Θεσμικό Πλαίσιο Παιδαγωγικές Δράσεις. Τποστηρικτικό Περιβάλλον στα Προγράμματα Αγωγής Τγείας. Παραδείγματα και Προτάσεις Ορθών Πρακτικών

Transcript

1 Θεσμικό Πλαίσιο Παιδαγωγικές Δράσεις Τποστηρικτικό Περιβάλλον στα Προγράμματα Αγωγής Τγείας Παραδείγματα και Προτάσεις Ορθών Πρακτικών

2 Θεσμικό Πλαίσιο Παιδαγωγικές Δράσεις Περιλαμβάνει: Παρουσίαση του εννοιολογικού χάρτη ύνδεση συσχέτιση επιστημονικών πεδίων και όρων πάνω στους οποίους θεμελιώνεται ένα σχέδιο προγράμματος Αγωγής Τγείας Αναφορά στους κυριότερους σταθμούς και διεθνείς πρωτοβουλίες οι οποίες επέδρασαν καταλυτικά ως προς την ένταξη όλων αυτών των εννοιών στο χώρο των Επιστημών της Αγωγής Προβολή της κεντρικής θεματολογίας και των ετήσιων θεματικών ανακηρύξεων της Αγωγής Τγείας

3 Εννοιολογικός Χάρτης Βασικοί Ορισμοί Τγεία Προαγωγή Τγείας Αγωγή Τγείας Αγωγή του Καταναλωτή Διατροφή Τγιεινή διατροφή Παχυσαρκία

4 Τγεία (1/2) Η Υγεία είναι ο παράγοντας που μετράει την φυσική, ψυχολογική ή ακόμα και την πνευματική κατάσταση ενός ζώντος οργανισμού. ύμφωνα με τον ορισμό που διατυπώθηκε στο καταστατικό του Παγκόσμιου Οργανισμού Τγείας (1946) η υγεία είναι «η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας». Έτσι λοιπόν, η έννοια της υγείας, δεν αποδίδεται μόνο από την ιατρική, αλλά και από άλλους παράγοντες όπως είναι το περιβάλλον, η οικονομία, η εργασία κ.α.

5 Τγεία (2/2) Σο πώς ορίζεται βέβαια η υγεία και η ασθένεια ως κοινωνική αναπαράσταση ίσως να διαφέρει ανάλογα με τις πολιτιστικές διαφορές, τις ιδέες και πεποιθήσεις, την εκπαίδευση και την παιδεία αλλά και τις θρησκευτικές αντιλήψεις.

6 Προαγωγή Τγείας Είναι η διαδικασία μέσα στην οποία τα άτομα γίνονται ικανά να αναπτύξουν τον έλεγχο πάνω στην υγεία τους και να τη βελτιώσουν. τον Καταστατικό Χάρτη της Οτάβα (1986), στο Διεθνές υνέδριο για την Προαγωγή της Τγείας, η Προαγωγή της Τγείας ορίζεται ως η διαδικασία που δίνει τη δυνατότητα στους ανθρώπους να ελέγχουν και να βελτιώνουν την υγεία τους η οποία διατυπώθηκε και στη Διακήρυξη της Έννοιας και των Αρχών της Προαγωγής της Τγείας (Π.Ο.Τ., 1984).

7 Αγωγή Τγείας Η Αγωγή Υγείας είναι μια εκπαιδευτική διαδικασία που στηρίζεται σε επιστημονικές αρχές και χρησιμοποιεί προγραμματισμένες ευκαιρίες μάθησης, που δίνουν τη δυνατότητα στους ανθρώπους, όταν λειτουργούν ως άτομα ή ως σύνολο να αποφασίζουν και να ενεργούν συνειδητά και ενημερωμένα για θέματα που επηρεάζουν την υγεία τους. (Ε.Ε. Λουξεμβούργο 1986). Ο σκοπός της Αγωγής Τγείας είναι η προάσπιση, η βελτίωση και η προαγωγή της ψυχικής και σωματικής υγείας και της κοινωνικής ευεξίας των μαθητών, αφενός με την ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους και της κριτικής τους σκέψης και αφετέρου με την αναβάθμιση του κοινωνικού και φυσικού τους περιβάλλοντος.

8 Αγωγή Τγείας Οι στόχοι Να απευθυνθεί στα παιδιά όλων των κοινωνικών τάξεων, ανεξάρτητα από το πνευματικό επίπεδο των γονιών τους. Να φτάσει στα παιδιά πριν αυτά αποκτήσουν αρνητικές για την υγεία τους συνήθειες και σε μια περίοδο που το πνεύμα τους είναι ακόμη δεκτικό σε μηνύματα. Να αναπτύξει στους μαθητές δεξιότητες, κριτική στάση και αναγνώριση των συνεπειών καθημερινών αποφάσεων. Να αναβαθμίσει τη σχολική ζωή, συνδέοντάς την με την κοινωνική πραγματικότητα. Να βοηθήσει στη μείωση της σχολικής αποτυχίας και της εγκατάλειψης του σχολείου και επομένως να προλάβει τον αποκλεισμό των νεαρών ανθρώπων από την κοινωνία και την αγορά εργασίας.»

9 Αγωγή του Καταναλωτή (1/3) Σο ειδικό αυτό θέμα δεν αποτελεί αυτούσιο γνωστικό διδακτικό αντικείμενο αλλά προσδιορίζεται ως μια αυτοδύναμη εκπαιδευτική διαδικασία - εκπαιδευτικό σχέδιο εργασίας (project) με το οποίο παρέχουμε στους μαθητές την δυνατότητα και το δικαίωμα «να αναγνώσουν» την πραγματικότητα, να ανακαλύψουν και να υιοθετήσουν βελτιωμένα πρότυπα καταναλωτικής συμπεριφοράς μέσα από κριτική σκέψη, ερευνητική διάθεση και ιδιαίτερα μέσα από βιωματική εμπλοκή. (Ευρωπαϊκός Οδηγός καταναλωτή - ΕΕ., 1995). Με άλλα λόγια αποτέλεσε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία διαμόρφωσης ενεργών πολιτών απέναντι σε καθημερινά καταναλωτικά προβλήματα το θεματικό προσανατολισμό των οποίων καθορίζει η μαθητική ομάδα με βάση τα ενδιαφέροντα και τις προτεραιότητες που εκείνη προκρίνει.

10 Αγωγή του Καταναλωτή (2/3) Σα 5 βασικά δικαιώματα του Καταναλωτή Σο δικαίωμα της προστασίας από εναρμονισμένες πολιτικές διαμόρφωσης τιμών. Σο δικαίωμα της προστασίας της υγείας και ασφάλειας τροφίμων ( διατροφή, υγιεινή, ασφάλεια, περιβαλλοντική προστασία). Σο δικαίωμα της πληροφόρησης και της εκπαίδευσης. Σο δικαίωμα της νόμιμης αντιπροσώπευσης καταναλωτικών οργανώσεων. Σο δικαίωμα της επανόρθωσης σε ατομικό ή κοινωνικό επίπεδο, στη βάση του δημόσιου ή ιδιωτικού συμφέροντος.

11 Αγωγή του Καταναλωτή (3/3) υμπεράσματα Η αγωγή του καταναλωτή επιδρά : τις κοινωνικές υπηρεσίες (υγιεινή, ασφάλιση, συγκοινωνίες, διατροφή, μεταφορές, επικοινωνίες, εκπαίδευση). Οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης: (αγροτική παραγωγή, μεταποίηση, βιομηχανική παραγωγή και εμπόριο, τεχνολογικές εφαρμογές). Πολιτισμικά πρότυπα: (βιβλία, θέατρο, τέχνες, μουσική, γαστρονομία, αγροτουρισμός, παιδεία αγωγή).

12 Διατροφή - Ορισμός Περιφραστικά, μπορεί να αναφερθεί ότι είναι η επιστήμη που μελετά τις θρεπτικές ύλες σε σχέση με την επίδρασή τους στον ανθρώπινο οργανισμό, δηλαδή μελετά : τις θρεπτικές ύλες, τις ποσοτικές ανάγκες του οργανισμού σε αυτές, τα αποτελέσματα της ανεπάρκειας ή υπερβολικής λήψης των θρεπτικών υλών, την πέψη και απορρόφηση των τελικών προϊόντων των θρεπτικών υλών και το ρόλο τους στον οργανισμό, τους τρόπους αποθήκευσης της τυχόν περίσσειας αυτών και γενικά τις μεταβολές και τα αποτελέσματα των μεταβολών των διαφόρων τροφίμων (και όχι μόνο) στον οργανισμό.

13 Η Εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας για τις Χημικές Ουσίες και η Ανάγκη Νέας Ρύθμισης (1/3) Η παραγωγή πολλών νέων χημικών ουσιών είναι αναμφισβήτητα αποτέλεσμα των επιστημονικών επιτευγμάτων, των αναγκών της βιομηχανίας αλλά και των αυξανόμενων καταναλωτικών αναγκών που έχουν οδηγήσει στην ευρύτατη χρησιμοποίηση προϊόντων που περιέχουν χημικά, ακόμη και στην καθημερινή ζωή.

14 Η Εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας για τις Χημικές Ουσίες και η Ανάγκη Νέας Ρύθμισης (2/3) Χιλιάδες χημικές ουσίες, διατίθενται στο εμπόριο ως αυτοτελή προϊόντα ή περιέχονται σε παρασκευάσματα ή άλλα προϊόντα, και οι οποίες χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία ή αποτελούν καταναλωτικά αγαθά και μάλιστα, πολλές φορές αγαθά ευρείας χρήσης. Η επιστήμη της χημείας έχει αναμφισβήτητα πραγματοποιήσει σημαντικά βήματα προόδου με θετικά αποτελέσματα για τη ζωή των ατόμων και τη λειτουργία των κοινωνιών. Η συμβολή των φαρμακευτικών παρασκευασμάτων και των προληπτικών και θεραπευτικών ιατρικών πράξεων που προϋποθέτουν χρήση χημικών ουσιών στην αντιμετώπιση ορισμένων ασθενειών και στην αύξηση του ορίου ζωής είναι τεράστια.

15 Η Εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας για τις Χημικές Ουσίες και η Ανάγκη Νέας Ρύθμισης (3/3) Όμως αυτές οι χημικές ουσίες προκαλούν και σοβαρούς κινδύνους για την υγεία και για το περιβάλλον, τόσο κατά τη χρήση τους όσο και κατά τη διαδικασία παρασκευής τους. Άλλωστε, είναι γνωστό ότι η χημική βιομηχανία ανήκει στις ιδιαιτέρως ρυπογόνες βιομηχανικές δραστηριότητες. Ήδη από τα τέλη του προπερασμένου αιώνα είχε καταγραφεί, για παράδειγμα, από επιθεωρήσεις εργασίας.

16 Διατροφή και Χημεία Σροφίμων Η Διατροφή αποτέλεσε έναν από τους τρεις βασικούς τομείς που αναπτύχθηκαν κατά την εξέλιξη της Xημείας Σροφίμων. Oι τρεις αυτοί τομείς (που ακολούθησαν διαφορετικές πορείες) είναι : η Ανάλυση Σροφίμων, η Σεχνολογία Σροφίμων και η Διατροφή.

17 Διατροφή Ειδικών Κατηγοριών του Ανθρώπινου Πληθυσμού Βαρύνουσα επίσης σημασία έχει δοθεί στη μελέτη της διατροφής ειδικών κατηγοριών του ανθρώπινου πληθυσμού, όπως στη διατροφή : παιδιών, ηλικιωμένων, εγκύων, αθλητών κλπ.

18 Διατροφή και Προστασία Τγείας Η Διατροφή ασχολείται με την προστασία της υγείας από τον καταιγισμό νέων τροφίμων και διαιτητικών προϊόντων, όπως για παράδειγμα η επιβάρυνση του οργανισμού με μεγάλα ποσά βιταμινών και άλλων συστατικών των τροφίμων. Η γνώση που παράγεται από την επιστήμη της Διατροφής βρίσκει πρακτική εφαρμογή και χρησιμοποιείται από : τη Διαιτητική και τη Διαιτολόγια.

19 Τγιεινή Διατροφή Η υγιεινή διατροφή παρέχει όλες τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζεται το σώμα ώστε να είναι υγιές. Έχει ποικιλία και είναι πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, ενώ περιέχει ελάχιστα κορεσμένα λιπαρά, τα οποία βρίσκονται σε προϊόντα του εμπορίου, το κρέας, το πλήρες γάλα, το βούτυρο και το τυρί. Η διατροφή πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες του σώματος σε ενέργεια συμβάλλοντας παράλληλα στη διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους.

20 Παχυσαρκία Παχυσαρκία γενικά είναι η αύξηση του λίπους του σώματος πάνω από κάποια όρια. Η εκτίμηση της παχυσαρκίας γίνεται με τη βοήθεια του δείκτη μάζας σώματος ο οποίος είναι το πηλίκο της διαίρεσης βάρους δια του ύψους στο τετράγωνο.

21 Τγεία Προαγωγή Τγείας Αγωγή Τγείας Αγωγή του Καταναλωτή Διατροφή Τγιεινή διατροφή Παχυσαρκία Αγωγή Υγείας Διατροφή Υγιεινή διατροφή Παχυσαρκία

22 Αγωγή Τγείας Παχυσαρκία

23 Αγωγή Τγείας Παχυσαρκία Η συσχέτιση των παραπάνω επιστημονικών πεδίων αποτελεί αφετηριακό σημείο ανάπτυξης και διεύρυνσης σύγχρονων απόψεων για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας Έτσι αποδεικνύεται η αναγκαιότητα για: Αναθεωρημένη ατομική αντίληψη, αλλά και «διατομικής» συνεργασία Διεπιστημονική, πολυεπιστημονική προσέγγιση Παγκοσμιοποίηση προβληματισμού, επιμορφωτικές πρωτοβουλίες και ανταλλαγή τεχνογνωσίας Πλανητική σκέψη, ερευνητικά δίκτυα και εφαρμογές στο πεδίο της καινοτομίας και του ψηφιοεπικοινωνιακού περιβάλλοντος

24 Τποστηρικτικό Περιβάλλον στα Προγράμματα Αγωγής Τγείας Περιλαμβάνονται: Εξειδικευμένα έντυπα, βιβλία, περιοδικά Εκπαιδευτικά πακέτα και μουσειοσκευές Θεματικά Δίκτυα Πολυμεσικές εφαρμογές και εκπαιδευτική τηλεόραση Ψηφιοποιημένα εκπαιδευτικά προγράμματα Διαδραστικές ψηφιακές εφαρμογές ΜΚΟ, Ευρωπαϊκά προγράμματα, Διακηρύξεις, Διεθνείς Οργανισμοί Βιβλιοθήκες, ΑΕΙ, ΑΣΕΙ, Ιδιωτική πρωτοβουλία

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54 Πολυμεσικές Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

55

56

57

58

59

60 Παραδείγματα και Προτάσεις Ορθών Πρακτικών Εφαρμογών Εκπαιδευτικές δράσεις που αναλαμβάνονται σε τοπικό και διεθνές επίπεδο Καινοτομικές εφαρμογές, προγράμματα κινητικότητας και έρευνας Πειραματικές εφαρμογές, μοντέλα ενίσχυσης εκπαιδευτικών προγραμμάτων και της τοπικής παραγωγικότητας Πρωτοβουλίες διασύνδεσης και διάχυσης των προγραμμάτων Αγωγής Τγείας με την τοπική πολιτιστική δημιουργία και την τοπική πολιτιστική κληρονομιά κάθε τόπου

61

62

63

64

65