ΠΙΣΙΝΑ: ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ & ΣΚΥΡΟΔΕΤΗΣΗ

Transcript

1 ΠΙΣΙΝΑ: ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ & ΣΚΥΡΟΔΕΤΗΣΗ Το σκυρόδεμα είναι το υλικό που χρησιμοποιείται συχνότερα στην κατασκευή κολυμβητικών δεξαμενών λόγω των πλεονεκτικών ιδιοτήτων του, αλλά και λόγω της ελευθερίας που προσφέρει στην κατασκευή δεξαμενών με σύνθετη γεωμετρία. Παρουσίαση: ΑΝΝΑ ΜΠΟΝΑΡΟΥ, αρχιτέκτων μηχ., M.A.Ed Για την κατασκευή κολυμβητικών δεξαμενών χρησιμοποιείται ένα πλήθος υλικών, όπως το μέταλλο, το βινύλιο, οι τσιμεντόλιθοι, το σκυρόδεμα ή ακόμη και το ξύλο. Παρ όλα αυτά, το σκυρόδεμα είναι το υλικό που χρησιμοποιείται συχνότερα είτε για την κατασκευή μόνο του πυθμένα της πισίνας είτε ολόκληρης της πισίνας, καθώς οι ιδιότητές του, όπως η αντοχή, η στεγανότητα, η μεγάλη διάρκεια ζωής και το χαμηλό κόστος, θεωρούνται ιδιαίτερα πλεονεκτικά στοιχεία. Επιπλέον, το σκυρόδεμα προσφέρει μεγάλη ευελιξία στην κατασκευή μη τυποποιημένων μορφών, όπως για παράδειγμα κολυμβητικών δεξαμενών με καμπύλα περιγράμματα, με εσωτερικές νησίδες, με τεχνητές ακτές, με κτιστά σκαλοπάτια κτλ. Οι μέθοδοι κατασκευής δεξαμενών κολύμβησης από σκυρόδεμα διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: στην επιτόπου κατασκευή στο χώρο εγκατάστασης και στην κατασκευή με προκατασκευασμένα στοιχεία. Ωστόσο, αυτές οι δύο μέθοδοι μπορούν να συνδυαστούν, όπως για παράδειγμα με τη σκυροδέτηση του δαπέδου της πισίνας επιτόπου στο εργοτάξιο και την κατασκευή των τοιχωμάτων με προκατασκευασμένα στοιχεία. Στο άρθρο παρουσιάζεται η επιτόπου κατασκευή και σκυροδέτηση και αναλύεται διεξοδικότερα η κατασκευή με έγχυτο σκυρόδεμα μέσα σε καλούπια και η κατασκευή με ε- κτοξευόμενο σκυρόδεμα υπό πίεση. Η διαδικασία κατασκευής επιτόπου στο εργοτάξιο περιλαμβάνει συνήθως τα εξής στάδια: Έλεγχο, προετοιμασία και εκσκαφή του εδάφους (η εκσκαφή παραλείπεται, αν πρόκειται για υπέργεια πισίνα). Τοποθέτηση των καλουπιών και του μεταλλικού οπλισμού. Εγκατάσταση των εντοιχιζόμενων τμημάτων των υδραυλικών και ηλεκτρικών δικτύων. Σκυροδέτηση του πυθμένα και των τοιχωμάτων. Ενίσχυση της στεγανότητας της δεξαμενής. Επένδυση της πισίνας, για παράδειγμα με πλακίδια ή υαλοψηφίδες. Λοιπές εργασίες, όπως κατασκευή μηχανοστασίου, διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου κτλ. 77

2 Τυπική τομή κατασκευής πισίνας από σκυρόδεμα. Στάδια κατασκευής πισίνας. α. Χάραξη του περιγράμματος της πισίνας στο έδαφος πριν από την εκσκαφή. β. Εκσκαφή του εδάφους. γ. Κατασκευή των καλουπιών και τοποθέτηση του οπλισμού. δ. Εγκατάσταση των υδραυλικών και ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων, που θα σκυροδετηθούν μαζί με το δάπεδο και τα τοιχώματα. ε. Έγχυση του σκυροδέματος στα καλούπια. στ. Σκυροδέτηση των περιμετρικών διαδρόμων.. Υπερχειλιστής πισίνας.. Eπίτοιχη μεταλλική σκάλα εισόδου στο νερό. 3. Σκάλα εισόδου στο νερό. 4. Σωλήνες αποστράγγισης κάτω από το δάπεδο της πισίνας. 5. Οπλισμός στο δάπεδο και στα τοιχώματα. 6. Σανίδα κατάδυσης. 7. Υποβρύχιος φωτισμός. 8. Εσωτερική επένδυση. 9. Σιφόνι απορροής του νερού της πισίνας Έλεγχος των χαρακτηριστικών του εδάφους 78 ΤΕΥΧΟΣ 4/03 Οι λύσεις που επιλέγονται για την κατασκευή μιας πισίνας εξαρτώνται άμεσα από το είδος του εδάφους αλλά και από τα γενικότερα χαρακτηριστικά της περιοχής. Για παράδειγμα, το υπέδαφος μπορεί να είναι διαβρωτικό, ασταθές ή βραχώδες, ενώ η περιοχή δυσπρόσιτη και με σημαντική κλίση. Ενδέχεται να υπάρχουν υπόγεια νερά και υψηλός υδροφόρος ορίζοντας, να διέρχονται σωληνώσεις, δίκτυα ή ακόμη να υπάρχουν ρίζες δέντρων που πιθανώς να καταστραφούν με την έναρξη των εργασιών. Ως εκ τούτου συνιστάται να προηγείται έρευνα της ποιότητας του εδάφους, αρχικά με εμπειρικό τρόπο και κατόπιν με δοκιμαστικές γεωτρήσεις, έτσι ώστε να συλλέγονται στοιχεία για τη χημική σύσταση, τα φυσικά χαρακτηριστικά, καθώς και για τη στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα. Ανάλογα με την περίπτωση, ενδέχεται να απαιτηθούν ειδικές εργασίες και επεμβάσεις, όπως σταθεροποίηση του εδάφους, τοποθέτηση συστημάτων αποστράγγισης, ειδικές θεμελιώσεις κτλ. Τα εδάφη με βάση τα φυσικά τους χαρακτηριστικά διακρίνονται σε: συμπαγή εδάφη, διασταλτά αργιλώδη, αμμώδη εδάφη, εδάφη από απόρριψη μπάζων, εδάφη με υψηλό υδροφόρο ορίζοντα, σκληρά, βραχώδη εδάφη. Τα ελώδη και τα υπερβολικά υγρά εδάφη θεωρούνται ακατάλληλα για την κατασκευή κολυμβητικών δεξαμενών. Αντιθέτως, τα συμπαγή ε- δάφη, αποτελούμενα από ανθεκτική άργιλο και μαλακή πέτρα, θεωρούνται ιδανικά. Συνήθως το δάπεδο της πισίνας κατασκευάζεται επάνω σε μια στρώση από χαλίκι, ενώ σε μερικές περιπτώσεις το εξωτερικό καλούπι των πλαϊνών τοιχωμάτων μπορεί να παραλειφθεί και να χρησιμοποιηθεί το ίδιο το έδαφος ως καλούπι. Τα διασταλτά αργιλώδη παρουσιάζουν κάποιες δυσκολίες, επειδή είναι μαλακά εδάφη και α- σκούν πιέσεις στα πλευρικά τοιχώματα της δεξαμενής. Για να αποφευχθούν τυχόν παραμορφώσεις και ρηγματώσεις, η εκσκαφή κατασκευάζεται φαρδύτερη και το κενό μεταξύ των τοιχωμάτων της πισίνας και του εδάφους συμπληρώνεται με τσιμέντο, αδρανή και μια στρώση πυριτικής άμμου. Αυτή η πλήρωση περιορίζει τις ασκούμενες πιέσεις λόγω φυσικών διαστολών του εδάφους και επιτρέπει την αποστράγγιση των όμβριων υδάτων. Κατά τις εργασίες εκσκαφής η α- ντιστήριξη των πρανών είναι απαραίτητη, ώστε να προλαμβάνονται τυχόν κατολισθήσεις. Τα αμμώδη εδάφη παρουσιάζουν έλλειψη συνεκτικότητας και γι αυτό το λόγο οι εργασίες πρέπει να γίνονται στο μικρότερο δυνατό χρόνο. Περαιτέρω, συνιστάται η σταθεροποίηση του εδάφους με τη δημιουργία στρώματος από άμμο και αραιό τσιμεντοκονίαμα. Τόσο για τα διασταλτά αργιλώδη εδάφη, όσο και για τα αμμώδη εδάφη, η δεξαμενή της πισίνας πρέπει να κατασκευάζεται από οπλισμένο σκυρόδεμα. Τα εδάφη από απόρριψη μπάζων έχουν και αυτά χαμηλή συνεκτικότητα και εμφανίζουν κίνδυνο καθιζήσεων. Στον πυθμένα της εκσκαφής δημιουργείται μια στρώση από σκυρόδεμα καθαριότητας και επάνω κατασκευάζεται το δάπεδο της πισίνας από οπλισμένο σκυρόδεμα. Αν το χαλαρό υπέδαφος φτάνει σε κάποιο βάθος, τότε πρέπει να επιλέγεται ειδική θεμελίωση, για παράδειγμα με πασσάλους ή θεμελιοδοκούς. Τα βραχώδη εδάφη είναι σκληρά και η εκσκαφή γίνεται με ειδικές μεθόδους, όπως με χρήση υ- δραυλικής σφύρας ή ελεγχόμενης δυναμίτιδας. Αν το έδαφος είναι συμπαγές και βραχώδες, τότε ο πυθμένας της εκσκαφής μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δάπεδο της πισίνας, αφού εξομαλυνθεί με μια λεπτή στρώση πυκνού τσιμέντου και στεγανοποιητικού υλικού. Αν το βραχώδες έδαφος έχει κοιλώματα και κλίση, τότε υπάρχει κίνδυνος το βάρος της πισίνας να προκαλέσει ολίσθηση του εδάφους. Στα βραχώδη, παραμορφωμένα εδάφη συνιστάται η εξομάλυνση του εδάφους και το γέμισμα των κενών με αραιό τσιμέντο και η ισοπέδωση της επιφάνειας με το ίδιο υλικό. Ένα ζήτημα που επίσης πρέπει να εξετάζεται και να αντιμετωπίζεται είναι η ενδεχόμενη υψηλή στάθμη του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα, που μπορεί να προκαλέσει ρηγματώσεις ή/και την επίπλευση της πισίνας, ειδικά όταν αυτή παραμένει άδεια. Ωστόσο, η πιθανότητα επίπλευσης μιας πισίνας από οπλισμένο σκυρόδεμα είναι μικρή λόγω του μεγάλου βάρους της. Προετοιμασία του εδάφους και εκσκαφή Στο σημείο, στο οποίο πρόκειται να κατασκευαστεί η πισίνα, η επιφάνεια του εδάφους καθα-

3 α. β. γ. δ. ε. στ. ρίζεται και εξομαλύνεται, ενώ επάνω της χαράσσεται με ακρίβεια η περίμετρος της δεξαμενής, συμπεριλαμβανομένων φυσικά και των πλαϊνών τοιχωμάτων. Συνήθως ο πυθμένας είναι οριζόντιος και έτσι η εκσκαφή ολοκληρώνεται, όταν το όρυγμα φτάσει στο επιθυμητό βάθος. Αν πρόκειται για κεκλιμένο βυθό, οι εκσκαφές αρχίζουν και από τις δύο πλευρές, μέχρι να φτάσουν στο επιθυμητό βάθος και κατόπιν δημιουργείται το υπόλοιπο όρυγμα και ο κεκλιμένος πυθμένας. Τα υλικά που προκύπτουν από την εκσκαφή συχνά χρησιμοποιούνται για τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου. Σε κάθε περίπτωση, το έδαφος, επάνω στο οποίο θα κατασκευαστεί η πισίνα, πρέπει να είναι σταθερό, συμπαγές και ισοπεδωμένο. Χρήση του οπλισμένου σκυροδέματος στην κατασκευή κολυμβητικών δεξαμενών Τα πλεονεκτήματα του σκυροδέματος στην κατασκευή κολυμβητικών δεξαμενών είναι ποικίλα και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις η χρήση του επιβάλλεται, όπως στις περιπτώσεις των εδαφών με αραιή σύσταση ή με υψηλή στάθμη υδροφόρου ορίζοντα. Οι πιο γνωστοί τρόποι εφαρμογής του σκυροδέματος είναι: Έγχυση σκυροδέματος μέσα σε καλούπια. Εκτόξευση σκυροδέματος με πίεση (gunite). Κατασκευή μόνο του δαπέδου με οπλισμένο σκυρόδεμα και των τοιχωμάτων με τσιμεντόλιθους. Στους τσιμεντόλιθους τοποθετείται ο- πλισμός και το κενό συμπληρώνεται με σκυρόδεμα. Κατασκευή του δαπέδου με οπλισμένο σκυρόδεμα και των τοιχωμάτων με προκατασκευασμένα στοιχεία από σκυρόδεμα. Σε μικρές πισίνες ακόμη και ο πυθμένας μπορεί να κατασκευαστεί με προκατασκευασμένα στοιχεία. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΙΣΙΝΑΣ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΑ ΦΥΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ Συμπαγή εδάφη Δεν παρουσιάζουν καμία δυσκολία στην εκσκαφή. Εξασφαλίζουν οικονομία, ταχύτητα και ασφάλεια στην εκτέλεση του έργου. Το δάπεδο της πισίνας κατασκευάζεται συνήθως επάνω σε μια στρώση από χαλίκι. Σε πολλά έργα μπορεί να παραλειφθεί το εξωτερικό καλούπωμα και να χρησιμοποιηθεί το ίδιο το έδαφος ως καλούπι. Διασταλτά, αργιλώδη εδάφη Αμμώδη εδάφη Εδάφη από απόρριψη μπάζων Βραχώδη, συμπαγή εδάφη Βραχώδη, παραμορφωμένα εδάφη Είναι μαλακά χώματα και έτσι προκαλούν φορτίσεις στα τοιχώματα της πισίνας. Η εκσκαφή γίνεται μεγαλύτερη και το κενό μεταξύ των τοιχωμάτων της πισίνας και του εδάφους συμπληρώνεται με τσιμέντο, αδρανή υλικά και μια στρώση πυριτικής άμμου. Η κατασκευή της δεξαμενής πρέπει να γίνεται με βάση το οπλισμένο σκυρόδεμα. Παρουσιάζουν έλλειψη συνεκτικότητας. Οι εργασίες πρέπει να γίνονται στο μικρότερο δυνατό χρόνο. Συνιστάται η σταθεροποίηση του εδάφους με τη δημιουργία στρώματος από άμμο και αραιό τσιμεντοκονίαμα. Η κατασκευή της δεξαμενής πρέπει να γίνεται με βάση το οπλισμένο σκυρόδεμα. Έχουν χαμηλή συνεκτικότητα και εμφανίζουν κίνδυνο καθιζήσεων. Το δάπεδο της πισίνας κατασκευάζεται από οπλισμένο σκυρόδεμα επάνω σε υπόστρωμα σκυροδέματος καθαριότητας. Στην περίπτωση που το χαλαρό υπέδαφος φτάνει σε κάποιο βάθος, πρέπει να επιλέγεται ειδική θεμελίωση, π.χ. με πασσάλους ή θεμελιοδοκούς. Η εκσκαφή παρουσιάζει δυσκολίες. Ο πυθμένας της εκσκαφής μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δάπεδο της πισίνας, αφού εξομαλυνθεί με μια λεπτή στρώση πυκνού τσιμέντου και στεγανοποιητικού υλικού. Η εκσκαφή παρουσιάζει δυσκολίες. Συνιστάται εξομάλυνση του εδάφους και πλήρωση των κενών με αραιό τσιμέντο και ισοπέδωση της επιφάνειας με το ίδιο υλικό. 79

4 Η κολυμβητική δεξαμενή εφάπτεται στους κτιριακούς όγκους και λόγω του μακρόστενου σχήματός της τονίζει την προοπτική και τη θέα., 3 Κατασκευή πισίνας με σύνθετη γεωμετρία και δάπεδο υπό κλίση. 4 Μονολιθική δεξαμενή μετά την ολοκλήρωση της σκυροδέτησης με εκτοξευόμενο υπό πίεση σκυρόδεμα. 5 Κατασκευή σκαλοπατιών σε εσοχή της δεξαμενής. 6 Κατασκευή πισίνας με εκτοξευόμενο σκυρόδεμα. Ο εργάτης στέκεται μέσα στη δεξαμενή για να ελέγχει καλύτερα τη μάνικα. 7 Διαμόρφωση του πυθμένα της πισίνας με έντονη κλίση (τεχνητή ακτή). 3 Κατασκευή της δεξαμενής κολύμβησης με προεντεταμένο σκυρόδεμα. Η μέθοδος δεν απαιτεί αρμούς διαστολής και έτσι ο κίνδυνος διαρροών ελαχιστοποιείται. Ωστόσο, το ιδανικό περίγραμμα είναι το κυκλικό που από την άποψη του κολυμβητή δεν είναι πρακτικό. Κατασκευή της δεξαμενής με ινοπλισμένο σκυρόδεμα. Οι βελτιωμένες ιδιότητες αυτού του υλικού σε σχέση με του απλού σκυροδέματος αναμένεται να οδηγήσουν στην κατασκευή ανθεκτικότερων και ελαφρότερων δεξαμενών με ακόμη πιο σύνθετη γεωμετρία. Σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από τον τρόπο εφαρμογής, το σκυρόδεμα πρέπει να έχει την κατάλληλη αναλογία συστατικών, να αναμειγνύεται καλά, να είναι αδιαπέραστο από το νερό και να προστατεύει πλήρως το χαλύβδινο οπλισμό που βρίσκεται στο εσωτερικό του. Κατασκευή πισίνας με έγχυτο σκυρόδεμα Η μέθοδος του έγχυτου σκυροδέματος επιτρέπει την κατασκευή κολυμβητικών δεξαμενών με μη τυποποιημένα περιγράμματα, για παράδειγμα σε σχήμα "νεφρού", αλλά και την κατασκευή ποικίλων στοιχείων, όπως σκαλοπατιών και νησίδων. Ω- στόσο, παρά την ελευθερία που προσφέρει, τόσο στο μέγεθος, όσο και στο σχήμα της πισίνας, η χρήση τυποποιημένων καλουπιών ευνοεί περισσότερο την επιλογή του ορθογώνιου σχήματος. Πριν να ξεκινήσει η σκυροδέτηση του δαπέδου, δημιουργείται στον πυθμένα της εκσκαφής μια εξομαλυντική στρώση, πάχους 30 έως 35 cm, α- πό τσιμέντο, χαλίκι και άμμο, καθώς και μια στεγανοποιητική στρώση. Κατά κανόνα, το δάπεδο της πισίνας, κατασκευάζεται απευθείας επάνω σ αυτό το υπόστρωμα, ενώ αποφεύγεται, όσο είναι δυνατόν, η χρήση υποστυλωμάτων που αυξάνουν το κόστος της κατασκευής. Τα τοιχώματα και το δάπεδο μπορούν να κατασκευαστούν είτε ως μονολιθική κατασκευή, ο- πότε τα καλούπια δέχονται τη ροή του σκυροδέματος σε μια δόση, είτε σε δύο στάδια, οπότε πρώτα σκυροδετείται ο πυθμένας και έπειτα τα τοιχώματα. Στην πρώτη περίπτωση εξασφαλίζεται τέλεια ένωση μεταξύ των πλευρικών τοιχωμάτων και του δαπέδου και έτσι ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος διαρροών, ενώ στη δεύτερη περίπτωση συνιστάται η τοποθέτηση ειδικής τσιμεντόκολλας στα σημεία ένωσης των τοιχωμάτων με το δάπεδο. Για την κατασκευή του δαπέδου της πισίνας χρησιμοποιείται οπλισμός σε δύο διευθύνσεις. Μετά τη σκυροδέτηση η πλάκα δονείται προσεκτικά και προστατεύεται για να στεγνώσει ομαλά. Στην περίμετρο του δαπέδου κατασκευάζονται τα πλευρικά τοιχώματα και οπλίζονται ως τοίχοι αντιστήριξης. Από την εσωτερική πλευρά της δεξαμενής τα τοιχώματα πρέπει να είναι κάθετα ως προς το δάπεδο. Ο οπλισμός τους α- ποτελείται από οριζόντιες και κατακόρυφες, χαλύβδινες ράβδους (διαμέτρου 8-4 mm), τοποθετημένες συνήθως σε αποστάσεις μικρότερες των 0 cm. Τα τοιχώματα της πισίνας έχουν μικρό σχετικά πάχος (7 έως 0 cm) και ο οπλισμός τους τοποθετείται στη μέση. Αν πρόκειται όμως να τοποθετηθεί οπλισμός και από τις δύο πλευρές, τότε το πάχος των τοιχωμάτων κυμαίνεται μεταξύ 5 και 35 cm. Στις χαμηλότερες ζώνες των τοιχωμάτων μπορούν να χρησιμοποιηθούν οριζόντιες ράβδοι μεγαλύτερης διαμέτρου, αν και για την αποφυγή πιθανών σφαλμάτων στην αντοχή, μπορεί να α- ποφασιστεί όλες οι ράβδοι να έχουν την ίδια διάμετρο (τη μέγιστη). Οι κατακόρυφες ράβδοι έχουν όλες την ίδια διάμετρο. Στις χαμηλότερες ζώνες ενισχύεται συνήθως και το πάχος του σκυροδέματος, οδηγώντας στη δημιουργία τοι- 80 ΤΕΥΧΟΣ 4/03

5 ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΚΤΟΞΕΥΟΜΕΝΟΥ ΥΠΟ ΠΙΕΣΗ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ Παρέχει ευελιξία στην κατασκευή δεξαμενών με σύνθετη μορφή. Περιορίζει ή ακόμη και καταργεί εντελώς την ανάγκη τοποθέτησης καλουπιών. Δεν δημιουργεί ένωση μεταξύ δαπέδου και τοιχωμάτων. Εξασφαλίζει μεγάλη ταχύτητα στην κατασκευή. Καθώς εκτοξεύεται με πίεση, υπόκειται σε δόνηση, εξαλείφοντας την πιθανότητα σχηματισμού θυλάκων αέρα στη μάζα του σκυροδέματος. χωμάτων τραπεζοειδούς διατομής, με την εσωτερική επιφάνεια να βρίσκεται κάθετα προς τη βάση και την εξωτερική ελαφρά επικλινή. Κατά το στάδιο τοποθέτησης του οπλισμού και πριν από τη σκυροδέτηση τοποθετούνται οι υ- δραυλικές εγκαταστάσεις, όπως τα στόμια αποχέτευσης, οι μονάδες εξάφρισης, τα στόμια εισόδου του νερού αλλά και οι ηλεκτρολογικές ε- γκαταστάσεις για τον υποβρύχιο φωτισμό της πισίνας. Τέλος, όσον αφορά στην αναλογία των συστατικών του σκυροδέματος, ο συντελεστής νερού / τσιμέντου (w/c) πρέπει να είναι χαμηλός και όχι μεγαλύτερος από 0,50. Κατασκευή πισίνας με εκτοξευόμενο υπό πίεση σκυρόδεμα Το εκτοξευόμενο υπό πίεση σκυρόδεμα (gunite) παρέχει ευελιξία στην κατασκευή κολυμβητικών δεξαμενών, ακόμη και αν αυτές έχουν πολύπλοκη μορφή και ακανόνιστο περίγραμμα. Η εκτόξευση του μείγματος γίνεται με μάνικα, γεγονός που προσφέρει τη δυνατότητα στο χειριστή να το κατευθύνει με ακρίβεια σε όλα τα σημεία, κατασκευάζοντας σταδιακά μια μονολιθική και ενιαία επιφάνεια. Επιπλέον, το εκτοξευόμενο σκυρόδεμα περιορίζει ή ακόμη και καταργεί εντελώς τη χρήση καλουπιών, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις τα ίδια τα τοιχώματα της εκσκαφής χρησιμεύουν ως καλούπια. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η δεξαμενή έ- χει μικρό η μέτριο όγκο, οι αρμοί μπορούν να καταργηθούν εξασφαλίζοντας ακόμη μεγαλύτερη στεγανότητα. Περαιτέρω, το ρευστό σκυρόδεμα, καθώς εκτοξεύεται υπό μεγάλη πίεση, υ- πόκειται σε εξαιρετική δόνηση, η οποία εξαλείφει την πιθανότητα σχηματισμού θυλάκων αέρα, διακένων κτλ. Ωστόσο, η τεχνική του εκτοξευόμενου σκυροδέματος ενδείκνυται μόνο για τις πισίνες που είναι πλήρως βυθισμένες στο έδαφος και η εργασία πρέπει να εκτελείται από έ- μπειρο προσωπικό με ειδικό εξοπλισμό. Η σκυροδέτηση εκτελείται σε μία μόνο φάση και έτσι δεν δημιουργείται ένωση μεταξύ τοιχωμάτων και δαπέδου. Αρχικά τοποθετείται στην κοιλότητα της εκσκαφής ο χαλύβδινος οπλισμός και κατόπιν ο εργάτης εκτοξεύει το σκυρόδεμα κατευθείαν επάνω στο μεταλλικό πλέγμα, προσέχοντας να ισοκατανέμει το μείγμα και να καλύπτει πλήρως τον οπλισμό. Για καλύτερο έλεγχο της μάνικας, ο εργάτης στέκεται μέσα στη δεξαμενή. Η σκυροδέτηση μπορεί να ολοκληρωθεί ακόμη και σε μία ημέρα. Μετά το τέλος της εφαρμογής γίνεται λείανση της επιφάνειας, καθαρίζονται οι έξοδοι των σωληνώσεων και συμπληρώνονται τυχόν χαραμάδες. Η εφαρμογή του εκτοξευόμενου σκυροδέματος γίνεται είτε με τη ξηρή μέθοδο, κατά την ο- ποία το νερό προστίθεται στο μείγμα τσιμέντου και αδρανών στο στόμιο εκτόξευσης, είτε με την υγρή μέθοδο, κατά την οποία η προσθήκη του νερού γίνεται πριν από την εισαγωγή του μείγματος στο σωλήνα που οδηγεί στο στόμιο εκτόξευσης. Κατά κανόνα προτιμάται η ξηρή α- νάμειξη, δεδομένου ότι εξασφαλίζει υψηλότερη δυναμικότητα εκτόξευσης, αυξημένη συνδετική δύναμη και μεγάλη αντοχή. Ωστόσο, το σκυρόδεμα υγρής ανάμειξης παρέχει ευκολότερο ποιοτικό έλεγχο του μείγματος και παρουσιάζει χαμηλότερη αναπήδηση. Όσον αφορά στο μέγεθος του χαλικιού, συνήθως χρησιμοποιείται χαλίκι με μέγιστη διάμετρο 7 mm, αν και σε ειδικές περιπτώσεις, στις οποίες είναι απαραίτητο να επιτευχθεί μεγάλο πάχος Το εκτοξευόμενο υπό πίεση σκυρόδεμα παρέχει ευελιξία στην κατασκευή κολυμβητικών δεξαμενών, ακόμη και αν αυτές έχουν πολύπλοκη μορφή και ακανόνιστο περίγραμμα. 8

6 Πισίνα σε παραθεριστικές κατοικίες στην Πάρο, Αρχιτεκτονική μελέτη: React Architects: Νατα σσα Δεληγια ννη - Γιω ργος Σπυρίδωνος. σκυροδέματος, χρησιμοποιούνται αμμοχάλικα έως 6 mm. Τα πολύ λεπτά αμμοχάλικα χρειάζονται πλούσιες δόσεις τσιμέντου, αλλά αυτό μπορεί να αποτελέσει αιτία εντονότερων συστολών, ενώ με τη χρήση αμμοχάλικου μεγάλου μεγέθους υπάρχει ο κίνδυνος να προκληθούν απώλειες από την αναπήδηση του σκυροδέματος. Όσον αφορά στο υλικό που προκύπτει από την α- ναπήδηση (το υλικό δηλαδή που δεν προσκολλάται στην επιφάνεια στην οποία εκτοξεύεται, αλλά πέφτει στο έδαφος) αυτό πρέπει να απομακρύνεται πριν να στεγνώσει. Το ποσοστό αναπήδησης εξαρτάται κυρίως από το λόγο νερού / τσιμέντου και την ταχύτητα εφαρμογής και θεωρείται αποδεκτό, εφόσον δεν ξεπερνάει το 5% στο δάπεδο και το 5% - 30% στα κατακόρυφα τοιχώματα. Το εκτοξευόμενο σκυρόδεμα πρέπει να είναι χαμηλής ρευστότητας με λόγο νερού / τσιμέντου α- πό 0,30 έως 0,50. Συνήθως στο μείγμα χρησιμοποιούνται πρόσθετα και βελτιωτικά, όπως επιταχυντές πήξης, οι οποίοι εξασφαλίζουν τη σύντομη και ασφαλή στερεοποίηση του σκυροδέματος. Με την προσθήκη ινών επιτυγχάνεται αύξηση της α- ντοχής και της σκληρότητας του σκυροδέματος, ομοιόμορφη συμπεριφορά, εξάλειψη της αναπήδησης και παράλληλα περιορισμός ή ακόμη και κατάργηση του συμβατικού οπλισμού. Στο σκυρόδεμα ξηρής ανάμειξης χρησιμοποιούνται χαλύβδινες ίνες, ενώ σε σκυρόδεμα υγρής ανάμειξης χρησιμοποιούνται ανόργανες ή οργανικές ίνες. Καιρικές συνθήκες κατά τη σκυροδέτηση Κατά την κατασκευή της πισίνας ένα μεγάλο μέρος των εργασιών γίνεται στην ύπαιθρο και κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Συνεπώς, ο χώ- 8 ΤΕΥΧΟΣ 4/03 ρος εργασίας είναι εκτεθειμένος στις καιρικές συνθήκες, όπως για παράδειγμα σε μια ξαφνική βροχόπτωση ή στις έντονες θερμοκρασιακές μεταβολές. Γενικά, οι ξηροί και θερμοί μήνες θεωρούνται οι ιδανικότεροι για την κατασκευή της πισίνας. Ωστόσο, υπάρχει και η άποψη ότι, ακόμη και αν οι συνθήκες δεν είναι ιδανικές, το εργοτάξιο μπορεί να προστατευτεί με προσωρινές κατασκευές, όπως για παράδειγμα με στέγαστρα. Στην περίπτωση του εκτοξευόμενου σκυροδέματος η εργασία δεν πρέπει να πραγματοποιείται όταν η θερμοκρασία πλησιάζει τους 0 C. Σε περίπτωση που συμβεί πτώση της θερμοκρασίας, όταν οι εργασίες είναι σε εξέλιξη, τότε η σκυροδέτηση πρέπει να διακόπτεται και το τσιμέντο να σκεπάζεται με φύλλο πολυαιθυλενίου ή άλλο προστατευτικό υλικό, μέχρις ότου η θερμοκρασία ανέβει ξανά. Εμφάνιση ρηγματώσεων στο σκυρόδεμα Πιθανές ρηγματώσεις μπορούν να προκληθούν από διάφορα αίτια, όπως από την επίδραση των φορτίων, από τις θερμοκρασιακές μεταβολές και από τη συρρίκνωση που συντελείται όταν το σκυρόδεμα ωριμάζει. Οι ρηγματώσεις λόγω θερμικών συστολών εμφανίζονται λίγες ημέρες μετά την απομάκρυνση των καλουπιών και έχουν μικρό πλάτος (συνήθως μικρότερο του mm). Ο σχηματισμός αυτών των ρηγματώσεων μπορεί να περιοριστεί με κατάλληλο σχεδιασμό του οπλισμού ή μειώνοντας την απόσταση μεταξύ των αρμών διαστολής. Αντιθέτως, οι ρωγμές λόγω συρρίκνωσης είναι πιθανόν να εμφανιστούν αρκετές ημέρες μετά την απομάκρυνση των καλουπιών και γι αυτόν το λόγο πρέπει να προλαμβάνεται η δημιουργία τους. Για να περιοριστεί ο σχηματισμός τους, συνιστάται ο συντελεστής νερού / τσιμέντου να είναι όσο το δυνατόν μικρότερος. g ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Πισίνα, εκδόσεις Κτίριο, 00. Juan de Cusa Ramos, Σχεδιασμός πισίνας, Κλειδάριθμος, 998. C. Douglas Aurand, Fountains and pools: Construction guidelines and specifications, PDA Publishers Corp, 986. John Dawes, Design & planning of swimming pools, Architectural P, 979. Philip Perkins, Swimming pools: Design and construction, Spon Press, 003. ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΕΙ ΣΤΑ ΤΕΥΧΗ ''ΚΤΙΡΙΟ'' Η πισίνα στο εσωτερικό της κατοικίας. Τεύχος 5/0, σελ. 85. Αφιέρωμα: "Πισίνα: Διαμόρφωση δεξαμενής και περιβάλλοντος χώρου". Τεύχος 89, σελ. 9. Η χωροθέτηση της πισίνας. Τεύχος 35, σελ. 49. Αφιέρωμα: "Πισίνα". Τεύχος 7, σελ. 49. Πισίνες από σκυρόδεμα: Κατασκευαστικές λεπτομέρειες. Τεύχος 78, σελ. 57. ΣΧΕΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ Υ - ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ 03 Χρήσιμα υλικά δόμησης ή επισκεφθείτε το