H βόρεια ορθοπλαγιά του Eiger το 1994

Transcript

1 H βόρεια ορθοπλαγιά του Eiger το Αυγούστου 1935 Μ. Sedlmayer, K. Mehringen: Νεκροί από το κρύο, στο Death Bivouac (3.600 μ.) Ιουλίου 7956 Ε. Rainer, W. Angerer, A. Hinterstoisser, Τ. Kurz: Όλοι νεκροί στην προσπάθεια τους να υποχωρήσουν από τη Βόρεια Ορθοπλαγιά. 21 Ιουνίου 1938 Β. Sandri, Μ. Menti: Νεκροί από πτώση κοντά στο Difficult Crack. Το τίμημα της προσπάθειας για κατάκτηση της πιο φημισμένης ορθοπλαγιάς των Άλπεων, της Βόρειος ορθοπλαγιάς του Eiger. Εραστές του απραγματοποίητου, παράτολμοι, πρωτοπόροι, ρομαντικοί αρνητές των ανθρωπίνων ορίων. Τραγικές ιστορίες που έκαναν το Eiger γνωστό σε ανθρώπους έξω από το χώρο του βουνού, μιας και τη δεκαετία του 30, το όνομα του, αναφερόταν πολύ συχνά στα πρωτοσέλιδα των Ευρωπαϊκών εφημερίδων. Μέχρι που τον Ιούλιο του 1938 οι Anderl Heckmair, Ludwig Vorg, Fritz Kasparek & Heinrich Harrer, κατορθώνουν, μετά από προσπάθεια τεσσάρων ημερών, να πατήσουν στην κορυφή, σκαρφαλώνοντας τη βόρεια ορθοπλαγιά του Eiger. Το τελευταίο και μεγαλύτερο πρόβλημα των Άλπεων είχε λυθεί. Όμως περίπου 60 χρόνια μετά, παραμένει μια μεγάλη πρόκληση για τον ορειβάτη. Πολλοί είναι αυτοί που ονειρεύονται να αναρριχηθούν στη Βόρεια ορθοπλαγιά του Eiger, λίγοι όμως το κατορθώνουν γιατί είναι μια πραγματική δοκιμασία.

2 Η δυσκολία του βράχου, με καλές συνθήκες, δεν ξεπερνάει τον 5ο βαθμό. Όμως τα μεγάλα πεδία πάγου, ο βράχος πολλές φορές καλυμμένος με λεπτό στρώμα πάγου (verglass), οι λιθοπτώσεις, η δύσκολη στην εξεύρεση πορεία, η ραγδαία μεταβολή των ατμοσφαιρικών συνθηκών για την οποία είναι φημισμένο το Eiger, και η μεγάλη υψομετρική διαφορά της ορθοπλαγιάς μ. από τη βάση έως την κορυφή την κάνουν μια ξεχωριστή διαδρομή. Κάθε σημείο της ορθοπλαγιάς έχει αποκτήσει το δικό του όνομα. Difficult Crack, το πρώτο δύσκολο σημείο της ανάβασης, Ήίnterstoisser Traverse η τραβέρσα που οδήγησε στο θάνατο του Α. Ηiηterstoisser και των σχοινοσυντρόφων του. First Second, Third Icefield, τα τρία μεγάλα πεδία πάγου της ορθοπλαγιάς, Death Bivouac, το σημείο όπου έχασε τη ζωή της η πρώτη σχοινοσυντροφιά που προσπάθησε να σκαρφαλώσει την ορθοπλαγιά. Ice Hose, Silver Trench, Ice Bulge, Flat Iron, χαρακτηριστικά σημεία της ορθοπλαγιάς, διάφανος πάγος, ασβεστολιθικοί τοίχοι, βήμα το βήμα χαραγμένα στη μνήμη όσων τα σκαρφάλωσαν. Όλ αυτά στάθηκαν αρκετά για να εξάψουν και τη δική μας φαντασία και πολύ περισσότερο να μας γεννήσουν την επιθυμία να δοκιμάσουμε κι εμείς τις δυνάμεις μας. Εμείς, νέοι και σχετικά άπειροι σε Αλπικές διαδρομές, αποφασισμένοι όμως ν αντιμετωπίσουμε την πρόκληση που για κάθε ορειβάτη αντιπροσωπεύει η Βόρεια ορθοπλαγιά του Eiger. Ιούλιος 1993 Η πρώτη μας επίσκεψη στην Ελβετία, μας αφήνει τις καλύτερες εντυπώσεις. Καθηλωμένοι στη βάση της ορθοπλαγιάς, περιμένουμε να σταματήσει η βροχή. Είναι μία εβδομάδα συνεχούς βροχής χαμηλά και χιονιού ψηλά στην ορθοπλαγιά. Ελάχιστες φορές τα σύννεφα αποσύρονται από το βουνό και στα λίγα δευτερόλεπτα που μας επιτρέπουν να το δούμε, διακρίνουμε ένα τεράστιο όγκο από μαύρη πέτρα και χιόνι να διαγράφεται πάνω από την κοιλάδα του Grindelwald. Απογοητευμένοι και κουρασμένοι από την απραξία, περνούμε το

3 δρόμο για το Zermatt, το χωριό που βρίσκεται στη βάση του Matterhorn, μιας και μαθαίνουμε ότι ο καιρός εκεί, είναι πολύ καλύτερος. Μετά από λίγες ημέρες, με τη βοήθεια του καιρού, σκαρφαλώνουμε τη Βόρεια ορθοπλαγιά του Matterhorn. Φεύγουμε ικανοποιημένοι, αλλά στο μυαλό μας παραμένει χαραγμένος ο αρχικός μας στόχος, το Eiger. Ιούλιος 1994 Αρχές Ιουλίου και το ξημέρωμα μας βρίσκει στο τρένο, στο σταθμό κάποιου μικρού γραφικού χωριού της Βόρειας Ιταλίας. Ο καιρός βροχερός, μας θυμίζει την εμπειρία της προηγούμενης χρονιάς. Περνώντας όμως τη σήραγγα του Simplon, μπαίνοντας δηλαδή στο έδαφος της Ελβετίας, το τοπίο μεταμορφώνεται. Μας υποδέχεται ένας γαλάζιος ουρανός που θυμίζει περισσότερο Ελλάδα. Το απόγευμα βρισκόμαστε στο σιδηροδρομικό σταθμό του Grindelwald, του χωριού που βρίσκεται στα πόδια της ορθοπλαγιάς, απ όπου αντικρίζουμε με δέος τις κορφές που ορθώνονται πάνω απ τα κεφάλια μας: Wetterhorn, Monch, Jungfrau, Eiger, γιγαντιαίοι λευκοί όγκοι, που διαγράφονται με ακρίβεια πάνω στο σκληρό γαλάζιο ουρανό του αλπικού τοπίου. Το επόμενο πρωινό κυλάει γρήγορα. Επίσκεψη στο γραφείο των οδηγών Ψηλού Βουνού. Η πρόγνωση του καιρού είναι ενθαρρυντική. Καλός καιρός τις επόμενες δύο ημέρες, ασταθής αργότερα. Το μόνο σχόλιο των οδηγών, όταν μαθαίνουν το στόχο μας, είναι: Βιαστείτε!. Είναι Δευτέρα 8 Ιουλίου. Αποφασίζουμε να ξεκινήσουμε ξημερώματα Τετάρτης. Και ξεκινάμε. Ο Γιάννης θεοχαρόπουλος κι εγώ, παρέα με τον Μπάμπη Τσουπρά και το Γιώργο Γκάλιο. 2:20 π.μ. της Τετάρτης, οι φίλοι που έμειναν πίσω, μας εύχονται καλό δρόμο και τα πρώτα βήματα προς την ορθοπλαγιά γίνονται. Το αδύνατο φως των φακών μας οδηγεί όλο και πιο κοντά στο στόχο μας. Χρειαζόμαστε μισή ώρα για να πατήσουμε τις παλιές χιονούρες στη βάση της ορθοπλαγιάς. Λίγα μέτρα μετά συναντούμε τα πρώτα βράχινα κομμάτια. Η βράχινη καμινάδα που δίνεται στην περιγραφή της διαδρομής

4 σαν το σημείο εισόδου της ορθοπλαγιάς, έχει μετατραπεί σε καταρράκτη. Χρησιμοποιούμε ένα δίεδρο πιο αριστερά, για να προωθηθούμε. Η πρώτη επαφή των χεριών μας με τον βράχο δυσάρεστη. Παγωμένος και βρεγμένος, θα μας συντροφεύει, τις δύο επόμενες μέρες. Τα πρώτα μέτρα, τ αφήνουμε όμως γρήγορα πίσω μας. Το εύκολο πεδίο μας δίνει τη δυνατότητα να κινηθούμε γρήγορα και να φτάσουμε νωρίς στα πρώτα δύσκολα κομμάτια. Μόλις έχει ξημερώσει, δε χρησιμοποιούμε πια τους φακούς μας, και το λιγοστό φως, δείχνει τις πρώτες δυσκολίες. Έχουμε φτάσει στο Difficult Crack, ένα μουχλιασμένο, βρεγμένο δίεδρο που μας κάνει να γλιστράμε σε κάθε μας βήμα. Ένα παλιό, σάπιο και φθαρμένο σχοινί βρίσκεται εγκαταλελειμμένο εδώ. Παρά την κατάσταση του το χρησιμοποιούμε για να προωθηθούμε γρήγορα, μιας κι εδώ η ορθόδοξη αναρριχητική πρακτική μάλλον δε βοηθάει. Προχωρούμε γρήγορα, εντυπωσιαζόμαστε όταν φθάνουμε στην τραβέρσα Hinterstoisser, ένα βρεγμένο και παγωμένο τοίχο, με απομεινάρια παλιών σχοινιών. Ο καιρός προς το παρόν φαίνεται να έχει συμμαχήσει μαζί μας. To Second Icefield, το Flat Iron, το Death Bivouac, το Third Icefield περνούν κάτω από τα πόδια μας. Όλοι είμαστε απορροφημένοι από την αναρρίχηση και δεν έχουμε δώσει σημασία σε κάποια σύννεφα που πλησιάζουν. Νιώθουμε λίγο άβολα όταν η ομίχλη μας σκεπάζει. Είμαστε ψηλά, σε μια πλαγιά που εκτός από την ομίχλη την σκεπάζει και ο μύθος. Έχουμε ακούσει και διαβάσει για τρομερές καταιγίδες που ξέσπασαν εδώ πάνω και κράτησαν μέρες. Νιώθουμε παρείσακτοι, ξέρουμε πως όταν το βουνό κουραστεί από μας, μπορεί να μας πετάξει μακριά του. Οι ανησυχίες μας επιβεβαιώνονται: η βροχή μας βρίσκει στο ξεκίνημα της ράμπας. Σκαρφαλώνουμε σε δύσκολο μικτό πεδίο, ο βράχος εναλλάσσεται με πάγο. Η βροχή δυναμώνει και λίγο αργότερα μετατρέπεται σε χαλάζι. Φθάνουμε στο Waterfall Crack. Ένας καταρράκτης κυλάει εκεί

5 που θα έπρεπε να σκαρφαλώσουμε. Μάλλον αδύνατο να γίνει, αφού η βροχή συνεχώς δυναμώνει και η νύχτα πλησιάζει. Έτσι αποφασίζουμε η πρώτη διανυκτέρευση μας να γίνει εδώ. Σε παγωμένο πεδίο, με κλίση σκάβουμε τρία παταράκια για να μας φιλοξενήσουν για απόψε. Δεν υπάρχει χώρος για τέταρτο όμως, κι ο Γιώργος καταφεύγει στη λύση της αιώρας. Η νύχτα κυλάει δύσκολα. Βρέχει μέχρι το πρωί και το ξημέρωμα οι υπνόσακοι μας είναι μουσκεμένοι. Μουδιασμένοι από το κρύο, προσπαθούμε να συνέλθουμε, πίνοντας ζεστό τσάι. Ξεκινάμε το σκαρφάλωμα. Παρακάμπτουμε δύσκολα τον καταρράκτη και συνεχίζουμε όσο πιο γρήγορα μπορούμε. Προχωρούμε και ελπίζουμε οι βράδυνες προσευχές μας για καλύτερο καιρό να έχουν εισακουσθεί. Πλησιάζοντας όμως στην Τραβέρσα των θεών, νιώθουμε ότι μάλλον κανείς δεν τις άκουσε: Πυκνή ομίχλη μας καλύπτει και αρχίζουν να πέφτουν κεραυνοί. Σε όλους αρέσει να βλέπουν κεραυνούς, ξαπλωμένοι σ ένα ζεστό, ασφαλές κρεβάτι, ή να χαζεύουν την καταιγίδα απ το παράθυρο. Εδώ επάνω όμως, μόνο να μας ανησυχήσουν μπορούσαν. Έξαφνα καταλαβαίνουμε πόσο εκτεθειμένοι είμαστε. Επιταχύνουμε το ρυθμό μας σε μια αγωνιώδη προσπάθεια να πλησιάσουμε την έξοδο απ την ορθοπλαγιά. Περνούμε την Αράχνη - το τελευταίο πεδίο πάγου πριν την κορυφή με πολύ γρήγορο ρυθμό και κάπου στο τέλος της οι πρώτες νιφάδες χιονιού κάνουν την εμφάνιση τους. Η ευχάριστη αναρρίχηση, τις πρώτες ώρες μας πάνω στην ορθοπλαγιά, έχει τώρα μετατραπεί σε αγώνα δρόμου. Έναν αγώνα με τελικό στόχο την κορυφή, κι απ εκεί την ασφάλεια της κοιλάδας. Προχωρούμε όσο γρηγορότερα μπορούμε, αλλά φθάνοντας στα ExitCracks τα τελευταία βράχινα λούκια πριν την κορυφή η κατάσταση μάλλον ξεφεύγει από τον έλεγχο μας. Οι λίγες νιφάδες χιονιού έχουν μετατραπεί σε χιονοθύελλα. Αγωνιώδεις προσπάθειες να σκαρφαλώσουμε τα τελευταία λούκια που θα μας οδηγήσουν στην κορυφή. Όμως το στρώμα χιονιού που ήδη καλύπτει το βράχο, κάνει την προσπάθεια μάταιη. Ο Γιώργος προσπαθεί απεγνωσμένα να κάνει λίγα μέτρα. Μια πτώση του τον

6 οδηγεί λίγα μέτρα κάτω από μας. Δεν εγκαταλείπει όμως και ξαναπροσπαθεί. Δυστυχώς ξαναπέφτει. Μαζί του όμως τώρα, φέρνει κι ένα δώρο από την πλαγιά. Ένα μπλοκ από πέτρες που σημαδεύουν το κεφάλι του Γιάννη και το δικό μου. Για μένα εκείνη τη στιγμή σταματά η αγωνία για τη χιονοθύελλα, την κορυφή, την κατάβαση. Μόνο σκοτάδι. Συνέρχομαι ένα δύο λεπτά αργότερα κι ανοίγοντας τα μάτια μου βλέπω αίμα να κυλά στο τζάκετ μου. Το χτύπημα εκτός απ την αιμορραγία έχει προκαλέσει κι έναν δυνατό πονοκέφαλο. Ανακαλύπτοντας μ αυτόν τον βίαιο τρόπο το μάταιο των προσπαθειών, αποφασίζουμε να διανυκτερεύσουμε για δεύτερη φορά. Μια κεκλιμένη βράχινη προεξοχή σε μέγεθος τραπεζιού, γίνεται κρεβάτι και μια ακόμη δύσκολη νύχτα έρχεται. Είμαστε χωμένοι με αρβύλες και ρούχα μέσα στους υπνόσακους. Κάποιες φορές τα χέρια μας κινούνται προς το στόμα, κρατώντας λίγους ξηρούς καρπούς. Οτιδήποτε περισσότερο απ αυτό, είναι πολυτέλεια. Το χιόνι πέφτει όλη τη νύχτα. Ξημερώνοντας, το θέαμα είναι εντυπωσιακό και απογοητευτικό συνάμα. Η ορθοπλαγιά κάτασπρη, εμείς όμως εγκλωβισμένοι. Δε θα κινηθούμε από τα κρεβάτια μας, παρά στις τέσσερις το απόγευμα, όταν ο ήλιος που βγήκε δύο ώρες πριν, άρχισε να λιώνει γρήγορα τα χιόνια. Ξεκινάμε και κινούμαστε προς την κορυφή. Ο ήλιος δύει, ενώ εμείς διανύουμε τα τελευταία μέτρα. Με το τελείωμα της τρίτης ημέρας, ένα ορειβατικό όνειρο μας, έχει γίνει πραγματικότητα. Λίγες φωτογραφίες κι αμέσως ο δρόμος της επιστροφής. Προσεκτικά βήματα προς την κοιλάδα, κι η νύκτα μας προλαβαίνει ξανά. Άλλη μια διανυκτέρευση στους βρεγμένους υπνόσακους, κι ο ήλιος μας βρίσκει στην κατάβαση προς τον πολιτισμό. Σε λιγότερο από τρεις ώρες περνάμε μπροστά από τουρίστες που φωτογραφίζονται με θέα το Eiger. Μια ώρα ακόμα για τ αντίσκηνα όπου μας περιμένει μια πολύ δυσάρεστη είδηση. Ο Σάκης, ο φίλος που ήρθε μαζί μας από την

7 Ελλάδα για να γνωρίσει τις Άλπεις, έφυγε. Έφυγε για Το ταξίδι. Έχασε τη ζωή του στην προσπάθεια του να σκαρφαλώσει την Βορειοδυτική πλαγιά του Eiger, που για μας ήταν ο δρόμος της επιστροφής. Στο μυαλό μας πια η επιτυχημένη ανάβαση, μπλέχτηκε με τη δική του απουσία. Νιώθουμε τώρα πως αυτό που κάναμε, περιείχε μια τρομακτική αντίφαση, αυτήν που κατά κάποιο τρόπο υπονοεί ο Kurt Diemberger, γράφοντας για το Eiger: Δεν είχαμε προβλήματα στην ανάβαση μας, ούτε για μια στιγμή δεν σκεφθήκαμε να υποχωρήσουμε. Αλλά δεν θέλω να σκαρφαλώσω την Βόρεια ορθοπλαγιά ποτέ ξανά. Είναι μια από τις αναρριχήσεις που κάνει κάποιος μια φορά στη ζωή του και του είναι αρκετό. Στη μνήμη του Φίλου και Συνορειβάτη Σάκη. του Δημήτρη Μπουραζάνη Στην πρώτη φωτό, μετά το σχεδιάγραμμα, φαίνεται ο Δημήτρης Μπουραζάνης ανεβαίνοντας μία σχοινιά πάγου και η δεύτερη έχει τραβηχθεί πλησιάζοντας την τραβέρσα των θεών.

8