ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΒΑΣΕΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 2

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΜΗΜΑ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΒΑΣΕΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 2 ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ dpap@unipi.gr

2 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΜΕ POWER DESIGNER ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ XAMPP (1/7) ΑΣΚΗΣΗ 1 - Έλεγχος προσβάσεων των χρηστών στο λογισμικό ενός πληροφοριακού συστήματος Το λογισμικό ενός πληροφοριακού συστήματος αποτελείται από μια σειρά αλληλεξαρτώμενων εφαρμογών. Κάθε εφαρμογή έχει ένα ή περισσότερα προγράμματα. Επίσης, κάθε ρόλος χρήστη έχει πρόσβαση σε ένα ή περισσότερα προγράμματα εφαρμογών. Κάθε χρήστης μπορεί να έχει έναν ή περισσότερους ρόλους και κάθε ρόλος κατέχεται από έναν ή περισσότερους χρήστες. Να κατασκευαστεί μοντέλο οντοτήτων συσχετίσεων για τη βάση δεδομένων του ελέγχου προσβάσεων των χρηστών και να μετατραπεί σε σχεσιακό σχήμα. 2

3 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΜΕ POWER DESIGNER ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ XAMPP (2/7) 3

4 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΜΕ POWER DESIGNER ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ XAMPP (3/7) ΜΟΝΤΕΛΟ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΩΝ (ER) A P P LIC A T IO N H A S P R O G R A M P R O _ R O L E C O N T A IN S C O R R E S P O N D S _ T O R O LE C O R R E S P O N D U S E R _ R O L E C O R R E S P O N D S U S E R 4

5 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΜΕ POWER DESIGNER ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ XAMPP (4/7) ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΜΟΝΤΕΛΟΥ E-R ΣΕ ΣΧΕΣΙΑΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Αφού σχεδιάσουμε το Μοντέλο Οντοτήτων Συσχετίσεων (E-R) συμπληρώνουμε κάθε οντότητα του με το πρωτεύον κλειδί και τα χαρακτηριστικά της. Εφόσον ολοκληρωθεί και αυτό το στάδιο το μετατρέπουμε σε σχεσιακό μοντέλο. ΠΡΟΣΟΧΗ: Με τη χρήση του προγράμματος Power Designer δε χρειάζεται να κάνουμε μεταφορά των κλειδιών, το κάνει αυτόματα το πρόγραμμα βάσει του πληθάριθμου των συσχετίσεων (μόνο με αυτό το πρόγραμμα). Για να το μετατρέψουμε σε σχεσιακό μοντέλο πάμε στο Tools-> Generate Physical Data Model. ΠΡΟΣΟΧΗ: Εκτός από το σχεσιακό μοντέλο, μπορούμε να παραθέτουμε και τους πίνακες με τη μορφή: APPLICATION (application_code, application_descr) όπου application_code είναι κλειδί και application_descr χαρακτηριστικό. 5

6 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΜΕ POWER DESIGNER ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ XAMPP (5/7) A P P LIC A T IO N A P P LIC A T IO N _C O D E A P P LIC A T IO N _D E S C R Identifier_ 1 <pi> <pi> V A 10 V A 30 <M > H A S P R O G R A M P R O G R A M _C O D E P R O G R A M _D E S C R Identifier_ 1 <pi> <pi> V A 10 V A 30 <M > C O N T A IN S P R O _R O LE R O LE R O LE _C O D E <pi> R O LE _D E S C R C O R R E S P O N D S _T O Identifier_ 1 <pi> I V A 30 <M > C O R R E S P O N D U S E R _R O LE C O R R E S P O N D S U S E R U S E R _C O D E U S E R _N A M E U S E R _S U R N A M E U S E R _P A S S W O R D Identifier_ 1 <pi> <pi> V A 10 V A 15 VA2 VA8 <M > 6

7 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΜΕ POWER DESIGNER ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ XAMPP (6/7) Tools-> Generate Physical Data Model 7

8 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΜΕ POWER DESIGNER ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ XAMPP (7/7) APPLICATION APPLICATION_CODE APPLICATION_DESCR varchar(10) varchar(30) ΣΧΕΣΙΑΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ <pk> FK_HAS FK_CONTAINS FK_CORRESPONDS_TO PROGRAM PROGRAM_CODE APPLICATION_CODE PROGRAM_DESCR varchar(10) varchar(10) varchar(30) <pk> <fk> ROLE_CODE PROGRAM_CODE PRO_ROLE int varchar(10) <fk2> <fk1> ROLE_CODE ROLE_DESCR ROLE int varchar(30) <pk> USER_ROLE FK_CORRESPOND USER_CODE ROLE_CODE varchar(10) int <fk2> <fk1> FK_CORRESPONDS USER USER_CODE USER_NAME USER_SURNAME USER_PASSWORD varchar(10) varchar(15) varchar(25) varchar(8) <pk> 8

9 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΧΕΣΙΑΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ (1/4) Σύστημα κράτησης δωματίων στα ξενοδοχεία μιας αλυσίδας Μια αλυσίδα ξενοδοχείων διαθέτει κεντρικά γραφεία στην Αθήνα και ξενοδοχειακές μονάδες στην Αθήνα, την Κρήτη, την Κέρκυρα και την Ρόδο. Είναι επιθυμητό να κρατούνται στοιχεία πελατών, πληρότητα κάθε δωματίου, πληρότητα κάθε ξενοδοχείου κτλ. Θεωρούμε το μοντέλο Οντοτήτων - Συσχετίσεων για το σύστημα κράτησης δωματίων στα ξενοδοχεία της αλυσίδας που δίνεται στην επόμενη διαφάνεια (δημιουργήθηκε στο προηγούμενο εργαστήριο) και το μετατρέπουμε σε σχεσιακό σχήμα. 9

10 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΧΕΣΙΑΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ (2/4) ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ - ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ Το μοντέλο αυτό περιγράφει την διαδικασία κράτησης δωματίων ενός ξενοδοχείου που ανήκει σε μία αλυσίδα. Ένα ξενοδοχείο (HOTEL) έχει πολλά δωμάτια (ROOM). Ένας πελάτης (CUSTOMER) που έχει καταχωρηθεί έχει κάνει μία ή περισσότερες κρατήσεις δωματίου (BOOKING). Ένα δωμάτιο (ROOM) μπορεί να αντιστοιχεί σε μία ή περισσότερες κρατήσεις (BOOKING). 10

11 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΧΕΣΙΑΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ (3/4) ΜΟΝΤΕΛΟ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΩΝ (ER) 11

12 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΧΕΣΙΑΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ (4/4) ΣΧΕΣΙΑΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ HOTEL HOTEL_UNIT varchar(50) HOTEL_NAME varchar(50) HOTEL_ADDRESS varchar(200) HOTEL_TEL varchar(25) CUSTOM ER CUSTOM ER_CODE CUSTOM ER_NAM E CUSTOM ER_SURNAME CUSTOM ER_TEL CUSTOM ER_ADT CUSTOM ER_PASSPORT varchar(10) varchar(15) varchar(25) varchar(25) varchar(20) varchar(20) HOTEL_UNIT = HOTEL_UNIT ROOM HOTEL_UNIT ROOM_NO ROOM_CAPACITY varchar(50) smallint varchar(20) HOTEL_UNIT = HOTEL_UNIT ROOM_NO = ROOM_NO CUSTOMER_CODE = CUSTOMER_CODE BOOKING HOTEL_UNIT ROOM_NO CUSTOM ER_CODE BOOKING_ARRIVAL_DATE BOOKING_DEP_DATE BOOKING_PRICE varchar(50) smallint varchar(10) datetime datetime varchar(15) 12

13 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ XAMPP? (1/2) Τα εργαλεία Apache, PHP, MySQL είναι εργαλεία open source που σημαίνει ότι διατίθενται δωρεάν στο διαδίκτυο, από όπου μπορούμε να τα «κατεβάσουμε». Αντί να κάνουμε τρεις διαφορετικές εγκαταστάσεις επιλέγουμε να εγκαταστήσουμε το XAMPP, το οποίο είναι ένα πακέτο εξυπηρετητή ιστού (web server package) που έχει την ικανότητα να εξυπηρετεί δυναμικές σελίδες. Το XAMPP αποτελείται από τον Apache HTTP Server, τη βάση δεδομένων MySQL και μεταγλωττιστές για τα scripts που είναι γραμμένα στις γλώσσες προγραμματισμού PHP και Perl. Το XAMPP περιλαμβάνει τις τελευταίες εκδόσεις των Apache, PHP, MySQL. 13

14 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ XAMPP? (2/2) Διατίθεται δωρεάν και για διάφορα λειτουργικά συστήματα (Windows, Linux, Mac, Solaris) από τη σελίδα και χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο για έργα που αναπτύσσονται για το web. Χρησιμοποιείστε το ακόλουθο σύνδεσμο για να βρείτε το λογισμικό: 14

15 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ XAMPP (1/6) 15

17 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ XAMPP (3/6) Μετά την εγκατάσταση και προκειμένου να δοκιμάσουμε αν εγκαταστάθηκε σωστά ο Apache HTTP Server, ανοίγουμε έναν internet browser και πληκτρολογούμε Αν έχει γίνει σωστά η εγκατάσταση θα δούμε την ακόλουθη εικόνα: 17

19 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ XAMPP (5/6) Για να δοκιμάσουμε αν εγκαταστάθηκε σωστά ο MySQL (phpmyadmin), ανοίγουμε έναν internet browser και πληκτρολογούμε Αν έχει γίνει σωστά η εγκατάσταση θα δούμε την εικόνα της επόμενης διαφάνειας. 19

21 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΔ ΜΕ XAMPP (1/10) Μετά την ολοκλήρωση της εγκατάστασης μπορούμε να βρούμε το XAMPP στο Start / Programs / XAMPP for Windows / XAMPP Control Panel. Μέσω του XAMPP Control Panel εκκινούμε/σταματάμε τους servers και εγκαθιστούμε/απεγκαθιστούμε τα services. Για τη δημιουργία και διαχείριση μιας ΒΔ πρέπει να ξεκινήσουμε τα services Apache και MySql. Όταν γίνουν Running, είμαστε έτοιμοι να δημιουργήσουμε ή να διαχειριστούμε ΒΔ. 21

22 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΔ ΜΕ XAMPP (2/10) 22

23 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΔ ΜΕ XAMPP (3/10) CREATE DATABASE Α ΤΡΟΠΟΣ Στο κουτί του Create New Database συμπληρώνουμε το όνομα της ΒΔ που θέλουμε να δημιουργήσουμε (π.χ. addressbook) και πατάμε Create. CREATE DATABASE Β ΤΡΟΠΟΣ Επιλέγουμε το tab SQL και σε αυτό πληκτρολογούμε ένα SQL query ως εξής: create database addressbook; και κατόπιν επιλέγουμε Go. 23

24 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΔ ΜΕ XAMPP (4/10) CREATE DATABASE Α ΤΡΟΠΟΣ 24

25 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΔ ΜΕ XAMPP (5/10) CREATE DATABASE Α ΤΡΟΠΟΣ 25

26 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΔ ΜΕ XAMPP (6/10) CREATE DATABASE Β ΤΡΟΠΟΣ 26

27 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΔ ΜΕ XAMPP (7/10) DROP DATABASE Α ΤΡΟΠΟΣ Επιλέγουμε τη βάση που δημιουργήσαμε και πατάμε το tab Drop 27

28 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΔ ΜΕ XAMPP (8/10) DROP DATABASE Α ΤΡΟΠΟΣ 28

29 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΔ ΜΕ XAMPP (9/10) DROP DATABASE Β ΤΡΟΠΟΣ Επιλέγουμε το tab SQL και σε αυτό πληκτρολογούμε ένα SQL query ως εξής: drop database addressbook; και κατόπιν επιλέγουμε Go. 29

30 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΔ ΜΕ XAMPP (10/10) 30

31 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΙΝΑΚΩΝ ΜΕ XAMPP (1/8) CREATE NEW TABLE Α ΤΡΟΠΟΣ Επιλέγουμε τη βάση που δημιουργήσαμε και συμπληρώνουμε ένα όνομα (π.χ. customer) και τον αριθμό των πεδίων του πίνακα στο Create new table on database addressbook και κατόπιν επιλέγουμε Go. Μετά τη δημιουργία του πίνακα συμπληρώνουμε τα χαρακτηριστικά του πίνακα, επιλέγοντας παράλληλα και τον τύπο δεδομένων και το είδος του χαρακτηριστικού (κλειδί ή χαρακτηριστικό) ΠΡΟΣΟΧΗ: ΌΤΑΝ ΘΕΤΟΥΜΕ ΜΙΑ ΣΤΗΛΗ ΩΣ ΠΡΩΤΕΥΟΝ ΚΛΕΙΔΙ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΗ ΔΗΛΩΣΟΥΜΕ ΚΑΙ ΣΑΝ NOT NULL. CREATE NEW TABLE Β ΤΡΟΠΟΣ Επιλέγουμε το tab SQL και σε αυτό πληκτρολογούμε ένα SQL query για τη δημιουργία πίνακα και κατόπιν επιλέγουμε Go. 31

32 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΙΝΑΚΩΝ ΜΕ XAMPP (2/8) CREATE NEW TABLE Α ΤΡΟΠΟΣ 32

35 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΙΝΑΚΩΝ ΜΕ XAMPP (5/8) CREATE NEW TABLE Β ΤΡΟΠΟΣ 35

38 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΔ ΜΕ XAMPP (8/8) DROP TABLE Επιλέγουμε τον πίνακα που δημιουργήσαμε και πατάμε το tab Drop 38

39 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΜΕ POWER DESIGNER ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ XAMPP (1/9) ΑΣΚΗΣΗ 1 - Έλεγχος προσβάσεων των χρηστών στο λογισμικό ενός πληροφοριακού συστήματος Το λογισμικό ενός πληροφοριακού συστήματος αποτελείται από μια σειρά αλληλεξαρτώμενων εφαρμογών. Κάθε εφαρμογή έχει ένα ή περισσότερα προγράμματα. Επίσης, κάθε ρόλος χρήστη έχει πρόσβαση σε ένα ή περισσότερα προγράμματα εφαρμογών. Κάθε χρήστης μπορεί να έχει έναν ή περισσότερους ρόλους και κάθε ρόλος κατέχεται από έναν ή περισσότερους χρήστες. Να κατασκευαστεί μοντέλο οντοτήτων συσχετίσεων για τη βάση δεδομένων του ελέγχου προσβάσεων των χρηστών και να μετατραπεί σε σχεσιακό σχήμα. 39

40 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΜΕ POWER DESIGNER ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ XAMPP (2/9) ΜΟΝΤΕΛΟ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΩΝ (ER) A P P LIC A T IO N H A S P R O G R A M P R O _ R O L E C O N T A IN S C O R R E S P O N D S _ T O R O LE C O R R E S P O N D U S E R _ R O L E C O R R E S P O N D S U S E R 40

41 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΜΕ POWER DESIGNER ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ XAMPP (3/9) APPLICATION APPLICATION_CODE APPLICATION_DESCR varchar(10) varchar(30) ΣΧΕΣΙΑΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ <pk> FK_HAS FK_CONTAINS FK_CORRESPONDS_TO PROGRAM PROGRAM_CODE APPLICATION_CODE PROGRAM_DESCR varchar(10) varchar(10) varchar(30) <pk> <fk> ROLE_CODE PROGRAM_CODE PRO_ROLE int varchar(10) <fk2> <fk1> ROLE_CODE ROLE_DESCR ROLE int varchar(30) <pk> USER_ROLE FK_CORRESPOND USER_CODE ROLE_CODE varchar(10) int <fk2> <fk1> FK_CORRESPONDS USER USER_CODE USER_NAME USER_SURNAME USER_PASSWORD varchar(10) varchar(15) varchar(25) varchar(8) <pk> 41

42 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΜΕ POWER DESIGNER ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ XAMPP (4/9) ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΔ ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΕΣΙΑΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Αφού δημιουργηθεί το σχεσιακό μοντέλο, παράγουμε τη βάση δεδομένων με το εξής βήμα: Database-> Generate Database. Στο παράθυρο Database Generation προσέχουμε να είναι δηλωμένη η MySql ως Σύστημα Διαχείρισης ΒΔ (DBMS) Επίσης, προσέχουμε να είναι επιλεγμένο το script generation. Με την επιλογή αυτή θα δημιουργηθεί το αρχείο crebas.sql που περιέχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τη βάση δεδομένων που δημιουργήσαμε. 42

43 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΜΕ POWER DESIGNER ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ XAMPP (5/9) ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΔ ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΕΣΙΑΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Το crebas.sql είναι το αρχείο που θα εισάγουμε (import) στην MySQL για να διαχειριστούμε τη βάση δεδομένων μας. Ανοίγουμε τη σελίδα για την MySQL ( Για να εισάγουμε τη βάση δεδομένων που δημιουργήσαμε στην MySQL, δημιουργούμε μια κενή βάση δεδομένων στην MySQL, δίνοντας απλώς ένα όνομα κι έπειτα: επιλέγουμε import ή αντιγράφουμε το τμήμα του crebas.sql αμέσως μετά τα drop, από το σημείο δηλαδή που αρχίζει να δημιουργεί τη βάση δεδομένων, το επικολλούμε στο tab SQL και πατάμε Go. 43