ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ. Χρήση Τεχνολογιών Κινητού Υπολογισμού για Αναγνώριση Προϊόντων και Προτάσεις προς τους Καταναλωτές

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΔΙΠΛΩΜΑ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ «Επιστήμη και Τεχνολογία Υπολογιστών» Χρήση Τεχνολογιών Κινητού Υπολογισμού για Αναγνώριση των και Προτάσεις προς τους Καταναλωτές Σταμόπουλος Σωτήριος Φοίβος, Α.Μ. 790 Επιβλέπων: Καθηγητής κ. Γαροφαλάκης Ιωάννης Πάτρα, Φεβρουάριος 2014

2 2

3 Χρήση Τεχνολογιών Κινητού Υπολογισμού για Αναγνώριση των και Προτάσεις προς τους Καταναλωτές Σταμόπουλος Σωτήριος- Φοίβος Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης Επιβλέπων: Ιωάννης Γαροφαλάκης, καθηγητής, Πρόεδρος Τμήματος Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Στην Τριμελή Συμβουλευτική Επιτροπή, εκτός από τον επιβλέποντα καθηγητή συμμετείχαν οι: Αθανάσιος Τσακαλίδης, Καθηγητής, Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής, Πανεπιστήμιο Πατρών Ιωάννης Χατζηλυγερούδης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής, Πανεπιστήμιο Πατρών 3

4 4

5 Ευχαριστίες Η παρούσα διπλωματική εργασία είναι ο καρπός της προσπάθειας μίας ολόκληρης χρονιάς και θα ήταν αδύνατο να εκπονηθεί χωρίς την βοήθεια κάποιων ανθρώπων τους οποίους και θα ήθελα να ευχαριστήσω. Αρχικά, τον Επιβλέποντα Καθηγητή κ. Ιωάννη Γαροφαλάκη, Πρόεδρο του τμήματος Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής, ο οποίος με τίμησε με την εμπιστοσύνη του και μου έδωσε τη δυνατότητα να ασχοληθώ με το θέμα αυτό και να αποκτήσω πολύτιμες εμπειρίες πάνω στον τομέα των φορητών συσκευών και των εφαρμογών τους. Επιπρόσθετα, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον Καθηγητή κ. Αθανάσιο Τσακαλίδη και τον Αναπληρωτή Καθηγητή κ. Χατζηλυγερούδη που δέχτηκαν να είναι μέλη της συμβουλευτικής επιτροπής για την εξέταση και κρίση της μεταπτυχιακής εργασίας μου. Ιδιαίτερα ευχαριστώ τον Διδάσκοντα Π.Δ. 407/80 κ. Ανδρέα Κομνηνό για την καθοδήγησή του και τις πολύτιμες συμβουλές του καθ όλη την διάρκεια ενασχόλησης μου με την εργασία καθώς με τις γνώσεις και την εμπειρία του διευκόλυνε την εκπόνησή της, καθώς και τον υποψήφιο διδάκτορα κ. Τζέριες Μπεσαράτ του οποίου η βοήθεια υπήρξε καταλυτική. Τέλος, θα ήθελα να θα ήθελα να ευχαριστήσω την οικογένειά μου για την αμέριστη υποστήριξή τους σε όλη τη διάρκεια των φοιτητικών μου χρόνων και για τις πολλές θυσίες που έκαναν προκειμένου να φτάσω έως εδώ, καθώς και τους φίλους μου για την ενθάρρυνση τους, τις συμβουλές τους και όλες τις ωραίες στιγμές που έχουμε περάσει μαζί. 5

6 Περίληψη Στις μέρες μας η χρήση των κινητών συσκευών έχει σημειώσει αλματώδη ανάπτυξη και έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Οι κινητές συσκευές με το πλήθος διαθέσιμων εφαρμογών και δυνατοτήτων που διαθέτουν, καθώς και με τη δυνατότητα πρόσβασης στο Διαδίκτυο, τείνουν να αντικαταστήσουν τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές καθώς και μια πληθώρα άλλων συσκευών. Η συμβολή τους στην καθημερινότητα των χρηστών, έχει επεκταθεί και στο ηλεκτρονικό εμπόριο όπως και στην διαδικασία αγορών. Στην παρούσα μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία προτείνουμε και υλοποιούμε ένα σύστημα, το οποίο κινείται στα πλαίσια των τεχνολογιών κινητού υπολογισμού και σχεδιάστηκε για να χρησιμοποιείται από τους καταναλωτές κατά τη διαδικασία αγοράς αγαθών από τα ράφια των super market. Το σύστημα αποτελείται από το Σύστημα Διαχείρισης της Βάσης Δεδομένων των των και την φορητή εφαρμογή, όπου στόχος της είναι να παρέχει στο χρήστη/καταναλωτή πληροφορίες για κάθε προϊόν και πιο συγκεκριμένα, για το αν το προϊόν είναι Ελληνικό ή αν παρασκευάζεται στην Ελλάδα. Σε αντίθετη περίπτωση, προτείνει ένα αντίστοιχο προϊόν που είναι καταχωρημένο στην Βάση Δεδομένων. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα στον χρήστη να μπορεί να αναζητήσει μέσω της συσκευής του εταιρείες και προϊόντα. Επιπλέον, αν ο χρήστης σκανάρει κάποιο προϊόν που δεν υπάρχει ήδη στην βάση δεδομένων, του παρέχουμε την δυνατότητα να το εισάγει σε αυτή συμπληρώνοντας τα στοιχεία του εκάστοτε προϊόντος. Τέλος, υπάρχει η δυνατότητα ασύρματης σύνδεσης της εφαρμογής μέσω του διαδικτύου με το Σύστημα Διαχείρισης της Βάσης Δεδομένων των προϊόντων, έτσι ώστε η εφαρμογή να είναι συνεχώς ενημερωμένη. Η εφαρμογή έχει υλοποιηθεί για κινητές συσκευές που υποστηρίζουν λειτουργικό Android. Στόχος μας είναι να ελέγξουμε κατά πόσο μπορεί μια κινητή εφαρμογή να επηρεάσει την διαδικασία λήψης αποφάσεων των χρηστών. Στην παρούσα περίπτωση διαλέξαμε τη χώρα προέλευσης ως το κύριο δεδομένο που θα παρέχουμε στον χρήστη επειδή αυτή η πληροφορία συνήθως είναι δύσκολα ανιχνεύσιμη από τις συσκευασίες των προϊόντων. 6

7 Summary Nowadays the use of mobile devices has made a rapid development and has become an integral part of our daily routine. Mobile devices tend to replace personal computers and a variety of other devices because they are powerful enough, support a large number of applications and have the capability to access the Internet. Their contribution to the daily routine of users has also been expanded to the electronic commerce, as well as in the purchasing process of products. In this postgraduate project a proposed system is built within mobile computing technology and is designed for use from consumers while they go for shopping in the super market. The system consists of the Products Data Base Management System and the Mobile application. Its objective is to provide to the user/consumer information for each product and more specifically about whether the product is Greek or if it is produced in Greece. Otherwise, the system suggests to the user a similar Greek product that is registered in the database. The user has also the capability to search in the application for information about companies and products that he is interested in. In addition, if the user scans a product that is not registered in the database, the application asks him if he wants to fulfill a form providing its data and register it. Last but not least, the application can access the internet through a wireless connection and communicate with the Server that contains the Products Data Base Management System, so it is constantly updated. The application has been implemented for mobile devices that support Android operating system. Our goal is to check whether a mobile application can affect the decision-making process of users. In this case we chose the origin of the product as the main data to be provided to the user because this information is often difficult to detect from the product packaging. 7

8 Περιεχόμενα Ευχαριστίες... 5 Περίληψη... 6 Summary... 7 Περιεχόμενα... 8 Κατάλογος Εικόνων Κεφάλαιο 1 - Εισαγωγή Σκοπός και κίνητρο εργασίας Οργάνωση της εργασίας Κεφάλαιο 2 Σχετική Έρευνα Ηλεκτρονικό Εμπόριο Χαρακτηριστικά του κινητού εμπορίου Στοιχεία για αποτελεσματικό σχεδιασμό διεπαφής κινητού εμπορίου Συστήματα συστάσεων βασισμένα στο περιεχόμενο Συστήματα συστάσεων βασισμένα στο περιεχόμενο Δημιουργώντας Πειστικές Τεχνολογίες Κεφάλαιο 3 Android Λειτουργικά συστήματα έξυπνων κινητών τηλεφώνων Android Εκδόσεις και χαρακτηριστικά η έκδοση Cupcake Donut Eclair Froyo Gingerbread Honeycomb Ice Cream Sandwich Jelly Beans Kit Kat Tι κάνει το Android να ξεχωρίζει Μερίδιο στην αγορά βάση του λειτουργικού συστήματος

9 Κεφάλαιο 4 Ανασκόπηση Εφαρμογής Περιγραφή του ZXing Barcode Scanner Περιγραφή φορητής εφαρμογής Περιγραφή του συστήματος Διαχείρισης της Βάσης Δεδομένων Κεφάλαιο 5 Υλοποίηση Εφαρμογής Πλατφόρμα XAMPP Eclipse IDE Εγκατάσταση του Eclipse για ανάπτυξη Android Android SDK JVM JRE JDK Κεντρική βάση δεδομένων Τοπική βάση δεδομένων φορητής συσκευής Σχολιασμός Κώδικα Κεφάλαιο 6 Μελέτη Περίπτωσης Χρήσης Παράμετροι Πειράματος Περιγραφή πειράματος Ανάλυση αποτελεσμάτων πειράματος Υποκειμενική αξιολόγηση της εφαρμογής Συμπεράσματα Βελτιώσεις Συμπεράσματα Μελλοντική εργασία Ερωτηματολόγια Βιβλιογραφία Αναφορές Στατιστικά Πειράματος Αποτελέσματα Πρώτου Σκέλους Πειράματος Αποτελέσματα Δεύτερου Σκέλους Πειράματος

10 Κατάλογος Εικόνων Εικόνα 1 - Βήματα πειστικού σχεδιασμού Εικόνα 2 - Δημοφιλή Λειτουργικά Συστήματα Έξυπνων Τηλεφώνων Εικόνα 3 - Εταιρείες της Open Handset Alliance Εικόνα 4 - Λειτουργικό Σύστημα Android Εικόνα 5 - Εκδόσεις του Android στο Googleplex Εικόνα 6 - Οι εκδόσεις του Android Εικόνα 7- Παγκόσμια κατανομή εκδόσεων Android Εικόνα 8 - Ποσοστό Παγκόσμιων Πωλήσεων Έξυπνων Τηλεφώνων Εικόνα 9 - Κεντρικό μενού Εικόνα 10 - Barcode reader Εικόνα 11 Δυνατότητα καταχώρησης Εικόνα 12 - Φόρμα συμπλήρωσης στοιχείων προϊόντος Εικόνα 13 - Λίστα εταιρειών Εικόνα 14 - Λίστα κατηγοριών Εικόνα 15 - Λίστα προϊόντων Εικόνα 16 - Πληροφορίες προϊόντος Εικόνα 17 - Κεντρική σελίδα Εικόνα 18 - Κατηγορίες προϊόντων Εικόνα 19 - Επεξεργασία κατηγορίας Εικόνα 20 - Διαγραφή κατηγορίας Εικόνα 21 - τα κατηγορίας Εικόνα 22 - Πίνακας εταιρειών Εικόνα 23 - Πίνακας προϊόντων Εικόνα 24 - Επεξεργασία προϊόντων Εικόνα 25 - Πίνακες προς έγκριση εταιρειών και προϊόντων Εικόνα 26 - Αρχιτεκτονική συστήματος Εικόνα 27 - Πίνακας ελέγχου XAMPP Εικόνα 28 - Αρχιτεκτονική JVM Εικόνα 29 - Διάγραμμα Οντοτήτων Συσχετίσεων Εικόνα 30 - Προσομοίωση καταστήματος με προϊόντα Εικόνα 31 - καταστήματος Εικόνα 32 - Πραγματοποίηση αγορών με χρήση της φορητής συσκευής Εικόνα 33 - Ποσοστά κατοχής φορητών λειτουργικών συστημάτων Εικόνα 34 - Σύγκριση αποτελεσμάτων πειραμάτων Εικόνα 35 - Κριτήρια χρηστών με βάση το ερωτηματολόγιο Εικόνα 36 - Αξιολόγηση εφαρμογής

11 Κεφάλαιο 1 - Εισαγωγή Σκοπός και κίνητρο εργασίας Τα τελευταία 20 χρόνια τα κινητά τηλέφωνα και οι φορητές συσκευές έχουν συμβάλει στην καθημερινότητά μας και την έχουν απλοποιήσει σε μεγάλο βαθμό. Με την αλματώδη ανάπτυξη και βελτιστοποίηση των συσκευών αυτών αλλά και την εύκολη και γρήγορη πρόσβασή τους στο διαδίκτυο έχουν μετατραπεί σε ένα υπολογιστή τσέπης με απεριόριστες δυνατότητες. Άμεση επικοινωνία με ήχο και μεταξύ των ανθρώπων, πληροφόρηση για όλες τις εξελίξεις από οποιοδήποτε σημείο και οποιαδήποτε στιγμή, άμεση διεκπεραίωση συναλλαγών είναι μόνο μερικά από τα παραδείγματα. Καθώς όμως η ανάπτυξη των φορητών συσκευών σημειώνει πρόοδο, αντίστοιχα αυξάνονται οι ανάγκες και οι απαιτήσεις που προκύπτουν. Οι χρήστες των φορητών συσκευών είναι απαιτητικό κοινό και αποζητούν ολοένα και περισσότερες υπηρεσίες προκειμένου να ικανοποιήσουν τις ανάγκες αυτές. Το κίνητρο συγγραφής της παρούσας μεταπτυχιακής εργασίας και υλοποίησης του προτεινόμενου συστήματος είναι η ανάγκη που έχουν οι χρήστες κατά την διάρκεια των αγορών τους για πρόσβαση στην πληροφορία όσον αφορά τα προϊόντα που θέλουν να βάλουν στο καλάθι τους. Πολλές φορές κατά την διάρκεια που πραγματοποιούμε αγορές στο super market έχουμε αναρωτηθεί για την προέλευση του προϊόντος που μας ενδιαφέρει και για την εθνικότητα της εταιρείας που το παράγει. Δεδομένων των παραπάνω και σε συνδυασμό με την τάση που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια για υποστήριξη και προώθηση των ελληνικών προϊόντων, υλοποιήσαμε το προτεινόμενο σύστημα παρέχοντας στον χρήστη πληροφορίες σχετικά με το εκάστοτε προϊόν, εστιάζοντας στην χώρα παραγωγής και στην εθνικότητα της εταιρείας. Οργάνωση της εργασίας Η παρούσα διπλωματική εργασία διαρθρώνεται ως εξής: Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μια εισαγωγή στο θέμα της διπλωματικής εργασίας, όπου περιγράφεται το αντικείμενο απασχόλησης μας καθώς και ο σκοπός και τα κίνητρα που μας οδήγησαν στην συγγραφή και υλοποίηση της. Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται αναφορά σε σχετική βιβλιογραφία και σε προηγούμενες εργασίες που αφορούν τον τομέα των τεχνολογιών πειθούς. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στο λειτουργικό σύστημα Android, στις εκδόσεις του, τα χαρακτηριστικά του και τις τους λόγους για τους οποίους ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα λειτουργικά συστήματα φορητών συσκευών. Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζουμε το σύστημα που υλοποιήσαμε και τα μέρη από τα οποία αποτελείται. Γίνεται περιγραφή των λειτουργιών του συστήματος και 11

12 παραθέτουμε εικόνες από στιγμιότυπα τόσο της φορητής εφαρμογής όσο και του συστήματος διαχείρισης της βάσης δεδομένων. Στο πέμπτο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν για την υλοποίηση του συστήματος. Επίσης γίνεται παράθεση και ανάλυση κάποιων τμημάτων του κώδικα της φορητής εφαρμογής. Στο έκτο κεφάλαιο γίνεται περιγραφή του πειράματος και των παραμέτρων που χρησιμοποιήσαμε, όπως επίσης στατιστική ανάλυση των δεδομένων που λάβαμε από τους χρήστες που συμμετείχαν σε αυτό. Κλείνοντας, αναφέρουμε τα συμπεράσματά μας για την χρησιμότητα της εφαρμογής, προτάσεις για περεταίρω ανάπτυξή της και ακολουθούν τα ερωτηματολόγια που χρησιμοποιήσαμε στο πείραμα που διεξήγαμε καθώς και τα στατιστικά στοιχεία που συλλέξαμε από αυτό. 12

13 Κεφάλαιο 2 Σχετική Έρευνα 2.1 Ηλεκτρονικό Εμπόριο Το κινητό εμπόριο αποκτά όλο και μεγαλύτερη αποδοχή. Η ανάγκη για κινητικότητα αποτελεί πρωταρχική κινητήρια δύναμη πίσω από το mobile banking, την κινητή ψυχαγωγία και την κινητή αγορά, και υποστηρίζεται από μια συνεχώς αυξανόμενη σύγκλιση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των κινητών συσκευών τηλεπικοινωνίας [1]. Οι λόγοι για την τάση αυτή μπορούν να αναχθούν κυρίως σε τεχνολογικές καινοτομίες όπως η ταχύτερη μετάδοση δεδομένων, βελτιωμένες κινητές συσκευές που είναι εξοπλισμένες με αυξημένη υπολογιστική ικανότητα, με μεγαλύτερο αποθηκευτικό χώρο για δεδομένα και καλύτερη διεπαφή χρήστη. Ορισμένοι άλλοι παράγοντες, όπως η αύξηση της διείσδυσης των κινητών τηλεφώνων στην κοινωνία και η ενσωμάτωση των οικονομιών παγκοσμίως έχουν επίσης αυξήσει την ανάγκη για κινητικότητα [2]. Επίσης, η υψηλή διαθεσιμότητα των κινητών τηλεφώνων, η οποία είναι μεγαλύτερη από εκείνη των ηλεκτρονικών υπολογιστών στις περισσότερες χώρες, οδηγεί σε έννοιες καινοτόμων υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας, συλλογικά καλούμενων ως m- commerce. Το κινητό εμπόριο είναι ένα υποπροϊόν της σύγκλισης της τεχνολογίας πληροφοριών (IT) με αυτή των τηλεπικοινωνιών (TCT). Μαζί είναι αναφέρονται ως πληροφορία και κινητό εμπόριο και μπορεί έτσι να θεωρηθεί ως μια επέκταση του ηλεκτρονικού εμπορίου (e-commerce) σε ασύρματα μέσα. Αυτή η σύγκλιση, ωστόσο, επιτρέπει κάποιες μοναδικές, βασισμένες στην τοποθεσία υπηρεσίες, οι οποίες μέχρι σήμερα δεν ήταν εφικτές στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Σήμερα, το πεδίο εφαρμογής του ηλεκτρονικού εμπορίου καλύπτει σχεδόν όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Οι κινητές υπηρεσίες αναφέρονται στους τομείς του περιεχομένου, διασκέδασης, ταξιδιών, των τραπεζών και της αγοράς Χαρακτηριστικά του κινητού εμπορίου Το κινητό εμπόριο χαρακτηρίζεται από ορισμένα μοναδικά χαρακτηριστικά που το εξοπλίζουν με ορισμένα πλεονεκτήματα έναντι των συμβατικών μορφών των εμπορικών συναλλαγών, συμπεριλαμβανομένου του ηλεκτρονικού εμπορίου [3]. Παρουσία παντού. Ο χρήστης μπορεί να κάνει χρήση των υπηρεσιών και να πραγματοποιεί συναλλαγές σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητα από την τρέχουσα γεωγραφική του θέση. Αυτό χαρακτηριστικό μπορεί να είναι χρήσιμο σε πολλές περιπτώσεις, π.χ. για να διασταυρώσει τις τιμές των προϊόντων ενώ βρίσκεται σε ένα σούπερ μάρκετ. 13

14 Αμεσότητα. Στενά συνδεδεμένη με την πανταχού παρουσία είναι η δυνατότητα της διαθεσιμότητας των υπηρεσιών σε πραγματικό χρόνο. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι ιδιαίτερα ελκυστικό για τις υπηρεσίες που ο χρόνος είναι κρίσιμος παράγοντας και απαιτείται μια γρήγορη αντίδραση, π.χ. πληροφορίες του χρηματιστηρίου για ένα μεσίτη. Επιπλέον, ο καταναλωτής μπορεί να αγοράζουν αγαθά και υπηρεσίες, όπως και όταν αισθάνεται την ανάγκη. Εντοπισμός. Οι τεχνολογίες εντοπισμού θέσης, όπως το Global Positioning System (GPS), επιτρέπουν στις εταιρείες να προσφέρουν αγαθά και υπηρεσίες στο χρήστη ειδικά για την τρέχουσα θέση του. Έτσι οι βασισμένες στην τοποθεσία υπηρεσίες μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες και προτιμήσεις των καταναλωτών για συγκεκριμένο περιεχόμενο και υπηρεσίες. Άμεση συνδεσιμότητα. Με την εισαγωγή του General Packet Radio Service (GPRS) στις συσκευές κινητής τηλεφωνίας, αυτές είναι συνεχώς "online", δηλαδή υπάρχει συνεχής σύνδεση με το δίκτυο (το "AlwaysOn" χαρακτηριστικό). Αυτό το χαρακτηριστικό διευκολύνει τον χρήστη, γιατί πλέον δεν είναι απαραίτητα χρονοβόρα dial-up ή διαδικασίες εκκίνησης. Pro-active λειτουργικότητα. Δεδομένης της ιδιότητας του να είναι άμεσο, τοπικό και προσωπικό, το κινητό εμπόριο ανοίγει νέους δρόμους για τη λειτουργία του push-marketing, όπως προσφορές περιεχομένου και προϊόντων. Υπηρεσίες όπως το "Opt-in advertising" είναι διαθέσιμες, έτσι ώστε ένας χρήστης να μπορεί επιλέξετε τα προϊόντα, τις υπηρεσίες και οι εταιρείες που θέλει να είναι ενημερώνονται σχετικά. Η υπηρεσία Short Message Service (SMS) μπορεί να χρησιμοποιείται για αποστολή σύντομων μηνυμάτων κειμένου στους καταναλωτές, ενημερώνοντάς τους σχετικές τοπικές προσφορές που ταιριάζουν καλύτερα τις ανάγκες τους. Αυτό το χαρακτηριστικό εξασφαλίζει ότι η «σωστή» (σχετική) πληροφορία παρέχεται στο χρήστη στο «σωστό» μέρος, τη «σωστή» στιγμή. Επίσης ο χρήστης δεν έχει να ανησυχεί για το αν λείπουν κάποια δυνητικά σημαντικές πληροφορίες ή να τις πάρει με καθυστέρηση. Απλή διαδικασία αυθεντικοποίησης. Οι φορητές συσκευές τηλεπικοινωνίας λειτουργούν με ένα ηλεκτρονικό τσιπ που ονομάζεται Μονάδα Ταυτότητας Συνδρομητή (SIM). Η κάρτα SIM είναι καταχωρημένη στο διαχειριστή του δικτύου και έτσι ο χρήστης είναι σαφώς αναγνωρίσιμος. Ο προσδιορισμός του χρήστη σε συνδυασμό με τον Προσωπικό Αριθμό Αναγνώρισης (PIN) κάνει οποιαδήποτε περαιτέρω χρονοβόρα, περίπλοκη και δυνητικά αναποτελεσματική διαδικασία ελέγχου ταυτότητας περιττή. 14

15 2.2 Στοιχεία για αποτελεσματικό σχεδιασμό διεπαφής κινητού εμπορίου Για την ανάπτυξη αποτελεσματικών διασυνδέσεων κινητού εμπορίου, χρειαζόμαστε ένα πλαίσιο αναφοράς που μας πληροφορεί για το πώς διαμορφώνονται οι διεπαφές των πελατών. Επιλέξαμε το επτά σχεδιαστικά στοιχεία της διεπαφής πελάτη (7Cs) επειδή παρέχουν ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την ανάλυση διεπαφών κινητού εμπορίου [4]. Σύμφωνα με τα 7Cs, μια διεπαφή πελάτη στο ηλεκτρονικό εμπόριο, αποτελείται από: το πλαίσιο, το περιεχόμενο, την κοινότητα, την προσαρμογή, την επικοινωνία, τη σύνδεση και το εμπόριο. Κατά το σχεδιασμό των 7Cs, πρέπει να εξεταστούν οι προδιαγραφές για κάθε στοιχείο μέσα στο περιβάλλον που επέφερε η κινητή σύνθεση που αυξάνει τη γνωστική επιβάρυνση του χρήστη και τους περιορισμούς των φορητών συσκευών που απαιτούν προσεκτική μελέτη για τη δόμηση του περιεχομένου ώστε να είναι κατάλληλο σε μικρές οθόνες. Για να επιτευχθεί αυτό, θα περιγράψουμε τι υποδηλώνει κάθε στοιχείο στο ηλεκτρονικό εμπόριο και στη συνέχεια, πώς πρέπει να προσαρμοστεί για να φιλοξενήσει τα χαρακτηριστικά του κινητού εμπορίου. Το πλαίσιο συλλαμβάνει το πώς αναπτύσσονται οι τοποθεσίες Web, που αποτελείται από τη λειτουργικότητα και την αισθητική [4]. Δεδομένης της κινητής ρύθμισης, η συνδετική δομή που συνδέει τις σελίδες απρόσκοπτα, αλλά αποτελεσματικά πρέπει να παρέχεται, έτσι ώστε ακόμη και συγχυσμένοι καταναλωτές να μπορούν εύκολα να περιηγηθούν μέσα στο υλικό. Υλοποιώντας ένα 'ρηχό' μενού (λιγότερα επίπεδα, αλλά περισσότερες επιλογές σε κάθε επίπεδο) αντί για μια μεγάλη ιεραρχία (περισσότερα επίπεδα, αλλά λιγότερες επιλογές ανά επίπεδο), συνιστάται, διότι μια βαθιά ιεραρχία αυξάνει τη γνωστική επιβάρυνση, έχοντας περισσότερες επιλογές σε περισσότερα επίπεδα [5]. Μια εναλλακτική λύση είναι η υιοθέτηση μιας πολυεπίπεδης διαδοχικής διαδικασίας επιλογής, που θα περιέχει υπο-μενού που συνδέονται με τις διεργασίες των χρηστών που έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να χρησιμοποιηθούν. Αυτό διαφέρει από μια διαδικασία επιλογής πεδίου απαιτώντας από τους χρήστες να επιστρέψουν στο κύριο μενού για να περάσουν στην επόμενη διαδικασία [6]. Ο ανεπαρκής χώρος της οθόνης απαιτεί διαχωρισμό των πληροφοριών σε ξεχωριστές σελίδες, καθιστώντας το θέμα της κατανομής ενοτήτων σημαντικό. Οι χρήστες πρέπει να πλοηγούνται προς τα επάνω και κάτω πιο συχνά για να διαβάσουν ξεχωριστές σελίδες και η προκύπτουσα αύξηση της δραστηριότητας της πλοήγησής τους μειώνει σημαντικά την επίδοση [7]. Σε περίπτωση που κάποια σελίδα περιέχει μια σύντομη περίληψη με το βασικό περιεχόμενο, οι χρήστες μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα το σώμα πληροφοριών που είναι κατακερματισμένο σε ξεχωριστές σελίδες [8]. Το περιεχόμενο εστιάζει σε ό, τι παρουσιάζει η ιστοσελίδα, η οποία περιλαμβάνει την προσφορά, την έφεση, τα πολυμέσα και το είδος του περιεχομένου [4]. Ο συνδυασμός των πληροφοριών του προϊόντος ή διαφημιστικών μηνυμάτων μπορούν να προσαρμοστούν ανάλογα με το περιβάλλον αγορών του καταναλωτή μέσω των context-aware εφαρμογών. Η άμεση μέθοδος επιλογής δίνει έμφαση σε αντικείμενα που βρίσκονται κοντά ή πιο εύκολα προς επιλογή. Τέτοια αντικείμενα περιλαμβάνουν 15

16 μη φυσικές υπηρεσίες είναι συνήθως προσβάσιμες από συγκεκριμένες τοποθεσίες (όπως τραπεζικοί λογαριασμοί) ή το σύνολο των τοποθεσιών για τις οποίες οι χρήστες θέλουν να ενημερωθούν (π.χ. βενζινάδικα ή εστιατόρια) [9]. Το μείγμα πολυμέσων συνιστάται να ξεπεράσει τους περιορισμούς που οφείλονται στην έλλειψη επαρκούς χώρου στην οθόνη. Μετατρέποντας κάποιο μέρος του περιεχομένου σε μορφή ήχου, ο χώρος εξόδου μπορεί να εξοικονομηθεί [10].Επίσης συνίσταται ο ήχος χωρίς ομιλία, δεδομένης της ανεξαρτησίας από τη γλώσσα και ταχεία φύση του [11]. Η κοινότητα αφορά την αλληλεπίδραση μεταξύ των χρηστών, συμπεριλαμβανομένης της διαδραστικής και μη επικοινωνίας. Η κοινόχρηστη πληροφορία σχετικά με την κινητή ρύθμιση ενισχύει τη διαδραστική επικοινωνία μεταξύ των χρηστών: μπορούν να συνδεθούν με άλλους χρήστες που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση, με όσους έχουν χρήσιμες γνώσει σχετικά με τα προϊόντα. Δεδομένου ότι οι καταναλωτές μερικές φορές αισθάνονται περισσότερο ικανοποιημένοι όταν πηγαίνουν για ψώνια με φίλους, η δυνατότητα διαδραστικής επικοινωνίας και ανταλλαγής απόψεων σχετικά με τα προϊόντα είναι ευεργετική. Αυτή η ικανότητα μπορεί να πραγματοποιηθεί με μεθόδους ανταλλαγής πληροφοριών σε μικρή οθόνη (για παράδειγμα, Short Messaging Service (SMS) ή γραφικά που περιγράφουν τα προϊόντα και μεταφέρονται μέσω της λίστας επαφών του χρήστη). Η προσαρμογή αναφέρεται στην ικανότητα μιας ιστοσελίδας να αυτοπροσαρμόζεται ή να προσαρμοστεί από τους χρήστες (εξατομίκευση) [4]. Οι πληροφορίες στο κινητό περιβάλλον του χρήστη επιτρέπει την αυτόματη προσαρμογή της διεπαφής του κινητού, όπου ένα μέρος αυτής σχετίζεται με το περιεχόμενο. Η προσαρμογή μειώνει το φορτίο πληροφοριών φιλτράροντας περιττές πληροφορίες, ελαφρύνοντας έτσι τους περιορισμούς της περιορισμένης οπτικής απεικόνισης. Επιπλέον, το κινητό εμπόριο παρέχει δυνητικά δυνατότητες για εξατομίκευση, γιατί οι κινητές συσκευές πάντα φέρουν την ταυτότητα του χρήστη. Η επικοινωνία ορίζεται ως διάλογος μεταξύ των ιστοσελίδων και των χρηστών: με εκπομπή, διαδραστική, και υβριδική. Η στοχευμένη διαφήμιση μέσω SMS ή βίντεο ταχυδρομείου είναι αξιοσημείωτη. Οι αλλαγές του χρόνου και του καιρού είναι χρήσιμα γεγονότα για την επιλογή εκπομπής ενός μηνύματος (π.χ. πώληση εξοπλισμού σκι, όταν χιονίζει). Εναλλακτικές λύσεις για το περιορισμένο πληκτρολόγιο είναι οι συσκευές να παρέχουν ανατροφοδότηση στους καταναλωτές, όπως απαντήσεις πολλαπλής επιλογής ή πολυμεσικές μορφές, όπως μεταφορά φωνητικού και βίντεο ταχυδρομείου. Η σύνδεση αναφέρεται στην έκταση των τυπικών δεσμών μεταξύ των ιστοσελίδων, που αποτελείται από εξωτερικό περιεχόμενο, ποσοστό του περιεχόμενου της ιστοσελίδας, και τα μονοπάτια των συνδέσεων. Σε κινητό περιβάλλον τα μονοπάτια σε άλλες ιστοσελίδες παρέχουν στους χρήστες τις απαιτούμενες πληροφορίες. Ο προσαρμοστικός χάρτης που συνδέεται μόνο με τις ιστοσελίδες των κοντινών καταστημάτων μειώνει τον αριθμό των εναλλακτικών μονοπατιών. 16

17 Το εμπόριο ασχολείται με διεπαφές που σχετίζονται με πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών προϊόντων, όπως το καλάθι αγορών και η παρακολούθηση των παραγγελιών [4]. Μια ασφαλής μέθοδος πληρωμής που χρειάζεται ελάχιστη προσοχή απαιτείται στο περιβάλλον του κινητού. Με την εισαγωγή ενός πιστοποιητικού γνησιότητας στις κινητές συσκευές, οι καταναλωτές, οι πάροχοι χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και λιανοπωλητές κινητού εμπορίου θα διεξάγουν αμοιβαίο έλεγχο ταυτότητας [12]. Συμπτύσσοντας ένα σύνολο διαδικασιών πολλαπλών βημάτων σε μια one-click διαδικασία γίνεται εφικτό αξιοποιώντας προφίλ του χρήστη που περιέχει το όνομα χρήστη, τη διεύθυνση, και μια προτιμώμενη επιλογή παράδοσης. 2.3 Συστήματα συστάσεων βασισμένα στο περιεχόμενο Στις μέρες μας δεχόμαστε καθημερινώς καταιγισμό πληροφοριών, γι αυτό πλέον οι άνθρωποι χρησιμοποιούν μια ποικιλία στρατηγικών για να κάνουν επιλογές σχετικά με το τι να αγοράσουν, πώς να περάσουν τον ελεύθερο χρόνο τους, και ακόμη με ποιους θα συναντηθούν. Τα συστήματα συστάσεων αυτοματοποιούν ορισμένες από αυτές τις στρατηγικές με στόχο την παροχή προσιτών, προσωποποιημένων, και υψηλής ποιότητας συστάσεις. Πιο συγκεκριμένα, τα συστήματα συστάσεων ή συστήματα σύστασης είναι μια υποκατηγορία του συστήματος φιλτραρίσματος πληροφοριών όπου σκοπός τους είναι να προβλέπουν την «βαθμολογία» ή «προτίμηση» που ο χρήστης θα δώσει σε ένα είδος ή κοινωνικό στοιχείο το οποίο δεν έχει μελετηθεί, χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο που χτίστηκε από τα χαρακτηριστικά ενός στοιχείου ή από το κοινωνικό περιβάλλον του χρήστη Συστήματα συστάσεων βασισμένα στο περιεχόμενο Τα συστήματα συστάσεων τυπικά παράγουν μια λίστα συστάσεων με έναν από τους δύο τρόπους - μέσω συνεργατικού είτε με βάση το περιεχόμενο φιλτραρίσματος [13]. Οι συνεργατικές προσεγγίσεις φιλτραρίσματος χτίζουν ένα μοντέλο με βάση την συμπεριφορά του χρήστη έως τώρα (είδη που έχει αγοράσει στο παρελθόν είτε έχει επιλέξει είτε έχει βαθμολογήσει), καθώς και από παρόμοιες αποφάσεις που λαμβάνονται από άλλους χρήστες. Στη συνέχεια να χρησιμοποιήσουν αυτό το μοντέλο για να προβλέψουν τα στοιχεία (ή αξιολογήσεις για τα στοιχεία) για τα οποία ο χρήστης μπορεί να ενδιαφέρεται [14]. Οι προσεγγίσεις φιλτραρίσματος με βάση το περιεχόμενο χρησιμοποιούν μια σειρά από διακριτά χαρακτηριστικά ενός στοιχείου, προκειμένου να προτείνουν πρόσθετα στοιχεία με παρόμοιες ιδιότητες [15]. Οι βασισμένες στο περιεχόμενο μέθοδοι φιλτραρίσματος βασίζονται στις πληροφορίες σχετικά με τα χαρακτηριστικά των στοιχείων που πρόκειται να προταθούν. Με άλλα λόγια, αυτοί οι αλγόριθμοι προσπαθούν να προτείνουν στοιχεία που είναι παρόμοια με αυτά που άρεσαν στον χρήστη στο παρελθόν (ή εξετάζει στο παρόν). Πιο συγκεκριμένα, τα διάφορα υποψήφια στοιχεία συγκρίνονται με τα στοιχεία που έχουν προηγουμένως αξιολογηθεί από το χρήστη και προτείνονται αυτά που ταιριάζουν περισσότερο. Η προσέγγιση αυτή έχει τις ρίζες της στην ανάκτηση πληροφοριών και στην έρευνα φιλτραρίσματος πληροφοριών. Αυτές οι μέθοδοι 17

18 χρησιμοποιούν ένα προφίλ στοιχείου (δηλαδή, μια σειρά από διακριτά χαρακτηριστικά και ιδιότητες) που χαρακτηρίζουν το στοιχείο μέσα στο σύστημα. Το σύστημα δημιουργεί ένα προφίλ βασισμένο στο περιεχόμενο για κάθε χρήστη αναπαριστώντας το με ένα σταθμισμένο διάνυσμα με τα χαρακτηριστικά του στοιχείου. Τα βάρη υποδηλώνουν τη σημασία του κάθε χαρακτηριστικού για τον χρήστη και μπορούν να υπολογιστούν από μεμονωμένα αξιολογημένα διανύσματα περιεχομένου χρησιμοποιώντας ποικιλία τεχνικών. Απλές προσεγγίσεις χρησιμοποιούν τις μέσες τιμές του αξιολογημένου διανύσματος του στοιχείου, ενώ άλλες πιο εξελιγμένες μέθοδοι χρησιμοποιούν τεχνικές μηχανικής μάθησης, όπως Bayesian ταξινομητές, ανάλυση διασποράς, δέντρα απόφασης, και τεχνητά νευρωνικά δίκτυα, προκειμένου να εκτιμηθεί η πιθανότητα κατά την οποία θα αρέσει στον χρήστη το στοιχείο. Η ανατροφοδότηση από τον χρήστη πραγματοποιείται συνήθως με τη μορφή ενός like ή dislike κουμπιού, για να εκχωρηθούν υψηλότερα ή χαμηλότερα βάρη σχετικά με τη σημασία ορισμένων ιδιοτήτων. Ένα βασικό ζήτημα στο φιλτράρισμα με βάση το περιεχόμενο είναι εάν το σύστημα είναι σε θέση να μάθει τις προτιμήσεις των χρηστών από τις ενέργειές τους σχετικά με μια πηγή περιεχομένου και να τις χρησιμοποιήσει σε άλλους τύπους περιεχομένου. Όταν το σύστημα περιορίζεται στο να συστήσει περιεχόμενο του ιδίου τύπου ενώ ο χρήστης το χρησιμοποιεί, η τιμή του συστήματος σύστασης είναι σημαντικά μικρότερη από ό, τι όταν μπορούν να συσταθούν άλλοι τύποι περιεχομένων από άλλες υπηρεσίες. Για παράδειγμα, η σύσταση άρθρων ειδήσεων με βάση την αναζήτηση των ειδήσεων είναι χρήσιμη, αλλά είναι πολύ πιο χρήσιμο όταν η μουσική, τα βίντεο, τα προϊόντα, οι συζητήσεις κ.λπ. από διαφορετικές υπηρεσίες μπορούν να συσταθούν με βάση την αναζήτηση των ειδήσεων [16]. Δημιουργώντας Πειστικές Τεχνολογίες Δεκαπέντε χρόνια πριν, υπήρχαν σχετικά λίγα παραδείγματα πειστικών τεχνολογιών στη ζωή μας. Το διαδίκτυο δεν ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένο, και το λογισμικό δεν ήταν σχεδιασμένο στο να επηρεάζει τις συμπεριφορές αλλά επικεντρωμένο στην αύξηση της παραγωγικότητας. Σήμερα οι πειστικές τεχνολογίες είναι ευρέως διαδεδομένες και είμαστε περικυκλωμένοι από ψηφιακά προϊόντα που έχουν σχεδιαστεί για να αλλάξουμε αυτό που σκεφτόμαστε και κάνουμε. Οι εμπειρίες πειστικής τεχνολογίας έρχονται σε μας μέσω του διαδικτύου (από τους ιστότοπους ηλεκτρονικού εμπορίου μέχρι την κοινωνική δικτύωση), των βιντεοπαιχνιδιών (π.χ.,wii Fit και το Dance Dance Revolution), των κινητών τηλεφώνων (π.χ., την υγεία εφαρμογές για το iphone και εμπορικές υπηρεσίες γραπτών μηνυμάτων). Σύμφωνα με τον Fogg (2009) υπάρχουν οκτώ βήματα για το σχεδιασμό πειστικών τεχνολογιών και πραγματοποιούνται ως επί το πλείστον σε αυτή την ακολουθία αν και σε μερικές περιπτώσεις δύο στάδια μπορούν να διεξαχθούν παράλληλα (Εικόνα 1). Τα οκτώ βήματα δεν προορίζονται να είναι ως μια άκαμπτη φόρμουλα, αντ αυτού χρησιμεύουν ως ορόσημα για να καταστήσουν τη διαδικασία σχεδιασμού πιο 18

19 αποτελεσματική. Η μεταβολή της ακολουθίας των βημάτων για να ταιριάζουν στις περιστάσεις είναι ένα έγκυρο μέρος της διαδικασίας σχεδιασμού [17]. Βήμα 1: Επιλογή απλής συμπεριφοράς για στόχο Το πρώτο βήμα στο σχεδιασμό μιας επιτυχημένης πειστικής τεχνολογίας είναι να επιλέξουμε την κατάλληλη συμπεριφορά για να στοχεύσουμε για την αλλαγή. Η ομάδα σχεδιασμού θα πρέπει να επιλέξει την μικρότερη, πιο απλή συμπεριφορά που έχει σημασία. Συχνά αυτό απαιτεί τη μείωση του μεγάλου στόχου σε ένα μικρότερο, φαινομενικά μικρό, στόχο. Η επίτευξη του μικρού στόχου μπορεί να έχει μεγαλύτερες επιπτώσεις από ό, τι αναμενόταν. Οι επαγγελματίες πειθούς έχουν καταλάβει από καιρό ότι το να κάνουν οι άνθρωποι μικρά πράγματα, φυσικά τους οδηγεί στην υιοθέτηση πιο φιλόδοξων συμπεριφορών, ακόμη και χωρίς επιπλέον παρέμβαση. Αυτό το πρώτο βήμα της διαδικασίας είναι το πιο σημαντικό στοιχείο στο σχεδιασμό πειστικών τεχνολογιών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η μελέτη των Santos da Silva et al. (2013), όπου στόχος τους είναι να καθοδηγήσουν τους χρήστες έτσι ώστε να εκτελούν δραστηριότητες μέσα στην καθημερινότητα τους που να παρέχουν περισσότερα οφέλη στην υγεία τους. Για να τον επιτύχουν, σχεδίασαν ένα χρονοδιάγραμμα εργασιών όπου βοηθά τους χρήστες να επιλέγουν, προγραμματίζουν και να εκτελούν τις καθημερινές τους εργασίες. Η κύρια ιδέα πίσω από την εφαρμογή προτείνουν, είναι ένα παιχνίδι ρόλων στο οποίο ο χρήστης πρέπει να προσπαθήσει να εξελίξει τα χαρακτηριστικά που επιθυμεί περισσότερο για τον χαρακτήρα του - έτσι ώστε να πετύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ένας τρόπος για να εκπληρωθεί αυτός ο στόχος είναι μέσω συνεργασίας, παρακινώντας τους χρήστες να μοιράζονται συνήθειες τους, τις δυσκολίες τους και τα σχέδια δράσης τους [18]. 19

20 Βήμα 2: Επιλογή δεκτικού ακροατηρίου Εικόνα 1 - Βήματα πειστικού σχεδιασμού Το δεύτερο βήμα στην πειστική διαδικασία σχεδιασμού περιλαμβάνει την επιλογή του σωστού κοινού για την παρέμβασή σας. Όταν οι σχεδιαστές έχουν τη δυνατότητα επιλογής (δηλαδή, το κοινό δεν προκαθορίζεται από το έργο), υποστηρίζουμε την επιλογή κοινού που είναι πιο πιθανό να είναι δεκτικό στην στοχοθετημένη αλλαγή συμπεριφοράς. Στην πραγματικότητα διαλέγοντας λανθασμένο κοινό μπορεί να καταδικαστεί ο σχεδιασμός του έργου, ειδικά στα πρώτα στάδια. Η επόμενη σκέψη στην επιλογή κοινού είναι το κατά πόσο είναι εξοικειωμένο με την τεχνολογία. Το καλύτερο κοινό αποτελείται από ανθρώπους που απολαμβάνουν την χρήση της τεχνολογίας και τους αρέσει να δοκιμάζουν νέα πράγματα. Μια τέτοια περίπτωση παρουσιάζεται στην δημοσίευση των Toscos et al. (2006), οι οποίοι αναπτύσσουν μια εφαρμογή για κινητό τηλέφωνο που έχει ως στόχο την κινητοποίηση των έφηβων κοριτσιών έτσι ώστε να ασκούνται [19]. Η επιλογή αυτή του κοινού ήταν στοχευμένη, επειδή έχουν περισσότερες πιθανότητες τα κορίτσια να 20

21 είναι λιγότερο δραστήρια κατά την διάρκεια της εφηβικής τους ηλικίας καθώς και να χρησιμοποιούν επικίνδυνες τεχνικές αδυνατίσματος. Επίσης ανταποκρίνονται περισσότερο στις παρεμβάσεις υγιεινής συμπεριφοράς σύμφωνα με μελέτη που στόχευε την εφηβική παχυσαρκία [20]. Παραδείγματα παρόμοιων εφαρμογών είναι τα Fish N Steps [21] και Shakra [22]. Επίσης, στην δημοσίευση των Consolvo et al. (2009) χρησιμοποιήθηκαν είκοσι-οχτώ άτομα που επιλέχθηκαν από εταιρεία έρευνας αγοράς τα οποία συμμετείχαν σε μια τρίμηνη μελέτη του UbiFit Garden [23]. Τα άτομα ήταν 15 γυναίκες και 13 άνδρες, ηλικίας από 25 έως 54 ετών. Όλοι ήταν τακτικοί χρήστες κινητών τηλεφώνων που ήθελαν να αυξήσουν την φυσική τους δραστηριότητα. Στην δημοσίευση των Soler et al. (2009), στόχος ήταν η δημιουργία μιας πειστικής τεχνολογίας που θα απευθύνεται σε έφηβους και θα έχει ως σκοπό την βελτίωση της στοματικής τους υγείας και να τους ευαισθητοποιήσει ως προς το θέμα της οδοντικής υγιεινής [24]. Σε κάποιες περιπτώσεις τα πρώτα δύο βήματα της διαδικασίας σχεδιασμού μπορούν να πραγματοποιηθούν με την αντίστροφη σειρά, επειδή το κοινό θα καθορίσει την επιθυμητή συμπεριφορά. Βήμα 3: Εύρεση εμποδίων ως προς τη συμπεριφορά-στόχο Μόλις έχει επιλεγεί η κατάλληλη συμπεριφορά και το κοινό για στόχευση, ακολουθεί το τρίτο βήμα. Στο βήμα αυτό πρέπει να καθοριστεί τι εμποδίζει το κοινό από την εκτέλεση της ζητούμενης συμπεριφοράς. Οι απαντήσεις σε αυτή την ερώτηση συνήθως αποτελούνται από τον συνδυασμό των παρακάτω: Έλλειψη κινήτρου Έλλειψη ικανότητας Έλλειψη καλά χρονισμένης αφορμής για να εκτελεστεί η συμπεριφορά Στην πράξη, μια λύση πειστικής τεχνολογίας απαιτεί συχνά περισσότερα από απλά πρόκληση μιας επιθυμητής συμπεριφοράς. Μάλλον, η λύση πρέπει επίσης να ενισχύσει τα κίνητρα ή να διευκολύνει τη συμπεριφορά, ή και τα δύο. Αν το επιθυμητό κοινό-στόχος δεν έχει μόνο το κίνητρο, ο πειστικός σχεδιασμός θα πρέπει να επικεντρωθεί στα κίνητρα. Εάν η ικανότητα είναι ανεπαρκής, η λύση θα πρέπει να διευκολύνει τη συμπεριφορά-στόχο. Αν όμως το επιθυμητό κοινό-στόχος δεν έχει ούτε τα κίνητρα ούτε και την ικανότητα, τότε θα πρέπει να πάμε πίσω στην διαδικασία και να ξανασκεφτούμε τα προηγούμενα βήματα. Όπως παρατηρούμε και στην δημοσίευση των Soler et al. (2009), υπάρχει έλλειψη κινήτρου έτσι ώστε οι έφηβοι να εκτελέσουν την στοχευμένη συμπεριφορά [24]. Αυτό προκύπτει από την άγνοια που έχουν οι έφηβοι όσον αφορά τις ασθένειες που μπορούν να προκύψουν από τις κακές συνήθειες στοματικής υγιεινής. Στην δημοσίευση των Oliveira et al. (2010), υπάρχει το πρόβλημα της έλλειψης ικανότητας όσον αφορά το θέμα της μνήμης των ηλικιωμένων ανθρώπων. Με την μελέτη τους 21

22 αυτή, οι συγγραφείς προτείνουν και αξιολογούν μια εφαρμογή βασισμένη σε κινητό τηλέφωνο η οποία θα παροτρύνει τους ασθενείς να είναι πιο συνεπείς στις ώρες που πρέπει να λαμβάνουν τα φάρμακά τους και αυτό το επιτυγχάνουν μέσω του κοινωνικού ανταγωνισμού [25]. Βήμα 4: Επιλογή γνώριμου καναλιού τεχνολογίας Η επιλογή καναλιού συνήθως εξαρτάται από τρείς παράγοντες: την συμπεριφορά στόχο, το κοινό και τους παράγοντες που αποτρέπουν την συμπεριφορά αυτή-δηλαδή τα πρώτα τρία βήματα της διαδικασίας. Σήμερα, έχουμε μια αύξηση του αριθμού των καναλιών τεχνολογίας για πειθώ: διαδίκτυο, το λογισμικό που εγκαθίσταται σε προσωπικούς υπολογιστές, εφαρμογές κινητής τηλεφωνίας, γραπτά μηνύματα σε κινητά τηλέφωνα, κοινωνικές πλατφόρμες όπως το Facebook, βίντεο απευθείας σύνδεσης, παιχνίδια πλατφόρμας, και ούτω καθεξής. Η πρόκληση είναι η σωστή επιλογή ανάμεσα στο εύρος των διαθέσιμων καναλιών πειθούς, λαμβάνοντας υπόψη το πόσο καλά κάθε κανάλι ταιριάζει με τη συμπεριφορά-στόχο. Το επόμενο θέμα στην επιλογή του καναλιού είναι το κοινό. Μια ομάδα σχεδιασμού Πρέπει να επιλεγεί ένα κανάλι με το οποίο να είναι εξοικειωμένο το στοχευόμενο κοινό. Η προσέγγιση του να απαιτείς από ένα χρήστη να μάθει ένα νέο κανάλι και ταυτόχρονα να υιοθετήσει μια νέα συμπεριφορά δεν πραγματοποιείται σχεδόν ποτέ. Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν μόνο μία συμπεριφορά κάθε φορά. Και στην πραγματικότητα η υιοθέτηση μιας νέας τεχνολογίας είναι μια αλλαγή συμπεριφοράς. Στη δημοσίευση Polak et al. (2010) το κανάλι τεχνολογίας που επιλέχθηκε για την επίτευξη του στόχου ο οποίος είναι η υγιεινή διατροφική συνήθεια, είναι τα κινητά τηλέφωνα [26]. Η μελέτη που έγινε έχει επιλέξει ως κοινό τους έφηβους, οι οποίοι στις μέρες μας έχουν συνεχή διάδραση με το κινητό τους τηλέφωνο με αποτέλεσμα να είναι ήδη εξοικειωμένοι με τη χρήση του. Επιπρόσθετα, στην έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τους Ismail et al. (2012) με απώτερο στόχο την υλοποίηση μιας πειστικής τεχνολογίας που θα επηρεάσει την συμπεριφορά των παιδιών ώστε να αποβάλουν τις συνήθειες του καπνίσματος από μικρή ηλικία, επιλέχθηκε επίσης ως κανάλι τεχνολογίας το κινητό τηλέφωνο. Πιο συγκεκριμένα αυτό θα επιτευχθεί μέσω ενός παιχνιδιού το οποίο θα είναι εγκατεστημένο στη συσκευή των μαθητών [27]. Όπως αναφέραμε και παραπάνω, οι περισσότεροι μαθητές αγαπούν να παίζουν παιχνίδια εξομοίωσης και έχουν φορητές συσκευές. Να σημειώσουμε ότι τα πρώτα τέσσερα βήματα στην τεχνολογία πειθούς πραγματοποιούνται σε ακολουθία, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μπορούν να γίνουν εξαιρέσεις και να πραγματοποιηθούν με διαφορετική σειρά. 22

23 Βήμα 5: Εύρεση σχετικών παραδειγμάτων πειστικής τεχνολογίας Στο πέμπτο βήμα της διαδικασίας σχεδιασμού, πρέπει να αναζητήσουμε παραδείγματα επιτυχημένων πειστικών τεχνολογιών που σχετίζονται με την παρέμβασή μας. Στην αναζήτηση για σχετικά παραδείγματα επιτυχημένων πειστικών τεχνολογιών, σπάνια θα βρούμε ένα παράδειγμα που να ταιριάζει με την ακριβή συμπεριφορά, το κοινό που θέλουμε να στοχεύσουμε, και το κανάλι που έχουμε επιλέξει για το έργο μας. Και ακόμα κι αν αυτό το παράλληλο παράδειγμα υπάρχει, θα θέλουμε να μελετήσουμε άλλες λύσεις για να δούμε μια σειρά από επιλογές. Βήμα 6: Μίμηση επιτυχημένων παραδειγμάτων Το επόμενο βήμα στη διαδικασία σχεδιασμού είναι η μίμηση των επιτυχημένων παραδειγμάτων που συγκεντρώθηκαν στο πέμπτο βήμα. Δέκα χρόνια πριν, η τεχνολογία πειθούς ήταν τόσο νέα που απαιτούνταν από τις ομάδες σχεδιασμού δημιουργήσουν καινοτόμες λύσεις. Σήμερα, το τοπίο είναι διαφορετικό. Από το να ξεκινάμε από το μηδέν, μια καλύτερη, πιο αξιόπιστη μέθοδος είναι να μιμούμαστε αυτά που ήδη δουλεύουν- Facebook, Amazon, βίντεο παιχνίδια, και πολλά άλλα- και να προσαρμόζουμε αυτές τις επιτυχημένες προσεγγίσεις στην στοχευμένη συμπεριφορά και το κοινό που επιθυμούμε. Με τόσα παραδείγματα επιτυχημένων τεχνολογιών πειθούς, δεν υπάρχει λόγος να ανακαλύψουμε ξανά τον τροχό. Ο εντοπισμός και η προσαρμογή επιτυχημένων παραδειγμάτων της τεχνολογίας στο σχεδιασμό του έργου είναι ο ταχύτερος, ασφαλέστερος τρόπος για να δημιουργήσετε αποτελεσματικές τεχνολογίες πειθούς. Η ομάδα σχεδιασμού δεν πρέπει να φοβάται να κάνει κάτι που είναι παρόμοιο με αυτό που έχει ήδη εργαστεί. Στα προχωρημένα στάδια της διαδικασία σχεδιασμού (Βήμα 8), η ομάδα θα έχει πολλούς τρόπους για να κάνει κάτι ξεχωριστό. Η ευκαιρία για πραγματική καινοτομία έρχεται μετά την τοποθέτηση γερών θεμελίων. Βήμα 7: Έλεγχος και γρήγορες επαναλήψεις Στο 7 ο βήμα δοκιμάζονται γρήγορα και επαναλαμβανόμενα οι εμπειρίες των χρηστών. Μια σειρά από μικρά, γρήγορα τεστ είναι πολύ πιο χρήσιμη από την πραγματοποίηση ενός μεγάλου. Αυτά δεν είναι επιστημονικά πειράματα αλλά γρήγορες δοκιμές που επιτρέπουν στην ομάδα σχεδιασμού να πρωτοτυποποιήσει την εμπειρία και να δει πως αντιδρούν οι χρήστες. Ο σχεδιασμός με σκοπό την πειθώ είναι πιο δύσκολος από το σχεδιασμό για τη χρηστικότητα. Πολλές προσπάθειες που έχουν σκοπό να αλλάξουν τις συμπεριφορές των ανθρώπων αποτυγχάνουν. Γι αυτό, το Βήμα 7 απαιτεί γρήγορα τεστ και πολλές δοκιμές. 23

24 Βήμα 8: Ανάπτυξη για την επιτυχία Δημιουργώντας μια πειστική τεχνολογία που αλλάζει μια συμπεριφορά, ανεξάρτητα από το πόσο μικρή ή απλή, είναι ένα ορόσημο. Στο βήμα 8, η ομάδα σχεδιασμού μπορεί να κάνει επέκταση σε αυτήν την επιτυχία. Είναι η στιγμή για αναβάθμιση. Υπάρχει μια ποικιλία τρόπων με τους οποίους η ομάδα μπορεί να κλιμακωθεί. Ένας τρόπος είναι να καταστεί η συμπεριφορά-στόχος πιο δύσκολη. Ένας άλλος τρόπος ανάπτυξης είναι να επεκταθεί σε νέο κοινό-νέους τύπους χρηστών που είναι λιγότερο δεκτικοί και να δούμε πώς η παρέμβαση αυτή λειτουργεί με αυτό το νέο κοινό. Ένας τρίτος τρόπος είναι να επεκταθεί ακόμη το πεδίο και να απευθύνεται σε ένα ακόμη ευρύτερο ακροατήριο. Παρακάτω παρουσιάζουμε κάθε βήμα του μοντέλου του Fogg που χρησιμοποιήθηκε για την ανάπτυξη, τη δοκιμή και την επικύρωση της προσέγγισης που παρουσιάζεται. 1) Η συμπεριφορά στην οποία στοχεύσαμε, αφορά την επιλογή συγκεκριμένων προϊόντων σε σούπερ μάρκετ. 2) Το κοινό στο οποίο απευθυνόμαστε είναι οι έλληνες καταναλωτές. 3) Οι παράγοντες που αποτρέπουν την στοχευμένη-συμπεριφορά είναι η τιμή και η έλλειψη της πληροφορίας όσον αφορά την εθνικότητα του κάθε προϊόντος. Παρόλα αυτά έχει παρατηρηθεί στις μέρες μας μια στροφή των καταναλωτών προς τα ελληνικά προϊόντα, οπότε εμείς με την υλοποίηση μας ενισχύουμε αυτή την τάση με το να παρέχουμε στο χρήστη άμεσα την πληροφορία αυτή χωρίς να έχει αμφιβολίες και να αναρωτιέται για την προέλευση του κάθε προϊόντος. 4) Το μέσο που επιλέξαμε να πραγματοποιήσουμε την ιδέα μας είναι μέσω μιας εφαρμογής για φορητές συσκευές και αυτό διότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων στις μέρες μας έχει υπό την κατοχή του ένα έξυπνο τηλέφωνο ή ακόμα και tablet σε κάποιες περιπτώσεις. Επίσης μας εξυπηρετεί αυτή η τεχνολογία λόγω της ιδιότητας της φορητότητας που παρέχει στο χρήστη. 5) Σχετικά παραδείγματα αποτελούν οι εφαρμογές Scan it! και Shopsavvy οι οποίες χρησιμοποιούν την κάμερα της συσκευής για να αναγνώσουν barcode προϊόντων, με την διαφορά όμως ότι εστιάζουν στο κριτήριο της τιμής. Δίνουν την δυνατότητα στο χρήστη να δει την τιμή ενός προϊόντος είτε στα τοπικά καταστήματα είτε στο διαδίκτυο, να φτιάξει λίστα αγορών και να ενημερωθεί για προσφορές στις τιμές των προϊόντων. 6) Δεν βρέθηκε σχετική βιβλιογραφία. 7) Αρχικά, πραγματοποιήσαμε δοκιμαστικά ένα αριθμό πειραμάτων για να παρατηρήσουμε τις αντιδράσεις των χρηστών και αφού είχαμε θετική ανάδραση από την χρήση της εφαρμογής, συνεχίσαμε στην πραγματοποίηση του πειράματος. 8) Όσον αφορά την επέκταση της ιδέας υπάρχουν διατυπωμένες σκέψεις στο τελευταίο κεφάλαιο της εργασίας όπου αναφέρεται και η μελλοντική εργασία. 24

25 Κεφάλαιο 3 Android Η δύναμη των smartphones πηγάζει από το υλικό και το λογισμικό τους. Πλέον το υλικό μπορεί να εκτελέσει περισσότερο απαιτητικές ενέργειες χωρίς να καθυστερεί κατά την εκκίνηση και την εκτέλεση τους. Αντίστοιχα τα νέα λειτουργικά συστήματα για κινητές συσκευές είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να εκμεταλλεύονται πλήρως τις δυνατότητες του υλικού και να διαχειρίζονται απρόσκοπτα πολλές εφαρμογές. Με την υπολογιστική ισχύ που πλέον διαθέτουν υποστηρίζουν απαιτητικές πράξεις ακόμα και για την ταυτόχρονη επεξεργασία των frames της κάμερας. Στο κεφάλαιο αυτό εστιάζουμε στο λειτουργικό Android όπου παραθέτουμε τις εκδόσεις και τα χαρακτηριστικά που το κάνουν μοναδικό. 3.1 Λειτουργικά συστήματα έξυπνων κινητών τηλεφώνων Τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί η ανάγκη ύπαρξης εξειδικευμένων λειτουργικών συστημάτων που να φιλοξενούνται σε φορητές συσκευές και να παρέχουν δυνατότητες ανάπτυξης εφαρμογών, εξαιτίας του πολλαπλασιασμού των χρηστών κινητών τηλεφώνων. Επειδή τα κινητά τηλέφωνα έχουν μετατραπεί πλέον σε προσιτούς κινητούς υπολογιστές, οι προγραμματιστές και οι χρήστες χρειάζονται ένα περιβάλλον ανάπτυξης που να επιτρέπει σε αυτούς να δημιουργήσουν και να έρθουν σε επαφή με μοναδικές και εξειδικευμένες εφαρμογές [28]. Στα λειτουργικά συστήματα που χρησιμοποιούνται από τα σύγχρονα smartphones περιλαμβάνονται το Android της Google, το ios της Apple, το Symbian της Nokia, το BlackBerry OS της RIM, το Bada της Samsung, το Windows Phone της Microsoft, το Firefox OS της Mozilla Corporation, το webos της LG Electronics καθώς και ενσωματωμένες διανομές των Linux όπως η Maemo και η MeeGo. Τέτοια λειτουργικά συστήματα μπορούν να εγκατασταθούν σε πολλά διαφορετικά μοντέλα κινητών τηλεφώνων και τυπικά κάθε συσκευή μπορεί να λάβει πολλαπλές αναβαθμίσεις λογισμικού καθ όλη τη διάρκεια ζωής της. Εικόνα 2 - Δημοφιλή Λειτουργικά Συστήματα Έξυπνων Τηλεφώνων 25

26 3.2 Android Το Android είναι μια στοίβα λογισμικού για κινητές συσκευές η οποία περιλαμβάνει λειτουργικό σύστημα, ενδιάμεσο λογισμικό (middleware) και βασικές εφαρμογές. Το Android τρέχει τον πυρήνα του λειτουργικού Linux και μέσω της δικιάς του εργαλειοθήκης ανάπτυξης συστήματος λογισμικού (Software Development Kit), επιτρέπει στους κατασκευαστές να δημιουργούν πρωτοποριακές εφαρμογές. Αρχικά αναπτύχθηκε από την Google και αργότερα συνεχίστηκε σε συνεργασία με την Open Handset Alliance. Είναι σχεδιασμένο να προσφέρει τη μέγιστη παραμετροποίηση στα κινητά τηλέφωνα, ανάλογα με τις επιθυμίες μας. Προσφέρει τη δυνατότητα χρήσης εξελιγμένων υπηρεσιών του Διαδικτύου, όπως ανταλλαγή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, πρόσβαση σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, πλοήγηση στο Internet και φυσικά ψυχαγωγία. Υπόσχεται πληθώρα εφαρμογών που θα βελτιώσουν την εμπειρία της αναπαραγωγής μουσικής, της διαχείρισης αρχείων, της λήψης φωτογραφιών και βίντεο αλλά και της επικοινωνίας μέσω SMS, MMS και φωνητικών κλήσεων. Η πρώτη παρουσίαση της πλατφόρμας Android έγινε στις 5 Νοεμβρίου 2007, παράλληλα με την ανακοίνωση της ίδρυσης του οργανισμού OHA, μιας κοινοπραξίας 84 τηλεπικοινωνιακών εταιριών, εταιριών λογισμικού καθώς και κατασκευής υλικού, οι οποίες είναι αφιερωμένες στην ανάπτυξη και εξέλιξη ανοιχτών προτύπων στις συσκευές ανοιχτής τηλεφωνίας. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικά μέλη του οργανισμού αυτού για να δείξουμε την τεράστια προοπτική που δημιουργείται: Sprint Nextel, T- Mobile, Motorola, Samsung, Sony Ericsson, Vodafone, Google. Εικόνα 3 - Εταιρείες της Open Handset Alliance 26

27 Η Google δημοσίευσε το μεγαλύτερο μέρος του κώδικα του Android υπό τους όρους της Apache License, μιας ελεύθερης άδειας λογισμικού, γεγονός που επιτρέπει σε πλήθος προγραμματιστών να σχεδιάζουν εφαρμογές για το συγκεκριμένο λειτουργικό σύστημα με τη χρήση της γλώσσα προγραμματισμού Java. Οι εφαρμογές αυτές μπορούν να ληφθούν στα κινητά τηλέφωνα μέσω του δικτυακού τόπου Android Market. Το Android είναι η δημοφιλέστερη και πιο γρήγορα αναπτυσσόμενη πλατφόρμα για κινητά. Μέχρι τον Ιούλιο του 2013 το ηλεκτρονικό κατάστημα Google Play έχει φθάσει να περιέχει επισήμως πάνω από 1 εκατομμύριο εφαρμογές και έχουν γίνει πάνω από 50 δισεκατομμύρια μεταφορτώσεις [29]. Ο αριθμός των χρηστών του Android, τον Οκτώβρη του 2012 ήταν 500 εκατομμύρια, ενώ κάθε μέρα ενεργοποιούνταν 1.3 εκατομμύρια λειτουργικά σε smartphones και tablets, δηλαδή 15 συσκευές το δευτερόλεπτο. Εικόνα 4 - Λειτουργικό Σύστημα Android Εκδόσεις και χαρακτηριστικά Εικόνα 5 - Εκδόσεις του Android στο Googleplex 27

28 Οι εκδόσεις του λειτουργικού συστήματος Android ξεκίνησαν με την έκδοση του Android betaτον Νοέμβρη του Η πρώτη εμπορική έκδοση Android 1.0, βγήκε τον Σεπτέμβρη του 2008 και ονομάστηκε Apple Pie. Τον επόμενο Φεβρουάριο ακολούθησε το Banana bread, Android 1.1. Από τον Απρίλη του 2009 οι εκδόσεις Android συνεχίζουν να παίρνουν ονόματα από επιδόρπια και κυκλοφορούν σε αλφαβητική σειρά: Cupcake, Donut, Eclair, Froyo, Gingerbread, Honeycomb, Ice Cream Sandwich και Jelly Bean. Το Android βρίσκεται υπό συνεχή εξέλιξη από την Open Handset Alliance και έχει υποστεί έναν αριθμό από αναβαθμίσεις στο βασικό του λειτουργικό σύστημα. Με αυτές τις αναβαθμίσεις τυπικά διορθώνονται σφάλματα και προτίθενται νέα χαρακτηριστικά. Εικόνα 6 - Οι εκδόσεις του Android 1 η έκδοση Η ιστορία του λειτουργικού Android ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2007 με την έκδοση του Android beta. Η πρώτη εμπορική έκδοση κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 2008 όπου η T-Mobile ανακοινώνει την διαθεσιμότητα του T-Mobile G1, του πρώτου έξυπνου τηλεφώνου (smartphone), βασισμένο στην πλατφόρμα του Android. Λίγες μέρες αργότερα (Οκτώβριο 2008), η Google ανακοινώνει την απελευθέρωση του SDK Release Candidate 1.0. Ακολούθησε τον Φεβρουάριο του 2009 η έκδοση 1.1 σαν μια ανανεωμένη έκδοση του 1.0. Μέχρι τότε το Android δεν υποστήριζε ακόμη την χρήση κουμπιών αφής, παρά μόνο την χρήση των κλασσικών σκληρών κουμπιών της συσκευής. Cupcake Τον Μάιο του 2009 κυκλοφόρησε η έκδοση Android 1.5, με όνομα «Cupcake».To Cupcake εισάγει κάποια καινούργια χαρακτηριστικά και ανανεώσεις στην διεπαφή χρήστη και στη απόδοση. Πιο συγκεκριμένα, παρέχει εικονικό πληκτρολόγιο στην οθόνη, υποστηρίζει νέα widgets και φακέλους που μπορούν να 28

29 τοποθετηθούν στην αρχική οθόνη, δυνατότητα για καταγραφής και παρακολούθησης βίντεο και υποστηρίζει το πρότυπο Bluethooth A2DP και AVRCP δίνοντας την ικανότητα για αυτόματη σύνδεση σε μικροσυσκευή Bluetooth μέχρι μια συγκεκριμένη απόσταση. Τέλος, η λειτουργία της κάμερας είναι ταχύτερη όπως επίσης και η εύρεση των συντεταγμένων κατά την χρήση του GPS. Donut Το «Donut», Android 1.6, εκδόθηκε τον Σεπτέμβριο του Η έκδοση αυτή εισάγει κάποια καινούργια χαρακτηριστικά όπως βελτιωμένο Android Market, ενσωματωμένη φωτογραφική μηχανή, βιντεοκάμερα και διεπαφή για Gallery. Η διεπαφή αυτή επιτρέπει πλέον στους χρήστες την επιλογή πολλαπλών φωτογραφιών για διαγραφή. Υποστηρίζει ανανεωμένη αναζήτηση με φωνή, ταχύτερη απόκριση και βαθύτερη ολοκλήρωση με εγγενείς (native) εφαρμογές. Ακόμη προσφέρει νέα εμπειρία αναζήτησης στους σελιδοδείκτες, στο ιστορικό, στις επαφές και στο διαδίκτυο, απευθείας από την αρχική οθόνη. Υποστηρίζει τεχνολογίες για CDMA/EVDO, 802.2x, VPN, μηχανή μετατροπής κειμένου σε ομιλία (text-to-speech) και ανάλυση οθονών WVGA. Καταγράφονται επίσης βελτιώσεις για ταχύτερες εφαρμογές της φωτογραφικής μηχανής και αναζητήσεις. Eclair Ακολουθεί το «Eclair», Android 2.0 τον Νοέμβριο 2009, με τις επανεκδόσεις τον Δεκέμβριο 2009 (Eclair 0.1) και τον Ιανουάριο 2010 με το Android 2.1 (Eclair MR1). Ανάμεσα στις αλλαγές είναι η νέα διεπαφή χρήστη για την μηχανή αναζήτησης στον παγκόσμιο ιστό, η υποστήριξη του προτύπου HTML5 για αναπαραγωγή ταινιών και οι βελτιωμένοι χάρτες της Google. Στην κατηγορία επικοινωνίας συναντάμε βελτιώσεις στις επιλογές των επαφών, στο εικονικό πληκτρολόγιο και στην αναζήτηση των γραπτών μηνυμάτων. Ακόμη επιτρέπει συγχρονισμό με πολλούς λογαριασμούς ηλεκτρονικού ταχυδρομείου εκτός από αυτό της Google και υποστηρίζει το περιβάλλον ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Microsoft Exchange. Αναβαθμίζει την κλάση Motion Event η οποία επιτρέπει στους κατασκευαστές να μπορούν να παρακολουθούν αποτελεσματικότερα τα γεγονότα πολλαπλής αφής. Στις αναβαθμίσεις προσθέτουμε την ενσωματωμένη υποστήριξη flash και την ψηφιακή μεγέθυνση για την Camera και το Bluetooth 2.1. Τέλος παρέχει υποστήριξη για περισσότερες οθόνες και αναλύσεις. Froyo Ακολουθεί το Android 2.2 με το όνομα «Froyo» τον Μάιο του Περιλαμβάνει βελτιστοποιήσεις στην ταχύτητα του λειτουργικού συστήματος, στη μνήμη και στην απόδοση. Το πληκτρολόγιο υποστηρίζει πολλαπλές γλώσσες και υπάρχει δυνατότητα γρήγορης εναλλαγής μεταξύ αυτών. Το Froyo αποκτά δυνατότητα αναβαθμισμένης πλοήγησης στο διαδίκτυο και με τον 29

30 νέο φυλλομετρητή υποστηρίζεται το ανέβασμα αρχείων. Πλέον, οι εφαρμογές μπορούν να εγκατασταθούν σε εξωτερική μνήμη. Ενεργοποιείται η σύνδεση των συσκευών (τηλεφώνων, tablet, υπολογιστών) μέσω USB, γνωστή ως τεχνολογία Usb Tethering, επιτρέποντας τον διαμοιρασμό της σύνδεσης στο Διαδίκτυο από το τηλέφωνο/tablet στον υπολογιστή. Gingerbread Η επόμενη έκδοση Android 2.3 ονομάζεται «Gingerbread» και κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του Η διεπαφή χρήστη έχει αναβαθμιστεί έτσι ώστε να είναι ευκολότερη η εκμάθησή της, γρηγορότερη στην χρήση και πιο αποδοτική. Το πληκτρολόγιο ανασχεδιάστηκε και βελτιστοποιήθηκε για γρηγορότερη εισαγωγή και επεξεργασία κειμένου. Όσον αφορά τα νέα χαρακτηριστικά για τους χρήστες υπάρχει βελτιωμένη διαχείριση ενέργειας, ασύρματη επικοινωνία με μικρή εμβέλεια (NFC) καθώς και δυνατότητα κλήσης μέσω του διαδικτύου. Στους προγραμματιστές προσφέρει βελτιωμένα χαρακτηριστικά gaming όπως αισθητήρες για καλύτερη επεξεργασία 3-D ς, πρόσβαση σε εργαλεία ήχου και εφέ και πλούσιο περιβάλλον με εργαλεία για ανάπτυξη εφαρμογών. Επίσης δίνονται εργαλεία για εφαρμογές με ταχύτερη απόδοση όπως η «συλλογή σκουπιδιών» (garbage collection), η ταχύτερη κατανομή διεργασιών και οι ανανεωμένοι οδηγοί βίντεο. Honeycomb Η έκδοση 3.0 με τις έξι αναβαθμίσεις της, Φεβρουάριο του 2011 με Φεβρουάριο του 2012, αποτελούν την οικογένεια «Honeycomb» και έχει βελτιστοποιηθεί ειδικά για συσκευές με μεγαλύτερη οθόνη και συγκεκριμένα για tablets. Εισάγει ένα νέο πλήρως εικονικό σχεδιασμό της διεπαφής χρήστη καθώς και ένα μοντέλο αλληλεπίδρασης βασισμένο στο περιεχόμενο. Στα νέα χαρακτηριστικά για τους χρήστες συγκαταλέγεται η μπάρα συστήματος για γρήγορη πρόσβαση στις ενημερώσεις και στην κατάσταση συστήματος καθώς και η μπάρα χρήσης που είναι ορατή σε κάθε ενεργή εφαρμογή. Πέντε παραμετροποιήσιμα homescreens προσφέρουν στον χρήστη άμεση πρόσβαση σε όλα τα τμήματα του συστήματος (Widgets, App shortcuts, wallpapers). Επίσης το πληκτρολόγιο έχει ανασχεδιαστεί έτσι ώστε να είναι κατάλληλο για ταχύτατη επιλογή κειμένου, αντιγραφή και επικόλλησή του. Κλείνοντας την αναφορά στα χαρακτηριστικά σχεδιασμένα για τον χρήστη να προσθέσουμε την δυνατότητα σύνδεσης με φυσικό πλήρες πληκτρολόγιο, με την υποστήριξη Bluetooth tethering και ένα αναβαθμισμένο σύνολο καθιερωμένων εφαρμογών όπως ο φυλλομετρητής, η Camera, η Gallery, οι επαφές και το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Όσο αφορά τους προγραμματιστές ενδυναμώνει το UI framework για ανάπτυξη ακόμα σπουδαιότερων εφαρμογών, δίνει την δυνατότητα χρήσης υψηλής ανάλυσης 2D και 3D γραφικών μέσω του OpenGL, προσφέρει τεχνολογίες για πλουσιότερα πολυμέσα και για καλύτερη συνδεσιμότητα των συσκευών. Τέλος παρέχει 30

31 υποστήριξη σε αρχιτεκτονικές με πολυπύρηνους επεξεργαστές και είναι συμβατή με υπάρχουσες εφαρμογές. Ice Cream Sandwich Η έκδοση «Ice Cream Sandwich» κυκλοφόρησε τον Οκτώβρη του 2011 (4.0.1) ενώ οι αναβαθμίσεις της ολοκληρώθηκαν τον Μάρτιο του 2012 (4.0.4). Την χαρακτηρίζουν ως απλή, όμορφη και πανέξυπνη. Η εκλεπτυσμένη διεπαφή χρήστη κάνει τις συνηθισμένες ενέργειες πιο ορατές και επιτρέπει στον χρήστη την πλοήγηση με απλές και ενστικτώδεις κινήσεις. Με την χρήση της λίστας στο System Bar επιτυγχάνεται η εύκολη μετάβαση ανάμεσα στις πρόσφατα ανοιγμένες εφαρμογές αναγνωρίζοντας το multitasking σαν δυνατό κλειδί στο Ice Cream Sandwich. Κάποιες από τις αναβαθμίσεις είναι τα widgets με δυνατότητα αλλαγής μεγέθους, νέες τεχνικές κλειδώματος π.χ. με αναγνώριση προσώπου, γρήγορη διαχείριση των εισερχόμενων κλήσεων, εύκολη διαχείριση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ισχυρός επεξεργαστής ς, ισχυρή μηχανή εισαγωγής φωνής και βελτιωμένος έλεγχος πάνω στα δίκτυα δεδομένων. Βελτιώσεις έχουν γίνει επίσης στην επικοινωνία, τον διαμοιρασμό αρχείων και στην cloudconnected υπηρεσία. Jelly Beans Η προτελευταία έκδοση έχει όνομα «Jelly Beans» και η πρώτη έκδοσή της βγήκε στο κοινό τον περασμένο Ιούλιο (4.1) ενώ οι αναβαθμίσεις της σταμάτησαν με την έκδοση 4.3. Το Jelly Beans υποστηρίζει πολλαπλούς λογαριασμούς χρηστών όπου ο κάθε ένας μπορεί να έχει δική του homescreen, φόντο, widgets, εφαρμογές και παιχνίδια ενώ η εναλλαγή μεταξύ διαφορετικών χρηστών γίνεται άμεσα με ένα απλό πάτημα. Το λειτουργικό αυτό υποστηρίζει την μετάδοση οποιασδήποτε πληροφορίας βρίσκεται στην οθόνη του tablet ή του smartphone, ασύρματα σε οποιαδήποτε HDTV μέσω δικτύου Wi-Fi. Πλέον με ένα απλό άγγιγμα δύο συσκευών Android που υποστηρίζουν την τεχνολογία NFC μπορούμε να μοιράζουμε βίντεο, φωτογραφίες, επαφές, ιστοσελίδες και εφαρμογές ανάμεσα τους με την τεχνολογία Android Beam. Το Jelly Beans παρέχει μια αναβαθμισμένη έκδοση του Google Now που επιστρέφει άμεσα πληροφορίες (καιρό, συγκοινωνίες, πτήσεις, αθλητικά, κ.α.) πριν καν τις ζητήσει ο χρήστης «διαβάζοντας» τις ανάγκες του, καθώς και την αναβαθμισμένη έκδοση του Google Search, προσφέροντας ακόμη πιο ακριβή αποτελέσματα, φωνητική αναζήτηση στο web, κ.α. Όλα αυτά γίνονται πλέον ταχύτητα χωρίς καμία καθυστέρηση. Επίσης πολύ σημαντική προσθήκη για τους κατασκευαστές παιχνιδιών είναι η υποστήριξη OpenGL ES 3.0 που υπόσχεται πολύ καλύτερα παιχνίδια με rendering σε πραγματικό χρόνο και σε ανάλυση 1080p. Τέλος υποστηρίζει την τεχνολογία Bluetooth Smart η οποία προορίζεται για σημαντικά μειωμένη ανάγκη μπαταρίας με μια νέα σειρά 31

32 bluetooth αξεσουάρ, χαρίζοντας σημαντικά μεγαλύτερη αυτονομία στη συσκευή του χρήστη. Kit Kat Η τελευταία έκδοση του λειτουργικό συστήματος Android ονομάζεται «Kit Kat» και έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να λειτουργεί γρήγορα, ομαλά και με ανταπόκριση σε μια ευρύτατη γκάμα συσκευών, καθώς και σε συσκευές με μνήμη RAM 512 MB. Στο Kit Kat γίνεται εισαγωγή μιας νέας πλατφόρμας υποστήριξης για ασφαλείς συναλλαγές βασισμένες σε NFC μέσω του Host Card Emulation (HCE) για πληρωμές, προγράμματα πιστότητας, άδειες εισόδου και άλλες υπηρεσίες. Επίσης, ένα νέο πλαίσιο πρόσβασης σε αποθηκευτικούς χώρους παρέχει την δυνατότητα στους χρήστες να αναζητούν και να προσπελαύνουν έγγραφα, εικόνες και άλλα αρχεία μεταξύ των αγαπημένων τους παρόχων αποθηκευτικού χώρου. Επιπλέον υποστηρίζει δύο νέους σύνθετους αισθητήρες όπου ανιχνεύουν και μετρούν τα βήματα του χρήστη αντίστοιχα. Όσον αφορά το Bluetooth, υποστηρίζονται τα εξής δύο νέα προφίλ.to Bluetooth HID over GATT (HOGP), όπου παρέχει στις εφαρμογές μια σύνδεση χαμηλής καθυστέρησης για χαμηλής ισχύος περιφερειακές συσκευές όπως ποντίκια, πληκτρολόγια καθώς και το Bluetooth MAP που επιτρέπει στις εφαρμογές να ανταλλάσουν μηνύματα με κοντινές συσκευές. Στον τομέα της ασφάλειας, το Android βελτιώθηκε περεταίρω προσθέτοντας υποστήριξη για δύο ακόμη κρυπτογραφικούς αλγορίθμους [30]. Στο διάγραμμα που ακολουθεί εμφανίζεται η παγκόσμια κατανομή των εκδόσεων Android από τον Δεκέμβριο του 2009 έως και τον Οκτώβριο του Εικόνα 7- Παγκόσμια κατανομή εκδόσεων Android 32

33 3.4 Tι κάνει το Android να ξεχωρίζει Το Android διαθέτει κάποια χαρακτηριστικά που το καθιστούν ιδιαίτερα ελκυστική πλατφόρμα τα οποία είναι: Το Android SDK παρέχει ελεύθερα και δωρεάν τα απαραίτητα εργαλεία και APIs για να αναπτύξουμε προγράμματα χρησιμοποιώντας την γλώσσα προγραμματισμού Java. Πλούσιο περιβάλλον ανάπτυξης που περιλαμβάνει έναν εξομοιωτή, εργαλεία για debugging, memory και performance profiling και ένα plugin για το Eclipse IDE. Application framework το οποίο επιτρέπει την επαναχρησιμοποίηση και αντικατάσταση των components. Τμήματα δηλαδή από μια εφαρμογή μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μια άλλη με τρόπους που δεν είχαν υπολογιστεί αρχικά. Επιπλέον υπάρχει η δυνατότητα για αντικατάσταση προεγκατεστημένων components, με βελτιωμένες εκδόσεις του προγραμματιστή. Μεταφερσιμότητα σε μια μεγάλη ποικιλία παρόντος και μελλοντικού hardware, καθώς όλα τα προγράμματα είναι γραμμένα σε Java και εκτελέσιμα από την Dalvik virtual machine. Έτσι ο κώδικας είναι μεταφέρσιμος μεταξύ ARM, x86 και άλλων αρχιτεκτονικών. Integrated browser βασισμένος στην open-source μηχανή WebKit. Υψηλής ποιότητας γραφικά και ήχος: 2D διανυσματικά γραφικά και animation εμπνευσμένο από το Flash, έχουν συγχωνευτεί με 3D επιταχυνόμενα OpenGl γραφικά, προκειμένου να μπορούν να δημιουργηθούν νέα είδη παιχνιδιών και επαγγελματικών εφαρμογών. Χρήση της SQLite για την τοπική αποθήκευση δεδομένων. Πολλά προ-εγκατεστημένα services που κάνουν την συσκευή πιο εύχρηστη. Αυτόματη διαχείριση του κύκλου ζωής των εφαρμογών: Οι εφαρμογές είναι απομονωμένες μεταξύ τους με πολλαπλά στρώματα ασφαλείας και έτσι παρέχεται ένα επίπεδο σταθερότητας που δεν έχει ξανασυναντηθεί σε smartphone. Το λειτουργικό αναλαμβάνει να διαχειριστεί εξ ολοκλήρου τις εφαρμογές και να αποφασίσει για το ποιές θα είναι ανοιχτές και ποιές θα κλείσουν ώστε να μπορέσουν να τρέξουν άλλες, χωρίς να χρειάζεται να ανησυχεί ο χρήστης. 33

34 3.5 Μερίδιο στην αγορά βάση του λειτουργικού συστήματος Το 2010 το λειτουργικό της Google εμφανίζει κατακόρυφη άνοδο στις πωλήσεις. Από το ποσοστό των 4% των νέων εισχωρήσεων κατά το έτος 2009, καταλαμβάνει την πρώτη θέση με ποσοστό 33% στις αρχές του 2011, παίρνοντας την θέση του κυρίαρχου Symbian OS. Οι λοιποί αντίπαλοι μένουν αρκετά πίσω. Στο Ηνωμένο Βασίλειο που επί του παρόντος έχει την μεγαλύτερη εισαγωγή σε smartphone παγκοσμίως, το λειτουργικό Android κατέλαβε το 50% της αγοράς το Στην παγκόσμια αγορά smartphones το Android βρίσκεται στην κορυφή τον Ιούνιο του 2013 μετρώντας 79% ενώ ακολουθείται από το ios με 14,5% και το BlackBerry με 3,5%. Στο παρακάτω διάγραμμα φαίνεται η πορεία των δημοφιλέστερων mobile OS στην παγκόσμια αγορά την περίοδο 2007 με Εικόνα 8 - Ποσοστό Παγκόσμιων Πωλήσεων Έξυπνων Τηλεφώνων Οι προγνώσεις δείχνουν πως μέχρι το 2016 το Windows Phone θα ανέβει στην 3 η θέση ενώ τα Android και ios θα εξακολουθήσουν να παραμένουν στις θέσεις τους με 79% και 14,5% αντίστοιχα. 34

35 Κεφάλαιο 4 Ανασκόπηση Εφαρμογής 4.1 Περιγραφή του ZXing Barcode Scanner Στις μέρες μας τα κινητά τηλέφωνα παρέχουν πολύ καλής ποιότητας φωτογραφική μηχανή καθώς και οθόνες υψηλής ανάλυσης. Ως εκ τούτου μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διάφορα σενάρια αναγνώρισης barcode [31]. Ο εν λόγω σαρωτής είναι μια Android εφαρμογή ανοιχτού κώδικα, όπου επιτρέπει στον χρήστη να σκανάρει 1-D ή 2-D barcodes κάνοντας χρήση της κάμερας της συσκευής του. Είναι υλοποιημένη απο την ZXing Team σε γλώσσα προγραμματισμού Java και διατίθεται δωρεάν στο Android Market. Το πρόγραμμα μετατρέπει την σάρωση στα αρχικά δεδομένα που αναπαριστούνται από το barcode. Αυτό επιτρέπει στο χρήστη να έχει πρόσβαση σε διευθύνσεις web, γεωγραφικές συντεταγμένες και μικρά κομμάτια κειμένου πολύ απλά σημαδεύοντας με την κάμερα της συσκευής του το barcode. Κατ' αυτό τον τρόπο, το συγκεκριμένο σύστημα που βασίζεται σε Android λειτουργεί σχεδόν όπως ένα συμβατικό Barcode Reader με την διαφορά ότι αποτελείται από μια εύχρηστη συσκευή και το παρόν λογισμικό. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι barcode που υποστηρίζονται από την εφαρμογή αυτή, εκτός του αρχικού 1-D barcode. Συνήθως παρέχονται σε προϊόντα όπως τρόφιμα, βιβλία, ρούχα, DVD και στα περισσότερα προϊόντα που πωλούνται στο εμπόριο. Όταν η εφαρμογή Barcode Scanner σαρώνει το 1-D barcode σε ένα από αυτά τα είδη των αντικειμένων, μπορεί να αναζητήσει αυτόματα στο διαδίκτυο για το συγκεκριμένο προϊόν. Με τη λειτουργία αυτή, η εφαρμογή δίνει τη δυνατότητα στον χρήστη να κάνει γρήγορα συγκρίσεις μεταξύ της τιμής ενός προϊόντος που ψάχνει σε ένα κατάστημα με τιμές από online εμπόρους λιανικής πώλησης. Για να ενσωματώσουμε το ZXing στο Project μας, κατεβάσαμε από την επίσημη ιστοσελίδα της εφαρμογής ( τον πηγαίο κώδικα έτσι ώστε να τον χρησιμοποιήσουμε σαν βιβλιοθήκη στην εφαρμογή μας. 4.2 Περιγραφή φορητής εφαρμογής Η φορητή εφαρμογή έχει υλοποιηθεί σε επίπεδο API '10' και λειτουργεί σε συσκευές που έχουν εγκατεστημένη την Android έκδοση 'Gingerbread' ή νεότερη. Οι εξομοιώσεις πραγματοποιήθηκαν σε κινητή συσκευή της εταιρείας HTC, μοντέλο Magic, την οποία μου παρείχε το τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πατρών στα πλαίσια υλοποίησης της εργασίας. Να σημειώσουμε ότι η έκδοση 'Gingerbread' ήταν η πιο δημοφιλής έκδοση του Android στην αγορά μέχρι πρόσφατα που την θέση της πήρε η έκδοση Jelly Bean. 35

36 Όπως βλέπουμε και στην Εικόνα 9, τo κεντρικό μενού της εφαρμογής αποτελείται από τα εξής 4 κουμπιά: Σκάναρε!, Εταιρείες, τα και Ενημέρωση. Εικόνα 9 - Κεντρικό μενού Πατώντας το πλήκτρο 'Σκάναρε!' καλείται η ενσωματωμένη εφαρμογή ZXing, με αποτέλεσμα η κάμερα της φορητής συσκευής του χρήστη να λειτουργεί ως barcode scanner. Έτσι, ο χρήστης στοχεύοντας με τον φακό της κάμερας το barcode του επιθυμητού προϊόντος μπορεί να πάρει πληροφορίες γι' αυτό. Σε περίπτωση που το προϊόν δεν είναι καταχωρημένο, δίνεται η δυνατότητα στον χρήστη να το αποθηκεύσει στην τοπική βάση δεδομένων της συσκευής του (Εικόνες 10,11,12). Επίσης, εάν το προϊόν δεν παρασκευάζεται στην Ελλάδα είτε η εταιρεία που το παρασκευάζει δεν είναι ελληνική, η εφαρμογή έχει την δυνατότητα να προτείνει στον χρήστη τουλάχιστον ένα αντίστοιχο προϊόν που υπάρχει καταχωρημένο στην βάση δεδομένων. 36

37 Εικόνα 10 - Barcode reader Εικόνα 11 Δυνατότητα καταχώρησης 37

38 Εικόνα 12 - Φόρμα συμπλήρωσης στοιχείων προϊόντος Ύστερα, η εγγραφή 'ανεβαίνει' στον εξυπηρετητή που βρίσκεται η κύρια βάση δεδομένων, όπου αφού περάσει πρώτα από έλεγχο εγκυρότητας στοιχείων από τον διαχειριστή του συστήματος εισάγεται σε αυτή. Πατώντας το πλήκτρο 'Εταιρείες' μεταφερόμαστε σε μια Activity (Εικόνα 13), όπου περιέχει μια λίστα με τα ονόματα των Εταιρειών που είναι καταχωρημένες στην κεντρική βάση δεδομένων. Σε περίπτωση που μια εταιρεία είναι ελληνική, υπάρχει δίπλα της η της ελληνικής σημαίας. Επιλέγοντας κάποια εταιρεία από την λίστα μπορούμε να δούμε σε ποιές Κατηγορίες και Υποκατηγορίες έχει προϊόντα. Επίσης, στο πάνω μέρος της οθόνης υπάρχει ένα πεδίο αναζήτησης όπου μπορεί ο χρήστης να εισάγει είτε ολόκληρο το όνομα είτε τα πρώτα γράμματα του ονόματος της εταιρείας που αναζητά, έτσι ώστε να την βρει εύκολα και γρήγορα. 38

39 Εικόνα 13 - Λίστα εταιρειών Πατώντας το πλήκτρο 'τα' μεταφερόμαστε σε μια Activity (Εικόνα 14), που παρουσιάζει μια λίστα με όλες τις κατηγορίες στις οποίες υπάρχουν προϊόντα. Εικόνα 14 - Λίστα κατηγοριών 39

40 Επιλέγοντας κάποια από τις κατηγορίες, μεταφερόμαστε στις υποκατηγορίες αυτής. Τέλος, επιλέγοντας από την λίστα κάποια από τις υποκατηγορίες μεταφερόμαστε σε μια Activity που παρουσιάζει προϊόντα αυτής, ανεξαρτήτως εταιρείας. Στην Εικόνα 15 βλέπουμε μια λίστα με προϊόντα όπου για κάθε εγγραφή προϊόντος εμφανίζονται τα εξής στοιχεία: το όνομα του προϊόντος και στα δεξιά του μια της ελληνικής σημαίας σε περίπτωση που παρασκευάζεται στην Ελλάδα και ακριβώς από κάτω το όνομα της εταιρείας που παρασκευάζει το προϊόν και στα δεξιά του επίσης μια της ελληνικής σημαίας σε περίπτωση που είναι Ελληνική. Εικόνα 15 - Λίστα προϊόντων Επιλέγοντας κάποια εγγραφή προϊόντος από την λίστα μεταφερόμαστε στην Activity (Εικόνα 16) που παρουσιάζει αναλυτικότερα πληροφορίες για το προϊόν. 40

41 Εικόνα 16 - Πληροφορίες προϊόντος Σε περίπτωση που το προϊόν που επέλεξε ο χρήστης δεν παρασκευάζεται στην Ελλάδα είτε η εταιρεία που το παρασκευάζει δεν είναι ελληνική, πατώντας το κουμπί Εναλλακτικά Ελληνικά τα η εφαρμογή έχει την δυνατότητα να του προτείνει τουλάχιστον ένα αντίστοιχο προϊόν που υπάρχει καταχωρημένο στην βάση δεδομένων. Επίσης στο πάνω μέρος της οθόνης (Εικόνα 15) μπορούμε να διακρίνουμε ένα πεδίο αναζήτησης όπου μπορεί ο χρήστης να εισάγει είτε ολόκληρο το όνομα είτε τα πρώτα γράμματα του ονόματος του προϊόντος που αναζητά έτσι ώστε να βρει πληροφορίες γι' αυτό εύκολα και γρήγορα. Τέλος πατώντας το πλήκτρο 'Ενημέρωση', σε περίπτωση που η συσκευή του χρήστη είναι συνδεδεμένη στο διαδίκτυο πραγματοποιείται ασύρματη σύνδεση με τον εξυπηρετητή στον οποίο υπάρχει η κεντρική βάση δεδομένων από όπου και ενημερώνεται η τοπική βάση δεδομένων της συσκευής του χρήστη. Σε περίπτωση που ο χρήστης έχει εισάγει κάποιο νέο προϊόν ή εταιρεία στην συσκευή του, τότε αυτή η εγγραφή 'ανεβαίνει' στον εξυπηρετητή που βρίσκεται η κύρια βάση δεδομένων, όπου αφού περάσει πρώτα από έλεγχο εγκυρότητας στοιχείων από τον διαχειριστή του συστήματος εισάγεται σε αυτή. 41

42 4.3 Περιγραφή του συστήματος Διαχείρισης της Βάσης Δεδομένων Το Σύστημα Διαχείρισης Βάσης Δεδομένων προϊόντων που υλοποιήθηκε αποτελείται από μια γραφική διεπαφή μέσω της οποίας ο χρήστης/διαχειριστής μπορεί να έχει πρόσβαση στα δεδομένα της βάσης. Η κεντρική σελίδα της διεπαφής αποτελείται από τα εξής 4 πεδία: Κατηγορίες, Εταιρείες, τα, Προς Έγκριση (Εικόνα 17). Εικόνα 17 - Κεντρική σελίδα Το πεδίο Κατηγορίες περιέχει ένα πίνακα με τις περιγραφές των κατηγοριών στις οποίες ανήκουν τα προϊόντα. Όπως φαίνεται στην Εικόνα 18 δίπλα από κάθε εγγραφή υπάρχουν τα εξής κουμπιά: Επεξεργασία, Διαγραφή, τα. 42

43 Εικόνα 18 - Κατηγορίες προϊόντων Επιλέγοντας το κουμπί Επεξεργασία δίνεται η δυνατότητα στον χρήστη να μετονομάσει την επιλεγμένη κατηγορία (Εικόνα 19). 43

44 Εικόνα 19 - Επεξεργασία κατηγορίας Επιλέγοντας το κουμπί Διαγραφή, διαγράφεται η αντίστοιχη κατηγορία (Εικόνα 20) και επιλέγοντας το κουμπί τα εμφανίζεται ένας πίνακας που περιέχει πληροφορίες (barcode, όνομα προϊόντος, όνομα εταιρείας, αν παρασκευάζεται στην Ελλάδα, υποκατηγορία που ανήκει) για τις εγγραφές των προϊόντων που ανήκουν στην αντίστοιχη κατηγορία (Εικόνα 21). 44

45 Εικόνα 20 - Διαγραφή κατηγορίας 45

46 Εικόνα 21 - τα κατηγορίας Επίσης υπάρχει το κουμπί Προσθήκη Νέας Κατηγορίας όπου ο διαχειριστής μπορεί να εισάγει νέα εγγραφή κατηγορίας στην βάση δεδομένων και τέλος το εικονίδιο που μας ανακατευθύνει στην κεντρική σελίδα του συστήματος διαχείρισης. Το πεδίο Εταιρείες περιέχει ένα πίνακα με τις εγγραφές των ονομάτων των εταιρειών που είναι καταχωρημένες στην βάση δεδομένων. Σε περίπτωση που κάποια εταιρεία είναι ελληνική, τότε εμφανίζεται στα δεξιά του ονόματός της ένα εικονίδιο με την ελληνική σημαία (Εικόνα 22). Επίσης δίπλα από κάθε εγγραφή υπάρχουν τα εξής κουμπιά: Επεξεργασία, Διαγραφή, τα. Επιλέγοντας το κουμπί Επεξεργασία δίνεται η δυνατότητα στον χρήστη να μετονομάσει την επιλεγμένη εταιρεία είτε να αλλάξει την ιδιότητα της ως ελληνική. Επιλέγοντας το κουμπί Διαγραφή, διαγράφεται η αντίστοιχη εταιρεία και επιλέγοντας το κουμπί τα εμφανίζεται ένας πίνακας που περιέχει πληροφορίες (barcode, όνομα προϊόντος, αν παρασκευάζεται στην Ελλάδα, κατηγορία και υποκατηγορία που ανήκει) για τις εγγραφές των προϊόντων που ανήκουν στην επιλεγμένη εταιρεία. Επίσης υπάρχει το κουμπί Προσθήκη Νέας Εταιρείας όπου ο διαχειριστής μπορεί να εισάγει νέα εγγραφή εταιρείας στην βάση 46

47 δεδομένων και τέλος το εικονίδιο του συστήματος διαχείρισης. που μας ανακατευθύνει στην κεντρική σελίδα Εικόνα 22 - Πίνακας εταιρειών Το πεδίο τα περιέχει ένα πίνακα με πληροφορίες που αφορούν κάθε προϊόν που είναι καταχωρημένο στην βάση δεδομένων του συστήματος. Οι πληροφορίες αυτές είναι: barcode, όνομα προϊόντος, όνομα εταιρείας, αν παρασκευάζεται στην Ελλάδα, κατηγορία και υποκατηγορία στην οποία ανήκει το προϊόν (Εικόνα 23). 47

48 Εικόνα 23 - Πίνακας προϊόντων Επίσης δίπλα από κάθε εγγραφή υπάρχουν τα εξής κουμπιά: Επεξεργασία, Διαγραφή. Επιλέγοντας το κουμπί Επεξεργασία δίνεται η δυνατότητα στον χρήστη να τροποποιήσει οποιαδήποτε από τις πληροφορίες που αφορούν το προϊόν, εκτός από το barcode (Εικόνα 24). Επιλέγοντας το κουμπί Διαγραφή, διαγράφεται αντίστοιχο προϊόν. Επίσης υπάρχει το κουμπί Προσθήκη Νέου τος όπου ο διαχειριστής μπορεί να εισάγει νέα εγγραφή προϊόντος στην βάση δεδομένων και τέλος το εικονίδιο διαχείρισης. που μας ανακατευθύνει στην κεντρική σελίδα του συστήματος Σε περίπτωση που ο χρήστης/διαχειριστής θέλει να αναζητήσει γρήγορα κάποιο προϊόν με κριτήριο το όνομα του, υπάρχει πεδίο αναζήτησης προϊόντος όπου συμπληρώνοντας το όνομα του προϊόντος ή κάποια από τα πρώτα γράμματα του και πατώντας το εικονίδιο επιτελεί αυτή την λειτουργία. 48

49 Εικόνα 24 - Επεξεργασία προϊόντων Το πεδίο Προς Έγκριση περιέχει δύο πίνακες οι οποίοι ενημερώνονται από τις φορητές συσκευές των χρηστών που έχουν εγκατεστημένη την mobile εφαρμογή. Πιο συγκεκριμένα, όταν ο χρήστης της mobile εφαρμογής εισάγει στην βάση δεδομένων της συσκευής του κάποιο προϊόν είτε εταιρεία που δεν είναι καταχωρημένα στην βάση δεδομένων του συστήματος, τότε αυτές οι εγγραφές ανεβαίνουν στον κεντρικό εξυπηρετητή όταν υπάρχει διαθέσιμο δίκτυο και ενημερώνουν τους αντίστοιχους πίνακες του πεδίου Προς Έγκριση (Εικόνα 25). 49

50 Εικόνα 25 - Πίνακες προς έγκριση εταιρειών και προϊόντων Ο διαχειριστής του συστήματος βλέπει τις νέες εγγραφές που παρουσιάζονται στους πίνακες και ελέγχει την ορθότητά τους. Σε περίπτωση που τα στοιχεία της εγγραφής είναι ορθά, πατώντας το κουμπί Εισαγωγή η εγγραφή αντιγράφεται στους κύριους πίνακες της βάσης δεδομένων. Σε αντίθετη περίπτωση πατώντας το κουμπί Διαγραφή, διαγράφεται η αντίστοιχη εγγραφή από την βάση δεδομένων. 50

51 Κεφάλαιο 5 Υλοποίηση Εφαρμογής Η εφαρμογή που υλοποιήθηκε ανήκει στο μοντέλο client-server και αποτελείται από δύο κύρια μέρη. Από την μεριά του server χρησιμοποιήθηκε αρχικά η πλατφόρμα XAMPP όπου εκεί σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε τοπικά η βάση δεδομένων και το σύστημα διαχείρισής της. Στην συνέχεια μεταφέραμε την βάση στον server του εργαστηρίου. Για την υλοποίηση του client χρησιμοποιήθηκε το περιβάλλον ανάπτυξης Eclipse για τον προγραμματισμό και την εξομοίωση εφαρμογής. Στην Εικόνα 26 παραθέτουμε την αρχιτεκτονική του συστήματος που υλοποιήσαμε μαζί με την σχετική περιγραφή και στην συνέχεια παρουσιάζονται τα εργαλεία που χρησιμοποιήσαμε καθώς επίσης περιγράφονται βασικά κομμάτια κώδικα της υλοποίησης. Εικόνα 26 - Αρχιτεκτονική συστήματος Όπως παρατηρούμε στην παραπάνω, η εφαρμογή που υλοποιήσαμε και είναι εγκατεστημένη στην φορητή συσκευή, συνδέεται με τον server μέσω του διαδικτύου από όπου επικοινωνεί με την κεντρική βάση δεδομένων. Με αυτό τον τρόπο η τοπική βάση δεδομένων της φορητής συσκευής μπορεί να είναι διαρκώς ενημερωμένη, όπως επίσης μπορεί να ενημερώνεται και η βάση δεδομένων του server από την τοπική βάση της συσκευής του χρήση, σε περίπτωση που ο παραπάνω σκανάρει και αποθηκεύσει κάποιο προϊόν το οποίο δεν είναι ήδη καταχωρημένο. Ο διαχειριστής είναι υπεύθυνος για την εισαγωγή, επεξεργασία, διαγραφή και για τον έλεγχο εγκυρότητας και ορθότητας των εγγραφών της βάσης δεδομένων του server. Τέλος, ο χρήστης μέσω της εφαρμογής έχει την δυνατότητα να σκανάρει barcode προϊόντων και να παίρνει τις πληροφορίες που επιθυμεί για το εκάστοτε προϊόν. Δεδομένου ότι έχει πραγματοποιηθεί η λειτουργία της ενημέρωσης, οι πληροφορίες αυτές είναι πλέον αποθηκευμένες στην τοπική βάση δεδομένων της φορητής συσκευής, από την οποία και ανασύρονται. 51

52 5.1 Πλατφόρμα XAMPP Το XAMPP είναι μια δωρεάν και ανοιχτού κώδικα πλατφόρμα που αποτελείται κυρίως από τον Apache HTTP Server, την MySQL βάση δεδομένων και μεταγλωττίζει κώδικα που είναι γραμμένος σε γλώσσες PHP και Pearl. Στα πλαίσια της παρούσας μεταπτυχιακής εργασίας χρησιμοποιήθηκε η πλατφόρμα XAMPP για την υλοποίηση της βάσης δεδομένων και του web μέρους του συστήματος. Πιο συγκεκριμένα χρησιμοποιήσαμε το phpmyadmin, το οποίο είναι ένα εργαλείο ανοιχτού κώδικα γραμμένο σε PHP που βοηθά στη διαχείριση της MySQL. Ο χρήστης μπορεί πολύ εύκολα να δημιουργήσει, να επεξεργαστεί και να διαγράψει βάσεις δεδομένων, πίνακες, πεδία και γραμμές εκτελώντας SQL εντολές πολύ εύκολα μέσω ενός γραφικού περιβάλλοντος αντί για την εκτέλεση των SQL εντολών σε ένα τερματικό. Η διανομή XAMPP είναι διαθέσιμη για όλα τα λειτουργικά συστήματα και μπορεί να βρεθεί στην ηλεκτρονική διεύθυνση: Εικόνα 27 - Πίνακας ελέγχου XAMPP Η υλοποίηση της client εφαρμογής πραγματοποιήθηκε για το λειτουργικό σύστημα φορητών συσκευών Android. Με βάση την επισκόπηση που έγινε στα παραπάνω κεφάλαια, παρατηρούμε ότι το Android καθιστά το κορυφαίο λειτουργικό σύστημα για κινητές συσκευές από άποψη απόδοσης, εφαρμογών, εργαλείων για τους προγραμματιστές, επεκτασιμότητα και διαχείρισης μνήμης. Τέλος, να αναφέρουμε το γεγονός ότι είναι ανοιχτού κώδικα που είναι επίσης σημαντικό κριτήριο για την επιλογή του. 52

53 5.2 Eclipse IDE Η πλατφόρμα Eclipse είναι ένα ελεύθερο, ανοιχτού κώδικα και ουδέτερης γλώσσας ολοκληρωμένο περιβάλλον ανάπτυξης (IDE). Παρά το γεγονός ότι έχει πολλές ενσωματωμένες λειτουργίες, το μεγαλύτερο μέρος αυτών είναι πολύ γενικό. Χρειάζονται πρόσθετα εργαλεία για την επέκταση της πλατφόρμας έτσι ώστε να συνεργαστεί με νέους τύπους περιεχομένου, να κάνει νέα πράγματα με υπάρχοντες τύπους περιεχομένου, και να εστιάσει τις γενικές λειτουργίες για κάτι συγκεκριμένο. Η πλατφόρμα Eclipse είναι χτισμένη σε ένα μηχανισμό για την εύρεση, ενσωμάτωση και την εκτέλεση μονάδων που ονομάζονται plug-in [32]. Η πλατφόρμα αυτή έχει σχεδιαστεί με βάση τις ακόλουθες απαιτήσεις: Υποστήριξη της κατασκευής ποικιλίας εργαλείων για την ανάπτυξη εφαρμογών. Υποστήριξη απεριόριστου συνόλου παρόχων εργαλείων, συμπεριλαμβανομένων ανεξάρτητων προμηθευτών λογισμικού (ISVs). Υποστήριξη εργαλείων για τον χειρισμό αυθαίρετων τύπων περιεχομένου (π.χ., HTML, Java, C, JSP [JavaServer Pages], EJB [Enterprise JavaBeans], XML [extensible Markup Language], και GIF [Graphic Interchange Format]). Διευκολύνει την απρόσκοπτη ενσωμάτωση εργαλείων μεταξύ διάφορων τύπων περιεχομένου και παρόχων εργαλείων. Υποστήριξη τόσο GUI οσο και μη-gui βασισμένων περιβαλλόντων ανάπτυξης εφαρμογών. Εκτέλεση σε ευρύ φάσμα λειτουργικών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένων των Windows και Linux. Κεφαλαιοποιεί τη δημοτικότητα της γλώσσας προγραμματισμού Java για την υλοποίηση εργαλείων. Στην ίδια κατηγορία ανήκει και η πλατφόρμα IntelliJ IDEA η οποία δεν διατίθεται δωρεάν δεδομένου ότι ο χρήστης θέλει να χρησιμοποιήσει πλήρως τα εργαλεία που του παρέχει. Επίσης υπάρχει και η NetBeans IDE η οποία χρειάζεται plug-in για ανάπτυξη Android εφαρμογών, τα οποία όμως υλοποιούνται από κοινότητα και όχι από επίσημο φορέα Android. Στην παρούσα εργασία επιλέξαμε να εργαστούμε με το περιβάλλον Eclipse γιατί είναι ευρέως διαδεδομένο, παρέχει πολλές δυνατότητες στον χρήστη, διατίθεται δωρεάν και έχει επίσημη υποστήριξη από την Google όσον αφορά την ανάπτυξη Android εφαρμογών. Εγκατάσταση του Eclipse για ανάπτυξη Android Αρχικά εγκαταστήσαμε το αρχείο Software Development Kit (SDK) Tools για λειτουργικό σύστημα Windows, όπου παρέχει στους προγραμματιστές τις βιβλιοθήκες API και τα εργαλεία ανάπτυξης που είναι απαραίτητα για την 53

54 δημιουργία, τον έλεγχο και την αποσφαλμάτωση των εφαρμογών Android. Έπειτα, για την ανάπτυξη της mobile εφαρμογής χρησιμοποιήσαμε την έκδοση Kepler (4.3.1) του Eclipse IDE και εγκαταστήσαμε σε αυτή το Android Developer Tools (ADT) plug in. Να αναφέρουμε ότι οι πλατφόρμες ανάπτυξης υποστηρίζονται από υπολογιστές που τρέχουν λειτουργικά Linux, Mac OS X και μετά και τις εκδόσεις Windows από τα XP και μετά. Τέλος ορίσαμε στο Eclipse την τοπική διεύθυνση δίσκου όπου είναι εγκατεστημένα τα εργαλεία SDK και τα αναβαθμίσαμε με τις πιο πρόσφατες ενημερώσεις. Τέλος να πούμε ότι αυτή η διαδικασία προϋποθέτει να υπάρχει ήδη στον υπολογιστή εγκατεστημένο το περιβάλλον της Java JDK. Android SDK Το σετ ανάπτυξης λογισμικού ( Software Development Kit SDK) του Android αποτελείται από βασικά packages, τα οποία μπορούμε να αποκτήσουμε μεμονωμένα χρησιμοποιώντας τον SDK Manager. Μπορούμε να ξεκινήσουμε τον SDK Manager μέσω του ADT του Eclipse (Window > Android SDK Manager), στα Windows τρέχοντας το SDK Manager.exe στο root directory του Android ή στο Mac/Linux από τερματικό στο directory tools/ του Android SDK και εκτελώντας το android sdk. Μέσω του SDK Manager μπορούμε άμεσα να αποκτήσουμε τις ανανεώσεις των εργαλείων ή τις νέες εκδόσεις της πλατφόρμας Android. Ακολουθούν τα υποχρεωτικά (Y) αλλά και κάποια προτεινόμενα (Π) πακέτα: SDK Tools Υ Περιλαμβάνει ένα πλήρες σετ εργαλείων για την ανάπτυξη, την αποσφαλμάτωση και τον έλεγχο, μαζί με άλλες λειτουργίες για την ολοκλήρωση μίας εφαρμογής. SDK Platform-tools Υ Περιλαμβάνει εργαλεία εξαρτημένα από την πλατφόρμα Android για την ανάπτυξη και την ανάπτυξη της εφαρμογής. Αυτά τα εργαλεία υποστηρίζουν τα τελευταία χαρακτηριστικά της πλατφόρμας Android και τυπικά ανανεώνονται μόνο όταν εκδίδεται και νέα πλατφόρμα. SDK Platform Υ Είναι υποχρεωτικό να υπάρχει στο περιβάλλον τουλάχιστον μία πλατφόρμα Android ώστε να μεταγλωττίζεται η εφαρμογή. Προτείνεται κάθε φορά η εγκατάσταση και χρήση της τελευταία πλατφόρμας Android για την εκμετάλλευση των νέων χαρακτηριστικών, από τους προγραμματιστές. Αξιοποιώντας αυτά θα παρέχουν την καλύτερη εμπειρία χρήστη στις τελευταίες συσκευές. Αν στοχεύουμε σε παλαιότερες εκδόσεις του Android API πρέπει αντίστοιχα να τις αναπτύξουμε και να τις τεστάρουμε στις αντίστοιχες. Ενώ στον υπολογιστή έχουμε εγκαταστήσει το Android 4.2 (API 17) η συσκευή που τρέχουμε την εφαρμογή μας έχει λειτουργικό Android (API level 15). System Image Π Κάθε έκδοση πλατφόρμας προσφέρει μία ή περισσότερες «εικόνες συστήματος»,για επεξεργαστές όπως ο ARM και ο x86. Ακόμα και αν μπορεί να έχουμε μία ή περισσότερες συσκευές που τρέχουν Android, σίγουρα δεν μπορούμε να τις έχουμε όλες. Είναι καλή πρακτική λοιπόν, να εγκαθιστούμε τα System Image όλων των εκδόσεων του Android για να ελέγχουμε την απόδοση της εφαρμογής μας σε όλες τις εκδόσεις, με την βοήθεια των emulator. 54

55 Android Support Π Μία στατική βιβλιοθήκη που μπορεί να προστεθεί στο app sources ώστε να μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε πανίσχυρα APIs τα οποία δεν περιλαμβάνονται στην βασική έκδοση. Για παράδειγμα η support βιβλιοθήκη περιέχει εκδόσεις της κλάσης Fragment για την διαχείριση τους κύκλου ζωής μίας σελίδας. Samples for SDK Π Είναι μία συλλογή από παραδείγματα που επιδεικνύουν την χρηστικότητα των νέων API. Αυτά τα demo «σπάνε» σε μικρότερες εφαρμογές και αποτελούν μία καλή αρχή για να ανακαλύπτουμε τις ιδιότητες κάθε πλατφόρμας Android. Google APIs Π Αυτό το SDK add-on συνδυάζει την πλατφόρμα ανάπτυξης εφαρμογών υποστηρίζοντας ειδικά APIs της Google με ένα System Image για τον έλεγχο της εφαρμογής σε κατάλληλο emulator. Google Play Billing & Licensing Π Περιλαμβάνει στατικές βιβλιοθήκες και παραδείγματα για την ενσωμάτωση τραπεζικών υπηρεσιών και license verification στις εφαρμογές,όταν αυτές κυκλοφορούν από το Google Play. Όλα τα παραπάνω «πακέτα» δεν είναι περιοριστικά και μπορούμε να προσθέσουμε και νέα sites για να κατεβάσουμε επιπλέον «πακέτα» από τρίτους παρόχους. Υπάρχουν εξαρτήσεις ανάμεσα σε κάποια από τα εργαλεία. Για παράδειγμα, τα SDK packages είναι συμβατά με συγκεκριμένη έκδοση SDK tools και αν χρησιμοποιούμε το Eclipse IDE αντίστοιχα τα τελευταία απαιτούν ίδια έκδοση του ADT plug-in ( έκδοση ADT 8.x με τα SDK Tools r8) [30]. JVM Η Java Virtual Machine (JVM) είναι μία εικονική μηχανή που μπορεί να εκτελέσει Java byte code. Είναι το σημαντικότερο τμήμα της πλατφόρμας Java, όπου εκτελείται ο κώδικας. Η Sun Microsystems έχει δηλώσει πως υπάρχουν πάνω από 5.5 δισεκατομμύρια συσκευές που «τρέχουν» την JVM. Αυτές οι εικονικές μηχανές είναι διαθέσιμες για πολλές πλατφόρμες υλικού και λογισμικού. Το γεγονός ότι επαναχρησιμοποιούν τον ίδιο κώδικα byte code για όλες τις JVM παντού, άξια περιγράφει την γλώσσα σαν εύκολα και απόλυτα μεταφέρσιμη (write once - run anywhere), σε αντίθεση με cross-platform γλώσσες προγραμματισμού οι οποίες πρέπει να μεταγλωττίζονται από την αρχή (write once compile anywhere). 55

56 Εικόνα 28 - Αρχιτεκτονική JVM Τα java byte codes είναι μία ενδιάμεση γλώσσα, όπου κάθε εντολή/opcode της έχει μήκος ενός byte. Η γλώσσα αυτή τυπικά προκύπτει από την Java αλλά μπορεί να μεταγλωττιστεί επίσης από άλλες γλώσσες προγραμματισμού. Για παράδειγμα, ο πηγαίος κώδικας Ada μπορεί να μεταγλωττιστεί σε Java Bytecode και να εκτελεστεί στην εικονική μηχανή της Java [33,34]. Στην Εικόνα 28 βλέπουμε μία επισκόπηση της αρχιτεκτονικής JVM. Ο πηγαίος κώδικας μεταγλωττίζεται σε Java bytecode, το οποίο επαληθεύεται, ερμηνεύεται ή μεταγλωττίζεται για την native αρχιτεκτονική. Τα Java APIs μαζί με JVM συνθέτουν το JRE. JRE Το JRE ή Java RTE, έχει αναπτυχθεί από την Sun Microsystems και περιλαμβάνει την Java Virtual Machine (JVM), βιβλιοθήκες κώδικα, και τα συστατικά, τα οποία είναι απαραίτητα για να τρέξει προγράμματα που είναι γραμμένα σε Java. Το JRE είναι διαθέσιμο για πολλαπλές πλατφόρμες υπολογιστών, συμπεριλαμβανομένων των Mac, Windows και Unix. JDK Java Development Kit JDK θεωρείται οποιαδήποτε από τις υλοποιήσεις πλατφόρμας Java SE, Java EE ή Java ME που κυκλοφόρησαν από την Oracle Corporation και απευθύνεται στους προγραμματιστές Java που χρησιμοποιούν 56

57 Solaris, Linux, Mac OS X ή Windows. Από την εισαγωγή της πλατφόρμας Java αποτελεί το πιο διαδεδομένο Software Development Kit SDK. Το JDK περιλαμβάνει τα αρχικά τμήματα μία συλλογής εργαλείων προγραμματισμού. Αναφέρουμε ορισμένα από αυτά: appletviewer αυτό το εργαλείο χρησιμοποιείται για να τρέξουμε και να αποσφαλματώσουμε Java applets χωρίς web browser java η εφαρμογή που «φορτώνει» Java εφαρμογές. Μπορεί να μεταφράσει τις κλάσεις που παράγονται από το javac compiler. javac o μεταγλωττιστής της Java που μετατρέπει τον πηγαίο κώδικα σε bytecode jar συγκεντρώνει όλες τις σχετικές κλάσεις Javaσε ένα αρχείο jdb o debugger jrunscript κέλυφος γραμμής εντολών για την Java keytool εργαλείο για συμπίεση των αρχείων jar Το JDK ακόμη κυκλοφορεί με ένα πλήρες Java Runtime περιβάλλον, που περιλαμβάνει εκτός από το JRE και χρήσιμες βιβλιοθήκες μόνο στους προγραμματιστές, όπως βιβλιοθήκες «παγκοσμιοποίησης» για την υποστήριξη πολλών γλωσσών προγραμματισμού και βιβλιοθήκες για την περιγραφή των διεπαφών (interface description language IDL) [35]. Κεντρική βάση δεδομένων Όπως αναφέραμε και παραπάνω χρησιμοποιήσαμε το εργαλείο phpmyadmin που παρέχει η πλατφόρμα XAMPP για να διαχειριστούμε την βάση δεδομένων MySQL που βρίσκεται στην μεριά του server. Τα ερωτήματα που πραγματοποιούνται σε αυτή, γίνονται με την χρήση της SQL (Structured Query Language). Οι βάσεις δεδομένων των super market συγκρατούν πολλά στοιχεία όσον αφορά τα προϊόντα τους και όχι μόνο. Εμείς κρίναμε ως απαραίτητα και σημαντικά τα παρακάτω στοιχεία, τα οποία και χρησιμοποιήσαμε για τον σχεδιασμό της βάσης. Πιο συγκεκριμένα, η βάση δεδομένων αποτελείται από τους εξής πίνακες: Κατηγορία: Ο πίνακας αυτός περιέχει το πεδίο category_id που αποτελεί και κλειδί του πίνακα, καθώς και το πεδίο category_description, το οποίο περιέχει την περιγραφή της κατηγορίας. Υποκατηγορία: Ο πίνακας αυτός περιέχει τα πεδία subcategory_id, subcategory_description και category_id, το οποίο είναι ξένο κλειδί που ανήκει στον πίνακα Κατηγορία. Το πεδίο subcategory_id αποτελεί το κλειδί του πίνακα Υποκατηγορία και το πεδίο subcategory_description περιέχει την περιγραφή της υποκατηγορίας. Εταιρεία: Περιέχει τα πεδία company_id, name και greek. Το πεδίο company_id αποτελεί το κλειδί του πίνακα Εταιρεία, το πεδίο name περιέχει την ονομασία της εταιρείας και το πεδίο greek περιγράφει αν η εταιρεία είναι ελληνική ή όχι. 57

58 : Περιέχει τα πεδία barcode, product_name, made_in_greece, company_id και subcategory_id. Το πεδίο barcode αποτελεί το κλειδί του πίνακα, το πεδίο product_name περιέχει την ονομασία του προϊόντος και το πεδίο made_in_greece περιγράφει αν το προϊόν έχει ελληνική προέλευση. Εταιρεία προς έγκριση: Ο πίνακας αυτός περιέχει τα πεδία company_id_approval, company_name_approval και company_greek_approval. Το πεδίο company_id_approval περιέχει το id της νέας εταιρείας που εισάγει ο χρήστης σε περίπτωση που αυτή δεν υπάρχει στην βάση δεδομένων. Το id αυτό έχει νόημα μόνο στην τοπική βάση δεδομένων της συσκευής του χρήστη, καθώς όταν η εγγραφή της εταιρείας ανέβει στον server θα λάβει νέο id με βάση τον αριθμό των εγγραφών που υπάρχουν στον πίνακα Εταιρεία της κεντρικής βάσης δεδομένων. Το πεδίο company_name_approval αποτελεί το κλειδί του πίνακα Εταιρεία προς έγκριση και περιέχει το όνομα της εταιρείας που εισήγαγε ο χρήστης στην τοπική βάση δεδομένων της συσκευής του. Τέλος, το πεδίο company_greek_approval περιγράφει αν η εταιρεία είναι ελληνική ή όχι. προς έγκριση: Ο πίνακας αυτός περιέχει τα πεδία barcode_approval, product_name_approval, subcategory_id, made_in_greece_app roval και company_name_approval. Το πεδίο barcode_approval αποτελεί το κλειδί του πίνακα προς έγκριση και περιέχει το barcode του νέου προϊόντος που σκάναρε ο χρήστης και θέλει να το εισάγει στην τοπική βάση δεδομένων. Το πεδίο product_name_approval περιέχει το όνομα του προϊόντος ενώ το πεδίο subcategory_id αποτελεί ξένο κλειδί από τον πίνακα Υποκατηγορία και περιέχει το id της υποκατηγορίας στην οποία ανήκει το προϊόν. Επίσης, το πεδίο made_in_greece_approval περιγράφει αν το προϊόν παρασκευάστηκε στην Ελλάδα ή όχι. Τέλος, το πεδίο company_name_approval αποτελεί επίσης ξένο κλειδί από τον πίνακα Εταιρεία προς έγκριση και περιέχει το όνομα της εταιρείας του προϊόντος που σκάναρε ο χρήστης και της οποίας το όνομα δεν είναι καταχωρημένο στην βάση δεδομένων. Στην Εικόνα 29 παρουσιάζεται το διάγραμμα Οντοτήτων-Συσχετίσεων της βάσης δεδομένων που υλοποιήσαμε. 58

59 Εικόνα 29 - Διάγραμμα Οντοτήτων Συσχετίσεων 59

60 Τοπική βάση δεδομένων φορητής συσκευής Να σημειώσουμε ότι στα πλαίσια της mobile εφαρμογής έχουμε σχεδιάσει και αναπτύξει μια τοπική βάση δεδομένων την οποία επιλέξαμε να υλοποιήσουμε σε SQLite διότι απαιτεί ελάχιστη μνήμη κατά την διαδικασία εκτέλεσης και ενσωματώνεται σε κάθε Android συσκευή. Σε αυτή αποθηκεύονται μέσω της διαδικασίας ενημέρωσης όλες οι εγγραφές που περιέχει η κεντρική βάση δεδομένων που βρίσκεται στον server. Να αναφέρουμε ότι ο σχεδιασμός και η δομή των δύο βάσεων είναι ακριβώς η ίδια. 5.3 Σχολιασμός Κώδικα Παρακάτω παραθέτουμε κάποια τμήματα κώδικα της φορητής εφαρμογής που υλοποιήσαμε και πιο συγκεκριμένα της NewProduct Activity μέσω της οποίας ο χρήστης μπορεί να καταχωρήσει στην βάση δεδομένων της συσκευής του ένα νέο προϊόν είτε εταιρία. Πατώντας ο χρήστης στο πλαίσιο επιλογής Εταιρείας, καλείται ο listener που έχει εφαρμοστεί στο πεδίο editcompany με στόχο να εμφανίσει τον χρήστη τις καταχωρημένες εταιρείες που υπάρχουν στην βάση δεδομένων έτσι ώστε να επιλέξει κάποια από αυτές για να την καταχωρήσει στο άγνωστο προϊόν. Για να πραγματοποιηθεί αυτό καλούμε την συνάρτηση fetchcompany η οποία πραγματοποιεί ένα sql ερώτημα στην τοπική βάση δεδομένων της συσκευής και επιστρέφει το αποτέλεσμα στην μεταβλητή τύπου cursor. Σε περίπτωση που το sql ερώτημα περιέχει αποτελέσματα, τότε μεταφερόμαστε μέσω του intent στην ChooseCompany Activity. Σε αντίθετη περίπτωση εμφανίζεται στην οθόνη της συσκευής το εξής μήνυμα: Δεν υπάρχουν καταχωρήσεις. // on click go to Choose Company Activity OnClickListener listener = new OnClickListener() { public void onclick(view v) { //editcompany.gettext().tostring(); cursor = mdbhelper.fetchcompany(""); if(cursor.getcount()==0){ Toast.makeText(NewProduct.this, "Δεν υπάρχουν καταχωρήσεις!", Toast.LENGTH_SHORT).show(); } else{ Intent intent = new Intent(NewProduct.this,ChooseCompany.class); startactivityforresult(intent, 0); } } }; editcompany.setonclicklistener(listener); Επιλέγοντας ο χρήστης το κουμπί «Αποθήκευση», αποθηκεύονται τα στοιχεία που εισήγαγε ο χρήστης για το προϊόν στις αντίστοιχες μεταβλητές: category_description, subcategory_description, company_name για να μπορέσουμε να τα διαχειριστούμε ευκολότερα. Επίσης, πραγματοποιούμε έλεγχο στις τιμές των εισαχθέντων μεταβλητών για να απορρίψουμε την περίπτωση που ο χρήστης δεν έχει συμπληρώσει στοιχεία σε κάποια από αυτές. Αν η συνθήκη ελέγχου δεν ικανοποιείται τότε εμφανίζεται στον χρήστη το μήνυμα: «Συμπληρώστε όλα τα πεδία». Στην συνέχεια κάνουμε δύο sql ερωτήματα στην βάση δεδομένων για να μας επιστραφούν αντίστοιχα τα id της υποκατηγορίας και της εταιρείας που ανήκει στο προϊόν έτσι 60

61 ώστε να τα χρησιμοποιήσουμε στις συναρτήσεις insertproduct και insertproductapproval μαζί με τα υπόλοιπα στοιχεία που συμπλήρωσε ο χρήστης για να πραγματοποιηθούν οι αντίστοιχες εγγραφές. Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία που περιγράψαμε εμφανίζεται στην οθόνη μας το μήνυμα «Το προϊόν αποθηκεύθηκε» και μας ανακατευθύνει η εφαρμογή αυτόματα στην NewProduct Activity. // event handler when save button is pressed OnClickListener listener3 = new OnClickListener() { public void onclick(view v) { String productname=editproduct.gettext().tostring(); category_description = editcategory.gettext().tostring(); subcategory_description = editsubcategory.gettext().tostring(); company_name = editcompany.gettext().tostring(); if(productname.length()==0 subcategory_description.equals("επιλέξτε") company_name.equals("επιλέξτε")){ Toast.makeText(v.getContext(), "Συμπληρώστε όλα τα πεδία", Toast.LENGTH_SHORT).show(); } else{ cursor1 = mdbhelper.fetchsubcategoryidfromname(subcategory_description); String subcategory_id = cursor1.getstring(0); cursor2 = mdbhelper.fetchcompanyidfromname(company_name); String company_id = cursor2.getstring(0); // save product in Product table mdbhelper.insertproduct(barcode,productname,made_in_greece,company_id,subcategory_i d); //save product in Product Approval table mdbhelper.insertproductapproval(barcode,productname,subcategory_id,made_in_greece,c ompany_name); mdbhelper.close(); Toast.makeText(v.getContext(), "Το προϊόν αποθηκεύθηκε", Toast.LENGTH_SHORT).show(); Intent intent = new Intent(NewProduct.this, MyScan1.class); startactivity(intent); } } }; savebutton.setonclicklistener(listener3); Παρακάτω παραθέτουμε τον κώδικα της SimilarProducts Activity η οποία χρησιμοποιείται για την αναζήτηση παρόμοιων προϊόντων σε περίπτωση που ο χρήστης επιθυμεί κάποιο εναλλακτικό προϊόν. Πιο συγκεκριμένα, δέχεται το barcode του προϊόντος και το id της υποκατηγορίας στην οποία ανήκει, τα οποία 61

62 τα χρησιμοποιούμε ως ορίσματα στην συνάρτηση fetchgreeksimilars. Η συνάρτηση αυτή πραγματοποιεί ένα sql ερώτημα στην βάση δεδομένων όπου αναζητεί προϊόντα που ανήκουν στην ίδια υποκατηγορία, έχουν διαφορετικό barcode, και είναι ελληνικής προελεύσεως είτε η εταιρεία που τα παρασκευάζει είναι ελληνική. Σε περίπτωση που δεν επιστρέψει αποτελέσματα το sql ερώτημα, εμφανίζεται το μήνυμα: «Δεν υπάρχουν καταχωρήσεις», αλλιώς εμφανίζεται μια λίστα που περιέχει ελληνικά προϊόντα της ίδιας υποκατηγορίας. Bundle extras = getintent().getextras(); String subcategory_id = extras.getstring("subcategory_id"); String barcode = extras.getstring("barcode"); // search for similar products cursor = mdbhelper.fetchgreeksimilars(subcategory_id,barcode); if(cursor.getcount()==0){ Toast.makeText(SimilarProducts.this, "Δεν υπάρχουν καταχωρήσεις!", Toast.LENGTH_LONG).show(); } else { adapter = new ProductsCursorAdapter(SimilarProducts.this,R.layout.list_view_item_product, cursor, new String[] { "_id"}, new int[] { R.id.rowItem }); } lv.setadapter(adapter); Επιλέγοντας ένα από τα προϊόντα της λίστας, καλείται μέσω της συνάρτησης onitemclick ένα intent το οποίο μας οδηγεί στην Similar ProductsActivity και ταυτόχρονα στέλνει και το barcode του αντίστοιχου προϊόντος για να μπορέσουμε να το διαχειριστούμε στην νέα Activity. lv.setonitemclicklistener(new OnItemClickListener() { // on click go to ProductDetails Activity public void onitemclick(adapterview<?> parent, View view,int position, long id) { Intent intent = new Intent(SimilarProducts.this, ProductDetails.class); intent.putextra("barcode", cursor.getstring(4)); startactivity(intent); } }); Η παρακάτω συνάρτηση δέχεται ως όρισμα την διεύθυνση του εξυπηρετητή όπου βρίσκεται η κύρια βάση δεδομένων του συστήματος με τον οποίο και πραγματοποιείται σύνδεση μέσω της συνάρτησης HttpPost, έτσι ώστε να μεταφορτωθούν τοπικά στην συσκευή του χρήστη τα δεδομένα. Σε περίπτωση που υπάρξει αδυναμία σύνδεσης εμφανίζεται στο παράθυρο της κονσόλας το μήνυμα «Πρόβλημα στην σύνδεση», αλλιώς αποθηκεύεται η απάντηση του server μέσω της κλάσης BufferedReader, μετατρέπεται σε string μέσω της κλάσης StringBuilder και τέλος αποθηκεύεται στην μεταβλητή result η οποία επιστρέφεται στο κυρίως 62

63 πρόγραμμα. Σε περίπτωση που προκύψει σφάλμα εμφανίζεται στο παράθυρο της κονσόλας το μήνυμα «πρόβλημα μετατροπής δεδομένων». private String getserverdata(string Url) { InputStream is = null; String result = ""; // http post try { HttpClient httpclient = new DefaultHttpClient(); HttpPost httppost = new HttpPost(Url); HttpResponse response = httpclient.execute(httppost); HttpEntity entity = response.getentity(); is = entity.getcontent(); } catch (Exception e) { Log.e("log_tag", "Πρόβλημα στην σύνδεση" + e.tostring()); } // convert response to string try { BufferedReader reader = new BufferedReader(new InputStreamReader( is, "UTF-8"), 8); StringBuilder sb = new StringBuilder(); String line = null; while ((line = reader.readline())!= null) { sb.append(line + "\n"); } is.close(); result = sb.tostring(); } catch (Exception e) { Log.e("log_tag", "Πρόβλημα μετατροπής δεδομένων" + e.tostring()); } return result; } Η συνάρτηση insert_data δέχεται ως παραμέτρους τις εγγραφές του κάθε πίνακα της κεντρικής βάσης δεδομένων και το id του αντίστοιχου πίνακα που βρίσκεται στην τοπική βάση δεδομένων έτσι ώστε να τον ενημερώσει. Πιο συγκεκριμένα, δέχεται από τον εξυπηρετητή σε json μορφή τα δεδομένα, τα οποία τα εισάγει σε ένα πίνακα json και για κάθε εγγραφή αυτού του πίνακα τα μετατρέπει σε string μέσω της συνάρτησης json_data.getstring και τα εισάγει ως νέες εγγραφές στον αντίστοιχο πίνακα της βάσης δεδομένων μέσω της συνάρτησης InsertCategory. Σε περίπτωση σφάλματος εμφανίζεται στο παράθυρο της κονσόλας το μήνυμα «Σφάλμα ανάλυσης δεδομένων». Η διαδικασία που έχουμε παραθέσει στον παρακάτω κώδικα αφορά τον πίνακα «Κατηγορίες» της βάσης δεδομένων. Κατά τον ίδιο τρόπο ενημερώνονται και οι πίνακες «Υποκατηγορίες», «τα», «Εταιρείες» δίνοντας ως παραμέτρους στην συνάρτηση τα id που τους αντιστοιχούν. private int insert_data(string result, int table) { int error = -1; if (table == 1) { // parse categories_json data try { JSONArray jarray = new JSONArray(result); for (int i = 0; i < jarray.length(); i++) { JSONObject json_data = jarray.getjsonobject(i); 63

64 mdbhelper.insertcategory( json_data.getstring("category_id") json_data.getstring("category_description")); } } catch (JSONException e) { Log.e("log_tag", "Σφάλμα ανάλυσης δεδομένων" + e.tostring()); error = 1; } } else if (table == 2) {... } 64

65 Κεφάλαιο 6 Μελέτη Περίπτωσης Χρήσης Για την μελέτη περίπτωσης της χρήσης της εφαρμογής μας θα πραγματοποιήσουμε ένα πείραμα. Στόχος του πειράματος είναι να μελετήσουμε αν και κατά πόσο η εφαρμογή που υλοποιήσαμε επηρεάζει τον χρήστη κατά την διάρκεια των αγορών του έτσι ώστε να ψωνίσει ελληνικά προϊόντα. Επιπρόσθετα συλλέγουμε πληροφορίες μέσω ερωτηματολογίων που αφορούν την εμπειρία των συμμετεχόντων του πειράματος, τις οποίες θα χρησιμοποιήσουμε για την αξιολόγηση της εφαρμογής. Παράμετροι Πειράματος Για να προσομοιώσουμε το πείραμα σε όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστικές συνθήκες, χρησιμοποιήσαμε μια αίθουσα του κτιρίου του πανεπιστημίου την οποία οργανώσαμε ως mini market (Εικόνα 30) και ζητήσαμε από τους χρήστες να αγοράσουν έναν αριθμό προϊόντων σύμφωνα με μια λίστα αγορών που τους δώσαμε. Κάθε προϊόν του mini market αναπαριστάται σε μια σελίδα Α4, η οποία περιέχει την φωτογραφία του προϊόντος, την περιγραφή, την εταιρεία που το παρασκευάζει, την τιμή και το barcode του όπως φαίνεται στην Εικόνα 31. Εικόνα 30 - Προσομοίωση καταστήματος με προϊόντα 65

66 Εικόνα 31 - καταστήματος Πιο συγκεκριμένα το πείραμα αποτελείται από 2 σκέλη: Στο πρώτο σκέλος του πειράματος οι χρήστες καλούνται να αγοράσουν τα προϊόντα της λίστας που τους δώσαμε χωρίς κάποια περεταίρω καθοδήγηση, όπως και θα έπρατταν στην καθημερινότητά τους. Να σημειώσουμε ότι εσκεμμένα δεν υπάρχει πληροφορία πάνω στα προϊόντα που να αναφέρει αν το εκάστοτε προϊόν παράγεται στην Ελλάδα ή για το αν η εταιρεία που το παρασκευάζει είναι ελληνική. Οπότε οι παράγοντες επιλογής κάθε προϊόντος είναι: Η τιμή Η εμφάνιση της συσκευασίας Η εικασία που μπορεί ο χρήστης όσον αφορά την προέλευση του προϊόντος με βάση το όνομα της εταιρείας 66

67 Στο δεύτερο σκέλος οι χρήστες καλούνται να αγοράσουν τα προϊόντα της λίστας που τους δώσαμε, κάνοντας χρήση της εφαρμογής που υλοποιήσαμε, η οποία είναι εγκατεστημένη σε κινητή Android συσκευή την οποία και τους την παρέχουμε στα πλαίσια της εκτέλεσης του πειράματος (Εικόνα 32). Να σημειώσουμε ότι κατά εκτέλεση του δεύτερου σκέλους του πειράματος συμμετείχαν οι ίδιοι χρήστες, γι αυτό η λίστα αγορών που τους δώσαμε είναι διαφορετική από αυτή του πρώτου, έτσι ώστε να μην επηρεαστούν από τις προηγούμενες αγορές που πραγματοποίησαν. Ο χρήστης καλείται να σκανάρει μέσω της εφαρμογής μας όλα τα προϊόντα που περιέχει το mini market και υπάρχουν στην λίστα αγορών του, έτσι ώστε να δούμε κατά πόσο επηρεάζεται η κρίση του από τις επιπλέον πληροφορίες που του παρέχει η εφαρμογή για την τελική επιλογή ενός προϊόντος. Εικόνα 32 - Πραγματοποίηση αγορών με χρήση της φορητής συσκευής Σε αυτή την περίπτωση χρήσης οι παράγοντες επιλογής κάθε προϊόντος είναι: Η τιμή Η εμφάνιση της συσκευασίας Χώρα παρασκευής προϊόντος Εθνικότητα παρασκευάστριας εταιρείας Τρόπος αγοράς προϊόντος: Κάτω από κάθε προϊόν τοποθετήσαμε εκτυπωμένα αντίτυπα με το αντίστοιχο barcode. Έτσι όταν ο χρήστης θέλει να αγοράσει ένα συγκεκριμένο προϊόν, το μόνο που έχει να κάνει είναι να πάρει ένα από αυτά. Κατά τον ίδιο τρόπο καλείται να αγοράσει όλα τα προϊόντα που περιέχονται στην λίστα που του δώσαμε. Πιο συγκεκριμένα, για κάθε μελέτη περίπτωσης χρήσης χρησιμοποιήσαμε συνολικά 18 προϊόντα όπου ανά 6 ανήκουν στην ίδια κατηγορία (π.χ. ζυμαρικά, γαλακτοκομικά). Κάθε κατηγορία αποτελείται από 3 ζεύγη προϊόντων εκ των οποίων 67

68 κάθε ζεύγος ανήκει στην ίδια υποκατηγορία (π.χ. μακαρόνια, πέννες). Τέλος τα ζεύγη που ανήκουν στην ίδια υποκατηγορία είναι παρόμοια προϊόντα της ίδιας ποσότητας, με την διαφορά ότι μόνο το ένα από τα δύο είναι. Οι χρήστες αγοράζουν προϊόντα με βάση το όνομα της εταιρείας που τα παρασκευάζει, την εμφάνιση της συσκευασίας του προϊόντος και την τιμή τους. Γι αυτό τον λόγο θέσαμε τις εξής δύο παραμέτρους στην μελέτη μας: Όσον αφορά τις εταιρείες χρησιμοποιήσαμε φανταστικά ονόματα, έτσι ώστε να μην επηρεάζεται ο χρήστης από πιθανές αγορές και επιλογές προϊόντων που πραγματοποιεί στην καθημερινότητα του και διαχωρίσαμε την ονοματοδοσία των εταιρειών ανεξαρτήτως από το αν είναι ελληνικές ή όχι σε τρείς κατηγορίες: Ελληνοφανής ονομασία Μη ξεκάθαρη Ξενική ονομασία Στόχος αυτού του διαχωρισμού που πραγματοποιήσαμε στην ονοματοδοσία, είναι να μην έχει την δυνατότητα ο χρήστης να γνωρίζει με σιγουριά αν το προϊόν που επιλέγει είναι, στην περίπτωση που δεν χρησιμοποιεί την εφαρμογή μας. Η δεύτερη παράμετρος αφορά την τιμολόγηση των προϊόντων. Πιο συγκεκριμένα θέσαμε τις εξής σχέσεις μεταξύ των τιμών των ελληνικών και ξένων προϊόντων: Τιμή ελληνικού > Τιμή ξένου Τιμή ελληνικού = Τιμή ξένου Τιμή ελληνικού < Τιμή ξένου Η διαφορά μεταξύ των τιμών έχει απόκλιση 15% και στόχος αυτής της παραμετροποίησης είναι να μελετήσουμε αν και κατά πόσο η τιμή παίζει ρόλο στην επιλογή ενός προϊόντος σε σχέση με το αν είναι. Να προσθέσουμε ότι δόθηκαν σε κάθε χρήστη 2 ερωτηματολόγια, ένα πριν και ένα μετά την εκτέλεση του πειράματος. Το πρώτο ερωτηματολόγιο περιέχει ερωτήσεις γενικού τύπου όπως φύλο, ηλικία χρήστη, τι συσκευή έχει, αν μεταφορτώνει εφαρμογές στη συσκευή του και κάποιες ερωτήσεις που αφορούν τους παράγοντες που τον επηρεάζουν κατά την διαδικασία επιλογής προϊόντων, μέσω των οποίων θα σχηματιστεί ένα προφίλ αγορών του χρήστη. Οι απαντήσεις που θα δώσουν οι χρήστες στις τελευταίες ερωτήσεις θα συγκριθούν με τα προϊόντα που τελικά επέλεξαν κατά την διάρκεια των αγορών τους, έτσι ώστε να βγάλουμε συμπεράσματα για το κατά εφάρμοσαν τις απαντήσεις που έδωσαν στο ερωτηματολόγιο και κατά πόσο η εφαρμογή μας τους επηρέασε στην διαδικασία επιλογής. Το δεύτερο 68

69 ερωτηματολόγιο περιέχει ερωτήσεις που αφορούν την αξιολόγηση της εφαρμογής, όπως κατά πόσο ήταν εύκολη η εκμάθησή της, αν βοήθησε στην διαδικασία των αγορών, κ.ά. (βλέπε Ερωτηματολόγια). Τέλος, να αναφέρουμε ότι κατά την διάρκεια εκτέλεσης των αγορών που έκαναν οι χρήστες μετρήσαμε το χρόνο που έκαναν για να επιλέξουν κάθε προϊόν και στα δύο σκέλη του πειράματος. Περιγραφή πειράματος Για την πραγματοποίηση του πειράματος ακολουθήθηκαν με την παρακάτω σειρά τα εξής βήματα: 1) Περιγράφουμε στον χρήστη την φύση και το σκοπό του πειράματος. 2) Δίνουμε στον χρήστη να συμπληρώσει το πρώτο ερωτηματολόγιο. 3) Εξηγούμε και περιγράφουμε στον χρήστη την διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει στο πρώτο σκέλος του πειράματος και του δίνουμε την πρώτη λίστα αγορών. 4) Κάνουμε χρονομέτρηση για την επιλογή κάθε προϊόντος από την στιγμή που θα το δει μέχρι την στιγμή που θα το επιλέξει προς αγορά. Επίσης για κάθε προϊόν που επιλέγει, τον ρωτάμε να μας αναφέρει τον λόγο που το προτίμησε. Οι παραπάνω πληροφορίες καταγράφονται ατομικά για κάθε χρήστη. 5) Το πρώτο σκέλος του πειράματος ολοκληρώνεται έχοντας ο χρήστης πραγματοποιήσει τις αγορές που του υποδείξαμε μέσω της λίστας αγορών που του δώσαμε. 6) Αρχειοθετούμε τα στατιστικά στοιχεία που συλλέξαμε από το χρήστη. 7) Εξηγούμε και περιγράφουμε στον χρήστη την διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει στο δεύτερο σκέλος του πειράματος. 8) Δίνουμε στον χρήστη ένα έξυπνο τηλέφωνο στο οποίο είναι εγκατεστημένη η εφαρμογή που υλοποιήσαμε, έτσι ώστε να εξοικειωθεί με αυτή για να μπορέσει να την χρησιμοποιήσει στα πλαίσια του δεύτερου σκέλους του πειράματος. 9) Εξηγούμε και περιγράφουμε στον χρήστη την διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει στο δεύτερο σκέλος του πειράματος και του δίνουμε την δεύτερη λίστα αγορών. 10) Κάνουμε χρονομέτρηση για την επιλογή κάθε προϊόντος από την στιγμή που θα το δει μέχρι την στιγμή που θα το επιλέξει προς αγορά. Επίσης για κάθε προϊόν που επιλέγει, τον ρωτάμε να μας αναφέρει τον λόγο που το προτίμησε. Οι παραπάνω πληροφορίες καταγράφονται ατομικά για κάθε χρήστη. 11) Το δεύτερο σκέλος του πειράματος ολοκληρώνεται έχοντας ο χρήστης πραγματοποιήσει τις αγορές που του υποδείξαμε μέσω της λίστας αγορών που του δώσαμε. 12) Τέλος, δίνουμε στον χρήστη να συμπληρώσει το δεύτερο ερωτηματολόγιο και τον ευχαριστούμε για τον χρόνο που διάθεσε για να συμμετέχει στο πείραμά μας. 69

70 Ανάλυση αποτελεσμάτων πειράματος Σε αυτή την παράγραφο παρουσιάζουμε τα αποτελέσματα του πειράματος που διεξήγαμε. Να σημειώσουμε ότι για την στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων του πειράματος χρησιμοποιήσαμε το πακέτο λογισμικού SPSS Statistics (έκδοση 22) της εταιρείας IBM. Στο πείραμα συμμετείχαν 32 χρήστες εκ των οποίων το 44% γυναίκες και 46% άνδρες. Όσον αφορά τις ηλικίες των χρηστών, στην πρώτη κατηγορία (17-20) συγκεντρώσαμε 2 άτομα, στην δεύτερη (21-29) 24 άτομα, στην τρίτη (30-39) 4 άτομα και στην τέταρτη (ηλικία>40) 2 άτομα. Στο παρακάτω διάγραμμα παρατηρούμε σε ποσοστά τα λειτουργικά συστήματα, τα οποία διαθέτουν οι φορητές συσκευές των συμμετεχόντων στο πείραμα. Εικόνα 33 - Ποσοστά κατοχής φορητών λειτουργικών συστημάτων Παρακάτω παρουσιάζουμε τα βήματα τα οποία ακολουθήσαμε για την στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων των πειραμάτων τα οποία στην συνέχεια και σχολιάζουμε. 1. Εξετάζουμε αν για όλα τα ζεύγη σύγκρισης είναι κανονικές οι κατανομές, με χρήση του Shapiro-Wilk τεστ. Όπως παρατηρήσαμε δεν υπάρχει κάποιο ζεύγος όπου και στα δύο οι κατανομές να είναι κανονικές, οπότε θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά nonparametric τεστ για τις συγκρίσεις των μέσων όρων. 2. Εξετάζουμε τους μέσους όρους Descriptive Statistics N Minimum Maximum Mean Std. Deviation time time

71 ellhnika ellhnika ksena ksena krit_ellhn krit_ellhniko krit_eikona krit_eikona krit_timh krit_timh krit_etaireia krit_etaireia Valid N (listwise) Συγκρίνουμε κατά πόσο η διαφορά των μέσων όρων είναι στατιστικά σημαντική, χρησιμοποιώντας το Wilcoxon signed rank test, εφ όσον δεν έχουμε ζεύγη για τα οποία οι κατανομή να είναι και στις 2 μεταβλητές κανονική. Συνεπώς οι διαφορές των μέσων όρων μπορούν να αναφερθούν με βεβαιότητα. Test Statistics a time2 - ellhnika2 ksena2 krit_ellhniko2 krit_eikona2 krit_timh2 krit_etaireia2 time ellhnika1 ksena1 krit_ellhn1 krit_eikona1 krit_timh1 krit_etaireia1 Z b c b c c c b Asymp. Sig. (2- tailed) a. Wilcoxon Signed Ranks Test b. Based on negative ranks. 71

72 c. Based on positive ranks. 4. Αναλύουμε τις διαφορές, οι οποίες φαίνονται στο παρακάτω διάγραμμα Εικόνα 34 - Σύγκριση αποτελεσμάτων πειραμάτων Όπως είναι προφανές, βλέπουμε ότι με την εφαρμογή οι χρήστες χρειάστηκαν πολύ περισσότερο χρόνο (m=29.91sec, sd=6.78) από ότι χωρίς τη χρήση της εφαρμογής (m=7.62sec, sd=3.21). Από την άλλη, παρατηρείται ότι η συμπεριφορά και οι επιλογές των χρηστών επηρεάστηκαν από τη χρήση της εφαρμογής. Οι χρήστες επέλεξαν τελικά σε περισσότερες περιπτώσεις ελληνικά προϊόντα απ ότι ξένα, όταν χρησιμοποίησαν την εφαρμογή. Κατά μέσο όρο, χωρίς την εφαρμογή επιλέχθηκαν 4.41 Ελληνικά (sd=1.29) και 4.59 ξένα (sd=1.29) από τα 9 προϊόντα, ενώ με την εφαρμογή επιλέχθηκαν κατά μέσο όρο 7.41 ελληνικά (sd=1.26) και 1.59 ξένα (sd=1.27) αντίστοιχα. 72

73 Αναλύοντας τους λόγους για τους οποίους παρατηρήθηκε η διαφορά αυτή στη συμπεριφορά, βλέπουμε ότι στην περίπτωση όπου δεν έγινε χρήση της εφαρμογής, οι χρήστες αποφάσισαν τις περισσότερες φορές κάνοντας χρήση του κριτηρίου της τιμής (m=3.88, sd=1.64), ακολουθούμενο από την του προϊόντος (m=3.69, sd=1.9), την εταιρεία (m=1.16, sd=1.13) και τέλος κατά πόσο το προϊόν φαινόταν (m=0.53, sd=0.8). Απεναντίας, κάνοντας χρήση της εφαρμογής, το κριτήριο της εθνικότητας του προϊόντος ήταν το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο (m=5.97, sd=1.76), με αρκετή διαφορά μάλιστα στη συχνότητα χρήσης από το κύριο κριτήριο στην περίπτωση χωρίς την εφαρμογή, που ήταν η τιμή. Το κριτήριο της εθνικότητας ακολουθήθηκε από την τιμή (m=2.84, sd=1.86), την (m=1.19, sd=1.55) και τέλος την εταιρεία (m=0.5, sd=1.01). Καθώς το κριτήριο της εθνικότητας του προϊόντος φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην μεταβολή της συμπεριφοράς των χρηστών, μελετήσαμε αν υπάρχει συσχέτιση της χρήσης του κριτηρίου αυτού με την τελική επιλογή των προϊόντων, σύμφωνα με την εθνικότητά τους. Τα αποτελέσματα ενός Spearman correlation analysis δείχνουν ότι στην περίπτωση μη-χρήσης της εφαρμογής, η χρήση του κριτηρίου εθνικότητας δεν συσχετίζεται με το πλήθος των Ελληνικών προϊόντων που επιλέχθηκαν (p>0.05). Αντίθετα, στην περίπτωση χρήσης της εφαρμογής, η χρήση του κριτηρίου εθνικότητας παρουσιάζει ισχυρή και στατιστικά σημαντική συσχέτιση με το πλήθος των Ελληνικών προϊόντων που επιλέχθηκαν (r=0.638, p<0.01). Το στοιχείο αυτό δείχνει πως η προτίμηση των συμμετεχόντων είναι ισχυρή προς τα ελληνικά προϊόντα και η εφαρμογή τους βοηθά να επιλέξουν τέτοια, κάτι που όπως θα δούμε στη συνέχεια επιβεβαιώνεται και από την υποκειμενική αξιολόγηση της χρησιμότητας της εφαρμογής. Καταλήγουμε έτσι στο συμπέρασμα ότι η εφαρμογή είχε σημαντική επιρροή στην συμπεριφορά των καταναλωτών, αν και η χρήση της απαίτησε σημαντικά περισσότερο χρόνο. Πριν ξεκινήσει το πείραμα ρωτήσαμε τους χρήστες για τα κριτήρια με τα οποία συνήθως αποφασίζουν για τις αγορές τους. Η συμπεριφορά τους αποτυπώνεται στο παρακάτω διάγραμμα, όπου παρατηρείται ότι οι καταναλωτές ενδιαφέρονται κυρίως για την ποιότητα και την τιμή, θέτοντας σε τρίτη θέση τη χώρα παραγωγής του προϊόντος. Οι προτιμήσεις αυτές ακολουθούνται από την επωνυμία της εταιρείας και τέλος την εθνικότητα της εταιρείας. Οι παρατηρήσεις αυτές έρχονται σε μερική 73

74 αντίθεση με τα κριτήρια τα οποία τελικά χρησιμοποίησαν για την επιλογή των προϊόντων χωρίς την εφαρμογή, όπου φάνηκε πως η τιμή αποτέλεσε τον κύριο παράγοντα, ενώ η ποιότητα ( του προϊόντος) δεύτερο. Αυτό ίσως αποτελεί αδυναμία του πειράματος καθώς ο συμμετέχων έπρεπε να κρίνει μόνο με βάση την του προϊόντος και δεν υπήρχε κάποιο υλικό αντίστοιχο, ενώ είναι γνωστό πως η ποιότητα της συσκευασίας και εμφάνιση του προϊόντος παίζει σημαντικό ρόλο στην εκτίμηση της ποιότητας του ίδιου το προϊόντος [36,37]. Αντίστοιχα, το κριτήριο της εθνικότητας του προϊόντος έρχεται τρίτο, κάτι που εξηγείται από τη σχετική δυσκολία κτήσης πληροφοριών για αυτό το κριτήριο, σε αντίθεση με την τιμή (που αναγράφεται ευκρινώς στα προϊόντα) και την ποιότητα (η οποία είναι προφανώς εκτιμήσιμη από τα φυσικά χαρακτηριστικά του προϊόντος). Απεναντίας βλέπουμε πως με τη χρήση της εφαρμογής, ανατρέπονται πλήρως τα συνήθη κριτήρια που αναφέρουν οι ίδιοι οι συμμετέχοντες σαν σημαντικά στην καθημερινότητά τους, αναδεικνύοντας τη χώρα προέλευσης του προϊόντος σαν το σημαντικότερο (ενώ ήταν τρίτο στις συνήθεις προτιμήσεις), με την τιμή και την ποιότητα να ακολουθούν σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα. Εικόνα 35 - Κριτήρια χρηστών με βάση το ερωτηματολόγιο Υποκειμενική αξιολόγηση της εφαρμογής Μετά το πέρας του πειράματος, δόθηκε στους χρήστες ένα ερωτηματολόγιο υποκειμενικής αξιολόγησης της εφαρμογής με τις παρακάτω ερωτήσεις και με τις 74

75 απαντήσεις να δίνονται σε κλίμακα Likert 5 βαθμίδων (0=διαφωνώ απόλυτα, 4= συμφωνώ απόλυτα). Τα αποτελέσματα συνοψίζονται στην Εικόνα 35. Ήταν εύκολη η εκμάθηση του χειρισμού λειτουργίας της εφαρμογής Η ποσότητα πληροφορίας που εμφανίζεται στην οθόνη είναι αρκετή Ήταν ικανοποιητικός ο χρόνος απόκρισης και εμφάνισης της πληροφορίας Ήταν ξεκάθαρη και κατανοητή η διεπαφή της εφαρμογής Η εφαρμογή με βοήθησε να κάνω καλύτερες επιλογές Θα χρησιμοποιούσα την εφαρμογή αν ήταν εγκατεστημένη στην συσκευή μου Θα πρότεινα την εφαρμογή σε άλλους χρήστες Εικόνα 36 - Αξιολόγηση εφαρμογής Σύμφωνα με τις απαντήσεις των χρηστών, η εκμάθηση του χειρισμού λειτουργίας της εφαρμογής ήταν πολύ εύκολη. Η ποσότητα πληροφορίας που εμφανίζεται στην οθόνη θα μπορούσε να είναι περισσότερη, προσθέτοντας και άλλα στοιχεία που αφορούν το κάθε προϊόν. Αυτή η απαίτηση θα ληφθεί υπόψη και θα αποτελέσει μέρος της μελλοντικής εργασίας. Επίσης, ο χρόνος απόκρισης και εμφάνισης της πληροφορίας ήταν ικανοποιητικός καθώς και η διεπαφή της εφαρμογής ήταν ξεκάθαρη και κατανοητή. Επιπλέον, η εφαρμογή βοήθησε τους χρήστες να κάνουν καλύτερες επιλογές, γεγονός το οποίο επαληθεύεται από τις στατιστικές αναλύσεις που διεξήγαμε στα αποτελέσματα των πειραμάτων. Πιο συγκεκριμένα, κάνοντας χρήση της εφαρμογής οι χρήστες έδειξαν σημαντική προτίμηση στα ελληνικά προϊόντα (m=7.41, sd=1.26) σε σχέση με το πείραμα που πραγματοποιήθηκε χωρίς τη χρήση της εφαρμογής (m=4.41, sd=1.29). Τέλος, καθώς οι χρήστες έμειναν ικανοποιημένοι από την χρήση της εφαρμογής, θα την χρησιμοποιούσαν αν ήταν εγκατεστημένη στο κινητό τους όπως επίσης θα την πρότειναν και σε άλλους χρήστες. 75