Ολιστική προσέγγιση Εκπαίδευσης για την Αειφορία σε Τοπικές Αγροτικές Κοινωνίες Προστατευόμενων Περιοχών Μυρτώ Πυροβέτση Αν.Καθηγήτρια Οικολογίας

Transcript

1 Ολιστική προσέγγιση Εκπαίδευσης για την Αειφορία σε Τοπικές Αγροτικές Κοινωνίες Προστατευόμενων Περιοχών Μυρτώ Πυροβέτση Αν.Καθηγήτρια Οικολογίας

2 Ολιστική Προσέγγιση Εκπαίδευσης για την Αειφορία σε Αγροτικές Τοπικές Κοινωνίες Προστατευόμενων Περιοχών Μυρτώ Πυροβέτση Αν.Καθηγήτρια Οικολογίας

3 Οι τοπικές αγροτικές κοινωνίες μέσα σε Προστατευόμενες Περιοχές Παίζουν τεράστιο & κρίσιμο ρόλο στην προστασία του περιβάλλοντος Μπορούν να αποτελέσουν πρότυπο για την κοινωνία εκτός ΠΠ με αειφορικές χρήσεις των πόρων

4 Ο ρόλος της τοπικής κοινωνίας στις ΠΠ καθορίζεται από: Ενημέρωσή της σχετικά με τη σημασία των προστατευόμενων πόρων Επικρατούσες αντιλήψεις / στάσεις, των πολιτών έναντι των πόρων Τις συμπεριφορές /πρακτικές ως χρήστες των πόρων

5 Χρήσεις τοπικών φυσικών πόρων σε ΠΠ: Γεωργία, αλιεία, κτηνοτροφία, υλοτομία, αναψυχή, τουρισμός Για βιοπορισμό ή πλουτισμό

6 Αποξένωση των αγροτικών κοινωνιών από τις παραδοσιακές πρακτικές χρήσης των πόρων Άγνοια για τις επιπτώσεις που έχουν οι σύγχρονες πρακτικές Έλλειψη γνώσεων σχετικά με τις αειφορικές χρήσεις Συγκρούσεις μεταξύ χρηστών - πόρων Συγκρούσεις μεταξύ χρηστών οικολογικών λειτουργιών Συγκρουόμενα συμφέροντα μεταξύ κοινωνικών ομάδων / χρηστών Αλληλοσυγκρουόμενες προτεραιότητες στην ίδια ομάδα Προκαλούν σοβαρή υποβάθμιση των τοπικών προστατευόμενων φυσικών πόρων

7 Αδύναμες σε αποτελεσματικότητα: Η εθνική νομοθεσία ΠΠ Οι διεθνείς συμβάσεις & συνθήκες Οι πολιτικές της ΕΕ για περιβαλλοντικώς φιλική αγροτική ανάπτυξη & αειφορία

8 Γεφύρωση χάσματος Αξιών & λειτουργιών της Προστατευόμενης Περιοχής Με τις αντιλήψεις, συμπεριφορές, πρακτικές χρήσης του Αγροτικού Πληθυσμού

9 Η ζεύξη του χάσματος συνεπάγεται αλλαγή συμπεριφοράς Όσων ζουν & βιοπορούν από τους προστατευόμενους φυσικούς πόρους Όσων από την διοίκηση παίρνουν αποφάσεις για την διαχείρισή τους σε συμπεριφορές πιο φιλικές προς το περιβάλλον & πιο αειφορικές

10 Η αλλαγή συμπεριφοράς ατόμων ή κοινωνικών ομάδων επιτυγχάνεται με: Ενημέρωση Ευαισθητοποίηση Εκπαίδευση Κατάρτιση της τοπικής κοινωνίας στις: Αξίες Λειτουργίες Αειφορικές χρήσεις Προοπτικές ανάπτυξης των προστατευομένων περιοχών Επικεντρώνοντας στις αρνητικές απόψεις/συμπεριφορές

11 Ολοκληρωμένη Προστασία και ιαχείριση των Αργυροπελεκάνων ΜΥΡΤΩ ΠΥΡΟΒΕΤΣΗ Α.Π.Θ.

12 πληθυσμοί Αργυροπελεκάνων ενδιαιτήματα υγροτόπων Αργυροπελεκάνων Κοινωνικοοικολογική ψαράδων προσωπική επαφή Ενημέρωση Κοινού αφίσες φυλλάδια κλπ υγροτόπων ΝΕΟ ΕΝ ΙΑΙΤΗΜΑ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ιαχείριση & προστασία Αργυροπελεκάνων Α βάθμια Β βάθμια Εκπ. αειφορία ψαράδων

13 Αργυροπελεκάνος Pelicanus crispus Παγκοσμίως απειλούμενο με εξαφάνιση είδος Είδος-σημαία για την προστασία υγροτόπων

14 Κοινωνικοοικολογική ψαράδων προσωπική επαφή Εημέρωση Κοινού αφίσες φυλλάδια,oμιλίες συναντήσεις ιαχείριση & προστασία Αργυροπελεκάνων Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Α βάθμια Β βάθμια Εκπ.αειφορία ψαράδων

15 Στόχοι του Προγράμματος Ενημέρωσης-Εκπαίδευσης Να πληροφορήσει & ευαισθητοποιήσει τον τοπικό πληθυσμό για τις αξίες της βιοποικιλότητας, των πόρων & λειτουργιών των υγροτόπων Να παρουσιάσει τις επιπτώσεις των δραστηριοτήτων των ανθρώπων στους υγροτόπους Να τονίσει τα οφέλη της τοπικής κοινωνίας προστατεύοντάς τους Να ενισχύσει τα μέτρα διαχείρισης του προγράμματος Να ενθαρρύνει τη συναίνεση & συμμετοχή των πολιτών στην προστασία της ΠΠ

16 Χαρακτηριστικά Προγράμματος Ομάδες στόχευσης: όλες οι ηλικιακές & κοινωνικές επαγγελματικές ομάδες των τοπικών κοινωνιών ράσεις: ιαφορετικά σχήματα, εκπαιδευτικές στρατηγικές και υλικό διαμορφώθηκε ειδικά για κάθε ομάδα Τόποι: όλα τα χωριά των λιμνών Κερκίνης, Πρεσπών, Βιστωνίδας Χρόνος διεξαγωγής:

17 προσωπική επαφή Ενημέρωση Κοινού αφίσες φυλλάδια,oμιλίες συναντήσεις ιαχείριση & προστασία Αργυροπελεκάνων

18 Ενημέρωση των ντόπιων κατοίκων ιαπίστωση συγκρούσεων

19 ενημέρωση της διοίκησης για τους στόχους του προγράμματος προσπάθεια επίλυσης συγκρούσεων

20 Στρατηγική ενημέρωσης κοινού Προσέγγιση: πειθώ & αλληλοκατανόηση Αποτελεσματικότητα: Υψηλή αν και πολυέξοδη χρονικά & οικονομικά. Εξαρτάται από τις επικοινωνιακές ικανότητες αυτών που την υλοποιούν Άνοιξε τις πόρτες της τοπικής κοινωνίας με δημιουργία καλών σχέσεων

21 προσωπική επαφή Ενημέρωση Κοινού αφίσες φυλλάδια,oμιλίες συναντήσεις ιαχείριση & προστασία Αργυροπελεκάνων Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Α βάθμια

22 Το πρόγραμμα Π.Ε. στην Κερκίνη παρακολούθησαν 5 δημοτικά σχολεία με 300 μαθητές & 14 δασκάλους για 7 μήνες προετοιμασία στην τάξη, δραστηρότητες στον υγρότοπο, έντυπο υλικό

23 Τα παιδιά απέκτησαν γνώσεις παίζοντας ευαισθητοποιήθηκαν & μετέφεραν το μήνυμα στους γονείς τους συμβολικά συνέβαλαν στη διαχείριση υιοθέτησαν τους πελεκάνους, Οι δάσκαλοι αντέδρασαν θετικά & με ενθουσιασμό

24 προσωπική επαφή Πληροφόρηση κοινού αφίσες φυλλάδια,oμιλίες συναντήσεις ιαχείριση & προστασία Αργυροπελεκάνων Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Α βάθμια Β βάθμια

25 τα 3 γυμνάσια της Κερκίνης παρακολούθησαν πρόγραμμα Π.Ε σε Υγροτόπους, για 2 έτη

26 Π.Ε. στην ευτεροβάθμια Εκπαίδευση Γυμνάσια: Ηράκλειας, Λιβαδειάς, Βυρώνιας, Στρυμωνικού, ΑΝΑΤΟΛΙΑ, Γερμανική Σχολή Θεσ/νίκης Eρευνα για τις γνώσεις, στάσεις, απόψεις των μαθητών απέναντι στους υγροτοπικούς πόρους (Ερωτηματολόγια) Σχεδιασμός & διαμόρφωση πακέτου ΠΕ σε Υγροτόπους Υλοποίηση Π.Ε στους μαθητές για 8 μήνες Αξιολόγηση αλλαγών γνώσεων, στάσεων, απόψεων μαθητών (Ερωτηματολόγιο) Χρόνος διεξαγωγής:

27 Κοινωνικοοικολογική ψαράδων προσωπική επαφή Πληροφόρηση κοινού αφίσες φυλλάδια,oμιλίες συναντήσεις ιαχείριση & προστασία Αργυροπελεκάνων Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Α βάθμια Β βάθμια εκπ.αειφορίας ψαράδων

28 Μελετήθηκαν οι γνώσεις, στάσεις, απόψεις των ψαράδων για τους πελεκάνους, τον υγρότοπο & την αειφορική χρήση των πόρων του

29 αλλά και οι αλιευτικές πρακτικές τους

30 οι ψαράδες της Κερκίνης & Βιστωνίδας ξανά στα θρανία

31 Σεμινάρια Εκπαίδευσης για την Αειφορία σε ψαράδες/γεωργούς Στόχοι: Να τονίσουν τις αξίες & αλληλεξαρτήσεις υγροτόπου με αλιευτική παραγωγή Να τονίσουν τη σημασία της βιοποικιλότητας στο σύστημα Να ερμηνεύσουν την αλληλεξάρτηση οικονομίας με περιβάλλον Να βελτιώσουν την επαγγελματική γνώση με αειφορική αλιεία Να διερευνήσουν εναλλακτικές πηγές εισοδήματος, φιλικών στο περιβάλλον π.χ οικοτουρισμός

32 Σεμινάρια εκπαίδευσης για την Αειφορία σε ψαράδες/γεωργούς ιεξαγωγή: 1989 Πόρτο Λάγος (Βιστωνίδα) Λιθότοπος, Κερκίνη, Χρυσοχώραφα, Μεγαλοχώρι (Κερκίνη) ιάρκεια: 250 ώρες έκαστο Περιεχόμενο: Ομιλίες, συζητήσεις, επισκέψεις στον υγρότοπο Λήξη: Αξιολόγηση με ερωτηματολόγια

33 15 χρόνια αργότερα Η τοπική κοινωνία υιοθέτησε φιλική στάση προς τον υγρότοπο H Κερκίνη έγινε ένας πρωτεύων οικολογικός προορισμός Αναπτύχθηκε ο οικοτουρισμός με 19 μονάδες καταλυμάτων Άτομα «εχθρικά» στα πουλιά μετατράπηκαν σε ξεναγούς Οργάνωσαν 2 ΜΚΟ προστασίας του υγροτόπου τοπικά Βραβεύτηκαν από το ROTARY CLUB Β.Ε. για τις δράσεις τους

34 Στην Κερκίνη η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση συνέβαλε στην ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά

35 σας ευχαριστώ