Κοινή Διακήρυξη της Συνόδου Κορυφής των Παρισίων για τη Μεσόγειο Παρίσι, 13 Ιουλίου 2008

Transcript

1 Κοινή Διακήρυξη της Συνόδου Κορυφής των Παρισίων για τη Μεσόγειο Παρίσι, 13 Ιουλίου 2008 Οι Ευρωμεσογειακοί Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων, οι οποίοι πραγματοποίησαν συνάντηση, στο Παρίσι, στις 13 Ιουλίου 2008, διακατεχόμενοι από την κοινή πολιτική βούληση να καταβάλουν περαιτέρω προσπάθειες ώστε να μετατραπεί η Μεσόγειος σε έναν χώρο ειρήνης, δημοκρατίας, συνεργασίας και ευημερίας, αποφασίζουν να υιοθετήσουν την ακόλουθη κοινή διακήρυξη : Η Διαδικασία της Βαρκελώνης : Ένωση για τη Μεσόγειο, η οποία βασίζεται στη Διακήρυξη της Βαρκελώνης και τους περιλαμβανόμενους σε αυτή στόχους της ειρήνης, της σταθερότητας και της ασφάλειας, καθώς και στο κεκτημένο της Διαδικασίας της Βαρκελώνης, είναι μία πολυμερής εταιρική σχέση με στόχο την αύξηση των δυνατοτήτων περιφερειακής ολοκλήρωσης και συνοχής. Οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων υπενθυμίζουν, επίσης, την κεντρική θέση που καταλαμβάνει η Μεσόγειος στους πολιτικούς προβληματισμούς όλων των χωρών. Υπογραμμίζουν δε ότι πρέπει να κατανεμηθεί καλύτερα η ευθύνη της Διαδικασίας μεταξύ όλων των συμμετεχόντων, και ότι αρμόζει να καταστεί η Διαδικασία αυτή πιο ενδεδειγμένη και πιο συγκεκριμένη στα μάτια των πολιτών. Είναι κοινή πεποίθηση των Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων ότι η πρωτοβουλία αυτή μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων στην ευρωμεσογειακή περιοχή, όπως : η οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, η παγκόσμια κρίση στον τομέα της διατροφικής ασφάλειας, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένων των κλιματικών αλλαγών και της ερημοποίησης, προκειμένου να ευνοηθεί η αειφόρος ανάπτυξη, η ενέργεια, η μετανάστευση, η τρομοκρατία και ο εξτρεμισμός, η προώθηση του διαπολιτιστικού διαλόγου. Η πρωτοβουλία αυτή θα αφορά όλα τα Κράτη-μέλη της Ε.Ε. και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς και τα λοιπά Κράτη (μέλη και παρατηρητές) της Διαδικασίας της Βαρκελώνης. Ο Αραβικός Σύνδεσμος θα προσκαλείται στις συνόδους της Διαδικασίας της Βαρκελώνης : Ένωση για τη Μεσόγειο, βάσει της συμμετοχής του στη Διαδικασία της Βαρκελώνης. Η Διαδικασία της Βαρκελώνης : Ένωση για τη 1

2 Μεσόγειο είναι ευτυχής που υποδέχεται τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την Κροατία, το Μονακό και το Μαυροβούνιο, που αποδέχθηκαν το κεκτημένο της Διαδικασίας της Βαρκελώνης. Στρατηγική φιλοδοξία για τη Μεσόγειο 1. Την Ευρώπη και τις μεσογειακές χώρες συνδέουν ιστορικοί, γεωγραφικοί και πολιτιστικοί δεσμοί αλλά, πολύ περισσότερο, μία κοινή φιλοδοξία : να οικοδομήσουν από κοινού ένα μέλλον ειρήνης, δημοκρατίας, ευημερίας και ανθρώπινης, κοινωνικής και πολιτιστικής κατανόησης. Για την υλοποίηση αυτών των κοινών στόχων, οι συμμετέχοντες συμφωνούν να συνεχίσουν, με νέο δυναμισμό, τις προσπάθειές τους για την ειρήνη και τη συνεργασία, να αναλύσουν τα κοινά τους προβλήματα και να μετατρέψουν αυτές τις καλές προθέσεις σε πράξεις, στο πλαίσιο μιας ανανεωμένης εταιρικής σχέσης για την πρόοδο. 2. Οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων υπογραμμίζουν τη σημασία του ρόλου που διαδραμάτισε, από το 1995, η Διαδικασία της Βαρκελώνης, η οποία αποτελεί το βασικό όργανο για τις ευρωμεσογειακές σχέσεις. Η Διαδικασία αυτή, η οποία αντιπροσωπεύει σύμπραξη 39 κυβερνήσεων και πλέον των 700 εκατομμυρίων πολιτών, παρέσχε ένα ευνοϊκό πλαίσιο για συνεχή δράση και ανάπτυξη. Η Διαδικασία της Βαρκελώνης είναι το μοναδικό πλαίσιο εντός του οποίου όλοι οι ευρωμεσογειακοί εταίροι προβαίνουν σε ανταλλαγή απόψεων και συμμετέχουν σε έναν εποικοδομητικό διάλογο. Εκφράζει δε μία αποφασιστική δέσμευση υπέρ της ειρήνης, της δημοκρατίας, της περιφερειακής σταθερότητας και της ασφάλειας μέσω της περιφερειακής συνεργασίας και ολοκλήρωσης. Η Διαδικασία της Βαρκελώνης : Ένωση για τη Μεσόγειο σκοπό έχει να επωφεληθεί της συναίνεσης αυτής, ώστε να συνεχισθούν η συνεργασία, οι πολιτικές και κοινωνικοοικονομικές μεταρρυθμίσεις και ο εκσυγχρονισμός, βάσει της ισότητας και του αμοιβαίου σεβασμού της κυριαρχίας του κάθε Κράτους. 3. Οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων υπογραμμίζουν ότι είναι σημαντικό η κοινωνία των πολιτών, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές και ο ιδιωτικός τομέας να συμμετέχουν ενεργά στην εφαρμογή της Διαδικασίας της Βαρκελώνης : Ένωση για τη Μεσόγειο. 2

3 4. Προκειμένου να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες που προσφέρει ένα ενισχυμένο πλαίσιο πολυμερούς συνεργασίας, οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων αποφασίζουν την έναρξη μιας ενισχυμένης συνεργασίας τη Διαδικασία της Βαρκελώνης : Ένωση για τη Μεσόγειο. 5. Η πρωτοβουλία αυτή εκφράζει, επίσης, μία κοινή επιδίωξη να εδραιωθεί η ειρήνη καθώς και η ασφάλεια σε περιφερειακό επίπεδο σύμφωνα με τη Διακήρυξη της Βαρκελώνης του 1995, η οποία ευνοεί, μεταξύ άλλων, την περιφερειακή ασφάλεια, με δράσεις για τη μη διάδοση των πυρηνικών, χημικών και βιολογικών όπλων, με την προσχώρηση και τη συμμόρφωση σε έναν συνδυασμό διεθνών και περιφερειακών καθεστώτων μη διάδοσης και συμφωνιών για τον περιορισμό των εξοπλισμών και για τον αφοπλισμό, όπως οι TNP, CWC, BWC, CTBT, και / ή σε περιφερειακές ρυθμίσεις, όπως οι ζώνες χωρίς όπλα, συμπεριλαμβανομένων των αντιστοίχων συστημάτων ελέγχου, και με την καλόπιστη τήρηση των δεσμεύσεων των μερών στο πλαίσιο των συμβάσεων για τον περιορισμό των εξοπλισμών, για τον αφοπλισμό και για τη μη διάδοση. Τα μέρη δημιουργούν, στη Μέση Ανατολή, μία ζώνη χωρίς πυρηνικά, χημικά και βιολογικά όπλα μαζικής καταστροφής και τους φορείς τους, η οποία διαθέτει ένα αποτελεσματικό σύστημα αμοιβαίου ελέγχου. Περαιτέρω, τα μέρη θα λάβουν πρακτικά μέτρα για την πρόληψη της διάδοσης πυρηνικών, χημικών και βιολογικών όπλων και της υπερβολικής συγκέντρωσης συμβατικών όπλων θα απέχουν από κάθε ανάπτυξη στρατιωτικής ικανότητας πέραν των θεμιτών αμυντικών αναγκών τους, επαναλαμβάνοντας ότι είναι αποφασισμένα να επιτύχουν το αυτό επίπεδο ασφάλειας και να εδραιώσουν την αμοιβαία εμπιστοσύνη με τον μικρότερο δυνατό αριθμό στρατευμάτων και εξοπλισμών, και να προσχωρήσουν στη CCW θα ευνοούν τις προϋποθέσεις που είναι δυνατόν να επιτρέπουν την εδραίωση σχέσεων καλής γειτονίας μεταξύ τους και θα υποστηρίζουν τις διαδικασίες που αποβλέπουν στη σταθερότητα, την ασφάλεια και την ευημερία, καθώς και στην περιφερειακή και υποπεριφερειακή συνεργασία θα μελετήσουν τα μέτρα εμπιστοσύνης και ασφάλειας που θα πρέπει να υιοθετηθούν από κοινού μεταξύ των μερών ενόψει της δημιουργίας ενός «χώρου ειρήνης και σταθερότητας στη Μεσόγειο», συμπεριλαμβανομένης της 3

4 δυνατότητας εφαρμογής, για τον σκοπό αυτό, σε ορισμένη προθεσμία, ενός ευρωμεσογειακού συμφώνου. 6. Η πρωτοβουλία αυτή καταδεικνύει την αποφασιστική βούληση των εταίρων να ευνοήσουν την ανάπτυξη του ανθρωπίνου δυναμικού και την απασχόληση, σύμφωνα με τους στόχους της Χιλιετίας για την ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της φτώχειας. Οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων υπογραμμίζουν ότι είναι αποφασισμένοι να ενισχύσουν τη δημοκρατία και τον πολιτικό πλουραλισμό με την ανάπτυξη της συμμετοχής στον πολιτικό βίο και την προσχώρηση στο σύνολο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών. Επισημαίνουν, επίσης, τη φιλοδοξία τους να οικοδομήσουν ένα κοινό μέλλον βασισμένο στον πλήρη σεβασμό των δημοκρατικών αρχών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, που έχουν κατοχυρωθεί από τα περί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διεθνή κείμενα, όπως η προώθηση των οικονομικών, κοινωνικών, πολιτιστικών, αστικών και πολιτικών δικαιωμάτων, η ενίσχυση του ρόλου των γυναικών στην κοινωνία, ο σεβασμός των μειονοτήτων, η καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, καθώς και η προώθηση του πολιτιστικού διαλόγου και της αμοιβαίας κατανόησης. 7. Οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων επιβεβαιώνουν εκ νέου τη στήριξή τους στην ισραηλινο-παλαιστινιακή ειρηνευτική διαδικασία, όπως αναφέρθηκε κατά την Ευρωμεσογειακή Σύνοδο Υπουργών, η οποία πραγματοποιήθηκε στη Λισσαβόνα, τον Νοέμβριο του 2007, και σύμφωνα με τη Διαδικασία της Αννάπολης. Υπενθυμίζουν δε ότι η ειρήνη στη Μέση Ανατολή απαιτεί μία σφαιρική λύση και εκφράζουν, στο σημείο αυτό, την ικανοποίησή τους σχετικά με την ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία η Συρία και το Ισραήλ άρχισαν έμμεσες ειρηνευτικές συνομιλίες υπό την αιγίδα της Τουρκίας, σύμφωνα με τους όρους αναφοράς της Διάσκεψης της Μαδρίτης για την ειρήνη. 8. Οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων επιβεβαιώνουν εκ νέου ότι καταδικάζουν την τρομοκρατία υπό οποιαδήποτε μορφή της και όπως και αν αυτή εκδηλώνεται, καθώς και ότι είναι αποφασισμένοι να την εξαλείψουν και να αγωνισθούν εναντίον όσων την στηρίζουν είναι αποφασισμένοι να εφαρμόσουν πλήρως τον Κώδικα συμπεριφοράς για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, ώστε να βελτιωθεί η 4

5 ασφάλεια όλων των πολιτών εντός πλαισίου που εξασφαλίζει τον σεβασμό του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειδικότερα μέσω αποτελεσματικότερων πολιτικών καταπολέμησης της τρομοκρατίας και μιας στενότερης συνεργασίας για τερματισμό όλων των τρομοκρατικών δραστηριοτήτων, προστασία των ενδεχομένων στόχων και διαχείριση των συνεπειών των επιθέσεων. Υπογραμμίζουν δε ότι πρέπει να αναλάβουν δράση για την αντιμετώπιση των παραγόντων που ευνοούν την εξάπλωση της τρομοκρατίας υπό οποιαδήποτε μορφή της και όπως και αν αυτή εκδηλώνεται, ανεπιφύλακτα, όποιοι και αν είναι οι δράστες, οι στόχοι και οι σκοπιμότητες. Υπενθυμίζουν, επίσης, ότι απορρίπτουν πλήρως τις απόπειρες σύνδεσης οποιασδήποτε θρησκείας ή κουλτούρας με την τρομοκρατία, και επιβεβαιώνουν ότι είναι αποφασισμένοι να πράξουν ό,τι απαιτείται για την επίλυση των διαφορών, τον τερματισμό της κατοχής, την καταπολέμηση της καταπίεσης, τη μείωση της φτώχειας, την προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ορθής διαχείρισης των δημοσίων υποθέσεων, τη βελτίωση της διαπολιτιστικής συνεννόησης και την παροχή εγγυήσεων όσον αφορά τον σεβασμό όλων των θρησκειών και πίστεων. Οι ενέργειες αυτές εξυπηρετούν άμεσα τα συμφέροντα όλων των λαών της ευρωμεσογειακής περιοχής και στρέφονται εναντίον εκείνων των τρομοκρατών και των δικτύων τους. Περιεχόμενο και κυριότεροι στόχοι 9. Οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων συμφωνούν ότι η πρόκληση που αντιμετωπίζει η Διαδικασία της Βαρκελώνης : Ένωση για τη Μεσόγειο έγκειται στην ενίσχυση των πολυμερών σχέσεων, στη διεύρυνση της κατανομής της ευθύνης της διαδικασίας, στην εγκαθίδρυση της ισότιμης συμμετοχής όλων των μερών στη διακυβέρνηση και στην πραγμάτωση της Διαδικασίας μέσω συγκεκριμένων έργων περισσότερο ορατών στους πολίτες. Ήλθε η στιγμή να δοθεί στη Διαδικασία της Βαρκελώνης νέα ώθηση που να μπορεί να διατηρηθεί. Περαιτέρω προσπάθειες και νέοι καταλύτες απαιτούνται τώρα για τη μετατροπή των στόχων της Διακήρυξης της Βαρκελώνης σε απτά αποτελέσματα. 10. Η ευρωμεσογειακή εταιρική σχέση παραμένει μία διαδικασία ανοικτή σε όλους, που διαπνέεται, σε όλες τις πτυχές της, από την αρχή της συναίνεσης. Ο τρόπος εκτέλεσης της διαδικασίας αυτής, όσον αφορά τα έργα, θα καθορισθεί κατά την 5

6 προσεχή Σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών, η οποία θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο του Η Διαδικασία της Βαρκελώνης : Ένωση για τη Μεσόγειο θα βασισθεί στο κεκτημένο της Διαδικασίας της Βαρκελώνης, του οποίου τα επιτεύγματα και τα επιτυχή στοιχεία θα ενισχύσει. Η Διακήρυξη της Βαρκελώνης, οι στόχοι της και οι τομείς συνεργασίας που προβλέπει, παραμένουν επίκαιροι, και οι τρεις πυλώνες που αφορά η συνεργασία (πολιτικός διάλογος, οικονομική συνεργασία και ελεύθερες συναλλαγές, και ανθρωπιστικός, κοινωνικός και πολιτιστικός διάλογος) θα παραμείνουν στο επίκεντρο των ευρωμεσογειακών σχέσεων. Το πενταετές πρόγραμμα εργασίας που υιοθετήθηκε κατά τη Σύνοδο που πραγματοποιήθηκε στη Βαρκελώνη το 2005 επ ευκαιρία της 10 ης επετείου της ευρωμεσογειακής εταιρικής σχέσης (και ειδικότερα ο τέταρτος πυλώνας, σχετικά με τον οποίο αποφασίσθηκε τότε η διεύρυνση της συνεργασίας, δηλαδή : η μετανάστευση, η κοινωνική ένταξη, η δικαιοσύνη και η ασφάλεια) και τα πορίσματα όλων των υπουργικών συνόδων, θα παραμείνουν εφαρμοστέα. Οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων αναγνωρίζουν τις προόδους και τα οικονομικά οφέλη που συνδέονται με τη δημιουργία, μέχρι το 2010, μιας ευρείας ζώνης ελεύθερων συναλλαγών στην ευρωμεσογειακή περιοχή, και με την ενίσχυση της περιφερειακής οικονομικής ολοκλήρωσης σε όλες τις διαστάσεις της. Αντιμετωπίζουν ευνοϊκά τις γενικές γραμμές του χάρτη πορείας Euromed για το εμπόριο μέχρι το 2010 και για τα επόμενα χρόνια και, ειδικότερα, την ιδέα της δημιουργίας ενός ευέλικτου, αποτελεσματικού και ευνοϊκού για τον επιχειρηματικό κόσμο μηχανισμού διευκόλυνσης των ανταλλαγών, που θα επιτρέψει την αύξηση της διαφάνειας και των εμπορικών και επενδυτικών δυνατοτήτων. 12. Οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων υπογραμμίζουν ότι η Διαδικασία της Βαρκελώνης : Ένωση για τη Μεσόγειο έχει ως στόχο την οικοδόμηση ενός μέλλοντος ειρήνης και κοινής ευημερίας σε ολόκληρη την περιοχή με την εφαρμογή προγραμμάτων που θα ενισχύσουν τη ροή των συναλλαγών μεταξύ των πολιτών ολόκληρης της περιοχής. Αποφασίζουν, επομένως, να περιλαμβάνει η πρωτοβουλία αυτή μία ανθρώπινη και πολιτιστική διάσταση. Επισημαίνουν τη βούληση να διευκολυνθεί η νόμιμη κυκλοφορία των προσώπων. Επιμένουν στο γεγονός ότι η προώθηση της νόμιμης μετανάστευσης που αποτελεί αντικείμενο ορθής διαχείρισης προς το συμφέρον όλων των ενδιαφερομένων μερών, η καταπολέμηση της 6

7 λαθρομετανάστευσης και η ενίσχυση των δεσμών μεταξύ της μετανάστευσης και της ανάπτυξης, αποτελούν θέματα κοινού ενδιαφέροντος που πρέπει να μελετηθούν βάσει σφαιρικής, εξισορροπημένης και ολοκληρωμένης προσέγγισης. 13. Η Διαδικασία της Βαρκελώνης : Ένωση για τη Μεσόγειο θα συμπληρώσει τις διμερείς σχέσεις που διατηρεί η Ε.Ε. με τις χώρες αυτές 1, οι οποίες θα συνεχίσουν να υφίστανται στο πλαίσιο συγχρόνων δράσεων, όπως οι συμφωνίες σύνδεσης, τα σχέδια δράσης της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας και στην περίπτωση της Μαυριτανίας, της ομάδας των Κρατών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού. Θα διασφαλισθεί περαιτέρω η συνοχή και η συμπληρωματικότητά της με την κοινή στρατηγική Αφρικής-Ε.Ε. Συμπληρώνοντας τις σχετικές προς την περιφερειακή διάσταση δράσεις της, η Διαδικασία της Βαρκελώνης : Ένωση για τη Μεσόγειο θα είναι ανεξάρτητη της πολιτικής διεύρυνσης της Ε.Ε., των ενταξιακών διαπραγματεύσεων και της προενταξιακής διαδικασίας. 14. Η Διαδικασία της Βαρκελώνης : Ένωση για τη Μεσόγειο δίδει νέα ώθηση στη Διαδικασία της Βαρκελώνης με τρεις τουλάχιστον λίαν σημαντικούς τρόπους : - αναβαθμίζοντας το πολιτικό επίπεδο των σχέσεων της Ε.Ε. με τους μεσογειακούς εταίρους της, - προβλέποντας μία καλύτερη κατανομή της ευθύνης των πολυμερών μας σχέσεων, και - καθιστώντας τις σχέσεις αυτές πιο συγκεκριμένες και πιο ορατές χάρις σε περιφερειακά και επιπλέον υποπεριφερειακά έργα, χρήσιμα για τους πολίτες της περιοχής. 1 Οι ενδιαφερόμενες χώρες είναι οι ακόλουθες : η Αλγερία, η Αίγυπτος, το Ισραήλ, η Ιορδανία, ο Λίβανος, η Μαυριτανία, το Μονακό, η Παλαιστινιακή Αρχή, η Συρία, η Τυνησία, η Κροατία και η Τουρκία οι υποψήφιες χώρες που συμμετέχουν σε διαπραγματεύσεις εισδοχής στην Ε.Ε. η Αλβανία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Μαυροβούνιο, πιθανές υποψήφιες χώρες για ένταξη στην Ε.Ε. Λιβύη, η οποία προσκαλείται από την προεδρία, από την υπουργική σύνοδο Euromed της 7

8 Ενίσχυση των σχέσεων 15. Οι εν λόγω Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων αποφασίζουν την ανά διετία διοργάνωση συνόδων κορυφής. Αυτές οι σύνοδοι κορυφής θα ολοκληρώνονται με μία πολιτική διακήρυξη και έναν σύντομο κατάλογο συγκεκριμένων περιφερειακών έργων προς υλοποίηση. Τα πορίσματα θα επικυρώνουν ένα ευρύ διετές πρόγραμμα εργασίας για τη Διαδικασία της Βαρκελώνης : Ένωση για τη Μεσόγειο. Σύνοδοι των Υπουργών Εξωτερικών θα πραγματοποιούνται κάθε έτος, με στόχο τον απολογισμό των προόδων που έχουν συντελεσθεί όσον αφορά την εφαρμογή των πορισμάτων της συνόδου κορυφής, την προετοιμασία των προσεχών συνόδων κορυφής και, περιπτώσεως δοθείσης, την έγκριση νέων έργων. 16. Οι σύνοδοι κορυφής θα πραγματοποιούνται εκ περιτροπής στην Ε.Ε. και στις μεσογειακές χώρες-εταίρους. Η χώρα υποδοχής θα επιλέγεται με συναίνεση. Όλες οι χώρες που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία, θα προσκαλούνται στις συνόδους κορυφής, στις υπουργικές συνόδους και στις λοιπές συνεδριάσεις της ολομέλειας της Διαδικασίας της Βαρκελώνης : Ένωση για την Ευρώπη. 17. Η Ευρωμεσογειακή Κοινοβουλευτική Συνέλευση (ΑΡΕΜ) θα είναι η νόμιμη κοινοβουλευτική έκφραση της Διαδικασίας της Βαρκελώνης : Ένωση για τη Μεσόγειο. Οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων υποστηρίζουν ανεπιφύλακτα την ενίσχυση του ρόλου της ΑΡΕΜ στις σχέσεις της με τους μεσογειακούς εταίρους. 18. Το Ευρωμεσογειακό Ίδρυμα Anna Lindh για τον Διάλογο μεταξύ των Πολιτισμών θα συμβάλει αποτελεσματικά, ως ευρωμεσογειακό όργανο, στην πολιτιστική διάσταση της πρωτοβουλίας, σε συνεργασία με τη «Συμμαχία των Πολιτισμών» του ΟΗΕ. Στουτγάρδης (1999). 8

9 Ορθότερη κατανομή των ευθυνών και θεσμική διακυβέρνηση 19. Οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεως συμφωνούν να καθιερώσουν μία συμπροεδρία και αποφασίζουν τη δημιουργία μιας κοινής γραμματείας. Όλα τα μέλη της Διαδικασίας της Βαρκελώνης : Ένωση για τη Μεσόγειο θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στη συμπροεδρία και τη γραμματεία. 20. Αρμόζει να διατηρηθούν οι τρέχουσες δομές της Διαδικασίας της Βαρκελώνης, οι οποίες θα προσαρμοστούν στις αποφάσεις των Ευρωμεσογειακών Υπουργών Εξωτερικών. Συμπροεδρία 21. Οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων καθιερώνουν συμπροεδρία, προκειμένου να βελτιωθεί η ισορροπία και η κοινή ευθύνη της συνεργασίας τους. Ο ένας πρόεδρος θα εκλέγεται από την Ε.Ε. και ο άλλος από μία ευρωπαϊκή χώρα-εταίρο. Η αρχή της συμπροεδρίας θα έχει εφαρμογή στις συνόδους κορυφής, σε όλες τις συνόδους υπουργών, στις συνεδριάσεις ανωτέρων υπαλλήλων, στη μόνιμη κοινή επιτροπή και, εφόσον είναι δυνατόν, στις συνεδριάσεις εμπειρογνωμόνων / ειδικές (ad hoc) συνεδριάσεις στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας. 22. Η νέα συμπροεδρία - θα πρέπει, όσον αφορά την Ε.Ε., να είναι συμβατή με την εξωτερική εκπροσώπηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις της Συνθήκης, - θα ασκείται, όσον αφορά τη Μεσόγειο, από συμπροεδρεύοντα ο οποίος εκλέγεται με συναίνεση. Η θητεία του θα είναι διετής και μη ανανεώσιμη. Θεσμική διακυβέρνηση και γραμματεία 23. Οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων αποφασίζουν τη δημιουργία νέων θεσμικών δομών που θα συμβάλουν στην υλοποίηση των πολιτικών στόχων της πρωτοβουλίας αυτής, που έγκεινται, ειδικότερα, στην ενίσχυση της κατανομής των 9

10 ευθυνών, την αναβάθμιση του πολιτικού επιπέδου των ευρωμεσογειακών σχέσεων και την πραγμάτωση της Διαδικασίας με έργα. 24. Αποφασίζουν να δημιουργήσουν κοινή γραμματεία για τη Διαδικασία της Βαρκελώνης : Ένωση για τη Μεσόγειο, η οποία θα καταλαμβάνει κεντρική θέση στο θεσμικό αρχιτεκτόνημα. Η γραμματεία θα δώσει νέα ώθηση στη Διαδικασία, όσον αφορά τον εντοπισμό, την παρακολούθηση και την προώθηση των έργων, καθώς και την αναζήτηση εταίρων. Η χρηματοδότηση και η υλοποίηση των έργων θα πραγματοποιούνται λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε περίπτωσης. Η γραμματεία θα διασφαλίζει την επιχειρησιακή συνεννόηση με όλες τις δομές της Διαδικασίας, και με τη σύνταξη εγγράφων εργασίας για τα όργανα λήψης αποφάσεων. Θα διαθέτει ανεξάρτητη νομική προσωπικότητα και ανεξάρτητο νομικό καθεστώς. 25. Τα καθήκοντα της γραμματείας θα είναι τεχνικής φύσεως, ενώ οι Υπουργοί Εξωτερικών και οι ανώτεροι υπάλληλοι θα συνεχίσουν να αναλαμβάνουν την πολιτική ευθύνη για όλες τις πτυχές τις πρωτοβουλίας. 26. Η Μόνιμη Κοινή Επιτροπή, η οποία θα εδρεύει στις Βρυξέλλες, θα παρέχει τη συνδρομή της στο πλαίσιο των συνεδριάσεων των ανωτέρων υπαλλήλων και της προετοιμασίας τους, και θα εξασφαλίζει την πλήρη παρακολούθησή τους. Επίσης, θα μπορεί να χρησιμεύει ως μηχανισμός ταχείας αντίδρασης στην περίπτωση που θα δημιουργούταν, στην περιοχή, μια έκτακτη κατάσταση που θα απαιτούσε συνεννόηση με τους ευρωμεσογειακούς εταίρους. 27. Οι ανώτεροι υπάλληλοι θα συνεχίσουν να συνέρχονται τακτικά, ώστε να προετοιμάζουν τις υπουργικές συνόδους, και τα προς έγκριση έργα, να καταγράφουν και να αξιολογούν τις συντελεσθείσες προόδους σε όλους τους άξονες της Διαδικασίας της Βαρκελώνης : Ένωση για τη Μεσόγειο, και να εισηγούνται το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας στους Υπουργούς Εξωτερικών. 28. Τα καθήκοντα, λεπτομερώς, της νέας θεσμικής δομής, η λειτουργία της συμπροεδρίας καθώς και η σύνθεση, η έδρα και η χρηματοδότηση της γραμματείας, θα αποφασισθούν με συναίνεση από τους Υπουργούς Εξωτερικών, τον Νοέμβριο του 10

11 2008, βάσει εμπεριστατωμένων συζητήσεων και προτάσεων που θα υποβληθούν από όλους τους εταίρους. Έργα / Προγράμματα 29. Η διαδικασία επιλογής των έργων / προγραμμάτων θα ανταποκρίνεται στους στόχους της ειρήνης, της ασφάλειας και της σταθερότητας, που τίθενται με τη Διακήρυξη της Βαρκελώνης. Οι εταίροι θα δημιουργήσουν ένα περιβάλλον κατάλληλο για την υλοποίηση έργων / προγραμμάτων, λαμβάνοντας υπόψη τον περιφερειακό, υποπεριφερειακό και διεθνικό χαρακτήρα των προτεινόμενων έργων / προγραμμάτων, το μέγεθος και την καταλληλότητά τους, καθώς και το ενδιαφέρον που παρουσιάζουν για τα μέρη που συμμετέχουν σε αυτά, σύμφωνα με το περιεχόμενο και τους κυριότερους στόχους της πρωτοβουλίας. Θα λαμβάνεται υπόψη αν τα έργα / προγράμματα μπορούν να προωθήσουν μία ισόρροπη και αειφόρο ανάπτυξη, καθώς και την ολοκλήρωση, τη συνοχή και τις περιφερειακές και υποπεριφερειακές διασυνδέσεις, και θα προτιμάται η οικονομική σκοπιμότητά τους, και ειδικότερα η ευρύτερη δυνατή προσφυγή στη χρηματοδότηση και στη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Οι ανώτεροι υπάλληλοι θα διαμορφώνουν τα κριτήρια επιλογής των έργων, που θα υποβάλλονται για έγκριση στους Υπουργούς Εξωτερικών. 30. Οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων υπογραμμίζουν τις δυνατότητες που προσφέρει η ενισχυμένη συνεργασία χάρις στην αρχή των έργων μεταβλητής γεωμετρίας, σύμφωνα με το περιεχόμενο και τους κυριότερους στόχους της πρωτοβουλίας. Η προσέγγιση αυτή θα επιτρέψει στις χώρες-μέλη με συγγένειες, κοινούς στόχους ή στοιχεία που χαρακτηρίζονται από συμπληρωματικότητα, να ενδυναμώσουν τη Διαδικασία και να υλοποιήσουν τους στόχους της Διακήρυξης της Βαρκελώνης. Χρηματοδότηση 31. Η Διαδικασία της Βαρκελώνης : Ένωση για τη Μεσόγειο θα θέσει σε κίνηση επιπλέον μέσα χρηματοδότησης για την περιοχή, κυρίως μέσω περιφερειακών και υποπεριφερειακών έργων. Η ικανότητά της να προσελκύει επιπλέον οικονομικούς 11

12 πόρους για περιφερειακά έργα, σε συνδυασμό με το υψηλό επίπεδο συντονισμού των χρηματοδοτών, θα αποτελέσει την προστιθέμενη αξία της. Η χρηματοδότηση θα εξασφαλίζεται, κυρίως, από τις εξής πηγές : συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, συνεισφορές από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. και όλων των εταίρων, συνεισφορές άλλων χωρών, διεθνών χρηματοοικονομικών και περιφερειακών φορέων, Μηχανισμός Ευρωμεσογειακών Επενδύσεων και Εταιρικής Σχέσης (FEMIP), Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης (IEVP Euro-Med), μηχανισμός επενδύσεων στο πλαίσιο της πολιτικής γειτονίας και μέσο διασυνοριακής συνεργασίας του IEVP, καθώς και τα λοιπά μέσα που ισχύουν για τις χώρες που αφορά η πρωτοβουλία, για τα οποία θα συνεχίσουν να εφαρμόζονται οι συνήθεις κανόνες επιλογής και διαδικαστικοί κανόνες. Τελικές Παρατηρήσεις 32. Οι συμμετέχοντες υπογραμμίζουν ότι η Διαδικασία της Βαρκελώνης : Ένωση για τη Μεσόγειο αποτελεί ιστορική ευκαιρία για την αναζωογόνηση της Διαδικασίας της ευρωμεσογειακής εταιρικής σχέσης και τη δημιουργία μιας ενισχυμένης διάστασης αυτής. Η επιτυχία αυτής της πρωτοβουλίας θα εξαρτηθεί, επίσης, σε τελική ανάλυση, από τους πολίτες, την κοινωνία των πολιτών και την ενεργή συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. 33. Οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων καλούν τους Υπουργούς Εξωτερικών να αποφασίσουν, κατά την προσεχή σύνοδό τους, τον Νοέμβριο, τις διαδικασίες θεσμοθέτησης της πρωτοβουλίας αυτής. Αυτές οι νέες δομές, θα πρέπει να λειτουργούν πλήρως πριν από το τέλος του Όλες οι συμμετέχουσες χώρες και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εργασθούν, σε στενή συνεργασία, για την υλοποίηση του στόχου αυτού. * * * ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Το μέλλον της Ευρωμεσογειακής Περιοχής βασίζεται στη βελτίωση της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης, την αλληλεγγύη, την περιφερειακή ολοκλήρωση, την αειφόρο ανάπτυξη και τη γνώση. Είναι αναγκαίο να επεκταθεί η συνεργασία σε 12

13 τομείς όπως η ανάπτυξη των επιχειρήσεων, το εμπόριο, το περιβάλλον, η ενέργεια, η διαχείριση των υδάτινων πόρων, η γεωργία, η ασφάλεια των τροφίμων, η ασφάλεια του εφοδιασμού σε τρόφιμα, οι μεταφορές, η ναυτιλία, η εκπαίδευση, η επαγγελματική κατάρτιση, οι επιστήμες και οι τεχνολογίες, ο πολιτισμός, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, η δικαιοσύνη και το δίκαιο, η ασφάλεια, η μετανάστευση, η υγεία, η ενίσχυση του ρόλου της γυναίκας στην κοινωνία, η πολιτική προστασία, ο τουρισμός, η πολεοδομία, τα λιμάνια, η αποκεντρωμένη συνεργασία, η κοινωνία της πληροφορίας και οι πόλοι ανταγωνιστικότητας. Περαιτέρω, υπογραμμίζουν ότι είναι σημαντικό να ενισχυθεί η ασφάλεια του εφοδιασμού σε τρόφιμα, λαμβανομένων, κυρίως, υπόψη των συνεπειών των κλιματικών αλλαγών στις καλλιέργειες στο πλαίσιο των πολιτικών αειφόρου ανάπτυξης. Όλοι αναγνωρίζουν τη σημασία του νερού : η ευρωμεσογειακή υπουργική σύνοδος που θα πραγματοποιηθεί στην Ιορδανία τον Οκτώβριο του 2008, θα καθορίσει, για τη Μεσόγειο, μία στρατηγική για το νερό, που θα επιτρέπει τη διατήρηση των υδάτινων πόρων, τη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού σε νερό και την ορθολογική και αειφόρο χρήση του νερού. Οι προτεραιότητες που τίθενται στο περιφερειακό ενδεικτικό πρόγραμμα για την ευρωμεσογειακή συνεργασία και στα μελλοντικά προγράμματα, θα συνεχίσουν να ισχύουν, και τυχόν συμβολή της Κοινότητας στα νέα περιφερειακά προγράμματα που απαριθμούνται κατωτέρω, δεν θα χρηματοδοτηθεί σε βάρος των ήδη υφισταμένων επιχορηγήσεων σε διμερές επίπεδο, που προέρχονται από το ευρωπαϊκό όργανο γειτονίας και εταιρικής σχέσης ή από προενταξιακό όργανο (ή, στην περίπτωση της Μαυριτανίας, από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης). Είναι πρωταρχικής σημασίας η συγκεκριμενοποίηση και η πραγμάτωση, υπό μορφή μεγάλων περιφερειακών προγραμμάτων, των στόχων που τίθενται με τη Διακήρυξη της Βαρκελώνης του 1995 και στο πρόγραμμα εργασίας του Κατ αρχήν, αποφασίζεται η ανάληψη ορισμένων πρωτοβουλιών-κλειδιών, που απαριθμούνται κατωτέρω, και για τα οποία η μέλλουσα γραμματεία θα πρέπει να υποβάλει αναλυτική εισήγηση. 13

14 Απορρύπανση της Μεσογείου : Αν και συνώνυμη του πολιτισμού και της ιστορίας, η Μεσόγειος δεν αποτελεί, ωστόσο, για την περιοχή, μόνο ένα σύμβολο ή μία εικόνα. Αποτελεί, επίσης, πηγή δημιουργίας θέσεων απασχόλησης και αναψυχής για τις παράκτιες χώρες. Ωστόσο, η ποιότητα του περιβάλλοντός της έχει υποβαθμισθεί σημαντικά τον τελευταίο καιρό. Βασισμένη στην πρωτοβουλία «Horizon 2020», η απορρύπανση της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένων των παράκτιων περιοχών και των προστατευόμενων θαλάσσιων ζωνών, ειδικότερα στον τομέα του νερού και των αποβλήτων, θα είναι, επομένως, επωφελής για τις συνθήκες ζωής και διαβίωσης των μεσογειακών πληθυσμών. Χερσαίοι και θαλάσσιοι διάδρομοι : Η Μεσόγειος δεν είναι μία θάλασσα που χωρίζει, αλλά μία θάλασσα που ενώνει τους πληθυσμούς. Αποτελεί, επίσης, μία μεγάλη οδό εμπορικής επικοινωνίας. Η ευκολία και η ασφάλεια χερσαίας και θαλάσσιας πρόσβασης και κυκλοφορίας των εμπορευμάτων και των προσώπων είναι σημαντικές για τη διατήρηση των σχέσεων και την ενίσχυση του περιφερειακού εμπορίου. Η ανάπτυξη των θαλασσίων διαδρόμων, συμπεριλαμβανομένης της σύνδεσης των λιμένων, σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου, καθώς και η κατασκευή παράκτιων οδών και ο εκσυγχρονισμός της σιδηροδρομικής σύνδεσης που διέρχεται από το Μαγκρέμπ («trans-maghreb»), θα επιτρέψουν την αύξηση της ροής και την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων και των εμπορευμάτων. Αρμόζει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη συνεργασία στον τομέα της θαλάσσιας ασφάλειας, ενόψει της σφαιρικής ολοκλήρωσης στην περιοχή της Μεσογείου. Πολιτική προστασία : Σε ολόκληρο τον κόσμο, το τοπίο εμφανίζει ίχνη ζημιών που έχουν προκληθεί από καταστροφές για τις οποίες ευθύνεται ο ανθρώπινος παράγοντας ή από φυσικές καταστροφές. Οι επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών είναι πρόδηλες σε όλους. Η περιοχή της Μεσογείου είναι ιδιαίτερα ευάλωτη και εκτεθειμένη στις καταστροφές αυτές. Επομένως, μία από τις μεγάλες προτεραιότητες για την περιοχή αυτή, είναι ένα κοινό πρόγραμμα πολιτικής προστασίας για την πρόληψη των καταστροφών, την προετοιμασία και την αντιμετώπισή τους, που θα επιτρέπει τη στενότερη συνεργασία της περιοχής με τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Ε.Ε. 14

15 Εναλλακτικές πηγές ενέργειας : Μεσογειακό Ηλιακό Σχέδιο : Η πρόσφατη δραστηριότητα των αγορών ενέργειας, τόσο σε επίπεδο προσφοράς όσο και σε επίπεδο ζήτησης, επιβεβαιώνει την ανάγκη μιας στροφής προς τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Η εμπορία όλων των εναλλακτικών πηγών ενέργειας, καθώς και η σχετική έρευνα και ανάπτυξη, αποτελούν, επομένως, μία βασική προτεραιότητα της δράσης που διεξάγεται στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης. Στη γραμματεία ανατίθεται η μελέτη σκοπιμότητας, ο σχεδιασμός και η δημιουργία ενός μεσογειακού ηλιακού σχεδίου. Ανώτατη εκπαίδευση και έρευνα Ευρωμεσογειακό Πανεπιστήμιο : Ένα ευρωμεσογειακό πανεπιστήμιο (με έδρα τη Σλοβενία) μπορεί να συμβάλει στην κατανόηση μεταξύ των λαών και να ενθαρρύνει τη συνεργασία στον τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης, στο πλαίσιο της επέκτασης των στόχων που έχουν τεθεί με τη Διαδικασία της Κατάνιας και από την πρώτη ευρωμεσογειακή υπουργική σύνοδο για την ανώτατη εκπαίδευση και την επιστημονική έρευνα (Κάιρο, Ιούνιος 2007). Το πανεπιστήμιο αυτό θα έχει ως αποστολή τη δημιουργία -μέσω ενός δικτύου συνεργασίας μεταξύ των φορέων-εταίρων και των ήδη υφισταμένων πανεπιστημίων της ευρωμεσογειακής περιοχής- μεταπτυχιακών και ερευνητικών προγραμμάτων, συμβάλλοντας, έτσι, στη δημιουργία του ευρωμεσογειακού Χώρου της ανώτατης εκπαίδευσης, των επιστημών και της έρευνας. Οι χώρες-εταίροι θα ενθαρρύνονται να κάνουν ευρεία χρήση των δυνατοτήτων που προσφέρονται από τα υφιστάμενα προγράμματα συνεργασίας στον τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης, όπως το Tempus και το Erasmus Mundus, συμπεριλαμβανομένου του Παραθύρου εξωτερικής συνεργασίας. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη βελτίωση της ποιότητας και της αντιστοιχίας μεταξύ επαγγελματικής κατάρτισης και αναγκών της αγοράς εργασίας. Η μεσογειακή πρωτοβουλία για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων στόχο έχει να συνδράμει τους φορείς των χωρών-εταίρων που ήδη παρέχουν βοήθεια στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αξιολογώντας τις ανάγκες των επιχειρήσεων αυτών, καθορίζοντας τις στρατηγικές λύσεις και παρέχοντας σε αυτούς τους φορείς τα απαιτούμενα μέσα υπό μορφή τεχνικής βοήθειας και χρηματικών πόρων. Η πρωτοβουλία αυτή θα διαπνέεται από την αρχή της κατανομής των ευθυνών, και οι σχετικές δραστηριότητες θα πρέπει να συμπληρώνουν εκείνες των φορέων που ήδη 15

16 εργάζονται στον τομέα αυτό. Οι χώρες των δύο όχθων της Μεσογείου θα συμβάλλουν εθελοντικά. 16