Οικιστική αρχιτεκτονική κια πολεοδομία. Μνημειακή Ζωγραφική Κλασική περίοδος. Τέχνη κι αρχιτεκτονική Ελληνιστικής Περιόδου

Transcript

1 Οικιστική αρχιτεκτονική κια πολεοδομία Μνημειακή Ζωγραφική Κλασική περίοδος Τέχνη κι αρχιτεκτονική Ελληνιστικής Περιόδου

2 Στις πόλεις με δαιδαλώδη ρυμοτομική διάταξη οι ιδιωτικές κατοικίες διαμορφώνονται ουσιαστικά όπου υπάρχει διαθέσιμος χώρος. Οι αρχιτέκτονες των αρχαικών και κλασσικών χρόνων δε θα προβληματιστούν με ιδιωτικές οικίες αλλά με μεγάλα κοινόχρηστα έργα. Μόλις στον 4 ο αί πχ παρατηρούμε μια μεγαλύτερη μεθοδικότητα στην ανάπτυξη της οικίας σε βαθμό που κάποιο συγγραφείς της εποχής παραπονιούνται για αναστροφή εθίμων, δηλ. Εμφαση και πολυτέλεια στην ιδιωτική οικία αντί για τα δημόσια κτήρια. Π.χ. Προσοχη στην διάταξη του χώρου, προσανατολισμό, υγιεινή, δάπεδα με μωσαϊκά και κινητά διακοσμητικά στοιχεία

3 Σχέδιο πόλης από τον Ιππόδαμο ( πχ) Αριστοτέλης: «Ιππόδαμος εύρε την των πόλεων διαίρεσιν και τον Πειραιά κατέτεμε «...πρώτος των μη πολιτευομένων επεχείρησε να είπη τι περί της αρίστης πολιτείας, διαιρέσας την μυρίανδρον τω πλήθει πόλιν εις τρία μέρη, ήτοι το περιλαμβάνον τους τεχνίτας, το τους γεωργούς και το προπολεμούν και τα όπλα έχον. Την χώραν εις την ιεράν, την δημοσίαν και την ιδίαν...». Ιπποδάμειος νέμησις έννοια πολεοδομίας αλλά και «πατέντας» η ιδανική πόλη... Χαρακτηριστικά: οριζόντιοι και κάθετοι δρόμοι 8μ και 5μ πλάτους δημιουργούν νησίδες Λαμβάνοντας υπόψιν διοικητικές, οικονομικές, θρησκευτικές και στρατιωτικές ανάγκες της πόλης. Προσαρμογή σε προυπάρχοντες δρόμους και πυλώνες - κάναβος Haus und Stadt: μοντέλο οικίας, «οικότυπος», που αναπτήχθηκε στον Πειραιά και μετά επαναλήφθηκε παντού δεν στέκει η θεωρία Διαστάσεις σπιτιών: 12 επί 19 μ Οροι 24, αρκετοί in situ μαζί με αρχαίες πηγές βοηθούν στην αποκατάσταση του πολεοδομικού συστήματος του Πειραιά (βλ. Και πιο σύγχρονους τοπογράφους) Ορος του Εμπορίου, Ορος του όρμου, Νεμεσις της Μουνυχίας, Τουδε νενημηται το άστυ, Ορος αγοράς => κατανομή χώρων της περιοχής ανάλογα με τη λειτουργία τους, προσανατολισμός και τομείς

4 Πειραιας και Ιπποδάμειο Σύστημα

5 Πειραιάς - Αναπαράσταση Οικίες κλασσικών χρόνων

6 ΟΙΚΙΑ Γραπτές πηγές πληροφορίες εν παρόδω, όχι υπό μορφή πραγματείας. Λίγες αναφορές για γεωμετρικές, αρχαϊκές και κλασσικές οικίες Πιο γνωστά παραδείγματα από αρχαιολογικές ανασκαφές: Πριήνη, Δήλος, Κόρινθος, Ολυνθος, Ερέτρια, Πέλλα Υπάρχει τυποποίηση της ελληνικής οικίας, αλλά με πολλές παραλλαγές Στα κλασσικά χρόνια ήταν απλή, ταπεινή με εξαιρέσεις ανάλογα με την οικονομική κατάσταση του Ιδιοκτήτη. Αντίθετα στα ελληνιστικά εξωραϊζεται, μεγαλώνει και κορυφώνεται στα ρωμαϊκά. Νέα ευρήματα πλουτίζουν συνεχώς τις γνώσεις μας Βασικοί Τύποι (κλασσικών και ελληνιστικών χρόνων): Οικίες με παστάδα (τύπος Ολύνθου) Οικίες τύπου Πριήνης Ι ή Μ. Ασίας Οικίες με περιστύλιο (τύπος Πριήνης ΙΙ) Ακανόνιστο Αγροικίες

7 Πυρήνας της οικίας, όπως και στην μινωική και μυκηναϊκή αρχιτεκτονική είναι η αυλή. Είτε μικρή ή μεγάλη ήταν πάντα ο άξονας γύρω από τον οποίο αναπτύσσονταν οι άλλοι χώροι ή/και έβλεπαν προς αυτόν. ΕΣΩΣΤΡΕΦΕΣ Οι γύρω χώροι ποικίλλουν σε μέγεθος. Είσοδος συνήθως από την Α, δυσδιάκριτη από τον δρόμο. Συχνά η είσοδος υποχωρεί από την οικοδομική γραμμή για να γίνει χώρος για έναν βωμό ή προαύλειο ακολουθούμενο από έναν «οίκο» = θυρωρείο. Υπήρχε συνήθως και δεύτερη είσοδος πάνω στο δρόμο που οδηγούσε στο δωμάτιο/στάβλο ή εργατήριο/μαγαζί

8 Ολυνθος - Το κάθε οικοδ. τετράγωνο χωρίζεται με μια ρύμη και διαθέτει 10 οικίες

9 ΟΙΚΙΑ ΜΕ ΠΑΣΤΑΔΑ Η είσοδος βρίσκεται στον δρόμο, ακολουθεί αυλή, σκάλα για τον 2 ο όροφο. Μέσω διαδρόμου φτάνουμε στην αυλή με κίονες από τη μια πλευρά (συνήθως η Β) και στέγη στην άλλη. Η στοά που σχηματίζεται και πιάνει όλο σχεδόν το μήκος ονομάζεται ΠΑΣΤΑΔΑ και σε αυτήν ανοίγονται 2+ χώροι. Τα σπίτια Βλέπουν δυτικά με πλάτη στο βορρά και 2 ο όροφο ως γυναικωνίτη (Ξεν.). Δεξιά και αριστερά της εισόδου εχουμε τον «σταύλο» και δεξιά δωμάτιο με βαθμίδα για τοποθέτηση ανακλίνδρων => ΑΝΔΡΩΝΑΣ. Το μεγαλύτερο δωμάτιο που βλέπει στην παστάδα και έχει εστία θεωρείται χώρος καθημερινής διαβίωσης. Παραδίπλα χώρος με υδραυλικό κονίαμα υποδηλώνει τη χρήση του ως τουαλέττα και ακολουθεί η κουζίνα, αποθήκες και «κρεβατοκάμαρες»

10 Πολυτελής οικία Ολύνθου: της Αγαθής Τύχης λόγω επιγραφής σε ψηφιδωτό, α μισό 4 ου αι πχ Είσοδος και πρόθυρο που υποχωρεί της οικοδομικής γραμμής, αυλή με πεσσούς, περιστύλιο, παστάδα, προθάλαμος και θάλαμος ανδρώνα, πίσω έξοδος. Βοτσαλωτά δάπεδα

11

12

13

14 Πέλλα, Οικία Διονύσου τ. 4 ου αι πχ (λόγω ψηφιδωτού). Πρόκειται για χαρακτηριστικό παράδειγμα οικίας με περιστύλιο, όπως την αναλύει ο Βιτρούβιος. Μάλιστα έχει 2 περιστύλια, έναν ιωνικό/βόρειο κι ένα δωρικό/ νότιο. Διαθέτει 2 προθαλάμους που οδηγούν σε 2 ανδρώνες με μωσαικά δάπεδα, στριφτή κλίμακα και πολλούς χώρους. Το Ν τμήμα του σπιτιού ήταν δημόσιο και το Β το ιδιωτικό, καθώς στο πρώτο συγκεντρώνονται οι χώροι υγιεινής, προετοιμασίας φαγητού, κλίμακα για τον γυναικωνίτη, ενώ στον δεύτερο έχουμε τους ανδρώνες

15 Πέλλα: Οικία Διονύσου, τ. 4 ου αι πχ

16 Βεργίνα Ανάκτορο Αιγές, α μ. 3 ου αι πχ Πάνω από 500 συνδαιτυμόνες

17 Τύπος οικίας με Προστάδα - Μ. Ασίας ή Πριήνης Κυρίως απαντώνται στον ύστατο 4 ο αι πχ με είσοδο, αυλή, υπόστεγο χώρο με 2 κίονες, πάνω όροφος (βλ και μέγαρο...), αποθηκευτικοί χώροι κλπ. Οι οικίες αυτές έχουν μεγαροειδή διάταξη και αναπτύσσονται γύρω από την ΠΡΟΣΤΑΔΑ (προθάλαμο, εδώ με 2 κίονες και αέτωμα). Δε συνηθίζονται στην ηπειρωτική Ελλάδα

18 Τύπου Πριήνης Β: στα ελληνιστικά χρόνια ο τύπος Πριήνης έχει συχνά 2 αυλές, η προστάδα έχει μεγάλους κίονες που ανεβαίνουν σε ύψος και παραστάδες. Φτάνουμε έτσι στη μορφή του ΡΟΔΙΑΚΟΥ ΠΕΡΙΣΤΥΛΙΟΥ. Αυτός ο τύπος είχε απήχηση στη Ρόδο και τη Δήλο με ποικιλία στο ύψος των κιόνων, και διάφορα μεγέθη των διπλανών χώρων. Η διακόσμηση των ελληνιστικών σπιτιών στη Δήλο βασίζεται σε μια σειρά από προτεραιότητες που δίνονταν στα δωμάτια. Σε ό,τι αφορά τα μωσαικά υπάρχει διαβάθμιση ανάλογα με τα υλικά και το σχέδιο κατασκευής, ενώ οι τοιχογραφίες μπορούν να εκφράζουν περισσότερες λεπτομέρειες χάρη στον πλούσιο συνδυασμό χρωμάτων, ζωφόρων, μοτίβων και ψευδο-αρχιτεκτονικών μοτίβων (στούκο). Ανάλογα με τον κάθε χώρο επέλεγαν τη διακόσμηση, π.χ. Δωμάτιο υποδοχής: ολοένα και μεγαλύτερο όσο πλησιάζουμε τα ρωμαϊκά χρόνια, περισσότερα δωμάτια στυλ ανδρώνα => πιο ανοιχτό το σπίτι σε επισκέπτες και ίσως αναβάθμιση της θέσης των γυναικών. Διακοσμημένα δωμάτια = φιλοξενία = εντυπωσιασμός. Μικρά στενάχωρα δωμάτια = υπηρεσία. Συχνά έχουμε 2 αυλές = διαχωρισμός λειτουργιών Δήλος, Οικία του Ερμή και Οικία των Προσωπείων

19 Μνημειακή Ζωγραφική Τεχνικές Νωπογραφία (fresco) σε χρήση από την Εποχή Χαλκού και εξαιρετικά δημοφιλής στα κλασικά χρόνια Ξηρογραφία (tempera) χρωστικές ουσίες απλώνονται σε στεγνή επιφάνεια με τη βοήθεια συνδετικού υλικού κυριώς σε ξύλινους πίνακες Εγκαυστική παραλλαγή της ξηροιγραφία, κυρίως για μαρμάρινα έργα ανάμειξη χρωστικών σε λιωμένο κερί

20 Ζωγράφοι και τεχνοτροπίες «Ευγενής τέχνη» κι όχι βάναυση όπως η κεραμική «γραφική» και στην παιδεία Εφεύρεση Κορίνθου (βλ. και Πλίνιο 35.15): αρχικά περίγραμμα, έπειτα σκιαγραφία 6 ος και 5 ος αι. πχ : αρχή της τετραχρωμίας = λευκό, μαύρο, κόκκινο και ώχρα (= 4 στοιχεία της φύσης, βλ. Πυθαγόρα) Πάναινος, αδελφός Φειδία και Ποικίλη Στοά στην Αθήνα (Μάχη ΜΑραθώνα) Πολύγνωτο ο Θάσιος Ποικίλη Στοά, Πινακοθήκη Προπυλαίων, Λέσχη Κνιδίων στους Δελφούς (Νέκυια, Ιλίου Πέρσις) = απόσταση, προοπτική, τοπιο, ΗΘΟΣ μορφών και ζωντάνια Απολλόδωρος ο Αθηναίος «δόξασε τον χρωστήρα», απέδωσε πειστικά την εξωτερική όψη των πραγμάτων = μίμησις, άριστος τεχνίτης φωτοσκίασης 4oς αι. πχ και trompe l oeil = ψευδαίσθηση => Ζεύξις Κ. Ιταλία & Παρράσιος από την Εφεσο.! Σκηνογραφία = Αγάθαρχος ο Σάμιος

21 Μνημειακή Ζωγραφική και οι Μακεδονικοί Τάφοι Μακεδονικοί τάφοι: 4 ος ελληνιστική εποχή Υπόγεια κτίσματα, παράλληλα σε μεγάλους οδικούς άξονες, Εχουν 1 ή 2 θαλάμους και καμαρωτή στέγη, δρόμο (ράμπα) και τύμβο Οικογενειακοί με μνημειακές προσόψεις Βεργίνα (Αιγές), ο λεγόμενος τάφος του Φιλίππου Β, περ πχ Ζωφόρος με βασιλικό κυνήγι Τομή του τύμβου (δεξιά)

22 Αλέξανδρος;

23 Βεργίνα (Αιγές), Τάφος της Περσεφόνης, περ. 350 πχ

24

25 Μεταλλοτεχνία π.χ. Ασημένια Βεργίνας

26

27 Γυναικεία ταφή στο Vix Κεντρική Γαλλία Τέλη 6 ου /αρχ. 5 ου αι πχ

28 Κρατήρας Vix, Υ 1,66μ, χωρητικότητα 1,100 λιτρα Περ. 480 πχ

29

30 Ελληνιστική Περίοδος Αρχιτεκτονική Γλυπτική Ψηφιδωτά και Τοιχογραφίες

31 Ελληνιστικοί Χρόνοι, πχ Αλλαγές στις αυλές των βασιλέων και στις πόλεις, Διάδοχοι επιγονοι Αλεξάνδρου και διαίρεση αυτοκρατορίας Από τον κλασικό ανθρωπισμό στον ατομικισμό και τον λαϊκισμό Γιγαντισμός και κομψότητα οικοδομημάτων, ανάπτυξη πολεοδομίας - Πέργαμος και Ατταλίδες, Αλεξάνδρια Τάση «ρομαντισμού» στην πλαστική με επίδραση από το θέατρο, αισθησιασμός αντί πνευματικότητας, (βλ σύμπλεγμα Αφροδίτης και Πάνα από τη Δήλο, 100 πχ), χάρη και πάθος αντί επιβλητικότητας, ενίσχυση προσωπογραφιών, π.χ. Αλέξανδρος Μέγας τ. 4 ου πχ Η τέχνη του ψηφιδωτού (Ολυνθος, Πέλλα, Δήλος μωσαϊκό Διονύσου, Οικία Προσωπείων, πχ),

32 Παυσανίας: επισκέπτεται την Αθηνα μόλις 15 χρονια μετά την περάτωση του ναού και τα εγκαίνια το 131 η απόφαση για την ολοκλήρωση του ναού πρέπει να ελήφθη το 124/5 στο 1 ο ταξίδι του Αδριανού, μετά στα 128 ήρθς και πάλι και παρακολούθησε την πρόοδο. Ο Παυσανίας εκφράζει απέραντο θαυμασμό για το ναό και το χρυσελεφάντινο άγαλμα του θεού, αλλά και τον περίβολο όπου είχαν τηθεί αδριάντες του αυτοκράτορα από όλα ταμ έρη της ελλάδας «χρόνου μέγα αγώνισμα»! λαμπρά εγκαίνια και «εκφράσεις»

33 Το ιερό του Ολυμπιου Δία θεωρείται κι από τους Αθηναίους πολύ παλιό. Ο Θουκυδίδης ( ) το αναφέρει μαζί με το Πύθιο, το Ιερό της Γης και την πηγή Καλλιρόη ολα στα ΝΑ της ακρόπολης τὸ δ πρὸ τοῦ ἡ ἀκρόπολις ἡ νῦν οὖσα πόλις ἦν, καὶ τὸ ὑπ αὐτὴν πρὸς νότον μάλιστα τετραμμένον. [4] τεκμήριον δέ: τ γ ρ ἱερ ἐν αὐτῇ τῇ ἀκροπόλει καὶ ἄλλων θεῶν ἐστὶ καὶ τ ἔξω πρὸς τοῦτο τὸ μέρος τῆς πόλεως μᾶλλον ἵδρυται, τό τε τοῦ Διὸς τοῦ Ὀλυμπίου καὶ τὸ Πύθιον καὶ τὸ τῆς Γῆς καὶ τὸ <τοῦ> ἐν Λίμναις Διονύσου,... καὶ τῇ κρήνῃ τῇ νῦν μ ν τῶν τυράννων οὕτω σκευασάντων Ἐννεακρούνῳ καλουμένῃ, τὸ δ πάλαι φανερῶν τῶν πηγῶν οὐσῶν Καλλιρρόῃ ὠνομασμένῃ...

34 Ο αρχαικός ναός πρέπει να άρχισε επί Ιππία ο οποίος ίδρυσε το βωμό και στο γειτονικό Πύθιο. Η κατασκευή έφτασε μέχρι το κρηπίδωμα και μετά καταλύθηκε η τυραννία. Γιατί έμεινε ανολοκλήρωτο?? Ενα τμήμα του οικοδομικού υλικού χρησιμοποιήθηκε για το θεμιστόκλειο τείχος. Διαστάσεις αρχαικού ναού περ. 108Χ52μ, με δωρικοί κιονοστοιχία, πιθανός 8στυλος δίστυλος δίπτερος στις μακρές πλευρές και τρίστυλος στα Α και Δ! 104 κίονες

35 Επί Αυγούστου ξανάρχισαν οι εργασίες αλλά δίχως να ολοκληρωθουν και ο σηκός είχε αφεθεί αστέγαστος. Το αδριάνειο κτίσμα είχε στεγασμένο σηκό και τότε προστέθηκε κι ο περίβολος: ορθογώνιος 205Χ128μ, από πωρόλιθο με αδούλευτη την εξωτερική επιφάνεια και αντερείσματα πολλές επιδιορθώσεις, αρχαία τμήματα στη ΝΖ γωνία και Β πλευρά. Είσοδος περιβόλου: το πρόπυλο στα Β, μικρό άνοιγμα στον τοίχο ούτε 3μ, 4 πρόστυλοι ιωνικοί κίονες.

36 Το βάθρο του Ολυμπιείου

37 Ο ναός ήταν 8στυλος, τρίπτερος Α/Δ και 20στυλος δίπτερος στα Β/Ν με 104 κορινθιακούς κίονες. Μέσα στο ναό υπηρχε διπλή ιωνική κιονοστοιχία πολύ κοντά στους τοίχους. Στο σηκό ο κολοσσός του Δία και ο αδριάντας το Αδριανού, ο οποίος τιμώταν ως σύμβωμος. Ετος καθιερώσεως του αγάλματος του Δία! νέο χρονολογικο σύστημα! Διατηρούνται σήμερα 13 κίονες στα ΝΑ, 3 στα ΝΔ, μαρτυρίες για στυλίτη μοναχό

38 Λεπτομέρεια από τα κορινθιακά κιονοκρανα του Ολυμπιείου

39 Παυσανίας: επισκέπτεται την Αθηνα μόλις 15 χρονια μετά την περάτωση του ναού και τα εγκαίνια το 131 η απόφαση για την ολοκλήρωση του ναού πρέπει να ελήφθη το 124/5 στο 1 ο ταξίδι του Αδριανού, μετά στα 128 ήρθς και πάλι και παρακολούθησε την πρόοδο. Ο Παυσανίας εκφράζει απέραντο θαυμασμό για το ναό και το χρυσελεφάντινο άγαλμα του θεού, αλλά και τον περίβολο όπου είχαν τηθεί αδριάντες του αυτοκράτορα από όλα ταμ έρη της ελλάδας «χρόνου μέγα αγώνισμα»! λαμπρά εγκαίνια και «εκφράσεις»

40 Ο πύργος των Ανέμων (Ωρολόγιο του Ανδρόνικου Κυρρήστου) στη Ρωμαϊκή Aγορά σε επιχρωματισμένη λιθογραφία του Theodore du Moncel, 19 ος αι

41

42 Το Ωρολόγιο του Κυρρήστου/Πύργος των Ανέμων/ Αέρηδες, είτε περ 50 πχ ή 2 ος αι πχ Οκτάγωνος πύργος, 3,20μ πλευρά, πεντελικό μάρμαρο, τριβαθμιδωτή βάση. Διαθέτει κωνική στέγη, κυλινδρικό πρόσκτισμα στα Ν και 2 πρόπυλα στη ΒΑ και ΒΔ πλευρά και κορινθιακά κιονόκρανα Ηλιακά ρολόγια, κλεψύδρα και ανεμοδείκτη Διαμ. 8μ

43 Ανεμοδείκτης ορειχάλκινος σε μορφή Τρίτωνα στην κορυφή του, άνεμοι ανάγλυφοι σε κάθε πλευρά προσωποποιημένοι με τα σύμβολά τους και επιγραφές: ΒΟΡΕΑΣ, ΚΑΙΚΙΑΣ, ΑΠΗΛΙΩΤΗΣ, ΕΥΡΟΣ, ΝΟΤΟΣ, ΛΙΨ, ΖΕΦΥΡΟΣ, ΣΚΙΡΩΝ Χρονολόγηση: είτε β μισό 1 ου αι πχ (πιθανότερο) ή γ τετ 2 ου αι μχ λόγω στυλιστικής ομοιότητας κιονοκράνου με αυτά της στοάς του Αττάλου και των αέρηδων με τα ανάγλυφα του βωμού της Περγάμου Κατασκευαστής του ο Ανδρόνικος από την Κύρρο της Μακεδονίας

44

45 Κάτω από τον καθένα χαραγμένες οι ακτίνες ηλιακών ρολογιών οι γνώμονες εκεί που συγκλίνουν οι ακτίνες με κατε θυνση προς Β η σκιά των γνώμονα πάνω στις χαράξεις προσδιόριζε την ώρα. Κι αν είχε συννεφιά;! υδραυλικό ρολόι στο εσωτερικό του προσκτίσματος και στον πύργο (βλ ίχνη από οπές και κανάλια, βλ αναπαράσταση) Ανοιχτό 24 ώρες Μετατράπηκε σε βαπτηστήριο και κοιμητήριο στο εξωτερικό χώρο του, ως εκκλησία και ως τεκές Δερβίσηδων Αναπαράσταση της λειτουργίας του υδραυλικού ρολογιού στο εσωτερικό του Πύργου των Ανέμων κατά Price & Noble

46 Παραδειγματα υστερο-κλασικής και ελληνιστικής αρχιτεκτονικής Ο ναός της Αρτεμης στην Εφεσσο καταστρέφεται από εμπρησμό το 356 πχ από τον Ηρόστρατο (μόνο και μόνο για τη δόξα...). Την ίδια μέρα κατά την παράδοση (21/7) γενήθηκε ο Μ. Αλέξανδρος ο οποίος προσφέρθηκε να πληρώσει την ανέγερση του νέου ναού. Οι Εφέσιοι αρνήθηκαν και εν τέλει ο ναός ανακαινίστηκε στα πχ. Ο τελευταίος αυτός ναός καταστρέφεται προτού ολοκληρωθεί από την εισβολή των Γότθων το 262 μχ. Στο βωμό της Αρτεμης προσευχήθηκε ο Αγ Ιωάννης ο Χρυσόστομος και τα «δαιμόνια» βγήκαν από το βωμό καταστρέφοντας τον στις αρχ 5 ου αι μχ. Πολλοί από τους κίονες του ναού μεταφέρθηκαν στην Κων/πολη τόσο στην Αγ Σοφία, όσο και μεμονωμένα διάσπαρτοι την πόλη για να στηρίξουν αγάλματα. Ο Πλίνιος αναφέρει ότι ο Σκόπας φιλοτέχνησε τα ανάγλυφα των κιόνων. Ο αρχιτέκτονας ήταν ο Παιώνιος από την Εφεσο

47 Το Αρτεμίσιο της Εφέσου

48 Το θέατρο της Επιδαύρου, πχ Πολύκλειτος ο νεότερος

49 Περγαμος (ή ή το Πέργαμον) και Μεγάλος βωμός Δία, α μισό 2 ου αι πχ (36Χ34μ) Ανάθημα του Ευμένη του Β Μεγάλη ζωφόρος με τη γιγαντομαχία και μικρή με σκηνές από τη ζωή του Τήλεφου, μυθικού ιδρυτή της πόλης

50 Μεγάλη ζωφόρος με τη γιγαντομαχία, Αθηνά και Νίκη εναντίον Αλκυονέα και Γαίας

51 Ηρακλής Farnese. Ρωμαικό αντίγραφο του χάλκινου πρωτότυπου του Λύσιππου, 330 πχ. Υπογραφή αντιγραφέα Γλύκωνα από την Αθήνα Αρχ 3 ου αι μχ Από τον Τάραντα στις Θέρμες του Κaρακάλλα

52 Μαρμάρινο άγαλμα κοιμώμενου σατύρου, 2 ος αι πχ εξωτισμός, «αισθητική κλειδαρότρυπας», ύπνος και ενδιαφέρον για τα πιο καθημερινά θέματα

53 Ελληνιστική περίοδος: 3 ος -1 ος αιώνας π.χ. Γυναικεία αγάλματα Η Τύχη της Αντιόχειας Η Θέμιδα της Ραμνούντας Η Νίκη της Σαμοθράκης Μία εκ των Αφροδιτών του τύπου του Καπιτωλίου, της Αρλ, της Μήλου ή της λουόμενης. (ρωμαϊκό αντίγραφο) Η ηλικιωμένη γυναίκα σε μέθη.

54 Νικη Σαμοθράκης, πχ Αφιέρωμα των Ροδίων στο ιερό των Μεγάλων Θεών μετά από νικηφόρες ναυμαχίες

55 Η Τύχη της Αντιόχειας (ρωμαϊκό αντίγραφο), 300πΧ Η Θέμιδα του Ραμνούντος, περ 300 πχ πρωτότυπο Η Νίκη της Σαμοθράκης, πχ πρωτότυπο Μία εκ των Αφροδιτών του τύπου του Καπιτωλίου, της Αρλ, ή της λουόμενης (ρωμαϊκά αντίγραφα) και της Μήλου ( πχ, πρωτότυπο, Η ηλικιωμένη γυναίκα σε μέθη (ρωμαϊκό αντίγραφο) πχ προσοχή: υπάρχουν 2 αγάλματα με παρόμοιο τίτλο, ένα καθιστής γυναίκας κι ένα όρθιας, γνωστής και ως Γυναίκα της Αγοράς

56 Ο Λαοκόων και οι γιοί του, ύστερος 1 ος αι πχ Πλίνιος και αναφορά στο σύμπλεγμα που είδε στο ανάκτορο του Τίτου, λαξευμένο από ένα κομμάτι μαρμάρου!!! ρόδιοι γλύπτες Σύμβολο του νεοκλασικισμού και της «ανακάλυψης της αρχαίας τέχνης 1506 και Μιχαήλ Αγγελος... Υπόνοιες για έργο αναγέννησης

57 Το Ψηφιδωτό του Αλεξάνδρου, Πομπηία 2 ος αι πχ 3,2Χ5,5μ τετραχρωμία 30 ψηφίδες/εκ2 Θέμα: Αλέξανδρος εναντίον Δαρείου, πιθανή αναπαραγωγη ζωγραφικού έργου 4 ου αι πχ (Φιλόξενος)

58