ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ Π5.1. Είδος Παραδοτέου: Τεχνική Αναφορά Υπεύθυνος Φορέας: DYNACOMP (4) Ημερομηνία: 30/06/2014. Ιστορικό Εγγράφου

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ# ΕΝΩΣΗ#ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ# Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού Ε.#Π.#Ανταγωνιστικότητα#και#Επιχειρηματικότητα#(ΕΠΑΝ#ΙΙ),#ΠΕΠ#Μακεδονίας# #Θράκης,#ΠΕΠ#Κρήτης#και#Νήσων#Αιγαίου,#ΠΕΠ# Θεσσαλίας# #Στερεάς#Ελλάδας# #Ηπείρου,#ΠΕΠ#Αττικής ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΒΟΗΘΟΣ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ELECTRONIC MOLECULAR DIAGNOSTICS ASSISTANT ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ Π5.1 Το Στοχευμένο Κοινο και Χρήστες του emodia: Σχεδίαση και Ανάπτυξη Ιστοσελίδας του Έργου Διαδικτυακή- Πύλη Ανταλλαγής Εγγράφων, Πληροφοριών και Παροχής Υπηρεσιών Είδος Παραδοτέου: Τεχνική Αναφορά Υπεύθυνος Φορέας: DYNACOMP (4) Ημερομηνία: 30/06/2014 Ιστορικό Εγγράφου Έκδοση Ημερομηνία Κατάσταση /04/2013 Προσχέδιο /12/ η έκδοση Τελική 30/06/2014 Τελικό Προετοιμασία - Ονομ./Επώνυμο, (#Φορέα) - Γ. Πατρινός, (1) Ν. Νοδαράκης, (1) Ευ. Θεοδωρίδης, (1) Ν. Αχιλλεόπουλος, (4) Γ. Πατρινός, (1) Ν. Αχιλλεόπουλος, (4) Γ. Πατρινός, (1) Ν. Αχιλλεόπουλος, (4) Διανομή* * Κ: Κοινοπραξία έργου, EE: ΕΥΔΕ- ΕΤΑΚ, Δ: Δημόσιο έγγραφο (ελεύθερο, π.χ., Web- Site έργου) K K EE

2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Αντιλαμβανόμενοι, τόσο τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες του emodia, όσο και τις μελλοντικές ανάγκες του, η ομάδα έργου προέβη στο σχεδιασμό της διαδικτυακής πύλης, αλλά ταυτόχρονα με σαφή προσανατολισμό (ανοικτή αρχιτεκτονική) για μια δυναμική παρουσία στο χώρο των υπηρεσιών πληροφόρησης προς το κοινό στο οποίο απευθύνεται. Η Διαδικτυακή Πύλη που αναπτύσσεται στα πλαίσια του έργου θα αποτελέσει ουσιαστικά ένα κανάλι επικοινωνίας 'μιας στάσης' (one- stop shop) - τον πλέον καθιερωμένο τύπο επικοινωνίας στους διεθνείς πληροφοριακούς ιστότοπους και θα δώσει τη δυνατότητα της περαιτέρω αξιοποίησης ενός από τα πλέον αποτελεσματικά, σύγχρονα μέσα επικοινωνίας. Η ανάπτυξη της πύλης λαμβάνει χώρα με γνώμονα την ευχρηστία και την ευκολία πλοήγησης και αναζήτησης των προσφερόμενων υπηρεσιών, σύμφωνα με τις βασικές αρχές αλληλεπίδρασης χρήστη υπολογιστή. Σκοπός της συγκεκριμένης κατεύθυνσης είναι η δημιουργία ενός φιλικού περιβάλλοντος διεπαφής (user interface) με το χρήστη. Βασικά χαρακτηριστικά που λαμβάνονται σοβαρά υπόψη κατά το σχεδιασμό είναι η ομοιομορφία, η ευκολία πλοήγησης, η αναγνωσιμότητα κ.α. Το υπό ανάπτυξη σύστημα (Διαδικτυακή Πύλη) αποτελείται από τα παρακάτω επιμέρους υποσυστήματα. Υποσύστημα πληροφόρησης και παροχής υπηρεσιών (front- end) Υποσύστημα διαχείρισης και δημοσίευσης πληροφοριών (back- end) Υποσύστημα ενδοεπικοινωνίας και συντονισμού των μελών EXECUTIVE SUMMARY Considering both the short- term needs of emodia, as well as its future needs, the project team proceeded with the portal design, having a clear orientation (namely, open architecture) towards a strong presence in the field of information services to the target audience. The portal developed will be essentially an 'one- stop' (one- stop shop) communication channel (the most standard type of communication among international informational sites), enabling the reclaim of one of the most effective, modern media. The development of the portal occurs on the basis of its simplicity and ease of navigation and search of services in accordance with the basic principles of the user - computer interaction. The purpose, in this case, is to create a friendly UI (user interface) to the user. The key characteristics taken into account in the portal design are its uniformity, ease of navigation, readability, etc. The system under development (portal) consists of the following subsystems; The subsystem of information and services (front- end) The subsystem of management and publishing information (back- end) The subsystem of members intercommunication and coordination 1 /17 Παραδοτέο Π5.1

3 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγικά Στοιχεία Το Στοχευμένο Κοινό και οι Χρήστες του emodia Προσδιορισμός Τεχνολογιών & Λύσεων Περιγραφή Διαδικτυακής Πύλης Διαχείριση Περιεχομένου Σύνθεση του Διαδικτυακού Τόπου Προδιαγραφές Προσπέλασης της Διαδικτυακής Πύλης Πολυ- καναλική Προσέγγιση Προδιαγραφές Διεπιφάνειας Χρήστη Τεχνολογική Πλατφόρμα Πλοήγηση στη Διαδικτυακή Πύλη Δυνατότητες Αναζήτησης Δυνατότητα Επέκτασης της Λειτουργικότητας της Διαδικτυακής Πύλης και Δυνατότητα Προσθήκης Νέων Εφαρμογών Εικαστικές προδιαγραφές Παρακολούθηση & Αναλυτικά Στοιχεία της Επισκεψιμότητας Ιστοσελίδα ( Κεντρική Σελίδα Στόχος του Έργου Πακέτα Εργασίας Εκδηλώσεις/ Συναντήσεις Παραδοτέα Επικοινωνία Αναζήτηση Σύνδεση/Login Επεξεργασία Άρθρων Προβολή από Φορητές Συσκευές Backend Κέντρο Ελέγχου Διαχειριστή Αναφορές /17 Παραδοτέο Π5.1

4 1. Εισαγωγικά Στοιχεία Σήμερα, η ανάπτυξη της μετα- γενωμικής καθιστά σαφή την ανάγκη κατανόησης της γενετικής βάσης των ασθενειών, αποσκοπώντας στο σχεδιασμό της βέλτιστης θεραπευτικής προσέγγισης. Ωστόσο, η μετάβαση από την παρούσα «βασισμένη σε αποδείξεις» ιατρική στη «βασισμένη στη γενωμική» ιατρική δεν μπορεί παρά να λάβει χώρα, μόνο, όταν και αν η γενωμική πληροφορία είναι ακριβής και εξατομικευμένη ή αφορά μικρούς πληθυσμούς ασθενών. Η «βασισμένη στη γενωμική» ιατρική εξαρτάται έντονα από την μεταφραστική έρευνα, τη μετάφραση και μετάβαση της νέας πληροφορίας από το ερευνητικό εργαστήριο στην κλινική πράξη. Είναι γνωστό πως πολλά υποσχόμενες ανακαλύψεις στη βασική και κλινική επιστήμη «χάνονται στη μετάφραση» [1, 2]. Συνεπώς, η ορθή διαχείριση της μεταφραστικής έρευνας είναι ζωτικής σημασίας, έτσι, ώστε τα σχετικά ευρήματα - σε συνδυασμό με την κλινική σημασία και εφαρμογή τους να αποδίδονται κατάλληλα και έγκαιρα [3]. Προσπαθώντας να ικανοποιήσει τις προαναφερθείσες δυσκολίες και ελλείψεις και να ανταποκριθεί στην πρόκληση της γονιδιωματικής ιατρικής, το παρόν έργο ακολουθεί ένα συμπαγή σχεδιασμό έρευνας και ανάπτυξης, αποσκοπώντας στην παράδοση επικυρωμένων φαρμακογονιδιωματικών στόχων, στην ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης πλατφόρμας διαχείρισης δεδομένων και τέλος, σε ένα περιβάλλον ανακάλυψης γνώσης. Για την επίτευξη των εν λόγω στόχων απαιτείται δυναμική επένδυση, (i) στη δημιουργία ετερογενών βάσεων δεδομένων και γνώσεων, που να συνδυάζουν τις απρρέουσες πληροφορίες από το κλινικό ιστορικό, τα συμπτώματα, τα αποτελέσματα εργαστηριακών και εξετάσεων ρουτίνας, καθώς και γενετικών δεδομένων και (ii) στην εξαγωγή γνώσης από τις αντίστοιχες βάσεις δεδομένων, την εξειδικευμένη ερμηνεία και αντιστοίχισή τους με υφιστάμενα υπολογιστικά μοντέλα [4]. Το όραμα του έργου αφορά στη διευκόλυνση της λήψης αποφάσεων στην κλινική, καθιστώντας δυνατή την εξατομικευμένη διαγνωστική ή/ και ιατρική, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής του ασθενούς και μειώνοντας τα κόστη στην υγεία. 2. Το Στοχευμένο Κοινό και οι Χρήστες του emodia Το στοχευμένο κοινό και οι δυνητικοί χρήστες του παρόντος έργου συνιστούν μέρος των λειτουργικών απαιτήσεων του συστήματος προς ανάπτυξη. Κι αυτό, γιατί προτεραιότητα του συστήματος είναι η προσφιλής προς τον χρήστη δομή και λειτουργία του, καθώς και η ικανοποίηση των αναγκών του. Παράλληλα, το στοχευμένο κοινό και οι χρήστες του emodia αναμένεται ως ένα βαθμό να καθορίσουν την εκμεταλλευσιμότητα του συστήματος. Συγκεκριμένα και όσον αφορά τις απαιτήσεις και τους ρόλους στη χρήση του συστήματος, το στοχευμένο κοινό και οι χρήστες του emodia αφορούν: το άτομο/ασθενή. Πρόκειται για τον κάθε χρήστη που παρέχει το γονοτυπικό/snp προφίλ του, με στόχο τη λήψη εξατομικευμένων φαρμακογονιδιωματικών συστάσεων. Το άτομο/ασθενής πρέπει να είναι σε θέση να σώσει, να ενημερώσει και να αφαιρέσει το φαρμακογονιδιωματικό - ατομικό του προφίλ. Το εν λόγω προφίλ περιλαμβάνει το γονότυπο του 3 /17 Παραδοτέο Π5.1

5 ατόμου για κάθε SNP/ βιοδείκτη, καθώς και τη συσχέτιση γονοτύπου φαινοτύπου του (δηλ. εxtensive, intermediate, poor, ultra- rapid, metabolizer) για κάθε φάρμακο. Εδώ, υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες, στις οποίες δύναται να ταυτιστεί το προφίλ του χρήστη, καθώς το γονοτυπικό του προφίλ δύναται να αντιστοιχεί σε εκτενή, ενδιάμεσο, φτωχό ή εξαιρετικά ταχύ μεταβολισμό φαρμάκων. τον επαγγελματία Υγείας. Πρόκειται για οποιονδήποτε ιατρό ή γενετιστή, ο οποίος είναι υπεύθυνος: (i) να συνάγει το φαινοτυπικό προφίλ ατόμων/ασθενών, με βάση τα αντίστοιχα γενετικά/snp προφίλ τους, και πάντα με αναφορά σε σχετικούς πίνακες αντιστοίχισης γονοτύπων σε φαινότυπους ( look- up tables), (ii) να επανεξετάσει και να εποπτεύσει τις εξατομικευμένες φαρμακογονιδωματικές συστάσεις για το κάθε άτομο/ασθενή, και να αποφασίσει για τα συνακόλουθα θεραπευτικά πρωτόκολλα, καθώς και τις επιλογές θεραπείας. Ο επαγγελματίας υγείας πρέπει να έχει πρόσβαση στο φαρμακογονιδιωματικό προφίλ του ατόμου/ασθενούς, ώστε να παρέχει τις σχετικές φαρμακογονιδωματικές συστάσεις, αλλά και να είναι σε θέση να ανακτήσει τις πληροφορίες που αφορούν, τόσο στους απλότυπους, όσο και στις γονιδιακές- παραλλαγές. τον πάροχο των φαρμακογονιδωματικών πληροφοριών/δεδομένων. Αυτός αφορά σε κάθε ερευνητή στο χώρο της βιοϊατρικής που ανακαλύπτει και εντοπίζει νέες γονιδιακές παραλλαγές, πιθανές φαρμακογονιδιωματικές συσχετίσεις. Ο εν λόγω πάροχος μπορεί είτε να επιβεβαιώσει, είτε και να εμπλουτίσει τη βάση δεδομένων του συστήματος. Παράλληλα, ο πάροχος έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει και να χρησιμοποιήσει μία (τοπική) έκδοση της βάσης δεδομένων του συστήματος (στην οποία, για παράδειγμα, δύναται να ενσωματώσει εκείνες τις φαρμακογονιδιωματικές γονοτυπικές- φαινοτυπικές (μεταβολικές) συσχετίσεις που αφορούν στην ερευνά του). τον διαχειριστή. Ο όρος αυτός αφορά σε κάθε χρήστη με δικαιώματα για (i) τη διατήρηση και αναβάθμιση του συστήματος (ενδεικτικά: της βάσης δεδομένων, backups, εκδόσεων, αποκατάσταση δυσλειτουργιών), (ii) τη διαχείριση των εργαλείων και των υπηρεσιών εφαρμογής του συστήματος, (iii) την ανάθεση και την έγκριση ρόλων πρόσβασης και δικαιωμάτων χρήσης σε δεδομένα/πληροφορίες και υπηρεσίες του συστήματος, καθώς και (iv) την παροχή και συντήρηση των κατάλληλων μηχανισμών γα την ασφάλεια και την προστασία των ατομικών/προσωπικών πληροφοριών ατόμων/ασθενών. Τα παραπάνω συνθέτουν ένα συγκεκριμένο μοντέλο- δεδομένων, οντοτήτων και ροών πληροφορίας για το σύστημα, το ποίο απεικονίζεται στο Σχήμα 1. 4 /17 Παραδοτέο Π5.1

6 Σχήμα 1. Το γενικό μοντέλο- δεδομένων και οντοτήτων του συστήματος συστήματος και ροή πληροφοριών. Χρήστες του 3. Προσδιορισμός Τεχνολογιών & Λύσεων 3.1 Περιγραφή Διαδικτυακής Πύλης Σκοπός της προτεινόμενης διαδικτυακής πύλης του emodia είναι η παροχή δυναμικών πληροφοριών και σύγχρονων υπηρεσιών, τόσο προς τους εσωτερικούς χρήστες (διαχειριστές και μέλη), όσο και προς το ευρύτερο κοινό. Οι παρεχόμενες λειτουργίες και υπηρεσίες μπορούν να διαχωριστούν στις ακόλουθες βασικές κατηγορίες: 1. π π 2. π π Ακολουθώντας τον παραπάνω διαχωρισμό, δίδεται στη συνέχεια μία ενδεικτική λίστα υπηρεσιών και πληροφοριών που συμπεριλαμβάνονται στη διαδικτυακή πύλη: 1. Γενικές Πληροφορίες και Υπηρεσίες προς όλους i. Παρουσίαση του emodia ii. Παρουσίαση Μελών iii. Νέα & Εκδηλώσεις iv. Πύλη Πληροφοριών (ενδεικτικά: σύνδεσμοι προς ενδιαφέροντες κόμβους, όπως οργανισμούς και εταιρίες, καθώς και video από - σχετικές με το έργο - εκδηλώσεις μέσω του YouTube channel) 5 /17 Παραδοτέο Π5.1

7 v. Χρήσιμο Υλικό (όπως: white papers, code of conduct) vi. Επικοινωνία μέσω ειδικής φόρμας 2. Υπηρεσίες προς τους Διαχειριστές Οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται μετά από είσοδο του χρήστη στο υποσύστημα διαχείρισης (back- end), απαιτώντας ειδικό όνομα χρήστη και κωδικό. i. Διαχείριση Προφίλ Χρήστη ii. Διαχείριση Περιεχομένου iii. iv. Διαχείριση Νέων- Εκδηλώσεων Διαμοιραζόμενος χώρος για την ανάρτηση και ανταλλαγή αρχείων μεταξύ των μελών 3.2 Διαχείριση περιεχομένου Σχετικά με τη διαχείριση του περιεχομένου του διαδικτυακού τόπου, αυτή κινείται σε δύο επίπεδα, το «στατικό περιεχόμενο» και το «δυναμικό περιεχόμενο»: n n Στατικό Περιεχόμενο: Αυτό προδιαγράφεται στη φάση του σχεδιασμού του έργου και ενσωματώνεται κατά τη φάση υλοποίησης του διαδικτυακού τόπου από την ομάδα έργου. Σε κάθε περίπτωση, το περιεχόμενο αυτό δύναται να αλλάξει μετά την προσθήκη του στη διαδικτυακή πύλη. Η έννοια της στατικότητας αναφέρεται στο επίπεδο της μη συχνής αλλαγής του. Δυναμικό Περιεχόμενο: Η ομάδα έργου προτείνει μία προσαρμοσμένη «web- based» λύση διαχείρισης περιεχομένου για τις πληροφορίες που αλλάζουν τακτικά και απαιτείται να δημοσιοποιούνται άμεσα (Νέα και Εκδηλώσεις, Πύλη Πληροφοριών κλπ.), αλλά και μέσα από περιβάλλον του διαφυλλιστή (web browser). Με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να πραγματοποιηθεί η ενημέρωση του ιστοχώρου, απλά και από απομακρυσμένη σύνδεση. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να διασυνδέονται με καταχωρήσεις, που είναι αποθηκευμένες σε Βάση Δεδομένων, ώστε το περιεχόμενο των αντίστοιχων σελίδων να παράγεται δυναμικά. Για την αποτελεσματικότερη και ποιοτικότερη διαχείριση του περιεχομένου, αυτό οργανώνεται από τον ανάδοχο σε βιβλιοθήκες εγγράφων, βιβλιοθήκες εικόνων και βιβλιοθήκες πολυμεσικού υλικού (ενδεικτικά: εικόνες, videos, flash animations κ.λπ.) 3.3 Σύνθεση του διαδικτυακού τόπου Στο σημείο αυτό, κρίνεται απαραίτητο να περιληφθούν στον προτεινόμενο διαδικτυακό τόπο, οι κάτωθι συνιστώσες: n Εσωτερική αναζήτηση, διαθέσιμη σε κάθε σελίδα και σε όλο το εύρος του κόμβου n Πλοήγηση σε όλα τα επίπεδα από κάθε σελίδα (η παρουσίαση της πλοήγησης προτείνεται ξανά κατά το σχεδιασμό) n Χάρτης Πλοήγησης 6 /17 Παραδοτέο Π5.1

8 3.4 Προδιαγραφές προσπέλασης της Διαδικτυακής Πύλης Η ομάδα έργου υλοποίησε τις ιστοσελίδες του ενδιαφέροντος, χρησιμοποιώντας τις εντολές και το συντακτικό σύμφωνο με το πρότυπο HTML 4.01 και HTML 5 του W3Consortium, του οργανισμού που καθορίζει τα πρότυπα των διαδικτυακών σελίδων. Τα πρότυπα αυτά ακολουθούν και οι κατασκευαστές των φυλλομετρητών του Παγκόσμιου Ιστού (web browsers), έτσι ώστε τα εργαλεία που διαθέτουν στην αγορά να απεικονίζουν σωστά το περιεχόμενο των διαδικτυακών τόπων. Κατά το παρελθόν, οι κατασκευαστές των φυλλομετρητών του Παγκόσμιου Ιστού δεν είχαν τηρήσει πιστά τα εν λόγω πρότυπα σε όλες τις εκδόσεις των προγραμμάτων που διέθεταν στην αγορά. Αποτέλεσμα της πρακτικής αυτής ήταν να υπάρχουν ασυμβατότητες μεταξύ των διαφόρων προγραμμάτων, καθώς και των διαφόρων εκδόσεών τους. Η ομάδα έργου δοκίμασε τις ιστοσελίδες των διαδικτυακών τόπων που αναπτύσσει, χρησιμοποιώντας τις τελευταίες εκδόσεις των δημοφιλέστερων φυλλομετρητών του Παγκόσμιου Ιστού (Internet Explorer, Mozilla Firefox, Google Chrome). Έτσι, δεσμεύεται ρητά ότι οι διαδικτυακές σελίδες του έργου που θα κατασκευάσει θα είναι βέλτιστα προσπελάσιμες από τις τελευταίες εκδόσεις των γνωστότερων φυλλομετρητών Παγκόσμιου Ιστού. 3.5 Πολυ- καναλική Προσέγγιση Σύμφωνα με τις ανάγκες του σύγχρονου ασύρματου κόσμου, η διαδικτυακή πύλη σχεδιάστηκε με βασικό χαρακτηριστικό της την πολυ- καναλική προσέγγιση. Συνεπώς, οι σχεδιαζόμενες υπηρεσίες είναι προσβάσιμες, τόσο από τους απλούς φυλλομετρητές του Παγκόσμιου Ιστού (web browsers), όσο και από φορητές συσκευές (mobile phones και tablets). 3.6 Προδιαγραφές Διεπιφάνειας Χρήστη Ο σχεδιασμός των εφαρμογών που έχουν ως πλατφόρμα το Διαδίκτυο αποτελεί μία ιδιαίτερα δύσκολη διαδικασία, εξαιτίας των περιορισμών που εισάγει το μέσο (Διαδίκτυο) και ως εκ τούτου, χρίζει ειδικής αντιμετώπισης. Συνεπώς, κατά τη διαδικασία της σχεδίασης του λειτουργικού περιβάλλοντος των διαδικτυακών υπηρεσιών λήφθηκαν υπόψη και μελετήθηκαν παράγοντες και ζητήματα, όπως: Η ομοιομορφία και τήρηση των συμβάσεων που στηρίζονται στις αρχές του W3Consortium/ Web Accessibility Initiative ( ). Ο τρόπος συγγραφής υπερκειμένων. Σχετική μελέτη της συμπεριφοράς χρηστών του διαδικτύου υπέδειξε πως το 79% των χρηστών ρίχνουν μια γρήγορη ματιά, αναζητώντας λέξεις- κλειδιά και μόνο το 16% διαβάζει λέξη- προς- λέξη [5]. Ο σχεδιαστής, ως εκ τούτου, πρέπει να επιλέξει με μέτρο τα στοιχεία, τα οποία θα τονίσει. Η μέριμνα για την ελαχιστοποίηση της ταχύτητας φόρτωσης της ιστοσελίδας. Η υποβοήθηση αναζήτησης της πληροφορίας με τοπικές μηχανές αναζήτησης. Η αναζήτηση θα καλύπτει το περιεχόμενο ολόκληρου του 7 /17 Παραδοτέο Π5.1

9 κόμβου, και μόνο όταν ο χρήστης το απαιτήσει, η αναζήτηση θα εστιάζει σε κάποιο επιμέρους θέμα. Η υποστήριξη της πλοήγησης. Οι χρήστες θα πρέπει να γνωρίζουν πού βρίσκονται, πού έχουν ήδη βρεθεί και πού μπορούν ακόμα να μεταβούν. Το μικρό μέγεθος των ιστοσελίδων, ώστε να αποφεύγεται - όσο το δυνατόν - η διαδικασία του «scrolling» για την ανάγνωση της πληροφορίας που περιέχει η κάθε σελίδα. Η απλή διεπιφάνεια χρήστη, ώστε ο χρήστης να συγκεντρώνει εύκολα και γρήγορα την πληροφορία που αναζητά, χωρίς τη σύγχυση που προκαλούν οι σύνθετες και πολύπλοκες διεπιφάνειες χρήστη. Ο αυθύπαρκτος χαρακτήρας της κάθε σελίδας. Ο σχεδιαστής λαμβάνει υπόψη του το ενδεχόμενο ενός χρήστη που εισέρχεται σε μια σελίδα, ενώ αγνοεί όλες τις προηγούμενες σελίδες του κόμβου. Η διατήρηση της επικαιρότητας του υλικού. Η σημασία της ποιότητας του περιεχομένου του κόμβου έχει αναφερθεί προηγούμενα στο κείμενο. Το περιεχόμενο αυτό, συνήθως, χάνει γρήγορα την επικαιρότητά του και συνεπώς, απαιτείται να υπάρχει μηχανισμός συντήρησής του. 3.7 Τεχνολογική Πλατφόρμα Η προτεινόμενη πύλη περιέχει ένα σύνολο υπηρεσιών και λειτουργιών. Η κάθε λειτουργία αποτελεί ένα ξεχωριστό τμήμα κατά την ανάπτυξη της πύλης, ώστε να είναι ευκολότερη η διασύνδεση των επιμέρους υπηρεσιών για τη δημιουργία του συνόλου της πύλης. Με αυτό τον τρόπο, επιτυγχάνεται μια ανοιχτή αρχιτεκτονική, που επιτρέπει τη διασύνδεση των υπηρεσιών με ποικίλους τρόπους, καθώς και τη μελλοντική επέκταση ή/ και αναβάθμισή τους. Η διακριτή ανάπτυξη των υπηρεσιών προϋποθέτει την ύπαρξη μιας γενικής πλατφόρμας, επάνω στην οποία προστίθενται οι υπηρεσίες που τελικά συνθέτουν την τελική εικόνα της πύλης. Η αρχιτεκτονική της πλατφόρμας πρέπει να υποστηρίζει εξωτερικά «modules» και να επικοινωνεί μαζί τους με καλά καθορισμένες εισόδους/ εξόδους (I/ O), ανεξάρτητα από τη γλώσσα υλοποίησης της πλατφόρμας και του «module». Επιπλέον, η πλατφόρμα αυτή πρέπει να υποστηρίζει περισσότερους του ενός κόμβους, δηλαδή να είναι εύκολα επεκτάσιμη και παραμετροποιήσιμη, ώστε να διευκολύνει τη διεύρυνση του κόμβου σε ένα ευρύτερο «portal» («vortal»). Οι υπηρεσίες αναπτύχθηκαν ξεχωριστά και με γνώμονα την αποδοτικότερη επικοινωνία με την κεντρική πλατφόρμα. Βασικά χαρακτηριστικά για την ανάπτυξη των υπηρεσιών είναι η ανοιχτή αρχιτεκτονική και η ανεξάρτητη ανάπτυξη της κάθε μιας, με στόχο την καλύτερη δυνατή οργάνωση των εισόδων και εξόδων για την επικοινωνία, τόσο με την πλατφόρμα, όσο και με τις άλλες υπηρεσίες. Η διακριτή ανάπτυξη των υπηρεσιών επιτρέπει την καλύτερη οργάνωση, καθώς και την κλιμακωτή επέκταση των υπηρεσιών της διαδικτυακής πύλης. Οι δυνατότητες αυτές επιτρέπουν τη λειτουργία της πύλης, παρουσία των βασικότερων πληροφοριακών υπηρεσιών, σχετικά γρήγορα, καθώς και την ολοκλήρωσή τους, με την προσθήκη των προηγμένων υπηρεσιών (όπως αυτές ολοκληρώνονται). 8 /17 Παραδοτέο Π5.1

10 Η διαδικτυακή πύλη υλοποιήθηκε, έτσι, ώστε να αξιοποιεί την πλέον σύγχρονη τεχνολογία σε ό,τι αφορά την παρουσίαση και κυρίως, τη διαδραστικότητα του χρήστη με το περιεχόμενο. Η ομάδα έργου, έχοντας μακρόχρονη πείρα στη σχεδίαση και ανάπτυξη εφαρμογών με Τεχνολογίες Διαδικτύου, έκανε χρήση της απαραίτητης τεχνογνωσίας και δημιούργησε ελκυστικές και χρηστικές σελίδες. Η Διαδικτυακή Πύλη αναπτύχθηκε πάνω στην πλατφόρμα Joomla, έκδοση (διαθέτει τα χαρακτηριστικά που περιγράφηκαν παραπάνω) και με βάση την επιλογή του πελάτη. Η πλατφόρμα Joomla αποτελεί ένα σύστημα διαχείρισης περιεχομένου (content management system - CMS) ανοικτού κώδικα, που επιτρέπει τη δημιουργία δυναμικών ιστοτόπων και «online» εφαρμογών. Σήμερα, αποτελεί τη δημοφιλέστερη πλατφόρμα δημιουργίας ιστοτόπων, καθώς παρέχει φιλικότητα προς το χρήστη και ευκολία στη χρήση, τη διαχείριση και την επεκτασιμότητα. Αξιοποιώντας την πλατφόρμα Joomla, διατηρούνται όλες οι σελίδες της διαδικτυακής πύλης, εφόσον απαιτείται δυναμική διασύνδεση του περιεχομένου με τη βάση δεδομένων, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια του εσωτερικού δικτύου και της βάσης δεδομένων από πιθανή δικτυακή εισβολή («hacking») και αλλοίωση ή παραποίηση του περιεχομένου των σελίδων. Η εν λόγω εφαρμογή, υλοποιώντας την αρχιτεκτονική «n- tier», επιτρέπει την απομόνωση του υποσυστήματος εμφάνισης των δεδομένων από το υποσύστημα διαχείρισης των δεδομένων, καθώς και από το υποσύστημα αποθήκευσης των δεδομένων. Έτσι, οποιαδήποτε εξέλιξη στον τομέα του «user interface» και των τεχνολογιών απεικόνισης και πλοήγησης δεν θα ακυρώσει τη χρήση της βάσης πληροφοριών, που ουσιαστικά αποτελεί την καρδιά κάθε πληροφοριακού συστήματος. 3.8 Πλοήγηση στη Διαδικτυακή Πύλη Η ομάδα έργου δίνει ιδιαίτερη σημασία στο τρόπο πλοήγησης ενός διαδικτυακού τόπου, χρησιμοποιώντας μεθόδους πλοήγησης που αφενός ταιριάζουν στο χαρακτήρα του έργου και αφετέρου ικανοποιούν υψηλά πρότυπα χρηστικότητας. Στο συγκεκριμένο διαδικτυακό τόπο, χρησιμοποιήθηκε ένα μενού πολλαπλών επιπέδων κατά την πλοήγηση των πρώτων επιπέδων του κόμβου, ενώ στα επόμενα επίπεδα, καθώς και στο χάρτη του ιστοχώρου, η πλοήγηση γίνεται με λίστες από συνδέσμους. Η ομάδα έργου γνωρίζει ότι σε ένα πληροφοριακό κόμβο πρέπει να κυριαρχεί η εγκυρότητα του περιεχομένου. Εδώ, διασφαλίστηκε με την ευκολία, όχι μόνο της ενημέρωσης του περιεχομένου, αλλά και της διαχείρισης της δομής του ιστοχώρου. 3.9 Δυνατότητες Αναζήτησης Όλοι οι σύγχρονοι διαδικτυακοί τόποι πρέπει να διαθέτουν την υπηρεσία αναζήτησης εγγράφων και ιστοσελίδων. Το γεγονός αυτό δικαιολογείται, αν αναλογιστεί κανείς τον όγκο των πληροφοριών, αλλά και τη διασπορά που παρατηρείται σε πολλά έγγραφα. Τα παραπάνω αντιμετωπίστηκαν, χρησιμοποιώντας μία κατάλληλη «μηχανή αναζήτησης», η οποία επιτρέπει 9 /17 Παραδοτέο Π5.1

11 στους χρήστες να μπορούν να εντοπίσουν την πληροφορία που ζητούν εύκολα και γρήγορα και μάλιστα με δύο εναλλακτικούς τρόπους: Με τη χρήση της «γρήγορης αναζήτησης, όπου ο χρήστης από οποιοδήποτε σημείο του διαδικτυακού τόπου, μπορεί να αναζητήσει έγγραφα ή σελίδες που περιέχουν κάποια λέξη- κλειδί. Με τη χρήση του ειδικού «εργαλείου- φόρμας» αναζήτησης, στην οποία ο χρήστης βάζει κάποιες λέξεις- κλειδιά ή μέρη λέξεων ή συνδυασμούς αυτών, βάσει των οποίων γίνεται η αναζήτηση σε ένα ευρετήριο όρων. Από αυτήν τη διαδικασία, προκύπτουν λίστες με παραπομπές στα έγγραφα τα οποία περιέχουν τις συγκεκριμένες λέξεις- κλειδιά. Η μηχανή αναζήτησης εγκαθίσταται στον υπολογιστή όπου βρίσκονται οι ιστοσελίδες και τα λοιπά έγγραφα του τόπου. Έτσι, επιτράπηκε η εύκολη κατασκευή του ευρετηρίου όρων Δυνατότητα Επέκτασης της Λειτουργικότητας της Διαδικτυακής Πύλης και Δυνατότητα Προσθήκης Νέων Εφαρμογών Η εφαρμογή διαχείρισης του ιστοχώρου τέθηκε έτσι, ώστε να υποστηρίζει τη διαχείριση, την αρχειοθέτηση και την ανάκτηση μεγάλου όγκου πληροφοριών. Στην περίπτωση που απαιτηθεί να προστεθούν λειτουργίες με διασύνδεση σε βάση δεδομένων, ο διαδικτυακός τόπος είναι σχεδιασμένος, ώστε να υποστηρίζει επεκτάσεις, χωρίς μεγάλες σχεδιαστικές και δομικές αλλαγές Εικαστικές Προδιαγραφές Ο ανάδοχος έλαβε σε ψηφιακή μορφή τα λογότυπα του emodia, καθώς και άλλα σήματα που αφορούν το έργο. Σε συνδυασμό με τις εικαστικές και λειτουργικές υποδείξεις του emodia, αρχικά, δημιουργήθηκαν τρία δοκιμαστικά εικαστικά πρότυπα («templates»), προκειμένου για την επιλογή του ενδεδειγμένου. Στη συνέχεια, με βάση την επιλογή, τελειοποιήθηκε και αναπτύχθηκε όλη η σειρά εικαστικών, που αφορά στη δημιουργία των επιμέρους θεματικών ενοτήτων, αλλά και των άλλων αντικειμένων του «portal» Παρακολούθηση & Αναλυτικά Στοιχεία της Επισκεψιμότητας Όσον αφορά τις πληροφορίες σχετικά με τους επισκέπτες της διαδικτυακής πύλης, αυτές παρέχονται μέσω του «Google Analytics». Επιπρόσθετα, εκτός από τον απόλυτο αριθμό επισκέψεων, μέσω του «Google Analytics παρέχονται πολύ πιο χρήσιμες πληροφορίες, όπως οι πηγές επισκεψιμότητας, οι λέξεις- κλειδιά που οδήγησαν τους χρήστες των μηχανών αναζήτησης στον ιστοχώρο, οι σελίδες στις οποίες παραμένουν οι επισκέπτες για το μεγαλύτερο διάστημα, οι σελίδες εισόδου/ εξόδου, καθώς και άλλα στοιχεία, των οποίων η σωστή ερμηνεία και παρακολούθηση μπορεί να βοηθήσει εν καιρώ - στην περαιτέρω βελτίωση της διαδικτυακής πύλης. 10 /17 Παραδοτέο Π5.1

12 4. Ιστοσελίδα ( Ακολουθούν μερικά στιγμιότυπα (screenshots) από την ιστοσελίδα. 4.1 Κεντρική Σελίδα 4.2 Στόχος του Έργου 11 /17 Παραδοτέο Π5.1

13 4.3 Πακέτα Εργασίας 4.4 Εκδηλώσεις/ Συναντήσεις 12 /17 Παραδοτέο Π5.1

14 4.5 Παραδοτέα 4.6 Επικοινωνία 13 /17 Παραδοτέο Π5.1

15 4.7 Αναζήτηση 4.8 Σύνδεση/Login 4.9 Επεξεργασία Άρθρων Κατά τη σύνδεση με κάποιον λογαριασμό στην ιστοσελίδα, παρουσιάζονται νέες δυνατότητες, όπως η επεξεργασία άρθρων. 14 /17 Παραδοτέο Π5.1

16 4.10 Προβολή από φορητές συσκευές Ο σχεδιασμός της ιστοσελίδας έχει γίνει με βάση το «responsive design 1» /17 Παραδοτέο Π5.1

17 4.11 Backend Κέντρο Ελέγχου Διαχειριστή Στο κέντρο ελέγχου του διαχειριστή παρέχονται επιπλέον δυνατότητες για τον διαχειριστή, όπως η διαχείρηση των χρηστών, η διαχείρηση ασφάλειας κ.α. 16 /17 Παραδοτέο Π5.1

18 5. Αναφορές [1] Lenfant C Shattuck lecture: clinical research to clinical practice- lost in translation? N Eng J Med 349:868 [2] Contopouloss Ioannidis JP, Ntzami E, Ionnidis JP Translation of highly promising basic science research into clinical applications. Am J Med 114: 477 [3] Khoury MJ et al The continuum of translation research in genomic medicine: how can we accelerate the appropriate integration of human genome discoveries into health caree and disease prevention? Genetic Med 9: 665 [4] Koumakis L, Moustakis V, Tsiknakis M, Kafetzopoulos D, Potamias G Supporting genotype- to- phenotype association studies with grid- enabled knowledge discovery workflows. In Proc IEEE Eng Med Biol Soc. (EMBS 2009), pp [5] Morkes J. and Nielsen J Concise, SCANNABLE, and Objective: How to Write for the Web. users- read- on- the- web/and scannable- and- objective- how- to- write- for- the- web/ 17 /17 Παραδοτέο Π5.1