρίας για να παρακολουθεί και να δίνει αναφορά για τις εξελίξεις στις προσπάθειες για μια πολιτική διευθέτηση. Όπως αναφέρεται στην Ατζέντα η Ένωση δεν μπορεί να αναμιχθεί στις θεσμικές διευθετήσεις που θα συμφωνούνταν μεταξύ των μερών. Αλλά είναι πρόθυμη να συμβουλεύσει για τη συμβατότητα τέτοιων διευθετήσεων με το κοινοτικό κεκτημένο. Αισθάνεται, επίσης, ότι η προοπτική της ένταξης δεν μπορεί από μόνη της να παράσχει ένα τέτοιο κίνητρο. Το χρονοδιάγραμμα που συμφωνήθηκε για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Κύπρο σήμαινε ότι μπορούσαν να αρχίσουν προτού

20 17 επιτευχθεί πολιτική λύση. Η Ένωση συμμεριζόταν την άποψη που εξέφρασε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών ότι η απόφαση για έναρξη διαπραγματεύσεων θα θεωρείτο σαν θετική εξέλιξη η οποία μπορούσε να προωθήσει την αναζήτηση μιας πολιτικής διευθέτησης. Η Επιτροπή πίστευε ότι οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη θα διευκολύνονταν αν γινόταν αρκετή πρόοδος μεταξύ των μερών το 1997 ώστε να επιτραπεί σε εκπροσώπους της Τουρκοκυπριακής κοινότητας να αναμιχθούν στην ενταξιακή διαδικασία και ότι συμφωνία πάνω σε πολιτική διευθέτηση θα επέτρεπε ταχύτερη κατάληξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Η Ατζέντα 2000 το είχε όντως καταστήσει σαφές ότι αν δεν υπήρχε πρόοδος προς μια λύση πριν από την ημερομηνία που αναμενόταν να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις, αυτές θα άρχιζαν με την Κυβέρνηση της Κυπριακής ημοκρατίας ως τη μόνη αρχή που αναγνωρίζεται από το διεθνές δίκαιο. Ο Επίτροπος παρότρυνε τα μέρη να εκμεταλλευθούν το παράθυρο ευκαιρίας που υπήρχε για μια διευθέτηση με διαπραγματεύσεις πριν την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων και υποσχέθηκε συνέχιση των δικοινοτικών δραστηριοτήτων και έργων της Επιτροπής που αποσκοπούσαν στην ενημέρωση της Τουρκοκυπριακής κοινότητας για τα πλεονεκτήματα της ένταξης. Πάνω στη βάση των προτάσεων της Επιτροπής που περιλαμβάνονταν στην Ατζέντα 2000, και λαμβάνοντας υπόψη την επιτυχή κατάληξη της ιακυβερνητικής ιάσκεψης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Λουξεμβούργου ( εκ. 1997) αποφάσισε να εγκαινιάσει μια συνολική διαδικασία διεύρυνσης με τις δέκα αιτήτριες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και την Κύπρο, στις 30 Μαρτίου Η διαδικασία προνοούσε για μια αυξημένη προενταξιακή στρατηγική και ειδική προενταξιακή βοήθεια για τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και μια ειδική προενταξιακή στρατηγική για την Κύπρο που συνίστατο από: Συμμετοχή σε ορισμένα προγράμματα-στόχους, ιδιαίτερα για ενίσχυση των δικαστικών και διοικητικών δυνατοτήτων.