Για παραπομπή : Κόνων

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Για παραπομπή : Κόνων"

Χριστόφορος Βουρδουμπάς
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Κίτσος Δημήτριος,, 2002, Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Περίληψη : Ο έδρασε κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο, από το 414/413 π.χ. έως το 405 π.χ., κυρίως στα νησιά του Αιγαίου και τα παράλια της Μικράς Ασίας, ως διοικητής ναυτικών δυνάμεων χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Διορίστηκε ναύαρχος του νέου περσικού στόλου προς αντιμετώπιση της σπαρτιατικής επέμβασης στη Μικρά Ασία. Το 394 π.χ. συνέτριψε το σπαρτιατικό στόλο στην Κνίδο και κατέλυσε την ηγεμονία της Σπάρτης στη Μικρά Ασία και το ανατολικό Αιγαίο. Τελικά η δράση του τον κατέστησε ύποπτο στους Πέρσες. Τόπος και Χρόνος Γέννησης περ. 445 π.χ., Αθήνα Τόπος και Χρόνος Θανάτου περ. 392 π.χ., Σάρδεις ή Κύπρος Κύρια Ιδιότητα Αθηναίος ναύαρχος και πολιτικός 1. Ιδιωτικός βίος Ο Αθηναίος, γιος του Τιμόθεου, 1 γεννήθηκε περί το 445 π.χ. και καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια. 2 Για τη ζωή του πριν από την ενηλικίωσή του δεν υπάρχουν στοιχεία. Η πληροφορία ότι σύζυγός του ήταν μια εταίρα από τη Θράκη 3 δε θεωρείται βάσιμη. Πάντως απέκτησε ένα γιο, τον Τιμόθεο Δράση 2.1. Πελοποννησιακός πόλεμος Από το 414 έως το 407 π.χ. συμμετείχε σε ναυτικές κυρίως επιχειρήσεις μικρής σημασίας. 5 Την άνοιξη του επόμενου χρόνου ανέλαβε στη Σάμο την αρχηγία του στόλου μετά την απομάκρυνση του Αλκιβιάδη. 6 Ηττήθηκε από τους Λακεδαιμονίους στη ναυμαχία της Μυτιλήνης και εγκλωβίστηκε εκεί, αλλά κατόρθωσε να ειδοποιήσει την Αθήνα. 7 Με τη νίκη του νέου αθηναϊκού στόλου στις Αργινούσες τον Αύγουστο του 406 π.χ. τερματίστηκε ο αποκλεισμός του και έδρασε πάλι ως ανώτατος διοικητής στην περιοχή του ανατολικού Αιγαίου. 8 Το 405 π.χ. ο ήταν συναρχηγός του στόλου στον Ελλήσποντο. Μετά την πανωλεθρία στους Αιγός Ποταμούς, το Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, διέφυγε με οχτώ πλοία στην Κύπρο και πέρασε τα επόμενα χρόνια στην αυλή του βασιλιά Ευαγόρα Μικρά Ασία και επιστροφή στην Ελλάδα Μετά τη νίκη στον Πελοποννησιακό πόλεμο η Σπάρτη και οι σύμμαχοί της μάχονταν με την Περσία για τις ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας. Το 398 π.χ. ο προσέγγισε τους Πέρσες μέσω του υποτελούς τους Ευαγόρα και του Κτησία, γιατρού του βασιλιά Αρταξέρξη. Υποστηριζόμενος και από το σατράπη Φαρνάβαζο πρότεινε την ανάληψη ναυτικής δράσης για την αντιμετώπιση της σπαρτιατικής απειλής και διορίστηκε ναύαρχος του υπό κατασκευή ισχυρού περσικού στόλου. 10 Η πρώτη μεγάλη επιτυχία ήρθε το καλοκαίρι/φθινόπωρο του 396 π.χ., όταν ο ώθησε τους Ροδίους, συμμάχους της Σπάρτης έως τότε, να αλλάξουν στρατόπεδο. 11 Στα τέλη του 395 π.χ. συναντήθηκε προσωπικά με τον Αρταξέρξη και εξασφάλισε την ανανέωση της εμπιστοσύνης του βασιλιά μαζί με άφθονη χρηματοδότηση, 12 ενώ στην Ελλάδα είχε ξεσπάσει ο Κορινθιακός πόλεμος. Στις αρχές Αυγούστου του 394 π.χ. ο με συνδιοικητή το Φαρνάβαζο συνέτριψε το σπαρτιατικό στόλο στην Κνίδο, κερδίζοντας οριστικά την κυριαρχία στη θάλασσα. 13 Ακολούθως απέσπασαν από τη σπαρτιατική ηγεμονία πολλές πόλεις Δημιουργήθηκε στις 29/1/2017 Σελίδα 1/5

2 Κίτσος Δημήτριος,, 2002, Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος της Μικράς Ασίας και του ανατολικού Αιγαίου υποσχόμενοι ότι θα μείνουν αυτόνομες και αφρούρητες. 14 Ο χαιρετίστηκε ως ελευθερωτής από κατοίκους της περιοχής. Στην Έφεσο στήθηκε άγαλμά του, 15 ενώ οι Ερυθρές εξέδωσαν ψήφισμα προς τιμήν του. 16 Μετά τον ανεπιτυχή αποκλεισμό της Αβύδου και της Σηστού ο με το Φαρνάβαζο έφυγαν για τα νησιά του κεντρικού Αιγαίου και την ηπειρωτική Ελλάδα την άνοιξη του 393 π.χ. 17 Η δράση τους εκεί ήταν πολύ αποτελεσματική και στην Κόρινθο ο έπεισε το σατράπη να του αφήσει το στόλο και χρήματα για την ανοικοδόμηση των Μακρών Τειχών της Αθήνας. 18 Στη συνέχεια κατέπλευσε στον Πειραιά και προχώρησε στην ανοικοδόμηση μέσα σε γενικό ενθουσιασμό. 19 Η προσπάθειά του για σύναψη συμμαχίας και με τον τύραννο Διονύσιο των Συρακουσών δεν τελεσφόρησε, αλλά απέτρεψε την αποστολή ναυτικών ενισχύσεων στη Σπάρτη. 20 Οι Αθηναίοι τίμησαν τον α με ατέλεια και ανδριάντα στην Ακρόπολη και την Αγορά. 21 Το καλοκαίρι του 392 π.χ. πήγε στις Σάρδεις για διαβουλεύσεις σχετικά με ένα σχέδιο ειρήνευσης που είχε υποβάλει στο σατράπη Τιρίβαζο ο Σπαρτιάτης απεσταλμένος Ανταλκίδας. Όμως ο Τιρίβαζος είχε πειστεί ότι η δραστηριότητά του δεν ήταν πλέον προς όφελος της Περσίας, αλλά μόνο της Αθήνας, και τον φυλάκισε. 22 Κατά μια εκδοχή εκτελέστηκε, αλλά το πιθανότερο είναι ότι δραπέτευσε 23 και σύντομα πέθανε στην Κύπρο από ασθένεια. 24 Τάφηκε στο Δημόσιο Σήμα της Αθήνας Κρίσεις και αποτίμηση Στον α αποδόθηκαν εξαιρετικές τιμές από τους συμπολίτες και τους συμμάχους του. Στην αρχαία γραμματεία παρουσιάζεται ως επί τω πλείστον φιλόπατρις και ικανός ηγέτης που έθεσε τις βάσεις για την αναγέννηση της Αθήνας. Κάποιες φορές βέβαια εκθειάζεται σε υπερβολικό βαθμό. 26 Από την άλλη μεριά, ο φιλολάκωνας Ξενοφών εμφανίζει μια τάση μείωσης του ος και υποβιβασμού του σε απλό υπηρέτη των περσικών συμφερόντων. 27 Ο Λυσίας παρέχει επίσης δείγματα των πολιτικών και ιδεολογικών του διαφορών με τον α. 28 Ως ναύαρχος υπήρξε μάλλον μέτριος σε επίπεδο τακτικής. 29 Ωστόσο, η αναμφισβήτητη στρατηγική και πολιτική του οξύνοια του επέτρεψαν να εκμεταλλευτεί, αλλά και να δημιουργήσει καταστάσεις μέσα από τις οποίες κατέστησε πάλι την Αθήνα υπολογίσιμη δύναμη Παυσ , Σχετικά με την οικονομική του κατάσταση βλ. ενδεικτικά Ισοκρ., Υπέρ Αριστ Αθήν b. 4. Αθήν c, b Παυσ , Θουκ Ξεν., Ελλ Διόδ. Σ Ξεν., Ελλ Διόδ. Σ Ξεν., Ελλ Διόδ. Σ Πολύαιν ,4. 8. Ξεν., Ελλ Διόδ. Σ Όλοι οι άλλοι στρατηγοί είχαν στο μεταξύ κατηγορηθεί γιατί δεν περισυνέλεξαν τους Αθηναίους νεκρούς και ναυαγούς στις Αργινούσες, βλ. Ξεν., Ελλ Διόδ. Σ Δημιουργήθηκε στις 29/1/2017 Σελίδα 2/5

3 Κίτσος Δημήτριος,, 2002, Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος 9. Ξεν., Ελλ Διόδ. Σ , 106 Nep., Conon Ισοκρ., Ευαγ. 52, Προς Φίλιππον Διόδ. Σ Πλούτ., Αρτξ Κτησ., Περσικά 63 Ισοκρ., Ευαγ Nep., Conon 2 Παυσ , Διόδ. Σ Παυσ Διόδ. Σ Nep., Conon Ξεν., Ελλ Διόδ. Σ Παυσ , Nep., Conon Ισοκρ., Ευαγ Ξεν., Ελλ Διόδ. Σ Παυσ Tod, M.N., Greek historical inscriptions (Oxford 1933), σελ Ξεν., Ελλ Ξεν., Ελλ Διόδ. Σ Διόδ. Σ Παυσ Nep., Conon 4.5. Πιθανότατα η ανοικοδόμηση είχε ξεκινήσει νωρίτερα, βλ. Tulpin, C., The failings of Empire (Stuttgart 1993), σελ Λυσ., Υπέρ Αριστ Όπως φαίνεται, σχεδίαζε έναν άξονα Συρακουσών-Αθήνας-Κύπρου που αποσκοπούσε στην απόλυτη θαλάσσια κυριαρχία. 21. Παυσ , Ισοκρ., Ευαγ. 57 Δημοσθ., Προς Λεπτίνην Ξεν., Ελλ Διόδ. Σ Nep., Conon Nep., Conon Ίσως και να αφέθηκε ελεύθερος μετά την αποτυχία προσέγγισης Σπάρτης-Περσίας. Είναι πάντως περίεργο γιατί δεν επέστρεψε στην Αθήνα. 24. Λυσ., Υπέρ Αριστ. 39, Παυσ Ισοκρ., Πανηγ. 142 Nep., Conon Tulpin, C., The failings of Empire (Stuttgart 1993), σελ Λυσ και 63 όπου αποσιωπάται ο ρόλος του α στην ανοικοδόμηση των Τειχών και το επίτευγμα αποδίδεται στους άντρες που ανέτρεψαν τους Τριάκοντα, δηλαδή στο κίνημα του οποίου ηγετικό στέλεχος ήταν ο Θρασύβουλος. Για την αντιπαλότητα α-θρασύβουλου βλ. Strauss, B.S., Thrasybulus and Conon: A rivalry in Athens in the 390s, AJP 105 (1984), σελ Η δράση του κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο ήταν επουσιώδης έως ανεπιτυχής χωρίς να έχει την αποκλειστική ευθύνη γι αυτό, ενώ η νίκη στην Κνίδο επιτεύχθηκε εναντίον κατώτερου αριθμητικά στόλου και άπειρου ναυάρχου. 30. Ανάλυση της δεύτερης περιόδου δράσης του σε Seager, R., Thrasybulus, Conon and Athenian imperialism, JHS 87 (1967), ιδίως σελ Perlman, S., Athenian imperial expansion in early fourth century, CP 63 (1968), ιδίως σελ March, D.A., Conon and the Great King s fleet, , Historia 46 (1997), σελ Επίσης γενικά CAH V, σελ (A. Andrewes), CAH VI, σελ. Δημιουργήθηκε στις 29/1/2017 Σελίδα 3/5

4 Κίτσος Δημήτριος,, 2002, Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος (S. Hornblower) και σελ (R. Seager). Βιβλιογραφία : Tulpin C., The Failings of Empire, Stuttgart 1993 Seager R., "Thrasybulus, Conon and Athenian Ιmperialism", JHS, 87, 1967, Perlman S., "Athenian Imperial Expansion in Early Fourth Century", CP, 63, 1968, March D.A., "Conon and the Great King s fleet, ", Historia, 46, 1997, Strauss B.S., "Thrasybulus and Conon: Α rivalry in Athens in the 390s", AJP, 105, 1984, Γλωσσάριo : σατράπης, ο Ο τίτλος είχε την έννοια του αντιπροσώπου του Πέρση βασιλιά και στην περσική γλώσσα χρησιμοποιούνταν ευρύτατα. Στους αρχαίους συγγραφείς ο όρος προσδιορίζει συνήθως έναν αξιωματούχο του περσικού κράτους που έχει την ανώτατη πολιτική και στρατιωτική εξουσία στη διοικητική του περιφέρεια, τη σατραπεία. Στα Ελληνιστικά χρόνια ο Μέγας Αλέξανδρος εισήγαγε το θεσμό στην οργάνωση της αυτοκρατορίας του στην Ανατολή. Τη Ρωμαϊκή περίοδο με τον ίδιο όρο δηλώνεται το κληρονομικό αξίωμα του Aρμένιου ευγενή, κυβερνήτη αρμενικού κλίματος (καντόνι, ιστορικογεωγραφική ενότητα), που στις αρμενικές περιοχές εντός της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ασκούσε περιορισμένη εξουσία υπό την επικυριαρχία του Ρωμαίου αυτοκράτορα. Πηγές Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική βιβλιοθήκη, επιμ. Φιλολογική ομάδα Κάκτου (Αθήνα 1998). Ξενοφών, Ελληνικά, επιμ. Φιλολογική ομάδα Κάκτου (Αθήνα 1993). Cornelius Nepos, Conon, επιμ. J.C. Rolfe (έκδοση Loeb, London Cambridge Massachussetts 1984). Χρονολόγιο 445 π.χ. περ.: Γέννηση του Κόνωνα 414/413 π.χ.: Διοικητής στολίσκου στη Ναύπακτο 410 π.χ.: Επικεφαλής εκστρατευτικού σώματος στην Κέρκυρα 409 και 407 π.χ.: Επανεκλέγεται στρατηγός 406 π.χ. (άνοιξη): Αρχηγός του στόλου στο Αιγαίο 406 π.χ.: Ηττάται και αποκλείεται στη Μυτιλήνη 405 π.χ.: Συναρχηγός του στόλου 405 π.χ. (Σεπτέμβριος): Καταστροφική ήττα στους Αιγός Ποταμούς, διαφυγή και παραμονή στην Κύπρο Δημιουργήθηκε στις 29/1/2017 Σελίδα 4/5

5 Κίτσος Δημήτριος,, 2002, Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος 398 π.χ.: Επαφές με Πέρσες διορίζεται ναύαρχος του περσικού στόλου 396 π.χ. (καλοκαίρι/φθινόπωρο): Οδηγεί σε αποστασία τους Ροδίους 394 π.χ. (Αύγουστος): Μεγάλη νίκη του στη ναυμαχία της Κνίδου 394 π.χ.: Κατάλυση της σπαρτιατικής ηγεμονίας στη Μικρά Ασία και το ανατολικό Αιγαίο 393 π.χ. (άνοιξη): Επιτυχής συνέχιση του πολέμου στο Αιγαίο και την Ελλάδα 393 π.χ. (καλοκαίρι): Επιστροφή του στην Αθήνα, ανοικοδόμηση των Μακρών Τειχών 392 π.χ. (καλοκαίρι): Αποστολή στις Σάρδεις, φυλάκιση και ίσως εκτέλεσή του. Πιθανότατα δραπετεύει και πεθαίνει από ασθένεια στην Κύπρο λίγο αργότερα Δημιουργήθηκε στις 29/1/2017 Σελίδα 5/5

Σχετικά έγγραφα

Ξενοφῶντος Ἑλληνικά. Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι. Το θέμα Εισαγωγή Στόχοι Διαδικασία. Αξιολόγηση Πηγές. Σελίδα του καθηγητή

Ξενοφῶντος Ἑλληνικά. Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι. Το θέμα Εισαγωγή Στόχοι Διαδικασία. Αξιολόγηση Πηγές. Σελίδα του καθηγητή Εισαγωγή Στόχοι Διαδικασία Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι Αξιολόγηση Πηγές Ξενοφῶντος Ἑλληνικά Ιστοεξερευνητική προσέγγιση για τους μαθητές της Α Λυκείου Σελίδα του καθηγητή Γιώργος Γιαννικόπουλος Αιγός