32 η Ετήσια Γενική Συνέλευση της Επιτροπής Νήσων της CRPM Κύπρος, 5 Νοεµβρίου 2012

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "32 η Ετήσια Γενική Συνέλευση της Επιτροπής Νήσων της CRPM Κύπρος, 5 Νοεµβρίου 2012"

Αίγλη Αντωνοπούλου
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 32 η Ετήσια Γενική Συνέλευση της Επιτροπής Νήσων της CRPM Κύπρος, 5 Νοεµβρίου 2012 Κυρίες και Κύριοι Σύνεδροι, Αγαπητοί Συνάδελφοι, Θα ήθελα και εγώ µε τη σειρά µου να σας καλωσορίσω στην 32 η Ετήσια Γενική Συνέλευση της Επιτροπής Νήσων της CRPM, η οποία λαµβάνει χώρα σε µια κρίσιµη περίοδο για το µέλλον της πολιτικής συνοχής και του κοινοτικού προϋπολογισµού. Οι διαπραγµατεύσεις αναφορικά µε το δηµοσιονοµικό και κανονιστικό πλαίσιο που θα διέπουν την πολιτική συνοχής την νέα προγραµµατική περίοδο βρίσκονται σε µια κρίσιµη στιγµή και δεν τυχαίο άλλωστε ότι η Κυπριακή Προεδρία στην προσπάθεια της να διευκολύνει το διάλογο αυτό συγκαλεί αύριο άτυπη συνάντηση των υπουργών των κρατών µελών υπεύθυνων για τη συνοχή. Παραµονή λοιπόν αυτής της συνάντησης έχουµε την ευκαιρία για ακόµα µια φορά να εκθέσουµε τις απόψεις µας και να προτείνουµε τους τρόπους και τα µέσα µε τα οποία οι νησιωτικές περιφέρειες της Ε.Ε. δεν θα τύχουν της ίδιας αντιµετώπισης µε τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές περιφέρειες και θα µπορέσουν να επωφεληθούν τα µέγιστα από την νέα πολιτική για τη συνοχή. Πριν αρχίσω την εισήγηση µου, θα ήθελα να ευχαριστήσω το Προεδρείο της CRPM, τους οµόλογους µου, καθώς και όλες τις νησιωτικές περιφέρειες-µέλη του δικτύου για τη στήριξη τους στην πρόταση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου να συµπεριληφθούν οι ανεπτυγµένες νησιωτικές περιφέρειες, ανεξάρτητα µε το ΑΕγχΠ τους στις ενδιάµεσες περιφέρειες. Κυρίες και κύριοι, Η παρούσα χρηµατοπιστωτική κρίση που έχει ξεσπάσει στην Ε.Ε. έχει αναµφισβήτητα επηρεάσει τις οικονοµίες των κρατών µελών της, τους ρυθµούς ανάπτυξης των τοπικών και περιφερειακών αρχών και απειλεί σε ένα µεγάλο βαθµό το µέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αρνητικοί ρυθµοί ανάπτυξης, περιορισµένη ρευστότητα, συρρίκνωση της αγοράς εργασίας, δραµατική 1

2 αύξηση της ανεργίας είναι µόλις ορισµένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της εν λόγω κρίσης. Η Στρατηγική «Ευρώπη 2020», καθώς και η πολιτική συνοχής θα έπρεπε να αποτελέσουν την απάντηση της Ε.Ε. για έξοδο από την χρηµατοπιστωτική κρίση που ξέσπασε το 2008, προετοιµάζοντας την ευρωπαϊκή οικονοµία για την επόµενη δεκαετία µέσω της προώθησης της έξυπνης, βιώσιµης και χωρίς αποκλεισµούς ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό της δύσκολης οικονοµικής συγκυρίας, και ενόψει των κρίσιµων διαπραγµατεύσεων για το δηµοσιονοµικό πλαίσιο της νέας περιόδου, που πρόκειται να κορυφωθούν στα τέλη του 2012, οφείλουµε όλοι µας, τόσο σε ευρωπαϊκό και σε εθνικό, όσο και σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο να επιδείξουµε τον απαραίτητο ρεαλισµό προκειµένου να επιτύχουµε ένα εφικτό και συνάµα ισορροπηµένο πλαίσιο για την πολιτική συνοχής µετά το 2013, καθώς και για τη Στρατηγική Ευρώπη Άλλα αλήθεια, η ισοπεδωτική και χωρίς διακρίσεις ευρωπαϊκή πολιτική αφορά και τον νησιωτικό χώρο; Χαρακτηριστικό παράδειγµα η περιφέρεια µου µε τα 48 κατοικηµένα νησιά για τα οποία το µέλλον περιγράφεται ζοφερό, µια και δίνουν αγώνα για την επιβίωση και δύσκολα µπορούν να προωθήσουν την έξυπνη, βιώσιµη και χωρίς αποκλεισµούς ανάπτυξη που προωθεί η Ευρώπη Γι αυτό η Στρατηγική δεν πρέπει να θεωρηθεί αυτοσκοπός. Μια στρατηγική για το µέλλον της Ευρώπης δεν µπορεί να πραγµατοποιηθεί εάν δεν µεριµνήσει για την ενεργότερη συµµετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στο σχεδιασµό, στην υλοποίηση και στην αξιολόγηση των στόχων της, και εάν δεν λάβει υπόψη τις ιδιαιτερότητες και ανάγκες των τοπικών αρχών της Ε.Ε.. υστυχώς, τα εθνικά προγράµµατα µεταρρυθµίσεων εξακολουθούν να αποτελούν υπόθεση των εθνικών κυβερνήσεων και δεν είναι αποτέλεσµα συνεργασίας όλων των επιπέδων της δηµόσιας διοίκησης. Σε πολλές περιπτώσεις δε, οι κεντρικές κυβερνήσεις των κρατών -µελών παίρνουν αποφάσεις που δεν λαµβάνουν υπόψη τους το νησιωτικό χώρο, πολύ δε περισσότερο, δεν διαβουλεύονται µε τις περιφερειακές και τοπικές αρχές. Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου βεβαίως θα επιδιώξει να εκπληρώσει τους στόχους της Ευρώπης 2020, αλλά επιµένουµε ότι οι στόχοι αυτοί θα πρέπει να διαµορφωθούν ανάλογα µε τις ιδιαίτερες πραγµατικότητες µας, λαµβάνοντας 2

3 υπόψη την περιφερειακή µας ασυνέχεια και πολυνησιωτικότητα, τα µόνιµα διαρθρωτικά µας προβλήµατα, αλλά και τα ενδογενή µας πλεονεκτήµατα. Θα πρέπει όλοι µας να καταλάβουµε πως οι νησιωτικές περιοχές, ανεξαρτήτου ΑΕγχΠ, ξεκινούν την επίτευξη των στόχων της νέας στρατηγικής υπό διαφορετικές συνθήκες, οι οποίες πολλές φορές είναι πιο αντίξοες σε σχέση µε ορισµένες άλλες. Προκειµένου λοιπόν να καταστούν τα διαρθρωτικά ταµεία ο κινητήριος µοχλός της βιώσιµης ανάπτυξης και της απασχόλησης για τις ευρωπαϊκές περιφέρειες και τις πόλεις θα πρέπει να ακολουθηθεί µια «τοποκεντρική» προσέγγιση της θεµατικής συγκέντρωσης των πόρων, µεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά την κατανοµή των κεφαλαίων, σαφές πλαίσιο που να καθορίζει το ρόλο των τοπικών αρχών στον προσδιορισµό των επιχειρησιακών προγραµµάτων και των συµβάσεων της εταιρικής σχέσης, καθώς και ο κατάλληλος προϋπολογισµός που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των επιδιωκόµενων στόχων. Η τοποκεντρική προσέγγιση, η προσαρµογή δηλαδή της πολιτικής συνοχής σε συγκεκριµένες τοπικές και περιφερειακές ιδιαιτερότητες συνεπάγεται, συν τις άλλοις, και τη χρήση δεικτών περιφερειακής εµβέλειας. Ει µη τι άλλο, η οικονοµική κρίση, κατέδειξε µε τον πλέον περίτρανο τρόπο πως το ΑΕγχΠ, ως ο µοναδικός δείκτης για την κατανοµή των πόρων δεν επαρκεί για να αποδώσει µια ολοκληρωµένη εικόνα του επιπέδου ανάπτυξης των ευρωπαϊκών περιφερειών. Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, παραδείγµατος χάριν, σύµφωνα µε τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας για το έτος 2009, διαθέτει, µετά την Αττική, το δεύτερο υψηλότερο ΑΕγχΠ (112%) µεταξύ των 13 ελληνικών περιφερειών. Αυτό όµως που δεν γίνεται αντιληπτό είναι τα µόνιµα διαρθρωτικά µειονεκτήµατα της Περιφέρειας, λόγω της εδαφικής της ασυνέχειας και της πολυνησιωτικότητας της, τα χαµηλά ποσοστά της στον τοµέα της έρευνας και της καινοτοµίας, τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, τα χαµηλά ποσοστά των αποφοίτων της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης, και ούτω κάθε εξής. Για το λόγο αυτό, εκπονήσαµε, σε συνεργασία µε το Πανεπιστηµίου του Αιγαίου µια µελέτη για να διερευνήσουµε τις διαφορές, αναφορικά µε το επίπεδο ανάπτυξης και την ελκυστικότητα τους, µεταξύ των νησιωτικών και µη 3

4 περιφερειών. Για την τεκµηρίωση των διαφορών αυτών χρησιµοποιήσαµε δείκτες, που σε µεγάλο βαθµό, προέρχονται από την 5 η Έκθεση για τη Συνοχή. Η µελέτη αυτή, την οποία θα παρουσιάσει λεπτοµερώς, αµέσως µετά ο καθηγητής και Γενικός Γραµµατέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Ιωάννης Σπιλάνης, δείχνει µια συστηµατική υστέρηση των Νησιωτικών Περιφερειών σε όλα τα θέµατα που εξετάζονται, µε πολύ µικρές εξαιρέσεις. Κυρίες και Κύριοι, Όλη αυτή η συζήτηση που γίνεται πολύ λίγη σηµασία θα έχει εάν οι υπό εξέλιξη διαπραγµατεύσεις στο Συµβούλιο αναφορικά µε τον προϋπολογισµό της νέας προγραµµατικής περιόδου οδηγήσουν σε µείωση των πόρων από τα ιαρθρωτικά Ταµεία για κάθε µια από τις τρεις κατηγορίες περιφερειών της νέας πολιτικής συνοχής. Σύµφωνα µε την παρούσα κατάσταση υπάρχει µεγάλος κίνδυνος 5.5 δις ευρώ να περικοπούν από τα κονδύλια της πολιτικής συνοχής. Μια ενδεχόµενη συρρίκνωση του Ενωσιακού προϋπολογισµού για την πολιτική συνοχής θα ήταν καταστροφική για τις ευρωπαϊκές περιφέρειες, καθώς τα Ταµεία της Ε.Ε., σε πολλές χώρες, αποτελούν το κύριο µέσο για τις δηµόσιες επενδύσεις. Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου θεωρεί πως µια ενδεχόµενη αναβολή της συµφωνίας για το Πολυετές ηµοσιονοµικό Πλαίσιο, πέραν από το 2013 θα είχε αρνητικό αντίκτυπο στην οικονοµική, κοινωνική και εδαφική συνοχή και τάσσεται υπέρ της πρότασης του Ευρωκοινοβουλίου, σύµφωνα µε την οποία ο προσεχής προϋπολογισµός πρέπει να αντιπροσωπεύει το 1.14% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήµατος (ΑΕΕ) της Ε.Ε.. Τι προτείνουµε: - ιαφοροποιηµένη αντιµετώπιση των νησιωτικών περιοχών, βάσει του άρθρου 174 της Συνθήκης και ένταξη των νησιωτικών περιφερειών του Στόχου 2 στις περιφέρειες µετάβασης, προκειµένου οι ιδιαιτερότητες τους να λαµβάνονται υπόψη και να προστατεύονται επαρκώς. - Μεγαλύτερη ευελιξία των µηχανισµών της πολιτικής συνοχής προκειµένου να επιτρέπει επενδύσεις που είναι ικανές να εξασφαλίσουν επίπεδα ανάπτυξης, που συνάδουν µε τους στόχους της Ευρώπης 2020, ακόµα και 4

5 όταν υφίστανται ιδιαίτερες γεωγραφικές συνθήκες. Ειδικότερα, όσον αφορά το ζωτικής σηµασίας ζήτηµα της προσβασιµότητας να επιτραπεί στις νησιωτικές περιοχές να επενδύουν µέρος των διαθέσιµων κονδυλίων υπέρ των συγκοινωνιών και υπέρ των θαλάσσιων µεταφορών. - ηµιουργία θέσης προϋπολογισµού για τη νησιωτικότητα και τη νησιωτική πολιτική στο Πολυετές ηµοσιονοµικό Πλαίσιο Ενίσχυση της εδαφικής συνοχής και αποτελεσµατικότερη αντιµετώπιση των περιορισµών που αντιµετωπίζουν τα νησιά, µέσω της καθιέρωσης συστήµατος αξιολόγησης των επιπτώσεων των ευρωπαϊκών πολιτικών στα νησιά. - Χρήση συµπληρωµατικών προς το ΑΕγχΠ δεικτών, προκειµένου να αποδοθεί µια ορθότερη αποτύπωση των επιπέδων ανάπτυξης, καθώς και των χωρικών ανισοτήτων των περιφερειών. - Ενεργότερο ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στις διαδικασίες εκπόνησης, διαπραγµάτευσης, εφαρµογής και αναθεώρησης των διαφόρων στρατηγικών εγγράφων, ιδίως του Κοινού Στρατηγικού Πλαισίου και των συµβάσεων εταιρικής σχέσης. - Υπογραφή εδαφικών συµφώνων για την υλοποίηση της Στρατηγικής Ευρώπη 2020 µεταξύ όλων των αρµόδιων επιπέδων δηµόσιας διοίκησης, ως ένα πρακτικό µέσο άσκησης της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης. - Χορήγηση επαρκών χρηµατοδοτικών µέσων. Προκειµένου να ανταποκριθούµε στους στόχους της νέας στρατηγικής και στη φιλόδοξη πολιτική ανάπτυξης και απασχόλησης, οι πόροι που θα διατεθούν προς κάθε κατηγορία περιφερειών να είναι τουλάχιστον στα ίδια επίπεδα που προβλέπονται την τρέχουσα προγραµµατική περίοδο. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας. Ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Ιωάννης Μαχαιρίδης 5

Σχετικά έγγραφα

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΤΟ 1 ο ΠΕΡΙΦΕΡΙΑΚΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΣΥΝΕ ΡΙΟ για την περίοδο προγραµµατισµού 2014-2020 Αγαπητοί προσκεκληµένοι, Βρισκόµαστε στον µέσον µιας πολύ σηµαντικής διαδικασίας.