2. Ιςτορικό των ερευνών

Transcript

1 ΔΤΝΑΣΟΣΗΣΑ ΑΜΕΗ ΠΑΡΑΧΩΡΗΗ ΕΚ ΜΕΡΟΤ ΣΟΤ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤ ΔΗΜΟΙΟΤ ΣΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΣΩΝ ΣΟΤ ΓΙΑ ΕΡΕΤΝΑ ΚΑΙ ΕΚΜΕΣΑΛΛΕΤΗ ΤΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ ΜΕ ΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΣΗ «ΑΝΟΙΚΣΗ ΠΡΟΚΛΗΗ» (OPEN DOOR) 1. Νομικό Πλαίςιο φμφωνα με το ν. 2289/1995 ο οποίοσ ενςωμάτωςε μεγάλο μζροσ τθσ Οδθγίασ 94/22/ΕΕ περί αναηιτθςθσ, ζρευνασ και εκμετάλλευςθσ υδρογονανκράκων ςτθν ελλθνικι νομοκεςία, ςε ςυνδυαςμό με το νζο ν. 4001/2011 όπου εκςυγχρονίηεται και αποςαφθνίηεται το μζχρι τότε ιςχφον νομικό πλαίςιο, το δικαίωμα ζρευνασ & εκμετάλλευςθσ υδρογονανκράκων παραχωρείται για λογαριαςμό του Ελλθνικοφ Δθμοςίου, με τισ ακόλουκεσ διαδικαςίεσ (άρκρο 156 παρ. 17):.α) είτε μετά από διακιρυξθ, για τισ περιοχζσ τθσ παραγράφου 4, που εγκρίνεται από τον Υπουργό ΠΕΚΑ, δθμοςιεφεται ςτθν Εφθμερίδα τθσ Κυβερνιςεωσ και αποςτζλλεται για δθμοςίευςθ ςτθν Επίςθμθ Εφθμερίδα τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ. Η προκεςμία υποβολισ των προςφορών ορίηεται ςτθ διακιρυξθ και δεν μπορεί να είναι μικρότερθ των ενενιντα (90) θμερών από τθν τελευταία δθμοςίευςθ. β) είτε μετά από αίτθςθ ενδιαφερομζνου για περιοχι θ οποία δεν περιλαμβάνεται ςτθ διακιρυξθ ςφμφωνα με τθν ανωτζρω περίπτωςθ α. Η ΕΔΕΥ ΑΕ, εφόςον θ αίτθςθ γίνει αποδεκτι, εκδίδει διακιρυξθ που εγκρίνεται από τον Υπουργό ΠΕΚΑ, δθμοςιεφεται ςτθν Εφθμερίδα τθσ Κυβερνιςεωσ και αποςτζλλεται για δθμοςίευςθ ςτθν Επίςθμθ Εφθμερίδα τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ. Η προκεςμία υποβολισ των προςφορών για τυχόν άλλουσ ενδιαφερόμενουσ είναι τουλάχιςτον ενενιντα (90) θμζρεσ από τθν τελευταία δθμοςίευςθ. γ) είτε με ανοιχτι πρόςκλθςθ (open door) για εκδιλωςθ ενδιαφζροντοσ όταν θ περιοχι για τθν οποία ηθτείται θ παραχώρθςθ είναι διακζςιμθ ςε μόνιμθ βάςθ ι ζχει αποτελζςει αντικείμενο προθγοφμενθσ διαδικαςίασ θ οποία δεν κατζλθξε ςτθν υπογραφι ςφμβαςθσ μίςκωςθσ ι διανομισ παραγωγισ ι ζχει εγκαταλειφκεί από ανάδοχο, ςτθν περίπτωςθ που αυτόσ ζχει υπαναχωριςει από τθ ςφμβαςθ ι καταγγείλει αυτι. Ο Υπουργόσ ΠΕΚΑ με ανακοίνωςθ που δθμοςιεφεται ςτθν Εφθμερίδα τθσ Κυβερνιςεωσ και αποςτζλλεται για δθμοςίευςθ ςτθν Επίςθμθ Εφθμερίδα τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ γνωςτοποιεί τισ ωσ άνω περιοχζσ με τουσ ελάχιςτουσ βαςικοφσ όρουσ των παραχωριςεων κακώσ και κάκε ςχετικι με αυτζσ ειδικότερθ πλθροφορία. Οι ενδιαφερόμενοι μποροφν να υποβάλλουν προςφορά για παραχώρθςθ ςε περιςςότερεσ τθσ μίασ περιοχζσ. Οι προςφορζσ υποβάλλονται μζχρι τθν τελευταία εργάςιμθ θμζρα του πρώτου και δεφτερου εξαμινου κάκε θμερολογιακοφ ζτουσ. Σε διάςτθμα τριάντα (30) θμερών από το τζλοσ του εξαμινου για τθ ςυγκεκριμζνθ περιοχι, ο Υπουργόσ ΠΕΚΑ ανακοινώνει ότι θ ςυγκεκριμζνθ περιοχι εξαιρείται από τισ περιοχζσ που είναι διακζςιμεσ κατά τα ανωτζρω, εφόςον βρίςκεται ςε διαδικαςία παραχώρθςθσ. Οι προςφορζσ αξιολογοφνται και επιλζγεται θ πλζον ςυμφζρουςα για το Δθμόςιο, κατόπιν διαπραγματεφςεων με τουσ ενδιαφερομζνουσ και με βάςθ τα κριτιρια τθσ πρόςκλθςθσ. 1

2 τθν προκειμζνθ περίπτωςθ, το ενδιαφζρον εςτιάηεται ςτθν περίπτωςθ (γ), δεδομζνου ότι θ Χϊρα διακζτει ςοβαρό αρικμό περιοχϊν οι οποίεσ πλθροφν τα ωσ άνω κριτιρια και ταυτόχρονα είναι βζβαιο ότι θ εφαρμογι τθσ διαδικαςίασ αυτισ κα επιταχφνει τισ εξελίξεισ και κα επανεκκινιςει τισ ςχετικζσ ζρευνεσ πολφ ςφντομα. 2. Ιςτορικό των ερευνών Θ ζρευνα Τ/Θ ςτθν Ελλάδα χρονολογείται από ςτισ αρχζσ του 20 ου αιϊνα, με τισ πρϊτεσ γεωτρθτικζσ εργαςίεσ να εκτελοφνται από εταιρείεσ όπωσ θ London Oil Development, HELLIS, PAN- ISRAEL, DEILMAN-ILIO ςτισ περιοχζσ Ζλοσ Κερί Ηακφνκου, ΒΔ. Πελοπόννθςο και Ζβρο. Σο 1960 ξεκινά μια ςυςτθματικότερθ προςπάκεια από το τότε Τπουργείο Βιομθχανίασ με τθ ςυνδρομι του ΙΓΜΕ και ςφμβουλο το Γαλλικό Ινςτιτοφτο πετρελαίων (IFP). Πραγματοποιικθκαν εκτεταμζνεσ γεωλογικζσ κυρίωσ ζρευνεσ ςτθ χερςαία Ελλάδα και εκτελζςτθκαν 17 γεωτριςεισ μικροφ βάκουσ. Σθν ίδια περίοδο, μεγάλεσ εταιρείεσ πετρελαίων ζλαβαν παραχωριςεισ, όπωσ θ BP (Αιτωλοακαρνανία), ESSO (ΒΔ Πελοπόννθςο, Ηάκυνκο, Παξοί), HUNT (Θεςςαλονίκθ), TEXACO (Θερμαϊκόσ), CHEVRON (Λιμνοσ), ANSCHUTZ (Θεςςαλονίκθ-Επανομι) και OCEANIC-COLORADO (Θρακικό πζλαγοσ), οι οποίεσ πραγματοποίθςαν περιςςότερεσ από 40 γεωτριςεισ ςε ξθρά και κάλαςςα. Οι περιςςότερεσ από τισ γεωτριςεισ αυτζσ διζτρθςαν γεωλογικοφσ ςτόχουσ με ενκαρρυντικζσ ενδείξεισ υδρογονανκράκων και ςυνζβαλαν ςτον εμπλουτιςμό τθσ γεωλογικισ γνϊςθσ και ςτθν ενίςχυςθ τθσ πεποίκθςθσ για τισ κετικζσ δυνατότθτεσ τθσ Χϊρασ. Αποτζλεςμα βεβαίωσ των ερευνϊν αυτϊν ιταν θ ανακάλυψθ των πρϊτων εκμεταλλεφςιμων κοιταςμάτων ςτθ καλάςςια περιοχι τθσ Θάςου κοίταςμα πετρελαίου Πρίνοσ και κοίταςμα φυςικοφ αερίου Ν. Καβάλασ- από τθν OCEANIC ( ). Σο 1975 ιδρφεται θ ΔΕΠ Α.Ε και ψθφίηεται από τθν Ελλθνικι Βουλι ο πρϊτοσ Νόμοσ για τισ ζρευνεσ υδρογονανκράκων (ν. 468/76). Σο 1985 ιδρφεται θ ΔΕΠ ΕΚΤ κυγατρικι τθσ ΔΕΠ Α.Ε, ενϊ το 1995 ψθφίηεται ο ν. 2289/95 που αναμόρφωςε το αδειoδοτικό κακεςτϊσ ςφμφωνα με τθ ςχετικι κοινοτικι οδθγία. τισ ΔΕΠ & ΔΕΠ-ΕΚΤ παραχωρικθκαν από το Ελλθνικό Δθμόςιο 24 ερευνθτικζσ άδειεσ ςε περιοχζσ ςτθν ξθρά και τθ κάλαςςα χωρίσ διαγωνιςμό. Εκτελζςτθκαν χιλιόμετρα ςειςμικϊν 2D και τ. χιλ. ςειςμικϊν 3D, κακϊσ και 73 ερευνθτικζσ γεωτριςεισ βαςιςμζνεσ ςτισ ςειςμικζσ ζρευνεσ. 2

3 Αποτζλεςμα τθσ ωσ άνω ερευνθτικισ δραςτθριότθτασ ιταν θ ανακάλυψθ του κοιτάςματοσ πετρελαίου ςτθ καλάςςια περιοχι του Κατάκολου και του κοιτάςματοσ φυςικοφ αερίου ςτθν Επανομι Θεςςαλονίκθσ, κακϊσ και ενδιαφζρουςεσ ςυγκεντρϊςεισ βιογενοφσ αερίου. Θ γνϊςθ του γεωλογικοφ χϊρου ενιςχφκθκε ςθμαντικά, θ αξιολόγθςθ των περιοχϊν ενδιαφζροντοσ ςυςτθματοποιικθκε και θ ςυλλογι και δθμιουργία εκτεταμζνου αρχείου δεδομζνων αποτελεί μια ςοβαρι βάςθ για ζνα νζο εγχείρθμα. Σο 1996, πραγματοποιικθκε ο πρώτοσ διεκνισ γφροσ παραχωριςεων 6 περιοχών όπωσ αυτζσ παρουςιάηονται ςτθν Εικόνα 1. Παραχωρικθκαν τελικά 4 περιοχζσ ςτθ Δ. Ελλάδα: ΒΔ Πελοπόννθςοσ & Αιτωλοακαρνανία ςτθν εταιρεία Σriton και Ιωάννινα & Δ. Πατραϊκόσ κόλποσ ςτθ εταιρεία Enterprise Oil. Επενδφκθκαν 85 εκατ.. ςε ςειςμικζσ ζρευνεσ και γεωτριςεισ. Οι ζρευνεσ δεν απζδωςαν, αλλά και οι γεωτριςεισ δεν ζφκαςαν το βάκοσ που προζβλεπαν οι αρχικζσ ςυμφωνίεσ. Δεν διερευνικθκαν δφο ςθμαντικοί ςτόχοι: τα Ιωάννινα με τθν εγκατάλειψθ τθσ βακιάσ γεϊτρθςθσ (4.000 μ.) λόγω ςοβαρϊν τεχνικϊν προβλθμάτων από τθν εταιρεία Enterprise Oil και ςτο Δ. Πατραϊκό κόλπο όπου δεν εκτελζςτθκε θ προγραμματιςμζνθ γεϊτρθςθ λόγω αποχϊρθςθσ τθσ εταιρείασ Triton (εξζπεςε εγγυθτικι επιςτολι $8 εκατ.). Οι εταιρίεσ αποχϊρθςαν το Σο 2007, με τροπολογία ςτο ν. 3587/2007 (άρκρο 20) το Ελλθνικό Δθμόςιο ανακάλεςε όλεσ τισ παραχωριςεισ ςτισ ΔΕΠ/ΔΕΠ-ΕΚΤ/ΕΛΠΕ (μετά τθν ιδιωτικοποίθςθ τθσ ΔΕΠ ΕΚΤ & τθν αλλαγι τθσ μετοχικισ ςφνκεςθσ τθσ ΕΛΠΕ ΑΕ), οι οποίεσ επανζρχονται ςτο ΤΠΕΚΑ πλθν εκείνων που θ ΕΛΠΕ ΑΕ ςυμμετζχει ςτθν ευρφτερθ περιοχι του Πρίνου. Οι παραχωριςεισ που επιςτράφθκαν ςτο Δθμόςιο παρουςιάηονται ςτθν Εικόνα 2. 3

4 Εικόνα 1.Περιοχζσ πρώτου γφρου παραχωριςεων ςφμφωνα με το Ν. 2289/95 4

5 Εικόνα 2. Παραχωριςεισ ςτισ ΔΕΠ/ΔΕΠ-ΕΚΥ/ΕΛΠΕ που ανακλικθκαν με το ν.3587/2007 (άρκρο 20) 5

6 3. Πλαίςιο Δράςεων ήμερα Βαςικά ςυμπεράςματα τα οποία προκφπτουν από τισ μζχρι ςιμερα ζρευνεσ: Σο δίκτυο των ςειςμικϊν ερευνϊν είναι αντικειμενικά αραιό αν υπολογιςτεί το ςφνολο τθσ επικράτειασ, οι δε ςειςμικζσ καταγραφζσ 2D τθσ αντίςτοιχθσ εποχισ, χαμθλισ ανάλυςθσ με βάςθ τα ςθμερινά δεδομζνα. Βεβαίωσ, παρζχουν πολφτιμεσ πλθροφορίεσ και αποτελοφν μια πολφ ςθμαντικι βάςθ για τθν επόμενθ φάςθ των ερευνϊν. Οι ςειςμικζσ καταγραφζσ που ζγιναν τθν περίοδο είναι υψθλισ αξιοπιςτίασ. Ο προςανατολιςμόσ των γεωτρθτικϊν ερευνϊν ιταν κυρίωσ ςε ρθχοφσ και μζςου βάκουσ ςτόχουσ οι οποίοι, όπωσ αποδείχτθκε, παρουςιάηουν περιοριςμζνο ενδιαφζρον αν και δεν ζχουν εξερευνθκεί ςτο ςφνολο τουσ. ε βακφτερουσ ςτόχουσ (>4.000 μ.) οι προοπτικζσ είναι ευνοϊκότερεσ, όμωσ δεν ζχουν ερευνθκεί γεωτρθτικά. Θ ζρευνα ςτράφθκε κυρίωσ ςτισ χερςαίεσ περιοχζσ, ενϊ ςτο καλάςςιο χϊρο εςτιάςτθκε ζωσ μεςαία βάκθ κάλαςςασ (μζχρι 500 μ), και περιορίςτθκε ςε οριςμζνεσ περιοχζσ του Ιονίου πελάγουσ, μζροσ του Θρακικοφ πελάγουσ και του Θερμαϊκοφ κόλπου. Θ Χϊρα δεν μπορεί να αξιολογθκεί ωσ μια ερευνθμζνθ περιοχι και κατατάςςεται ςε frontier area ςφμφωνα με τθ διεκνι ορολογία. Θ πολιτικι που το τελευταίο χρονικό διάςτθμα ακολουκεί και ςυςτθματικά υλοποιεί το ΤΠΕΚΑ, ςτοχεφει κατά πρϊτον ςτθν κάλυψθ των ελλείψεων των ςειςμικϊν ερευνϊν με τθν προκιρυξθ ΔΙΕΘΝΟΤ ΔΘΜΟΙΑ ΠΡΟΚΛΘΘ για ςυμμετοχι ςε ςειςμικζσ ερευνθτικζσ εργαςίεσ απόκτθςθσ δεδομζνων μθ αποκλειςτικισ χριςθσ εντόσ τθσ καλάςςιασ ηϊνθσ ςτθ Δυτικι και Νότια Ελλάδα, ϊςτε να εξαςφαλιςτεί θ απόκτθςθ, επεξεργαςία και ερμθνεία δεδομζνων κακϊσ και θ επανεπεξεργαςία και ερμθνεία υφιςτάμενων ςειςμικϊν δεδομζνων ςφμφωνα με τα ςφγχρονα πρότυπα που ακολουκοφνται ςτθ βιομθχανία πετρελαίου και φυςικοφ αερίου. Σα δεδομζνα αυτά κα βοθκιςουν ςτθν αξιολόγθςθ του δυναμικοφ ςε υδρογονάνκρακεσ τθσ περιοχισ και ςτθν προϊκθςθ Διεκνοφσ Γφρου Αδειοδότθςθσ για τθν Ζρευνα και Εκμετάλλευςθ Τδρογονανκράκων ςε ςφντομο χρονικό διάςτθμα. Δεφτεροσ άμεςοσ ςτόχοσ του ΤΠΕΚΑ είναι θ επιτάχυνςθ των διαδικαςιϊν αδειοδότθςθσ για ζρευνα και εκμετάλλευςθ περιοχϊν όπωσ οι προαναφερόμενεσ με τθ μζκοδο τθσ ανοικτισ πρόςκλθςθσ, ςυντομεφοντασ ςθμαντικά τουσ χρόνουσ προκιρυξθσ και αξιοποιϊντασ τισ ςυγκυρίεσ ςτθν ευρφτερθ περιοχι, οι οποίεσ δθμιουργοφν κετικό κλίμα ϊςτε οι γεωτρθτικζσ ζρευνεσ να εςτιαςτοφν ςε ςτόχουσ και βάκθ που κα ζχουν κετικό αποτελζςματα. Θα πρζπει να λθφκεί υπόψθ ότι θ Ζρευνα & θ Παραγωγι Τ/Α είναι μια εξαιρετικά ςφνκετθ επιχειρθματικι δραςτθριότθτα, υψθλοφ κινδφνου (γεωλογικοφ-γεωτρθτικοφ), υψθλισ ζνταςθσ κεφαλαίων και απαιτεί εξειδικευμζνεσ τεχνολογίεσ και χρόνο. 6

7 Αν και με βάςθ το νομικό πλαίςιο ο χρόνοσ υποβολισ των προςφορϊν για τισ διακζςιμεσ περιοχζσ είναι το τζλοσ κάκε εξαμινου, κρίνεται ςκόπιμο να παρουςιαςτεί θ πρόκεςθ του Τπουργείου και ςυνολικά τθσ Κυβζρνθςθσ, να τεκεί ςε δθμόςιο διάλογο, ϊςτε να διατυπωκοφν όλεσ οι απόψεισ και ςυντεταγμζνα να προχωριςουμε ςτθν επόμενθ φάςθ των ενεργειϊν. Σαυτόχρονα, ο χρόνοσ τθσ διαβοφλευςθσ κα αξιοποιθκεί για τθ ςυλλογι, επίςθμα από τθν Πολιτεία, όλων των μελετϊν που ζχουν γίνει για τθν περιοχι τθσ Ελλάδασ τόςο από Ελλθνικά Ερευνθτικά Ινςτιτοφτα και Ακαδθμαϊκά Σμιματα, όςο και από Διεκνείσ Οργανιςμοφσ (Γεωλογικζσ Εταιρίεσ, Ινςτιτοφτα άλλων Χωρϊν). 4. Προτεινόμενεσ περιοχζσ για ζνταξη ςτη διαδικαςία «ανοικτή πρόςκληςη-open door» Από το ςφνολο των περιοχϊν που καλφπτουν τα κριτιρια τθσ διαγωνιςτικισ διαδικαςίασ τθσ "ανοικτισ πρόςκλθςθσ", ςχεδιάηεται να προωκθκοφν οι ακόλουκεσ: 1. Πατραϊκόσ Κόλποσ (Χάρτθσ 1) Οι ςχετικά πρόςφατεσ ςειςμικζσ ζρευνεσ ςτθν περιοχι ζχουν εντοπίςει ενδιαφζρουςεσ πετρελαιοπικανζσ γεωλογικζσ δομζσ. Σα εκτιμϊμενα απολιψιμα αποκζματα είναι τθσ τάξθσ των 200 MMbbls. Θ πλζον υποςχόμενθ δομι δεν διατρικθκε από τθν κοινοπραξία που είχε τα δικαιϊματα (1οσ Γφροσ Παραχωριςεων) διότι ο ανάδοχοσ (Triton) επζςτρεψε τθν περιοχι το 2001 για λόγουσ εςωτερικϊν επιχειρθματικϊν επιλογϊν. Θ περιοχι κεωρείται δφςκολθ δεδομζνου ότι παρόμοιοι γεωλογικοί ςτόχοι δεν ζχουν διατρθκεί μζχρι ςιμερα ςτον Ελλαδικό χϊρο. 7

8 Χάρτησ 1- Πατραϊκόσ Κόλποσ 2. Ήπειροσ Βόρειο Τμιμα-Ιωάννινα ( Χάρτθσ 2) Ενδιαφζρουςα περιοχι για βακείσ ςτόχουσ ςε ζντονα ορεινό ανάγλυφο. Εκτιμάται ότι κα απαιτθκεί υψθλοφ κόςτουσ ςειςμικι και γεωτρθτικι ζρευνα για τον εντοπιςμό πετρελαιοπικανϊν γεωλογικϊν ςτόχων ςε μεγάλα βάκθ (> μ.). Θ γεϊτρθςθ ςε μία μεγάλθ πετρελαιοπικανι γεωλογικι δομι δεν ολοκλθρϊκθκε για τεχνικοφσ λόγουσ (υψθλζσ πιζςεισ) και θ περιοχι επεςτράφθ από τθν κοινοπραξία που είχε τα δικαιϊματα (2002, 1οσ Γφροσ Παραχωριςεων). Θ ανακάλυψθ κοιτάςματοσ υδρογονανκράκων ςτουσ βακείσ αυτοφσ ςτόχουσ, κα αναβακμίςει εντυπωςιακά το πετρελαϊκό ενδιαφζρον για τθν ευρφτερθ περιοχι τθσ Δ. Ελλάδοσ. Πρϊτεσ εκτιμιςεισ για εκτιμϊμενα απολιψιμα αποκζματα ανζρχονται ςε ΜΜbbls. Θ περιοχι αξιολογείται κετικά και εκτιμάται ότι κα προςελκφςει επενδυτικό ενδιαφζρον λόγω και τθσ γειτονίασ τθσ με τθν Αλβανία θ οποία διακζτει ανάλογα πετρελαϊκά ςυςτιματα. 8

9 Χάρτησ 2- Ήπειροσ Βόρειο Σμήμα-Ιωάννινα 3. Δυτικό Κατάκολο ( Χάρτθσ 3) Κοίταςμα πετρελαίου ανακαλφφκθκε το 1982 από τθ ΔΕΠ-Α.Ε με εκτιμϊμενα απολιψιμα αποκζματα 3 MMbbls ςε βάκοσ μ. Απζχει περίπου 3,5 χιλ. από το ακρωτιρι Κατάκολο. Σθν εποχι τθσ ανακάλυψισ του κεωρικθκε οικονομικά οριακό λόγω του μεγάλου βάκουσ καλάςςθσ 250 μ, των τότε τιμϊν του πετρελαίου αλλά και τθσ παρουςίασ H 2 S και CO 2. ιμερα, οι τιμζσ του αργοφ και θ τεχνολογία επιτρζπουν τθν από ξθράσ εκμετάλλευςι του με κεκλιμζνεσ γεωτριςεισ, χωρίσ να επθρεάηεται κακόλου θ καλάςςια περιοχι και θ τουριςτικι δραςτθριότθτα ιδιαίτερα ςτο λιμάνι του Κατάκολου.. 9

10 Χάρτησ 3- Δυτικό Κατάκολο 10