Ορισμένα επείγοντα ζητήματα για τις γυναίκες εν όψει της κατάθεσης του προϋπολογισμού

Transcript

1 Ορισμένα επείγοντα ζητήματα για τις γυναίκες εν όψει της κατάθεσης του προϋπολογισμού Εντυπωσίασε η πρόσφατη δημοσίευση των ευρημάτων της Eurostat. σύμφωνα με την οποία το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών στην Ελλάδα για το 2004 (45,2% και 73,7% για τους άνδρες) είναι από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη των 25. Η Ελλάδα είναι προτελευταία, με τελευταία την Μάλτα (όταν στην Δανία, Ολλανδία και Σουηδία η απασχόληση των γυναικών είναι πάνω από 70%). Η ανεργία στις γυναίκες φθάνει το 16,1% (έναντι 6,4% των ανδρών) ενώ στις νέες (15-24) είναι 34,3%. Στη μερική απασχόληση το ποσοστό των γυναικών είναι 8,1% (στους άνδρες 2,3%). Αυτά τα νούμερα σε συνδυασμό με τις πάγιες δομικές ανεπάρκειες της γυναικείας αγοράς εργασίας (άνιση αμοιβή για ίσης αξίας εργασία, εκτεταμένη συμμετοχή στον τομέα του άτυπου βοηθητικά και μη αμειβόμενα μέλη των οικογενειακών επιχειρήσεων και εκμεταλλεύσεων, κλείσιμο επιχειρήσεων και ομαδικές απολύσεις, απολύσεις εγκύων με την κάλυψη της οικειοθελούς αποχώρησης και με κάποιο χρηματικό ποσό, ελαστικότητα ωραρίου, σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία), δημιουργούν βάσιμη ανησυχία για το πώς εφαρμόζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών σήμερα στην χώρα. Τα ολοένα και συχνότερα κρούσματα αυθαιρεσίας της εργοδοσίας και η δυσανεξία της προς τους νομοθετικούς κανόνες επιβάλλει να απαιτούμε την αυστηρή εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου, καθώς και την παραπέρα βελτίωση και ενίσχυσή του. Επίσης, να προβάλλουμε ισχυρά αιτήματα

2 2 αναφορικά με το ρόλο των εποπτικών ελεγκτικών οργάνων, όπως η Επιθεώρηση Εργασίας. Όπως τονίζει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε έκθεσή της για την ισότητα των φύλων (2004), η επιτυχία κάθε πολιτικής σχετικής με την απασχόληση εξαρτάται από τη δυνατότητα ανδρών και γυναικών να συνδυάζουν την επαγγελματική και οικογενειακή ζωή. Το ζήτημα, λοιπόν, της εναρμόνισης αποκτά κεντρική σημασία και αφορά εξίσου τις γυναίκες και τους άνδρες. Η εναρμόνιση πρέπει να υποστηρίζεται από επαρκείς δομές φύλαξης και διαπαιδαγώγησης του παιδιού (β/ν και παιδικοί σταθμοί), περίθαλψης των ηλικιωμένων και ανήμπορων μελών της οικογένειας, επίσκεψη σχολείου, ειδική άδεια για τους μόνους γονείς, θανάτου συγγενούς κλπ. Η γονική άδεια, που προβλέπεται από το νόμο 1483/84 για εργαζόμενους γονείς με παιδιά κάτω των 3,5 ετών, είναι διάρκειας 3,5 μηνών, αλλά δεν είναι αμειβόμενη, ούτε καλύπτεται ασφαλιστικά. Είναι, συνεπώς, δώρο άδωρο. Ο νόμος πρέπει να τροποποιηθεί. Η άδεια πατρότητας * στον ιδιωτικό τομέα που έχει αποδοχές είναι αυτή των δύο ημερών κατά τη γέννηση του παιδιού. Επίσης, αμειβόμενη είναι η τετραήμερη άδεια των γονιών για λόγους σχολείου Η εξαήμερη άδεια εργαζόμενων γονιών για ασθένεια μελών είναι χωρίς αποδοχές. Η άδεια σχολείου και ασθένειας μελών δεν χορηγείται σε εργαζόμενους γονείς με μερικής απασχόλησης, πράγμα που συνιστά διάκριση Σημείωση: Στην Ισλανδία με το νόμο πατρότητας (του 2002) οι Ισλανδοί πατέρες έκαναν χρήση της άδειας αυτής, που είναι τρίμηνη και αμειβόμενη κατά 80% και αυτή τη στιγμή η Ισλανδία είναι δεύτερη σε γεννήσεις μετά την Τουρκία.

3 3 Όσον αφορά τους δημόσιους υπαλλήλους: σήμερα ισχύει το μειωμένο ωράριο για τις γυναίκες με παιδιά μέχρι τεσσάρων ετών ή αντ αυτού η εννιάμηνη άδεια με αποδοχές. Αυτή η διευκόλυνση πρέπει να ισχύσει για τους άνδρες Δ.Υ., δεδομένου ότι τα δικαιώματα αυτά είναι αυτοτελή και προσωπικά, μέσα από την τροποποίηση του Κώδικα Δ.Υ. Δηλαδή μειωμένο ωράριο μέχρι ηλικίας τεσσάρων ετών του παιδιού και εννιάμηνη άδεια με αποδοχές μέχρι ηλικίας οκτώ ετών (εφάπαξ ή τμηματικά) Στον ιδιωτικό τομέα ισχύει το μειωμένο ωράριο για τους γονείς, 30 μήνες από τη λήξη της άδειας μητρότητας, δυνάμει δε αυτού του μέτρου ο/η εργαζόμενος/η εργάζεται μία ώρα λιγότερο ή λαμβάνει ισόχρονη άδεια. Ο συνδυασμός οικογενειακής εργασιακής ζωής είναι γενική αρχή του κοινοτικού δικαίου και διέπει των κοινωνική πολιτική. Το Κοινοτικό δίκαιο απαγορεύει οποιαδήποτε οπισθοδρόμηση στην εθνική νομοθεσία, όπως εξάλλου και οι διεθνείς συμβάσεις. - Εξίσωση ορίων συνταξιοδότησης των γυναικών προς τα πάνω (ως τάχα αντίδοτο στη γήρανση του πληθυσμού και ως επιβαλλόμενη από το Κοινοτικό Δίκαιο). Το Κοινοτικό Δίκαιο απαιτεί την εξίσωση ηλικίας συνταξιοδότησης σε ορισμένα ασφαλιστικά συστήματα (σε αυτά δεν περιλαμβάνεται το ΙΚΑ). Δεν καθορίζει προς τα πάνω ή προς τα κάτω ή σε μια ενδιάμεση ηλικία. Αυτό είναι ζήτημα κοινωνικής πολιτικής, που ανήκει στην αρμοδιότητα του κράτους μέλους. Είμαστε αντίθετες στην αύξηση του ορίου για τους εξής κύριους λόγους:

4 4 Γιατί υπάρχει προϊούσα επιδείνωση των όρων εργασίας και ασφάλισης των γυναικών, ενώ δεν έχουν θεραπευθεί οι εγγενείς στρεβλώσεις στην γυναικεία αγορά εργασίας. Δεύτερον, διότι με την παράταση της εργασιακής ζωής δεν απελευθερώνονται θέσεις εργασίας για τους νέους/ες. Τρίτον, συνεχίζει η ανεπάρκεια των δομών φύλαξης και διαπαιδαγώγησης των παιδιών, που είναι εξοργιστική. Το δημογραφικό πρόβλημα προϋποθέτει κοινωνική πολιτική, είναι πρόβλημα ποιότητας ζωής, Είμαστε υπέρ της σχεδιασμένης πολιτικής ανάπτυξης του πληθυσμού, που θα ενσωματώνει το αναπαραγωγικό δικαίωμα, το ζευγάρι να αποκτάει όσα παιδιά θέλει και όποτε θέλει και να έχει τα μέσα για να πραγματοποιεί την επιθυμία του. Ζητούμε να αποδοθούν οι οφειλόμενοι πόροι στην ΤΑ, προκειμένου να συνεχίσει το πρόγραμμα «βοήθειας στο σπίτι» και να επεκταθεί και σε πρόγραμμα «βοηθών μητέρων». Οικογένειες ειδικών αναγκών - Πολυτεκνική οικογένεια Ουσιαστικές φορολογικές ελαφρύνσεις. Να καταργηθεί το σημερινό μέτρο δηλ αφορολόγητο όριο για οικογένειες με τρία παιδιά, ενώ για όσες έχουν τέσσερα και άνω προβλέπεται απαλλαγή 1000 για το κάθε παιδί. Τα πολυτεκνικά επιδόματα δεν πρέπει να περιορίζονται από έλεγχο των εισοδημάτων (κατά το άρθρο 21, 2 του Συντάγματος). Να αυξηθεί το επίδομα και η σύνταξη της πολύτεκνης μητέρας.

5 5 - Μονογονεική οικογένεια Αφορά στο 6% του συνολικού αριθμού οικογενειών, δηλ οικογένειες. Ορισμένα βασικά αιτήματα: Η χρήση υπηρεσιών παιδικού δημοτικού σταθμού να γίνεται χωρίς επιβάρυνση και χωρίς να απαιτείται η μητέρα αρχηγός της μονογονεϊκής οικογένειας να έχει ένσημα. Να αυξηθεί το επίδομα που χορηγείται από το Υπουργείο Υγείας και από τον ΕΟΦΚ ΠΙΚΠΑ και να καταργηθεί ο όρος, ότι το ποσό δεν χορηγείται, όταν η μητέρα φιλοξενείται από τους γονείς της. Ζητούμε κατάργηση, τροποποίηση του σεξιστικού φορολογικού νόμου που ορίζει ότι η φορολογική δήλωση είναι κοινή στο έγγαμο ζευγάρι και υποχρεούται ο σύζυγος να την συντάξεις και επιδώσει. Μάλιστα, σε περίπτωση επιστροφής φόρου η επιταγή εκδίδεται στο όνομα του συζύγου και αυτός την παραλαμβάνει, ακόμη και αν τα χρήματα προέρχονται από κρατήσεις της συζύγου. Ζητούμε δυνατότητα υποβολής, ξεχωριστής ατομικής δήλωσης της έγγαμης γυναίκας. Οριστική κατάργηση των περιοριστικών ποσοστώσεων για την είσοδο γυναικών σε ορισμένα ιδίως ένστολα επαγγέλματα και συμμόρφωση της δημόσιας διοίκησης. Έχουμε, μάλιστα, και πρόσφατη ευνοϊκή απόφαση του ΣτΕ για τους/τις συνοριοφύλακες, που έκρινε την περιοριστική ποσόστωση (10%) αντισυνταγματική και ως διάκριση φύλου.

6 6 Το ίδιο πρέπει να γίνει και με τη Δημοτική Αστυνομία με κατάργηση της πρόβλεψης του νόμου 3013/2002, άρθρο 27, παρ. 7 («Αναβάθμιση της πολιτικής προστασίας και λοιπές διατάξεις») που καθορίζει το ποσοστό των προσλαμβανόμενων γυναικών στην Δημοτική Αστυνομία στο 15% του συνόλου. Πρόσφατα ο Υπουργός Εσωτερικών και η ΓΓΙ ανακοίνωσαν, ότι αυτές οι περιοριστικές ποσοστώσεις στην είσοδο των γυναικών στα επαγγέλματα θα καταργηθούν. Πρέπει να δούμε στην πράξη, πως θα συμμορφωθεί η διοίκηση. Διευκρινίζεται, ότι η θέση μας δεν είναι να παρακάμπτονται οι διαγωνισμοί και τα ειδικά προσόντα, αλλά οι γυναίκες να έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση σε αξιοκρατικούς διαγωνισμούς και αν κόβονται, αυτό να είναι αποτέλεσμα αποτυχίας στο διαγωνισμό και όχι συνέπεια διάκρισης φύλου. Για την κυβερνητική πολιτική Εξαγγέλθηκε, πέρυσι, ένα πρόγραμμα τετραετίας ( ), πρόγραμμα πλαίσιο, στο οποίο συνδέεται η ισότητα με την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Είναι βέβαια, ευχολόγιο. Η ΓΓΙ δεν έχει δώσει το στίγμα της κυβερνητικής πολιτικής. Οι κατά καιρούς δημόσιες εξαγγελίες είναι μερικού, αποσπασματικού χαρακτήρα. Μικρά βήματα και για την ΝΔ προσεκτικά. Εντυπωσιακό στοιχείο, η επικοινωνιακή άμεση εμπλοκή του ΥΠΕΣΔΔΑ κ.παυλόπουλου στο θέμα. Πάντως, το καλό είναι ότι δεν έχουμε ανατροπή «γραμμής» προς εξόφθαλμα συντηρητικές θέσεις (πατρίς, θρησκεία, οικογένεια). Ίσως λόγω συμμόρφωσης προς την ευρωπαϊκή πολιτική.

7 7 Υποστηρίζουμε την ανάγκη επιχορήγησης των δραστήριων γυναικείων φεμινιστικών οργανώσεων από τον προϋπολογισμό, ως προϋπόθεση ανάπτυξης της δράσης τους που έχει αποδειχθεί αναντικατάστατη. Είμαστε εναντίον της συλλήβδην και αθρόας ενοχοποίησης των ΜΗΚΥΟ, ότι εφευρίσκουν προβλήματα ή τα διογκώνουν για να απομυζούν πόρους. Η στάση αυτή είναι εχθρική στην κοινωνία των πολιτών. Ζητούμε τη δημιουργία ανεξάρτητης αρχής για τα θέματα ισότητας των φύλων, όπως απαιτεί η νέα κοινοτική οδηγία για την ίση μεταχείριση στην εργασία. Παρατηρήσεις: α) Πρόταση: Να ζητηθεί από το ΥΠΕΣΔΔΑ μέσω της Κ.Ο. μας η πλήρης εικόνα του χάρτη των β/ν και παιδικών σταθμών, που είναι στην ευθύνη της Τ.Α. Α βαθμού. Τι έγινε με το πέρασμα των κρατικών σταθμών στους Δήμους. β) Λείπει ένα κομμάτι που αφορά τις υπηρεσίες αναπαραγωγικής υγείας. Θα προσπαθήσουμε να το συμπληρώσουμε. Αθήνα, Σεπτέμβριος 2005 Τμήμα Γυναικών ΣΥΝ