ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΠΡΑΣΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ. Σχετικά µε την αναθεώρηση του κανονισµού του Συµβουλίου (ΕΟΚ) αριθ. 4064/89

Transcript

1 ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Bρυξέλλες COM(2001) 745 τελικό ΠΡΑΣΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ Σχετικά µε την αναθεώρηση του κανονισµού του Συµβουλίου (ΕΟΚ) αριθ. 4064/89 (υποβλήθηκε από την Επιτροπή)

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΑΣΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ σχετικά µε την αναθεώρηση του κανονισµού του Συµβουλίου (ΕΟΚ) αριθ. 4064/ ΠΡΑΣΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ σχετικά µε την αναθεώρηση του κανονισµού του Συµβουλίου (ΕΟΚ) αριθ. 4064/ ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 4 I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 6 II. ΘΕΜΑΤΑ ΑΡΜΟ ΙΟΤΗΤΑΣ... 9 A. Κοινοτική διάσταση Ιστορικό Σύνοψη των προβληµάτων που πρέπει να επιλυθούν Αξιολόγηση των πιθανών τροποποιήσεων του άρθρου 1 παράγραφος α) Η τροποποίηση των πέντε κριτηρίων που στοιχειοθετούν το άρθρο 1 παράγραφος 3 δεν είναι πιθανό να οδηγήσει σε ουσιώδη βελτίωση β) Καµία τροποποίηση του άρθρου 22 δεν φαίνεται να µπορεί να επιφέρει αισθητή βελτίωση (και θα απαιτούσε εξάλλου µια προσέγγιση των εθνικών νοµοθεσιών) γ) Αυτόµατη κοινοτική αρµοδιότητα για τις πράξεις που αποτελούν αντικείµενο πολλαπλών κοινοποιήσεων δ) Συµπέρασµα σχετικά µε τις πιθανές εναλλακτικές λύσεις για την τροποποίηση του άρθρου 1 παράγραφος Ανάθεση των αρµοδιοτήτων σε µια διευρυµένη Κοινότητα - µακροπρόθεσµη προοπτική B. Η διαδικασία παραποµπής στα κράτη µέλη, άρθρο Ο µηχανισµός παραποµπής Περίληψη των θεµάτων που πρέπει να επιλυθούν υνατές τροποποιήσεις α) Απλούστευση των κριτηρίων παραποµπής µιας υπόθεσης β) Παραποµπή µε πρωτοβουλία της Επιτροπής γ) Χρονοδιάγραµµα Γ. Παραποµπή στην Επιτροπή από περισσότερα κράτη µέλη, άρθρο 22 παράγραφος ιαδικαστικές αδυναµίες του άρθρου 22 παράγραφος Λειτουργικές αδυναµίες του άρθρου 22 παράγραφος / 122

3 3. Συµπεράσµατα σχετικά µε το άρθρο 22 παράγραφος Η έννοια της «συγκέντρωσης»: θέµατα προς αναθεώρηση Μειοψηφικές συµµετοχές Στρατηγικές συµµαχίες Άρθρο 2 παράγραφος Μη αυτόνοµες λειτουργικά κοινές επιχειρήσεις παραγωγής Πολλαπλές πράξεις Επενδύσεις σε κεφάλαια επιχειρηµατικού κινδύνου, άρθρο 3 παράγραφος Σύγκλιση «Έλεγχος» ή «όµιλος επιχειρήσεων» Περίληψη των συµπερασµάτων III. ΘΕΜΑΤΑ ΟΥΣΙΑΣ A. Έλεγχος ουσιαστικών προϋποθέσεων B. Ειδικοί παράγοντες αποτελεσµατικότητας στις συγκεντρώσεις Γ. Απλοποιηµένη διαδικασία IV. ΙΑ ΙΚΑΣΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ A. Κοινοποίηση - Γενεσιουργό γεγονός B. Αναστολή συγκεντρώσεων Γ. Υπολογισµός των προθεσµιών ιοικητική αποτελεσµατικότητα E. Πληρότητα της κοινοποίησης ΣΤ. ιαδικασία αναλήψεων υποχρεώσεων Τροποποίηση της εφαρµοστέας διαδικασίας Ζ. Άρθρο 8 παράγραφος H. ιατάξεις συµµόρφωσης και επιβολής Θ. Τέλη διεκπεραίωσης Ι. ίκαιη διεξαγωγή της διαδικασίας και «µέτρα ελέγχου και αποτροπής των καταχρήσεων» V. ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

4 ΠΡΑΣΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ Σχετικά µε την αναθεώρηση του κανονισµού του Συµβουλίου (ΕΟΚ) αριθ. 4064/89 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η προταθείσα αναθεώρηση του κανονισµού για τις συγκεντρώσεις αναλαµβάνεται προκειµένου να διασφαλισθεί ότι ο κανονισµός θα συνεχίσει να αποτελεί ένα αποτελεσµατικό όργανο για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων σε ένα µεταβαλλόµενο οικονοµικό και πολιτικό πλαίσιο, τόσο στην Ευρώπη όσο και σε παγκόσµιο επίπεδο. Μολονότι βασίζονται στην επιτυχή εφαρµογή του κανονισµού τα τελευταία δέκα έτη, οι προτάσεις στοχεύουν επίσης στην αντιµετώπιση των προκλήσεων που δηµιουργούν οι παγκόσµιες συγκεντρώσεις, η νοµισµατική ένωση, η ολοκλήρωση των αγορών, η διεύρυνση και η ανάγκη συνεργασίας µε άλλες νοµοθεσίες. Η Επιτροπή εκτιµά ότι η αναθεώρηση πρέπει να βασίζεται στις αρχές που διέπουν τον κανονισµό για τις συγκεντρώσεις, δηλαδή την αναγκαιότητα να διασφαλισθεί πραγµατικός, αποτελεσµατικός, δίκαιος και διαφανής έλεγχος των συγκεντρώσεων στο καταλληλότερο επίπεδο, σύµφωνα µε την αρχή της επικουρικότητας. Θέµατα αρµοδιότητας Κοινοτική διάσταση Η εξέταση από την Επιτροπή της λειτουργίας του κανονισµού για τις συγκεντρώσεις αποκάλυψε ότι τα όρια του άρθρου 1 παράγραφος 2 όσο και ο κανόνας των 2/3 λειτουργούν ικανοποιητικά. Ωστόσο, σε ότι αφορά το άρθρο 1 παράγραφος 3, ενώ η κυριότερη αρχή του (δηλαδή ότι πρέπει να αναλαµβάνει η Επιτροπή τις υποθέσεις που επηρεάζουν τρία ή περισσότερα κράτη µέλη) παραµένει ισχυρή, τα κριτήρια αρµοδιότητας που περιλαµβάνονται στη διάταξη δεν επέλυσαν το πρόβληµα των πολλαπλών κοινοποιήσεων το οποίο προβλεπόταν να αντιµετωπίσουν. Έτσι, περιπτώσεις κοινοτικού ενδιαφέροντος συνεχίζουν να υπόκεινται σε διαδικασία κοινοποίησης και εξέτασης σε ορισµένες ευρωπαϊκές δικαιοδοσίες. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η τάση που δείχνει αύξηση των πολλαπλών κοινοποιήσεων σε τρία ή περισσότερα κράτη µέλη, και το γεγονός ότι η διεύρυνση της Κοινότητας αναµένεται να εντείνει την τάση αυτή. Συνεπώς, η πρόταση της Επιτροπής επικεντρώνεται στην τροποποίηση του άρθρου 1 παράγραφος 3, που θα πρέπει να είναι λειτουργικό πριν από τη διεύρυνση της Κοινότητας. Αφού ανέλυσε διάφορες αριθµητικές τροποποιήσεις του συνδυασµού των ορίων και άλλες απαιτήσεις του άρθρου 1 παράγραφος 3, η Επιτροπή καλεί να της υποβληθούν παρατηρήσεις σχετικά µε τη δυνατότητα εισαγωγής µιας αυτόµατης κοινοτικής αρµοδιότητας για υποθέσεις που υπόκεινται στις απαιτήσεις πολλαπλής κοινοποίησης σε τρία ή περισσότερα κράτη µέλη. Τα άρθρα 9 και 22 σχετικά µε τις παραποµπές διατηρούν τη σηµασία τους ως εγγυητές του βαθµού ευελιξίας σε ότι αφορά την αρµοδιότητα για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων στο επίπεδο της ΕΕ. Η έρευνα της Επιτροπής έδειξε µια γενικά θετική στάση απέναντι στην απλοποίηση του κριτηρίου που χρησιµοποιείται για να διατυπωθεί µια αίτηση παραποµπής βάσει του άρθρου 9, για παράδειγµα αποσυνδέοντας την αίτηση από την υποχρέωση απόδειξης ότι µια πράξη απειλεί να δηµιουργήσει ή να ενισχύσει δεσπόζουσα θέση και/ή καταργώντας την υποχρέωση να αποδειχθεί ότι η σχετική αγορά δεν αποτελεί "ουσιώδες 4 4 / 122

5 τµήµα" της κοινής αγοράς. Η τροποποίηση αυτή θα επιτρέψει την ευκολότερη παραποµπή των πράξεων των οποίων τα αποτελέσµατα δεν εκτείνονται πέρα από τα εθνικά σύνορα, και συνεπώς την επιτάχυνση της διαδικασίας. Για λόγους συνεκτικότητας της επιχειρηµατολογίας, προτείνεται να έχει η Επιτροπή τη δυνατότητα να παραπέµπει υποθέσεις, µε δική της πρωτοβουλία, στα κράτη µέλη όταν πληρούνται τα προβλεπόµενα κριτήρια. Η Επιτροπή προτείνει επίσης να τροποποιηθούν προς την ίδια κατεύθυνση οι διατάξεις του άρθρου 22 σχετικά µε τη διαδικασία παραποµπής από τα κράτη µέλη. Έννοια της συγκέντρωσης Με βάση την κτηθείσα πείρα και λαµβάνοντας υπόψη την εξέλιξη των επιχειρηµατικών πρακτικών, το παρόν κείµενο διερευνά ορισµένες προσαρµογές που θα µπορούσαν να πραγµατοποιηθούν σχετικά µε την έννοια της συγκέντρωσης που καθορίζεται στο άρθρο 3 του κανονισµού για τις συγκεντρώσεις. Σε ότι αφορά τις συµµετοχές µειοψηφίας και τις στρατηγικές συµµαχίες, µολονότι αναγνωρίζει τα δυνητικά διαρθρωτικά αποτελέσµατα αυτών των πράξεων, το έγγραφο περιγράφει τη δυσκολία να οροθετηθούν οι διάφορες περιπτώσεις µε επαρκή νοµική ασφάλεια. Σε ότι αφορά το άρθρο 2, παράγραφος 4 σχετικά µε τις αυτόνοµες λειτουργικά κοινές επιχειρήσεις, η Επιτροπή συµπεραίνει προς το παρόν ότι θα πρέπει να αποκτήσει µεγαλύτερη πείρα σχετικά πριν εξετάσει το ενδεχόµενο τροποποιήσεων. Προς το παρόν δεν υπάρχουν πειστικά επιχειρήµατα για την επέκταση του κανονισµού για τις συγκεντρώσεις στις µη αυτόνοµες λειτουργικά κοινές επιχειρήσεις. Το παρόν έγγραφο προτείνει την τροποποίηση των ισχυουσών διατάξεων για τις πολλαπλές πράξεις ώστε να διασφαλισθεί περισσότερο συνεπής και αποτελεσµατική εφαρµογή των κανόνων για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων σε τρία τέτοια συγκεκριµένα είδη τέτοιων πράξεων και θέτει επίσης θέµατα σχετικά µε την εφαρµοσιµότητα του κανονισµού για τις συγκεντρώσεις σε ορισµένα είδη πράξεων επιχειρηµατικού κινδύνου. Τέλος, στο παρόν κεφάλαιο εξετάζεται εάν πρέπει να εναρµονισθεί η έννοια του οµίλου του άρθρου 5 παράγραφος 4 µε την έννοια του ελέγχου του άρθρου 3 παράγραφος 3. Ουσιαστικά θέµατα Ουσιαστικό κριτήριο Το πράσινο βιβλίο ξεκινά ένα διάλογο σχετικά µε τα συγκριτικά πλεονεκτήµατα του "κριτηρίου της δεσπόζουσας θέσης" που καθορίζεται στον κανονισµό για τις συγκεντρώσεις και του κριτηρίου ενός "ουσιώδους περιορισµού του ανταγωνισµού" που χρησιµοποιείται σε ορισµένα άλλα νοµικά συστήµατα. Η αξία και η αποτελεσµατικότητα του κριτηρίου της δεσπόζουσας θέσης αναγνωρίζονται και παρατηρείται ότι η διεθνής σύγκλιση προς την κατεύθυνση αυτή είναι ήδη σηµαντική, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε καθαυτό προσέγγιση των νοµοθεσιών. Ωστόσο µπορεί να υποστηριχθεί ότι η αναθεώρηση του κειµένου του κανονισµού προς την κατεύθυνση αυτή µπορεί να είναι επιθυµητή, κυρίως ώστε να διασφαλισθεί ότι τα σηµαντικότερα νοµικά συστήµατα εφαρµόζουν το ίδιο κριτήριο και να δηµιουργηθεί µια σαφέστερη βάση στη νοµοθεσία για να λαµβάνονται υπόψη θέµατα αποτελεσµατικότητας. Απλοποιηµένη διαδικασία Το Πράσινο Βιβλίο παρουσιάζει προτάσεις που θα µπορούσαν να επωφεληθούν από την επιτυχηµένη εφαρµογή της ανακοίνωσης της Επιτροπής του 2000 σχετικά µε την απλοποιηµένη διαδικασία. Προτείνει την κωδικοποίηση αυτής της πρακτικής σε έναν κανονισµό "απαλλαγής κατά κατηγορίες" γεγονός που θα έχει ως πλεονέκτηµα την περαιτέρω µείωση του διοικητικού φόρτου στις πράξεις που δεν θίγουν τον ανταγωνισµό και την 5

6 επικέντρωση των διαθέσιµων κανονιστικών πόρων στις υποθέσεις που απαιτούν προσεκτικότερη εξέταση. ιαδικαστικά θέµατα εσµεύσεις Στο επίπεδο της διαδικασίας, η σηµαντικότερη πρόταση έχει ως στόχο την αναδιοργάνωση του χρονοδιαγράµµατος για την υποβολή και τη συζήτηση των δεσµεύσεων στην πρώτη και τη δεύτερη φάση της έρευνας, ώστε να διαθέτουν όλοι οι ενδιαφερόµενοι περισσότερο χρόνο για την καλύτερη προετοιµασία της συνεισφοράς τους. Ειδικότερα, το έγγραφο προτείνει να περιληφθεί µια διάταξη αναστολής, που θα ενεργοποιείται κατόπιν αιτήµατος των µερών ώστε να αποφεύγεται οποιαδήποτε ex officio παράταση της διαδικασίας. ικαιώµατα της υπεράσπισης Το παρόν έγγραφο εκθέτει επίσης τους διάφορους µηχανισµούς άσκησης των δικαιωµάτων της υπεράσπισης στις διαδικασίες συγκέντρωσης, στους οποίους θα προστεθούν οι νέοι κανόνες για την αντιµετώπιση των δεσµεύσεων. Στο ίδιο πλαίσιο, η ανάλυση αφορά επίσης τα προβλήµατα αποτελεσµατικότητας του δικαστικού ελέγχου και καλεί τα ενδιαφερόµενα µέρη να σχολιάσουν τα θέµατα αυτά. Άλλα διαδικαστικά θέµατα Το Πράσινο Βιβλίο εξετάζει και άλλα θέµατα σχετικά µε τη διαδικασία. Ειδικότερα, εξετάζει τις σηµερινές πρακτικές σε ότι αφορά το γενεσιουργό γεγονός της κοινοποίησης και τις σχετικές προθεσµίες, καθώς και την "υποχρέωση αναστολής" (άρθρο 7). Σε ότι αφορά πάντοτε την κοινοποίηση, η Επιτροπή επιθυµεί να λάβει σχόλια σχετικά µε την ηλεκτρονική κοινοποίηση, την αποστολή αντιγράφων της κοινοποίησης από τα ίδια τα µέρη στα κράτη µέλη, τα έξοδα κοινοποίησης και τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί ώστε να κηρυχθεί µια κοινοποίηση µη πλήρης. Η συζήτηση περιλαµβάνει επίσης ορισµένες πτυχές του άρθρου 8 παράγραφος 4 και την επανεξέταση των διαδικασιών εκτέλεσης βάσει των προτάσεων εκσυγχρονισµού που αφορούν τον κανονισµό αριθ. 17. Τέλος, το Πράσινο βιβλίο εξετάζει την εισαγωγή των εργάσιµων ηµερών για τον υπολογισµό των προθεσµιών. Σχόλια των ενδιαφεροµένων µερών Η Επιτροπή καλεί τα ενδιαφερόµενα µέρη να της υποβάλλουν τις απόψεις τους για τα θέµατα που εγείρει το Πράσινο Βιβλίο, καθώς και για άλλα προβλήµατα σχετικά µε τη βελτίωση του ελέγχου των συγκεντρώσεων στην Ευρώπη. Οι παρατηρήσεις πρέπει να υποβληθούν στην Επιτροπή το αργότερο στις 31 Μαρτίου του I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Ο κανονισµός αριθ. 4064/89 του Συµβουλίου για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων µεταξύ επιχειρήσεων (στο εξής "ο κανονισµός για τις συγκεντρώσεις") που εγκρίθηκε στις 21 εκεµβρίου 1989 τέθηκε σε ισχύ στις 21 Σεπτεµβρίου Ο κανονισµός για τις συγκεντρώσεις καθορίζει τους κανόνες που ισχύουν για τις µεγάλες συγκεντρώσεις, τα αποτελέσµατα των οποίων υπολογίζεται ότι υπερβαίνουν την επικράτεια ενός µόνο κράτους µέλους. 6 6 / 122

7 2. Τα 10 πρώτα χρόνια της εφαρµογής του, ο κανονισµός για τις συγκεντρώσεις αναγνωρίσθηκε ότι διασφάλισε τον αποτελεσµατικό έλεγχο των συγκεντρώσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η καθιέρωση αυστηρών και σύντοµων προθεσµιών υπήρξε και παραµένει µια από τις βασικές πτυχές του. Η Επιτροπή πιστεύει ότι ο κανονισµός εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει την κατάλληλη κανονιστική προσέγγιση ενόψει της σταδιακής ενοποίησης των αγορών ολόκληρης της Ευρώπης, και ειδικότερα ότι µπορεί να προσαρµόζεται συνεχώς στις οικονοµικές, νοµικές και πολιτικές εξελίξεις, τόσο εντός όσο και εκτός Ευρώπης. 3. Ο κανονισµός για της συγκεντρώσεις βασιζόταν στην ιδέα ότι η ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς θα οδηγούσε σε µείζονα διασυνοριακή αναδιοργάνωση των επιχειρήσεων και ότι για το λόγο αυτό έπρεπε να δηµιουργηθούν ισότιµοι κανόνες ώστε να διασφαλισθεί ότι τέτοιες πράξεις δεν θα απέβαιναν εις βάρος του ανταγωνισµού. Με άλλα λόγια, έπρεπε να διασφαλισθεί ότι ισχύουν οι ίδιες υποχρεώσεις σε ότι αφορά τις κοινοποιήσεις και οι ίδιες νοµικές διαδικασίες και πρότυπα για τις συγκεντρώσεις που έχουν σηµαντικές διασυνοριακές επιπτώσεις. 4. Για το λόγο αυτό ο κανονισµός για τις συγκεντρώσεις αναθέτει στην Επιτροπή αποκλειστική αρµοδιότητα για τις "συγκεντρώσεις" µε κοινοτική διάσταση. Αυτή η αρχή της "ενιαίας αντιµετώπισης" εξυπηρετεί ένα διπλό στόχο. Πρώτον, στο πνεύµα της επικουρικότητας, βασίζεται στη διαπίστωση ότι ο έλεγχος των συγκεντρώσεων σε κοινοτικό επίπεδο δικαιολογείται δεδοµένης της αδυναµίας οποιουδήποτε µεµονωµένου κράτους µέλους να αξιολογήσει πλήρως την εµβέλεια και τις διασυνοριακές επιπτώσεις αυτού του είδους των πράξεων ενώ, επιπλέον, η αρχή της ενιαίας αντιµετώπισης που καθιερώνει ο κανονισµός για τις συγκεντρώσεις απλοποιεί τις διαδικασίες, γεγονός που επιτρέπει τόσο στις αρµόδιες αρχές για τον ανταγωνισµό όσο και στις επιχειρήσεις να ελαχιστοποιήσουν το κόστος ελέγχου των συγκεντρώσεων. 5. Μετά την έγκριση του κανονισµού για τις συγκεντρώσεις, τα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυξήθηκαν από 12 σε 15, οι αγορές των οποίων είναι ολοένα και περισσότερο ενοποιηµένες. Επιπλέον, µετά την έναρξη ισχύος της συµφωνίας του 1994 για τον Ευρωπαϊκό Οικονοµικό Χώρο (ΕΟΧ), η αποκλειστική αρµοδιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις συγκεντρώσεις που υπερέβαιναν τα καθορισµένα ανώτατα όρια επεκτάθηκε στο σύνολο της επικράτειας του ΕΟΧ. Η διασυνοριακή αναδιοργάνωση των επιχειρήσεων στην Ευρώπη εντάθηκε µετά την εγκαθίδρυση της νοµισµατικής ένωσης το Σήµερα αντιµετωπίζουµε την προοπτική µιας Ευρωπαϊκής Ένωσης µε πολύ περισσότερα µέλη από το 2004, καθώς και την ολοκλήρωση της νοµισµατικής ένωσης µε το τελικό στάδιο της εισαγωγής του ευρώ το Ταυτόχρονα, συνεχίζεται η τάση για διεθνοποίηση και παγκοσµιοποίηση των επιχειρήσεων και των αγορών µε ταχύτερο ρυθµό. 7. Παράλληλα µε την εξέλιξη αυτή, καθιερώνεται ένας ολοένα µεγαλύτερος αριθµός καθεστώτων ελέγχου σε ολόκληρο τον κόσµο, γεγονός που συνεπάγεται αύξηση του κόστους σε ότι αφορά τις υποχρεώσεις πολλαπλών κοινοποιήσεων. 8. Μετά το 1990, κοινοποιήθηκαν περίπου 1800 συγκεντρώσεις στην Επιτροπή (Ιούλιος 2001). Ωστόσο, ο αριθµός αυτός δεν αντιπροσωπεύει παρά ένα κλάσµα του συνολικού 7

8 αριθµού των πράξεων που κοινοποιήθηκαν στις εθνικές αρχές ανταγωνισµού στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την ίδια περίοδο 1. Μετά το 1990, πολλά κράτη µέλη, καθώς και υποψήφιες χώρες, καθιέρωσαν κανόνες ελέγχου των πράξεων συγκεντρώσεων (ή τροποποίησαν τους υφιστάµενους). Συνεπώς, πολλά εθνικά συστήµατα ελέγχου των συγκεντρώσεων εµπνέονται σε µεγάλο βαθµό από τις αρχές του κανονισµού για τις συγκεντρώσεις. Παρά αυτήν την "οµαλή εναρµόνιση", παραµένουν ορισµένες αποκλίσεις, ειδικότερα στο επίπεδο της διαδικασίας. 9. Όλοι αυτοί οι παράγοντες δείχνουν πόσο χρειάζεται να επανεξετασθεί το σύνολο του ευρωπαϊκού συστήµατος ελέγχου των συγκεντρώσεων, ώστε η Επιτροπή και κάθε εθνική αρχή, µεµονωµένα και από κοινού, να κινητοποιήσουν τους πόρους τους κατά τον καλύτερο τρόπο ώστε να προστατευθεί ο ανταγωνισµός στην Κοινότητα, περιορίζοντας ταυτόχρονα το διοικητικό φόρτο για τις επιχειρήσεις, που είναι υποχρεωµένες να τηρούν τη νοµοθεσία, και βελτιώνοντας τη νοµική ασφάλεια. Η αρχή αυτή ισχύει ειδικότερα για τις µεσαίες επιχειρήσεις, που λόγω του περιορισµένου µεγέθους τους, δεν φθάνουν τα ισχύοντα όρια βάσει του κανονισµού για τις συγκεντρώσεις, αλλά υπόκεινται στην υποχρέωση υποβολής πολλαπλών εθνικών κοινοποιήσεων. 10. Η κτηθείσα πείρα από τα δέκα πρώτα έτη εφαρµογής του κανονισµού για τις συγκεντρώσεις δείχνει επίσης ότι µπορούν να πραγµατοποιηθούν ορισµένες βελτιώσεις σε ότι αφορά την εµβέλεια και τη λειτουργία του κανονισµού. Σχετικά µε την εµβέλεια, µια από τις βασικές έννοιες, δηλαδή της "συγκέντρωσης", επανεξετάσθηκε από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Κατά τον ίδιο τρόπο, επανεξετάσθηκε το διαδικαστικό πλαίσιο του κανονισµού και φαίνεται ότι ορισµένες εναλλακτικές λύσεις θα οδηγούσαν στην περαιτέρω βελτίωση τόσο της αποτελεσµατικότητας των κανόνων όσο και της νοµικής ασφάλειας για τους ενδιαφερόµενους. 11. Από την έγκρισή του το 1989, ο κανονισµός για τις συγκεντρώσεις βασίζεται στην αρχή σύµφωνα µε την οποία οι συγκεντρώσεις αξιολογούνται βάσει του κριτηρίου της δεσπόζουσας θέσης στην αγορά: οι συγκεντρώσεις που δηµιουργούν ή ενισχύουν µια τέτοια δεσπόζουσα θέση πρέπει να κηρύσσονται µη συµβιβάσιµες µε την κοινή αγορά (και συνεπώς παράνοµες). Συνολικά, αυτό το κριτήριο αξιολόγησης επέτρεψε να αποφευχθούν αποτελεσµατικά δυνητικά προβλήµατα ανταγωνισµού. Εξάλλου, πολυάριθµα νοµικά συστήµατα ακολούθησαν αυτό το παράδειγµα και καθιέρωσαν το ίδιο κριτήριο αξιολόγησης στις αντίστοιχες διαδικασίες τους. Το άλλο βασικό κριτήριο αξιολόγησης των συγκεντρώσεων που χρησιµοποιείται από ορισµένα σηµαντικά νοµικά συστήµατα και που εξετάζεται σήµερα από ορισµένα κράτη µέλη είναι αυτό του ουσιώδους περιορισµού του ανταγωνισµού. Σύµφωνα µε ορισµένους σχολιαστές, η έλλειψη συνολικής εναρµόνισης των κριτηρίων αξιολόγησης των πράξεων συγκεντρώσεων δηµιουργεί προβλήµατα. Συνεπώς, και µε βάση την σηµαντική πείρα που έχει αποκτήσει από την εφαρµογή του κριτηρίου της δεσπόζουσας θέσης, η Επιτροπή θεωρεί ότι είναι η κατάλληλη στιγµή για έναν ευρύτερο διάλογο σχετικά µε τα συγκριτικά πλεονεκτήµατα των δύο κριτηρίων, κυρίως σε ότι αφορά την αναγνωρισµένη αναγκαιότητα να βελτιωθεί η συνολική σύγκλιση των κανόνων για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων. 1 Το 2000, υποβλήθηκαν συνολικά 3021 κοινοποιήσεις στις εθνικές αρχές ανταγωνισµού της ΕΕ, έναντι 345 υποθέσεων που κοινοποιήθηκαν στην Επιτροπή. 8 8 / 122

9 12. Πρέπει επίσης να επανεξετασθούν, στο πλαίσιο αυτό, οι διατάξεις του κανονισµού για τις συγκεντρώσεις που αφορούν τα δικαιώµατα της υπεράσπισης. Πρόκειται για ευρύτερα θέµατα που αφορούν τις έρευνες, την έγκριση των αποφάσεων και τον έλεγχο αρµοδιότητας. Αναγνωρίζεται εξάλλου ότι έχει ιδιαίτερη σηµασία να διασφαλίζεται η διαφάνεια σε κάθε στάδιο της διαδικασίας. 13. Η παρούσα αναθεώρηση του κανονισµού για τις συγκεντρώσεις σχετικά µε τον έλεγχο των συγκεντρώσεων συµπληρώνει την προηγούµενη αναθεώρηση του κανονισµού αριθ. 17 (σχετικά µε τη βελτίωση των κανόνων για τις αντιανταγωνιστικές πρακτικές των άρθρων 81 και 82 της συνθήκης) 2. Ωστόσο, υπάρχει θεµελιώδης διαφορά µεταξύ των δύο αυτών συστηµάτων, ειδικότερα λόγω του γεγονότος ότι η Επιτροπή έχει αποκλειστικές εξουσίες για τις συγκεντρώσεις µε κοινοτική διάσταση, ενώ στον τοµέα των αντιανταγωνιστικών πρακτικών η αρµοδιότητα κατανέµεται µεταξύ της Επιτροπής και των κρατών µελών. Παρά αυτή τη διαφορά η αναθεώρηση του κανονισµού αριθ. 17 θα πρέπει να ληφθεί υπόψη, ώστε οι δύο αναθεωρήσεις να ενταχθούν στον συνολικό εκσυγχρονισµό του νοµικού πλαισίου του κοινοτικού δικαίου για τον ανταγωνισµό. 14. Συµπεραίνοντας, είναι απαραίτητο για τους παραπάνω λόγους, ώστε να αξιοποιηθεί η κτηθείσα πείρα και να προετοιµασθεί το ευρωπαϊκό σύστηµα ελέγχου των συγκεντρώσεων για την αντιµετώπιση των προκλήσεων των εποµένων ετών, να ξεκινήσει µια διαδικασία αναθεώρησης. Η Επιτροπή εκτιµά ότι πρέπει να βασισθεί στις αρχές που διέπουν τον κανονισµό για τις συγκεντρώσεις, δηλ. την αναγκαιότητα να διασφαλισθεί ένας πραγµατικός, αποτελεσµατικός δίκαιος και διαφανής έλεγχος των συγκεντρώσεων στο καταλληλότερο επίπεδο. II. ΘΕΜΑΤΑ ΑΡΜΟ ΙΟΤΗΤΑΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΜΕ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΙΑΣΤΑΣΗ 15. Ο κανονισµός για τις συγκεντρώσεις αναθέτει στην Επιτροπή αποκλειστική αρµοδιότητα για τις συγκεντρώσεις µε κοινοτική διάσταση. Ο κανονισµός θεωρεί ότι οι συγκεντρώσεις αυτές έχουν επιπτώσεις για την αγορά που υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα ενός κράτους µέλους (ένατο αιτιολογικό σηµείο). 16. Η κατανοµή των αρµοδιοτήτων µεταξύ της Κοινότητας και των κρατών µελών στον τοµέα του ελέγχου των συγκεντρώσεων βασίστηκε συνεπώς στις αρχές στις οποίες στηρίχθηκε και η έννοια της επικουρικότητας. Σύµφωνα µε την αρχή αυτή, πρέπει να αναλαµβάνεται δράση στο καταλληλότερο επίπεδο αρµοδιότητας, ανάλογα µε τους στόχους και τα µέσα που διατίθενται στην Κοινότητα και τα κράτη µέλη Βλ. πρόταση της Επιτροπής της για κανονισµό του Συµβουλίου σχετικά µε την εφαρµογή των κανόνων ανταγωνισµού που προβλέπονται στα άρθρο 81 και 82 της συνθήκης και µε την τροποποίηση των κανονισµών (ΕΟΚ) 17/68, (EΟΚ) αριθ. 2988/74, (EΟΚ) αριθ. 4056/86 και (EΟΚ) αριθ. 3975/87, COM(2000) 582 τελικό. Στο άρθρο 5 της συνθήκης ΕΚ προβλέπεται ότι η Κοινότητα δρα στο επίπεδο όπου µπορούν να επιτευχθούν καλύτερα οι στόχοι. Όπως διευκρινίζεται στην έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο σχετικά µε την προσαρµογή της ισχύουσας νοµοθεσίας στην αρχή της επικουρικότητας (COM(93) 545 τελικό, ), πρέπει να αναλαµβάνεται δράση στο καταλληλότερο επίπεδο δικαιοδοσίας, ανάλογα µε τους στόχους και τα µέσα που διαθέτουν η Κοινότητα και τα κράτη µέλη. 9

10 17. Η πείρα επιβεβαίωσε ότι η Επιτροπή είναι συνήθως σε καλύτερη θέση για την αντιµετώπιση των συγκεντρώσεων όταν τα συµµετέχοντα µέρη δραστηριοποιούνται σε αγορές ευρύτερες από τις εθνικές αγορές. Για πράξεις που πραγµατοποιούνται σε παγκόσµιες αγορές ή σε ευρωπαϊκή κλίµακα, οι εξουσίες έρευνας καθώς και τα διορθωτικά µέτρα και τα εκτελεστικά µέσα της Επιτροπής είναι καλύτερα προσαρµοσµένα σε σχέση µε τα πιο περιορισµένα µέσα που διαθέτουν τα κράτη µέλη. Η διαπίστωση αυτή ισχύει συχνά και για υποθέσεις που δηµιουργούν ανησυχίες από πλευράς ανταγωνισµού σε περισσότερα του ενός κράτη µέλη. Τέτοιες υποθέσεις µπορούν να έχουν σηµαντικές επιπτώσεις και σε άλλες περιοχές της Κοινότητας, για παράδειγµα παρεµποδίζοντας την είσοδο ανταγωνιστών από άλλα κράτη µέλη στις εν λόγω χώρες. 18. Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της δηµιουργίας της εσωτερικής αγοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση έγκειται στο γεγονός ότι ορισµένες από τις αγορές αυτές βρίσκονται σε µεταβατικό στάδιο. Η υπόθεση Pirelli-BICC 4, αντικατοπτρίζει το αποτέλεσµα µιας διαδικασίας στην οποία η άρση των περιορισµών και η εναρµόνιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο επέτρεψαν πραγµατικά τη διεύρυνση των σχετικών αγορών. Στην περίπτωση αυτή, η Επιτροπή επιβεβαίωσε ότι η αγορά ήταν πράγµατι της κλίµακας του ΕΟΧ λόγω του γεγονότος ότι ο πελάτες προµηθεύονται ολοένα και περισσότερο ηλεκτρικά καλώδια σε ευρωπαϊκό επίπεδο προσφεύγοντας, ειδικότερα, στις διαδικασίες που προβλέπονται στις κοινοτικές οδηγίες για τις δηµόσιες προµήθειες. Η υπόθεση Pirelli σηµατοδοτεί µια καµπή σε σχέση µε προηγούµενες υποθέσεις που αφορούσαν τον ίδιο τοµέα: Το 1992, οι ίδιες αυτές αγορές εθεωρείτο ότι είχαν εθνική εµβέλεια. Η Επιτροπή βρίσκεται σε ιδιαίτερα πλεονεκτική θέση για να αντιµετωπίσει υποθέσεις όπου υπάρχει αυτή η µεταβατικότητα, γιατί µπορεί να εξετάσει όλες τις επιπτώσεις τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. 19. Μολονότι κάθε κράτος µέλος µπορεί να αντιµετωπίσει τα θέµατα αυτά στις υποθέσεις που αφορούν την επικράτειά του, είναι προφανές ότι η Επιτροπή βρίσκεται σε πλεονεκτικότερη θέση για να αντιµετωπίσει το σύνολο των σχετικών προβληµάτων στο επίπεδο της Κοινότητας. Η κοινοτική αρµοδιότητα σε τέτοιες υποθέσεις είναι συνεπώς σύµφωνη µε την αρχή της επικουρικότητας αφού πρόκειται για το καλύτερο µέσο ώστε να αποφευχθεί η δηµιουργία εµποδίων για τη συνέχιση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Επιπλέον, η ταυτόχρονη εξέταση της ίδιας υπόθεσης σε πολλά κράτη µέλη δεν είναι επιθυµητή για λόγους αποτελεσµατικότητας. 20. Αντίθετα, τα κράτη µέλη είναι συνήθως σε πλεονεκτικότερη θέση για την αντιµετώπιση πράξεων, που, λαµβανοµένων υπόψη των δραστηριοτήτων των εν λόγω επιχειρήσεων παράγουν τα αποτελέσµατά τους σε ένα µόνο κράτος µέλος και δεν συνεπάγονται, για παράδειγµα, σηµαντικό περιορισµό της αγοράς ή παρεπόµενα αποτελέσµατα. Η αποτελεσµατική αντιµετώπιση τέτοιων υποθέσεων δεν απαιτεί την προσφυγή στις πιο εκτεταµένες εξουσίες της Επιτροπής και οι εθνικές αρχές είναι συνήθως σε καλύτερη θέση όταν πρόκειται για τη συγκέντρωση των απαραίτητων στοιχείων στις αγορές τους. 4 Υπόθεση αριθ. COMP/M.1882 Pirelli-BICC. Απόφαση της Επιτροπής στις βάσει του άρθρου 8 παράγραφος 2 του κανονισµού 4064/ / 122

11 A. Κοινοτική διάσταση 1. Ιστορικό 21. Στην έκθεσή της προς το Συµβούλιο στις 28 Ιουνίου 2000, σχετικά µε την εφαρµογή των ορίων για τον κανονισµό για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων (Έκθεση του 2000) 5, η Επιτροπή εξέθετε τα προκαταρκτικά της συµπεράσµατα σχετικά µε τη λειτουργία των ορίων του άρθρου 1 του κανονισµού για τις συγκεντρώσεις, περιλαµβανοµένων και των "πολλαπλών κοινοποιήσεων", δηλαδή της περίπτωσης των συγκεντρώσεων που πρέπει να κοινοποιούνται σε δύο τουλάχιστον κράτη µέλη. Μετά την έγκριση της έκθεσης αυτής, η Επιτροπή ανέλαβε συµπληρωµατικές µελέτες, τα αποτελέσµατα των οποίων παρατίθενται και συζητούνται λεπτοµερώς στο παράρτηµα Ι που περιλαµβάνει αναλυτικά στοιχεία ως προς τα συµπεράσµατα του παρόντος κεφαλαίου. 2. Σύνοψη των προβληµάτων που πρέπει να επιλυθούν 22. Στην ανάλυσή της, η Επιτροπή επανεξέτασε αν τα όρια του κύκλου εργασιών του άρθρου 1 παρέµεναν στο κατάλληλο επίπεδο δηλαδή όχι µόνο αν ήταν αποτελεσµατικά, αλλά και προβλέψιµα και διαφανή. Πρέπει να παρατηρηθεί ότι αν δεν πληρούνται τα κριτήρια αρµοδιότητας του άρθρου 1, η πράξη πρέπει συνήθως να αποτελέσει αντικείµενο υποχρεωτικής κοινοποίησης σε ένα ή περισσότερα κράτη µέλη. 23. Όσο για τη λειτουργία των σηµερινών ορίων, η έρευνα της Επιτροπής δεν έδειξε, όπως φαίνεται αναλυτικότερα στο παράρτηµα Ι, άµεση αναγκαιότητα να τροποποιηθεί το άρθρο 1, παράγραφος 2. Το άρθρο αυτό συνεχίζει να παραγάγει αποτελέσµατα γενικά συµβιβάσιµα µε την αρχή της επικουρικότητας, και η αναθεώρηση των ορίων του κύκλου εργασιών που περιλαµβάνει δεν αποτελεί την καλύτερη λύση στο πρόβληµα των πολλαπλών κοινοποιήσεων. Η εξέταση αυτή δεν έδειξε επίσης ότι υπάρχει αναγκαιότητα τροποποίησης του κανόνα των 2/3. Ο κανόνας αυτός που υιοθετεί την προσέγγιση του κέντρου βαρύτητας στην κατανοµή των αρµοδιοτήτων, παρέχει αποτελέσµατα γενικά σύµφωνα µε την αρχή της επικουρικότητας. Επιπλέον, στον περιορισµένο βαθµό που ο κανόνας των 2/3 συνεπάγεται πολλαπλές κοινοποιήσεις, είναι σπάνιο ένα σχέδιο συγκέντρωσης να πρέπει να κοινοποιηθεί σε περισσότερες από δύο εθνικές αρχές. 24. Αντίθετα, διαπιστώνεται ότι το άρθρο 1 παράγραφος 3 δεν πέτυχε τον επιδιωκόµενο στόχο. Όταν εγκρίθηκε το 1997, είχε ως στόχο να αναθέσει στην Επιτροπή αρµοδιότητα για υποθέσεις που επηρέαζαν τρία ή περισσότερα κράτη µέλη. Μολονότι η ανάλυση επιβεβαίωνε γενικά την αξία αυτού του στόχου αφού πρόκειται συνήθως για υποθέσεις κοινοτικού ενδιαφέροντος, η διάταξη αυτή δεν ανταποκρίθηκε στις σχετικές προσδοκίες. Μόνο ένα µικρό ποσοστό τέτοιων υποθέσεων εξετάσθηκε βάσει του κανονισµού για τις συγκεντρώσεις. Το 2000, κοινοποιήθηκαν µόνο 20 πράξεις βάσει του άρθρου 1, παράγραφος 3 έναντι 75 πολλαπλών κοινοποιήσεων σε τρία ή περισσότερα κράτη µέλη. Η αποτυχία του άρθρου 1 παράγραφος 3 φαίνεται επίσης από το γεγονός ότι το 2000 περίπου το 5% όλων των κοινοποιήσεων που πραγµατοποιήθηκαν βάσει του εν λόγω άρθρου, 5 COM(2000) 399 τελικό

12 αντιπροσωπεύουν µια σηµαντική µείωση σε σχέση µε το χαµηλό ήδη επίπεδο του Οι µελέτες που πραγµατοποιήθηκαν δείχνουν ότι πολλές πράξεις που υπόκεινται σε πολλαπλές κοινοποιήσεις έχουν διασυνοριακές επιπτώσεις. Μια από τις ενδείξεις αυτές είναι το γεγονός ότι χρειάζονται συνήθως τρεις ή περισσότερες εθνικές κοινοποιήσεις. Επιπλέον, στις περισσότερες από τις περιπτώσεις αυτές, ορισµένα ή το σύνολο των ενδιαφεροµένων κρατών µελών εκτίµησαν και/ή καθόρισαν ότι η σχετική αγορά υπερβαίνει την εθνική επικράτεια. Σηµειώνεται επίσης ότι οι περισσότερες από τις πράξεις αυτές πληρούσαν το κριτήριο αρµοδιότητας που εφαρµόζεται για το κοινοτικό επίπεδο, απέχοντας ωστόσο σηµαντικά από το να έχουν εθνικό κέντρο βαρύτητας (κανόνας των 2/3). Πολλές από αυτές τις πράξεις συγκέντρωσης είχαν διασυνοριακά αποτελέσµατα και εκτός των χωρών όπου είχαν υποβληθεί οι κοινοποιήσεις, όπως επιβεβαιώνει το γεγονός ότι αφορούσαν συχνά δραστηριότητες σε κράτη µέλη όπου δεν είχε πραγµατοποιηθεί κοινοποίηση. 26. Από την πλευρά των εν λόγω επιχειρήσεων, η έρευνα δείχνει επίσης ότι οι πολλαπλές κοινοποιήσεις σε τρία τουλάχιστον κράτη µέλη συνεπάγονται συµπληρωµατικές δυσκολίες: χρονοβόρα διαδικασία, κόστος και νοµική ανασφάλεια (στο παράρτηµα Ι παρατίθενται αναλυτικότερες πληροφορίες για τα αποτελέσµατα των µελετών). 27. Το συµπέρασµα αυτό επιβεβαιώνεται εξάλλου και από δύο άλλους παράγοντες. Καταρχάς, παρατηρείται τάση σταδιακής αύξησης των πολλαπλών κοινοποιήσεων σε τρία τουλάχιστον κράτη µέλη, σε απόλυτους αριθµούς σε σχέση µε τον αριθµό των υποθέσεων που κοινοποιούνται βάσει του κανονισµού για τις συγκεντρώσεις. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι το πρόβληµα επιδεινώνεται, ακόµη και στη σηµερινή Ευρώπη των 15. Η προσεχής διεύρυνση της Κοινότητας από το 2004 είναι πιθανό να εντείνει ακόµη περισσότερο τις αρνητικές επιπτώσεις των κοινοποιήσεων στις οποίες εµπλέκεται µεγάλος αριθµός κρατών µελών. 28. Η Επιτροπή παρακολουθεί και στηρίζει πλήρως την πρωτοβουλία που έλαβαν πρόσφατα οι αρχές ανταγωνισµού των κρατών µελών για να ενισχύουν τη συνεργασία τους όταν αντιµετωπίζουν, µεταξύ άλλων, υποθέσεις συγκεντρώσεων που κοινοποιούνται σε περισσότερες από µια χώρες. Η συνεργασία αυτή θα έχει αναµφισβήτητα θετικά αποτελέσµατα ενισχύοντας το επίπεδο προστασίας του ανταγωνισµού, και βελτιώνοντας παράλληλα τη διαδικαστική αποτελεσµατικότητα. Ωστόσο, είναι αµφίβολο αν η συνεργασία αυτή, ακόµη και αν αναπτυχθεί σηµαντικά, θα µπορέσει να αντικαταστήσει το σύστηµα της ενιαίας αντιµετώπισης που εφαρµόζεται για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων που έχουν διασυνοριακές επιπτώσεις. 3. Αξιολόγηση των πιθανών τροποποιήσεων του άρθρου 1 παράγραφος Η αντιµετώπιση των ατελειών του άρθρου 1 παράγραφος 3 πρέπει να στοχεύει στη διασφάλιση της αποτελεσµατικής εφαρµογής των κανόνων ανταγωνισµού της Κοινότητας για τις πράξεις που έχουν διασυνοριακές επιπτώσεις µειώνοντας παράλληλα κατά τρόπο ισόρροπο τον διοικητικό φόρτο των εµπλεκοµένων 6 Το 2000, µόνο 20 από τις 345 κοινοποιήσεις υποβλήθηκαν βάσει του άρθρου 1, παράγραφος 3. Για το 1999, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 12% ή 34 από τις 292 κοινοποιήσεις / 122

13 επιχειρήσεων. Η λύση αυτή, που πρέπει να εφαρµοστεί πριν από την ένταξη των νέων κρατών µελών, θα πρέπει επιπλέον να ενισχύει τις αρχές στις οποίες βασίζεται ο κανονισµός για τις συγκεντρώσεις, δηλαδή την αποτελεσµατική προστασία του ανταγωνισµού σύµφωνα µε την αρχή της επικουρικότητας. 30. Για να αντιµετωπισθούν οι διαπιστωµένες ατέλειες του άρθρου 1 παράγραφος 3, µπορεί να εξετασθεί η τροποποίηση ενός ή περισσοτέρων από τα πέντε κριτήρια που το στοιχειοθετούν. Μετά από προσεκτική ανάλυση των διαθέσιµων στοιχείων, δεν είναι πιθανό η τροποποίηση των σηµερινών κριτηρίων του άρθρου 1 παράγραφος 3 να επιφέρει τα αναµενόµενα αποτελέσµατα, κυρίως γιατί, λόγω της πολυπλοκότητας του συγκεκριµένου άρθρου, υπάρχουν τελείως διαφορετικοί λόγοι για τους οποίους οι επιχειρήσεις δεν πληρούν τα σχετικά κριτήρια. Το φαινόµενο αυτό θα εξηγηθεί αναλυτικότερα στο παρόν έγγραφο. 31. Εξάλλου, ορισµένοι δήλωσαν στην Επιτροπή ότι ίσως δεν είναι απαραίτητο να προσαρµοστεί ολόκληρο το άρθρο 1, παράγραφος 3, γιατί το επιδιωκόµενο αποτέλεσµα µπορεί να επιτευχθεί µε την τροποποίηση του άρθρου 22. Η πρόταση αυτή εξετάσθηκε επίσης λεπτοµερώς, και στην περίπτωση αυτή, τα αποτελέσµατα της σχετικής µελέτης που αναπτύσσονται στη συνέχεια έδειξαν ότι δεν είναι πιθανό να επιτευχθεί µια ρεαλιστική λύση. 32. Η Επιτροπή εκτιµά συνεπώς στο στάδιο αυτό ότι θα ήταν προτιµότερο να γίνουν ειδικές τροποποιήσεις οι οποίες να οδηγήσουν στα επιδιωκόµενα αποτελέσµατα. Οι τροποποιήσεις αυτές θα πρέπει να έχουν άµεσα αποτελέσµατα για τις πράξεις που έχουν σηµαντικές διασυνοριακές επιπτώσεις και υπόκεινται στην αρµοδιότητα της Επιτροπής. Η Επιτροπή επιθυµεί να της υποβληθούν σχόλια σχετικά µε τη δυνατότητα αντικατάστασης του άρθρου 1 παράγραφος 3 µε διάταξη σύµφωνα µε την οποία η κοινοποίηση σε τρία κράτη µέλη θα αποτελεί αξιόπιστη ένδειξη για την προφανώς διασυνοριακή φύση µιας συγκέντρωσης 7. Η πρόταση βασίζεται στις ιδέες που υποστήριξε ήδη η Επιτροπή στο Πράσινο Βιβλίο της του Μια πιο µακροπρόθεσµη ανάλυση της κατανοµής των αρµοδιοτήτων σε µια διευρυµένη κοινότητα παρατίθεται στο τέλος του επόµενου κεφαλαίου. εδοµένου ότι τα µέτρα που προτείνονται θα απαιτούσαν ένα ελάχιστο επίπεδο προσέγγισης των εθνικών κανόνων για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων, το πρόβληµα αυτό υπερβαίνει το πλαίσιο της παρούσας αναθεώρησης. α) Η τροποποίηση των πέντε κριτηρίων που στοιχειοθετούν το άρθρο 1 παράγραφος 3 δεν είναι πιθανό να οδηγήσει σε ουσιώδη βελτίωση i) Τροποποίηση του άρθρου 1 παράγραφος 3 µε την προσαρµογή των διαφόρων ορίων 34. Πρέπει να σηµειωθεί για την παρούσα συζήτηση ότι τα όρια του άρθρου 1 παράγραφος 3 καθορίστηκαν χωρίς να έχει ελεγχθεί αν οι εξεταζόµενες τροποποιήσεις θα επέτρεπαν πράγµατι την κάλυψη των πράξεων µε κοινοτική 7 Σηµειώνεται ότι τα διαθέσιµα στοιχεία δεν δικαιολογούν την "άµεση" µείωση των παγκόσµιων ορίων ή του κοινοτικού ορίου για τον κύκλο εργασιών του άρθρου 1 παράγραφος 2. Μολονότι τέτοια µέτρα, ανάλογα µε τις τιµές που θα επιλεγούν, θα είχαν ως άµεσο αποτέλεσµα την επέκταση της αρµοδιότητας της Επιτροπής, δεν φαίνεται πιθανό ότι θα µπορούσαν να επικεντρωθούν ειδικά στις συγκεντρώσεις µε διασυνοριακές επιπτώσεις. 13

14 διάσταση. Εξάλλου δεν είναι πιθανόν να συλλεγούν στοιχεία προς την κατεύθυνση αυτή. Ο κύκλος εργασιών είναι και παραµένει ένα µέσο για την µέτρηση των πιθανών επιπτώσεων των συγκεντρώσεων, αλλά θα συνεχίσει να παράγει διαφορετικά αποτελέσµατα από τον ένα οικονοµικό τοµέα στον άλλο. Ωστόσο, γίνεται γενικά δεκτό ότι ο κύκλος εργασιών είναι το καλύτερο κριτήριο προκειµένου να καθοριστεί ποιες πράξεις συγκέντρωσης έχουν κοινοτική διάσταση. 35. Συνεπώς, δεν είναι περίεργο που η µελέτη της Επιτροπής καταλήγει στο συµπέρασµα ότι δεν υπάρχει άµεση και απλή απάντηση σχετικά µε το επίπεδο στο οποίο τα όρια του άρθρου 1 παράγραφος 3 θα επέτρεπαν την κάλυψη όλων των συγκεντρώσεων µε κοινοτική διάσταση. Πρέπει να υπογραµµισθεί ότι το άρθρο 1 παράγραφος 3 αντιπροσωπεύει κατά κάποιο τρόπο µια "µήτρα" των διατάξεων που µπορούν να τροποποιηθούν µε ένα άπειρο αριθµό συνδυασµών. Έτσι, είναι αρκετά εύκολο να υπολογισθούν τα αποτελέσµατα, για παράδειγµα, από τη µείωση του σηµερινού ορίου των 2,5 δισεκατ. ευρώ του άρθρου 1 παράγραφος 3 στοιχείο α) σε 2 δισεκατ. ευρώ. Θεωρητικά, η µείωση αυτή θα συνδυαζόταν µε ορισµένες τροποποιήσεις των στοιχείων β), γ) και/ή δ) του άρθρου 1 παράγραφος 3. Φυσικά, είναι αδύνατο (και πιθανότατα όχι πολύ χρήσιµο) να πραγµατοποιηθεί µια ιδιαίτερα πολύπλοκη ανάλυση σχετικά µε το ιδανικό επίπεδο και τον ιδανικό συνδυασµό αυτών των κριτηρίων. 36. Για το λόγο αυτό, η παρουσίαση που ακολουθεί επικεντρώνεται στο ποσοστό των πράξεων που δεν θα καλύπτονταν από τα κριτήρια του άρθρου 1 παράγραφος 3, σε ότι αφορά τις κοινοποιήσεις που υποβάλλονται σε τρία τουλάχιστον κράτη µέλη Τα διαθέσιµα στοιχεία δείχνουν ότι το 71% όλων των πράξεων που έχουν κοινοποιηθεί σε τρία ή περισσότερα κράτη µέλη δεν πληρούν το κριτήριο των 2,5 δισεκατ. ευρώ που καθορίζει το άρθρο 1 παράγραφος 3 στοιχείο α). Οι µη καλυπτόµενες πράξεις θα µειώνονταν κατά 58%, αν το κριτήριο αυτό αντικαθίστατο από όριο 2 δισεκατ. ευρώ. Και να υπογραµµισθεί περαιτέρω η δυσκολία αναζήτησης ενός ιδανικού επιπέδου προτείνεται το ακόλουθο παράδειγµα. Το όριο του άρθρου 1, παράγραφος 3 στοιχείο α) θα έπρεπε να µειωθεί στα 500 εκατ. ή ακόµη περισσότερο προκειµένου να καλύπτει όλες τις υποθέσεις που κοινοποιήθηκαν σε τρία ή περισσότερα κράτη µέλη. Ακόµη και στην περίπτωση αυτή, ωστόσο, ορισµένες από τις υποθέσεις αυτές δεν θα πληρούσαν τα κριτήρια των υποπαραγράφων β), γ) και/ή δ). 38. Το 40% περίπου των πράξεων που κοινοποιήθηκαν σε τρία τουλάχιστον κράτη µέλη δεν πληρούν το συνολικό κριτήριο των 100 εκατ. ευρώ σε τρία τουλάχιστον κράτη µέλη (άρθρο 1 παράγραφος 3 στοιχείο β)). Οι µη καλυπτόµενες πράξεις συγκέντρωσης θα µειώνονταν κατά 31% αν το όριο αυτό αντικαθίστατο από όριο 50 εκατ. ευρώ. 39. Από τις πράξεις που κοινοποιήθηκαν σε τρία τουλάχιστον κράτη µέλη, το 68% δεν έφθανε το όριο των 25 εκατ. ευρώ που καθορίζει το άρθρο 1 παράγραφος 3 στοιχείο γ). Οι µη καλυπτόµενες πράξεις θα µειώνονταν κατά 38% αν το κριτήριο αντικαθίστατο από όριο 15 εκατ. ευρώ. 8 Για περισσότερο λεπτοµερή παρουσίαση βλ. Παράρτηµα Ι κεφάλαιο Β, σχετικά µε τα αποτελέσµατα της έρευνας που πραγµατοποιήθηκε από την Επιτροπή / 122

15 40. Το 35% περίπου του συνόλου των κοινοποιηθεισών πράξεων σε τρία τουλάχιστον κράτη µέλη δεν έφθανε το όριο των 100 εκατ. ευρώ που καθορίζει το άρθρο 1 παράγραφος 3 στοιχείο δ). Οι µη καλυπτόµενες πράξεις θα µειώνονταν κατά 25% αν το κριτήριο αυτό αντικαθίστατο από όριο 50 εκατ. ευρώ. 41. Υπογραµµίζουµε ότι οι παραπάνω αριθµοί δεν θα πρέπει να αντιµετωπίζονται σωρευτικά. Με άλλα λόγια, αν µια εκτίµηση δείχνει, για παράδειγµα ότι µια µείωση του ορίου του άρθρου 1 παράγραφος 3 στοιχείο α) θα ενέτασσε το 15% του συνόλου των πολλαπλών κοινοποιήσεων στο πεδίο εφαρµογής του κανονισµού, δεν πρέπει να προστεθεί σε τροποποίηση, για παράδειγµα του άρθρου 1 παράγραφος 3 στοιχείο β) που, σύµφωνα µε τους ανάλογους υπολογισµούς, θα ενέτασσε ήδη το 10% των πολλαπλών κοινοποιήσεων. Έτσι, τα δύο αυτά µέτρα µπορούν να θεωρηθούν ως δύο πιθανές εναλλακτικές λύσεις για την επέκταση του πεδίου εφαρµογής του κανονισµού για τις συγκεντρώσεις σε ορισµένες, ή και το σύνολο των πράξεων που αφορά το πρώτο µέτρο. 42. Στο πλαίσιο των συµπερασµάτων που µπορούν να εξαχθούν από τα διαθέσιµα στοιχεία, δεν φαίνεται πιθανό η τροποποίηση των πέντε κριτηρίων που στοιχειοθετούν το άρθρο 1 παράγραφος 3 να εντάξει τις πράξεις που κοινοποιούνται σε τρία τουλάχιστον κράτη µέλη στο πεδίο αρµοδιότητας της Επιτροπής. Αυτό που δείχνουν είναι ότι η µείωση του ορίου του κύκλου εργασιών που προβλέπεται στο άρθρο 1 παράγραφος 3 στοιχεία α) και γ) θα επέφερε την σηµαντικότερη βελτίωση. Φαίνεται, πράγµατι, ότι ακριβείς µειώσεις αυτών των κριτηρίων θα είχαν σηµαντικότερα αποτελέσµατα για τις πράξεις που κοινοποιούνται σε δύο τουλάχιστον κράτη µέλη. ιαπιστώνεται ότι, µε την απλή τροποποίησή τους, ένας ιδιαίτερα υψηλός αριθµός συγκεντρώσεων των οποίων η κοινοτική διάσταση είναι σαφής (αν εξετασθεί ο αριθµός των επηρεαζόµενων κρατών µελών) θα εξακολουθούσε να είναι κάτω από τα καθορισµένα όρια 9. ii) Τροποποίηση του άρθρου 1 παράγραφος 3 µε τη µείωση του κριτηρίου των τριών χωρών σε δύο. 43. Μια από τις άλλες λύσεις που προτάθηκαν αντί της απλής µείωσης των ορίων του άρθρου 1 παράγραφος 3 συνίσταται στη µείωση του σηµερινού αριθµού των τριών χωρών σε δύο. Ο όρος αυτός σηµαίνει ότι ο συνολικός κύκλος εργασιών που πραγµατοποιείται από τις ενδιαφερόµενες επιχειρήσεις σε τουλάχιστον τρία κράτη µέλη πρέπει να είναι ίσος ή µεγαλύτερος από 100 εκατ. ευρώ και ότι ο κύκλος εργασιών που πραγµατοποιείται µεµονωµένα από δύο τουλάχιστον από τις εξεταζόµενες επιχειρήσεις πρέπει να φθάνει τα 25 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, ακριβώς αυτή η τελευταία προϋπόθεση εξηγεί γιατί συνήθως ορισµένες πράξεις δεν πληρούν τα κριτήρια του άρθρου 1 παράγραφος 3 µε αποτέλεσµα να αναγκάζονται τα µέρη να κοινοποιούν το σχέδιό τους σε τρία τουλάχιστον κράτη µέλη. 44. Υπενθυµίζουµε ωστόσο ότι το άρθρο 1 παράγραφος 3 δεν θα πρέπει να ισχύει για πράξεις συγκέντρωσης που πρέπει να κοινοποιούνται σε δύο µόνο κράτη µέλη. Μολονότι είναι σαφές ότι το αποτέλεσµα της προϋπόθεσης των τριών χωρών έχει υπερβεί τον αρχικό του στόχο, η µετατροπή του άρθρου 1 παράγραφος 3 σε 9 Τροποποιήσεις αυτού του είδους θα είχαν πιθανότατα και ως αποτέλεσµα να εισέλθουν, αντίθετα µε τον επιδιωκόµενο στόχο, και ορισµένες πράξεις που δεν αποτελούν αντικείµενο κοινοποιήσεων σε τρία τουλάχιστον κράτη µέλη, στο πεδίο αρµοδιότητας της Επιτροπής. 15

16 "κριτήριο δύο χωρών" θα έχει χωρίς αµφιβολία περιορισµένα µόνο αποτελέσµατα σε ότι αφορά τη µείωση των υποχρεωτικών κοινοποιήσεων σε τρία τουλάχιστον κράτη µέλη 10. iii) Αποσύνδεση των κριτηρίων των στοιχείων β) και γ) του άρθρου 1 παράγραφος Μια άλλη εναλλακτική λύση αντί της απλής µείωσης των διαφόρων ορίων του άρθρου 1 παράγραφος 3 θα συνίστατο στην αποσύνδεση του κριτηρίου του άρθρου 1 παράγραφος 3 στοιχείο β) που διασφαλίζει ότι οι επιχειρήσεις αναπτύσσουν ένα σηµαντικό µέρος του συνόλου των δραστηριοτήτων τους σε τρία τουλάχιστον κράτη µέλη, από αυτό του άρθρου 1 παράγραφος 3, στοιχείο γ) που διασφαλίζει ότι δύο τουλάχιστον από τις ενδιαφερόµενες επιχειρήσεις έχουν ισχυρή παρουσία σε αυτά τα κράτη µέλη. 46. Θεωρητικά, µπορεί να υποστηριχθεί ότι ο κύκλος εργασιών των 25 εκατ. ευρώ που προβλέπει το άρθρο 1, παράγραφος 3 στοιχείο γ) είναι σχετικά χαµηλός και ότι θα ήταν περίεργο συγκεντρώσεις µε κοινοτική διάσταση να µην πληρούν το κριτήριο αυτό. Στο σηµείο αυτό, έχει ενδιαφέρον να διαπιστωθεί ότι, σύµφωνα µε τα διαθέσιµα στοιχεία, το ποσοστό των πράξεων που πληρούν το κριτήριο αυτό θα αυξανόταν σε περίπου 54% αν το συγκεκριµένο κριτήριο αποσυνδεόταν από το κριτήριο του άρθρου 1 παράγραφος 3 στοιχείο β). Συνεπώς, αν ο σηµερινός συνδυασµός των δύο κριτηρίων έχει ως στόχο να αποκλείσει ότι ο συνολικός κύκλος εργασιών που λαµβάνεται υπόψη στο πλαίσιο του άρθρου 1 παράγραφος 3 στοιχείο β) πραγµατοποιείται από το ένα των µερών, έχει αναµφισβήτητα και ως αποτέλεσµα την εξαίρεση υπερβολικά µεγάλου αριθµού πράξεων σε ορισµένες περιπτώσεις. 47. Είναι δύσκολο να γίνει δεκτό ότι αυτό το 54% των πράξεων που απαλλάσσονται και που πληροί την τριπλή προϋπόθεση των 25 εκατ. ευρώ θα είχε ωστόσο, γενικά, µόνο διασυνοριακές επιπτώσεις de minimis. Το γεγονός ότι οι υποθέσεις που εµπίπτουν στην κατηγορία αυτή αποτελούν συχνά αντικείµενο υποχρεωτικής κοινοποίησης σε τουλάχιστον τρία κράτη µέλη ενισχύει την εντύπωση αυτή. 48. Μια άλλη παρατήρηση στηρίζει εξάλλου το ίδιο επιχείρηµα: οι εθνικοί κανόνες που ισχύουν σήµερα απαιτούν συχνά την κοινοποίηση των πράξεων που αντιπροσωπεύουν λιγότερα από τα 25 εκατ. ευρώ τα οποία απαιτεί το άρθρο 1 παράγραφος 3, γεγονός που δικαιολογεί την αντίληψη ότι µπορούν να υπάρχουν σηµαντικές επιπτώσεις και κάτω από το συγκεκριµένο όριο. 49. Μια τροποποίηση που θα επέτρεπε να θεωρηθεί ότι λαµβάνεται υπόψη ένα µεγαλύτερο ποσοστό πράξεων µε σηµαντικές επιπτώσεις σε τρία τουλάχιστον κράτή µέλη θα συνίστατο στην κατάργηση του κριτηρίου του άρθρου 1 παράγραφος 3 στοιχείο β). Η τροποποίηση αυτή θα καθιστούσε την Κοινότητα αρµόδια σε όλες τις περιπτώσεις όπου µια από τις εµπλεκόµενες επιχειρήσεις, συνήθως η αγοράστρια, πληροί όλα τα κριτήρια του άρθρου 1 παράγραφος 3 ενώ η άλλη εµπλεκόµενη επιχείρηση, συνήθως η επιχείρηση στόχος, πληροί τα κριτήρια του άρθρου 1 παράγραφος 3 στοιχεία γ) και δ). Ωστόσο, τα διαθέσιµα στοιχεία δεν επιτρέπουν την αξιολόγηση των συνεπειών που θα είχε µια τέτοια τροποποίηση ως προς την 10 Τα διαθέσιµα στοιχεία δεν επιτρέπουν να µετρηθεί αν η επιλογή του αριθµού των δύο χωρών στο άρθρο 1 παράγραφος 3 στοιχείο γ) θα εντάξει στο πεδίο αρµοδιότητας της Επιτροπής τις πράξεις που κοινοποιούνται σήµερα σε µια µόνο χώρα / 122

17 επέκταση του πεδίου εφαρµογής του κανονισµού στις συγκεντρώσεις που δεν αποτελούν σήµερα αντικείµενο πολλαπλών κοινοποιήσεων. 50. Εναλλακτικά, θα µπορούσε να καταργηθεί ο σωρευτικός χαρακτήρας του άρθρου 1 παράγραφος 3 στοιχεία β) και γ), µετατρέποντας τη διάταξη αυτή σε εναλλακτική. Ωστόσο, για να µην πραγµατοποιείται ο κύκλος εργασιών στον οποίο αναφέρεται το άρθρο 1 παράγραφος 3 στοιχείο β) από µια µόνο από τις εµπλεκόµενες επιχειρήσεις, πρέπει να προστεθούν και άλλα κριτήρια. εν είναι σαφές αν µπορεί να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσµα µε την λογική του άρθρου 1 χωρίς την αναφορά σε κάποιο όριο. Έτσι, δεν φαίνεται ικανοποιητική από πλευράς νοµικής ασφάλειας, µια διάταξη που θα απαιτούσε απλώς τουλάχιστον δύο από τις εµπλεκόµενες επιχειρήσεις να δραστηριοποιούνται σε δύο κράτη µέλη όπου πραγµατοποιούν κύκλο εργασιών 100 εκατ. ευρώ. iv) συµπέρασµα σχετικά µε τη δυνατότητα τροποποίησης των πέντε κριτηρίων που στοιχειοθετούν το άρθρο 1 παράγραφος Σύµφωνα µε την προηγούµενη επιχειρηµατολογία, δεν είναι πιθανό η τροποποίηση των σηµερινών κριτηρίων του άρθρου 1 παράγραφος 3 να αποδώσει τα αναµενόµενα αποτελέσµατα. Αφενός, οι τροποποιήσεις αυτές δεν θα προσέφεραν καµία εγγύηση κατά της διατήρησης των πολλαπλών κοινοποιήσεων σε τουλάχιστον τρία κράτη µέλη και ακόµα αφετέρου, θα ενέτασσαν στο πεδίο αρµοδιότητας της Επιτροπής πράξεις που δεν αποτελούν σήµερα αντικείµενο αυτών των πολλαπλών κοινοποιήσεων. β) Καµία τροποποίηση του άρθρου 22 δεν φαίνεται να µπορεί να επιφέρει αισθητή βελτίωση (και θα απαιτούσε εξάλλου µια προσέγγιση των εθνικών νοµοθεσιών). 52. Ορισµένοι υποστήριξαν ότι το πρόβληµα των πολλαπλών κοινοποιήσεων θα µπορούσε να επιλυθεί µε τροποποιήσεις χάρη στις οποίες οι από κοινού παραποµπές του άρθρου 22 θα αποτελούσαν ένα πιο εύχρηστο µέσο. εδοµένου ότι οι δυσκολίες εφαρµογής του άρθρου 22 συζητούνται λεπτοµερώς στο επόµενο κεφάλαιο για τις διαδικασίες παραποµπής, τα σχετικά επιχειρήµατα δεν επαναλαµβάνονται στο σηµείο αυτό. Σε ότι αφορά την τροποποίηση του άρθρου 1, παράγραφος 3, αρκεί να σηµειωθεί ότι η δυνατότητα να καταστεί το άρθρο 22 ένα χρήσιµο µέτρο γενικής εφαρµογής για τις υποθέσεις πολλαπλών κοινοποιήσεων φαίνεται περιορισµένη. 53. Μεταξύ των βασικών λόγων για τους οποίους το άρθρο 22 δεν οδήγησε σε από κοινού παραποµπές, σηµειώνονται οι τεχνικές διαφορές που υπάρχουν ακόµη µεταξύ των εθνικών διαδικασιών ελέγχου των συγκεντρώσεων, ειδικότερα σε ότι αφορά το γενεσιουργό γεγονός της κοινοποίησης τους κανόνες για τις προθεσµίες της κοινοποίησης. Χρειάζεται αναµφίβολα κάποιος βαθµός προσέγγισης των εθνικών νοµοθεσιών για να επιλυθούν τα προβλήµατα αυτά. Ωστόσο, είναι προφανές ότι το πρόβληµα ξεφεύγει από το πλαίσιο της παρούσας µελέτης και θα προϋπέθετε, σε κάθε περίπτωση, µια µακρά διαδικασία. γ) Αυτόµατη κοινοτική αρµοδιότητα για τις πράξεις που αποτελούν αντικείµενο πολλαπλών κοινοποιήσεων. 54. Για να επιλυθεί το πρόβληµα των πολλαπλών εθνικών κοινοποιήσεων, η Επιτροπή είχε προτείνει, στο Πράσινο Βιβλίο της του Ιανουαρίου του 1996, να επεκταθεί η 17

18 αρµοδιότητα της Επιτροπής στις συγκεντρώσεις που είναι µεν χαµηλότερες από τα όρια αλλά υπόκεινται σε περισσότερα από ένα εθνικά συστήµατα. 55. Η πρόταση είχε ως στόχο την επέκταση της αρµοδιότητας της Επιτροπής στις συγκεντρώσεις που αποτελούν αντικείµενο πολλαπλών κοινοποιήσεων και περιλαµβάνονται µεταξύ των ορίων του άρθρου 1 παράγραφος 2 και ορισµένων χαµηλότερων ορίων, που καθορίζονται ενδεικτικά στα δύο δισεκατ. ευρώ (σε παγκόσµιο επίπεδο) ή 100 εκατ. ευρώ (σε κοινοτικό επίπεδο). Με άλλα λόγια, σύµφωνα µε την πρόταση, το άρθρο 1 του κανονισµού για τις συγκεντρώσεις θα τροποποιείτο έτσι ώστε να θεωρείται ότι οι πράξεις συγκέντρωσης που δεν φθάνουν το όριο το οποίο καθορίζεται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 έχουν ωστόσο κοινοτικό διάσταση όταν εµπίπτουν στο πεδίο αρµοδιότητας τριών κρατών µελών. 56. Κατά τη διάρκεια των µεταγενέστερων συζητήσεων, η πρόθεση της Επιτροπής δεν υποστηρίχθηκε επαρκώς. Οι κριτικές αφορούσαν κυρίως την επίλυση του προβλήµατος των διαφορών µεταξύ των νοµοθεσιών των κρατών µελών για σηµεία όπως ο ορισµός της "πράξης συγκέντρωσης" και την υποχρεωτική ή εθελοντική κοινοποίηση. Προφανώς, οι διαφορές αυτές δηµιουργούσαν όχι µόνο προβλήµατα νοµικής ασφάλειας, αλλά καθιστούσαν και υπερβολικά πολύπλοκο το έργο της Επιτροπής, που θα έπρεπε να αποφασίσει αν εφαρµόζονται οι εθνικοί κανόνες σε µια συγκεκριµένη πολύπλοκη υπόθεση. 57. Μετά τις συζητήσεις για την πρόταση της Επιτροπής του 1996 παρατηρήθηκε de facto µια σαφής προσέγγιση των εθνικών νοµοθεσιών για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων. Το γεγονός αυτό πρέπει να έχει µειώσει τις δυσκολίες που είχαν αναφερθεί την εποχή εκείνη για την εφαρµογή του προταθέντος συστήµατος. Συνεπώς φαίνεται σκόπιµο να επαναληφθεί ο διάλογος σχετικά µε τα πλεονεκτήµατα της πρότασης και, για το σκοπό αυτό, η Επιτροπή επαναλαµβάνει το βασικό προσανατολισµό του Πράσινου Βιβλίου του 1996, δηλαδή οι υποθέσεις τις οποίες να αφορά η εν λόγω τροποποίηση να είναι αυτές που περιλαµβάνουν τουλάχιστον τρεις εθνικές κοινοποιήσεις. Ωστόσο, σύµφωνα µε τα λεπτοµερέστερα στοιχεία που υπάρχουν για τη λειτουργία του άρθρου 1, παράγραφος 3, δεν υπάρχει εµπειρική βάση σχετικά µε τον περιορισµό της εφαρµοσιµότητας ενός τέτοιου συστήµατος στις πράξεις που πληρούν ορισµένα όρια κύκλου εργασιών. i) ιαδικασία 58. Μετά τον καθορισµό της αρµοδιότητας της Επιτροπής βάσει του κριτηρίου των πολλαπλών κοινοποιήσεων, οι εξουσίες της και η σχετική διαδικασία θα είναι οι ίδιες µε αυτές για τις υποθέσεις που καλύπτονται από το άρθρο 1 παράγραφος 2. Ωστόσο, πέρα από τα συνήθη κριτήρια που καθορίζουν την αρµοδιότητα της Επιτροπής, θα πρέπει να καθορισθεί αν η συγκέντρωση πληροί τα όρια κοινοποίησης σε τρία τουλάχιστον κράτη µέλη. 59. Σύµφωνα µε τις συζητήσεις που πραγµατοποιήθηκαν για το Πράσινο Βιβλίο του 1996, το σύστηµα αυτό θα πρέπει να βασίζεται στην αρχή ότι τα ενδιαφερόµενα κράτη µέλη πρέπει να επιβεβαιώνουν στην Επιτροπή την ερµηνεία από τα µέρη για τα εθνικά όρια Οποιαδήποτε διαφορετική προσέγγιση θα υποχρέωνε την Επιτροπή να ερµηνεύει τις εθνικές νοµοθεσίες για τις συγκεντρώσεις. εδοµένου ότι οι νοµοθεσίες αυτές δεν έχουν ακόµη εναρµονισθεί / 122

19 60. Σε ένα σύστηµα όπου η κοινοποίηση στην Επιτροπή θα ήταν υποχρεωτική για τις υποθέσεις που πληρούν τις προϋποθέσεις κοινοποίησης σε τρία τουλάχιστον κράτη µέλη, τα µέρη θα έπρεπε σε κάθε περίπτωση να αποδεικνύουν, τουλάχιστον στο στάδιο της επίσηµης κοινοποίησης, ότι η εν λόγω πράξη πληροί τα απαραίτητα όρια. Εξάλλου, δεν υπάρχει λόγος τα µέρη να µην υποβάλουν τις πληροφορίες αυτές στην Επιτροπή και τα ενδιαφερόµενα κράτη µέλη σε ένα µεταγενέστερο στάδιο. Πάντως, πρέπει να καθορισθεί ένα σύστηµα σύµφωνα µε το οποίο τα ενδιαφερόµενα κράτη µέλη να επιβεβαιώνουν την ανάλυση των µερών στην Επιτροπή εντός καθορισµένης προθεσµίας. Για να αποφευχθεί οποιαδήποτε νοµική ανασφάλεια, η επιβεβαίωση αυτή πρέπει να δίνεται σε σχετικά σύντοµη προθεσµία (για παράδειγµα µια ή δύο εβδοµάδες). Το σύστηµα θα µπορούσε για παράδειγµα να έχει τη µορφή µιας διαδικασίας µη εναντίωσης, δηλαδή αν τα ενδιαφερόµενα κράτη µέλη δεν εναντιωθούν στην ανάλυση των µερών εντός της καθορισµένης προθεσµίας, να καθορίζεται η αρµοδιότητα της Επιτροπής. 61. Κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων που ακολούθησαν το Πράσινο Βιβλίο του 1996 υποστηρίχθηκε ότι ίσως είναι δύσκολο να καθορισθεί αµέσως αν µια συγκέντρωση είναι σύµφωνη µε τα εθνικά όρια κοινοποίησης, ειδικότερα στα κράτη µέλη που εφαρµόζουν διαφορετικά κριτήρια από τον κύκλο εργασιών (όπως τα όρια µεριδίου αγοράς). Ωστόσο, δεδοµένου ότι η εφαρµογή ορισµένων εθνικών ορίων µπορεί να δηµιουργεί προβλήµατα, η δυσκολία δεν θα επιδεινωνόταν από την πρόταση αφού η αξιολόγηση αυτή θα έπρεπε να πραγµατοποιείται σε κάθε περίπτωση κατά την οποία δεν εφαρµόζεται ο κανονισµός. Επιπλέον, λαµβανοµένου υπόψη ότι ο αριθµός των κρατών µελών που εφαρµόζουν κριτήρια διαφορετικά από τον κύκλο εργασιών µειώθηκε κατά το 1996, η αντίρρηση αυτή δεν πρέπει πλέον να δηµιουργεί παρόµοια προβλήµατα. Τέλος, αν προκύψει σχετικά σοβαρό πρόβληµα νοµικής ασφάλειας, µπορεί να αναζητηθεί λύση, για παράδειγµα προβλέποντας ότι η προθεσµία της µίας εβδοµάδας που προβλέπεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 δεν θα ισχύει για αυτή την κατηγορία πράξεων. δ) Συµπέρασµα σχετικά µε τις πιθανές εναλλακτικές λύσεις για την τροποποίηση του άρθρου 1 παράγραφος Η πρόταση που περιγράφεται παραπάνω έχει ως στόχο ένα συγκεκριµένο αποτέλεσµα Πράγµατι, το καθοριστικό κριτήριο του άρθρου 1 παράγραφος 3 δεν θα βασίζεται πλέον άµεσα σε συγκεκριµένα όρια κύκλου εργασιών. Σύµφωνα µε την πρόταση αυτή, το γεγονός ότι µια πράξη συγκέντρωσης συνεπάγεται τρεις τουλάχιστον εθνικές κοινοποιήσεις, θα αποτελεί επαρκή προϋπόθεση για την κοινοτική διάσταση. Το πρότυπο αυτό απαιτεί τον καθορισµό µιας διαφανούς και ταχείας µεθόδου που να επιτρέψει στα κράτη µέλη να επιβεβαιώσουν την εφαρµοσιµότητα των εθνικών τους κανόνων σε µια συγκεκριµένη περίπτωση. 63. Τα ενδιαφερόµενα µέρη καλούνται να δώσουν τη γνώµη τους σχετικά µε την πρόταση αυτή και τον τρόπο µε τον οποίο µπορεί να υλοποιηθεί καταλληλότερα, και να σχολιάσουν, ενδεχοµένως, άλλες πιθανές λύσεις. Μπορούν επίσης να υποβάλλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά µε την κατάλληλη διαδικασία ώστε να καθορίζεται η εφαρµοσιµότητα των κανόνων ελέγχου των συγκεντρώσεων σε τρία πλήρως, ακόµη και όταν πρόκειται για τεχνικές έννοιες όπως ο υπολογισµός του κύκλου εργασιών, µια τέτοια προσέγγιση θα δηµιουργούσε προβλήµατα διαφορετικής ερµηνείας των εθνικών νοµοθεσιών από την Επιτροπή και τα κράτη µέλη. 19