Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ. Διάσωση ζωών και ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου. Italian Cooperation/Annalisa Vandelli

Transcript

1 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ Διάσωση ζωών και ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου Italian Cooperation/Annalisa Vandelli

2 ΜΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Με την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της επιδιώκουν να σώσουν ζωές και να ανακουφίσουν τα ανθρώπινα δεινά που προκαλούν οι πόλεμοι, οι συγκρούσεις, οι φυσικές καταστροφές και άλλες καταστάσεις κρίσεως. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, γύρω στα 75 εκατομμύρια ανθρώπων σε όλο τον κόσμο θα χρειαστούν ανθρωπιστική βοήθεια το 2015 από τους σύρους πρόσφυγες πολέμου έως τα θύματα σεξουαλικής βίας σε ένοπλες συγκρούσεις, από τους ασθενείς του Έμπολα στη Δυτική Αφρική έως τους κατοίκους νήσων που έχουν πληγεί από τροπικές καταιγίδες. Βεβαίως, κάθε κράτος έχει την ευθύνη να προστατεύει τους κατοίκους του. Αλλά, όταν η κυβέρνηση δεν είναι σε θέση ή δεν επιθυμεί να το πράξει, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της επιδιώκουν να βοηθήσουν αυτούς που έχουν ανάγκη. WFP/Rein Skullerud Στο Τσαντ, υποσιτισμένα παιδιά δέχονται τροφή και ιατρική περίθαλψη. ΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΜΕ ΚΑΙ ΠΩΣ Είτε αντιμετωπίζοντας ένοπλη σύγκρουση είτε μετά από μια φυσική καταστροφή, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της χρηματοδοτούν τις ανθρωπιστικές οργανώσεις εταίρους που παρέχουν τη βοήθεια επιτόπου. Σ αυτές περιλαμβάνονται οι οργανισμοί των Ηνωμένων Εθνών (ΗΕ), διεθνείς οργανισμοί όπως ο Ερυθρός Σταυρός και η Ερυθρά Ημισέληνος και μη κυβερνητικές οργανώσεις αρωγής (ΜΚΟ). Αυτοί οι φορείς παρέχουν βοήθεια στους πληθυσμούς που βρίσκονται σε ανάγκη απ ευθείας και όχι μέσω των κυβερνήσεων, χρηματοδοτώντας συχνά τοπικές οργανώσεις εταίρους. Ανάλογα με τις ειδικές ανάγκες και τη φύση κάθε κρίσης, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της παρέχουν: υλική βοήθεια (τρόφιμα, ρουχισμό, φάρμακα, καταλύματα, νερό, υγειονομικά μέτρα κ.λπ.), μετρητά και/ή κουπόνια που μπορούν να ανταλλαγούν με τρόφιμα ή άλλα είδη, τεχνική και υλικοτεχνική βοήθεια, χρηματοδότηση υποδομών και προσωπικού (προσφυγικών καταυλισμών, κινητών νοσοκομείων κ.λπ.).

3 Η ΕΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ Καθένα από τα 28 κράτη μέλη της ΕΕ παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια σε διμερές επίπεδο. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια χρηματοδοτούμενη από τον προϋπολογισμό της ΕΕ (και η οποία επομένως πληρώνεται από τα κράτη μέλη). Το 2014 οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο χορήγησαν 21,6 δισεκατ. δολάρια σε ανθρωπιστική βοήθεια. Το ένα τρίτο και πλέον προέρχονταν από την ΕΕ, εξ αυτού δε τα δύο τρίτα και πλέον προέρχονταν διμερώς από τα κράτη μέλη. Αυτό επιβεβαιώνει την ΕΕ ως τον μεγαλύτερο χορηγό ανθρωπιστικής βοήθειας παγκοσμίως. ΕΜΠΟΛΑ: ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΗΜΙΑΣ Η ΕΕ και τα κράτη μέλη έχουν διαδραματίσει βασικό ρόλο στο να επιτευχθεί η καμπή στη διεθνή αντιμετώπιση της επιδημίας, και σημειώνουν πρόοδο προς την επίτευξη του στόχου των «μηδενικών κρουσμάτων Έμπολα». Ζωτικό ρόλο έχουν διαδραματίσει οι σημαντικές χρηματοδοτικές συνεισφορές προς την τελούσα υπό την αιγίδα των ΗΕ διεθνή ανταπόκριση. Επιπλέον, τα κράτη μέλη έχουν αποστείλει ιατρικό προσωπικό, επιδημιολόγους, καθώς επίσης στρατιωτικό και μη στρατιωτικό προσωπικό, στη Γουινέα, τη Σιέρα Λεόνε και τη Λιβερία, και παρείχαν διοικητική μέριμνα και υλική βοήθεια. Παρασχέθηκε στήριξη σε περισσότερες από 100 πτήσεις ανθρωπιστικής αρωγής από τα κράτη μέλη μέσω του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της ΕΕ. Έντεκα κράτη μέλη ένωσαν τις δυνάμεις τους και απέστειλαν πολλές εκατοντάδες Nederlands Ministerie van Defensie Αποστολή βοήθειας με το πλοίο Karel Doorman. εμπορευματοκιβωτίων και οχημάτων και πάνω από παλέτες προμηθειών βοήθειας προς την Αφρική με το ολλανδικό πολεμικό σκάφος Karel Doorman, σε συντονισμό με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία ηγήθηκαν του συντονισμού της βοήθειας στη Σιέρα Λεόνε και τη Γουινέα αντίστοιχα. Η Σουηδία δημιούργησε έναν καταυλισμό βάσης για διεθνείς εργαζομένους του υγειονομικού τομέα στην πρωτεύουσα της Λιβερίας, Μονρόβια. Η Ιταλία προμήθευσε ένα κινητό εργαστήριο για την ανάλυση δειγμάτων ύποπτων κρουσμάτων Έμπολα. Η Γερμανία έχει αναπτύξει και τοποθετήσει αεροσκάφος για εκκένωση και εντατική θεραπεία εν πτήσει για τους ασθενείς του άκρως μεταδοτικού Έμπολα. Για να ενισχυθεί περισσότερο η ανταπόκριση της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διόρισε τον Χρήστο Στυλιανίδη, τον αρμόδιο επίτροπο για θέματα ανθρωπιστικής βοήθειας και διαχείρισης κρίσεων, ως συντονιστή της ΕΕ για τον Έμπολα. Ο ίδιος ανέφερε ότι, μέχρι τον Μάρτιο του 2015, η ΕΕ είχε δεσμεύσει περίπου κατά 1,4 δισεκατ. ευρώ συλλογικά ως αντίδραση στην παρούσα κρίση, εκ των οποίων περίπου 1 δισεκατ. ευρώ χορηγήθηκε διμερώς από τα κράτη μέλη.

4 ΣYΡIA: ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟΣΤΕΙ ΨΥΧΙΚΟ ΤΡΑΥΜΑ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν αναλάβει υπό την αιγίδα τους την αντιμετώπιση της μεγαλύτερης ανθρωπιστικής κρίσης από τον καιρό του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ήδη στις αρχές του 2015 κινητοποίησαν 3,6 δισεκατ. ευρώ ως συνδρομή στην αρωγή και αποκατάσταση των εκατομμυρίων Σύρων που παραμένουν στη χώρα τους και των 4 σχεδόν εκατομμυρίων σύρων προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής τους στον Λίβανο, την Ιορδανία, την Τουρκία, το Ιράκ και την Αίγυπτο. Στη διάσκεψη δωρητών στο Κουβέιτ, το Μάρτιο του 2015, τα κράτη μέλη της ΕΕ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μαζί υποσχέθηκαν 1,1 δισεκατ. ευρώ επιπλέον για ανθρωπιστική και αναπτυξιακή βοήθεια. Ηπαροχή βοήθειας προς τα αθώα θύματα αυτού του εξοντωτικού πολέμου αποτελεί ηθική επιταγή για την ΕΕ και τα κράτη μέλη της. Η λύση που θα δοθεί σε αυτή τη σύρραξη πρέπει σε τελική ανάλυση να είναι πολιτική. Italian Cooperation / Annalisa Vandelli ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΣΤΟΥΣ ΚΟΛΠΟΥΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Τα κράτη μέλη της ΕΕ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδιώκουν να εξασφαλιστεί ότι οι ανθρωπιστικές δράσεις είναι συμπληρωματικές και αλληλοενισχύονται, ενώ τάσσονται υπέρ της καθολικής αντιμετώπισης των κρίσεων υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών (UN-OCHA). Ο συντονισμός αυτός εποπτεύεται από την Ομάδα «Ανθρωπιστική και επισιτιστική βοήθεια» (COHAFA) του Συμβουλίου, της οποίας προεδρεύει το κράτος μέλος που ασκεί την Προεδρία του Συμβουλίου. Επίσης, η ομάδα συντονίζει τις προσπάθειες προβολής της ανθρωπιστικής βοήθειας της ΕΕ και προωθεί τις εργασίες για τον εντοπισμό καλύτερων τρόπων προστασίας των ευάλωτων ομάδων, αξιοποίησης συνεργειών με τις αρχές πολιτικής προστασίας, ενίσχυσης των αντιστάσεων χωρών ευεπίφορων σε κρίσεις, καθώς και ομαλής μετάβασης από την αρωγή έκτακτης ανάγκης στην πιο μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή βοήθεια. Ένα κορίτσι τρώει ένα μπισκότο υψηλής ενεργειακής αξίας του Παγκόσμιου Προγράμματος Τροφίμων στο αεροδρόμιο Τακλομπάν των Φιλιππίνων, ενώ περιμένει την απομάκρυνσή του μετά το χτύπημα του τυφώνα Χαϊγιάν. WFP/Marco Frattini

5 ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Η ανθρωπιστική βοήθεια που παρέχουν η ΕΕ και τα κράτη μέλη βασίζεται στις τέσσερις διεθνείς ανθρωπιστικές αρχές που βρίσκονται επίσης εμπεδωμένες στην «Ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανθρωπιστική βοήθεια» του 2007: Ανθρωπισμός: Η ανθρώπινη δυστυχία πρέπει να αντιμετωπίζεται οπουδήποτε εντοπίζεται, με ιδιαίτερη προσοχή στα πιο ευάλωτα άτομα. Αμεροληψία: Η ανθρωπιστική βοήθεια πρέπει να παρέχεται αποκλειστικά και μόνο βάσει των αναγκών, ανεξαρτήτως ιθαγένειας, θρησκείας, φύλου, εθνοτικής καταγωγής ή πολιτικών πεποιθήσεων. Ουδετερότητα: Η ανθρωπιστική βοήθεια δεν πρέπει να ευνοεί καμία πλευρά σε περίπτωση ένοπλης σύγκρουσης ή άλλης διένεξης. Ανεξαρτησία: Οι ανθρωπιστικοί στόχοι είναι αυτονομημένοι από πολιτικούς, οικονομικούς, στρατιωτικούς ή άλλους στόχους: μοναδικός σκοπός παραμένει η αρωγή και η αποτροπή των δεινών για τα θύματα ανθρωπιστικών κρίσεων. UNHCR/Y.Gusyev Αρωγή προς τους εκτοπισμένους στο εσωτερικό της Ουκρανίας. Η τήρηση αυτών των αρχών έχει θεμελιώδη σημασία, όχι μόνο προκειμένου να επιδεικνύεται αλληλεγγύη προς όλους εκείνους που βρίσκονται αντιμέτωποι με δεινοπαθήματα και καταστροφή, αλλά και για να διασφαλίζεται η παράδοση της ανθρωπιστικής βοήθειας και η προστασία των εργαζομένων στον ανθρωπιστικό τομέα. Αν οι οργανώσεις παροχής βοήθειας δεν ήταν αμερόληπτες, ουδέτερες και ανεξάρτητες, και αν θεωρούνταν ότι βοηθούν μόνο «την αντίθετη πλευρά», θα διέτρεχαν ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο να γίνουν στόχος σε ένοπλες συγκρούσεις ή να τους απαγορευθεί η πρόσβαση σε όσους έχουν ανάγκη. Ως εκ τούτου, έχει ζωτική σημασία να εξηγείται προς όλους τους εμπλεκομένους σε συγκρούσεις ότι η βοήθεια χορηγείται με πλήρη σεβασμό των ανθρωπιστικών αρχών. Σεβόμενες τις αρχές αυτές, η ανθρωπιστική βοήθεια και άλλες πτυχές της εξωτερικής δράσης μπορούν να επωφεληθούν αμοιβαία από ανταλλαγή πληροφοριών και κοινή ανάλυση των αιτίων και της δυναμικής των κρίσεων. Αυτό επιβεβαιώθηκε από τα «Συμπεράσματα του Συμβουλίου για τη σφαιρική προσέγγιση της ΕΕ» το 2014.

6 Rue de la Loi/Wetstraat Bruxelles/Brussel BELGIQUE/BELGIË Tel. +32 (0) Η παρούσα έκδοση εκπονήθηκε από τη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου, παρέχεται δε αποκλειστικά και μόνο προς ενημέρωση. Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη δεν υπέχουν καμία ευθύνη. Φωτογραφία εξωφύλλου: Προσφυγοπούλα στον προσφυγικό καταυλισμό Ζαατάρι της Ιορδανίας Ευρωπαϊκή Ένωση, 2015 Print: ISBN , doi: /672715, QC EL-C PDF: ISBN , doi: /445778, QC EL-N