Germany Trade and Invest. της GIZ (Gesellschaft für internationale Zusammenarbeit).

Transcript

1 ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ Συντάκτης: Οδυσσέας Αθανασιάδης, Ελληνογερµανικό Εµπορικό και Βιοµηχανικό Επιµελητήριο (Ιούνιος 2013) Από το ευρύ φάσµα δραστηριοτήτων του Επιµελητηρίου το έτος 2012 θα αναφερθούν εδώ τα βασικότερα σηµεία. Επισκόπηση Τα δύσκολα δεδοµένα για την ελληνική οικονοµία διατηρήθηκαν και το Η ύφεση συνεχίσθηκε και η ανεργία αυξήθηκε δραµατικά. Οι προσπάθειες για την ανάκαµψη της ελληνικής οικονοµίας από διαφορετικούς πολιτικούς και οικονοµικούς χώρους συνεχίσθηκαν και υπάρχει βάσιµη ελπίδα από το τέλος του 2013 να φανούν τα πρώτα αποτελέσµατα. Το Ελληνογερµανικό Επιµελητήριο υπήρξε και το 2012 βασικός πυλώνας των προσπαθειών υποστήριξης των ελληνικών επιχειρήσεων και βελτίωσης του κλίµατος στην ελληνική οικονοµία. Συνέχισε την προσπάθεια εξειδικευµένης καταγραφής δυσκολιών των µελών του και της εστιασµένης υποστήριξης τους. Προχώρησε στην υλοποίηση εκδηλώσεων, αποσκοπώντας στην δηµιουργία αµοιβαία επωφελών οικονοµικών συνεργασιών ελληνικών και γερµανικών εταιρειών. Συνεργασία µε το Germany Trade and Invest Η συνεργασία µε το Germany Trade und Invest (Γερµανικός Οργανισµός Προώθησης Επενδύσεων και Εξωτερικού Εµπορίου - GTAI) συνεχίσθηκε µε επιτυχία και το Το Germany Trade & Invest είναι ο Οργανισµός Οικονοµικής Προώθησης της Οµοσπονδιακής ηµοκρατίας της Γερµανίας. Αρµοδιότητα του GTAI είναι το µάρκετινγκ της Γερµανίας ως οικονοµικού, επενδυτικού και τεχνολογικού χώρου, συµπεριλαµβανοµένης και της προσέλκυσης επενδύσεων. Το GTAI παρέχει συµβουλές σε αλλοδαπές επιχειρήσεις που επιθυµούν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους στη γερµανική αγορά. Παράλληλα υποστηρίζει µε κλαδικές µελέτες και άρθρα γερµανικές αλλά και άλλες επιχειρήσεις για την οικονοµία και τους επιµέρους κλάδους αλλοδαπών αγορών και χωρών. Επισκέπτες της ιστοσελίδας του Επιµελητηρίου έχουν µέσω µιας ηλεκτρονικής παραποµπής (link), έχουν πρόσβαση στον ιστοχώρο του GTAI και µπορούν να αντλήσουν πληροφορίες τόσο για την ελληνική αγορά όσο και τις αγορές άλλων χωρών.

2 Εκδηλώσεις ΟΙ ετήσιες πρωτοχρονιάτικες εκδηλώσεις του Ελληνογερµανικού Επιµελητηρίου, αποτελούν πλέον τόσο στην Αθήνα µε περισσότερες από 600 συµµετοχές, όσο και στην Θεσσαλονίκη µε 400 συµµετοχές, σηµαντικά οικονοµικοκοινωνικά συµβάντα των δύο πόλεων. Κάθε Ιανουάριο στις εκδηλώσεις αυτές συναντώνται τα µέλη του Επιµελητηρίου και εκπρόσωποι του οικονοµικού, πολιτικού και κοινωνικού περιβάλλοντος, αποτυπώνοντας τα επίκαιρα δεδοµένα και αξιοποιώντας δυνατότητες οικονοµικών συνεργασιών. Οι εκδηλώσεις αυτές αποτελούν κάθε χρόνο την αρχή του Ελληνογερµανικού οικονοµικού έτους. Προσφέρουν την δυνατότητα ανανέωσης της σχέσης του Επιµελητηρίου µε τα µέλη του και των µελών µεταξύ τους και τροφοδοτούν την σχέση του Ελληνογερµανικού Επιµελητηρίου µε την οικονοµική και πολιτική ηγεσία της χώρας. Στην Αθήνα στο πλαίσιο της ετήσιας πρωτοχρονιάτικης εκδήλωσης διοργανώθηκε στις από το Επιµελητήριό µας δείπνο µε επίσηµο οµιλητή τον Υπουργό Οικονοµικών, κύριο Γιάννη Στουρνάρα. Η πρωτοχρονιάτικη εκδήλωση του παραρτήµατος µας στην Θεσσαλονίκη, διοργανώθηκε στις Από τις υπόλοιπες εκδηλώσεις ξεχωρίζουν η Ετήσια Γενική Συνέλευση του Ελληνογερµανικού Επιµελητηρίου που έλαβε χώρα στις µε οµιλητή τον Υπουργό Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδοµών Μεταφορών και ικτύων, κύριο Κ. Χατζηδάκη, µε θέµα «τις δυνατότητες της ελληνογερµανικής συνεργασίας µέσα στο νέο οικονοµικό περιβάλλον για την Ελλάδα». Ουσιαστικά µηνύµατα στάλθηκαν επίσης από τη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, στις , µε εκπροσώπους από την ελληνική και γερµανική οικονοµία, την Task Force, Μέσων µαζικής Επικοινωνίας, µε θέµα «ώστε µια ευκαιρία στην Ελλάδα. Αλλά ποιά;» Tον Σεπτέµβριο, από 28. µέχρι έλαβε χώρα το τριήµερο πολυσυνέδριο Capital+Vision στο ξενοδοχείο Hilton στην Αθήνα το οποίο επισκέφθηκαν περισσότεροι από επισκέπτες. Σκοπός της εκδήλωσης υπό αυτή τη µορφή ήταν η δηµιουργία συνεργειών µέσω της ταυτόχρονης παρουσίας διαφόρων οµάδων-στόχων, που ξεχώριζαν. Αυτό επετεύχθη µεταξύ άλλων µε την ταυτόχρονη παρουσία σχεδόν 40 φορέων, µη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ), συνδέσµων, ινστιτούτων και επιχειρήσεων. Παράλληλα, το συνέδριο υπογράµµισε τη σηµασία της γερµανικής παρουσίας στην Ελλάδα µε τη συµµετοχή του Γερµανού Υφυπουργού Εργασίας, κ. Hans-Joachim Fuchtel, τόσο στο δείπνο µε επίσηµο οµιλητή τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονοµικών, κ. Χρήστο Σταϊκούρα στις 28 Σεπτεµβρίου, όπου και απεύθυνε

3 χαιρετισµό, όσο και στο γεύµα στις 29 Σεπτεµβρίου που πραγµατοποιήθηκε προς τιµήν του. Ο Γερµανός Πρέσβης, κ. Wolfgang Dold και ο Πρόεδρος του Ελληνογερµανικού Επιµελητηρίου, κ. Μιχάλης Μαΐλλης, έδωσαν µε τον χαιρετισµό τους το έναυσµα για την έναρξη του συνεδριακού κορµού. Από την πολιτική σκηνή τίµησαν µε τη συµµετοχή τους το πολυσυνέδριο µεταξύ άλλων: ο κ. Κωστής Χατζηδάκης, ο κ. Ευριπίδης Στυλιανίδης, ο κ. Νότης Μηταράκης, ο κ. Θανάσης Σκορδάς, ο κ. Γιάννης Παπαθανασίου, η κα. Άννα ιαµαντοπούλου, ο κ. Σίµος Κεδίκογλου και ο Γιώργος Καµίνης. Στις µε τη συµµετοχή του εντεταλµένου της Καγκελαρίου Angela Merkel, για τις ελληνογερµανικές σχέσεις, Υφυπουργού Εργασίας, κυρίου Hans Joachim Fuchtel, εγκαινιάσθηκε στη Θεσσαλονίκη, η πολλά υποσχόµενη διαδικτυακή πλατφόρµα ProGreece ( µια πρωτοβουλία του Ελληνογερµανικού Επιµελητηρίου και του Γενικού Προξενείου της Γερµανίας στη Θεσσαλονίκη. Με τη βοήθεια της πλατφόρµας επιδιώκεται η αξιοποίηση πλεονάζοντος και λόγω της κρίσεως, ελληνικού παραγωγικού και ανθρώπινου δυναµικού µε την βοήθεια παραγγελιών γερµανικών επιχειρήσεων. Πολλές ελληνικές επιχειρήσεις διαθέτουν καλά καταρτισµένους (συχνά και γερµανοµαθείς) µηχανικούς και στελέχη, καθώς και τον κατάλληλο µηχανολογικό εξοπλισµό, προκειµένου να είναι σε θέση να διεκπεραιώνουν παραγγελίες για γερµανικές επιχειρήσεις µε ταχεία παράδοση. Το ίδιο ισχύει και για τον κλάδο της παροχής υπηρεσιών που θα µπορούσε να εξυπηρετεί - κατά παραγγελία - γερµανικές επιχειρήσεις. Ήδη έχουν αποτυπώσει το προφίλ τους µέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρµας ProGreece, περισσότερες από 650 ελληνικές επιχειρήσεις από διαφορετικούς κλάδους της ελληνικής οικονοµίας. Παράλληλα γερµανικές επιχειρήσεις έχουν κληθεί να δηλώσουν το εταιρικό τους προφίλ και µε τη βοήθεια της επιχειρηµατικής πλατφόρµας, να επιλέξουν δυνητικούς ελληνικές επιχειρήσεις εξειδικεύοντας τη ζήτηση προϊόντων και υπηρεσιών. Τα επιχειρηµατικά ταξίδια, µακρά πλέον παράδοση του Επιµελητηρίου µας, συνεχίστηκαν µε την διοργάνωση ηµερίδας και Β2Β επιχειρηµατικών συναντήσεων µε θέµα τα «φωτοβολταϊκά στην Ελλάδα». Το επιχειρηµατικό ταξίδι διοργανώθηκε στις 24 µε , στη Θεσσαλονίκη. Μια σειρά διαφορετικών εκδηλώσεων όπως η συµµετοχή σε εκθεσιακές διοργανώσεις µε αντικείµενο τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, ηµερίδες µε περιβαλλοντικά θέµατα και ενηµερώσεις για τις ελληνογερµανικές οικονοµικές σχέσεις υπογράµµισαν τόσο την διαχρονική δράση του Επιµελητηρίου µας στον

4 τοµέα του περιβάλλοντος, όσο και τον καταλυτικό του ρόλο στην ανάπτυξη οικονοµικών συνεργασιών µεταξύ ελληνικών και γερµανικών επιχειρήσεων. Ξεχωριστή θέση στην δραστηριότητά µας το 2012 καταλαµβάνει η συνεργασία και η συµµετοχή του Ελληνογερµανικού Επιµελητηρίου, στο πλαίσιο της Ελληνογερµανικής Συνέλευσης. Η µεταφορά τεχνογνωσίας σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης σε θέµατα διοικητικά, παραγωγής ενέργειας ή διαχείρισης επίκαιρων προβληµάτων, όπως η διαχείριση απορριµµάτων και σε παραγωγικούς τοµείς όπως οι βιολογικές καλλιέργειες, αποτελούν προνοµιακούς τοµείς συνεργασίας γερµανικών και ελληνικών φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης. Οι συνεργασίες αυτές αποκαλύπτουν δυνατότητες ανάπτυξης επιχειρηµατικών πρωτοβουλιών σε τοπικό επίπεδο και δηµιουργούν ένα κλίµα συνεργασίας και αισιοδοξίας. Εκθέσεις Η Γερµανία αποτελεί διαχρονικά παγκοσµίως έναν από τους σηµαντικότερους εκθεσιακούς προορισµούς, τόσο για εκθέτες όσο και για επισκέπτες εµπορικών εκθέσεων. Η γερµανική αγορά επενδυτικών και καταναλωτικών προϊόντων και υπηρεσιών, ελκύει το ενδιαφέρον προµηθευτών από όλο τον κόσµο. Το Επιµελητήριό µας αντιπροσωπεύει στην Ελλάδα τέσσερις µεγάλους Γερµανικούς Εκθεσιακούς Οργανισµούς: του Βερολίνου, του Ανοβέρου, της Κολωνίας και του Μονάχου, όπως και την Έκθεση Παιχνιδιών της Νυρεµβέργης και την Έκθεση Ναυτιλίας στο Αµβούργο. Το 2012 αποφασίστηκε να αναλάβει το Επιµελητήριο µας την αντιπροσωπεία δύο επί πλέον κλαδικών εκθέσεων του εκθεσιακού Οργανισµού του Αµβούργου: 1. την έκθεση Wind Energy Hamburg, µια έκθεση εξ ολοκλήρου αφιερωµένη στον τοµέα της αιολικής ενέργειας και 2. τη µεγαλύτερη τουριστική έκθεση της Βόρειας Γερµανίας Reisen Messe. Η ελληνική συµµετοχή το 2012, (εκθέτες και επισκέπτες), σε γερµανικές εκθέσεις κινήθηκε, παρά την συνεχιζόµενη οικονοµική κρίση ελαφρώς αυξητικά. Σε τ.µ. περίπου 490 Έλληνες εκθέτες, παρουσίασαν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους σε γερµανικές εκθέσεις. Οι ελληνικές επιχειρήσεις προσπαθούν µε τη συµµετοχή τους σε εκθέσεις στη Γερµανία να αυξήσουν τα µερίδια των εξαγωγών τους και να αντισταθµίσουν την κάθετη πτώση της ζήτησης στην εγχώρια αγορά. Παράλληλα περίπου έλληνες επισκέπτες γερµανικών εκθέσεων, εκµεταλλεύτηκαν την δυνατότητα να έχουν µια ολοκληρωµένη εικόνα του κλάδου τους. Ελληνογερµανικές συνεργασίες Η µεσολάβηση για την ανεύρεση εµπορικών εταίρων από Γερµανία προς Ελλάδα παρουσίασε, όπως και το προηγούµενο έτος, υποχώρηση λόγω της κρίσης εµπιστοσύνης

5 απέναντι στην Ελλάδα και παράλληλα αυξήθηκε το ενδιαφέρον της ελληνικής πλευράς για αναζήτηση εµπορικών συνεργασιών και δυνατότητες απασχόλησης στην γερµανική αγορά. Αύξηση παρουσίασαν επίσης και οι αιτήσεις για µεταφράσεις καθώς και οι αγγελίες ακινήτων προς το περιοδικό του Επιµελητηρίου µας που εκδίδεται σε συνεργασία µε τη Germany Trade and Invest. Νοµικά και Φόροι Το Νοµικό & Φορολογικό Τµήµα παρέχει στα µέλη αλλά και σε άλλες επιχειρήσεις γενικές συµβουλευτικές υπηρεσίες σε νοµικά και φορολογικά θέµατα δίνοντας απαντήσεις σε πρώτα ερωτήµατα. Επίσης στηρίζει την υλοποίηση επενδύσεων στην Ελλάδα και στη Γερµανία. Για το έτος 2012 φαίνεται ότι το αριθµός των ερωτηµάτων που αφορούν σε γενικές συµβουλευτικές υπηρεσίες χωρίς χρέωση παραµένει σταθερός, ωστόσο έχουν µειωθεί αισθητά οι υποθέσεις που αφορούν επιστροφή ΦΠΑ λόγω της αλλαγής στη νοµοθεσία το Όσον αφορά στο θέµα των επενδύσεων, αναλάβαµε την ίδρυση ενός παραρτήµατος της GIZ (Gesellschaft für internationale Zusammenarbeit). Αυξήθηκαν οι περιπτώσεις βεβαιώσεων/πιστοποιήσεων, ειδικότερα αναφορικά µε το άνοιγµα τραπεζικών λογαριασµών στη Γερµανία. Αύξηση παρουσίασαν επίσης τα ερωτήµατα ελληνικών επιχειρήσεων αλλά και Ελλήνων πολιτών, που επιθυµούν να επεκτείνουν τις δραστηριότητες τους στη Γερµανία, µειώθηκαν αντ αυτού ερωτήµατα από Γερµανία µε σκοπό επενδύσεις στην Ελλάδα. Για το 2013, ετοιµάζεται νέα νοµική υπηρεσία, µε την οποία το Επιµελητήριο θα προσφέρει τη ιαµεσολάβηση και τη ιαιτησία στα µέλη του και σε τρίτους. Περιβάλλον και Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας Το Ελληνογερµανικό Επιµελητήριό, έγκαιρα διέγνωσε τις δυνατότητες που προσφέρουν οι ώριµες γερµανικές τεχνολογίες περιβάλλοντος στην λύση επίκαιρων ελληνικών περιβαλλοντικών προβληµάτων. Παράλληλα, στους τοµείς αυτούς, προσφέρονται ενδιαφέρουσες δυνατότητες ελληνογερµανικών συνεργασιών. Ένα ιδιαίτερα αποτελεσµατικό εργαλείο αποτελούν τα επιχειρηµατικά ταξίδια που διοργανώνει το Ελληνογερµανικό Επιµελητήριο, µε την υποστήριξη του Οµοσπονδιακού Υπουργείου Οικονοµίας και Τεχνολογίας, στην επιτυχή υλοποίηση των οποίων ειδικεύθηκε το παράρτηµά µας στην Θεσσαλονίκη. Αλλά και στον γερµανικό χώρο, η διοργάνωση εκ µέρους µας των επιχειρηµατικών ταξιδιών, έχει ιδιαίτερα θετικό αντίκτυπο. Απόδειξη αποτελεί, η ανάληψη εκ µέρους του Επιµελητήριού µας της διοργάνωσης ενός επιχειρηµατικού ταξιδιού στον τοµέα της ηχορύπανσης.

6 Σε τρεις πόλεις της Βόρειας Ελλάδας και στα πλαίσια του ευρωπαϊκού έργου Ελλάδας Βουλγαρίας AGRI-GENO-TRANS διοργανώθηκε από το παράρτηµα εκδήλωση µε θέµα «η γεωργική παραγωγή στην εποχή της γονιδιωµατικής τεχνολογία». Η γεωργική και παραγωγή και οι νέες µέθοδοι προσέγγισης του γεωργικού τοµέα, θα αποτελέσουν ουσιαστικό παράγοντα για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής αγροτικής οικονοµίας. Παγκόσµια ηλεκτρονική πλατφόρµα ΑΠΕ - RenewablesB2B.com Η διεθνής διαδικτυακή επιχειρηµατική πλατφόρµα που δηµιουργήθηκε από το Επιµελητήριό µας εδρεύει στο Παράρτηµά µας και λειτουργεί σε συνεργασία µε περισσότερα από 35 άλλα γερµανικά επιµελητήρια του εξωτερικού, δίνει την δυνατότητα, σε περισσότερες από 15 γλώσσες, προσφοράς και ζήτησης προϊόντων, υπηρεσιών και στελεχών στους τοµείς των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας. Η διαδικτυακή επιχειρηµατική πλατφόρµα παρουσιάζει τις οικονοµικές, νοµικές και πολιτικές συνθήκες που χαρακτηρίζουν διεθνείς αγορές ανανεώσιµων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) σε περισσότερες από 70 χώρες και ενηµερώνει για τις πιο πρόσφατες εξελίξεις και γεγονότα. Η επιχειρηµατική πλατφόρµα βελτιώνεται συνεχώς. Ο βασικός στόχος το 2012 ήταν η συνεχής βελτίωση της χρηστικότητας του RenewablesB2B.com και η προσαρµογή στα ταχέως εξελισσόµενα «Web-Standards» έτσι ώστε η πλατφόρµα να είναι προσβάσιµη µέσα από τις µεγάλες πλατφόρµες κοινωνικής δικτύωσης (social media), όπως το Facebook. Μια από τις βασικότερες αλλαγές του 2012 ήταν το άνοιγµα της ηλεκτρονικής αγοράς (marketplace), η οποία έφερε τα εξής αποτελέσµατα: Σε σχέση µε το 2011, το 2012 σηµειώθηκε µια αύξηση στις απευθείας επισκέψεις της ηλεκτρονικής αγοράς κατά 62%. Ο αριθµός των επισκεπτών αυξήθηκε από σε Συγχρόνως αυξήθηκαν και οι προβολές της σελίδας (page views) στον τοµέα της ηλεκτρονικής αγοράς, από σε Αυτή η αύξηση µεταφράζεται ποσοστιαία σε 40%. Επενδυτικό κλίµα γερµανικών επιχειρήσεων Το Ελληνογερµανικό Επιµελητήριο, µε την βοήθεια πρωτογενούς έρευνας, κατέγραψε το επενδυτικό κλίµα των γερµανικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Σύµφωνα µε την έρευνα, τη διετία υλοποιήθηκαν επενδύσεις συνολικού ύψους ευρώ και δηµιουργήθηκαν ή µέσω των επενδύσεων διατηρήθηκαν, 419 θέσεις εργασίας. Κατά την διετία προβλέπεται να επενδυθούν ευρώ και να δηµιουργηθούν 869 θέσεις εργασίας. Ίδρυση ταµιευτηρίων στην Ελλάδα Στο πλαίσια µιας πρωτοβουλίας της ΕΕ και της γερµανικής κυβέρνησης, το Ίδρυµα για την ιεθνή Συνεργασία των Ταµιευτηρίων επιµελήθηκε την εκπόνηση ενός σχεδίου για την

7 ανάπτυξη τοπικών Ταµιευτηρίων στην Ελλάδα. Ο γερµανικός τραπεζικός οργανισµός «Sparkasse», µετά από επιτόπια έρευνα, εξετάζει τη δυνατότητα ίδρυσης τοπικών ταµιευτηρίων στην Ελλάδα, µια προσπάθεια που υποστηρίζει ενεργά το Επιµελητήριό µας. Προοπτικές Η δύσκολη οικονοµική κατάσταση της χώρας µας διατηρήθηκε και το Από την πρώτη ηµέρα της οικονοµικής κρίσης το Επιµελητήριο επικέντρωσε το ενδιαφέρον του στις ανάγκες της πραγµατικής οικονοµίας, που καλείται να δηµιουργήσει της προϋποθέσεις για το ξεπέρασµα της κρίσης. Στο επίκεντρο της δραστηριότητας του Επιµελητηρίου βρίσκονται η έλλειψη ρευστότητας καθώς και το θέµα των επενδύσεων. Πολλές ελληνικές επιχειρήσεις βλέπουν πλέον σαν διέξοδο την στροφή τους προς τις διεθνείς αγορές και µία από τις σηµαντικότερες αγορές διεθνώς είναι και η γερµανική. Έτσι προκύπτει και η αυξηµένη ζήτηση πληροφοριών για την γερµανική αγορά, που δέχεται το Ελληνογερµανικό Επιµελητήριο. Χτίζουµε µε κάθε νέο µέλος µια σχέση εµπιστοσύνης, που αποτελεί πολύτιµο συντελεστή στην θετική εικόνα του Επιµελητηρίου µας στην ελληνική κοινωνία. Με επιχειρηµατικά ταξίδια, ενηµερωτικές εκδηλώσεις και δηµόσιες παρεµβάσεις, συµβάλουµε στην δηµιουργία επιχειρηµατικών συµπράξεων, που οδηγούν ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες στις ευρωπαϊκές και διεθνείς αγορές. Με τις ενηµερωτικές µας εκδηλώσεις, τις ηµερίδες και τα σεµινάρια µας, συµβάλλουµε στη δηµιουργία ενός πολύτιµου δικτύου που προσφέρει στα µέλη µας νέες επαγγελµατικές επαφές και έγκυρη πληροφόρηση. Ο αριθµός των µελών παρά την κρίση αυξήθηκε. Τα µέλη του Ελληνογερµανικού Επιµελητηρίου στο τέλος του 2012 έφτασαν τα 935, εκ των οποίων τα 752 στην Αθήνα µε 73 νέες εγγραφές και 35 διαγραφές. Αντίστοιχα στην Βόρεια Ελλάδα ο αριθµός των µελών διαµορφώθηκε στα 183 µέλη µε 20 εγγραφές νέων µελών και 8 διαγραφές. Συνολικά είχαµε 58 περισσότερα µέλη σε σχέση µε το Η αύξηση αυτή αποτελεί µία επιπλέον ένδειξη της αυξηµένης εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων. Κλείνοντας θέλω να ευχαριστήσω τα µέλη και τους συνεργάτες του Ελληνογερµανικού Επιµελητηρίου για το πολύτιµο έργο τους, χωρίς βέβαια να παραλείψω την ουσιαστική στήριξη του έργου µας από του χορηγούς, τους οποίους ευχαριστώ θερµά.